Problemy małych i dużych ciepłowni

Transkrypt

1 Problemy małych i dużych ciepłowni

2 Istota i charakter ciepłownictwa systemowego

3

4 Ciepłownictwo systemowe - sektor interdyscyplinarny szerokie podejście do struktury paliwowej zapewniające bezpieczeństwo energetyczne właściwe wykorzystywanie krajowych zasobów paliw oznacza zwiększenie niezależności energetycznej wszystkich państw UE ważne z punktu widzenia sektora elektroenergetycznego polityka paliwowa klienci/odbiorcy końcowi CS narzędzie realizacji wielu celów krajowej i unijnej polityki energetycznoklimatycznej wzrost świadomości konieczność prowadzenia długoterminowych programów edukacyjnych kształtujących racjonalne zachowania budynki dążenie do redukcji zużycia energii przez budynki dekarbonizacja budynków nie jest celem samym w sobie odnosi się do obszarów produkcji i dystrybucji bezpieczeństwo to oznacza: - możliwości budowy nowych źródeł ( CHP ) - redukcje skutków wyłączeń awaryjnych - zwiększenie elastyczności systemu (CHP plus akumulatory ciepła) bezpieczeństwo energetyczne ochrona środowiska efektywność energetyczna poprawa efektywności energetycznej odnosi się nie tylko do budynków ale również do przedsiębiorstw ciepłowniczych analizowana z dwóch punktów widzenia: - emisji ze źródeł podmiotów gospodarczych (odniesienie do dyrektyw IED i MCP) - niskiej emisji (z indywidualnych pieców)

5 ETS realny wpływ na sektor DIRECTIVE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL amending Directive 2003/87/EC to enhance cost-effective emission reductions and low-carbon investments Postanowienia dotyczące ciepłownictwa systemowego: 30 % bezpłatnych uprawnień do emisji CO2 na lata Ciepłownictwo zostało wyłączone z klauzuli zmniejszającej darmowe uprawnienia z 30% do 0 po roku 2026 Art. 10b(3) Uprawnienie dla ciepłownictwa nie będą pomniejszane liniowym współczynnikiem korygującym (LRF), jeśli będzie uruchomiony CSCF. Tym samym został uwzględniony postulat IGCP aby ciepłownictwo nie było objete podwójną redukcją Przejściowe uprawnienia na modernizację sektora energii: dla instalacji na produkcję energii elektrycznej projekty o skali inwestycji powyżej 12,5 mln euro wśród uprawnionych projektów: modernizacja produkcji energii, tj. efektywne i zrównoważone ciepłownictwo systemowe tylko inwestycje, które nie przyczyniają się do zwiększenia emisji oraz uzależnienia od paliw kopalnych Fundusz Modernizacyjny: Modernizacja sieci energetycznych, w tym rur ciepłowniczych Wszelkie inwestycje dotyczące ciepła systemowego przyczyniajace się do znacznego ulepszenia jeśli chodzi efektywność energetyczną i redukcję emisji

6 Konkluzje BAT Po wielu latach prac i dyskusji w zespołach roboczych UE weszła w życie Decyzja 2017/1442 z dnia 31 lipca 2017 ustanawiająca konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do dużych obiektów energetycznego spalania zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE Jednocześnie w roku 2017 zakończyły się kilkuletnie prace realizowane w ramach wspólnego porozumienia TGPE, PTEZ i IGCP, dedykowane całemu problemowi implementacji Dyrektywy IED i konkluzji BAT w polskim sektorze energetycznym. Ostatnim elementem prac było opracowanie wytycznych i objaśnień dla organów i instalacji niezbędnych w trakcie zmiany pozwoleń zintegrowanych wynikających z wdrożenia konkluzji BAT Efekt: : Podręcznik dotyczący zasad udzielania odstępstw od granicznych wielkości emisyjnych zawartych w Konkluzjach BAT dla dużych źródeł spalania (LCP), zgodnie z art. 204 ust. 2 Ustawy POŚ.

