PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSPLOATACJI PODZIEMNEJ, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA LA ZAWOU GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ, O STRUKTURZE MOUŁOWEJ Wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MOUŁOWY ROZAJ ROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: OSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA LA ZAWOU GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ Z OSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWOZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ UZASANIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWOZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ OWIĄZANIA ZAWOU GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ INNYMI ZAWOAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWOZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ LAN NAUZANIA LA ZAWOU GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ ROGRAMY NAUZANIA LA OSZZEGÓLNYH MOUŁÓW ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: TEHNIKUM oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MOUŁOWY 2. ROZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Wojciech ebo, mgr inż. Grzegorz Śliwiński Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. OSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO rogram nauczania dla zawodu GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWOOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA LA ZAWOU GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ Z OSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu górnik eksploatacji podziemnej uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 W programie nauczania dla zawodu górnik eksploatacji podziemnej uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. otyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Matematyka: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie (także z wykorzystaniem kalkulatora) liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych; zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne; zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe; zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb; obliczać wartości nieskomplikowanych wyrażeń arytmetycznych, procent danej liczby, liczbę na podstawie procentu, wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych, długość okręgu i łuku okręgu, pola figur geometrycznych; stosować twierdzenie itagorasa; zamieniać jednostki pola i objętości; fizyka: podawać przykłady sił w różnych sytuacjach praktycznych; posługiwać się pojęciem siły ciężkości, gęstości, ciśnienia; wyjaśniać zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu; zasady przewodnictwa cieplnego; wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej i wymienia różne jej formy; posługuje się pojęciem pracy i mocy; posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego; posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego; posługuje się pojęciem oporu elektrycznego; zna jednostka podstawowa układu SI oraz potrafi je przeliczać; język obcy: umiejętności rozumienia ze słuchu oraz wypowiedzi pisemnej o różnorodnej formie i długości (np. rozmowy, dyskusje, komunikaty, instrukcje, wiadomości, napisy informacyjne, listy, broszury, ulotki reklamowe, instrukcje obsługi, dokumentacja techniczna, katalogi i programy komputerowe) w różnych warunkach odbioru; znajdowania w tekście określonych informacji; określania kontekstu wypowiedzi (np. czasu, miejsca, sytuacji, uczestników); rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 rozróżniania formalnego i nieformalnego stylu wypowiedzi. Kształcenie umiejętności objętych przedmiotem podejmowanie działalności gospodarczej bazuje na treściach i umiejętnościach zawartych w podstawach przedsiębiorczości, a w szczególności w takich obszarach jak: sporządzanie biznesplanu, zakładanie działalności gospodarczej Rozpoznawanie zagrożeń dla życia i zdrowia występujące w związku z procesami produkcyjnymi w zakładach górniczych, udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach i zdarzeniach w związku z pracą, rozpoznawanie i reagowanie na sygnały alarmowe bazują na wiedzy i umiejętnościach zawartych w treściach kształcenia i nauczania w przedmiocie edukacja dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWOZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ Górnik eksploatacji podziemnej zajmuje się pracami wydobywczymi w poziemnych zakładach górniczych, a proces wydobywczy odbywa się poprzez wydobywanie kopaliny ze złoża znajdującego się pod powietrznią ziemi. Głównym celem kształcenia w ramach specjalności jest nabycie przez uczniów gruntownej i zaawansowanej wiedzy w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji podziemnej złóż, obsłudze maszyn i urządzeń do eksploatacji złóż, technice strzelniczej, miernictwie górniczym, przepisach prawnych w górnictwie i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego. Te wiadomości zapewniają wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne współczesnemu górnikowi do podjęcia pracy zawodowej. Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej może podjąć pracę w podziemnych zakładach górniczych wydobywających kopaliny użyteczne oraz po potwierdzeniu kwalifikacji M.11. Eksploatacja złóż podziemnych może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik górnictwa podziemnego po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji M.39. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych i uzyskać wykształcenie średniego. 8. UZASANIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWOZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ Górnictwo podziemne kopalin to obecnie prężnie rozwijająca się częścią branży górniczej, zajmująca dominującą pozycję w ogólnym bilansie wydobywczym kraju. Są to przede wszystkim zakłady górnicze wydobywające węgiel kamienny, rudy żelaza i soli. Górnik eksploatacji podziemnej to zawód na który jest duże zapotrzebowanie, ponieważ eksploatacja surowców podlega przepisom prawa górniczego i właściciele kopalń chętnie przyjmują do pracy osoby posiadające kierunkowe wykształcenie górnicze. Górnicy eksploatacji podziemnej chętnie przyjmowani są do pracy w firmach realizujących usługi dla potrzeb górnictwa.. 9. OWIĄZANIA ZAWOU GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ INNYMI ZAWOAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik eksploatacji podziemnej wyodrębniona została kwalifikacja M.11 Eksploatacja podziemna złóż, która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa podziemnego. Technik górnictwa podziemnego ma kwalifikację właściwą dla zawodu M.39. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż podziemnych, która jest nadbudową do kwalifikacji bazowej M.11. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 Górnik eksploatacji podziemnej posiada wspólne efekty kształcenia dla grupy zawodów górniczych KZ (M.e) wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWOZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych; 2) wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż; 3) wykonywanie robót związanych z obsługa urządzeń stosowanych do wentylacji i klimatyzacji podziemnych wyrobisk górniczych; o wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, G, JOZ, KS) efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego KZ(M.e) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.11. Eksploatacja złóż podziemnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 11. LAN NAUZANIA LA ZAWOU GÓRNIK EKSLOATAJI OZIEMNEJ Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.11. Eksploatacja złóż podziemnych przeznaczono 620 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono 400 godzin. Tabela 3. lan nauczania do programu o strukturze modułowej Lp. 1. Nazwa przedmiotu M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych M2 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż M3 Wykonywanie robót związanych z wentylacją i klimatyzacją Klasa I II III Liczba godzin w cyklu kształcenia tygodniowo łącznie I II I II I II Łączna liczba godzin Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego EGZAMIN OTWIERZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ M.11. OYWA SIĘ O KONIE TRZEIEJ KLASY. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 WYKAZ MOUŁÓW I JENOSTEK MOUŁOWYH Nazwa modułu M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych M2 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż M3 Wykonywanie robót związanych z wentylacją i klimatyzacją oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Liczba godzin Nazwa jednostki modułowe przewidziana na jednostki modułowe 1.1. M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi M1.J2 rążenie i likwidacja podziemnych wyrobisk górniczych 2.1. M2.J1 Wydobywanie kopalin M2.J2 Użytkowanie maszyn i urządzeń transportowych M2.J3 Użytkowanie maszyn i urządzeń do utrzymania procesu 84 wydobycia złóż 2.4. M2.J4 osługiwanie się językiem zawodowy M3.J1 Obsługiwanie urządzeń stosowanych do wentylacji i 418 klimatyzacji podziemnych wyrobisk górniczych 3.2. M3.J2 Użytkowanie maszyn i urządzeń do wentylacji i 190 klimatyzacji rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 YAKTYZNA MAA ROGRAMU NAUZANIA oskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego górnik eksploatacji podziemnej M M1.J M1.J M M2.J M2.J M2.J M2.J M M3.J M3.J2 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 12. ROGRAMY NAUZANIA LA OSZZEGÓLNYH MOUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa podziemnego zastosowano taksonomię celów A. Niemierko M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych 448 godz M2 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż 544 godz M3 Wykonywanie robót związanych z wentylacją i klimatyzacją 608 godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 M1 Wykonywanie robót związanych z drążeniem i likwidacją podziemnych wyrobisk górniczych M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi M1.J2 rążenie i likwidacja podziemnych wyrobisk górniczych M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(1)1. wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; Higiena pracy i ochrona zdrowia w zakładzie górniczym. H(1)2. wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się Organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska. H(1)3. skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym; ojęcie ergonomii w zakładzie górniczym. H(1)5. analizować pracę jednostek organizacyjnych zakładu górniczego Instytucje zajmujące się ochroną prawa pracy. zajmującą się ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. H(2)2. wymienić instytucje zajmujące się ochroną prawa pracy i środowiska Kategorie zagrożeń. zakładów górniczych; Środki ochrony osobistej i zbiorowej. ezpieczeństwo przeciwpożarowe. H(4)9. przewidzieć skutki nie stosowania się do przepisów obowiązujących przy wykonywaniu przydzielonych zadań; Ochrona środowiska. rowadzenie górniczej działalności gospodarczej. okumentacja potrzebną do wydobywania kopalin ze złóż. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 H(5)1. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka na obecnie Wydawania koncesji. zajmowanym stanowisku; H(5)15. korzystać z informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w isma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. poszczególnych rejonach zakładu górniczego; H(8)2. korzystać ze środków ochrony osobistej i zbiorowej stosowanych na otrzeby rynku w zakresie prowadzonej przez zakład górniczy działalności. dole kopalni; Elementy marketingu. H(9)3. analizować przyczyny powstawania zagrożeń dla środowiska; udowa ziemi i sfery ziemi. H(9)5. ustalić zasady bezpieczeństwa przeciwpożarowego na dole kopalni; rocesy geotektoniki. H(9)6. wyjaśnić konieczność stosowania przepisów dotyczących ochrony Formy tektoniczne skorupy ziemskiej. środowiska; rocesy endo- i egzogeniczne. G(3)3. dokonać analizy przepisów dotyczące prowadzenia górniczej Występowanie i pochodzenie złóż kopalin działalności gospodarczej; energetycznych oraz wód podziemnych. G(7)1. wskazać niezbędna dokumentacja potrzebną do wydobywania Okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi. kopalin ze złóż; Tabela stratygraficzna. G(7)7. sporządzić wniosek o wydanie koncesji w zakresie wybranej udowa geologiczna olski. działalności górniczej odstawowe rodzaje minerałów. G(8)2.zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad roces powstania skał i ich podział. ergonomii, Węgle kopalne. G(8)3. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism, Własności fizyczne i chemiczne węgli kopalnych. G(8)4. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności Grupy genetyczne skał i ich właściwości. gospodarczej, Własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał. G(10)1. analizować potrzeby rynku w zakresie prowadzonej przez zakład Formy występowania złóż. górniczy działalności; Rodzaje kopalin. G(10)2. wymienić elementy marketingu, Oznaczenia litologiczne na mapach. KZ(M.e)(1)1. określić budowę Ziemi i scharakteryzować sfery Ziemi. Struktury geologiczne na mapach. KZ(M.e)(1)2. wyszczególnić procesy geotektoniki. Umowne znaki na mapach geologicznych i KZ(M.e)(1)3. przedstawić na rysunku formy tektoniczne skorupy ziemskiej. górniczych. KZ(M.e)(1)4. wyszczególnić procesy endo- i egzogeniczne. Mapy eksploatacji górniczej podziemnej. KZ(M.e)(1)5. omówić występowanie i pochodzenie złóż kopalin Obiekty budowlane w podziemnym zakładzie energetycznych oraz wód podziemnych. górniczym. KZ(M.e)(1)6. przedstawić okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 KZ(M.e)(1)7. analizować tabelę stratygraficzną. Rodzaje wyrobisk górniczych i ich przeznaczenie. KZ(M.e)(1)8. omówić budowę geologiczna olski na tle jednostek Metody udostępniania złóż. strukturalnych Europy. Metody głębienia i pogłębiania szybów. KZ(M.e)(1)9. objaśnić budowę geologiczną olski. Metody wykonania podszybi. KZ(M.e)(1)10. odróżnić podstawowe rodzaje minerałów; Techniki drążenia poziomych i pochyłych wyrobisk KZ(M.e)(1)11. wymienić sfery wnętrza ziemi; A korytarzowych. KZ(M.e)(2)1. określić proces powstanie skał i ich podział; rążenie wyrobisk przygotowawczych. KZ(M.e)(2)2. rozróżnić węgle kopalne; KZ(M.e)(2)3. wymienić własności fizyczne i chemiczne węgli kopalnych; A KZ(M.e)(2)4. wymienić podstawowe grupy minerałów. KZ(M.e)(2)5. określić cechy i własności minerałów. KZ(M.e)(2)6. wymienić procesy skałotwórcze. KZ(M.e)(2)7. wyszczególnić grupy genetyczne skał i ich właściwości. KZ(M.e)(2)8. rozpoznać makroskopowo skały osadowe, magmowe i metamorficzne. KZ(M.e)(2)9. określić własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał. KZ(M.e)(2)10. wymienić procesy złożotwórcze i podstawowe kopaliny tworzące złoża surowców użytecznych w olsce. KZ(M.e)(2)11. badać formy występowania złóż; KZ(M.e)(2)12. wymienić rodzaje kopalin; KZ(M.e)(2)13. wytłumaczyć procesy tworzące złoża kopalin będących własnością górniczą, KZ(M.e)(2)14. rozpoznać rodzaje węgli kopalnianych; M.11.1(1)1. rozróżnić oznaczenia litologiczne na mapach M.11.1(1)2. rozpoznać struktury geologiczne na mapach M.11.1(1)3. rozpoznać umowne znaki na mapach geologicznych i górniczych M.11.1(1)4. omówić mapę eksploatacji górniczej podziemnej M.11.1(1)6. rozróżnić rodzaje map górniczych; M.11.1(1)7. czytać umowne znaki na mapach; A M.11.1(2)1. rozróżnić i klasyfikować obiekty budowlane w podziemnym zakładzie górniczym, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 M.11.1(2)2. wymienić rodzaje obiektów