O Szybkiej Terapii Onkologicznej

Transkrypt

1 O Szybkiej Terapii Onkologicznej Pacjenci onkologiczni ze względu na rodzaj schorzenia muszą być otoczeni szczególną opieką. W ich przypadku czas ma bardzo duże znaczenie. To, czy pacjent chory na nowotwór złośliwy przeżyje, zależy przede wszystkim od wykrycia choroby w jak najwcześniejszym stadium. Dlatego od 1 stycznia 2015 r. pacjenci z podejrzeniem nowotworu będą leczeni w ramach szybkiej terapii onkologicznej. Szybka terapia onkologiczna to nowe rozwiązania organizacyjne, mające na celu sprawne i szybkie poprowadzenie pacjenta przez kolejne etapy diagnostyki i leczenia. Szybka terapia onkologiczna nie jest programem zdrowotnym w rozumieniu art. 48 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm). Jest przeznaczona dla wszystkich pacjentów, u których lekarze podejrzewają lub stwierdzą nowotwór złośliwy. Ministerstwo Zdrowia ani NFZ nie kwalifikują pacjentów do udziału w szybkiej terapii onkologicznej. Szczegółowe informacje (w tym informacje o placówkach, w których pacjenci będą się mogli leczyć w ramach szybkiej terapii onkologicznej) zostaną podane w styczniu 2015 r. Pakiet onkologiczny to potoczne określenie aktów prawnych, wprowadzających szybką terapię onkologiczną. W ramach pakietu onkologicznego powstanie odrębna kategoria pacjentów oczekujących na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu onkologii. Zmiany wprowadzone przez pakiet zapewnią pacjentom z nowotworami złośliwymi kompleksową opiekę na każdym etapie choroby. Czas oczekiwania pozostałych pacjentów na świadczenia specjalistyczne nie wydłuży się, ponieważ zmiany będą dotyczyły pacjentów onkologicznych, dla których powstanie osobna lista oczekujących na nielimitowane świadczenia. Szybka terapia onkologiczna ma poprawić dostępność diagnostyki i leczenia nowotworów złośliwych i usystematyzować proces diagnostyczno-terapeutyczny. Będzie to możliwe dzięki wprowadzeniu karty diagnostyki i leczenia onkologicznego oraz wyznaczeniu maksymalnych terminów na realizację poszczególnych etapów leczenia. Zniesienie limitów na diagnostykę i leczenie nowotworów ma usprawnić ten proces. Korzyści, które przyniesie wdrożenie pakietu onkologicznego: skrócenie kolejek dla pacjentów z podejrzeniem nowotworu;

2 uporządkowanie procesu diagnostyki i leczenia pacjenta; wprowadzenie szybkiej diagnostyki i kompleksowego leczenia; zmniejszenie śmiertelności pacjentów onkologicznych; obniżenie kosztów leczenia, dzięki wykryciu choroby we wczesnym stadium. Jak rozpocząć leczenie w ramach szybkiej terapii onkologicznej? Pierwszym krokiem do diagnostyki i leczenia w ramach szybkiej terapii onkologicznej jest zgłoszenie się pacjenta do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), który przeprowadzi dokładny wywiad, oceni dolegliwości pacjenta i w razie potrzeby zleci wykonanie niezbędnych badań. Jeśli na tej podstawie stwierdzi podejrzenie nowotworu złośliwego, skieruje pacjenta do specjalisty właściwego ze względu na umiejscowienie nowotworu lub do onkologa. W tym celu lekarz POZ wystawi pacjentowi kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego. Kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego będzie mógł wydać także lekarz specjalista w poradni ambulatoryjnej (AOS), jeśli zdiagnozuje nowotwór złośliwy u pacjenta, którego leczy. Pacjent może otrzymać kartę także w szpitalu jeśli w wyniku hospitalizacji (nawet niezwiązanej z chorobą nowotworową) zostanie u niego wykryty nowotwór złośliwy. W takim przypadku warunkiem wydania karty będzie potwierdzenie diagnozy. Na tych samych zasadach kartę otrzyma pacjent hospitalizowany z powodu nowotworu. Kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego mogą otrzymać również pacjenci z chorobą nowotworową, którzy rozpoczęli leczenie przed 1 stycznia 2015 r. W ich przypadku kartę będzie wystawiał lekarz prowadzący leczenie w szpitalu. Dzięki temu przejdą płynnie do nowego systemu.

