SPOTKANIE Z POMPIKIEM. Scenariusz zajęć nr 1.

Transkrypt

1 SPOTKANIE Z POMPIKIEM Scenariusz zajęć nr 1. CEL: Uczestnicy poznają podstawowe informacje na temat zwierząt żyjących w polskich lasach. METODY PRACY: aktywne czytanie; opisywanie i interpretowanie obrazków; dialogowanie w grupie; kolorowanie obrazków. GRUPA DOCELOWA: dzieci w wieku 4 6 lat. CZAS TRWANIA: w zależności od możliwości grupy, realizację scenariusza można podzielić na kilka dni. Zadania powinny być wykonywane w zaproponowanej kolejności. Prezentacja z komiksem jest do pobrania ze strony internetowej serialu: Treść i wygląd slajdu Działanie nauczyciela Materiały pomocnicze KADR TYTUŁOWY KADR I W świetle kadru Polinka i Pompik wylegujący się na łące. Zwrócone pyszczkami w swoją stronę rozmawiają, ale tak, by móc łatwo je rozpoznać. Wychowawca odczytuje treść komiksu, pamiętając by sygnalizować (głosem lub poprzez didaskalia), który z bohaterów mówi. (Tekst Pompika): Cześć dzieci! Miło Was widzieć. Jak się czujecie? Ja jestem Pompik. (Tekst Polinki): A ja Polinka. Wiecie jakimi jesteśmy zwierzątkami? Dzieci odpowiadają na pytanie. Jeśli nie znają odpowiedzi wychowawca pomaga im odwołując do ich wcześniejszych doświadczeń (np. wspólnego czytania książek z serii Żubr Pompik, innych opowieści leśnych) lub skojarzeń, np. jakie zwierzę jest królem polskiej puszczy?, itp. 1

2 KADR II W świetle kadru Polinka i Pompik (w tym samym otoczeniu, co poprzednio). (Tekst Pompika): Tak, macie rację dzieci, jesteśmy Żubrami. Musicie wiedzieć, że bycie Żubrem jest bardzo trudne. My się teraz tego uczymy. W przyszłości chcemy być jak nasz Tata Pomruk. KADR III Przedstawia Tatę Pomruka najlepiej z profilu, z głową skierowaną w stronę widza, podniesioną nogą eksponującą kopyto. KADR IV Zdjęcie bizona. Wychowawca odczytuje treść komiksu, pamiętając by sygnalizować (głosem lub poprzez didaskalia), który z bohaterów mówi. Dzieci pytane przez wychowawcę opisują Żubra, zwracając uwagę na takie atrybuty jak: wielkość, umaszczenie, pokrycie ciała sierścią, obecność racic, obecność rogów, wysoki kłąb. Wychowawca rozmawiając z dziećmi jednocześnie sygnalizuje (poprzez swobodne włączanie w opis) istnienie takich określeń, jak: umaszczenie kolor sierści / racice zakończenie nóg u niektórych zwierząt / kłąb początek szyi). Należy z grupą poruszyć następujące kwestie: Czy dzieci znają inne zwierzęta podobne do żubra? (Warto zwrócić uwagę na bizona określając go jako bliskiego kuzyna żubra: są do siebie bardzo podobni, bizony żyją w Ameryce) 2

3 KADR V Zdjęcia bydła domowego. KADR VI Zdjęcia jelenia łosia, renifera. Czy dzieci znają inne zwierzęta, które mają rogi i racice*? (Warto zwrócić uwagę na krowę, kozę, owcę, muflona, barana określając je jako dalszych kuzynów żubra, czego dowodem jest to, że mają podobne do niego racice, rogi; Natomiast jeleń, łoś, renifer, sarna też mają racice (, ale nie mają rogów, tylko poroże/rogi są krótkie i grube i zwierzę ich nie zmienia/poroża są dłuższe i cieńsze, zmieniane co roku). *Różnica między racicami a kopytami technicznie rzecz biorąc racice są też formą kopyt, ale zwyczajowo mówimy, że u koni czy zebr ten rogowy naskórek pokrywa tylko trzeci palec i wtedy jest kopytem, a u żubrów, jeleni, saren pokrywa 3 i 4 palec i wtedy nazywamy go racicą. Bez kadru Czy Żubr wydaje się być groźnym zwierzęciem? Po wysłuchaniu odpowiedzi dzieci warto zwrócić uwagę na to, że: Żubr jest największym ssakiem lądowym Europy. Nazywany jest Królem Puszczy. Jeśli spotykamy z lesie żubra lub jakiekolwiek inne zwierzę musimy zachowywać się cicho, nie wykonywać gwałtownych ruchów, nie podchodzić do niego, nie przeszkadzać, nie dokarmiać. Las jest domem zwierząt i jesteśmy w nim jedynie gośćmi. 3