podstawowych i budowlanych zakładu górniczego; M.11.1(2)3. wyjaśnić znaczenie każdego z obiektów kopalnianych w systemie eksploatacji; M.11.1(2)4. opisać rodzaje wyrobisk górniczych i ich przeznaczenie; A M.11.1(3)1. omówić metody udostępniania złóż; M.11.1(3)2. dobrać metody głębienia i pogłębiania szybów; M.11.1(3)3. przedstawić metodę wykonania podszybi; M.11.1(3)4. tłumaczyć techniki drążenia poziomych i pochyłych wyrobisk korytarzowych; M.11.1(3)5. dostrzec konieczność drążenia wyrobisk przygotowawczych; M.11.1(9)1. wymienić minerały występujące w skorupie ziemskiej; A M.11.1(9)2. badać minerały i kopaliny użyteczne; M.11.2(1)1. rozpoznać główne minerały skałotwórcze stref złożowych M.11.2(1)2. rozpoznać główne minerały (macerały i litotypy węgla) w złożu M.11.2(1)3. rozpoznać główne minerały skałotwórcze strefy złożowej M.11.2(1)4. dokonać analizy dokumentacji geologicznej strefy złożowej; M.11.2(1)5. rozpoznać rodzaje minerałów; M.11.2(1)6. rozpoznać skały i węgle kopalne; lanowane zadania Wykonaj przekrój geologiczny ilustrujący budowę geologiczną danego obszaru. Na podstawie otrzymanego opisu i zestawu przykładowych danych litologicznostratygraficznych wykonaj przekrój geologiczny badanego obszaru. Wykonany projekt należy porównać z dokumentacją rzeczywistą przekrojów geologicznych badanego obszaru, przygotuj prezentację multimedialną. Wykonane zadanie zaprezentuj na forum klasy (czas 10 min). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni eksploatacji złóż, wyposażonej w: modele systemów eksploatacji, modele wyrobisk górniczych, schematy wentylacyjne kopalń, przekroje geologiczne, oprogramowanie do wspomagania projektowania procesu technologicznego eksploatacji złóż oraz do symulacji procesu technologicznego eksploatacji złóż, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne dotyczące eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, z drukarką, ze skanerem, z ploterem, z projektorem multimedialnym, sprzęt geodezyjny: teodolit, niwelator, dalmierz, łaty geodezyjne, taśmy miernicze, przymiary, tyczki, węgielnicę, sprzęt do rozpoznawania minerałów i skał. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, czasopisma i książki branżowe, mapy geologiczne, przykładowe przekroje litologiczno-stratygraficzne, modele przekrojów geologicznych, filmy i prezentacje multimedialne. Komputer i urządzenie multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się metodę opisu, ćwiczeń i projektu. Należy zwrócić szczególną uwagę na metodę ćwiczeń gdyż uczeń w ten sposób łatwo zrozumie zasady wykonywania baz danych oraz metodę projektu, dzięki której w sposób uprzednio szczegółowo zaplanowany wykona przykładowy przekrój geologiczny. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 20 osobowe, grupy robocze maksymalnie 5 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia o oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje wykonanie przykładowego przekroju geologicznego do którego należy zastosować poznane zasady. Wykonany projekt należy omówić na zasadzie porównania z wzorcem i określić jego słabe punkty. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia oraz możliwości technicznych pracodawców. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 M1.J2 rążenie i likwidacja podziemnych wyrobisk górniczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(4)1. przewidzieć skutki nie stosowania się do przepisów dotyczących eksploatacji podziemnych wyrobisk; rzepisy dotyczących eksploatacji podziemnych wyrobisk. H(4)7. analizować skutki i przyczyny powstawania wypadków na dole Skutki i przyczyny powstawania wypadków na dole kopalni; kopalni. H(4)8. ustalić rodzaje zagrożeń występujących na stanowisku pracy; Rodzaje zagrożeń. H(5)2. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających; Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających. H(5)6. rozpoznać zagrożenia pożarowe; Kategorie zagrożeń. H(5)8. wyjaśnić przyczyny występowania zagrożenia metanowego; Rodzaje chorób zawodowych. H(5)9. ocenić zagrożenie klimatyczne w kopalniach; ziałanie pyłów i gazów szkodliwych na organizm H(5)10. określić występowanie i przyczyny tąpań; człowieka. H(5)11. tłumaczyć występowanie zjawisk wyrzutu gazów i skał; ezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochrona H(5)12. dostrzec czynniki wpływające na wybuch pyłu węglowego; środowiska w zakładzie górniczym. H(5)13. lokalizować zagrożenia wodne i ze strony środków strzałowych; Sprawność zabezpieczeń przeciwpożarowych. H(5)15. korzystać z informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w środki ochrony indywidualnej i zbiorowej poszczególnych rejonach zakładu górniczego; H(6)1. dokonać analizy skutków odziaływania czynników szkodliwych Udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. występujących na dole kopalni; H(6)2. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do instrukcji obsługi maszyn i urządzeń urabiających; Zasady postępowania w razie wystąpienia jakiegokolwiek zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego w trakcie prac eksploatacyjnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 H(6)6. przybliżyć rodzaje chorób zawodowych; A System pomocy medycznej. H(6)7. opisać działanie pyłów i gazów szkodliwych na organizm człowieka; Aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące H(6)9. uzasadnić konieczność wyłączenia urządzenia i maszyny w stanie prowadzenia górniczej działalności gospodarczej. awaryjnym; H(6)10. określić skutki dla zdrowia i życia w trakcie wykonywania napraw iznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej. maszyn na ruchu; rzykładowy plan likwidacji zakładu górniczego. H(7)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa na danym stanowisku pracy; iurowe urządzenia techniczne. H(7)2. zadbać o bezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochronę środowiska w ziałania marketingowe do prowadzonej działalności zakładzie górniczym; gospodarczej. H(7)3. stosować zasady i przepisy bezpieczeństwa dotyczące stanowisk Wiertarki udarowe i młoty mechaniczne. pracy; Stojaki cierne i hydrauliczne. H(7)5. utrzymać stanowisko pracy w należytym porządku; Wciągniki i kołowroty. H(7)7. skontrolować sprawność zabezpieczeń przeciwpożarowych; rzecinaki hydrauliczne, pił taśmowe i klucze H(8)1. użytkować sprzęt ochronny zgodnie z jego przeznaczeniem na hydrauliczne. danym stanowisku pracy; Metody wykonywania wyrobisk udostępniających. H(8)4. dobrać odpowiedni sprzęt ochronny w zależności od rodzaju Metody drążenia wyrobisk przygotowawczych. wykonywanych zadań; Metody głębienia szybów. H(8)5. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do potencjalnych Metody urabiania skał za pomocą środków zagrożeń występujących podczas wykonywania zadań zawodowych; wybuchowych. H(8)6. korzystać ze środków ochrony osobistej i zbiorowej w trakcie Otwory strzałowe. wykonywania zadań zawodowych; H(9)2. zastosować się do rygorów ochrony przeciwpożarowej na dole Rodzaje materiałów wybuchowych i środków strzałowych. kopalni; H(10)1. wykazać się znajomością udzielania pierwszej pomocy osobom okumentacja robót związanych z drążeniem i likwidacja wyrobisk górniczych. poszkodowanym; Rodzaj obudowy wyrobisk górniczych. H(10)2. znać zasady postępowania w razie wystąpienia jakiegokolwiek Systemy obudowy podziemnych wyrobisk zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego w trakcie prac eksploatacyjnych; górniczych. H(10)3. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku zagrożenia podczas obsługi maszyn i urządzeń; H(10)4. zapobiegać zagrożeniom na stanowisku pracy; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 H(10)5. udzielić pierwszej pomocy w zależności od rodzaju zagrożenia lub wypadku przy pracy; G(3)2. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; G(3)4. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; G(3)5. skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; G(7)8. sporządzić biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; G(7)9. opracować przykładowy plan ruchu zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; G(7)10. opracować przykładowy plan likwidacji zakładu górniczego dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; G(9)2. obsługiwać biurowe urządzenia techniczne, p A G(10)3. dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej G(11)1. wskazać możliwości obniżenia kosztów w trakcie drążenia i likwidacji wyrobisk; KS(3)1. przewidzieć skutki nie stosowania się do zasad bezpieczeństwa w trakcie wykonywania robót górniczych; M.11.1(4)1. posługiwać się wiertarkami udarowymi i młotami mechanicznymi; M.11.1(4)2. ustawić stojaki cierne i hydrauliczne; M.11.1(4)3. transportować materiały przy użyciu wciągników i kołowrotów; M.11.1(4)4. likwidować i stawiać stojaki stalowe oraz rurociągi z wykorzystaniem przecinaków hydraulicznych, pił taśmowych i kluczy hydraulicznych; M.11.1(5)1. przedstawić metody wykonywania wyrobisk udostępniających; M.11.1(5)2.przedstawić metody drążenia wyrobisk przygotowawczych; M.11.1(5)3. wskazać metody głębienia szybów; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 M.11.1(5)4.drążyć podziemne wyrobiska udostępniające i przygotowawcze; M.11.1(6)1. objaśnić metodę urabiania skał za pomocą środków wybuchowych; M.11.1(6)2. wiercić otwory strzałowe; M.11.1(6)3. rozpoznać rodzaje materiałów wybuchowych i środków strzałowych; M.11.1(7)1. sporządzić metody wykonywania wyrobisk udostępniających; M.11.1(7)2. sporządzić metody drążenia wyrobisk przygotowawczych; M.11.1(7)3. dobrać metody wykonywania wyrobisk udostępniających; M.11.1(7)4. dobrać metody drążenia wyrobisk przygotowawczych; M.11.1(8)1. zaplanować organizacje prac w zależności od warunków geologiczno- górniczych; M.11.1(8)2. analizować dokumentacja robót związanych z drążeniem i p likwidacja wyrobisk górniczych; M.11.1(8)3. korzystać z dokumentacji określającej zasadę wykonywania wyrobisk udostępniających i przygotowawczych; M.11.1(8)4. wykonać roboty likwidacyjne w wyrobiskach górniczych; M.11.1(10)1. dobrać rodzaj obudowy wyrobisk górniczych; M.11.1(10)2. dobrać odpowiedni system obudowy podziemnych wyrobisk górniczych; M.11.1(10)3. stosować odpowiednie materiały na obudowy górnicze; M.11.1(10)4. wykonać obudowy podporowe i kotwiową; M.11.1(11)1. rozróżnić metody likwidacji poziemnych wyrobisk górniczych; M.11.1(11)2. określić sposób likwidacji wyrobiska uwzględniając warunki techniczno-ruchowe i geologiczno-górnicze; lanowane zadania Wyszukiwanie, selekcjonowanie informacji dotyczących drążenia i likwidacji podziemnych wyrobisk górniczych. Klasa podzielona jest na czteroosobowe grupy z której należy wybrać lidera. Lider grupy losuje temat zadania dotyczącego rodzaju złoża oraz urobku, a następnie cała grupa musi zaproponować sposób drążenia i likwidacji podziemnego wyrobiska górniczego. Na wykonanie zadania jest 15 minut po których lider grupy prezentuje pracę na forum klasy (czas 5 minut). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni eksploatacji złóż, wyposażonej w: modele systemów eksploatacji, modele wyrobisk górniczych, schematy wentylacyjne kopalń, przekroje geologiczne, oprogramowanie do wspomagania projektowania procesu technologicznego eksploatacji złóż oraz do symulacji procesu technologicznego eksploatacji złóż, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne dotyczące eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z pakietem programów biurowych, z drukarką, ze skanerem, z ploterem, z projektorem multimedialnym, normy dotyczące eksploatacji złóż. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, dokumentację górniczą, schematy i modele wyrobisk górniczych, schematy i modele układów technologicznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, Zalecane metody dydaktyczne obierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej a także na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest pogadanka, połączona z prezentacją multimedialną, praca w małych grupach i indywidualna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia o oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje zastosować ocenę wykonanego ćwiczenie, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru metody drążenia i likwidacji wyrobiska, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 M3 Wykonywanie robót związanych z wydobywaniem złóż M2.J1 Wydobywanie kopalin M2.J2 Użytkowanie maszyn i urządzeń transportowych M2.J3 Użytkowanie maszyn i urządzeń do utrzymania procesu wydobycia złóż M2.J4 osługiwanie się językiem zawodowy M2.J1 Wydobywanie kopalin Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(4)6. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do aktualnych przepisów obowiązujących w zakładzie górniczym; H(5)2. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających; Skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do aktualnych przepisów obowiązujących w zakładzie górniczym. H(5)3. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do ładowania i odstawy Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń urabiających. urobku; H(5)4. znać instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do transportu urobku i Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do ładowania i odstawy urobku materiału; Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do transportu H(5)15. korzystać z informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w urobku i materiału. poszczególnych rejonach zakładu górniczego; Informacji o rodzaju i kategoriach zagrożeń w H(6)2. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do poszczególnych rejonach zakładu górniczego. instrukcji obsługi maszyn i urządzeń urabiających; ezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochrona H(6)3. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do środowiska w trakcie wykonywania robót instrukcji obsługi maszyn i urządzeń do ładowania i odstawy urobku; eksploatacyjnych. H(6)4. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie stosowanie się do rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 instrukcji obsługi maszyn i urządzeń do transportu urobku i materiału; Sprzęt ochronny na stanowisku pracy. H(6)5. przewidzieć skutki dla zdrowia i życia za nie przestrzeganie Instrukcje i technologie dotyczących robót przepisów dotyczących użytkowania maszyn i urządzeń górniczych; eksploatacyjnych. H(6)7. opisać działanie pyłów i gazów szkodliwych na organizm człowieka; Udzielania pierwszej pomocy osobom H(6)9. uzasadnić konieczność wyłączenia urządzenia i maszyny w stanie poszkodowanym. awaryjnym; Funkcjonowanie zakładów górniczych w ramach H(6)10. określić skutki dla zdrowia i życia w trakcie wykonywania napraw gospodarki rynkowej. maszyn na ruchu; ojęcia: rynek, polityka fiskalna, branża górnicza, H(7)4. dbać o bezpieczeństwo przeciwpożarowe i ochronę środowiska w małe, średnie, duże przedsiębiorstwo, złoże, trakcie wykonywania robót eksploatacyjnych; koncesja, organy koncesyjne, zakład górniczy, plan H(8)1. użytkować sprzęt ochronny zgodnie z jego przeznaczeniem na ruchu zakładu górniczego, szkody górnicze, organy danym stanowisku pracy; nadzoru górniczego. H(8)3. korzystać ze sprzętu ochronnego na stanowisku pracy; rzepisy stosowane w zakładach górniczych H(9)4. znać instrukcje dotyczących robót eksploatacyjnych; dotyczące prawa pracy, ochrony danych H(9)1. stosować się do instrukcji i technologii dotyczących robót osobowych, prawa podatkowego i praw eksploatacyjnych; autorskich. H(10)1. wykazać się znajomością udzielania pierwszej pomocy osobom odstawy prawne potrzebne do wydobywania poszkodowanym; kopalin ze złóż. H(10)2. znać zasady postępowania w razie wystąpienia jakiegokolwiek owiązania innych przedsiębiorstw z zakładami zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego w trakcie prac eksploatacyjnych; górniczymi. H(10)3. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku zagrożenia Analizy czynników kształtujących popyt na podczas obsługi maszyn i urządzeń; sprzedawane towary H(10)4. zapobiegać zagrożeniom na stanowisku pracy; rocedury zakupu i sprzedaży w H(10)5. udzielić pierwszej pomocy w zależności od rodzaju zagrożenia lub przedsiębiorstwach handlowych funkcjonujących wypadku przy pracy; na rynku. G(1)2. analizować funkcjonowanie zakładów górniczych w ramach rzedsięwzięcia dotyczące promowania towarów gospodarki rynkowej; na rynku. G(1)3. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, polityka fiskalna, branża górnicza; rocedurę postępowania przy założeniu własnej górniczej działalności gospodarczej. G(1)4. wyjaśnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; G(1)5. wyjaśnić pojęcia: złoże, koncesja, organy koncesyjne, zakład okumenty niezbędne do uruchomienia i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

26 górniczy; G(1)6. definiuje pojęcia: plan ruchu zakładu górniczego, szkody górnicze, organy nadzoru górniczego; G(2)1. wyszczególnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; G(2)2. wyjaśnić przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego; G(2)3. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego; G(2)4. dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; G(2)5. określić przepisy o opłatach z tytułu działalności górniczej; G(2)6. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; G(3)1. wskazać podstawy prawne potrzebne do wydobywania kopalin ze złóż ; G(4)1. dostrzec powiązania innych przedsiębiorstw z zakładami górniczymi; G(4)2. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w górnictwie i powiązania między nimi G(4)3. uszeregować przedsiębiorstwa według rodzaju działalności górniczej G(4)4. określić powiązania przedsiębiorstw górniczych z przedsiębiorstwami okołogórniczymi; G(4)5. określić wpływ przedsiębiorstw górniczych na otoczeniem G(5)1. korzystać z doświadczeń innych zakładów górniczych; G(5)2. dokonać analizy działalności handlowej na rynku G(5)3. dokonać analizy czynników kształtujących popyt na sprzedawane towary G(5)4.porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne G(6)1. współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością prowadzenia górniczej działalności gospodarczej. Formy opodatkowania działalności gospodarczej. Informacje o możliwości zastosowania w eksploatacji złóż nowych technologii. rogramy komputerowe wspomagające prowadzenie górniczej działalności gospodarczej. Urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności handlowej. Składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej. Metody urabiania skał. Metody ładowania i transportu urobku. Rodzaje obudów górniczych. Sposoby likwidacji zrobów. Znaczenie i rozwój górnictwa podziemnego w olsce. Metody wykonywania wyrobisk górniczych. odział wyrobisk górniczych ze względu na przeznaczenie. udowa i podzespoły urządzeń do wykonywania wyrobisk górniczych poziomych. udowa wyrobisk górniczych pionowych. Systemy eksploatacji węgla, rud metali nieżelaznych i soli Młoty i wiertarki mechaniczne. Urabianie kombajnami chodnikowymi i ścianowymi i strugami. Schematy i mapy przewietrzania i wentylacji. Maszyny i urządzenia sterowane cyfrowo. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

27 powiązaną z górnictwem; azy danych, transmisja danych i sieci G(6)2. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach komputerowe. handlowych funkcjonujących na rynku G(6)3. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i rogramy komputerowe do wizualizacji pracy maszyn górniczych. sprzedaży Rodzaje zagrożeń. G(6)4.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami Skały stropowe i spągowe. handlowymi z branży Systemy wybierania pokładów węglowych. G(6)5.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania Eksploatacje w warunkach zagrożeń naturalnych. towarów na rynku Techniki podsadzania. G(7)2. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej górniczej działalności gospodarczej; Sposoby ładowania i odstawy urobku. G(7)4. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; G(7)5. wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej G(7)6. sporządzić przykładowy raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz sporządzić wniosek o wydanie decyzji środowiskowej; G(9)1. wyszukać informacji o możliwości zastosowania w eksploatacji złóż nowych technologii; G(9)3. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie górniczej działalności gospodarczej G(9)4. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań A zawodowych w działalności handlowej G(10)1. analizować potrzeby rynku w zakresie prowadzonej przez zakład górniczy działalności; G(10)4. opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb odbiorców G(11)1. wskazać możliwości obniżenia kosztów w trakcie drążenia i likwidacji wyrobisk; G(11)2. zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej G(11)3. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27