3 Karta diagnostyki i leczenia onkologicznego Karta diagnostyki i leczenia onkologicznego to nieodłączna część szybkiej terapii onkologicznej. Ułatwi ona pacjentowi z podejrzeniem nowotworu lub zdiagnozowaną chorobą poruszanie się w nowym systemie opieki medycznej będzie pełniła rolę skierowania, które umożliwi rozpoczęcie leczenia w ramach szybkiej terapii onkologicznej. Wprowadzenie karty ma na celu usystematyzowanie procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Dzięki niej diagnostyka i leczenie onkologiczne zostaną jasno określone, a pacjent będzie miał zagwarantowaną kompleksową opiekę medyczną na każdym etapie choroby. Kto wydaje kartę? Od 1 stycznia 2015 r. karty diagnostyki i leczenia onkologicznego będzie mógł wydać lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), jeśli będzie podejrzewał u pacjenta nowotwór złośliwy lub lekarz specjalista w poradni ambulatoryjnej (AOS), jeśli zdiagnozuje taką chorobę. Pacjent może otrzymać kartę także w szpitalu jeśli w wyniku hospitalizacji (nawet niezwiązanej z chorobą nowotworową) zostanie u niego wykryty nowotwór złośliwy. W takim przypadku warunkiem wydania karty będzie potwierdzenie diagnozy. Na tych samych zasadach kartę otrzyma pacjent hospitalizowany z powodu nowotworu. Kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego mogą otrzymać również pacjenci z chorobą nowotworową, którzy rozpoczęli leczenie przed 1 stycznia 2015 r. W ich przypadku kartę będzie wystawiał lekarz prowadzący leczenie w szpitalu. Dzięki temu przejdą płynnie do nowego systemu. Jakie informacje zawiera karta? W karcie diagnostyki i leczenia onkologicznego znajdą się rubryki, które będą uzupełniać właściwi lekarze na poszczególnych etapach procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Dzięki temu informacje o pacjencie będą się znajdowały w jednym miejscu. Będą to m.in.: wykaz badań diagnostycznych, które zostały wykonane pacjentowi;

4 diagnoza, a w przypadku rozpoznania nowotworowego również informacja o stopniu zaawansowania choroby; plan leczenia. Karta będzie własnością pacjenta. Udokumentuje cały proces diagnostyki i leczenia, aż do powrotu pacjenta do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej po zakończeniu leczenia. Świadczeniodawca będzie miał obowiązek nieodpłatnie przekazać pacjentowi oryginał karty oraz przechowywać jej kopię. Zniesienie limitów Zniesienie limitów leczenia chorób nowotworowych to jedna z najważniejszych zmian, które wprowadza pakiet onkologiczny. Świadczenia związane z diagnostyką i leczeniem nowotworów złośliwych w ramach karty diagnostyki i leczenia onkologicznego będą rozliczane bez limitów. Dzięki temu pacjenci onkologiczni będą mieli łatwiejszy i szybszy dostęp do leczenia. Limity zostaną zniesione w placówkach opieki zdrowotnej, które będą udzielały świadczeń w ramach pakietu onkologicznego (będą zapewniały terminowość i kompleksowość świadczeń). Zniesienie limitów w onkologii jest spowodowane zbyt długim oczekiwaniem na diagnostykę pacjentów z podejrzeniem nowotworu i brakiem jej koordynacji, co utrudnia dostęp do leczenia. Zniesienie limitów a kolejki do specjalistów Zniesienie limitowania diagnostyki i leczenia onkologicznego, a także stworzenie odrębnej listy pacjentów onkologicznych spowoduje skrócenie kolejki pacjentów oczekujących na inne świadczenia specjalistyczne i łatwiejszy dostęp do tych świadczeń.

5 Konsylium Konsylium to wielodyscyplinarny zespół specjalistów, który opracuje plan leczenia pacjenta. Zbierze się ono w ciągu dwóch tygodni od zgłoszenia się pacjenta do szpitala. W składzie zespołu specjalistów muszą się znaleźć lekarze następujących specjalizacji: onkologii i hematologii dziecięcej jeśli pacjentem będzie dziecko, hematologii w przypadku leczenia nowotworów krwi lub układu chłonnego lub onkologii klinicznej w pozostałych przypadkach; radioterapii lub radioterapii onkologicznej, lub medycyny nuklearnej w przypadku nowotworów leczonych z wykorzystaniem medycyny nuklearnej; chirurgii onkologicznej lub ogólnej, lub w innej dziedzinie zabiegowej odpowiedniej dla danego rodzaju lub umiejscowienia nowotworu (nie dotyczy to nowotworów krwi lub układu chłonnego), a w przypadku leczenia dzieci chirurgii dziecięcej; rentgenodiagnostyki lub radiologii, lub radiodiagnostyki, lub radiologii i diagnostyki obrazowej. W konsylium będą mogły uczestniczyć także inne osoby, między innymi: pielęgniarka, psycholog albo inny pracownik medyczny. Konsylium jest niezbędne do rozpoczęcia leczenia. Zespół specjalistów będzie konsultował wyniki badań pacjenta i na tej podstawie zakwalifikuje go do właściwego leczenia. Główne zadania konsylium: kwalifikacja pacjenta do leczenia zabiegowego, chemioterapii lub radioterapii; ustalenie planu leczenia; ustalenie rodzajów terapii, które będą stosowane; wybór koordynatora leczenia.