4 Kadr VII W świetle kadru Polinka i Pompik leżący w cieniu drzewa (w innym otoczeniu niż w poprzednim kadrze). (Tekst Polinki): Pompiku, Pompiku, a dlaczego my nie kopiemy sobie norek w ziemi jak ryjówki? (Tekst Pompika): Polinkooo... no jak to, dlaczego? Jesteśmy za duzi Trzeba byłoby bardzo, bardzo długo kopać. Kadr VIII W świetle kadru Polinka i Pomik, jak wyżej. (Tekst Polinki): A wiewiórki? One są małe, a też nie mieszkają w norkach. (Tekst Pompika): Oj Polinko! Każde zwierzątko mieszka tam, gdzie mu wygodniej. A wy dzieci, wiecie, gdzie swoje mieszkania budują leśne zwierzątka? Wychowawca odczytuje treść komiksu, pamiętając by sygnalizować (głosem lub poprzez didaskalia), który z bohaterów mówi. Wychowawca odczytuje treść komiksu, pamiętając by sygnalizować (głosem lub poprzez didaskalia), który z bohaterów mówi. Wychowawca rozdaje dzieciom karty z konturowymi wizerunkami zwierząt z animacji Żubr Pompik. Dzieci siadają wspólnie w kółku. Każdy z uczestników zajęć pokazuje wylosowaną przez siebie kartę. Grupa wspólnie ustala, jakie zwierzę przedstawione jest na karcie i jak ono w rzeczywistości wygląda (umaszczenie i cechy szczególne). Sugeruje się zwrócenie uwagi na następujące cechy zwierząt: Żubr umaszczenie brązowe, wydatny kłąb; kuzyn wołu (krowy, owcy, kozy). Sarna sierść ciemnobrązowa, biała plama na zadzie, sarny są bliskimi krewnymi jeleni, ale są od nich mniejsze, samca sarny nazywamy kozłem, kozioł ma poroże (mniej rozbudowane niż jeleń). Jeleń sierść rudawobrązowa, wierzch głowy, szyja, podbrzusze i nogi są ciemniejsze od reszty ciała; samica jelenia to łania, jeleń co roku zmienia poroże (z każdym rokiem jest on większe). 4 Karty przedstawiają konturowe rysunki każdego z bohaterów: żubr Pompik jeż wiewiórka sroka lis wilk borsuk tchórz żaba sarna motyl ryjówka łoś dzik nietoperz pająk

5 Łoś kuzyn jeleni i saren, umaszczenie ciemnobrązowe, na nogach i brzuchu jaśniejsze białawo-szare, porusza się tzw. inochodem podnosi jednocześnie obie kończyny z jednej strony, stąd jego charakterystyczny sposób poruszania; uwielbia pływać i nurkować. Lis kuzyn psa, wydłużone ciało, duży ogon (kita), skacze wysoko. Wilk starszy kuzyn psa, różnorodne umaszczenie: czarne, szare, białe, żyją w stadach rodzinnych zwanych watahami, potrzebują do życia rozległych przestrzeni. Ryś kuzyn kota, wierzch ciała rudy z brunatnymi plamkami, brzuch biały; stojące uszy są zakończone charakterystycznym pędzelkiem sztywnych, czarnych włosów, które pomagają rysiowi lepiej słyszeć. Łasica krewna borsuka, tchórza i wydry; ma długie giętkie ciało i krótkie nogi, sierść ciemnobrązowa (łapy i ogon w podobnym kolorze co grzbiet), brzuch jaśniejszy, na szyi żółtawa plama. Borsuk krewny tchórza, kuny, wydr;, grzbiet szary, brzuch i nogi czarne, na głowie ma dwie widoczne czarne pręgi; buduje bardzo rozległe norki z wieloma komorami i wyjściami. Tchórz krewny borsuka, kuny, wydry; wierzch ciała ciemnoszary, spód ciała i nogi ciemnobrązowe (niemal czarne), końce uszu i pyska oraz brwi - białe; wbrew opinii waleczny, wydziela nieprzyjemny zapach w celach obronnych. Wydra - krewna borsuka, kuny, tchórza, górna część ciała ubarwiona na brunatno, spód ciała dużo jaśniejszy, uwielbia wodę, można ją spotkać nad brzegami rzek, potoków, stawów i jezior, buduje na ich brzegu nory. Jeż ciało białe, kolce szare z czarnymi zakończeniami, spiczasty nosek. Wiewiórka umaszczenie rude, duży ogon prawie tak długi jak sama wiewiórka, duże zęby (które rosną przez całe życie). zając wydra łasica ryś jeleń mysz 5