7 Dyrektywa MCP przeniesiona do prawa polskiego Standardy z Dyrektywy MCP dla instalacji istniejących: Instalacje nowe

8 Pakiet Zimowy wyzwanie dla sektora ciepłownictwa w Polsce

9 Pakiet zawiera 4 komunikaty polityczne, 13 projektów regulacji, 7 ocen wpływu polityk i regulacji i 6 innych dokumentów i raportów. Poniżej omówione zostaną regulacje Pakietu zimowego mające znaczenie dla ciepłownictwa systemowego Projekt rozporządzenia dot. zarządzania Unią Energetyczną (Proposal for a Regulation of the European Parliament and the Council on the Governance of the Energy Union [COM(2016) 759 final]) Projekt zmiany Dyrektywy OZE (Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on the promotion of the use of energy from the renewable resources (recast) [COM(2016) 767 final]) Projekt zmian Dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council amending Directive 2012/27/EU on the energy efficiency [2016/0376 (COD)]) oraz Projekt zmian w dyrektywie w zakresie efektywności energetycznej budynków (Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council amending Directive 2010/31/EU on the energy performance of buildings). Projekt przekształcenia rozporządzenia 714/2009 (proposal for a Regulation of the European Parliament and the Council on the internal market for electricity (recast) [2016/0379 (COD)]) oraz Projekt przekształcenia dyrektywy w sprawie promowania odnawialnych źródeł energii (Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on the promotion of the use of Energy from the renewable resources (recast) [20016/0382 (COD)]). Projekt rozporządzenia dotyczącego wewnętrznego rynku energii Proposal for a revised internal electricity market regulation (COM(2016) 861 final )

10 Projekt rozporządzenia dotyczący zarządzania Unią Energetyczną Pozytywnie należy ocenić wprowadzenie zintegrowanych krajowych planów w zakresie energii i klimatu, obejmujących całośc kierunków polityki energetycznej danego państwa członkowskiego, a także obowią zek składania przez państwa członkowskie zintegrowanych krajowych sprawozdań okresowych w zakresie dotyczą cym bezpieczeństwa energetycznego, zwłaszcza w odniesieniu do dywersyfikacji źródeł energii i krajów dostaw Zastrzeżenia budzi wybór środka prawnego do wdrożenia systemu zarządzania Unią Energetyczną tj. rozporządzenia (stosowanego wprost i bezpośrednio w państwach członkowskich), a nie dyrektywy (wymagającej implementacji do systemów krajowych). Projekt rozporządzenia przyznaje znaczny poziom uprawnien innym państwom członkowskim, których uwagi do projektu krajowego planu mają charakter wią żą cy dla danego państwa członkowskiego jest ono obowiązane do ich uwzględnienia Komisja, poprzez możliwość wydawania wiążących zaleceń państwom członkowskim dotyczących zintegrowanych krajowych planów w zakresie energii i klimatu, uzyska bardzo daleko idący instrument kształtowania polityki energetycznej państw członkowskich Wprowadzenie sankcji za brak realizacji wyznaczonego udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii brutto instytucja platformy finansowej (brakuje określenia takich kwestii, jak np. sposób obliczania wkładów finansowych państw członkowskich czy sposób wydatkowania środków zgromadzonych w ramach tej platformy, w szczególności czy będą wykorzystywane na realizację projektów OZE w tym państwie członkowskim ).

11 Propozycje dotyczące zmiany Dyrektywy OZE ( po pierwszym Trylogu w odniesieniu do ciepłownictwa ) Zagadnienie Art Propozycje PE Propozycje RUE Propozycje kompromisowe OZE w Ciepłownictwie Systemowym ( DHC ) 23 (1) Wzrost o 2pp procentowe rocznie, wyrażony w kategoriach krajowego udziału końcowego zużycia energii wzrost 1 punkt procentowy (pp) jako średnią roczną obliczoną dla okresów i począwszy od poziomu osiągniętego w 2020 r. Zgodna z propozycją RUE Zasady funkcjonowania OZE w DHC Art. 24 ( 1) Państwa członkowskie zapewniają, by dostawcy zapewnili odbiorcom informacje nt. charakterystyki energetycznej budynków i o udziale OZE. Przekazywanie coroczne albo na prośbę, zgodnie z unijnymi normami Państwa członkowskie dopilnowują aby ( jak PE ). Przekazywanie w łatwy sposób, np. na stronie dostawcy lub na rachunkach Zgodna z propozycją RUE Art.24 ( 2 ) Państwa członkowskie ustanawiają środki, by odbiorca mógł się odłączyć od systemu, który nie jest efektywnym ( w rozumieniu dyrektywy ), lub nie stanie się nim w ciągu 5 lat, by samodzielnie wytwarzać ciepło z OZE Jak w PE ale bez 5-cio letniego okresu. Wypowiedzenie umowy może być uzależnione od odszkodowania za koszty bezpośrednio spowodowane odłączeniem i niezamortyzowaną część aktywów niezbędnych do zapewnienia temu klientowi ciepła i zimna Zgodna z propozycją PE