6 Decyzje zespołu będą oparte na opracowanych przez świadczeniodawcę sformalizowanych procedurach postępowania i organizacji udzielania świadczeń zgodnie ze standardami postępowania diagnostyczno-terapeutycznego rekomendowanymi przez polskie towarzystwa naukowe w odpowiednich dziedzinach medycyny.

7 9 tygodni Jedną z najważniejszych zmian, które wprowadza pakiet onkologiczny, jest obowiązek przestrzegania przez świadczeniodawców terminów wyznaczonych na wykonanie diagnostyki onkologicznej. Jest to podstawa szybkiej terapii onkologicznej i ma związek ze zniesieniem limitów na diagnostykę i leczenie nowotworów złośliwych. Pierwszym krokiem do otrzymania karty diagnostyki i leczenia onkologicznego będzie wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Pacjent, który otrzyma kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, powinien zgłosić się do lekarza specjalisty. Od momentu, gdy pacjent zostanie wpisany na listę osób oczekujących na konsultację specjalisty, do postawienia diagnozy nie powinno minąć więcej niż 9 tygodni. Terminy udzielania świadczeń pacjentom z podejrzeniem nowotworu w ramach pakietu onkologicznego W czasie pierwszych 5 tygodni: pacjent będzie czekał na wizytę u lekarza specjalisty maksymalnie 2 tygodnie; pacjent wykona badania zlecone przez lekarza specjalistę w ramach diagnostyki wstępnej (na podstawie tych badań lekarz potwierdzi lub wykluczy chorobę nowotworową u pacjenta). W czasie kolejnych 4 tygodni: pacjent wykona badania zlecone przez lekarza specjalistę w ramach diagnostyki pogłębionej. Na ich podstawie lekarz określi stopień zaawansowania choroby. Aby szybka terapia onkologiczna uwzględniała potrzeby związane ze specyfiką choroby danego pacjenta, przewidziano jeden dodatkowy tydzień na rozpoczęcie diagnostyki pogłębionej. Jest to czas na organizację przejścia pacjenta z jednej placówki ochrony zdrowia do drugiej, jeśli okaże się, że diagnostyka tego wymaga.

8 Docelowo czas od zgłoszenia się pacjenta do specjalisty do rozpoznania nowotworu będzie wynosił 7 tygodni. W okresie przejściowym będzie to 9 tygodni (w 2015 r.) i 8 tygodni (w 2016 r.). Termin 7 tygodni na wykonanie diagnostyki onkologicznej zacznie obowiązywać od 2017 r.

9 Rola lekarza rodzinnego (POZ) Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej zwiększyła rolę lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w opiece onkologicznej. Dostali oni narzędzie ułatwiające diagnostykę onkologiczną. Nowe zadania lekarzy POZ nie wykraczają poza zakres ich kompetencji. Przede wszystkim będą mogli zlecać więcej badań, m.in.: hematologicznych, biochemicznych i immunochemicznych z surowicy krwi, a także badań elektrokardiograficznych, ultrasonograficznych oraz spirometrię. Ta diagnostyka pozwoli im potwierdzić lub wykluczyć konieczność wizyty pacjenta u specjalisty oraz zwiększy szanse na szybsze wykrycie ewentualnych zmian nowotworowych. Pierwszy etap diagnostyki u lekarza POZ Diagnostyka w ramach pakietu onkologicznego będzie się składała z kilku etapów. Pierwszy z nich rozpocznie się podczas wizyty pacjenta u lekarza POZ. Przeprowadzi on dokładny wywiad z pacjentem i oceni jego dolegliwości, może również zlecić wykonanie niezbędnych badań. Pacjent, u którego lekarz POZ będzie podejrzewał nowotwór złośliwy (jeśli na podstawie wykonanych badań nie wykluczy tej choroby), otrzyma kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, dzięki której szybko dostanie się do specjalisty. Za kolejne etapy diagnostyki: wstępną i w przypadku potwierdzenia nowotworu złośliwego pogłębioną będzie odpowiedzialny lekarz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS). Wprowadzenie pakietu nie oznacza, że na lekarzy POZ został nałożony obowiązek diagnozowania raka.

