WYKłAD: 30 SEMINARIA: 12 ĆWICZENIA: 33 Forma zaliczenia egzamin Liczba punktów ECTS 6 Język wykładowy polski Jednostka prowadząca zajęcia

Transkrypt

1 SYLABUS na rok akademicki 2010/2011 Nazwa przedmiotu biofizyka Kod przedmiotu 1-bf Typ przedmiotu treści podstawowe Rok, semestr studiów ROK: I SEMESTR: I,II Formy prowadzenia przedmiotu WYKłAD: 0 SEMINARIA: 12 ĆWICZENIA: Forma zaliczenia egzamin Liczba punktów ECTS 6 Język wykładowy polski Jednostka prowadząca zajęcia Katedra i Zakład Biofizyki Lekarskiej WLK SUM w Katowicach Wykładowca Prof. dr hab. n. med. Andrzej Franek Wymagania wstępne Znajomość fizyki, biologii oraz chemii na poziomie szkoły średniej Metody dydaktyczne wykłady, seminaria, ćwiczenia Cele przedmiotu 1. Poznanie roli fizycznych i biofizycznych czynników środowiskowych w powstaniu, rozwoju i kształtowaniu zjawiska Ŝycia. 2. Poznanie mechanizmów i skutków oddziaływania fizycznych i biofizycznych czynników środowiskowych (naturalnych i sztucznie wytworzonych przez człowieka) na organizm ludzki w róŝnych fazach jego rozwoju i róŝnych okresach Ŝycia.. Poznanie biofizycznych podstaw funkcjonowania narządów i układów narządów organizmu ludzkiego oraz innych organizmów Ŝywych. 4. Podstawy teoretyczne oraz wykorzystanie praktyczne praw i zjawisk fizycznych oraz biofizycznych prawidłowości w diagnostyce medycznej, profilaktyce i lecznictwie. Zasady funkcjonowania aparatury diagnostycznej i leczniczej (na wybranych przykładach). 5. Nabycie praktycznych umiejętności w prawidłowym wykonywaniu pomiarów (wielkości biofizycznych) stosowanych w zawodowej praktyce lekarza; nabranie sprawności i biegłości w metodyce wybranych badań stosowanych w medycynie. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące a) Rola fali elektromagnetycznej (szczególnie - światła) w indukowaniu zjawiska Ŝycia (teorie bioelektroniczne). Wpływ światła na rozwój i kształtowanie Ŝycia oraz łańcuch pokarmowy.

2 b) Narząd wzroku, biofizyka i energetyka procesu widzenia. Określenie i charakterystyka optycznych wielkości fizycznych. c) Oddzialywanie bodźców świetlnych na organizm człowieka i ich rola w kształtowaniu Ŝycia (m. innymi przenoszenie informacji, wymuszenie zachowań, wpływ na powstanie kultury i rozwój sztuki, modelowanie psychiki człowieka itp.). d) Zasady wykorzystania promieniowania optycznego w diagnostyce i lecznictwie (podczerwień, ultrafiolet, promieniowanie widzialne). e) Budowa, zasada działania i zastosowanie praktyczne laserów. Własności fizyczne promieniowania laserowego. Biofizyczne mechanizmy oddziaływania promieniowania laserowego z tkankami. Rodzaje laserów stosowanych w medycynie. Biofizyczne podstawy doboru rodzajów laserów i parametrów promieniowania do róŝnych działań terapeutycznych i diagnostycznych (cięcie tkanek, koagulacja, fotoablacja, biostymulacja, terapia fotodynamiczna itp.). f) Nauka obsługi przyrządów optycznych, fotometrycznych i laboratoryjnych, wykorzystujących promieniowanie optyczne; pomiary wybranych wielkości biofizycznych (anomaloskopia, refraktometria, polarymetria itp.). g) Fizyczne podstawy diagnostyki magnetorezonansowej. Zjawisko jądrowego rezonansu magnetycznego i jego zastosowanie w badaniach laboratoryjnych i diagnostyce lekarskiej. Tomografia komputerowa magnetorezonansowa (MR, MRI, NMR) budowa, zasada działania, cel, uzyskiwanie obrazów, przetwarzanie danych, kontrastowanie i środki kontrastowe. 2. Fala akustyczna i inne odziaływania mechaniczne. a) Charakterystyka fizyczna fali akustycznej i sposób jej propagacji. Infradźwięki, ultradźwięki, zakres słyszalny. RóŜne rodzaje efektów akustycznych i ich charakterystyka. Biofizyka procesu słyszenia i fizyczne aspekty funkcjonowania narządu słuchu. Podstawowe akustyczne wielkości fizyczne (natęŝenie i ciśnienie akustyczne, poziom natęŝenia i ciśnienia, głośność i poziom głośności), obiektywne i subiektywne cechy dźwięku. Biofizyka słyszenia w róŝnych okresach Ŝycia człowieka. Skutki naraŝenia na uszkodzenia narządu słuchu. b) Biofizyczne podstawy auskultacji i perkusji lekarskiej.

