CCP. They are also expected to transmit the reference number to their counterparties to allow them to fulfil their reporting obligations.

Transkrypt

1 CCP. They are also expected to transmit the reference number to their counterparties to allow them to fulfil their reporting obligations. A non-exhaustive list of trading/clearing cases and how the TRN should be populated is the following. Pytania i odpowiedzi Scenar io There is a one-to-one relationship between the reports (e.g. one execution for a single client cleared through a single clearing member). Appr oach to r eporting TRN Wdrażanie rozporządzenia (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (EMIR) The TRN is a single code to be used in all the reports listed in the scenarios above There is a one-to-n relationship, (e.g. a single execution is allocated to n clients who clear either through one or several clearing members). 24 października 2014 r. ESMA/2014/1300 The same TRN will be used for all n clients and for all the reports listed in the scenarios above. There is a n-to-one relationship (e.g. several executions at a trading venue are aggregated at an average price for a single client who clears through one clearing member). A code relating to any of the several executions which are subsequently aggregated shall be used. It is suggested to use the code of the last of the executions that were aggregated. ETDs Repor ting Question 6 How should the time stamps be populated? ETDs Repor ting Answer 6 The Execution timestamp (Table 2 Field 19) should correspond to the time of execution on the trading venue of execution as per Commission Delegated Regulation (EU) No 148/2013. The Clearing timestamp (Table 2 Field 30) should be reported as the time at which the CCP has legally taken on the clearing of the trade. For markets where clearing takes place using the open offer model, these two times are expected to be the same. For markets where clearing takes place using novation, these two times may be different. ETDs Repor ting Question 7 Who should r epor t the value of the collater al for ETDs? ETDs Repor ting Answer 7 1 The Value of the collateral (Table 1 Field 25) should be reported as the total value of the collateral

2 Data: 24 października 2014 r. ESMA/2014/ Wprowadzenie 1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji ( EMIR ) weszło w życie dnia 16 sierpnia 2012 r. Większość obowiązków określonych w rozporządzeniu EMIR zostało sprecyzowanych w regulacyjnych standardach technicznych i wejdzie w życie po wejściu w życie standardów technicznych. Dnia 19 grudnia 2012 r. Komisja Europejska przyjęła bez zmian regulacyjne standardy techniczne opracowane przez ESMA. Standardy techniczne zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym dnia 23 lutego 2013 r. i weszły w życie dnia 15 marca 2013 r. 2. Ramy rozporządzenia EMIR obejmują następujące akty prawa UE: (a) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (EMIR); (b) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) Nr 1247/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do formatu i częstotliwości dokonywania zgłoszeń dotyczących transakcji do repozytoriów transakcji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE ) 648/2012; (c) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) Nr 1248/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące formatu wniosku o rejestrację jako repozytorium transakcji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012; (d) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) Nr 1249/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące formatu dokumentacji, która ma być zachowywana przez kontrahentów centralnych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012; (e) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 148/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających minimalny poziom szczegółowości informacji podlegających zgłoszeniu 2

3 repozytoriom transakcji; (f) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 149/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących pośrednich uzgodnień rozliczeniowych, obowiązku rozliczania, rejestru publicznego, dostępu do systemu obrotu, kontrahentów niefinansowych, technik ograniczania ryzyka związanego z kontraktami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które nie są rozliczane przez kontrahenta centralnego; (g) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 150/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających szczegóły dotyczące wniosku o rejestrację jako repozytorium transakcji; (h) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 151/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających dane, które mają być publikowane i udostępniane przez repozytoria transakcji, a także standardy operacyjne dotyczące agregowania i porównywania danych oraz dostępu do tych danych; (i) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 152/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów kapitałowych obowiązujących partnerów centralnych; (j) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 153/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów obowiązujących kontrahentów centralnych. 3. Komisja Europejska opublikowała już dokumenty typu FAQ (Frequently Asked Questions) na temat rozporządzenia EMIR 1, objaśniające ramy czasowe i zakres rozporządzenia EMIR wraz z pewnymi kwestiami dotyczącymi CCP i repozytoriów transakcji z państw trzecich. 4. Z uwagi na ustawową rolę rozporządzenia EMIR w zakresie tworzenia wspólnej kultury nadzorczej poprzez promowanie wspólnego podejścia i praktyki nadzorczej, ESMA przyjęła niniejszy dokument Q&A dotyczący spójnego stosowania rozporządzenia EMIR. Pierwsza wersja niniejszego dokumentu została opublikowana dnia 20 marca

4 r., a późniejsze aktualizacje publikowano regularnie. Niniejszy dokument będzie aktualizowany i poszerzany w zależności od potrzeb. 2. Cel 5. Celem niniejszego dokumentu jest promowanie wspólnego podejścia i praktyki nadzorczej przy stosowaniu rozporządzenia EMIR. Zawiera on odpowiedzi na pytania ze strony opinii publicznej, uczestników rynku i właściwych organów związane z praktycznym stosowaniem rozporządzenia EMIR. 6. Treść niniejszego dokumentu jest skierowana do właściwych organów określonych w rozporządzeniu w celu zapewnienia spójności ich działań w ramach czynności nadzorczych zgodnie z odpowiedziami przyjętymi przez ESMA. Dokument ma też pomóc inwestorom i innym uczestnikom rynku poprzez objaśnienie wymogów określonych w rozporządzeniu EMIR. 3. Status 7. Mechanizm Q&A (pytań i odpowiedzi) jest praktycznym narzędziem zapewniającym spójność i służącym promowaniu wspólnego podejścia i praktyki nadzorczej zgodnie z art. 29 ust. 2 rozporządzenia ESMA W związku z powyższym, ze względu na charakter Q&A, formalne konsultacje w sprawie projektu odpowiedzi uznano za zbędne. Jednakże mimo braku formalnych konsultacji ESMA może weryfikować odpowiedzi w porozumieniu z przedstawicielami Grupy Interesariuszy Papierów Wartościowych i Rynków ESMA, Grupy Roboczej ds. Konsultacji odpowiednich Stałych Komitetów oraz w przypadku konieczności uzyskania konkretnej wiedzy eksperckiej podmiotów zewnętrznych. W tym konkretnie przypadku ze względu na termin stosowania rozporządzenia i zasadność jak najszybszego przekazania objaśnień rynkowi, ESMA nie przeprowadziła takich konsultacji. 9. ESMA będzie prowadzić okresowy przegląd niniejszych pytań i odpowiedzi w celu stwierdzenia, czy w konkretnych obszarach istnieje konieczność przeniesienia części materiału do wytycznych i rekomendacji ESMA. W takim przypadku uruchomiona zostanie procedura określona w art. 16 rozporządzenia ESMA. 4. Pytania i odpowiedzi 10. Niniejszy dokument jest przeznaczony do bieżącej redakcji i aktualizacji w miarę napływania kolejnych pytań. Dla ułatwienia odniesienia podano datę ostatniej aktualizacji każdej części. 2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE, , L331/84. 4

5 11. Pytania dotyczące praktycznego stosowania wymogów określonych w rozporządzeniu EMIR, w tym wymogów określonych w standardach technicznych EMIR, należy kierować na następujący adres poczty elektronicznej ESMA: EMIR-questions@esma.europa.eu 5

6 Stosowane skróty AFI ZAFI DZAFI CCP CSD CICI CT alternatywny fundusz inwestycyjny zarządzający alternatywnym funduszem inwestycyjnym dyrektywa w sprawie zarządzających alternatywnym funduszem inwestycyjnym (dyrektywa nr 2011/61/UE) centralny kontrahent centralny depozyt papierów wartościowych identyfikator tymczasowy zgodny z CFTC próg rozliczania EMIR rozporządzenie w sprawie europejskiej infrastruktury rynkowej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji, zwane również rozporządzeniem ESMA ETD FC FX ITS ITS w sprawie dokonywania zgłoszeń dotyczących transakcji do repozytoriów transakcji Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu giełdowego kontrahent finansowy wymiana walut wykonawcze standardy techniczne rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) Nr 1247/2012 MiFID dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 6

7 MTF NCA NFC wielostronna platforma obrotu krajowy organ właściwy kontrahent niefinansowy NFC+ kontrahent niefinansowy przekraczający próg rozliczania określony w art. 10 rozporządzenia EMIR NFC- OTC Q&A RTS RTS w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym kontrahent niefinansowy nieprzekraczający progu rozliczania obrót poza rynkiem regulowanym pytania i odpowiedzi regulacyjne standardy techniczne rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 149/2013 RTS w sprawie CCP rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 153/2013 SPV TR UTI podmiot specjalnego przeznaczenia repozytorium transakcji niepowtarzalny identyfikator transakcji 7

8 Tabela pytań Pytania ogólne Pytania OTC Pytania CCP Temat pytania Odpowiedni artykuł Data ostatniej aktualizacji 1 Fundusze, kontrahenci Różne postanowienia 21 maja 2014 r. 2 Model typu zleceniodawca-zleceniodawca Różne postanowienia 5 sierpnia 2013 r. 3 Status kontrahentów podlegających dyrektywie w sprawie Różne postanowienia 21 maja 2014 r. zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi 4 Zarządcy alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym Różne postanowienia 21 maja 2014 r. udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano 1 Definicja instrumentów pochodnych będących przedmiotem Różne postanowienia 5 sierpnia 2013 r. obrotu poza rynkiem regulowanym 2 Procedura powiadamiania przez kontrahenta niefinansowego i Art. 10 rozporządzenia EMIR 20 marca 2013 r. przekroczeniu / nieprzekraczaniu progu rozliczania 3 Obliczanie progu rozliczania Art. 10 rozporządzenia EMIR 21 maja 2014 r. 4 Odpowiedzialność kontrahentów finansowych i kontrahentów Art. 11 rozporządzenia EMIR 20 marca 2013 r. niefinansowych 5 Potwierdzenie w odpowiednim czasie Art. 11 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 6 Transakcja wewnątrzgrupowa Art. 3, art. 4 ust. 2 i art. 11 ust maja 2014 r. do 10 rozporządzenia EMIR 7 Rejestr publiczny Art. 6 rozporządzenia EMIR 21 maja 2014 r. 8 Zgłaszanie transakcji niepotwierdzonych przez okres dłuższy niż Art. 12 ust. 4 rozporządzenia 4 czerwca 2013 r. pięć dni roboczych (UE) 149/ Kwota nominalna Różne postanowienia 20 marca 2014 r. 10 Definicja instrumentów zabezpieczających Art. 10 ust. 3 rozporządzenia 5 sierpnia 2013 r. (UE) 648/ Kompresja portfela Art. 14 rozporządzenia (EU) 4 czerwca 2013 r. 149/ Techniki ograniczania ryzyka kontraktów pochodnych będących Art. 11 rozporządzenia (EU) 20 marca 2014 r. przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, 648/2012 nierozliczanych przez CCP 13 Status podmiotów nieposiadających siedziby w Unii Różne postanowienia 10 lipca 2014 r. 14 Uzgadnianie portfeli Art. 13 regulacyjnych standardów 20 grudnia 2013 r. technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym 15 Rozstrzyganie sporów Art. 15 regulacyjnych standardów 5 sierpnia 2013 r. technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym 16 Zwolnienie programu emerytalnego z obowiązku rozliczania Art. 2 ust. 10 oraz art listopada 2013 r. rozporządzenia EMIR 17 Wymóg frontloadingu dla obowiązku rozliczania Art. 4 ust. 1 lit. b) pkt ii) 20 grudnia 2013 r. rozporządzenia EMIR 18 Pośrednie rozliczanie Art. 4 ust. 4 rozporządzenia 11 lutego 2014 r. EMIR i art. 2 rozporządzenia 149/ Klasyfikacja banków centralnych spoza Unii Europejskiej Art. 1 rozporządzenia EMIR 21 maja 2014 r. 1 Najważniejsze waluty dla potrzeb określenia składu kolegium Art. 18 rozporządzenia EMIR 20 marca 2013 r. 2 Wymogi dotyczące zabezpieczenia i rejestrowanie aktywów Art. 46 rozporządzenia EMIR 20 marca 2013 r. klientów 3 Zarządzanie sytuacją niewykonania zobowiązania Art. 48 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 4 Wnoszenie instrumentów finansowych Art. 47 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 5 Przegląd modeli, stosowanie testu warunków skrajnych i Art. 49 rozporządzenia EMIR 20 marca 2013 r. weryfikacja historyczna 6 Zezwolenie na prowadzenie działalności przez CCP Art. 14 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 7 Wymogi kapitałowe Art. 16 rozporządzenia EMIR 4 czerwca 2013 r. 8 Wyodrębnianie i przenoszenie Art. 39 rozporządzenia EMIR 10 lipca 2014 r. 9 Wymogi dotyczące depozytu zabezpieczającego Art. 41 rozporządzenia EMIR 4 czerwca 2013 r. 10 Outsourcing Art. 14 rozporządzenia EMIR 4 czerwca 2013 r. 11 Polityka inwestycyjna Art. 47 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 12 Fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania Art. 42 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 13 Wymogi organizacyjne Art. 26 rozporządzenia EMIR 21 maja 2014 r. 14 Definicje Art. 2 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 15 Podział dodatkowych zasobów Art. 35 regulacyjnych standardów 5 sierpnia 2013 r. 8

9 Pytania RT Scenariusz zgłaszania OTC technicznych w sprawie CCP 16 Przejrzystość Art. 38 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 17 Ograniczone ekspozycje uczestników rozliczających Art. 43 ust. 3 i art. 48 ust lutego 2014 r. rozporządzenia EMIR 18 Korzystanie z depozytów zabezpieczających wniesionych przez Art. 45 ust. 4 rozporządzenia 11 lutego 2014 r. wykonujących zobowiązanie uczestników rozliczających EMIR 19 Zastosowanie zwolnienia z zastosowania Tytułu IV Art. 1 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. rozporządzenia EMIR 20 Komisja ds. ryzyka Art. 28 rozporządzenia EMIR 21 maja 2014 r. 21 Wymogi ostrożnościowe Wytyczna i rekomendacja 3(b)(v) 21 maja 2014 r. 1 Klasyfikacja instrumentów finansowych Art. 1 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 2 Rejestracja repozytorium transakcji Art. 56 rozporządzenia EMIR 20 marca 2013 r. 3a Zgłaszanie zabezpieczeń Art. 9 rozporządzenia EMIR 23 czerwca 2014 r. 3b Zgłaszanie wyceny Art. 9 rozporządzenia EMIR 23 czerwca 2014 r. 4 Zgłaszanie nadal obowiązujących pozycji po wejściu w życie Art. 5 regulacyjnych standardów 24 października rozporządzenia EMIR (backloading) technicznych w sprawie 2014 r. zgłaszania do repozytoriów transakcji 5 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Art. 9 rozporządzenia EMIR 4 czerwca 2013 r. 6 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Rozliczane transakcje Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 marca 2013 r. 7 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Unikanie dublowania Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 4 czerwca 2013 r. 8 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Delegowanie Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 4 czerwca 2013 r. 9 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Tabela pól Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 10 Kody LEI (identyfikator podmiotu prawnego) Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 24 października 2014 r. UPI (niepowtarzalny identyfikator produktu) i UTI (niepowtarzalny identyfikator transakcji) 11 Częstotliwość zgłaszania Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 12 Termin zapadalności Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 4 czerwca 2013 r. 13 Transakcje wewnątrzgrupowe Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 14 Transakcje w ramach tego samego podmiotu prawnego Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 15 Pozaeuropejskie podmioty zależne podmiotów europejskich Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 5 sierpnia 2013 r. 16 Kod portfela, dla którego złożono zabezpieczenie Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 17 Zgłaszanie na poziomie portfela Artykuł 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 18 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Konstrukcja UTI Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 19 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Generowanie UTI Art. 9 rozporządzenia EMIR 24 października 2014 r. 20 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Niewypełnione pola Art. 9 rozporządzenia EMIR 24 października 2014 r. 21 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Taksonomia UPI Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 22 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Systemy obrotu Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. stosujące kody AII 23 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Kod AII Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 24 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Wskaźnik strony Art. 9 rozporządzenia EMIR 24 października kontraktu dla swapów 2014 r. 25 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Wartości po przecinku Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. w polach nr 15 i Zgłaszanie do repozytorium transakcji Kontrakty złożone Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 27 Pola dla nogi 1 i nogi 2 Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 28 Pole Instrument bazowy Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 marca 2014 r. 29 Pole 15 dla kontrahentów niefinansowych Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 marca 2014 r. 30 Kody MIC Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 marca 2014 r. 31 Kurs walutowy Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 marca 2014 r. 32 Zgłaszanie wyceny swapów na produkty strukturyzowane Art. 9 rozporządzenia EMIR 23 czerwca 2014 r. 33 Pole Zabezpieczenie Art. 9 rozporządzenia EMIR 23 czerwca 2014 r. 34 Kontrakty bez terminu zapadalności Art. 9 rozporządzenia EMIR 23 czerwca 2014 r. 35 Pole Kwota nominalna Art. 9 rozporządzenia EMIR 23 czerwca 2014 r. 36 Nowacja kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu Art. 9 rozporządzenia EMIR 23 czerwca 2014 r. poza rynkiem regulowanym 37 Dostęp do danych dla właściwych organów Art. 81 rozporządzenia EMIR 24 października 2014 r. 38 Transakcje rozwiązane przed terminem zgłaszania Art. 9 rozporządzenia EMIR 24 października 2014 r. 39 Transakcje pakietowe i przydziały Art. 9 rozporządzenia EMIR 24 października 2014 r. 1 Zgłaszanie do repozytorium transakcji Scenariusze transakcji Art. 9 rozporządzenia EMIR 11 lutego 2014 r. 9

10 Pytania ETD 1 Zakres zgłaszania Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 2 Które podmioty mają zgłaszać kontrakty Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 3 Jak należy zgłaszać rezygnację Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 4 Czy częściową realizację należy zgłosić odrębnie Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 5 Jak należy nadawać kod identyfikacyjny transakcji i numer Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. referencyjny transakcji 6 Jak należy wypełniać znaczniki czasu Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 7 Kto powinien zgłaszać wartość zabezpieczenia Art. 9 rozporządzenia EMIR 20 grudnia 2013 r. 10

11 Pytania ogólne Data ostatniej aktualizacji: 21 May 2014 Pytanie ogólne 1: Fundusze, kontrahenci [data ostatniej aktualizacji: 21 maja 2014 r.] (a) Czy jako kontrahenta transakcji pochodnej w kontekście rozporządzenia EMIR należy traktować fundusz (np. UCITS, AFI, fundusz nieposiadający osobowości prawnej), czy też podmiot zarządzający funduszem? (b) Czy podmioty o charakterze charytatywnym i inne podmioty niedziałające dla zysku mają obowiązek sprawozdawczy zgodnie z rozporządzeniem EMIR? (c) Czy jako kontrahenta transakcji pochodnej w kontekście rozporządzenia EMIR należy traktować fundusz parasolowy taki jak UCITS lub AFI, czy też kontrahentami są jego subfundusze? Odpowiedź ogólna 1: (a) Ogólnie kontrahentem transakcji pochodnej jest fundusz. W przypadku gdy podmiot zarządzający funduszem zawiera transakcję jednocześnie dla różnych funduszy (np. transakcję pakietową), powinien bezzwłocznie podzielić odpowiednią część danej transakcji na odpowiednie fundusze i należycie to zgłosić. W nielicznych przypadkach podmiot zarządzający funduszem zawiera transakcję na własny rachunek, a nie na rachunek zarządzanych funduszy w takim przypadku kontrahentem będzie podmiot zarządzający funduszem. W przypadku gdy kontrahentem transakcji pochodnej jest fundusz, ma to następujące konsekwencje: 1. W przypadku gdy w rozporządzeniu mowa o liczbie transakcji lub o progu, należy je ocenić na poziomie funduszu (lub w przypadku funduszy parasolowych na poziomie subfunduszu), a nie na poziomie podmiotu zarządzającego funduszami. Dotyczy to na przykład oceny częstotliwości uzgadniania portfeli lub zakresu wymogu kompresji portfela. 2. Dla potrzeb raportowania do repozytoriów transakcji, identyfikatorem kontrahenta powinien być identyfikator funduszu, a nie identyfikator podmiotu zarządzającego funduszem. Podmiot zarządzający funduszem może raportować do repozytoriów transakcji w imieniu funduszy bez uszczerbku dla zobowiązania funduszy do spełnienia obowiązku raportowania. W takiej sytuacji jako identyfikator podmiotu raportującego należy podać identyfikator podmiotu zarządzającego funduszami. 3. W przypadku gdy spółka zarządzająca świadczy usługę zarządzania portfelem (zgodnie z definicją określoną w art. 4 ust. 9 dyrektywy MiFID) na rzecz klienta, przy czym zawiera kontrakty pochodne, za kontrahenta kontraktu terminowego 11