6 Sroka upierzenie: biały brzuch, czarne skrzydła i ogon, długi wydatny ogon, mieszka też w miastach (np. w parkach), bardzo sprytna i mądra. Żaba zielona czasem brązowa, ma charakterystyczną błonę między palcami, wydaje specyficzne dźwięki (rechotanie). Motyl kolorowe skrzydła, czułki na końcach głowy. Ryjówka koloru niemal czarnego, ma charakterystyczny długi ryjek. Dzik ubarwienie różnorodne: czarne, brązowo-czerwone, po jasne; uwielbia tarzać się w błocie, odyńce (samce dzika) mają charakterystyczne zęby kły rosnące od góry. Nietoperz - ubarwienie różnorodne: od szarych do czarnych, uwielbia wisieć głową w dół (tak odpoczywa i śpi), co umożliwia mu specjalna budowa nóg, skrzydła zbudowane z cienkiej błonki. Pająk ma 6 par kończyn, chodzi tylko na czterech, wytwarza nici, których używa do budowy gniazd, sieci łownych, nici pomagają mu się też poruszać. Zając szarobrązowe futro, ogon (omyk) od góry czarny, na spodzie biały, uszy są dłuższe od głowy. Mysz - wierzch ciała o barwie szarej z lekko żółtawym odcieniem, przechodzi stopniowo w białawy kolor brzucha; wspaniale wspina się na drzewa. Niektóre karty można później ułożyć według rodzin: Wołowate żubr. Jeleniowate jeleń, sarna, łoś. Łasicowate tchórz, borsuk, wydra, kuna. Kocie ryś. Psie wilk, lis. Gryzonie mysz, wiewiórka. 6

7 Kadr IX Przedstawia wizerunki wszystkich bohaterów serii wraz z podpisami określającymi ich gatunek. Nauczyciel wskazuje grupie po kolei każde zwierzątko, tak żeby dzieci dokładnie zobaczyły, jak dany bohater wygląda. Kadr X Przedstawia łąkę bez zwierząt. Dzieci kolorują swoje karty (wcześniej mogą je wyciąć) wykorzystując te informacje, które zapamiętały z rozmowy. Mogą nadać zwierzętom na kartach imiona. Kadr X Przedstawia łąkę bez zwierząt. Wychowawca wyjmuje wielkoformatową planszę z narysowanym lasem, fragmentem łąki, zbiornika wodnego. Przytwierdza ją do ściany lub tablicy. Plansza może być pokolorowana wspólnie przez dzieci przed rozpoczęciem zajęć (sugeruje się kolorowanie planszy dzień wcześniej). Każde z dzieci, po kolei, pokazuje pokolorowaną przez siebie kartę ze zwierzątkiem. Wychowawca upewnia się, że wszystkie dzieci prawidłowo rozpoznają zwierzęta z kart. Grupa wspólnie ustala, gdzie dane zwierzę buduje swoje legowisko i przykleja karty: Żubr polana. Sarna, jeleń, łoś las, skraj lasu blisko drzew, polany. Lis norki pod ziemią. Wilk wewnątrz lasu. Ryś las z martwymi drzewami. Łasica - dziuple w drzewach, opuszczone ptasie gniazda, norki wiewiórek oraz szczeliny. Borsuk norę stanowi system korytarzy rozległy często na metrów, z wejściem głównym, kilkoma wyjściami Plansza przedstawia czarno-biały, konturowy rysunek puszczy, łąki, stawu, rzeki. 7

8 zapasowymi, otworami wentylacyjnymi oraz leżącą od 2 do nawet 5 metrów pod ziemią przestronną komorą. Tchórz nora o jednym korytarzu i komorze, wykorzystuje też nory królików. Wydra zakłada nory nad samą wodą, w przestrzeniach pod korzeniami przybrzeżnych drzew i w jamach wymytych przez wodę w stromych urwiskach. Wejścia do kryjówek znajdują się poniżej poziomu wody. Jeż śpi ukryty pod liśćmi, w rozpadlinach ziemnych i jamkach; Wiewiórka mieszka i żyje na drzewie, zasiedla często opuszczone ptasie dziuple, duże gniazda i budki lęgowe. Sroka gniazda buduje wysoko w koronie drzew, jako jedyne w Polsce budują gniazda z daszkami. Żaba mieszka w zbiorniku wodnym. Motyl układa się do snu na łodygach kwiatów, wśród traw, pod liśćmi. Ryjówka buduje norkę pod ziemią. Dzik buduje barłogi legowiska (miejsca do leżenia) w młodych częściach lasu. Nietoperz jaskinie. Pająk pająki żyją w wodzie, wśród traw, koronach i pniach drzew i krzewów. Zając jednokomorowe norki. Mysz leśna buduje gniazda w korzeniach drzew (norki wyposażone są w spiżarnie). Tak przygotowana plansza może zdobić salę przedszkolną i służyć przypominaniu dzieciom informacji, które otrzymały. 8

9 Kadr XI W świetle kadru Polinka i Pompik, na tle takim jak w kadrze X. (Tekst Polinki): Czyli wiewiórki mieszkają w dziuplach, ryjówki w norkach, a nietoperze w jaskiniach? (Tekst Pompika): Tak Polinko, a my żubry mamy swoją łąkę. Każdy ma jakieś swoje miejsce. (Tekst Polinki): Jakie to żubrze każdy ma jakieś swoje miejsce. 9