3 c) Mechanizmy i skutki oddziaływania fali akustycznej na organizm ludzki. Hałas i jego skutki dla narządu słuchu i skutki pozasłuchowe. d) Oddziaływanie infradźwięków i ultradźwięków na organizm ludzki. e) Zastosowanie ultradźwięków w laboratorium medycznym oraz diagnostyce. Fizyczne i biofizyczne podstawy ultrasonografii. USG jako metoda obrazowania narządów wewnętrznych człowieka w celach diagnostycznych. Fizyczne aspekty wszystkich znanych prezentacji USG. Zjawisko Dopplera i fizyczne podstawy zastosowania go w diagnostyce przepływu krwi w układzie tętniczym i Ŝylnym ludzi dorosłych, dzieci i płodów. f) Biofizyczne podstawy zastosowania ultradźwięków w lecznictwie (w urologii, reumatologii, rehabilitacji, stomatologii, chirurgii itp.). g) Poznanie budowy, zasady działania i obsługi aparatury do pomiarów akustycznych (zasady prawidłowych pomiarów audiometrycznych, analiza akustyczna dźwięku i pomiar poziomu natęŝenia akustycznego za pomocą sonometru itp.). h) Podstawy biofizyczne i zasady aplikacji masaŝu leczniczego. Mechanizmy biofizyczne i skutki biologiczne. Poznanie budowy, działania i zastosowania urządzenia mechaniczno-hydraulicznego do masaŝu (np."aquavibron"). Pomiar zmian częstotliwości, amplitudy i przyspieszenia drgań wibracyjnych głowicy masującej w funkcji zasilania, precyzyjnym miernikiem drgań i sposób doboru optymalnych parametrów aplikacyjnych.*. Promieniowanie jonizujące. a) Rodzaje promieniowania jonizującego - charakterystyka fizyczna, mechanizmy oddziaływania z materią, występowanie w środowisku, źródła sztuczne i naturalne. b) Skutki biologiczne i biofizyczne działania promieniowania jonizującego. Wpływ czynników środowiskowych i uwarunkowań biologicznych. c) Promieniowanie rentgenowskie w diagnostyce i terapii. Właściwości fizyczne promieniowania rentgenowskiego, pochłanianie i rozproszenie promieniowania, dawki obciąŝające pacjenta w rentgenodiagnostyce i terapii. Ochrona pacjenta i

4 personelu medycznego przed nadmiernym naraŝeniem w badaniach diagnostycznych i terapii promieniowaniem rentgenowskim. d) Izotopy promieniotwórcze - charakterystyka fizyczna, zastosowanie w diagnostyce i terapii, dawki obciąŝające. Ochrona pacjentów i personelu medycznego przed nadmiernym naraŝeniem w badaniach diagnostycznych i terapii izotopowej. Skutki stochastyczne i niestochastyczne: somatyczne wczesne, późne i genetyczne. Mechanizmy działania promieniowania jonizującego na organizm Ŝywy na poziomie molekularnym. e) Fizyczne podstawy rentgenodiagnostyki. Diagnostyka rtg - zdjęcia rtg i prześwietlenia. Tomografia rentgenowska - zasada, cel, uzyskiwanie obrazów. Rentgenowska tomografia komputerowa (CT, KT) - budowa i zasada działania tomografu komputerowego rentgenowskiego, metody obrazowania narządów, przetwarzanie danych, kontrastowanie i środki cieniujące. Nowoczesne odmiany komputerowej tomografii rtg i innych rentgenowskich metod obrazowania (wizjografia, pantomografia itp.). f) Tomografia emisyjna fotonów i pozytonów PET i SPECT. 4. Ciepło i jego wymiana z otoczeniem. a) Strumień ciepła. Sposoby dystrybucji ciepła (przewodzenie, konwekcja, promieniowanie, parowanie - funkcje, które je opisują). Energetyka cieplna organizmu człowieka w róŝnych warunkach termicznych i fizjologicznych - w przemianie podstawowej, przy cięŝkiej pracy fizycznej, przy zanurzeniu w zimnej wodzie, suchym i ciepłym powietrzu itp. b) Działanie bodźców ciepłych i zimnych na układ krąŝenia, pracę serca i naczyń tętniczych oraz Ŝylnych, proces przepływu krwi i ukrwienie narządów i tkanek ludzkich. c) Termoterapia. Biofizyka leczenia ciepłem - formy aplikacji, wskazania i przeciwwskazania. Krioterapia (podstawy fizyczne; zastosowanie w chirurgii, rehabilitacji, stomatologii). d) Ciepło endogenne i egzogenne. Budowa, zasada działania, zastosowanie oraz zasady prawidłowej obsługi aparatury do termoterapii (diatermii krótkofalowej, promienników podczerwieni, lamp "Soluks", lamp Minina, cieplarek parafinowych itp.). Pomiar charakterystyki przestrzennej skutków termicznych aplikacji emiterów ciepła egzo- i endogennego na modelach anatomicznych i biologicznych.