12 należy uważać klienta. Spółka zarządzająca może raportować do repozytoriów transakcji w imieniu klientów bez uszczerbku dla zobowiązania klientów do spełnienia obowiązku raportowania. W takiej sytuacji jako identyfikator podmiotu raportującego należy podać identyfikator spółki zarządzającej. (b) W przypadku gdy działalność podmiotu o charakterze charytatywnym lub innego podmiotu niedziałającego dla zysku spełnia wymogi definicji działalności gospodarczej, kwalifikującej taki podmiot jako przedsiębiorstwo (zob. FAQ nr 14 Komisji Europejskiej), taki podmiot charytatywny lub niedziałający dla zysku podlega obowiązkom dotyczącym kontrahentów niefinansowych zawartych transakcji pochodnych, w tym obowiązkowi raportowania. (c) W przypadku gdy kontrakt pochodny zawarty jest na poziomie subfunduszu, kontrahentem powinien być subfundusz, a nie fundusz parasolowy. W takim przypadku subfundusz musi posiadać kod LEI dla potrzeb raportowania i ma być wskazany jako kontrahent. W innym przypadku fundusz parasolowy musi posiadać kod LEI dla potrzeb raportowania i ma być wskazany jako kontrahent. Subfundusz powinien być wskazany jako beneficjent. Pytanie ogólne 2: Model typu zleceniodawca-zleceniodawca aktualizacji: 5 sierpnia 2013 r.] [data ostatniej W niektórych jurysdykcjach model typu zleceniodawca-zleceniodawca rozliczania klientów w przypadku instrumentu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym oprócz kontraktu prawnego pomiędzy CCP a uczestnikiem rozliczającym obejmuje utworzenie odrębnego kontraktu prawnego pomiędzy uczestnikiem rozliczającym a jego klientem (kontrakt back-to-back ). Kontrakt backto-back ma na celu przeniesienie prawnych i ekonomicznych skutków rozliczanej transakcji na klienta. W przypadku gdy kontrakt back-to-back spełnia wymogi definicji instrumentu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zgodnie z art. 2 rozporządzenia EMIR, czy kontrakt back-to-back jest nierozliczanym instrumentem pochodnym będącym przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym dla potrzeb rozporządzenia EMIR (np. podlegającym obowiązkowi rozliczania lub technikom ograniczania ryzyka)? Odpowiedź ogólna 2: W jurysdykcjach, w których funkcjonuje model typu zleceniodawca-zleceniodawca, kontrakt back-to-back jest integralnym elementem ogólnego modelu typu zleceniodawca-zleceniodawca rozliczania klientów w przypadku instrumentu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Chociaż jest 12

13 kontraktem prawnym odrębnym od kontraktu, którego kontrahentem jest CCP, to obejmuje jedną nogę ogólnych zasad rozliczania klienta i funkcjonuje wyłącznie w celu przeniesienia prawnych i ekonomicznych skutków rozliczania w CCP na klienta. Zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia EMIR w ( ) celu [spełnienia obowiązku rozliczania] kontrahent staje się ( ) klientem. W przypadku gdy kontrahent kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym stał się klientem (zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia EMIR), kontrakt pochodny będący przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym został przekazany do rozliczenia w CCP, zaś CCP zarejestrował transakcję pochodną zawartą poza rynkiem regulowanym na indywidualnie wyodrębnionym lub zbiorczym rachunku klienta, wówczas uważa się, że klient spełnił wszystkie swoje obowiązki rozliczeniowe zgodnie z rozporządzeniem EMIR zarówno w przypadku oryginalnego kontraktu pochodnego poza rynkiem regulowanym, jak i w przypadku każdego innego kontraktu prawnego utworzonego w ramach operacyjnego mechanizmu procesu rozliczania klienta (tj. kontraktu back-to-back ). Ponieważ uznaje się, że kontrakt back-to-back został rozliczony (w kontekście art. 4 rozporządzenia EMIR), toteż nie stosuje się technik ograniczania ryzyka kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nierozliczanych w CCP. Pytanie ogólne 3: Status kontrahentów podlegających dyrektywie w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Jaki jest status następujących kontrahentów zgodnie z rozporządzeniem EMIR? i. Alternatywne fundusze inwestycyjne (AFI) z Unii Europejskiej i spoza Unii Europejskiej, o których mowa w art. 61 ust. 3 dyrektywy w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (AIFMD) (tj. alternatywne fundusze inwestycyjne typu zamkniętego, które nie dokonują żadnych inwestycji po dniu 22 lipca 2013 r.) i w art. 61 ust. 4 dyrektywy w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tj. alternatywne fundusze inwestycyjne typu zamkniętego, których okres subskrypcji dla inwestorów wygasł przed wejściem w życie dyrektywy AIFMD), zarządzane przez zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi zwolnionych z zezwolenia na podstawie przepisów art. 61 ust. 3 i 4. ii. Alternatywne fundusze inwestycyjne (AFI), o których mowa w art. 61 ust. 3 dyrektywy w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (AIFMD) (tj. alternatywne fundusze inwestycyjne typu zamkniętego, które nie dokonują żadnych inwestycji po dniu 22 lipca 2013 r.) i w art. 61 ust. 4 dyrektywy w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tj. alternatywne fundusze inwestycyjne typu zamkniętego, których okres subskrypcji 13

14 dla inwestorów wygasł przed wejściem w życie dyrektywy AIFMD), zarządzane przez zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano zgodnie z dyrektywą AIFMD, ponieważ zarządzają również innymi rodzajami alternatywnych funduszy inwestycyjnych. iii. Podmioty specjalnego przeznaczenia utworzone do celów sekurytyzacji, o których mowa w art. 2 ust. 3 lit. g) dyrektywy w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. iv. Podmioty specjalnego przeznaczenia (SPV) utworzone przez alternatywne fundusze inwestycyjne nieruchomości i private equity. Odpowiedź ogólna 3 i. Takie alternatywne fundusze inwestycyjne z Unii Europejskiej należy traktować jako kontrahentów niefinansowych, a takie alternatywne fundusze inwestycyjne spoza Unii Europejskiej należy traktować jako podmioty z państw trzecich. ii. Takie alternatywne fundusze inwestycyjne należy traktować jako kontrahentów finansowych. Zgodnie z art. 2 ust. 8 rozporządzenia EMIR, definicja kontrahenta finansowego obejmuje alternatywne fundusze inwestycyjne zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano zgodnie z dyrektywą 2011/61/UE. W związku z tym fundusz będący alternatywnym funduszem inwestycyjnym, który jest zarządzany przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano, spełnia warunki definicji kontrahenta finansowego zgodnie z rozporządzeniem EMIR. iii. Dyrektywa AIFMD nie ma zastosowania do podmiotów określonych w art. 2 ust. 3 dyrektywy, w związku z czym podmiotów specjalnego przeznaczenia utworzonych do celów sekurytyzacji, o których mowa w art. 2 ust. 3 lit. g) dyrektywy AIFMD, nie należy traktować jako alternatywne fundusze inwestycyjne zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano zgodnie z dyrektywą AIFMD. W związku z tym nie spełniają one warunków definicji kontrahenta finansowego i nie powinny być traktowane jako kontrahenci niefinansowi (NFC) dla potrzeb rozporządzenia EMIR. iv. Alternatywne fundusze inwestycyjne mogą posiadać 100% udziałów w podmiotach specjalnego przeznaczenia (SPV), których celem jest nabywanie, posiadanie i administrowanie przedsiębiorstwami. Tego typu struktura jest szczególnie powszechna w przypadku alternatywnych funduszy inwestycyjnych nieruchomości i alternatywnych funduszy inwestycyjnych private equity. Kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zawierane w ramach działalności alternatywnych funduszy 14

15 inwestycyjnych zawierane są na poziomie takich podmiotów specjalnego przeznaczenia. Podmioty specjalnego przeznaczenia są zgodnie z rozporządzeniem EMIR kontrahentem niefinansowym, jeżeli nie spełniają kryteriów określonych w definicji kontrahenta finansowego zgodnie z art. 2 ust. 8 rozporządzenia EMIR. Takie podmioty specjalnego przeznaczenia muszą przestrzegać zasad i obowiązków dotyczących kontrahentów niefinansowych zgodnie z rozporządzeniem EMIR. Pytanie ogólne 4: Zarządcy alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Definicja kontrahenta finansowego określona w art. 2 ust. 8 rozporządzenia EMIR obejmuje alternatywne fundusze inwestycyjne zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano. Jakie konkretnie podmioty obejmuje ta definicja? Odpowiedź ogólna 4 Definicja kontrahenta finansowego obejmuje następujące podmioty: 1. Alternatywne fundusze inwestycyjne z Unii Europejskiej zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych z Unii Europejskiej, którym udzielono zezwolenia. 2. Alternatywne fundusze inwestycyjne z Unii Europejskiej zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych z Unii Europejskiej, których zarejestrowano. 3. Alternatywne fundusze inwestycyjne spoza Unii Europejskiej zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych z Unii Europejskiej, którym udzielono zezwolenia. 4. Alternatywne fundusze inwestycyjne spoza Unii Europejskiej zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych z Unii Europejskiej, których zarejestrowano. 5. Alternatywne fundusze inwestycyjne z Unii Europejskiej zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych spoza Unii Europejskiej, którym udzielono zezwolenia (pod warunkiem rozszerzenia zakresu paszportu). 6. Alternatywne fundusze inwestycyjne spoza Unii Europejskiej zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych spoza Unii Europejskiej, którym udzielono zezwolenia (pod warunkiem rozszerzenia zakresu paszportu). Alternatywne fundusze inwestycyjne spoza Unii Europejskiej wprowadzane do obrotu w 15

16 Unii przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych spoza Unii Europejskiej (przekraczających i nieprzekraczających progów określonych w art. 3 ust. 2 dyrektywy AIFMD) zgodnie z art. 42 dyrektywy AIFMD należy traktować jako podmioty z państw trzecich, ponieważ nie są przedsiębiorstwem z siedzibą w Unii ani nie są zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano. Alternatywne fundusze inwestycyjne z Unii Europejskiej wprowadzane do obrotu w Unii bez paszportu przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych spoza Unii Europejskiej (przekraczających i nieprzekraczających progów określonych w art. 3 ust. 2 dyrektywy AIFMD) zgodnie z art. 42 dyrektywy AIFMD należy traktować jako kontrahentów finansowych, ponieważ są przedsiębiorstwem z siedzibą w Unii i nie są zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano. 16

17 Część I: Instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym Data ostatniej aktualizacji: 21 maja 2014 r. Pytanie OTC 1 [data ostatniej aktualizacji 5 sierpnia 2013 r.] Definicja instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym Definicję instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym określono w art. 2 rozporządzenia EMIR i jest ona istotna w przypadku szeregu postanowień rozporządzenia EMIR, w tym pozycji w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które kontrahent niefinansowy zobowiązany jest obliczać dla potrzeb określenia, czy przekroczył próg rozliczania (art. 10) oraz klas instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, o których kontrahent niefinansowy zobowiązany jest powiadamiać ESMA (art. 5). Czy poniższe kontrakty należy traktować jako instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym? (a) kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu na wielostronnych platformach obrotu (MTF); (b) kontrakty pochodne niezawarte na rynku regulowanym, które posiadają te same cechy, jak instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu giełdowego (ETD), a więc które po rozliczeniu są wymienne z instrumentami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu giełdowego; (c) kontrakty pochodne zawarte na giełdach poza Unią Europejską; (d) kontrakty pochodne zawarte poza rynkiem regulowanym, ale obsłużone przez giełdę i rozliczone przez CCP. Odpowiedź OTC 1 W art. 2 rozporządzenia EMIR określono następującą definicję instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym: instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym lub kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym oznaczają kontrakty pochodne, które nie są zawierane na rynku regulowanym zdefiniowanym w art. 4 ust. 1 pkt 14 dyrektywy 2004/39/WE lub na rynku w państwie trzecim, który uznaje się za równorzędny do rynku regulowanego zgodnie z art. 19 ust. 6 dyrektywy 2004/39/WE. W związku z powyższym: (a) Kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu na wielostronnych 17

18 platformach obrotu (MTF) stanowią instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym w kontekście rozporządzenia EMIR. (b) W definicji znajduje się wyraźne odniesienie do miejsca zawarcia ( kontrakty pochodne, które nie są zawierane na rynku regulowanym ). W związku z tym cechy takich kontraktów, które są identyczne z instrumentami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu giełdowego, nie są istotne dla potrzeb definicji instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. (c) Kontrakty pochodne zawarte na giełdach poza Unią Europejską, które są równorzędne do rynku regulowanego zgodnie z art. 19 ust. 6 dyrektywy MiFID, nie są uwzględniane w obliczeniach służących do określenia progu rozliczania. Kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu na innych giełdach poza Unią Europejską uwzględnia się dla potrzeb określenia progu rozliczania. W art. 19 ust. 6 przewidziano, iż Komisja Europejska publikuje wykaz rynków uznawanych za równorzędne. Obecnie brak jest opublikowanego wykazu giełd spoza Unii Europejskiej uznawanych za równorzędne do rynku regulowanego zgodnie z art. 19 ust. 6 dyrektywy MiFID. Ze względu na brak takiego wykazu dla potrzeb określenia progu rozliczania należy uwzględniać wszystkie kontrakty pochodne zawarte na giełdach poza Unią Europejską. (d) Transakcje pochodne, jak transakcje pakietowe, zawierane poza platformą obrotu na rynku regulowanym, ale podlegające regulaminom obowiązującym na rynku regulowanym i zawarte zgodnie z takimi regulaminami, włączając w to regułę przetworzenia przez rynek regulowany bezzwłocznie po zawarciu oraz regułę rozliczenia przez CCP, nie traktuje się jako transakcji pochodnych poza rynkiem regulowanym. W związku z powyższym takich transakcji nie uwzględnia się dla potrzeb obowiązku rozliczania ani też dla potrzeb wyliczania progu rozliczania przez kontrahenta niefinansowego, który dotyczy wyłącznie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Transakcje pochodne niespełniające warunków określonych w pierwszym akapicie odpowiedzi d) należy traktować jako transakcje zawarte poza rykiem regulowanym. Na przykład kontrakty pochodne niezawarte na rynku regulowanym i niepodlegające regulaminom obowiązującym na giełdzie w miejscu zawarcia należy traktować jako transakcje zawarte poza rykiem regulowanym nawet jeśli po zawarciu są one wymieniane na kontrakty będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym. Jednakże sam kontrakt zastępczy można uznać za kontrakt będący przedmiotem obrotu giełdowego, jeśli spełnia on odpowiednie warunki. Pytanie OTC 2 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2013 r.] 18

19 Art. 10 rozporządzenia EMIR Procedura powiadamiania przez kontrahenta niefinansowego i przekroczeniu/ nieprzekraczaniu progu rozliczania (a) Kiedy kontrahent niefinansowy ma rozpocząć obliczanie progu rozliczania i powiadomić o przekroczeniu progu rozliczania? (b) Czy kontrahent niefinansowy ma powiadomić odpowiedni krajowy organ właściwy i ESMA tylko pierwszego dnia przekroczenia progu, czy też każdego dnia w okresie 30 dni roboczych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 lit. b) rozporządzenia EMIR? (c) Czy wszystkie podmioty grupy mają powiadomić odpowiedni krajowy organ właściwy i ESMA, czy też składa się jedno powiadomienie dla całej grupy? Odpowiedź OTC 2 (a) Z chwilą wejścia w życie rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013 (regulacyjne standardy techniczne ESMA w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym) (tj. dnia 15 marca 2013 r.), kontrahenci niefinansowi będą zobowiązani do rozpoczęcia obliczania progu rozliczania i powiadamiania ESMA i odpowiedniego krajowego organu właściwego o przekroczeniu progu rozliczania. (b) Kontrahent niefinansowy powiadamia odpowiedni krajowy organ właściwy i ESMA tylko pierwszego dnia przekroczenia danego progu rozliczania. Zgodnie z art. 10 ust. 1 lit. b) rozporządzenia EMIR, kontrahent niefinansowy zostaje objęty obowiązkiem rozliczenia przyszłych kontraktów (NFC+), jeżeli średnia pozycja w ciągu 30 dni roboczych przekracza próg. Kontrahent niefinansowy zobowiązany jest ponownie powiadomić odpowiedni krajowy organ właściwy i ESMA jak najszybciej w przypadku, gdy jego średnia pozycja w ciągu 30 dni roboczych nie przekracza dłużej tego progu. (c) W przypadku każdego państwa członkowskiego, w którym grupa posiada podmioty prawne prowadzące obrót instrumentami pochodnymi poza rynkiem regulowanym, należy powiadomić właściwy organ krajowy z chwilą przekroczenia progu przez grupę. Powiadomienie musi obejmować między innymi nazwy wszystkich podmiotów prawnych grupy będącej kontrahentem niefinansowym w danym państwie członkowskim, prowadzących obrót instrumentami pochodnymi poza rynkiem regulowanym. Grupa powinna również złożyć wspólne powiadomienie do ESMA z wykazem wszystkich podmiotów prawnych grupy będącej kontrahentem niefinansowym w Unii Europejskiej, prowadzących obrót instrumentami pochodnymi poza rynkiem regulowanym. Pytanie OTC 3 [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] 19

20 Art. 10 rozporządzenia EMIR Obliczanie progu rozliczania (a) Czy w przypadku uwzględnienia kontraktu denominowanego w walucie innej niż euro jego wartość należy codziennie przeliczać na euro, aby odzwierciedlić zmienność kursu wymiany? (b) Czy w obliczaniu progu rozliczania należy uwzględnić następujące transakcje pochodne poza rynkiem regulowanym: 1. transakcje wewnątrzgrupowe, 2. kontrakty rozliczane dobrowolnie, 3. pozycje budowane przez zależne podmioty finansowe kontrahenta niefinansowego, 4. pozycje budowane przez podmioty niefinansowe z państwa trzeciego należące do tej samej grupy, co kontrahent niefinansowy z Unii Europejskiej, 5. pozycje budowane przez podmioty współkontrolowane lub podmioty konsolidowane metodą praw własności? (c) Jaki jest związek pomiędzy transakcjami wewnątrzgrupowymi i odpowiednimi transakcjami zewnętrznymi? (d) W przypadku gdy kwota nominalna kontraktu pochodnego podlega modyfikacjom przewidzianym już w specyfikacji pierwotnego kontraktu (np. obniżka/zwiększenie kwoty nominalnej w ustalonym terminie), czy zaktualizowaną kwotę nominalną uwzględnia się dla potrzeb obliczania progu rozliczania? (e) Czy przy obliczaniu pozycji niezabezpieczających w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym w celu porównania z wartością progu rozliczania kontrahent niefinansowy może uwzględnić efekt kompensacji? (f) Jak ma postąpić kontrahent niefinansowy, który powiadomił odpowiedni organ właściwy i ESMA o przekroczeniu progu rozliczania na podstawie pewnych założeń, a faktycznie nie przekroczył progu rozliczania na podstawie zmienionych i prawidłowych założeń? Odpowiedź OTC 3 (a) Kontrahenci mają stosować zaktualizowane kursy walutowe przy każdym obliczaniu łącznej pozycji w celu porównania z progiem rozliczania. 20