28 KS(3)1. przewidzieć skutki nie stosowania się do zasad bezpieczeństwa w trakcie wykonywania robót górniczych; OMZ(2)1. wyznaczyć zespół doświadczonych pracowników w wykonywanych pracach eksploatacyjnych; KZ(M.e)(3)1. rozróżnić metody urabiania skał; KZ(M.e)(3)2. opisać metody ładowania i transportu urobku; KZ(M.e)(3)3. rozróżnić rodzaje obudów górniczych; KZ(M.e)(3)4. wymienić sposoby likwidacji zrobów; KZ(M.e)(3)5. omówić znaczenie i rozwój górnictwa podziemnego w olsce. KZ(M.e)(3)6. scharakteryzować metody wykonywania wyrobisk górniczych. KZ(M.e)(3)7. scharakteryzować podział wyrobisk górniczych ze względu na przeznaczenie. KZ(M.e)(3)8. omówić budowę i podzespoły urządzeń do wykonywania wyrobisk górniczych poziomych. KZ(M.e)(3)9. scharakteryzować budowę wyrobisk górniczych pionowych. KZ(M.e)(3)10. omówić systemy eksploatacji węgla. KZ(M.e)(3)11. omówić systemy eksploatacji rud metali nieżelaznych. KZ(M.e)(3)12. omówić systemy podziemnej eksploatacji soli. KZ(M.e)(3)13. opisać zasadę pracy młotów i wiertarek mechanicznych; A KZ(M.e)(3)14. opisać urabianie kombajnami chodnikowymi i ścianowymi; KZ(M.e)(3)15. uzasadnić konieczność urabiania strugami; KZ(M.e)(3)17. dobrać odpowiedni środek transportu urobku do metody urabiania; KZ(M.e)(4)1. korzystać ze schematów i map przewietrzania i wentylacji; KZ(M.e)(4)2. wyjaśnić zasadę pracy maszyn urabiających i ich budowę na podstawie pokazu multimedialnego; KZ(M.e)(4)3. wyjaśnić zasadę pracy maszyn do ładowania i odstawy urobku na podstawie pokazu multimedialnego; KZ(M.e)(4)5. analizować negatywne zachowania człowieka w trakcie użytkowania maszyn i urządzeń górniczych poprzez pokaz multimedialny wypadków; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28

29 KZ(M.e)(4)6. korzystać z programów wizualizacyjnych procesy technologiczne wydobywania węgla; KZ(M.e)(4)7. obsługiwać maszyny i urządzenia sterowane cyfrowo; KZ(M.e)(4)8. rozróżnić rodzaje baz danych; KZ(M.e)(4)9. objaśnić działanie baz danych; A KZ(M.e)(4)10. odróżnić narzędzia bazodanowe; KZ(M.e)(4)11. zaprojektować tabele bazy danych; KZ(M.e)(4)12. znormalizować bazę danych; KZ(M.e)(4)13. określić związki (relacje) między tabelami bazy danych; A KZ(M.e)(4)14. zaprojektować formularz do przetwarzania danych; KZ(M.e)(4)15. scharakteryzować rodzaje zapytań (kwerend) wykorzystywanych do przetwarzania danych; KZ(M.e)(4)16. zaimportować dane z innej bazy danych; KZ(M.e)(4)17. zaimportować dane z arkusza kalkulacyjnego; KZ(M.e)(4)18. zaimportować dane z pliku tekstowego; KZ(M.e)(4)19. wyeksportować dane; KZ(M.e)(4)20. wykorzystać podformularz do przetwarzania danych; KZ(M.e)(4)21. zastosować różne rodzaje zapytań do przetwarzania danych; KZ(M.e)(4)22. zaprojektować i wykonać raport z bazy danych; KZ(M.e)(4)23. rozbudować strukturę bazy danych; KZ(M.e)(4)24. zmodyfikować bazę danych; KZ(M.e)(4)25. objaśnić przetwarzanie danych w bazach danych; KZ(M.e)(4)26. gromadzić dane dotyczące działalności produkcyjnej; A KZ(M.e)(4)27. sortować dane dotyczące działalności produkcyjnej produkcji; KZ(M.e)(4)28. przechowywać dane dotyczące działalności produkcyjnej A produkcji; KZ(M.e)(4)29. wykonywać raporty dotyczące działalności produkcyjnej; KZ(M.e)(4)30. opisać, podsumować i tabelaryzować dane dotyczące produkcji oraz jej jakości i sprzedaży; KZ(M.e)(4)31. rozpoznać i stosować podstawowe pojęcia statystyczne w zakresie wspomagania procesów produkcyjnych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29

30 KZ(M.e)(4)32. testować hipotezy (przewidywania) na temat danych produkcyjnych i jakościowych i handlowych; KZ(M.e)(4)33. przeprowadzić eksplorację danych w poszukiwaniu struktury, układów, czynników i skupień; KZ(M.e)(4)34. obliczyć statystyki służące do sterowania produkcją, jej jakością oraz zabezpieczeniem techniczno-materiałowym; KZ(M.e)(4)35. przeprowadzić analizę mocy testów statystycznych, szacowanie wymaganej wielkości próby oraz estymację przedziałową; KZ(M.e)(4)36. stosować tablice rozkładów; KZ(M.e)(4)37. rozróżnić rodzaje sieci komputerowych; KZ(M.e)(4)38. rozróżnić protokoły transmisji danych; KZ(M.e)(4)39. stosować zintegrowane systemy wspomagające zarządzanie w przedsiębiorstwie; KZ(M.e)(4)40. obsługiwać programy komputerowe do wizualizacji pracy maszyn górniczych; KZ(M.e)(4)41. ocenić rodzaj awarii maszyn na postawie listy błędów w programie; KZ(M.e)(4)42. skasować błąd w sterowniku pracy maszyny; KZ(M.e)(4)43. ocenić stan przed awaryjny maszyny górniczej dzięki odczytom z pulpitu sterowniczego; M.11.1(12)1. wykryć zagrożenia metanowe; M.11.1(12)2. wykryć zagrożenia wybuchem pyłu węglowego; M.11.1(12)3. wykryć zagrożenia tąpaniami; M.11.1(12)4. wykryć zagrożenia pożarowe; M.11.1(12)5. wykryć zagrożenia wodne; M.11.1(12)6. wykryć zagrożenia radiacyjne; M.11.1(12)7. wykryć zagrożenia wyrzutami gazów i skał; M.11.1(12)8. wymienić rodzaje zagrożeń występujących w zakładach A górniczych; M.11.1(12)9. przeciwdziałać w występowaniu zagrożeń na dole kopalni; M.11.1(12)10. zachować się w trakcie zagrożenia; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 30