( ) ZMIANY TERYTORIALNE w EUROPIE ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ I ICH SKUTKI MIĘDZYNARODOWOPRAWNE. Władysław Czapliński w

Transkrypt

1 FUNDACJA PROMOCJI PRAWA EUROPEJSKIEGO Władysław Czapliński w ZMIANY TERYTORIALNE w EUROPIE ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ I ICH SKUTKI MIĘDZYNARODOWOPRAWNE ( ) Wydawnictwo Naukowe Scholar" Warszawa 1998

2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 9 ROZDZIAŁ I POJĘCIA IDENTYCZNOŚCI, CIĄGŁOŚCI I SUKCESJI PAŃSTW W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM Podstawowe problemy teoretyczne sukcesji Przesłanki ustania podmiotowości państwa w prawie międzynarodowym Zdarzenia nie wpływające na identyczność i ciągłość państwa Kryteria oceny identyczności, ciągłości i sukcesji państw 25 ROZDZIAŁ II OCENA NAJNOWSZYCH PRZYPADKÓW SUKCESJI PAŃSTW W EUROPIE Z PUNKTU WIDZENIA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO ZSRR a Rosja - kontynuacja czy sukcesja? Status prawny państw bałtyckich Status prawny pozostałych republik postsowieckich Jugosławia Czecho-Słowacja Zjednoczenie Niemiec 42 ROZDZIAŁ III WYMÓG ZGODNOŚCI ZMIAN TERYTORIALNYCH Z PRAWEM MIĘDZYNARODOWYM Zakaz użycia siły w prawie międzynarodowym Prawo do samostanowienia 50 ROZDZIAŁ IV ZASADA SPRAWIEDLIWOŚCI W MIĘDZYNARODOWYM PRAWIE SUKCESJI PAŃSTW Stanowisko KPM odnośnie do zasady słuszności w związku z sukcesją państw Zastosowanie zasady słuszności w praktyce sądów międzynarodowych 63

3 3. Słuszność i zasady słuszności poza orzecznictwem sądów międzynarodowych Znaczenie umowy między zainteresowanymi państwami dla urzeczywistnienia zasady słuszności w prawie o sukcesji państw. Obowiązek współpracy państw zainteresowanych lub dotkniętych sukcesją Uwagi końcowe 71 ROZDZIAŁ V DATA SUKCESJI PAŃSTW 73 ROZDZIAŁ VI KODYFIKACJA PRAWA O SUKCESJI PAŃSTW W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM 77 ROZDZIAŁ VII SUKCESJA W ODNIESIENIU DO UMÓW MIĘDZYNARODOWYCH Rozwiązania stosowane we wcześniejszychprzypadkach sukcesji państw Cesja terytorium państwowego Rozpad państwa Secesja Zjednoczenie państw Rozwiązania przyjęte w konwencji wiedeńskiej z 1978 r Cesja części terytorium państwowego oraz aneksja/inkorporacja jako klasyczny przypadek sukcesji państw Nowe państwa niepodległe Secesja i rozpad państwa Zjednoczenie państw Praktyka w odniesieniu do umów międzynarodowych w ostatnich przypadkach sukcesji państw Niemcy Czechosłowacja Rozwiązania przyjęte w prawie wewnętrznym Czeska praktyka międzynarodowa w odniesieniu do umów wielostronnych Problemy sukcesji Republiki Czeskiej w odniesieniu do umów dwustronnych byłej CSRF Sukcesja Słowacji w odniesieniu do umów wielostronnych Sukcesja Słowacji w odniesieniu do umów dwustronnych byłej CSRF Praktyka związana z rozpadem Jugosławii Umowy dwustronne Praktyka związana z rozpadem ZSRR 112

4 Praktyka wspólna w ramach WNP Praktyka rosyjska Praktyka państw bałtyckich Praktyka innych państw postsowieckich Umowy bilateralne Szczególne kategorie umów podlegających sukcesji Umowy graniczne i reżimy terytorialne Inne reżimy terytorialne a sukcesja państw Umowy rozbrojeniowe Umowy dotyczące praw człowieka Praktyka państw trzecich 143 ROZDZIAŁ VIII SUKCESJA W ODNIESIENIU DO MIENIA PAŃSTWOWEGO, ARCHIWÓW I DŁUGÓW PAŃSTWOWYCH (EKONOMICZNE ASPEKTY SUKCESJI PAŃSTW), Praktyka dotycząca sukcesji mienia i długów państwowych przed zawarciem konwencji wiedeńskiej z 1978 r Konwencja wiedeńska z 1983 r. - charakterystyka przyjętych rozwiązań Sukcesja w odniesieniu do mienia państwowego Sukcesja archiwaliów w konwencji z 1983 r Sukcesja w odniesieniu do długów państwowych w konwencji z 1983 r Rozstrzyganie sporów a konwencja z 1983 r Sukcesja w odniesieniu do mienia, archiwów i długów państwowych - praktyka współczesna Jugosławia Czecho-Słowacja Sukcesja w odniesieniu do aktywów i pasywów pozostałych po byłej NRD Sukcesja w związku z rozpadem ZSRR 171 ROZDZIAŁ IX SUKCESJA W ODNIESIENIU DO CZŁONKOSTWA W ORGANIZACJACH MIĘDZYNARODOWYCH Praktyka międzynarodowa w dawniejszych przypadkach sukcesji Praktyka międzynarodowa w nowych przypadkach Jugosławia Czecho-Słowacja ZSRR 183

5 ROZDZIAŁ X SUKCESJA W ODNIESIENIU DO OBYWATELSTWA Praktyka międzynarodowa w dawniejszych przypadkach sukcesji Współczesna praktyka międzynardowa Praktyka związana z rozpadem Czecho-Słowacji Słowacja Czechy Niemcy Problemy obywatelstwa w związku z rozpadem ZSRR Problemy obywatelstwa w związku z rozpadem Jugosławii Propozycje regulacji sukcesji w odniesieniu do obywatelstwa w pracach KPM i Rady Europy 208 ROZDZIAŁ XI SUKCESJA W ODNIESIENIU DO ODPOWIEDZIALNOŚCI MIĘDZYNARODOWEJ Praktyka międzynarodowych trybunałów arbitrażowych Umowy międzynarodowe i praktyka dyplomatyczna Praktyka sądów wewnętrznych Sukcesja w odniesieniu do odpowiedzialności międzynarodowej w doktrynie prawa międzynarodowego Komisja Prawa Międzynarodowego ONZ Literatura międzynarodowoprawna Podsumowanie 228 * * * KONKLUZJE 231 Sumarry 236 Bibliografia 239 Wykaz skrótów 252