21 (b.1) W przypadku gdy dwa podmioty grupy będącej kontrahentem niefinansowym zawierają ze sobą transakcję wewnątrzgrupową, która nie spełnia warunków definicji zabezpieczenia, 3 obliczenia progu uwzględniają obie strony transakcji. W związku z tym łącznie w obliczeniach progu na poziomie grupy uwzględnia się dwukrotność kwoty nominalnej kontraktu. W przypadku niezabezpieczających transakcji wewnątrzgrupowych pomiędzy jednym kontrahentem niefinansowym i jednym kontrahentem finansowym uwzględnia się tylko transakcję po stronie kontrahenta niefinansowego. (b.2) Rozliczane dobrowolnie kontrakty będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym uwzględnia się w obliczaniu progu rozliczania. (b.3) Zgodnie z art. 10 ust. 3, w obliczaniu progu rozliczania uwzględnia się wyłącznie pozycje budowane przez podmioty niefinansowe należące do tej samej grupy. (b.4) Pozycje budowane przez podmioty niefinansowe z państwa trzeciego należące do tej samej grupy, co kontrahent niefinansowy, które byłyby kontrahentem niefinansowym, gdyby były z Unii Europejskiej, uwzględnia się w obliczaniu progu rozliczania. Grupa, do której należy kontrahent niefinansowy, obejmuje podmioty zależne, podmioty powiązane i podmioty kontrolujące kontrahenta finansowego niezależnie od miejsca siedziby podmiotu nadrzędnego. (b.5) Nie, uwzględnia się wyłącznie pozycje podmiotów zależnych konsolidowanych metodą pełną. (c) W grupie zwykle funkcjonuje jedna (lub więcej) spółka specjalizująca się w obrocie instrumentami pochodnymi z podmiotami spoza grupy. Taka spółka prowadząca obrót zawiera zewnętrzne kontrakty pochodne, które w jak największym stopniu odzwierciedlają jeden lub więcej kontraktów pochodnych z podmiotami należącymi do grupy. Dla potrzeb obliczenia pozycji w celu porównania z progiem rozliczania, jeżeli kontrakty pochodne zawarte przez należącego do grupy nieprowadzącego obrotu kontrahenta niefinansowego kwalifikują się jako kontrakty zabezpieczające, wówczas odpowiadające im kontrakty zewnętrzne również należy uznać za kontrakty zabezpieczające. Z kolei jeśli kontrakty pochodne zawarte przez należącego do grupy nieprowadzącego obrotu kontrahenta niefinansowego nie kwalifikują się jako kontrakty zabezpieczające, wówczas odpowiadających im kontraktów zewnętrznych również nie należy uznać za kontrakty zabezpieczające. W najprostszym scenariuszu, w którym transakcja zewnętrzna stanowi dokładne 3 Zgodnie z art. 10 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013 (regulacyjne standardy techniczne ESMA w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym). 21

22 odzwierciedlenie kontraktu pochodnego zawartego przez należącego do grupy nieprowadzącego obrotu kontrahenta niefinansowego, który nie kwalifikuje się jako kontrakt zabezpieczający, wartość do uwzględnienia dla potrzeb obliczenia progu rozliczania wynosi trzykrotność kwoty nominalnej transakcji wewnątrzgrupowej lub zewnętrznej. Dla przykładu załóżmy, że: A to kontrahent niefinansowy B to kontrahent niefinansowy należący do tej samej grupy, co A, przy czym B to podmiot specjalizujący się w obrocie instrumentami pochodnymi z podmiotami spoza grupy A i B zawierają transakcję pochodną poza rynkiem regulowanym o kwocie nominalnej równej 100, np. A nabywa 100, a B sprzedaje 100 B zawiera odwrotną transakcję z podmiotem spoza grupy (C), tj. B nabywa 100 od C. Wówczas łączna kwota nominalna do uwzględnienia w progu rozliczania wynosi: Zero, jeżeli transakcja pomiędzy A i B spełnia warunki zabezpieczenia w odniesieniu do A, 300, jeżeli transakcja pomiędzy A i B nie spełnia warunków zabezpieczenia w odniesieniu do A, tj. 100 w przypadku transakcji nabycia pomiędzy A i B, 100 w przypadku transakcji sprzedaży pomiędzy B i A oraz 100 w przypadku transakcji nabycia pomiędzy B i C. (d) Tak, zaktualizowaną kwotę nominalną uwzględnia się dla potrzeb obliczenia progu rozliczania. (e) W celu określenia, czy kontrahent niefinansowy przekroczył próg rozliczania, czy też nie, powinien on najpierw dokonać kompensacji swoich pozycji dla poszczególnych kontrahentów i kontraktów, a następnie zsumować bezwzględną kwotę nominalną wszystkich takich pozycji netto (obliczoną na podstawie kwoty nominalnej kontraktów). Kompensację dla poszczególnych kontrahentów i kontraktów rozumie się jako pełne lub częściowe skompensowanie kontraktów posiadających dokładnie te same cechy (rodzaj, instrument bazowy, zapadalność itp.) jedynie z wyjątkiem kierunku transakcji oraz kwoty nominalnej (w przypadku częściowej kompensacji) transakcji zawartej z tym samym kontrahentem. (f) W przypadku gdy próg rozliczania nie jest (i nie byłby) przekroczony, gdyby kontrahent niefinansowy od początku stosował prawidłowe założenia w obliczaniu 22

23 progu rozliczania, taki kontrahent niefinansowy powinien o tym poinformować właściwy organ i ESMA. Taki kontrahent niefinansowy będzie traktowany dla potrzeb wcześniejszych i przyszłych zobowiązań jako NFC-. Pytanie OTC 4 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2013 r.] Art. 11 rozporządzenia EMIR Odpowiedzialność kontrahentów finansowych i kontrahentów niefinansowych Czy kontrahent finansowy odpowiada za ocenę, czy jego kontrahent jest kontrahentem niefinansowym przekraczającym lub nieprzekraczającym progu rozliczania? Odpowiedź OTC 4 Kontrahenci niefinansowi prowadzący obrót instrumentami pochodnymi poza rynkiem regulowanym mają obowiązek określić własny status w odniesieniu do progu rozliczania. Kontrahenci finansowi powinni uzyskać od swoich kontrahentów będących kontrahentami niefinansowymi oświadczenie określające status danego kontrahenta niefinansowego. Kontrahenci finansowi nie są zobowiązani do prowadzenia weryfikacji oświadczeń otrzymanych od kontrahentów niefinansowych i określających ich status, oraz mogą opierać się na takich oświadczeniach, jeżeli nie dysponują informacjami wyraźnie wskazującymi, że takie oświadczenia są nieprawidłowe. Pytanie OTC 5 [data ostatniej aktualizacji 5 sierpnia 2013 r.] Art. 11 rozporządzenia EMIR Potwierdzenie w odpowiednim czasie (a) Czy potwierdzenie dotyczy (1) elementu wysyłki (tj. każda strona musi dotrzymać terminu wysłania potwierdzenia drugiej stronie), czy też (2) elementu podpisania lub zestawienia (tj. obie strony muszą dotrzymać terminu podpisania lub zestawienia potwierdzenia)? Czy dopuszczalne jest negatywne zatwierdzenie? (b) Jaka jest definicja terminu w stosownych przypadkach elektronicznie? (c) Czy wymóg potwierdzenia w odpowiednim czasie dotyczy wyłącznie zawarcia pierwotnego kontraktu, czy też dotyczy również późniejszych zmian kontraktu (tj. nowacji rozliczeniowej, skutków kompresji portfela)? (d) W jakich okolicznościach stosuje się przepisy dotyczące późniejszego potwierdzenia transakcji z kontrahentem znajdującym się w innej strefie czasowej, co uniemożliwia dokonanie potwierdzenia w wyznaczonym terminie? (e) Jak dla potrzeb terminów potwierdzenia należy interpretować termin dzień roboczy w przypadku transakcji pomiędzy dwiema różnymi jurysdykcjami? (f) Od którego momentu biegnie termin potwierdzenia? 23

24 Odpowiedź OTC 5 (a) Termin potwierdzenie zdefiniowano w art. 1 lit. c) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym) oznacza on dokumentację zgody kontrahentów na wszystkie warunki kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. W związku z powyższym, aby spełnić wymogi potwierdzenia, kontrahenci muszą zawrzeć prawnie wiążącą zgodę na wszystkie warunki kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Regulacyjne standardy techniczne wskazują, że obie strony muszą jej przestrzegać i z góry uzgodnić konkretny tego proces. Procesy, w których po upływie określonego terminu uznaje się, że obie strony sfinalizowały i przyjęły dokumentację, spełniają ten warunek z zastrzeżeniem, że obaj kontrahenci wcześniej uzgodnili potwierdzenie w ramach takiego procesu. (b) Potwierdzenie elektroniczne może być dostępne dla rynku (np. platformy konfirmacji), ale nie dla konkretnego kontrahenta, z różnych uzasadnionych powodów. Jeżeli kontrahent jest w stanie udowodnić, że nie ma dostępu do potwierdzenia elektronicznego, wówczas potwierdzenie można przesłać faksem, na papierze bądź poprzez ręczną obsługę poczty elektronicznej. (c) Potwierdzenie w odpowiednim czasie kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym obowiązuje w przypadku zawarcia nowego kontraktu pochodnego, w tym wskutek nowacji rozliczeniowej i kompresji portfela dla wcześniej zawartych kontraktów. Wymóg ten nie dotyczy rozwiązania kontraktu, jeśli skutkuje ono wygaśnięciem wszystkich pozostałych zobowiązań związanych z daną transakcją. (d) Art. 12 ust. 3 rozporządzenia 149/2013 ma się stosować w przypadku transakcji zawartych po godz. 16:00 czasu lokalnego jednego lub obu kontrahentów. Postanowienia tego artykułu wprowadzają wymóg dokonania potwierdzenia w możliwie najkrótszym terminie, a najpóźniej w ciągu jednego dnia roboczego po określonym terminie. (e) W tym celu należy uwzględniać wyłącznie dni będące dniem roboczym w jurysdykcjach obu kontrahentów. (f) Momentem rozpoczęcia biegu terminu potwierdzenia jest dzień zawarcia transakcji niezależnie od procesu jej zawarcia (np. ustnie, elektronicznie). W związku z tym jeżeli transakcja jest zawarta telefonicznie w dniu T, dniem rozpoczęcia biegu terminu potwierdzenia jest T, a nie dzień, w którym kontrahenci podejmą elektroniczną wymianę informacji dotyczących potwierdzenia transakcji przed uzgodnieniem prawnie wiążącego potwierdzenia. 24

25 Pytanie OTC 6 [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Art. 3, art. 4 ust. 2 i art. 11 ust. 6 do 10 rozporządzenia EMIR Transakcja wewnątrzgrupowa (a) Kiedy kontrahenci mogą rozpocząć stosowanie zwolnienia wewnątrzgrupowego z obowiązku rozliczania, i kiedy systemy programów emerytalnych mogą rozpocząć stosowanie przejściowego zwolnienia dla systemów programów emerytalnych z obowiązku rozliczania? (b) Czy dla potrzeb kwalifikowania transakcji wewnątrzgrupowych pomiędzy kontrahentem z siedzibą w Unii a kontrahentem z siedzibą w państwie trzecim jako transakcji wewnątrzgrupowej zgodnie z art. 3 rozporządzenia EMIR Komisja musi przyjąć akt wykonawczy (decyzję o równoważności) zgodnie z art. 13 ust. 2 rozporządzenia EMIR? (c) Jak mają postępować kontrahenci, chcąc skorzystać ze zwolnienia transakcji wewnątrzgrupowych z obowiązku rozliczania? (d) Postanowienia art. 3 rozporządzenia EMIR wprowadzają wymóg, by kontrahenci transakcji wewnątrzgrupowych podlegali właściwym procedurom z zakresu scentralizowanej oceny, pomiaru i kontroli ryzyka. O czym kontrahenci powinni informować swoje organy właściwe występując w wnioskiem o zwolnienie transakcji wewnątrzgrupowych z obowiązku rozliczania zgodnie z art. 4 ust. 2? (e) Czy kontrakt pomiędzy kontrahentem finansowym a innym kontrahentem kwalifikuje się do zwolnienia wewnątrzgrupowego w przypadku gdy: Odpowiedź OTC 6 kontrahent finansowy należy do grupy przedsiębiorstw określonej w art. 3 ust. 1 lub art. 80 pkt 7 i 8 dyrektywy 2006/48/WE (CRD), a jednocześnie do innej grupy określonej w art. 1 i 2 dyrektywy 83/349/EWG oraz drugi kontrahent należy tylko do grupy określonej w art. 1 i 2 dyrektywy 83/349/EWG? (a) Kontrahenci powinni wystąpić z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku rozliczania po wejściu w życie pierwszych regulacyjnych standardów technicznych w sprawie obowiązku rozliczania. Kontrahenci mogą złożyć jednorazowo wniosek dla całej działalności wewnątrzgrupowej niezależnie od tego, czy objęte wnioskiem klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym są ujęte w regulacyjnych standardach technicznych w sprawie obowiązku rozliczania, czy też nie. Analogiczne terminy dla kontrahentów występujących z wnioskiem o zwolnienie wyłączenie z obowiązku rozliczania 25

26 dotyczą systemów programów emerytalnych oraz kontrahentów występujących o zwolnienie dla transakcji wewnątrzgrupowych (tj. po wejściu w życie pierwszych regulacyjnych standardów technicznych w sprawie obowiązku rozliczania). Po wejściu w życie takich regulacyjnych standardów technicznych obowiązek rozliczania wejdzie w życie dopiero po określonym w standardach okresie przejściowym, co da kontrahentom wystarczająco dużo czasu, by wystąpić z wnioskiem o zwolnienie. Jednocześnie niektóre organy właściwe mogą na wczesnym etapie ułatwić proces składania wniosków, jeśli uznają to za konieczne w zależności od charakteru lub skali rynku. Zob. również pytanie II.8 w dokumencie Q&A Komisji Europejskim dostępnym pod adresem: (b) Tak, jeśli kontrahent ma siedzibę w państwie trzecim, Komisja musi przyjąć akt wykonawczy zgodnie z art. 13 ust. 2 dotyczący danego państwa trzeciego dla potrzeb kwalifikowania transakcji pomiędzy takim kontrahentem a należącym do tej samej grupy kontrahentem z siedzibą w Unii z siedzibą jako transakcji wewnątrzgrupowej zgodnie z art. 3. (c) Istnieją dwa różne procesy dla kontrahentów chcących skorzystać ze zwolnienia transakcji wewnątrzgrupowych z obowiązku rozliczania w zależności od tego, czy kontrahent transakcji wewnątrzgrupowych posiada siedzibę w Unii (procedura braku sprzeciwu opisana w art. 4 ust. 2 lit. a)) czy w państwie trzecim, w przypadku którego Komisja Europejska przyjęła akt wykonawczy zgodnie z art. 13 ust. 2 (procedura zezwolenia opisana w art. 4 ust. 2 lit. b)). ESMA we współpracy z organami właściwymi pracuje obecnie nad jak najdalej idącą harmonizacją tego procesu na szczeblu europejskim. Kontrahenci będą składać wnioski/powiadomienia dotyczące zwolnienia transakcji wewnątrzgrupowych do swoich odpowiednich organów właściwych, a nie do ESMA. (d) Występując w wnioskiem o zwolnienie transakcji wewnątrzgrupowych z obowiązku rozliczania zgodnie z art. 4 ust. 2, wnioskujący kontrahenci powinni co najmniej: 1. opisać politykę i mechanizmy kontroli zarządzania ryzykiem oraz ich scentralizowane definicje i stosowanie; 2. wykazać, że członkowie kierownictwa wyższego szczebla odpowiadają za zarządzanie ryzykiem, zaś zarządzanie ryzykiem podlega regularnemu przeglądowi; 3. wykazać ustanowienie regularnych i przejrzystych mechanizmów komunikacji w ramach organizacji, dzięki czemu organ zarządzający, członkowie kierownictwa wyższego szczebla, piony biznesowe, funkcja 26

27 zarządzania ryzykiem i inne funkcje kontrolne mogą wymieniać między sobą informacje na temat pomiaru, analizy i monitorowania ryzyka; 4. wykazać, że wewnętrzne procedury i systemy informacyjne są spójne w całej instytucji oraz wiarygodne, dzięki czemu wszystkie źródła odpowiednich ryzyk można identyfikować, mierzyć i monitorować na szczeblu zagregowanym, a także w niezbędnym zakresie na poziomie podmiotu, pionu biznesowego oraz portfela; 5. wykazać, że najważniejsze informacje o ryzyku są regularnie przekazywane do funkcji scentralizowanego zarządzania ryzykiem w celu umożliwienia scentralizowanej oceny, pomiaru i kontroli ryzyka w odpowiednich podmiotach grupy. W przypadku gdy powiadomienie określone w art. 4 ust. 2 lit. a) dotyczy transakcji wewnątrzgrupowych pomiędzy kontrahentami mającymi siedzibę w różnych państwach członkowskich, podobne informacje powinny zostać przesłane do odpowiednich organów właściwych. (e) Tak. Zgodnie z definicją grupy określoną w art. 2 pkt 16 oraz zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. d) rozporządzenia EMIR, taki kontrakt może kwalifikować się do zwolnienia wewnątrzgrupowego, jeżeli drugi kontrahent nie jest konsolidowany zgodnie z dyrektywą CRD, ale należy do tej samej konsolidowanej grupy niefinansowej, co kontrahent finansowy. Pytanie OTC 7 [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Art. 6 rozporządzenia EMIR: Rejestr publiczny Kiedy rejestr publiczny będzie dostępny na stronie internetowej ESMA i jakiego rodzaju informacje będą w nim publikowane? Odpowiedź OTC 7 Rejestr publiczny obejmuje dwa rodzaje informacji: 1. Wykaz klas instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które są notyfikowane do ESMA. Tę część rejestru opublikowano po raz pierwszy dnia 18 marca 2014 r. po otrzymaniu przez ESMA notyfikacji zgodnie z procedurą opisaną w art. 5 ust. 1 rozporządzenia EMIR, tj. po udzieleniu pierwszemu CCP zezwolenia na rozliczanie pewnych klas instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Ta część rejestru publicznego jest aktualizowana po każdym udzieleniu zezwolenia dla CCP i jest dostępna w zakładce Post-Trading 27