10 Koordynator Po określeniu ścieżki postępowania terapeutycznego konsylium wyznaczy koordynatora. Będzie on nadzorował proces leczenia pacjenta onkologicznego. Wesprze pacjenta informacyjnie, administracyjnie i organizacyjnie i będzie pomagał mu komunikować się z lekarzami. Jego głównym zadaniem będzie zapewnienie przepływu informacji na wszystkich etapach terapii, tak aby leczenie było dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Zadania koordynatora: będzie koordynował plan leczenia pacjenta ustalony przez konsylium; będzie dbał o to, aby dokumentacja związana z kartą diagnostyki i leczenia pacjenta była kompletna (m.in. aby zawierała potwierdzenia wykonania świadczeń i zakończenia danego etapu leczenia); będzie udzielał pacjentowi wszystkich niezbędnych informacji związanych z leczeniem onkologicznym. Koordynator będzie towarzyszył pacjentowi aż do zakończenia leczenia. Następnie pacjent (wraz z dokumentacją i zaleceniami) przejdzie pod opiekę lekarza specjalisty. Jeśli jego stan zdrowia się nie pogorszy i potwierdzą to wyniki badań, pacjent z programem opieki długofalowej zostanie skierowany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), który ponownie stanie się jego lekarzem prowadzącym. Funkcja koordynatora powstała po to, aby ułatwić pacjentowi przechodzenie przez poszczególne etapy leczenia. Dzięki temu nadzorowi proces terapeutyczny zaplanowany przez konsylium będzie mógł być sprawnie realizowany.

11 Realizatorzy W wyniku zmian, które wejdą w życie 1 stycznia 2015 r., placówki ochrony zdrowia będą mogły realizować szybką terapię onkologiczną. Będą one leczyć pacjentów w ramach pakietu onkologicznego, jeśli spełnią poniższe warunki: zagwarantują kompleksową opiekę medyczną wysokiej jakości; będą przestrzegać ustalonych terminów diagnostyki i leczenia onkologicznego. Głównym celem pakietu onkologicznego jest podniesienie jakości opieki medycznej nad pacjentami. W jego osiągnięciu pomoże wprowadzenie szczegółowych wymogów dla placówek medycznych udzielających świadczeń w ramach szybkiej terapii. Chcemy, aby świadczeniodawcy dążyli do wypracowania wysokich standardów opieki odpowiednich do potrzeb pacjentów. Najważniejszym wymogiem ustalonym dla placówek realizujących szybką terapię onkologiczną będzie zapewnienie pacjentom kompleksowej opieki medycznej. Placówki realizujące szybką terapię będą m.in. gwarantowały pacjentowi możliwość poddania się chemioterapii i radioterapii, będzie w nich także funkcjonował oddział o profilu zabiegowym. Świadczeniodawcy zadbają o to, aby w każdym zespole prowadzącym leczenie znajdowali się fizjoterapeuta i psycholog lub psychoonkolog. Będą także zobligowani do przestrzegania standardów leczenia nowotworów złośliwych, zgodnie z rekomendacjami polskich towarzystw naukowych. Dzięki wprowadzanym zmianom pacjenci poddawani chemioterapii lub radioterapii, którzy do tej pory byli hospitalizowani z powodów innych niż zdrowotne (np. w związku z odległym miejscem zamieszkania), zyskają także możliwość zakwaterowania blisko placówki ochrony zdrowia, w której będą korzystali ze świadczeń opieki zdrowotnej. O tym, którzy pacjenci będą mogli zostać w hostelu, zadecyduje lekarz, biorąc pod uwagę ich stan zdrowia. Taką możliwość będą mieli pacjenci, których stan nie wymaga hospitalizacji. Świadczeniodawcy mogą zaoferować pacjentom również transport z hostelu do placówki, w której są im udzielane świadczenia. Zarówno zakwaterowanie w hostelu, jak i transport pomiędzy nim a placówką ochrony zdrowia będą się odbywały na wniosek pacjenta.

12 Koszty zakwaterowania i transportu pacjentów pokryje NFZ, ponieważ będą to elementy udzielanych im świadczeń zdrowotnych. Szczegółowe informacje (w tym informacje o placówkach, w których pacjenci będą się mogli leczyć w ramach szybkiej terapii onkologicznej) zostaną podane w styczniu 2015 r.

13 Jeżeli nie znalazłeś ważnych dla Ciebie informacji, zadzwoń lub napisz Barbara Nowak - Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna Bożena Kaczmarczyk Podstawowa Opieka Zdrowotna Małgorzata Morawiecka Leczenie Szpitalne Zofia Zachara - Informacja ogólna i kolejki oczekujących onkologia.aos@nfz-krakow.pl onkologia.szpitale@nfz-krakow.pl