5 Zasady praktycznego wykonania zabiegów diatermią krótkofalową i promiennikami podczerwieni. 5. Ciśnienie a) Określenie ciśnienia i napręŝenia jako wielkości fizycznej. Prawa fizyki dotyczące ciśnienia i napręŝeń. Zasady pomiaru i jednostki miar ciśnienia. b) Biofizyka układu krąŝenia. Rola wartości ciśnienia tętniczego (systolicznego i diastolicznego) i Ŝylnego w prawidłowym i patologicznym przepływie krwi. Mechaniczna praca serca i energetyka jego pracy. RóŜne rodzaje ciśnień (hydrostatyczne, dynamiczne, ciśnienie połoŝenia, boczne itp.). Zmiany zachowania się ciśnień w cyklu pracy serca. Fala tętna (powstawanie, zmiany, znaczenie). c) Biofizyka oddychania i układu oddechowego. Rola ciśnienia atmosferycznego i znaczenie róŝnic ciśnień w róŝnych odcinkach układu oddechowego dla procesu oddychania. Ciśnienie w jamie opłucnowej. Inflacja i deflacja. d) Poznanie róŝnych metod (bezpośrednich i pośrednich) pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Poznanie prawidłowych zasad pomiaru ciśnienia tętniczego metodą Riva Rocci. Badanie zachowania się ciśnienia tętniczego skurczowego i rozkurczowego w stanie spoczynku (pozycja stojąca, leŝąca, siedząca) i w próbie wysiłkowej. Symetria i asymetria ciśnień mierzonych na kończynach. 6. Zjawiska powierzchniowe a) Zjawiska adhezji, kohezji i napięcia powierzchniowego (określenia, metody pomiaru, jednostki miar). b) Znaczenie i obserwacja przejawów zjawisk adhezji, kohezji i napięcia powierzchniowego w Ŝyciu codziennym. Wykorzystanie wymienionych zjawisk w profilaktyce, higienie, diagnostyce, leczeniu (mycie i higiena osobista, pranie, środki zmiękczające, działanie na skórę i śluzówkę, leki w płynie i ich dawkowanie itp.). c) Zjawiska powierzchniowe w organizmie ludzkim. Napięcie powierzchniowe Ŝółci i pankreatyny i ich znaczenie. Znaczenie napięcia powierzchniowego w procesie trawienia. Picie alkoholu etylowego i trawienie - mity i rzeczywistość z punktu widzenia biofizyki zjawisk powierzchniowych. Surfaktanty - występowanie, znaczenie roli zmian napięcia