28 na stronie internetowej: 2. Wykaz klas podlegających obowiązkowi rozliczania. Ta część rejestru zostanie opublikowana bezzwłocznie po wejściu w życie regulacyjnych standardów technicznych określających klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które podlegają obowiązkowi rozliczania. Takie regulacyjne standardy techniczne zostaną przyjęte zgodnie z procedurą opisaną w art. 5 ust. 2 rozporządzenia EMIR. Pytanie OTC 8 [data ostatniej aktualizacji 4 czerwca 2013 r.] Art. 12 ust. 4 rozporządzenia (UE) 149/2013: Zgłaszanie transakcji niepotwierdzonych przez okres dłuższy niż pięć dni roboczych Zgodnie z art. 12 ust. 4 rozporządzenia (UE) 149/2013, kontrahenci finansowi posiadają niezbędną procedurę dotyczącą comiesięcznego zgłaszania odpowiedniemu krajowemu organowi właściwemu liczby niepotwierdzonych transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które pozostają niepotwierdzone przez okres dłuższy niż pięć dni roboczych: (a) W którym momencie zaczyna się bieg okresu pięciu dni roboczych? (b) Jak często kontrahenci finansowi mają zgłaszać liczbą transakcji, które pozostają niepotwierdzone przez okres dłuższy niż pięć dni roboczych na koniec każdego miesiąca czy na żądanie krajowego organu właściwego? Odpowiedź OTC 8 (a) Transakcję uważa się za niepotwierdzoną przez okres dłuższy niż pięć dni roboczych, jeżeli jest nadal niepotwierdzona pięć dni roboczych po wymaganym terminie potwierdzenia, który określono w art. 12 ust. 1 i 2. (b) Kontrahenci finansowi zobowiązani są zapewnić, by posiadane przez nich niezbędne procedury umożliwiały (1) rejestrowanie wszystkich transakcji, które pozostają niepotwierdzone przez okres dłuższy niż pięć dni roboczych oraz (2) przygotowanie miesięcznego raportu dotyczącego takich niepotwierdzonych transakcji, które miały miejsce w poprzednim miesiącu. Nie ma obowiązku składania raportu organowi właściwemu, jeśli ten o niego nie wystąpił. Pytanie OTC 9 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2014 r.] Kwota nominalna 28

29 Wyliczając pozycje w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym do porównania z progiem rozliczania kontrahenci niefinansowi powinni stosować kwotę nominalną zgodnie z odpowiedzią OTC 3(e). W jaki sposób należy obliczać kwotę nominalną dla następujących instrumentów: (a) Opcje (b) Kontrakty różnic kursowych (CFD) (c) Towarowe instrumenty pochodne określone w takich jednostkach, jak baryłki lub tony (d) Kontrakty, których cena będzie znana dopiero w chwili rozliczenia (e) Kontrakty, których kwota nominalna zmienia się w czasie. Odpowiedź OTC 9 Kwota nominalna to wartość referencyjna, na podstawie której określa się płatności umowne na rynkach instrumentów pochodnych. Można ją również określić jako wartość bazowego aktywa instrumentu pochodnego zgodnie z odpowiednią ceną na początku transakcji (w przypadku opcji nie jest to premia). Taka definicja powinna służyć określeniu kwoty nominalnej kontraktów wskazanych w punktach (a) (c). W przypadku (d), kwotę nominalną należy ocenić stosując cenę aktywa bazowego w chwili obliczania pozycji w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym do porównania z progiem rozliczania. W przypadku (e) należy uwzględnić kwotę nominalną obowiązującą w chwili obliczania pozycji w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym do porównania z progiem rozliczania. Podejście opisane w powyższych ustępach należy również stosować dla celów zgłaszania (pole 14 w tabeli 2 w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 148/2013). Pytanie OTC 10 [data ostatniej aktualizacji 5 sierpnia 2013 r.] Art. 10 ust. 3 rozporządzenia (UE) 648/2012: Definicja instrumentów zabezpieczających W celu określenia, czy przekroczono próg rozliczania, kontrahenci niefinansowi powinni uwzględnić wszystkie kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, co do których nie można obiektywnie stwierdzić, że zmniejszają ryzyko bezpośrednio związane z daną działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami takiego kontrahenta niefinansowego lub jego grupy. 29

30 (a) Czy przyjęte przez kontrahentów niefinansowych polityki lub zbadane przez biegłego rewidenta sprawozdania finansowe stanowią wystarczającą podstawę wykazania spełnienia warunków definicji instrumentu zabezpieczającego? (b) Czy mniej częste operacje należy uwzględnić w zakresie definicji toku zwykłej działalności? Czy rzadko zawierane kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym kwalifikują się jako instrumenty zabezpieczające? (c) W przypadku stosowania przez kontrahenta niefinansowego zabezpieczenia portfela lub makrozabezpieczenia, jak można wykazać spełnienie warunków definicji instrumentu zabezpieczającego? Odpowiedź OTC 10 (a) Definicja instrumentu zabezpieczającego dla potrzeb rozporządzenia EMIR obejmuje definicję stosowaną w zasadach rachunkowości MSSF i jest od niej szersza. W związku z tym kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które kwalifikują się jako instrument zabezpieczający zgodnie z definicją z zasad MSSF, kwalifikują się również jako instrument zabezpieczający dla potrzeb rozporządzenia EMIR. Ponadto niektóre kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym mogą kwalifikować się jako instrument zabezpieczający dla potrzeb rozporządzenia EMIR (które obejmuje również zabezpieczenie typu proxy hedging, makrozabezpieczenie i zabezpieczenie portfela), nawet jeśli nie kwalifikują się jako instrument zabezpieczający zgodnie z definicją z zasad MSSF. Przyjęte przez kontrahenta polityki, w szczególności podlegające badaniu przez biegłego rewidenta, określają charakter kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, jakie zawierać może dany kontrahent. Należy to uzupełnić analizą faktycznie zawieranych kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym oraz skutecznego zabezpieczenia niezbędnego w chwili zawarcia kontraktu i w okresie obowiązywania takiego kontraktu. W związku z powyższym, za wyjątkiem przypadków, w których zawierane przez kontrahenta kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym kwalifikują się jako instrument zabezpieczający zgodnie z zasadami MSSF, zbadane przez biegłego rewidenta sprawozdania finansowe i wewnętrzne polityki same w sobie nie dowodzą, że dane kontrakty zawarto dla potrzeb zabezpieczenia, i należy je uzupełnić dokumentacją dotyczącą faktycznego ryzyka bezpośrednio związanego z działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami, której dotyczy dany kontrakt. 30

31 (b) Częstość zawierania kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nie stanowi kryterium określającego, czy uważa się je za zawarte w związku z działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami kontrahenta niefinansowego. (c) W przypadku gdy kontrahent niefinansowy stosuje zabezpieczenie portfela lub makrozabezpieczenie, może nie móc określić jednoznacznego powiązania pomiędzy konkretną transakcją w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym a konkretnym ryzykiem bezpośrednio związanym z działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami podejmowaną w celu jej zabezpieczenia. Ryzyka bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami mogą mieć złożony charakter, np. mogą obejmować kilka rynków geograficznych, kilka produktów, horyzontów czasowych i podmiotów. Portfel kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zawieranych w celu ograniczenia takich ryzyk (portfel zabezpieczający) może wynikać ze złożonych systemów zarządzania ryzykiem. Wdrożenie systemów zarządzania ryzykiem będzie oceniane przez odpowiedni krajowy organ właściwy na zasadach indywidualnych, przy czym powinny one spełniać następujące kryteria: 1. Systemy zarządzania ryzykiem powinny uniemożliwiać kwalifikowanie transakcji niezabezpieczających jako instrument zabezpieczający wyłącznie dlatego, że stanowią one część całościowego portfela ograniczającego ryzyko. 2. Ilościowe systemy zarządzania ryzykiem powinno się uzupełnić jakościowym sformułowaniem elementów wewnętrznej polityki określających a priori typy kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym ujętych w portfelach zabezpieczających oraz kryteria ich kwalifikowania, a także przewidujących, że transakcje, których przedmiotem są kontrakty ujęte w portfelach zabezpieczających, ograniczone są do pokrycia ryzyka bezpośrednio związanego z działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami. 3. Systemy zarządzania ryzykiem powinny zapewniać wystarczająco szczegółowy obraz portfeli zabezpieczających pod kątem np. klas aktywów, produktów, horyzontów czasowych w celu ustanowienia bezpośredniego związku pomiędzy portfelem transakcji zabezpieczających a ryzykiem, które taki portfel zabezpiecza. Kontrahenci niefinansowi powinni wykazać wystarczająco wyraźny związek pomiędzy typem zawieranych kontraktów a prowadzoną przez grupę działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami. Jeżeli w przypadku niektórych 31

32 elementów portfela instrumentów pochodnych można wykazać ich charakter zabezpieczający, podczas gdy inne mają charakter spekulacyjny, elementy spekulacyjne należy uwzględnić w obliczeniach progu rozliczania. W takim przypadku nie można zaliczyć całego portfela, w tym elementów spekulacyjnych, jako instrumentu zabezpieczającego nawet jeśli można wykazać, że łącznie cały portfel skutkuje zmniejszeniem ryzyka. 4. W przypadku gdy dana grupa posiada kontrahentów niefinansowych z siedzibą w różnych państwach Unii, a jednocześnie taka grupa posiada scentralizowaną jednostkę odpowiedzialną za systemy zarządzania ryzykiem różnych podmiotów grupy, takie systemy powinny być konsekwentnie stosowane we wszystkich podmiotach grupy. 5. System zarządzania ryzykiem nie powinien ograniczać się do mechanizmu binarnego, w którym do pewnego limitu (np. z góry określona miara ryzyka osiąga z góry określoną wartość w ujęciu bezwzględnym lub względnym) wszystkie transakcje pochodne poza rynkiem regulowanym klasyfikuje się jako instrumenty zabezpieczające, a po przekroczeniu tego limitu wszystkie transakcje pochodne poza rynkiem regulowanym klasyfikuje się jako instrumenty niezabezpieczające. Pytanie OTC 11 [data ostatniej aktualizacji 4 czerwca 2013 r.] Art. 14 rozporządzenia (EU) 149/2013: Kompresja portfela (a) W przypadku gdy kontrahenci finansowi i niefinansowi uznają, że nie należy przeprowadzać kompresji portfela, muszą przedstawić racjonalne wyjaśnienie. Co uznaje się za racjonalne wyjaśnienie? (b) Czy wymóg kompresji portfela uniemożliwia zawarcie transakcji kompensującej z innym kontrahentem niż kontrahent pierwotnej transakcji? Odpowiedź OTC 11 (a) Kontrahent zobowiązany jest na żądanie przedstawić właściwemu organowi wyjaśnienie, które powinno zawierać adekwatne uzasadnienie, iż w konkretnych okolicznościach kompresji portfela nie należało przeprowadzać. W zależności od okoliczności uzasadnienie może wskazywać, że: 1. portfel jest czysto kierunkowy i nie dopuszcza żadnych transakcji kompensujących; 2. wielostronne usługi kompresji nie są dostępne na danych rynkach, dla danych produktów lub dla danych uczestników, a kompresja dwustronna nie byłaby możliwa; 32

33 3. kompresja stanowiłaby istotne zagrożenie dla skuteczności wewnętrznego zarządzania ryzykiem lub procesów rachunkowych firmy. (b) Nie. Wymóg kompresji portfela nie uniemożliwia zawarcia transakcji kompensującej z innym kontrahentem niż kontrahent pierwotnej transakcji. Pytanie OTC 12 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2014 r.] Art. 11 rozporządzenia (EU) 648/2012: Techniki ograniczania ryzyka kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, nierozliczanych przez CCP (a) Do jakich kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, nierozliczanych przez CCP, stosuje się: 1. Codzienna wycena według wartości rynkowej (art. 11 ust. 2 rozporządzenia EMIR), 2. Uzgadnianie portfeli i rozstrzyganie sporów (art. 11 ust. 1 rozporządzenia EMIR oraz art. 13 i 15 rozporządzenia (UE) 149/2013) oraz 3. Kompresja portfela (art. 14 rozporządzenia (UE) 149/2013)? (b) Jaka jest definicja terminu kontrahenci zastosowanego w art. 13 (Uzgadnianie portfeli) i art. 14 (Kompresja portfela) rozporządzenia (UE) 149/2013? Czy obejmuje ona podmioty z państw trzecich? (c) Jakie techniki ograniczania ryzyka, o których mowa w art. 11 ust. 1 rozporządzenia EMIR, stosują się w przypadku kontrahenta niefinansowego, który nie przekracza progu rozliczania (NFC-)? (d) Czy wszyscy kontrahenci finansowi powinni spełnić obowiązek zgłaszania właściwemu organowi wyznaczonemu zgodnie z dyrektywą MiFID, co przewidują art. 12 i 15 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, nawet jeśli nie podlegają przepisom dyrektywy MiFID? W szczególności: 1. Obowiązek posiadania niezbędnej procedury dotyczącej comiesięcznego zgłaszania organowi właściwemu wyznaczonemu zgodnie z dyrektywą MiFID liczby niepotwierdzonych transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które pozostają niepotwierdzone przez okres dłuższy niż pięć dni roboczych oraz 2. Obowiązek zgłaszania temu samemu organowi sporów pomiędzy 33

34 kontrahentami dotyczących kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, jego wyceny lub wymiany zabezpieczenia, których kwota lub wartość przewyższa 15 mln EUR i które pozostają nierozstrzygnięte przez co najmniej 15 dni roboczych? (e) Czy w przypadku funduszu (UCITS, AFI) zgłoszenie należy przekazać właściwemu organowi wyznaczonemu do nadzoru nad funduszem czy też organowi wyznaczonemu do nadzoru nad zarządzającym funduszem? (f) Czy w przypadku oddziałów zgłoszenie należy przekazać właściwemu organowi w państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym działa oddział? (g) Czy wymogi potwierdzenia w odpowiednim czasie, uzgadniania portfeli, rozstrzygania sporów i kompresji portfela mają zastosowanie w przypadku, gdy kontrakt zawarty jest pomiędzy kontrahentem podlegającym wymogom rozporządzenia EMIR a podmiotem mającym siedzibę w Unii Europejskiej i podlegającym zwolnieniu zgodnie z art. 1 rozporządzenia EMIR? (h) Czy kontrahenci finansowi i kontrahenci niefinansowi mogą oddelegować procedury i systemy zarządzania ryzykiem określone w art. 11 ust. 1 rozporządzenia EMIR na zarządzającego aktywami, który świadczy usługę zarządzania portfelem na rzecz kontrahenta na zasadach agencyjnych? (i) Czy procedury przewidziane w postanowieniach art. 11 rozporządzenia EMIR muszą być wdrożone pomiędzy kontrahentem finansowym lub niefinansowym podlegającym rozporządzeniu EMIR a kontrahentem podlegającym zwolnieniu zgodnie z art. 1 rozporządzenia EMIR? (j) Kontrahent z siedzibą w UE zawiera kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, rozliczane przez zewnętrznego CCP nie uznanego zgodnie z art. 25 rozporządzenia EMIR. Czy kontrahent z siedzibą w UE nadal zobowiązany jest stosować techniki ograniczania ryzyka zgodnie z art. 11 rozporządzenia EMIR? Odpowiedź OTC 12 (a) Wymóg prowadzenia przez kontrahenta finansowego i kontrahenta niefinansowego NFC+ codziennej wyceny według wartości rynkowej nierozliczanych kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym dotyczy kontraktów aktywnych od dnia 15 marca 2013 r. włącznie, czyli dnia wejścia w życie odpowiedniego standardu technicznego, niezależnie od daty zawarcia tych kontraktów. Wymogi w zakresie uzgadniania portfeli, rozstrzygania sporów i kompresji portfela również dotyczą portfela aktywnych kontraktów pochodnych będących 34

35 przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Ponieważ odpowiednie standardy techniczne weszły w życie dnia 15 września 2013 r., wymogi te stosują się do portfela aktywnych kontraktów od tego dnia, niezależnie od daty zawarcia tych kontraktów, a także do wszystkich kontraktów zawartych później. (b) Art. 11 rozporządzenia EMIR, który stanowi podstawę dla tych wymogów, ma zastosowanie w przypadku, gdy co najmniej jeden kontrahent ma siedzibę w Unii Europejskiej. W związku z tym jeżeli kontrahent z UE zawiera transakcje z podmiotem z państwa trzeciego, podmiot z UE zobowiązany jest zapewnić spełnienie wymogów w zakresie uzgadniania portfeli, rozstrzygania sporów, potwierdzania w odpowiednim terminie i kompresji portfela w przypadku danego portfela i/lub transakcji mimo że podmiot z państwa trzeciego sam nie podlega postanowieniom rozporządzenia EMIR. Jednakże jeśli podmiot z państwa trzeciego ma siedzibę w jurysdykcji, dla której Komisja przyjęła akt wykonawczy zgodnie z art. 13 rozporządzenia EMIR, kontrahenci mogą spełnić równoważne zasady obowiązujące w państwie trzecim. (c) Kontrahentów niefinansowych, którzy nie przekraczają progu rozliczania, obowiązują następujące techniki ograniczania ryzyka: 1. Potwierdzanie w odpowiednim czasie ramy czasowe potwierdzania obowiązujące NFC- określono w postanowieniach art. 12 ust. 2 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym; 2. Uzgadnianie portfeli częstotliwość uzgadniania obowiązującą NFCokreślono w postanowieniach art. 13 ust. 3 list. b) regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym; 3. Kompresja portfela na warunkach określonych w art. 14 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym; 4. Rozstrzyganie sporów zgodnie z postanowieniami art. 15 ust. 1 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. (d) Tak. Wszyscy kontrahenci finansowy (w tym firmy niepodlegające dyrektywie MiFID) zobowiązani są spełniać obowiązki określone w art. 12 i 15 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym wraz z innymi obowiązującymi wymogami określonymi w rozporządzeniu EMIR. (e) Krajowym organem właściwym, w stosunku do którego należy spełnić ten 35

36 obowiązek, jest organ sprawujący nadzór nad kontrahentem finansowym, dla którego zawarto dany kontrakt pochodny będący przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. W przypadku funduszy (AFI lub UCITS) za wyjątkiem przypadków, w których zarządzający funduszem zawiera transakcje na własny rachunek, a nie w imieniu zarządzanych przez siebie funduszy oznacza to, że zgłoszenie, o którym mowa w art. 12 i 15, należy przekazać organowi właściwemu wyznaczonemu zgodnie z dyrektywą MiFID w miejscu siedziby funduszu (a nie zarządzającego funduszem). (f) Nie. Oddział należy traktować jako część tego samego podmiotu prawnego, co centrala, a więc podlega on tej samej jurysdykcji, w której siedzibę posiada centrala. W związku z tym zgłoszenie, o którym mowa w art. 12 i 15, należy przekazać organowi właściwemu wyznaczonemu zgodnie z dyrektywą MiFID w miejscu siedziby centrali. (g) Nie. Wymogi potwierdzenia w odpowiednim czasie, uzgadniania portfeli, rozstrzygania sporów i kompresji portfela nie mają zastosowania w przypadku, gdy jednym z kontrahentów transakcji jest podmiot mający siedzibę w Unii Europejskiej i podlegający zwolnieniu zgodnie z art. 1 rozporządzenia EMIR. (h) Tak w zakresie, w jakim takie oddelegowanie dopuszczone jest postanowieniami odpowiednich obowiązujących przepisów prawa krajowego i unijnego regulującymi działalność zarządzających aktywami lub funduszy inwestycyjnych. (i) Nie. Jednakże zarówno kontrahenci podlegający zwolnieniu, jak i kontrahenci niepodlegający zwolnieniu mogą dobrowolnie wprowadzić mechanizmy umowne w celu powielenia zobowiązań określonych w art. 11 rozporządzenia EMIR. (j) Nie, art. 11 rozporządzenia EMIR dotyczy wyłącznie kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, nierozliczanych przez CCP, niezależnie od jego statusu na gruncie rozporządzenia EMIR. Warunki, zgodnie z którymi kontrahenci finansowi i niefinansowi mogą być obsługiwani przez CCP z państwa trzeciego, określono zasadniczo w art. 25 i 89 rozporządzenia EMIR. Dotyczy to okresu przejściowego, w którym kontrahenci finansowi i niefinansowi mogą być obsługiwani przez CCP z państwa trzeciego, które wystąpiły o uznanie przed dniem 15 września 2013 r. oraz po okresie przejściowym, kiedy kontrahenci finansowi i niefinansowi nadal mogą mieć dostęp do CCP z państwa trzeciego jako klienci (wyłącznie za pośrednictwem uczestnika rozliczającego z państwa trzeciego), jeżeli chcą rozliczać produkty inne niż instrumenty pochodne podlegające obowiązkowi rozliczania zgodnie z rozporządzeniem EMIR. Odnośnie do obowiązku rozliczania, w art. 4 ust. 3 wskazano, że rozliczanie w CCP z państwa trzeciego jest możliwe tylko wówczas, gdy taki CCP jest uznany zgodnie z art. 25, niezależnie od tego, w jakim 36