12 Propozycje dotyczące zmiany Dyrektywy OZE ( po pierwszym Trylogu w odniesieniu do ciepłownictwa ) Zagadnienie Art Propozycje PE Propozycje RUE Propozycje kompromisowe Zasady funkcjonowania OZE w DHC Art. 24 ( 4) Państwa UE ustanawiają środki, by zapewnić niedyskryminujący dostęp źródeł OZE do systemów w oparciu o kryteria uwzględniające ekonomiczną i techniczną wykonalność Tak jak w PE tylko poprzez realizację jednej z dwóch opcji: 1. Państwo ma dążyć do celu, stosować środki w normalnych warunkach klimatycznych, jeśli udział OZE/ciepła odpadowego jest powyżej 60%, to akceptowany jest każdy wzrost. 2. Zobowiązanie operatora do kupowania ciepła z OZE na zasadzie TPA Zgodna z propozycją RUE Art. 24 ( 5 ) Operator może odrzucić żądanie dostępu nowego źródła OZE jeśli spełniony jest jeden z nw. warunków: 1. System nie posiada odpowiedniej wydajności z uwagi na wprowadzone już ciepło z OZE lub wysoko sprawnej kogeneracji lub dostęp zagroziłby bezpiecznej eksploatacji systemu 2. System spełnia warunek efektywności. 3. Dostęp spowoduje nadmierny wzrost cen dla odbiorców Jeśli opcja nr 2 to operator może odrzucić żądanie dostępu jeśli spełniony jest jeden z nw. warunków: 1. System nie posiada odpowiedniej wydajności z uwagi na wprowadzone już ciepło z OZE lub wysoko sprawnej kogeneracji 2. Ciepło nie spełnia parametrów technicznych niezbędnych do podłączenia i zapewnienia niezawodnej i bezpiecznej eksploatacji 3. że całkowity koszt dostawy ciepła lub zimna odbiorcom końcowym wzrósłby w porównaniu z sytuacją, w której nie dostarczono by ciepła lub zimna od strony trzeciej dołączonej do systemu Zgodna z propozycją RUE

13 Propozycje dotyczące zmiany Dyrektywy OZE ( po pierwszym Trylogu w odniesieniu do ciepłownictwa ) Zagadnienie Art Propozycje PE Propozycje RUE Propozycje kompromisowe Zasady funkcjonowania OZE w DHC Art. 24 ( 6 ) Nowe systemy lokalnego ogrzewania lub chłodzenia mogą, na wniosek, zostać zwolnione ze stosowania ust. 4 przez określony czas. Zwolnienie może być udzielone wyłącznie efektywnym systemom. Państwa członkowskie mogą wyłączyć stosowanie ust. 4 ( opcja 2 ): 1. Systemy spełniające warunek efektywnego systemu 2. istniejące systemy lokalnego ogrzewania lub chłodzenia, które stają się efektywne na podstawie planu zatwierdzonego przez właściwy organ 3. systemy lokalnego ogrzewania i chłodzenia o całkowitej nominalnej mocy dostarczonej w paliwie poniżej 20 MW Zgodna z propozycją RUE. Dodano jedynie w pkt 1. i jeśli wykorzystują wysokosprawną kogenerację Art 3 1. Państwa członkowskie wspólnie zapewniają, aby udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto Unii w 2030 r. wynosił co najmniej 27%. AM Państwa członkowskie wspólnie zapewniają, aby udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto Unii w 2030 r. wynosił co najmniej 35 %. Commission proposal unchanged AM 96 y)"ciepło odpadowe lub zimno" oznacza nieuniknione ciepło odpadowe lub zimno, które jest wytwarzane jako produkt uboczny w instalacjach przemysłowych lub instalacjach wytwarzających energię (po zastosowaniu wysokosprawnej kogeneracji lub w przypadku gdy nie jest możliwe zastosowanie kogeneracji) lub w sektorze usługowym i które zostałyby rozproszone nieużywane w powietrzu lub wodzie bez dostępu do lokalnego systemu ogrzewania lub chłodzenia; y)"ciepło odpadowe lub zimno" oznacza ciepło lub zimno odpadowe wytwarzane jako produkt uboczny w instalacjach przemysłowych, w sektorze usługowym lub instalacjach wytwarzających energię elektryczną, z wyjątkiem sytuacji, w których stosuje się skojarzone wytwarzanie ciepła lub energii elektrycznej, i które zostałyby odprowadzone nieużywane w powietrzu lub wodzie bez dostępu do lokalnego systemu ogrzewania lub chłodzenia;