6 powierzchniowego dla procesu oddychania. d) Zasady precyzyjnego pomiaru napięcia powierzchniowego (cieczy biologicznych, wody destylowanej, alkoholi itp.) metodą stalagmometryczną, metodą rozciągania błonki powierzchniowej strzemiączkiem Lenarda z uŝyciem wagi torsyjnej i metodą kapilarną.* 7. Statyka, kinematyka i dynamika płynów. a) Podstawowe pojęcia i prawa przepływu i statyki cieczy (prawo ciągłości strugi, Bernoulliego, Poiseuille'a, Archimedesa, Pascala itp.), opór naczyniowy, struga, zjawiska towarzyszące przepływowi przez zwęŝki, lepkość cieczy. b) Biofizyka układu krąŝenia. Podobieństwa i róŝnice w stosunku do modeli fizycznych (laboratoryjnych i teoretycznych), zakres stosowania praw fizyki i jego ograniczenia. Przepływ laminarny i turbulentny. Stany nieustalone. Znaczenie lepkości krwi i osocza dla przepływu krwi. Zmiana wartości lepkości w wybranych chorobach (miaŝdŝyca, cukrzyca itp.) i znaczenie tego zjawiska. Odczyn Biernackiego - opad krwi. c) Zastosowanie wody do leczenia i profilaktyki schorzeń (hydroterapia). Kąpiel lecznicza w basenach (odciąŝenie w niedowładach i poraŝeniach), torach wodnych, polewania, natryski, bicze wodne, okłady itp. Znaczenie tych zabiegów dla układu krąŝenia ("serce kąpielowe", diureza, zmiany ciśnienia tętniczego i przekrwienia, sterowanie funkcją naczyń krwionośnych, prawo Dastre i Morota itp. 8. Zjawiska elektryczne. a) Tkanka Ŝywa (komórka Ŝywa) jako odbiornik prądu elektrycznego. Impedancja komórek i tkanek. Częstotliwościowa funkcja impedancji komórek i tkanek. Znaczenie zmiennej impedancji skóry dla zdrowia i funkcjonowania organizmu człowieka. b) Komórki, tkanki, narządy i całe organizmy jako generatory napięć, prądów elektrycznych i pól elektromagnetycznych o róŝnej charakterystyce. Charakterystyka elektryczna komórek, tkanek i narządów jako źródło informacji o prawidłowym lub patologicznym ich działaniu. Sposoby i metody rejestracji sygnałów elektrycznych i funkcji elektrycznych róŝnych

7 narządów organizmu ludzkiego (ekg, eeg, emg, eng i inne). Praktyczne poznanie metodyki rejestracji sygnałów elektrycznych na przykładzie wykonania elektrokardiogramu. Prawidłowy elektrokardiogram, trójkąt Einthovena, wektor elektryczny serca, typowe odprowadzenia. c) Oddziaływanie zewnętrznych napięć, prądów i pól elektromagnetycznych na organizm ludzki - skutki, przejawy, szkodliwość. PoraŜenie prądem elektrycznym. Zasady ochrony przeciwporaŝeniowej stosowane w aparaturze elektromedycznej. Prąd upływu, prąd zwarciowy, sprzęŝenia pasoŝytnicze. d) Oddziaływanie pola magnetycznego i elektromagnetycznego róŝnych częstotliwości i natęŝeń na organizm ludzki. Zjawisko magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) i elektronowego (EPR). Wykorzystanie zjawiska NMR do nowoczesnego obrazowania narządów wewnętrznych człowieka w celach diagnostycznych. Metoda tomografii NMR (otrzymywanie obrazów, aparatura i zasada jej działania, kontrastowanie obrazów, zastosowanie w medycynie, zalety i zagroŝenia). e) Działanie prądu stałego na organizm ludzki (elektrochemiczne, elektrokinetyczne, elektrotermiczne). Anelektrotonus i katelektrotonus. Wykorzystanie diagnostyczne prądu stałego (galwanopalpacja). Metody lecznicze wykorzystujące prąd stały (galwanizacja, jontoforeza, kąpiele elektryczno-wodne, czterokomorówki itp.). f) Pojęcie punktów motorycznych nerwów i mięśni. Reobaza, chronaksja, chronaksymetria, krzywa i/t, prawo du Bois Reymonda, współczynnik akomodacji, iloraz akomodacji. Zasady elektrostymulacji leczniczej mięśni i nerwów z wykorzystaniem prądów o przebiegach prostokątnych i trójkątnych. Podobieństwa i róŝnice przy elektrostymulacji mięśni gładkich oraz poprzecznie prąŝkowanych odnerwionych obwodowo. g) Praktyczny pomiar parametrów elektrycznych prądów leczniczych o róŝnych przebiegach, generowanych w nowoczesnych elektrostymulatorach - z wykorzystaniem oscyloskopu katodowego. Poznanie podstawowych zasad praktycznych prawidłowego wykonywania elektrostymulacji mięśni i nerwów za pomocą prądów leczniczych o wybranych przebiegach. Nauka wykonywania testu chronaksymetrycznego. h) Ból - powstawanie, recepcja, percepcja, przewodzenie, teorie regulacji przewodzenia bólu, mechanizmy elektroanalgezji - ujęcie biofizyczne. Elektroterapia