37 charakterze kontrahenci z siedzibą w UE uzyskują dostęp do tego CCP (jako uczestnicy rozliczający, klienci lub na podstawie pośrednich uzgodnień rozliczeniowych). Pytanie OTC 13 [data ostatniej aktualizacji 10 lipca 2014 r.] Status podmiotów nieposiadających siedziby w Unii (a) W jaki sposób kontrahent ma ustalić, czy podmiot z siedzibą w państwie trzecim byłby kontrahentem finansowym, gdyby miał siedzibę w Unii? (b) W jaki sposób kontrahent ma określić, czy podmiot z siedzibą w państwie trzecim, który w jego ocenie byłby kontrahentem niefinansowym, ma charakter NFC+ czy NFC-? (c) Czy program emerytalny z siedzibą w państwie trzecim korzysta ze zwolnienia z wymogu rozliczania określonego w rozporządzeniu EMIR? Odpowiedź OTC 13 (a) Dany kontrahent powinien to ustalić w porozumieniu ze swoim kontrahentem z państwa trzeciego, uwzględniając charakter działalności prowadzonej przez danego kontrahenta. Proces i założenia służące określeniu tego należy udokumentować. (b) W przypadku gdy podmiot z państwa trzeciego należy do grupy, do której należą również kontrahenci niefinansowi z siedzibą w Unii, to należy założyć, że jego status jako NFC+ lub NFC- jest taki sam, jak kontrahentów niefinansowych z UE, i takich informacji należy zażądać od kontrahenta. W przypadku gdy podmiot z państwa trzeciego nie należy do takiej grupy, ale korzysta z podobnego, ograniczonego zwolnienia we własnej jurysdykcji, to można założyć, że taki podmiot byłby NFC-, gdyby miał siedzibę w Unii. Jeżeli nie występuje żaden z powyższych przypadków, jedyną metodą określenia statusu takiego podmiotu z państwa trzeciego jest obliczenie jego pozycji na poziomie grupy w odniesieniu do progu rozliczania określonego w rozporządzeniu EMIR. Zgodnie z odpowiedzią OTC nr 4, kontrahenci z UE mogą uzyskać od swoich kontrahentów z państw trzecich oświadczenia szczegółowo określające status danego kontrahenta niefinansowego. Kontrahent z UE nie jest zobowiązany do prowadzenia weryfikacji oświadczeń otrzymanych od podmiotów z państw trzecich i określających ich status, oraz może opierać się na takich oświadczeniach, jeżeli nie dysponuje informacjami wyraźnie wskazującymi, że takie oświadczenia są nieprawidłowe. W przypadku gdy nie ma możliwości określenia statusu kontrahenta zgodnie z rozporządzeniem EMIR, firma powinna założyć, że jej kontrahent ma status NFC+, i odpowiednio stosować wymogi określone w rozporządzeniu EMIR. 37

38 (c) Rozporządzenie EMIR przewiduje warunki, które europejskie programy emerytalne powinny spełnić w celu korzystania z tego zwolnienia. Takie warunki mają charakter specyficzny dla określonych kategorii programów emerytalnych z siedzibą w UE. Dlatego też zwolnienie z obowiązku rozliczania nie dotyczy programu emerytalnego z siedzibą w państwie trzecim. Pytanie OTC 14 [data ostatniej aktualizacji 20 grudnia 2013 r.] Uzgadnianie portfeli art. 13 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym (a) Obowiązek uzgadniania portfeli wchodzi w życie z dniem 15 września 2013 r. Czy w przypadku kontrahentów zobowiązanych do corocznego uzgadniania portfeli uzgodnienie powinno nastąpić przed 31 grudnia 2013 r.? W przypadku kontrahentów zobowiązanych do kwartalnego uzgadniania portfeli, w jakim terminie należy przeprowadzić pierwsze uzgadnianie portfeli? (b) Jakie są najważniejsze warunki transakcji, które identyfikują każdy poszczególny kontrakt pochodny będący przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym dla potrzeb wymogu uzgadniania portfeli? (c) Kto ponosi prawną odpowiedzialność za obowiązek uzgadniania portfeli w przypadku, gdy transakcja zostaje zawarta z udziałem agenta dokonującego wyceny? (d) Częstotliwość uzgadniania portfeli zależy od statusu kontrahenta (kontrahent finansowy, kontrahent niefinansowy NFC+ lub NFC-) oraz od liczby aktywnych kontraktów pomiędzy kontrahentami. Oba te elementy mogą się zmieniać z upływem czasu, co powoduje zmianę częstotliwości obowiązkowego uzgadniania portfeli. Jak często należy ponownie oceniać status kontrahenta i liczbę aktywnych kontraktów, by zapewnić przyjęcie odpowiedniej częstotliwości uzgadniania portfeli? (e) Kontrahenci niefinansowi nieprzekraczający progu rozliczania nie podlegają obowiązkowi dokonywania dziennej wyceny swoich portfeli według wartości rynkowej lub w oparciu o model, ale podlegają obowiązkowi kwartalnego/rocznego uzgadniania portfeli. Jak mają oni uzgadniać wycenę swoich kontraktów? Odpowiedź OTC 14 (a) W przypadku kontrahentów zobowiązanych do corocznego uzgadniania portfeli pierwsze uzgodnienie powinno nastąpić w ciągu jednego roku od dnia wejścia w życie regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów 38

39 pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym (15 marca 2013 r.), tj. do dnia 15 marca 2014 r. W przypadku kontrahentów zobowiązanych do kwartalnego uzgadniania portfeli pierwsze uzgodnienie powinno nastąpić w ciągu jednego kwartału od dnia stosowania art. 13 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym (15 września 2013 r.), tj. do dnia 15 grudnia 2013 r. (b) Zgodnie z art. 13 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, takie warunki obejmują co najmniej wycenę przypisaną każdemu kontraktowi zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia EMIR. Powinny one obejmować również inne odpowiednie dane identyfikujące każdy poszczególny kontrakt pochodny będący przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, jak data zawarcia, określony termin zapadalności, terminy ewentualnych płatności czy rozliczeń, kwotę nominalna kontraktu i waluta transakcji, instrument bazowy, pozycja kontrahentów, konwencja dnia roboczego oraz odpowiednie stałe lub zmienne stopy kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. (c) Kontrahenci mogą uzgodnić, że za przeprowadzenie uzgodnienia portfeli odpowiadać będzie agent dokonujący wyceny. W każdym razie każdy kontrahent ponosi prawną odpowiedzialność za obowiązek uzgadniania portfeli. Procesy, w których po upływie określonego terminu uznaje się, że kontrahent przeprowadził uzgodnienie portfeli, spełniają ten warunek z zastrzeżeniem, że obaj kontrahenci wcześniej uzgodnili przeprowadzenie uzgodnienia portfeli w ramach takiego procesu. (d) Częstotliwość obowiązkowego uzgadniania portfeli należy oceniać w każdym terminie uzgadniania portfeli. Na przykład jeśli kontrahent niefinansowy NFCpodlega obowiązkowi kwartalnego uzgadniania w przypadku kontrahenta X i przeprowadza pierwsze uzgodnienie portfeli w dniu 15 grudnia 2013 r., to termin kolejnego uzgodnienia portfeli przypada na dzień: marca 2014 r. (wymóg kwartalny) jeżeli kontrahent niefinansowy NFC- zachował status NFC- na dzień 15 grudnia 2013 r. i jeżeli liczba aktywnych kontraktów z kontrahentem X była wyższa od 100 w dowolnym czasie w poprzednim okresie uzgadniania, tj. od dnia 15 września 2013 r. do dnia 15 grudnia 2013 r. Ocenę należy przeprowadzić w terminie uzgodnienia, tj. dnia 15 grudnia 2013 r grudnia 2014 r. (wymóg roczny) jeżeli kontrahent niefinansowy NFCzachował status NFC- na dzień 15 grudnia 2013 r. i jeżeli liczba aktywnych 39

40 kontraktów z kontrahentem X była niższa od 100 w całym poprzednim okresie uzgadniania, tj. od dnia 15 września 2013 r. do dnia 15 grudnia 2013 r. Ocenę należy przeprowadzić w terminie uzgodnienia, tj. dnia 15 grudnia 2013 r. (e) Wymóg uzgadniania portfeli obejmuje najważniejsze warunki transakcji, które obejmują co najmniej wycenę przypisaną każdemu kontraktowi zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia EMIR. Ponieważ kontrahenci niefinansowi NFC- nie podlegają obowiązkowi dokonywania dziennej wyceny swoich portfeli według wartości rynkowej lub w oparciu o model (gdyż art. 11 ust. 2 rozporządzenia EMIR dotyczy wyłącznie kontrahentów finansowych i kontrahentów niefinansowych NFC+), mogą posłużyć się wyceną swojego kontrahenta lub innymi środkami zgodnie z art. 13 ust. 2 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym pod warunkiem uzgadniania wyceny oraz innych najważniejszych warunków kontraktu zgodnie z terminami określonymi w art. 13 ust. 3 lit. b) regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Pytanie OTC 15 [data ostatniej aktualizacji 5 sierpnia 2013 r.] Rozstrzyganie sporów art. 15 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym (a) Czy kontrahenci zobowiązani są identyfikować i rejestrować każdy spór dotyczący uznania lub wyceny kontraktu oraz wymiany zabezpieczeń, nawet drobny? (b) Czy rozstrzyganie sporów obejmuje spory dotyczące rozrachunku przepływów środków pieniężnych? (c) Czy podczas zgłaszania aktualnych sporów zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia 149/2013 kwotę lub wartość aktualnego sporu należy obliczać i zgłaszać dla poszczególnych transakcji czy też na poziomie portfela? (d) Jak często kontrahenci finansowi mają zgłaszać odpowiedniemu organowi krajowemu aktualne spory zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia 149/2013? (e) Czym jest wycena, o której mowa w art. 15 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym? Odpowiedź OTC 15 40

41 (a) Kontrahenci mogą z góry uzgodnić, że różnice o wartości poniżej wcześniej określonego progu nie mają charakteru sporu. W takim przypadku takie drobne rozbieżności nie mają charakteru sporu. Wszelkie inne rozbieżności prowadzą do sporu i muszą być traktowane zgodnie z postanowieniami art. 15 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. (b) Tak. Spór może wynikać z przerw w rozrachunku przepływów środków pieniężnych. (c) Kwotę lub wartość aktualnego sporu należy obliczać i zgłaszać w miarę możliwości dla poszczególnych transakcji. Jednakże w przypadku gdy wycena lub zabezpieczenie, np. wstępny depozyt rozliczeniowy, jest wyliczany na poziomie portfela, można stosować poziom portfela. (d) Kontrahenci finansowi powinni co najmniej raz w miesiącu zgłaszać aktualne spory z poprzedniego miesiąca. Krajowy organ właściwy może wymagać częstszego zgłaszania aktualnych sporów. (e) Wycena to wartość przypisana do każdego kontraktu zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia EMIR. Pytanie OTC 16 [data ostatniej aktualizacji 11 listopada 2013 r.] Zwolnienie programu emerytalnego z obowiązku rozliczania art. 2 ust. 10 oraz art. 89 rozporządzenia EMIR (a) W przypadku gdy program emerytalny korzysta z przejściowego trzyletniego zwolnienia z obowiązku rozliczania określonego w art. 89 ust. 1 rozporządzenia EMIR, a zwolnienie nie zostanie przedłużone po trzech latach, jakie kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym taki program emerytalny będzie musiał rozliczać po wygaśnięciu zwolnienia? (b) Jakie są ramy czasowe i zastosowanie zasadniczego celu w warunku zapewniania świadczeń emerytalnych określonym w art. 2 ust. 10 lit. d) rozporządzenia EMIR dla programów emerytalnych kwalifikujących się do zwolnienia z rozliczania i korzystających z takiego zwolnienia? Czy należy go uwzględnić tylko w chwili zawarcia transakcji, czy stale? Odpowiedź OTC 16 (a) Zgodnie z drugim ustępem postanowień art. 89 ust. 1, kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zawierane w okresie tymczasowego zwolnienia nie podlegają obowiązkowi rozliczania. W związku z tym rozliczać należy tylko nowe kontrakty zawarte po wygaśnięciu zwolnienia. 41

42 (b) Warunek zasadniczego celu należy uwzględnić tylko w chwili zawarcia transakcji. W związku z tym jeśli transakcja kwalifikuje się do zwolnienia z rozliczania, to zwolnienie takie obowiązuje aż do terminu zapadalności lub rozwiązania transakcji (w zależności od tego, co nastąpi wcześniej). Pytanie OTC 17 [data ostatniej aktualizacji 20 grudnia 2013 r.] Wymóg frontloadingu dla obowiązku rozliczania art. 4 ust. 1 lit. b) pkt ii) rozporządzenia EMIR Wymóg frontloadingu przewidziany w postanowieniach art. 4 ust. 1 lit. b) pkt ii) rozporządzenia EMIR wprowadza obowiązek rozliczania kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym (dotyczący klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, którą wskazano jako podlegającą obowiązkowi rozliczania) zawartych po notyfikacji określonej w art. 5 ust. 1, ale przed dniem stosowania obowiązku rozliczania. W przypadku gdy CCP uzyskał zezwolenie dla potrzeb rozliczania pewnej klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, a po notyfikacji ESMA zgodnie z art. 5 ust. 1 taka klasa nie zostanie wskazana jako podlegająca obowiązkowi rozliczania, jakie ma to konsekwencje dla frontloadingu w następujących dwóch przypadkach: (a) ESMA następnie podejmie decyzję, by klasa ta podlegała obowiązkowi rozliczania. (b) w późniejszym terminie drugi CCP uzyska zezwolenie na rozliczanie tej samej klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, a następnie klasa ta zostanie wskazana jako podlegająca obowiązkowi rozliczania. Odpowiedź OTC 17 (a) W przypadku gdy dana klasa instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nie została wskazana jako podlegająca obowiązkowi rozliczania zgodnie z procedurą opisaną w art. 5 ust. 2, ESMA może nadal na podstawie swoich pierwotnych uprawnień zaproponować obowiązek rozliczania tej samej klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym w późniejszym terminie w celu uwzględnienia np. zmian na rynku. W tym przypadku postanowienia art. 4 ust. 1 lit. b) pkt ii) (wymóg frontloadingu) nie mają zastosowania, ponieważ datę rozpoczęcia frontloadingu określa data notyfikacji zgodnie z art. 5 ust. 1, a w tym przypadku nie ma takiej notyfikacji. (b) W sytuacji opisanej w punkcie (b) notyfikacja pierwszego CCP skłoni ESMA do niewłączania pewnej klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym do zakresu obowiązku rozliczania, natomiast 42

43 notyfikacja drugiego CCP skłoni ESMA do włączenia tej samej klasy do zakresu obowiązku rozliczania. Stąd też notyfikacją, która powoduje włączenie klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym do zakresu obowiązku rozliczania, jest druga notyfikacja. W związku z tym przy stosowaniu postanowień art. 4 ust. 1 lit. b) pkt ii) należy uwzględnić datę drugiej notyfikacji, czyli notyfikacji określonej w art. 5 ust. 1 i przesłanej do ESMA po udzieleniu zezwolenia drugiemu CCP. Pytanie OTC 18 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 4 ust. 4 rozporządzenia EMIR i art. 2 rozporządzenia 149/2013 Pośrednie rozliczanie Czy postanowienia art. 4 rozporządzenia EMIR i art. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 149/2013 dotyczące pośredniego rozliczania mają zastosowanie wyłącznie w przypadku produktów podlegających obowiązkowi rozliczania, czy też do wszystkich produktów? Odpowiedź OTC 18 To, że postanowienia te ulokowane są w art. 4 rozporządzenia EMIR i mają zastosowanie wyłącznie dla potrzeb spełnienia obowiązku rozliczania oznacza, że mają one zastosowanie wyłącznie w przypadku instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Pytanie OTC 19 [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Art. 1 rozporządzenia EMIR Klasyfikacja banków centralnych spoza Unii Europejskiej Do jakiej kategorii kontrahenta z rozporządzenia EMIR należy bank centralny spoza UE? Odpowiedź OTC 19 W przypadku gdy dany bank centralny spoza UE został wymieniony w art. 1 ust. 4 rozporządzenia EMIR (z późniejszymi zmianami wprowadzonymi przez Komisję Europejską zgodnie z art. 1 ust. 6 rozporządzenia EMIR), jest on zwolniony ze stosowania rozporządzenia EMIR. Dla potrzeb obowiązku rozliczania i technik ograniczania ryzyka poza wymianą zabezpieczenia, w przypadku gdy dany bank centralny spoza UE nie został wymieniony w art. 1 ust. 4 rozporządzenia EMIR (z późniejszymi zmianami wprowadzonymi przez Komisję Europejską zgodnie z art. 1 ust. 6 rozporządzenia EMIR), ma być on traktowany na gruncie rozporządzenia EMIR jako podmiot z państwa trzeciego, który byłby kontrahentem niefinansowym, gdyby miał siedzibę w UE. 43

44 Część II: CCP Data ostatniej aktualizacji: 21 maja 2014 r. Pytanie CCP 1 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2013 r.] Art. 18 rozporządzenia EMIR Najważniejsze waluty dla potrzeb określenia składu kolegium Jakie kryteria ma stosować nowy podmiot występujący z wnioskiem o zezwolenie na działalność jako CCP w przypadku, gdy dany podmiot nie prowadził wcześniej działalności rozliczeniowej? Odpowiedź CCP 1 W przypadku nowego podmiotu, który nie prowadził wcześniej działalności rozliczeniowej, najważniejsze waluty dla potrzeb określenia składu kolegium CCP zostaną określone na podstawie względnego udziału każdej waluty w szacunkowych wolumenach wszystkich produktów finansowych, które taki CCP ma rozliczać. Podobnie określa się skład kolegium CCP, który prowadzi działalność rozliczeniową przez okres krótszy od jednego roku. Pytanie CCP 2 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2013 r.] Art. 46 rozporządzenia EMIR Wymogi dotyczące zabezpieczenia i rejestrowanie aktywów klientów Jakie są wymogi dla CCP w zakresie rejestrowania instrumentów finansowych wnoszonych jako depozyty zabezpieczające, wpłaty do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania lub wpłaty na poczet innych zasobów finansowych? Czy CCP może rejestrować wartość przypisaną do instrumentów finansowych po zastosowaniu stopy redukcji wartości? Odpowiedź CCP 2 W art. 46 ust. 1 rozporządzenia EMIR określono cel stosowania stopy redukcji wartości poprzez odniesienie do potencjalnego spadku wartości aktywów wnoszonych jako zabezpieczenie. W celu odpowiedniego stosowania dotyczących stopy redukcji wartości wymogów określonych w art. 46 ust. 1, CCP musi posiadać procedury umożliwiające rejestrowanie wartości instrumentów finansowych przed zastosowaniem stopy redukcji wartości, faktycznie wnoszonych do CCP przez uczestników rozliczających na własny rachunek lub na rachunek ich klientów. Jest to zgodne z wymogami dokumentacji 44

