Kto i kiedy powinien być objęty opieką paliatywną? Dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz

Transkrypt

1 Kto i kiedy powinien być objęty opieką paliatywną? Dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz Polskie Towarzystwo Medycyny Paliatywnej Pracownia Medycyny Paliatywnej Katedra Onkologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Oddziału Medycyny Paliatywnej Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi Sopot 12 maja 2018

2 Opieka paliatywna

3 Opieka paliatywna Jeśli nie wiesz co masz zrobić to po prostu bądź Obecność i wsparcie są najważniejsze w fazie umierania ale na wcześniejszym etapie choroby pacjent od lekarza oczekuje znacznie więcej

4 Definicja opieki paliatywnej Opieka paliatywna jest działaniem, które poprawia jakość życia chorych i ich rodzin stojących wobec problemów związanych z zagrażającą życiu, nieuleczalną chorobą poprzez zapobieganie i znoszenie cierpienia dzięki wczesnej identyfikacji oraz ocenie i leczeniu bólu i innych problemów somatycznych, psychologicznych i duchowych Paliative Care: The World Haelth Organizations Global Perspective. J Pain &Symptom Management 2002;24,91-96

5 Obowiązująca od 2002 roku definicja zakłada włączenie opieki paliatywnej na każdym etapie ciężkiej zagrażającej życiu choroby, jeśli pacjent wymaga leczenia objawowego. Forma opieki i jej zakres powinny być dostosowane do stanu pacjenta oraz jego potrzeb w tym zakresie. W sytuacji wystąpienia uciążliwych objawów pacjent może być objęty opieką wcześniej, nawet w czasie, kiedy jest jeszcze prowadzona terapia przyczynowa.

6 Charakterystyka hospitalizacji w opiece paliatywnej (2016) Liczba łóżek w oddziałach posiadających kontrakt z NFZ 2804 Liczba zrealizowany osobodni tys. Liczba pacjentów hospitalizowanych tys. Średni czas hospitalizacji -13 dni Średni wiek pacjenta- 71,38 lat Pacjenci > 65 r. ż - 71,4 % Tryby wypisu : zgony 77,8 %, skierowanie do dalszego leczenia 13,2, zakończenie leczenia -6%

7 W Polsce Opieka paliatywna jest odrębnym świadczeniem zdrowotnym Jest finansowana ze środków publicznych Jest to świadczenie gwarantowane Medycyna paliatywna to świadczenie specjalistyczne ( od 1999 szczegółowa specjalizacja kliniczna dla lekarzy) Opieka paliatywna- specjalizacja dla pielęgniarek

8 Jednostki opieki paliatywnej poradnia medycyny paliatywnej zespół domowej opieki paliatywnej- hospicjum domowe oddział medycyny paliatywnej/ hospicjum stacjonarne hospicjum domowe dla dzieci dzienny ośrodek opieki paliatywnej szpitalny zespół wspierający opieki paliatywnej zespół wspierający rodzinę i osieroconych

9 Założenie organizacyjne: Hospicjum domowe - w każdym powiecie Poradnia Medycyny Paliatywnej - w każdym powiecie Oddział stacjonarny 1 na 2-3 powiaty W każdym Ośrodku Onkologicznym jednostka medycyny paliatywnej (minimum poradnia i szpitalny zespół wspierający)

10 Zasoby - Liczba świadczeniodawców udzielających świadczeń z zakresu opieki paliatywnej Poradnia medycyny paliatywnej Hospicjum domowe Hospicjum domowe dla dzieci Opieka stacjonarna

11 zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł zł Nakłady opieka paliatywna - wartość na 10 tyś. ubezpieczonych zł zł zł zł zł zł zł zł - zł

12 Łóżka w hospicjach i oddziałach medycyny paliatywnej na 10 tyś. ludności według województw Zdrowie i ochrona zdrowia w 2016r. Główny Urząd Statystyczny

13 Dla kogo opieka paliatywna?

14 Ograniczenia: potrzeby > zasoby Pacjenci Środki finansowe kadry

15 Kryteria objęcia opieką paliatywną Zasady przyjęcia i wypisu chorych są wyznacznikiem wielkości populacji docelowej objętej opieką paliatywną

16 Aktualne kryteria kwalifikacji do objęcia opieką paliatywną w Polsce 3.2. Świadczenia gwarantowane przysługują świadczeniobiorcom chorującym na nieuleczalne, postępujące, ograniczające życie choroby nowotworowe i nienowotworowe, których wykaz określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

17 Aktualne kryteria kwalifikacji do opieki paliatywnej pacjentów >18 r. ż załącznik nr 1 do rozporządzenia MZ. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej

18 Zgodnie z postulatami środowiska medycyny paliatywnej, należy: Dodać - Schyłkową niewydolność nerek N18 Dodać - Silny i bardzo silny ból przewlekły (>5 w skali 0-10) w przebiegu chorób przewlekłych postępujących R52.1, R52.2 w zakresie poradni medycyny paliatywnej Kardiomiopatia I 42- I 43 zmienić na I 50 niewydolność serca w przypadku udokumentowanego zakończenia leczenia przyczynowego Niewydolność oddechowa -Usunąć - J96.9 -wprowadzić J96.1 Docelowym zamiarem jest odstąpienie od kwalifikacji opartej na rozpoznaniu ograniczonym katalogiem wskazanych jednostek chorobowych ICD-10.