8 przeciwbólowa - metody, mechanizmy, skuteczność, wątpliwości. i) Nowe osiągnięcia światowego elektrolecznictwa. Stymulacja czynnościowa (FES) chodu u hemiplegików i skolioz idiopatycznych, elektroterapia w nietrzymaniu moczu i reedukacji pęcherza neurogennego, we wspomaganiu gojenia się ran i pobudzenia procesów naprawczych tkanek, w normalizacji patologicznie zmienionych napięć mięśniowych. 9. ZłoŜone skutki synergicznego oddziaływania róŝnych czynników fizykalnych na organizm ludzki. Zasady biofizyczne i metody fizykalne lecznictwa uzdrowiskowego (kinezyterapia i masaŝ leczniczy, balneoterapia, krenoterapia, termoterapia, hydroterapia, klimatoterapia itp.). Metody oceny Literatura obowiązkowa Literatura uzupełniająca Egzamin (test) Biofizyka. red. F. Jaroszyk, PZWL, W-wa, 2007 Podstawy biofizyki. red. A. Pilawski, PZWL, W-wa, 1985 i późn. Nowoczesna elektroterapia. red. A. Franek,Wyd SUM, 2009, Biofizyka lekarska red. J. Grzesik Wyd SAM, 1994 Mika T.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa, 199 (i późn.), Fizjoterapia. red. G. Straburzyński, PZWL, Warszawa, 1988 Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki. red. B. Kędzia, PZWL, Warszawa, 1982 (i późn.) SZCZEGÓŁOWY OPIS REALIZACJI PROGRAMU WYKŁADY Lp Temat wykładu 1 Ciepło i jego wymiana z otoczeniem 2 2 Statyka, kinematyka i dynamika płynów 6 Zjawiska powierzchniowe 4 4 Promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące 6 5 Ciśnienie 2 6 Fala akustyczna i inne oddziaływania mechaniczne 4 7 Zjawiska elektryczne 6 SEMINARIA Lp Temat zajęć seminaryjnych 1 Zastosowanie ultradźwięków w laboratorium medycznym oraz diagnostyce. Fizyczne i biofizyczne podstawy ultrasonografii. USG jako metoda obrazowania narządów wewnętrznych człowieka w celach diagnostycznych. Fizyczne aspekty wszystkich znanych prezentacji USG. 2 Rodzaje promieniowania jonizującego - charakterystyka Liczba godzin dydaktycznych Liczba godzin dydaktycznych Sposób realizacji

9 fizyczna, mechanizmy oddziaływania z materią, występowanie w środowisku, źródła sztuczne i naturalne.skutki biologiczne i biofizyczne działania promieniowania jonizującego. Wpływ czynników środowiskowych i uwarunkowań biologicznych.promieniowanie rentgenowskie w diagnostyce i terapii. Właściwości fizyczne promieniowania rentgenowskiego, pochłanianie i rozproszenie promieniowania, dawki obciąŝające pacjenta w rentgenodiagnostyce i terapii. Ochrona pacjenta i personelu medycznego przed nadmiernym naraŝeniem w badaniach diagnostycznych i terapii promieniowaniem rentgenowskim.izotopy promieniotwórcze - charakterystyka fizyczna, zastosowanie w diagnostyce i terapii, dawki obciąŝające. Ochrona pacjentów i personelu medycznego przed nadmiernym naraŝeniem w badaniach diagnostycznych i terapii izotopowej. Skutki stochastyczne i niestochastyczne: somatyczne wczesne, późne i genetyczne. Mechanizmy działania promieniowania jonizującego na organizm Ŝywy na poziomie molekularnym. Fizyczne podstawy rentgenodiagnostyki. Diagnostyka rtg - zdjęcia rtg i prześwietlenia. Tomografia rentgenowska - zasada, cel, uzyskiwanie obrazów. Rentgenowska tomografia komputerowa (CT, KT) - budowa i zasada działania tomografu komputerowego rentgenowskiego, metody obrazowania narządów, przetwarzanie danych, kontrastowanie i środki cieniujące. Nowoczesne odmiany komputerowej tomografii rtg i innych rentgenowskich metod obrazowania (wizjografia, pantomografia itp.). 4 Fizyczne podstawy diagnostyki magnetorezonansowej. Zjawisko jądrowego rezonansu magnetycznego i jego zastosowanie w badaniach laboratoryjnych i diagnostyce lekarskiej. Tomografia komputerowa magnetorezonansowa (MR, MRI, NMR) budowa, zasada działania, cel, uzyskiwanie obrazów, przetwarzanie danych, kontrastowanie i środki kontrastowe. Tomografia emisyjna fotonów i pozytonów (PET i SPECT) ĆWICZENIA Lp Temat ćwiczeń 1 Zasady wykorzystania promieniowania optycznego w diagnostyce i lecznictwie (podczerwień, ultrafiolet, promieniowanie widzialne). Badanie charakterystyki wybranych bodźców świetlnych (UV). 2 Nauka obsługi przyrządów optycznych, fotometrycznych i laboratoryjnych, wykorzystujących promieniowanie optyczne; pomiary wybranych wielkości biofizycznych (anomaloskopia, refraktometria, polarymetria itp.). Pomiary refraktometryczne, polarymetryczne i anomaloskopowe. Liczba godzin dydaktycznych Sposób realizacji