45 określonymi w art. 14 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji nr 2013/ W związku z tym koncepcja ta nie jest kompatybilna z sytuacją, w której CCP miałby procedury zapewniające wyłącznie rejestrację wartości po zastosowaniu stopy redukcji wartości, i w której rutynowo stosowałby pełny taki spadek w stosunku do każdego instrumentu finansowego wnoszonego do CCP kosztem klientów. Pytanie CCP 3 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 48 rozporządzenia EMIR Zarządzanie sytuacją niewykonania zobowiązania (a) Jakie są wymogi dla CCP w zakresie przenoszenia aktywów klienta w scenariuszu niewykonania zobowiązania przez uczestnika, zarówno dla rachunków indywidualnych, jak i zbiorczych? 1. Przeniesienie wyłącznie wymaganego zabezpieczenia pomniejszonego o wpłaty z tytułu właściwego depozytu zabezpieczającego (variation margin), tj. wartości aktywów wykorzystanych do pokrycia zobowiązań lub 2. Przeniesienie przypisanej wartości aktywów pomniejszonej o wpłaty z tytułu właściwego depozytu zabezpieczającego (po zastosowaniu stopy redukcji wartości) lub 3. Przeniesienie wpływów z likwidacji aktywów pomniejszonych o wpłaty z tytułu właściwego depozytu zabezpieczającego lub 4. Przeniesienie danych aktywów pomniejszonych o właściwy depozyt zabezpieczający? (b) Zgodnie z art. 48 ust. 5 i art. 48 ust. 6 rozporządzenia EMIR, w przypadku niewykonania zobowiązania przez uczestnika, CCP co najmniej zobowiązuje się na mocy umowy wszcząć ( ) procedury przeniesienia aktywów i pozycji ( ) na innego członka rozliczającego wskazanego przez [klienta lub klientów]. Przewidziano również, że jeżeli przekazanie pozycji klienta z jakiegoś powodu nie nastąpiło w określonym z góry okresie przeniesienia ustanowionym w zasadach działania danego CCP, taki CCP może przyjąć wszelkie środki dozwolone w zasadach działania w celu aktywnego zarządzania ryzykiem związanym z tymi pozycjami, wraz z upłynnieniem aktywów i pozycji prowadzonych przez niewykonującego zobowiązania członka rozliczającego na rzecz tego klienta. Jak długi jest określony z góry okres przeniesienia i czy CCP może zlikwidować pozycję (pozycje) i aktywa klienta (klientów) przed końcem określonego z góry 4 CCP prowadzi i aktualizuje dokumentację kwot depozytów zabezpieczających, składek na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania oraz innych zasobów finansowych, o których mowa w art. 43 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, do których uiszczenia CCP wezwał, oraz odnośnych kwot faktycznie wniesionych przez członka rozliczającego na koniec dnia, a także dokumentację zmian wysokości tych kwot, które mogą mieć miejsce w ciągu dnia, w odniesieniu do każdego poszczególnego rachunku członka rozliczającego i klienta (jeżeli jest znany CCP). 45

46 okresu przeniesienia, jeżeli uzna to za konieczne dla potrzeb zarządzania ryzykiem? (c) Czy CCP może wymagać od klienta (klientów) wyznaczenia zapasowego uczestnika rozliczającego przed niewykonaniem zobowiązania przez swojego głównego uczestnika rozliczającego jako warunek wstępny uruchomienia procedury przeniesienia w przypadku niewykonania zobowiązania przez głównego uczestnika rozliczającego? Odpowiedź CCP 3 (a) Art. 48 rozporządzenia EMIR określa okoliczności i parametry, zgodnie z którymi CCP musi przenieść aktywa i pozycje klientów niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego bądź może zlikwidować takie aktywa i pozycje. W przypadku niewykonania zobowiązania przez uczestnika, CCP zobowiązany jest do przeniesienia aktywów i pozycji zapisanych jako utrzymywane na rachunek klientów niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego z zastrzeżeniem spełnienia warunków określonych w art. 48. CCP może również podjąć starania w celu przeniesienia aktywów i pozycji, ale ostatecznie ma prawo do likwidacji aktywów i pozycji. W przypadku częściowej likwidacji aktywów klienta niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego, niezlikwidowana część tych aktywów zostanie zwrócona klientom, o ile są oni znani CCP, lub gdy nie są oni znani uczestnikowi rozliczającemu na rzecz tych klientów. Zgodnie z art. 39 ust. 10 rozporządzenia EMIR, aktywa (w zakresie wyodrębniania i przenoszenia) odnoszą się do zabezpieczenia utrzymywanego w celu pokrycia pozycji i obejmują prawo do przeniesienia aktywów równoważnych temu zabezpieczeniu lub wpływów z realizacji dowolnego zabezpieczenia. (b) Chociaż w rozporządzeniu EMIR nie przewidziano minimalnego (ani maksymalnego) określonego z góry okresu przeniesienia, to powinien on być wystarczająco długi, by umożliwić klientowi (klientom) zgłoszenie wniosku o przeniesienie, a CCP przystąpienie do przeniesienia zgodnie z postanowieniami art. 48 ust. 5 i 6 rozporządzenia EMIR w takim okresie. Zgodnie z art. 48 ust. 2 rozporządzenia EMIR, CCP niezwłocznie podejmuje działania mające na celu ograniczenie strat i presji na płynność wynikających z niewykonania zobowiązania i zapewnia, aby zamknięcie pozycji członka rozliczającego nie zakłóciło działalności CCP ani nie naraziło wykonujących zobowiązania członków rozliczających na straty, których nie mogą przewidzieć ani kontrolować. Ponadto w motywach 49, 65 i 67 preambuły rozporządzenia EMIR podkreśla się konieczność posiadania przez CCP solidnych ram zarządzania ryzykiem. W 46

47 związku z tym CCP może wybrać krótki określony z góry okres jeśli uzna, że jest on konieczny do likwidacji pozycji i aktywów klienta (klientów) wkrótce po wystąpieniu niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego w celu ograniczenia strat i presji na płynność. CCP może przedłużyć okres przeniesienia, przy czym ustawodawca wskazał, że likwidacja powinna nastąpić dopiero po zakończeniu określonego z góry okresu przeniesienia CCP, zaś CCP nie może likwidować pozycji i aktywów klienta (klientów) przed końcem określonego z góry okresu przeniesienia. (c) W art. 48 ust. 5 i 6 rozporządzenia EMIR wprowadzono wymóg, by klienci mogli na żądanie wyznaczyć innego zapasowego uczestnika rozliczającego. Wprowadzenie przez CCP wymogu takiego wyznaczenia przed niewykonaniem zobowiązania przez głównego uczestnika rozliczającego klienta jako warunek wstępny uruchomienia przez CCP procedury przeniesienia byłoby niezgodne z rozporządzeniem EMIR. Jednakże w przypadku gdy klient nie wyznaczy zapasowego uczestnika rozliczającego przed niewykonaniem zobowiązania przez głównego uczestnika rozliczającego klienta i nie wyrazi zgody na wybór zapasowego uczestnika rozliczającego dla klienta przez CCP, wówczas przeniesienie może być mniej prawdopodobne. Takie ryzyko powinno zostać wyraźnie ujawnione przez CCP i uczestników rozliczających na przykład zgodnie z wymogami art. 39 ust. 7 rozporządzenia EMIR. Pytanie CCP 4 [data ostatniej aktualizacji 5 sierpnia 2013 r.] Art. 47 rozporządzenia EMIR Wnoszenie instrumentów finansowych Art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR przewiduje, że instrumenty finansowe wniesione jako depozyty zabezpieczające lub składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania o ile są one dostępne składane są u operatorów systemów rozrachunku papierów zapewniających pełną ochronę tych instrumentów finansowych. Można również wykorzystać inne wysoce bezpieczne uzgodnienia z upoważnionymi instytucjami finansowymi. (a) Czy CCP może złożyć wszystkie instrumenty finansowe wniesione jako depozyty zabezpieczające lub składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania na rachunku w centralnym depozycie papierów wartościowych za pośrednictwem powiernika? Instrumenty finansowe zostałyby złożone u powiernika, który następnie zarejestruje je w centralnym depozycie papierów wartościowych na rzecz osoby wskazanej przez powiernika. Czy taka praktyka jest zgodna z postanowieniami rozporządzenia EMIR? (b) Kiedy można uznać, że system rozrachunku papierów wartościowych jest niedostępny dla potrzeb art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR? 47

48 (c) Czy określenie o ile są one dostępne można interpretować w taki sposób, że system rozrachunku papierów wartościowych byłby uważany za niedostępny, jeżeli nie zapewnia prowadzenia oddzielnej ewidencji i rachunków pozwalających CCP na to, by na rachunkach prowadzonych u operatorów systemu rozrachunku papierów wartościowych rozróżnić aktywa i pozycje utrzymywane na rachunek klienta? (d) Czy wymogi określone w art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR są spełnione w przypadku, gdy CCP składa instrumenty finansowe w centralnych depozytach papierów wartościowych (w tym w międzynarodowych centralnych depozytach papierów wartościowych), które z kolei składają te instrumenty w innych instytucjach poprzez połączenia centralnych depozytów papierów wartościowych? (e) Czy CCP może zlecić na zasadzie outsourcingu pewne aspekty operacyjne dotyczące rachunków prowadzonych przez CCP (we własnym imieniu) w systemie rozrachunku papierów wartościowych? (f) Czy wymogi określone w art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR dotyczą wyłącznie instrumentów finansowych wnoszonych jako depozyty zabezpieczające lub składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, czy również instrumentów finansowych, w które CCP inwestuje, tj. w przypadku, gdy CCP reinwestuje depozyty zabezpieczające lub składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania złożone w CCP w postaci środków pieniężnych w instrumenty finansowe? Odpowiedź CCP 4 (a) Operatorzy systemu rozrachunku papierów wartościowych to operatorzy notyfikowani zgodnie z dyrektywą w sprawie ostateczności rozrachunku (98/26/WE). Banki powiernicze nie są zwykle operatorami systemu rozrachunku papierów wartościowych. Należy zauważyć, że rozporządzenie EMIR weszło w życie wcześniej niż rozporządzenie CSD, przy czym prawo UE nie określa obecnie terminu CSD. Złożenie instrumentów finansowych u operatora systemu rozrachunku papierów wartościowych za pośrednictwem powiernika nie stanowi złożenia u operatora systemu rozrachunku papierów wartościowych dla potrzeb art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR. Taka struktura stanowiłaby z kolei depozyt w upoważnionej instytucji finansowej dla potrzeb art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR (zakładając, że powiernik jest upoważnioną instytucją finansową zgodnie z art. 44 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie wymogów dla CCP) i że zachowano określone w tym samym artykule warunki zapewniające wykorzystanie wysoce bezpiecznych uzgodnień w zakresie złożenia instrumentów finansowych). 48

49 (b) W przypadku gdy CCP może dowieść, że nie ma dostępu do systemu rozrachunku papierów wartościowych zapewniającego pełną ochronę instrumentów finansowych, tj. ochronę tego CCP przed ryzykiem powierniczym (w trybie równoważnym z ochroną zgodną z dyrektywą w sprawie ostateczności rozrachunku) oraz ochronę jego uczestników rozliczających i ich klientów przed niewykonaniem zobowiązania przez CCP lub ochronę jego klientów przed niewykonaniem zobowiązania przez ich uczestników rozliczających, wówczas CCP może złożyć instrumenty finansowe wykorzystując wysoce bezpieczne uzgodnienia z upoważnionymi instytucjami finansowymi z zastrzeżeniem postanowień art. 45 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie wymogów dla CCP). (c) Zgodnie z art. 39 rozporządzenia EMIR wymóg indywidualnego wyodrębniania to wymóg prowadzenia przez CCP oddzielnej ewidencji i rachunków pozwalających uczestnikowi rozliczającemu na to, by na rachunkach prowadzonych w CCP rozróżnić aktywa i pozycje utrzymywane na rachunek klienta lub klientów. Indywidualne wyodrębnianie w rozumieniu art. 39 ust. 3 rozporządzenia EMIR dotyczy aktywów i pozycji utrzymywanych na poziomie CCP. W związku z tym indywidualne wyodrębnianie niekoniecznie musi być odzwierciedlone na poziomie systemu rozrachunku papierów wartościowych bądź alternatywnych wysoce bezpiecznych uzgodnień z upoważnionymi instytucjami finansowymi. W związku z powyższym system rozrachunku papierów wartościowych zapewniający pełną ochronę instrumentów finansowych nie może być uznany za niedostępny tyko dlatego, że nie zapewnia indywidualnego wyodrębniania aktywów klientów. (d) Tak, pod warunkiem że CCP wykaże organowi właściwemu, że takie uzgodnienia nie uniemożliwiają przestrzegania art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR, a mianowicie że centralny depozyt papierów wartościowych i powiązane centralne depozyty papierów wartościowych zapewniają pełną ochronę instrumentów finansowych. (e) Chociaż składanie instrumentów finansowych w ramach uzgodnień, na mocy których rachunek w systemie rozrachunku papierów wartościowych prowadzony jest na rzecz upoważnionej instytucji finansowej, nie stanowi złożenia w systemie rozrachunku papierów wartościowych dla potrzeb art. 47 ust. 3 rozporządzenia EMIR, to w rozumieniu ESMA CCP może czasami korzystać z usługi świadczonych przez podmioty zewnętrzne (jak banki powiernicze) w celu zarządzania pewnymi operacyjnymi aspektami dotyczącymi rachunków prowadzonych dla CCP (na własny rachunek) w systemie rozrachunku papierów wartościowych. Odpowiedzi CCP 4(a) nie należy rozumieć jako zakazu dalszego 49

50 korzystania z takich uzgodnień. W rozporządzeniu EMIR wyraźnie przewidziano, że CCP może zlecić na zasadzie outsourcingu niektóre aspekty swoich funkcji operacyjnych, usług lub działalności. Zlecenie na zasadzie outsourcingu prowadzenia rachunków CCP w systemie rozrachunku papierów wartościowych nie różni się od powierzenia innej działalności. Takie uzgodnienia w zakresie outsourcingu podlegałyby oczywiście wymogom w zakresie outsourcingu określonym w art. 35 rozporządzenia EMIR oraz podlegałyby ograniczeniom omówionym powyżej, zgodnie z którymi rachunki w systemie rozrachunku papierów wartościowych muszą być prowadzone na rachunek własny CCP (to oznaczałoby stosunek umowny pomiędzy systemem rozrachunku papierów wartościowych a CCP oraz funkcjonowanie powiernika jako agenta). (f) Zawarte w art. 44 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie wymogów dla CCP) odniesienie do art. 45 tych samych regulacyjnych standardów technicznych powinno być odniesieniem do art. 43 tego rozporządzenia delegowanego Komisji. Art. 43 odnosi się do art. 47 ust. 1 rozporządzenia EMIR, tj. inwestowania zasobów finansowych CCP. Oznacza to, że wymóg składania instrumentów finansowych u operatorów systemów rozrachunku papierów wartościowych o ile są one dostępne oraz w innym przypadku w pewnych innych instytucjach stosuje się do inwestycji CCP stanowiących reinwestycję depozytów zabezpieczających i składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania złożonych w CCP w postaci środków pieniężnych. Pytanie CCP 5 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2013 r.] Art. 49 rozporządzenia EMIR Przegląd modeli, stosowanie testu warunków skrajnych i weryfikacja historyczna (a) Test warunków skrajnych, weryfikacja historyczna i analiza wrażliwości dla nowych podmiotów: Jakie parametry, dane i metodologie, horyzonty czasowe powinien stosować nowy podmiot występujący z wnioskiem o zezwolenie na działanie jako CCP w celu prowadzenia testu warunków skrajnych, weryfikacji historycznej lub analizy wrażliwości, jeśli dany podmiot nie ma jeszcze uczestników rozliczających? (b) Walidacja modeli dla potrzeb zezwolenia: Czy CCP ma obowiązek prowadzenia wszechstronnej walidacji modeli, metodologii i ram zarządzania ryzykiem przed uzyskaniem zezwolenia zgodnie z art. 47 Walidacja modeli (rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych ESMA 50

51 dotyczących wymogów obowiązujących kontrahentów centralnych)? Odpowiedź CCP 5 (a) W przypadku nowego podmiotu, który nie prowadził wcześniej działalności rozliczeniowej, test warunków skrajnych, weryfikację historyczną i analizę wrażliwości prowadzi się na podstawie szacunkowych pozycji/portfeli dla wszystkich produktów finansowych, które CCP ma rozliczać. Szacunki powinny spełniać wymogi określone w art. 47 ust. 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie wymogów dla CCP), a horyzont czasowy i zbiór danych stosowany przez CCP powinien zostać uzgodniony z właściwym organem. (b) Art. 47 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie wymogów dla CCP) uzupełnia art. 49 ust. 1 rozporządzenia EMIR, zgodnie z którym CCP dokonuje regularnych przeglądów modeli i parametrów w celu zapewnienia ich wiarygodności i odporności. W przypadku gdy CCP zamierza przyjąć istotne zmiany swoich modeli i parametrów, musi uzyskać niezależną walidację takich zmian oraz walidację ze strony swojego krajowego organu właściwego i ESMA. Kolegium CCP musi również przyjąć wspólną opinię w sprawie zatwierdzenia takich zmian zgodnie z art. 19 rozporządzenia EMIR. Stosowne wymogi przewidziano w art. 49 ust. 1 rozporządzenia EMIR. Istotny jest również art. 41 ust. 2 rozporządzenia EMIR. Przewiduje on, że modele i parametry CCP muszą być poddane walidacji przez organ właściwy i zatwierdzone wspólną opinią Kolegium wydaną zgodnie z art. 19 rozporządzenia EMIR. Proces uzyskania zezwolenia zgodnie z rozporządzeniem EMIR ma zapewnić spełnienie wymogów określonych w art. 41 ust. 2. W szczególności wspólna opinia kolegium w sprawie oceny ryzyka CCP przez krajowy organ właściwy może również obejmować wspólną opinię kolegium w sprawie walidacji modeli i parametrów CCP dokonanej przez krajowy organ właściwy. Oczywiście krajowy organ właściwy musi przedstawić kolegium swoją ocenę, na której opierać się może taka wspólna opinia. Pytanie CCP 6 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 14 rozporządzenia EMIR Zezwolenie na prowadzenie działalności przez CCP (a) Co stanowi działalność bądź usługę objętą wstępnym zezwoleniem na prowadzenie działalności przez CCP, o którym mowa w art. 15 ust. 1 rozporządzenia EMIR? 51