14 Projekt zmian Dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej Zmiana dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, ma umożliwic realizację nowego, określanego w perspektywie do 2030 r. celu UE w przedmiocie efektywności energetycznej na poziomie 30%. Wyliczenie kwoty oszczę dności wymaganych za okres od 2021 do 2030 będzie nadal opierac się na wysokości 1,5 % rocznego wolumenu sprzedży energii odbiorcom końcowym uśrednionej w ostatnim trzyletnim okresie poprzedzających rozpoczęcie tego okresu zobowią zania. Projekt zmiany Dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej zakłada wprowadzenie odrębnego sposobu opomiarowania odbiorców końcowych ciepła systemowego, chłodu systemowego oraz ciepłej wody użytkowej (projektowany art. 9a). Proponowana zmiana wprost zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia odbiorcom końcowym ciepła systemowego, chłodu systemowego oraz ciepłej wody użytkowej, liczników, które umożliwiałyby tym odbiorcom precyzyjne sprawdzanie zużycia energii, a także umożliwiałby uzyskiwanie informacji w tym zakresie na bieżąco. Ponadto należy wskazać, że zgodnie z projektowanym art. 9a ust. 4. dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, instalowane nowe liczniki od 1 stycznia 2020 r. powinny byc urządzeniami pozwalającymi na ich zdalny odczyt, natomiast do dnia 1 stycznia 2025 r. funkcję taką powinny posiadac wszystkie liczniki u odbiorców końcowych. Projekt Dyrektywy ws efektywności budynków Artykuł 4 regulujący proces ustalania długoterminowych strategii w zakresie renowacji budynków został przetransponowany z Dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej. Przedmiotowa strategia powinna przewidywac wsparcie dla inteligentnego finansowania renowacji budynków, obejmującej remont krajowych zasobów mieszkalnych i niemieszkalnych. Powyższe działanie ma umożliwic realizację celu polegającego na dekarbonizacji budynków w roku 2050, z uwzględnieniem etapów wytyczonych na 2030 rok. Długoterminowa strategia renowacji budynków będzie wchodzic w skład zintegrowanych krajowych planów energetycznych i klimatycznych i będzie zgłaszana przez państwa członkowskie do dnia 1 stycznia 2019 r

15 Wyzwanie finansowe możliwości pozyskiwania pomocy publicznej 83% systemów nie spełnia wymogów efektywnych systemów ciepłowniczych Konieczność zapewnienia współfinansowania środkami publicznymi

16 Sieci Regulowanie stanów prawnych infrastruktury liniowej Uporządkowania prawnego wymaga ok. 80% sieci ( czyli ok km ) Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych prawidłowy kierunek, brak kontynuacji 100% 90% 80% 4% 16% problematyka nieuregulowanych stanów prawnych nie jest związana ze sferą prawa administracyjnego ( inwestycyjnego ), lecz powinna być przedmiotem osobnych prac legislacyjnych 70% 60% 50% 40% 24% 29% Pow yżej 40 lat Od 31 do 40 lat Od 21 do 30 lat Od 11 do 20 lat Do 10 lat 30% 20% 10% 27% 0% rurociągi

17 Klient świadomy odbiorca ciepła Potrzeba kompleksowego i efektywnego budowania marki produktowej

18

19 Problemy małych i dużych ciepłowni Dziękuję za uwagę Jacek Szymczak