10 Zjawisko Dopplera i fizyczne podstawy zastosowania go w diagnostyce przepływu krwi w układzie tętniczym i Ŝylnym ludzi dorosłych, dzieci i płodów. Pomiary parametrów przepływu krwi oraz wskaźnika kostka/ramię z wykorzystaniem zestawu dopplerowskiego. 4 Poznanie budowy, zasady działania i obsługi aparatury do pomiarów akustycznych (zasady prawidłowych pomiarów audiometrycznych, analiza akustyczna dźwięku i pomiar poziomu natęŝenia akustycznego za pomocą sonometru itp.). 5 Podstawy biofizyczne i zasady aplikacji masaŝu leczniczego. Mechanizmy biofizyczne i skutki biologiczne. Poznanie budowy, działania i zastosowania urządzenia mechaniczno-hydraulicznego do masaŝu (np."aquavibron"). Pomiar zmian częstotliwości, amplitudy i przyspieszenia drgań wibracyjnych głowicy masującej w funkcji zasilania, precyzyjnym miernikiem drgań i sposób doboru optymalnych parametrów aplikacyjnych. 6 Ciepło endogenne i egzogenne. Budowa, zasada działania, zastosowanie oraz zasady prawidłowej obsługi aparatury do termoterapii (diatermii krótkofalowej, promienników podczerwieni, itp.). Pomiar charakterystyki przestrzennej skutków termicznych aplikacji emiterów ciepła egzo- i endogennego na modelach anatomicznych i biologicznych. Zasady praktycznego wykonania zabiegów diatermią krótkofalową i promiennikami podczerwieni. 7 Poznanie prawidłowych zasad pomiaru ciśnienia tętniczego metodą Riva Rocci. Badanie zachowania się ciśnienia tętniczego skurczowego i rozkurczowego w stanie spoczynku (pozycja stojąca, leŝąca, siedząca) i w próbie wysiłkowej. Symetria i asymetria ciśnień mierzonych na kończynach. 8 Zasady precyzyjnego pomiaru napięcia powierzchniowego (cieczy biologicznych, wody destylowanej, alkoholi itp.) metodą stalagmometryczną, metodą rozciągania błonki powierzchniowej strzemiączkiem Lenarda z uŝyciem wagi torsyjnej i metodą kapilarną. 9 Sposoby i metody rejestracji sygnałów elektrycznych i funkcji elektrycznych róŝnych narządów organizmu ludzkiego (ekg, eeg, emg, eng i inne). Praktyczne poznanie metodyki rejestracji sygnałów elektrycznych na przykładzie wykonania elektrokardiogramu. Prawidłowy elektrokardiogram, trójkąt Einthovena, wektor elektryczny serca, typowe odprowadzenia. 10 Praktyczny pomiar parametrów elektrycznych prądów leczniczych o róŝnych przebiegach, generowanych w nowoczesnych elektrostymulatorach - z wykorzystaniem oscyloskopu katodowego. 11 Poznanie podstawowych zasad praktycznych

11 prawidłowego wykonywania elektrostymulacji mięśni i nerwów za pomocą prądów leczniczych o wybranych przebiegach. Nauka wykonywania testu chronaksymetrycznego.