52 (b) W jakim terminie CCP musi spełniać wszystkie wymogi rozporządzenia EMIR? (c) Czy bieg terminów dotyczących wniosku może zostać wstrzymany w przypadku, gdy krajowy organ właściwy czeka na dodatkowe informacje od CCP? Czy CCP może nadal funkcjonować w oparciu o system krajowy przed podjęciem ostatecznej decyzji co do zezwolenia na jego działalność zgodnie z rozporządzeniem EMIR? (d) Na świadczenie jakich usług lub prowadzenie jakiej działalności CCP może uzyskać zezwolenie zgodnie z rozporządzeniem EMIR? (e) Czy CCP zobowiązany jest spełnić wszystkie wymogi określone w rozporządzeniu EMIR dla wszystkich świadczonych przez siebie usług i każdej prowadzonej przez siebie działalności? Odpowiedź CCP 6 (a) Art. 14 ust. 3 rozporządzenia EMIR przewiduje, że zezwolenie ma wskazywać usługi lub działalność, które CCP może świadczyć lub prowadzić, w tym klasy instrumentów finansowych objętych takim zezwoleniem. Klasa instrumentów pochodnych jest terminem zdefiniowanym w rozporządzeniu EMIR, zaś odniesienie do klas instrumentów finansowych stanowi wskazówkę co do stopnia szczegółowości wydawanego zezwolenia na usługi lub działalność. Zastosowanie takiej definicji do działalności i usług wskazuje, że zezwolenie powinno być wydane na podstawie działalności lub usług posiadających wspólny profil ryzyka. W związku z tym w przypadku gdy CCP zamierza podjąć dodatkową działalność lub usługi, narażające CCP na nowe lub podwyższone ryzyko, jak klasy instrumentów finansowych o odmiennym profilu ryzyka lub wykazujące istotne różnice w porównaniu z obecną gamą produktów CCP, konieczne będzie poszerzenie zezwolenia. Na przykład CCP może uzyskać zezwolenie na rozliczanie kontraktów typu swap ryzyka kredytowego (CDS) poszczególnych podmiotów, w których podmiotami referencyjnymi są podmioty korporacyjne. W takim przypadku CCP będzie musiał wystąpić o poszerzenie zezwolenia w przypadku planowanego rozliczania kontraktów typu swap ryzyka kredytowego poszczególnych podmiotów, których podmiotami referencyjnymi będą rządy, bądź kontraktów typu swap ryzyka kredytowego, dla których odniesieniem będą indeksy. (b) W celu dalszego oferowania usług rozliczeniowych w Unii Europejskiej, CCP musi złożyć w swoim krajowym organie właściwym wniosek o wydanie zezwolenia w terminie do 15 września 2013 r. Na tym etapie CCP nie musi spełniać wymogów rozporządzenia EMIR. Jednakże taki wniosek musi wyraźnie wskazywać tryb spełnienia tych wymogów przed uzyskaniem zezwolenia. Krajowy organ właściwy ma trzydzieści dni roboczych od dnia złożenia wniosku 52

53 na stwierdzenie, czy jest on kompletny czy niekompletny. W przypadku gdy krajowy organ właściwy uzna, że wniosek jest niekompletny, wyznaczy termin, w jakim CCP składający wniosek musi przedłożyć dodatkowe informacje. Kiedy krajowy organ właściwy uzna, że wniosek jest kompletny, ma cztery miesiące na złożenie przed kolegium sprawozdania obejmującego opinię w kwestii spełniania wymogów rozporządzenia EMIR przez CCP. Opinia krajowego organu właściwego i kolegium może być opatrzona warunkami, które CCP zobowiązane będzie spełnić przed wydaniem zezwolenia. (c) Do momentu podjęcia decyzji w sprawie zezwolenia na działalność CCP zgodnie z rozporządzeniem EMIR nadal stosują się odpowiednie zasady krajowe zgodnie z art. 89 ust. 4 rozporządzenia EMIR. W przypadku gdy krajowy organ właściwy uzna, że wniosek jest niekompletny, wyznaczy termin, w jakim CCP składający wniosek musi przedłożyć dodatkowe informacje. Bieg terminów dotyczących rozpatrzenia wniosku CCP o wydanie zezwolenia zgodnie z rozporządzeniem EMIR (sześć miesięcy na wydanie ostatecznej decyzji, w tym jeden miesiąc na powołanie kolegium i cztery miesiące na złożenie sprawozdania nt. ryzyka przed kolegium) rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy CCP złoży wniosek, który krajowy organ właściwy uzna za kompletny, tzn. ich bieg rozpoczyna się dopiero wówczas, gdy wniosek zostanie uznany za kompletny. Jednocześnie jednak kiedy krajowy organ właściwy uzna wniosek za kompletny, stanowi to potwierdzenie, że dysponuje informacjami niezbędnymi w celu oceny spełnienia wymogów przez CCP. W związku z tym nie ma możliwości wstrzymania biegu terminów po uznaniu wniosku za kompletny. Niemniej jednak jeżeli CCP składający wniosek dąży do bezterminowego przedłużenia okresu przejściowego poprzez zwlekanie z przekazaniem wymaganych informacji, krajowy organ właściwy może uznać, iż stanowi to wystarczające uzasadnienie dla rekomendowania odmowy wydania zezwolenia. (d) Art. 14 ust. 3 rozporządzenia EMIR przewiduje, że zezwolenie wydane zgodnie z art. 14 ust. 1 ma wskazywać usługi lub działalność, które CCP może świadczyć lub prowadzić. Ponadto art. 14 ust. 3 rozporządzenia EMIR przewiduje, że decyzja o udzieleniu zezwolenia zgodnie z art. 14 ust. 1 zostanie wydana wyłącznie na działalność związaną z rozliczaniem. W art. 2 ust. 3 rozporządzenia EMIR rozliczanie zdefiniowano jako proces ustalania pozycji, w tym obliczania zobowiązań netto, oraz zapewniania dostępności instrumentów finansowych, środków pieniężnych lub obydwu na potrzeby zabezpieczenia ekspozycji wynikających z tych pozycji. W związku z powyższym, aby decyzja dotycząca zezwolenia zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia EMIR mogła obejmować prowadzenie konkretnej działalności, taka działalność musiałaby być w obiektywny sposób związana z definicją rozliczania zawartą w art. 2 ust. 3 rozporządzenia EMIR. 53

54 Wynika z tego, że zgodnie z rozporządzeniem EMIR CCP nie mogą świadczyć usług ani prowadzić działalności niezwiązanej z rozliczaniem (jak usługi w zakresie aukcji związanych z prawami do emisji w UE). Pozostaje to bez szkody dla art. 14 ust. 5 rozporządzenia EMIR, który przewiduje, że decyzja w sprawie zezwolenia zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia EMIR nie uniemożliwia państwom członkowskim przyjęcia lub dalszego stosowania dodatkowych wymogów w odniesieniu do CCP mających siedzibę na ich terytorium, w tym pewnych wymogów dotyczących obowiązku uzyskania zezwoleń nałożonych dyrektywą 2006/48/WE. (e) Art. 17 ust. 4 rozporządzenia EMIR przewiduje, że właściwy organ udziela zezwolenia jedynie w przypadku, gdy ma całkowitą pewność, że CCP składający wniosek spełnia wszystkie wymogi ustanowione w rozporządzeniu EMIR. Dotyczy to wszystkich usług świadczonych przez CCP oraz każdej działalności prowadzonej przez CCP, w tym uznanej za związaną z rozliczaniem. Art. 4 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 przewiduje, że jeżeli CCP świadczy usługi związane z rozliczaniem, które charakteryzuje profil ryzyka odmienny od profilu typowego dla jego funkcji oraz które potencjalnie narażają go na znaczne ryzyko, CCP należycie zarządza tymi dodatkowymi rodzajami ryzyka. Jest do wymóg dodatkowy w stosunku do wymogu określonego w art. 17 ust. 4 rozporządzenia EMIR. W związku z tym jeżeli CCP świadczy usługi lub prowadzi działalność, którą uważa się za związaną z rozliczaniem, a którą charakteryzuje profil ryzyka odmienny od profilu typowego dla jego funkcji oraz która potencjalnie naraża CCP na znaczne ryzyko, wówczas CCP zobowiązane jest przestrzegać wszystkich wymogów określonych w rozporządzeniu EMIR (art. 17 ust. 4 rozporządzenia EMIR) i należycie zarządzać tymi dodatkowymi rodzajami ryzyka. Z powyższego wynika, że zgodnie z rozporządzeniem EMIR CCP nie będą mogły świadczyć niektórych swoich usług lub prowadzić pewnej działalności w oparciu o standardy niespełniające minimalnych wymogów określonych w tytule IV rozporządzenia EMIR (jak gwarantowanie zobowiązań uczestników rynku bez pobierania depozytów zabezpieczających i/lub bez prowadzenia funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania i dedykowanych własnych zasobów finansowych). Pytanie CCP 7 [data ostatniej aktualizacji 4 czerwca 2013 r.] Art. 16 rozporządzenia EMIR Wymogi kapitałowe: Czy CCP zobowiązany jest posiadać kapitał na pokrycie ryzyka rynkowego swoich inwestycji? 54

55 W szczególności ryzyko rynkowe ma być obliczane na podstawie CRD zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 152/2013, a w tym podejściu aktywa można traktować jak aktywa w portfelu bankowym, a nie w portfelu handlowym. W przypadku aktywów w portfelu bankowym CRD wymaga od CCP wyłącznie posiadania kapitału na pokrycie ryzyka kredytowego, a nie ryzyka rynkowego. Odpowiedź CCP 7 Zgodnie z CRD klasyfikacja aktywa inwestycyjnego w podziale na portfel bankowy i handlowy zależy od tego, czy bank zamierza obracać danym aktywem pozycje utrzymywane z zamiarem obrotu to pozycje utrzymywane z zamiarem krótkoterminowej odsprzedaży i/lub z zamiarem skorzystania z faktycznych spodziewanych krótkoterminowych różnic cen pomiędzy ceną nabycia i ceną sprzedaży lub zmian innych kursów bądź stóp procentowych. W przypadku CCP inwestycje wynikające z aktywów pieniężnych wnoszonych do CCP jako depozyty zabezpieczające, wpłaty do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, wpłat na poczet innych środków finansowych lub części środków własnych CCP dedykowanych na wypadek niewykonania zobowiązania zgodnie z art. 45 ust. 4 rozporządzenia EMIR nie są utrzymywane z zamiarem obrotu przed terminem zapadalności; jednakże z uwagi na to, że zamiarem CCP jest likwidacja takich aktywów w przypadku niewykonania zobowiązań przez uczestnika rozliczającego, takie inwestycje należy uwzględnić w wymogach kapitałowych na pokrycie ryzyka rynkowego. W przypadku kapitału własnego CCP (tj. utrzymywanego w celu pokrycia wymogów regulacyjnych określonych w art. 16 rozporządzenia EMIR), takie inwestycje można z kolei uznać za analogiczne do portfela bankowego firmy podlegającej CRD, a tym samym zwolnione z uwzględnienia w wymogach kapitałowych na pokrycie ryzyka rynkowego. Pytanie CCP 8 [data ostatniej aktualizacji 10 lipca 2014 r.] Art. 39 rozporządzenia EMIR Wyodrębnianie i przenoszenie Art. 39 ust. 3 rozporządzenia EMIR przewiduje, że CCP oferuje prowadzenie oddzielnej ewidencji i rachunków, które pozwalają każdemu członkowi rozliczającemu na to, by na rachunkach prowadzonych przez CCP odróżnić aktywa i pozycje utrzymywane na rachunek jednego klienta od aktywów i pozycji prowadzonych na rzecz innych klientów ( wyodrębnienie indywidualnego klienta ). Art. 39 ust. 10 rozporządzenia EMIR przewiduje, że Aktywa odnoszą się do zabezpieczenia utrzymywanego w celu pokrycia pozycji i obejmują prawo do przeniesienia aktywów równoważnych temu zabezpieczeniu lub wpływów z realizacji dowolnego zabezpieczenia ( ). (a) Zgodnie z art. 39 ust. 6 rozporządzenia EMIR, jaka jest definicja wymogów odnośnie do klienta i depozytów zabezpieczających wykraczających poza wymogi? 55

56 Czy uczestnicy rozliczający będą zobowiązani do wnoszenia takich depozytów zabezpieczających bezpośrednio do CCP? Ponadto w jaki sposób uczestnik rozliczający powinien dzielić depozyty zabezpieczające wykraczające poza wymogi na różne CCP, z którymi jest powiązany? (b) Czy rozporządzenie EMIR pozwala CCP na oferowanie niewyodrębnionych rachunków, na których aktywa i pozycje uczestników rozliczających nie są oddzielone od aktywów i pozycji utrzymywanych na rachunek klientów uczestnika rozliczającego? (c) W jakim terminie uczestnicy rozliczający muszą spełnić wymogi w zakresie wyodrębnienia i przenoszenia określone w art. 39 rozporządzenia EMIR? (d) Czy CCP może spełnić wymogi określone w art. 39 ust. 3 rozporządzenia EMIR określając wyłącznie wartość zabezpieczenia dotyczącego klienta, czy też istnieje konieczność identyfikowania konkretnych aktywów klienta? (e) Zgodnie z art. 39 ust. 3 rozporządzenia EMIR wymóg indywidualnego wyodrębnienia oznacza, że CCP zobowiązane jest oferować prowadzenie oddzielnej ewidencji i rachunków, które pozwalają każdemu uczestnikowi rozliczającemu na to, by na rachunkach prowadzonych przez CCP odróżnić aktywa i pozycje utrzymywane na rachunek jednego klienta od aktywów i pozycji prowadzonych na rzecz innych klientów. Czy wyodrębnienie indywidualnego klienta wymaga: 1. Aby aktywa były wyodrębnione na poziomie systemu rozrachunku papierów wartościowych (dla instrumentów finansowych) lub na poziomie banku centralnego (dla środków pieniężnych) lub na poziomie upoważnionej instytucji finansowej (jeśli dopuszcza się alternatywne wysoce bezpieczne uzgodnienia)? 2. Aby płatności powiązane z pozycjami indywidualnie wyodrębnionego klienta (tj. wpłaty z tytułu właściwego depozytu zabezpieczającego, premii itp.) były rejestrowane w odrębnej ewidencji rachunkach prowadzonych w CCP dla indywidualnie wyodrębnionego klienta? (f) Art. 39 ust. 9 lit. c) rozporządzenia EMIR przewiduje, że aktywa stanowiące pokrycie pozycji zapisanych na danym rachunku nie mogą być narażone na straty związane z pozycjami zapisanymi na innym rachunku. 1. Czy CCP może wykorzystać nadwyżkę na rachunku własnym uczestnika rozliczającego na rzecz zbiorczego rachunku klienta lub indywidualnie wyodrębnionego rachunku klienta? 2. Czy za zgodą uczestnika rozliczającego CCP może wykorzystać własne 56

57 aktywa tego uczestnika rozliczającego (tj. aktywa niewniesione przez klienta uczestnika rozliczającego) w celu rejestracji transakcji klienta? (g) Czy CCP mają umożliwić każdemu uczestnikowi rozliczającemu prowadzenie więcej niż jednego rachunku własnego lub zbiorczego rachunku klientów zgodnie z art. 39 rozporządzenia EMIR? (h) Czy CCP są zobowiązane, by zapewnić wyodrębnione rachunki dla klientów pośrednich? (i) Czy uczestnicy rozliczający spoza UE CCP z EU świadczący usługi dla klientów podlegają wymogom w zakresie wyodrębnienia określonym w art. 39? (j) Czy uczestnicy rozliczający z UE CCP spoza UE zobowiązani są do przestrzegania art. 39 przy oferowaniu rozliczania klienta w CCP spoza EU? (k) Czy zgodnie z art. 39 ust. 6 rozporządzenia EMIR uczestnicy rozliczający są zobowiązani do wnoszenia depozytów zabezpieczających przekraczających wymogi bezpośrednio do CCP w przypadku, gdy zabezpieczenie wniesione przez klienta nie kwalifikuje się w CCP? Co jeśli depozyty zabezpieczające złożone przez klientów mają formę gwarancji bankowych wystawionych na uczestnika rozliczającego? (l) Czy w swoim regulaminie i/lub procedurach operacyjnych CCP może uwzględnić postanowienia, zgodnie z którymi CCP może na żądanie uczestnika rozliczającego przenieść pozycje i aktywa utrzymywane na rachunek niewykonującego zobowiązania klienta takiego uczestnika rozliczającego z wyodrębnionego rachunku, na którym zarejestrowano takie pozycje i aktywa, na rachunek własny uczestnika rozliczającego w celu ułatwienia zarządzania przez uczestnika rozliczającego niewykonaniem zobowiązania przez klienta? (m) Czy uczestnik systemu obrotów, który jednocześnie jest uczestnikiem rozliczającym danego CCP, może odmówić swoim klientom ochrony, o której mowa w art. 39 rozporządzenia EMIR w przypadku, gdy zawiera transakcje w imieniu swoich klientów, a następnie rozlicza takie transakcje w odpowiednim CCP? Odpowiedź CCP 8 (a) Terminów wymogi odnośnie do klienta i depozyty zabezpieczające wykraczające poza wymogi nie zdefiniowano w rozporządzeniu EMIR. Art. 39 ust. 6 rozporządzenia EMIR jasno stanowi, że w przypadku gdy klient wybierze możliwość wyodrębnienia indywidualnego klienta, wszelkie wymagane depozyty zabezpieczające wykraczające poza kwotę, której wniesienia zażądał CCP w celu pokrycia pozycji tego klienta, muszą być wnoszone do CCP. Obecna praktyka uczestników rozliczających wymagających wnoszenia depozytów 57

58 zabezpieczających wykraczających poza wymogi i je utrzymujących nie jest zgodna z postanowieniami rozporządzenia EMIR w przypadku klienta, który wybierze możliwość wyodrębnienia indywidualnego klienta. W przypadku gdy uczestnik rozliczający pobierze dodatkowe depozyty zabezpieczające w odniesieniu do konkretnych pozycji klienta, który wybrał możliwość wyodrębnienia indywidualnego klienta, takie depozyty zabezpieczające wykraczające poza wymogi powinny zostać przekazane do CCP, który rozlicza takie pozycje. W przypadku gdy odpowiednie pozycje prowadzone są w różnych CCP, uczestnicy rozliczający powinni zapewnić, by przyjęte podejście było jasne dla klientów, zaś jeżeli klienci wybiorą możliwość wyodrębnienia indywidualnego klienta, powinni oni wyrazić zgodę na podział depozytów zabezpieczających wykraczających poza wymogi na różne CCP. W przypadku gdy klient podlegający wyodrębnieniu indywidualnego klienta przekazał uczestnikowi rozliczającemu pewne aktywa, które nie są związane z działalnością rozliczającą takiego CCP, wówczas takie aktywa nie muszą być wnoszone do CCP jeżeli: - uczestnik rozliczający i klient uzgodnili to wcześniej w umowie oraz - aktywa nie mają stanowić pokrycia bieżących pozycji w CCP i są jasno określone jako takie. Powyższe dwa warunki powinny być odpowiednio udokumentowane. (b) Nie, rozporządzenie EMIR nie pozwala na stosowanie niewyodrębnionych rachunków. Zgodnie z art. 39 ust. 2 i 3 rozporządzenia EMIR, CCP muszą oferować zarówno wyodrębnienie indywidualnego klienta jak i wyodrębnienie grupy klientów (terminy te są zdefiniowane w art. 39 ust. 2 i 3 rozporządzenia EMIR). Chociaż CCP mogą oferować inne poziomy ochrony obok wyodrębnienia indywidualnego klienta i wyodrębnienia grupy klientów (np. zbiorowy model marży brutto klienta), to wyodrębnienie grupy klientów stanowi minimalny poziom ochrony klienta obowiązujący zgodnie z rozporządzeniem EMIR. Wynika to z określonego w art. 39 ust. 4 rozporządzenia EMIR wymogu, by uczestnik rozliczający zapewniał rozróżnienie w rachunkach CCP swoich własnych aktywów i pozycji od aktywów i pozycji utrzymywanych na rachunek klientów tego uczestnika rozliczającego. W art. 39 ust. 9 rozporządzenia EMIR określono dalsze kryteria, które spełniać muszą rachunki prowadzone dla uczestnika rozliczającego w CCP. Postanowienia te nie dopuszczają stosowania rachunków niewyodrębnionych. (c) Wymogi określone dla uczestników rozliczających w rozporządzeniu EMIR (np. wymogi określone w art. 38 i 39 rozporządzenia EMIR) dotyczą uczestników 58