19 Dlaczego warto skierować pacjenta do opieki paliatywnej na wcześniejszych etapach choroby? Dobra kontrola objawów poprawia jakość życia, ale być może także wydłuża Skierowanie do poradni medycyny paliatywnej Aspekty ekonomiczne

20 Economic impact of palliative care among elderly cancer patients Randomizowane badanie kliniczne z udziałem pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową Cel -określenie ekonomicznego wpływu konsultacji opieki paliatywnej na koszt całkowity leczenia, porównanie kosztów leczenia między pacjentami bez i z interwencją w zakresie opieki paliatywnej. Dwie grupy pacjentów leczonych onkologicznie z powodu zawansowanej choroby nowotworowej (2 576 osób) Całkowite koszty opieki zdrowotnej na pacjenta w ciągu 30 dni przed konsultacją opieki paliatywnej były zrównoważone między grupą skierowaną do opieką paliatywnej (12881 USD) a grupą pozostającą jednie pod opieką onkologiczna (12335 USD). Wendi G. Lebrett, Eric Roeland, Andrew Bruggeman, Heidi Yeung, James Don Murphy; University of California San Diego, La Jolla, CA; Moores Cancer Center J Clin Oncol 35, 2017 (suppl 31S; abstract 91)

21 Economic impact of palliative care among elderly cancer patients Wyniki: Całkowity koszt opieki 1 pacjenta w ciągu 120 dni pozostających równolegle pod opieką paliatywną wyniósł średnio 6880 USD w porównaniu do kosztu średnio 9604 USD (brak opieki paliatywnej) Różnica 28%, p <0,001 Ekonomiczny efekt opieki paliatywnej zależał od czasu konsultacji. Konsultacja opieki paliatywnej w ciągu 7 dni od zgonu zmniejszyła koszty opieki zdrowotnej o 975 USD, podczas gdy konsultacja opieki paliatywnej ponad 4 tygodnie przed śmiercią zmniejszyła koszty o USD. Wnioski: Opieka paliatywna może znacznie zmniejszyć wydatki na opiekę zdrowotną wśród pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową. Redukcja kosztów zależy od czasu włączenia konsultacji z opieki paliatywnej. Wendi G. Lebrett, Eric Roeland, Andrew Bruggeman, Heidi Yeung, James Don Murphy; University of California San Diego, La Jolla, CA; Moores Cancer Center J Clin Oncol 35, 2017 (suppl 31S; abstract 91)

22 Economics of Palliative Care for Hospitalized Adults With Serious Illness - metaanaliza Pytanie: Jaki jest szacunkowy wpływ konsultacji w zakresie opieki paliatywnej wykonanej w ciągu 3 dni od przyjęcia do szpitala z bezpośrednimi kosztami hospitalizacji dla dorosłych z poważną (ciężką) chorobą? Wyniki: W metaanalizie uwzględniono 6 badań, z liczbą pacjentów, z których 40,8% miało chorobę nowotworową) Wyniki: koszty hospitalizacji były niższe w przypadku pacjentów korzystających z zespołu opieki paliatywnej niż w przypadku pacjentów, którzy nie otrzymali takiej opieki. Ocena kosztów wszystkich pacjentów niezależnie od rozpoznania; statystycznie znacząca redukcja kosztów ( USD, 95% CI, USD USD, P <0,001). Pacjenci z rakiem kosztów - $ 4251; przedział ufności ( , P <0,001) z nienowotworowi (- $ 2105; przedział ufności , P <.001). Obniżenie kosztów było większe w przypadku osób z 4 lub więcej chorobami współistniejącymi niż u osób z 2 lub mniej. May P, Normand Ch, Cassel B, Del Fabbro E, Fine R, Menz R, Morrison C, Penrod J, Robinson Ch, Morrison S, JAMA Intern Med. Published online April 30, doi: /jamainternmed

23 Economics of Palliative Care for Hospitalized Adults With Serious Illness - metaanaliza Wnioski Szacowany wpływ wczesnego zastosowania konsultacji w zakresie opieki paliatywnej dla pacjentów z ciężkimi schorzeniami przyjmowanymi do szpitala na całkowite koszty hospitalizacji może różnić się w zależności od wyjściowych czynników klinicznych. Efekty mogą być większe w przypadku pacjentów z nowotworami i chorobami współistniejącymi w porównaniu do pacjentów z pierwotną diagnozą nienowotworową i mniejszą liczbą chorób współistniejących. Zwiększenie dostępności do opieki paliatywnej (w ramach krajowych wytycznych) może zmniejszyć koszty hospitalizowanych osób dorosłych z poważnymi i złożonymi chorobami. May P, Normand Ch, Cassel B, Del Fabbro E, Fine R, Menz R, Morrison C, Penrod J, Robinson Ch, Morrison S, JAMA Intern Med. Published online April 30, doi: /jamainternmed

24 Podsumowanie Warunkiem objęcia opieką paliatywną są wskazania medyczne określone przez lekarza (ocenione na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego) oraz wola chorego lub jego opiekunów. Obecnie optymalnym miejsce opieki jest dom chorego, jednak w przypadku braku rodzinny lub rodziny niewydolnej w zakresie sprawowania opieki konieczne jest rozwijanie opieki stacjonarnej i oddziałów pobytu dziennego

25 Podsumowanie W nawiązaniu do definicji WHO opiekę paliatywną należy traktować jako specjalistyczne postępowanie objawowe, ze szczególnym uwzględnieniem kontroli bólu i innych objawów somatycznych oraz holistycznym podejściem uwzględniającym w razie potrzeby wsparcie psychologiczne, socjalne i duchowe

26 Dziękuję