59 rozliczających wszystkich CCP mających siedzibę w Unii Europejskiej. W związku z tym obowiązki takie wchodzą w życie i powinny być spełnione z dniem uzyskania przez CCP zezwolenia zgodnie z rozporządzeniem EMIR. (d) W przypadku niewykonania zobowiązania uczestnika rozliczającego, zgodnie z art. 48 ust. 6 rozporządzenia EMIR model indywidualnego wyodrębnienia w CCP ma umożliwiać przeniesienie aktywów i pozycji utrzymywanych na rachunek indywidualnie wyodrębnionego klienta do innego uczestnika rozliczającego bądź też ma umożliwiać CCP aktywne zarządzanie jego ryzykiem odnośnie do takich pozycji, w tym likwidację aktywów i pozycji. W przypadku gdy nie nastąpi przeniesienie aktywów i pozycji utrzymywanych na rachunek indywidualnie wyodrębnionego klienta do innego uczestnika rozliczającego, wówczas zgodnie z art. 39 ust. 9 rozporządzenia EMIR model indywidualnego wyodrębnienia w CCP powinien zapewniać, by aktywa zapisane na indywidualnie wyodrębnionym rachunku nie były narażone na straty związane z pozycjami zapisanymi na innym rachunku. W związku z tym nie wystarczy, by rachunek w CCP określał tylko wartość dotyczącą rachunku klienta. Musi on wskazywać konkretne aktywa (np. konkretne lub równoważne papiery wartościowe) przypadające na rachunek klienta. Dodatkowo można oferować alternatywne podejścia do wyodrębniania, określające tylko wartość przypadającą na rachunek klientów (z jednoczesnym ewidencjonowaniem aktywów przypadających na cały rachunek) pod warunkiem, że spełniają one odpowiednie wymogi określone w art. 39 rozporządzenia EMIR, przy czym nie spełniają one wymogu oferowania wyodrębnienia indywidualnego klienta. (e)(1) Indywidualne wyodrębnienie w rozumieniu art. 39 ust. 3 rozporządzenia EMIR dotyczy aktywów i pozycji utrzymywanych na poziomie CCP. W związku z tym indywidualne wyodrębnienie niekoniecznie musi być odzwierciedlone na poziomie systemu rozrachunku papierów wartościowych, banku centralnego czy alternatywnych wysoce bezpiecznych uzgodnień z upoważnionymi instytucjami finansowymi. Jednakże należy zauważyć, że art. 47 ust. 5 wprowadza wymóg, by aktywa należące do CCP były odróżniane od aktywów należących do uczestników rozliczających w przypadku ich lokowania u strony trzeciej. (e)(2) Art. 14 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie CCP) wprowadza wymóg, by CCP prowadził i aktualizował dokumentację kwot depozytów zabezpieczających, do których uiszczenia CCP wezwał, oraz odnośnych kwot faktycznie wniesionych przez uczestnika rozliczającego w odniesieniu do rachunku każdego indywidualnie wyodrębnionego. W związku z tym wpłaty z tytułu właściwego depozytu zabezpieczającego, odpowiadające kwotom depozytów zabezpieczających, do których uiszczenia CCP wezwał, muszą być rejestrowane w odrębnej ewidencji i 59

60 rachunkach prowadzonych w CCP dla indywidualnie wyodrębnionego klienta. Jednocześnie wymóg ten nie oznacza, by dla każdego indywidualnie wyodrębnionego rachunku trzeba było odrębnie wystawiać instrukcje płatnicze. W związku z tym CCP może wystawiać jedną instrukcję płatniczą jednocześnie dla wielu rachunków pod warunkiem, że odrębnie wzywa do wniesienia depozytu zabezpieczającego dla każdego rachunku (rachunek własny, rachunek zbiorczy, indywidualnie wyodrębniony rachunek klienta) i prawidłowo rejestruje takie wezwania do wniesienia depozytu zabezpieczającego oraz odpowiadające im płatności w ewidencji każdego rachunku. (f)(1) Celem postanowień art. 39 rozporządzenia EMIR jest zapewnienie klientom uczestników rozliczających wysokiego poziomu ochrony. 5 Ponadto art. 45 rozporządzenia EMIR stanowi, że przy pokrywaniu strat CCP korzysta z depozytów zabezpieczających wniesionych przez niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego przed skorzystaniem z innych zasobów finansowych. W związku z tym CCP może przyjąć zasady i procedury ułatwiające wykorzystanie nadwyżki depozytów zabezpieczających na rachunku własnym niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego (które w innym przypadku miałyby zostać przekazane przez CCP na poczet masy upadłościowej tego uczestnika rozliczającego) w celu spełnienia zobowiązań tego uczestnika rozliczającego w zakresie strat na rachunku klienta takiego uczestnika rozliczającego. Dla uniknięcia wątpliwości nadwyżki depozytów zabezpieczających na rachunku klienta niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego nie można wykorzystać przy pokryciu strat na rachunku własnym niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego. (f)(2) Art. 39 ust. 4 oraz art. 39 ust. 9 lit. a) rozporządzenia EMIR wprowadzają wymóg odróżniania przez uczestników rozliczających ich własnych aktywów na odrębnych rachunkach w CCP od aktywów utrzymywanych na rachunek ich klientów. W przypadku gdy uczestnik rozliczający chce wykorzystać własne aktywa (tj. aktywa niewniesione przez klienta uczestnika rozliczającego) w celu spełnienia wymogów w zakresie depozytów zabezpieczających na rachunku klienta, wówczas takie aktywa można zarejestrować na rachunku klienta w CCP, przy czym jednocześnie takie aktywa będą traktowane jako aktywa utrzymywane na rachunek klientów uczestnika rozliczającego. Oznacza to, że w przypadku niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego, takie aktywa byłyby narażone na straty związane z rachunkiem klienta, na którym takie aktywa zarejestrowano, i nie 5 Zob. motyw 64 preambuły rozporządzenia EMIR. 60

61 mogłyby więcej posłużyć do pokrycia strat na rachunku własnym niewykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego. (g) Art. 39 ust. 2 rozporządzenia EMIR zobowiązuje CCP do oferowania prowadzenia odrębnej ewidencji i rachunków (w liczbie mnogiej), które pozwalają każdemu uczestnikowi rozliczającemu na to, by na rachunkach (w liczbie mnogiej) prowadzonych przez CCP wyraźnie odróżnić aktywa i pozycje utrzymywane na rachunek tego uczestnika rozliczającego od aktywów i pozycji prowadzonych na rzecz klientów tego uczestnika ( wyodrębnienie grupy klientów ). Art. 39 ust. 3 rozporządzenia EMIR wprowadza wymóg, by na odpowiedni wniosek CCP oferował uczestnikom rozliczającym możliwość otwarcia większej liczby rachunków na ich rzecz lub na rzecz ich klientów. W związku z tym CCP mają na żądanie oferować uczestnikom rozliczającym możliwość otwarcia większej liczby rachunków zbiorczych. (h) Art. 3 ust. 1 regulacyjnych standardów technicznych 149/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym) wprowadza wymóg, by CCP na żądanie uczestnika rozliczającego prowadził oddzielną ewidencję i rachunki, które umożliwiają każdemu klientowi odróżnienie na rachunkach prowadzonych przez CCP własnych aktywów i pozycji tego klienta od aktywów i pozycji utrzymywanych na rachunek jego klientów pośrednich. W związku z tym na żądanie uczestnika rozliczającego CCP musi przynajmniej utworzyć wyodrębniony rachunek zbiorczy, na którym można rejestrować wyłącznie pozycje i aktywa klientów pośrednich danego klienta. CCP może również na żądanie uczestnika rozliczającego utworzyć indywidualnie wyodrębnione rachunki, na których można rejestrować pozycje i aktywa klientów pośrednich danego klienta, ale nie ma takiego obowiązku. (i) Zgodnie z art. 39 ust. 5, uczestnik rozliczający oferuje swoim klientom przynajmniej wybór między wyodrębnieniem grupy klientów a wyodrębnieniem indywidualnego klienta oraz informuje ich o kosztach i standardach bezpieczeństwa związanych z każdą opcją. Odniesienia do uczestników rozliczających w art. 39 nie ograniczają się do uczestników rozliczających z UE, a więc wszyscy uczestnicy rozliczający CCP z UE zobowiązani są do przestrzegania wymogów. Podobnie odniesienia do klientów w art. 39 nie ograniczają się do klientów z UE. W ramach postanowień swojego regulaminu CCP mają wymagać od wszystkich uczestników rozliczających przestrzegania odpowiednich postanowień rozporządzenia EMIR. W przypadku gdyby przepisy dotyczące niewypłacalności w państwie trzecim dotyczące uczestnika rozliczającego mogły utrudniać zapewnienie wyodrębnienia grupy klientów lub wyodrębnienia indywidualnego klienta, włączając w to standardy bezpieczeństwa dla klientów, w sposób określony w art. 39 i 48, 61

62 uczestnik rozliczający powinien zaoferować swoim klientom alternatywne możliwości zapewniające, by tacy klienci mieli przynajmniej wybór między wyodrębnieniem grupy klientów a wyodrębnieniem indywidualnego klienta. Alternatywne rozwiązania mogą obejmować rozwiązania rozliczeniowe zapewnione przez podmiot stowarzyszony bądź innego uczestnika rozliczającego CCP. W przypadku gdy niezależnie od oferowanych alternatyw klient zdecyduje się na korzystanie z usług uczestnika rozliczającego z państwa trzeciego, przy czym ze względu na przepisy dotyczące niewypłacalności w państwie trzecim nadal występuje pewne ryzyko, uczestnik rozliczający zobowiązany jest do pełnego ujawnienia takiego ryzyka klientowi na początku współpracy zgodnie z art. 39 ust. 5 i 7. (j) Nie, ale uczestnicy rozliczający z UE będą mogli być wyłącznie uczestnikami rozliczającymi CCP spoza EU, którzy zostali uznani jako spełniający wymogi równoważności określone w rozporządzaniu EMIR w ramach procesu określonego w art. 25. Obejmuje to ocenę uzgodnień CCP w zakresie wyodrębniania. (k) W przypadku gdy klient, który wybrał wyodrębnienie indywidualnego klienta, wniesie do uczestnika rozliczającego depozyt dodatkowy, który nie kwalifikuje się jako zabezpieczenie w CCP, wówczas taki uczestnik rozliczający nie ma obowiązku zamiany takiego depozytu dodatkowego na kwalifikujące się zabezpieczenie. CCP nie ma obowiązku przyjęcia takiego zabezpieczenia, ale uczestnik rozliczający powinien przekazać taki depozyt dodatkowy do CCP, jeśli CCP ma operacyjne i techniczne możliwości, by go przyjąć. Jednocześnie w żadnym przypadku taki depozyt dodatkowy nie kwalifikuje się jako depozyt zabezpieczający, którego wniesienia żąda CCP. W przypadku gdy zabezpieczenie złożone przez klienta ma formę gwarancji bankowej wystawionej na uczestnika rozliczającego, taki uczestnik rozliczający nie ma obowiązku wniesienia do CCP kwoty kwalifikowalnego zabezpieczenia równej wartości gwarancji bankowej w wysokości przekraczającej depozyt zabezpieczający, którego wniesienia żądał od klienta uczestnik rozliczający. (l) Obowiązkiem uczestnika rozliczającego jest poinformowanie CCP o tym, na jaki rachunek należy przenieść pozycje i aktywa należące do uczestnika rozliczającego. Umowne uzgodnienia pomiędzy uczestnikiem rozliczającym a jego klientem mogą przewidywać przeniesienie pozycji i aktywów utrzymywanych na rachunek klienta na rachunek własny uczestnika rozliczającego w przypadku niewykonania zobowiązania przez klienta. W związku z tym nie powinno być żadnych ograniczeń dla możliwości przeniesienia przez CCP pozycji i aktywów utrzymywanych na rachunek klienta niewykonującego zobowiązania na rachunek własny takiego uczestnika rozliczającego na żądanie takiego uczestnika 62

63 rozliczającego z zastrzeżeniem, że nie wystąpiło niewykonanie zobowiązania ze strony samego uczestnika rozliczającego, a także zgodnie z odpowiednimi zasadami wyceny i innymi regulaminami i/lub procedurami operacyjnymi CCP. Istnienie takiego procesu powinno być wyraźnie ujawnione przez CCP i uczestników rozliczających, na przykład zgodnie z wymogami art. 39 ust. 7 rozporządzenia EMIR, i musi być zgodne z obowiązującymi przepisami dotyczącymi niewypłacalności. (m) Nie, nawet jeśli dany klient nie ma wyraźnych stosunków umownych obejmujących rozliczanie takich transakcji. Art. 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia EMIR przewiduje, że klient oznacza przedsiębiorstwo związane stosunkiem umownym z członkiem rozliczającym CCP, umożliwiającym temu przedsiębiorstwu rozliczanie jego transakcji za pośrednictwem tego CCP. Ponieważ dana transakcja jest rozliczana przez CCP, zawarte przez klienta stosunki umowne umożliwiają rozliczanie transakcji w CCP. W związku z tym nawet jeśli stosunki umowne regulujące świadczenie usług w zakresie obrotu nie obejmują wyraźnie świadczenia usług rozliczeniowych przez firmę zawierającą transakcje w imieniu jej klienta, takiego klienta należy uznać za klienta w rozumieniu rozporządzenia EMIR, który powinien korzystać z ochrony klientów, jaką zapewnia to rozporządzenie. Pytanie CCP 9 [data ostatniej aktualizacji 4 czerwca 2013 r.] Art. 41 rozporządzenia EMIR Wymogi dotyczące depozytu zabezpieczającego: (a) W ramach wzajemnych uzgodnień dotyczących depozytu zabezpieczającego (cross-margining) dwa (lub potencjalnie więcej) CCP określa wymogi dotyczące depozytu zabezpieczającego na podstawie portfela pozycji utrzymywanego przez uczestnika rozliczającego w tych dwóch CCP. Czy takie podejście jest zgodnie z wymogami rozporządzenia EMIR i powiązanych rozporządzeń delegowanych Komisji? (b) W art. 24 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 wprowadzono przedziały ufności, których CCP musi przynajmniej przestrzegać wyliczając depozyty zabezpieczające przez czas określony w art. 25 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 i przy założeniu horyzontu czasowego likwidacji pozycji określonego w art. 26. Czy CCP jest zobowiązane do przestrzegania tych samych przedziałów ufności w przypadku stosowania innych horyzontów czasowych dla potrzeb wyliczania depozytów zabezpieczających oprócz horyzontów czasowych przewidzianych w art. 25 i 26 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013? (c) Jakie przedziały ufności ma stosować CCP przy wyliczaniu wymogów 63

64 dotyczących depozytu zabezpieczającego dla potrzeb postanowień art. 28 ust. 1 lit. c) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 dotyczących procykliczności? Odpowiedź CCP 9 (a) Chociaż rozporządzenie EMIR nie odnosi się bezpośrednio do cross-margining, to jednocześnie rozporządzenie EMIR i rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie CCP) zawierają postanowienia obowiązujące CCP, które należy uwzględnić oceniając wykonalność uzgodnień w zakresie cross-margining. Pod tym względem w ocenie uzgodnień w zakresie cross-margining szczególnie istotny jest art. 41 rozporządzenia EMIR CCP musi zabezpieczyć ekspozycje depozytami zabezpieczającymi, a roszczenie wobec innego CCP bądź gwarancja ze strony innego CCP nie może ich zastąpić. Inne istotne postanowienia rozporządzenia EMIR, które należy uwzględnić, to art. 45 rozporządzenia EMIR (Kaskadowe pokrywanie strat w przypadku niewykonania zobowiązania), który przewiduje, że przy pokrywaniu strat CCP korzysta z depozytów zabezpieczających, tj. depozyty zabezpieczające nie mogą posłużyć do pokrycia strat innego CCP; art. 47 rozporządzenia EMIR (Polityka inwestycyjna), który przewiduje (w powiązaniu z art. 44 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP) ograniczone okoliczności, w których CCP może nie składać zabezpieczenia wniesionego jako depozyty zabezpieczające u operatorów systemów rozrachunku papierów wartościowych (zob. pytanie 4 CCP); art. 39 rozporządzenia EMIR (Wyodrębnianie i przenoszenie), który przewiduje, że pozycje i aktywa uczestnika rozliczającego i klienta muszą być rejestrowane na rachunkach prowadzonych przez CCP, tj. nie mogą być w zamian rejestrowane na rachunkach prowadzonych przez inne CCP. W przypadku gdy w gwarancji udzielanej innemu CCP w ramach uzgodnień crossmargining wykorzystuje się własny kapitał CCP, a nie depozyty zabezpieczające, wówczas CCP będzie musiał uwzględnić tę gwarancję w obliczaniu wymogów kapitałowych zgodnie z postanowieniami regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP (jako ekspozycję niepokrytą zasobami finansowymi zgodnie z art. 41 i 45 rozporządzenia EMIR). (b) W art. 24 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie CCP) przewidziano, że CCP wylicza wstępne depozyty zabezpieczające celem pokrycia ekspozycji wynikających ze zmian rynkowych dla każdego instrumentu zabezpieczanego na poziomie produktu, przez czas określony w art. 25 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP i przy założeniu horyzontu czasowego likwidacji pozycji określonego w art. 26 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP, przestrzegając przynajmniej przedziału ufności 99,5% w przypadku instrumentów 64

65 pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i 99% w przypadku innych instrumentów finansowych. W art. 25 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP określającym minimalny wymóg horyzontu czasowego stosowanego przy obliczaniu zmienności historycznej przewidziano, że powinien on być obliczany w oparciu o dane obejmujące okres co najmniej ostatnich 12 miesięcy. Podobnie w art. 26 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP określono minimalny wymóg w zakresie okresu likwidacji na poziomie przynajmniej pięciu dni roboczych w przypadku instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i dwóch dni roboczych w przypadku innych instrumentów finansowych. CCP ma wyliczać minimalną kwotę depozytów zabezpieczających wymaganych zgodnie z rozporządzeniem EMIR na podstawie takich kryteriów z zastrzeżeniem art. 26 ust. 4 i art. 25 ust. 2 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP, zgodnie z którymi CCP może w pewnych okolicznościach stosować inne horyzonty czasowe zarówno przy obliczaniu zmienności historycznej, jak i okresu likwidacji. W takim przypadku CCP nie jest zobowiązane do stosowania minimalnych przedziałów ufności określonych w art. 24 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP, gdyż dotyczą one konkretnie wymogów określonych w art. 25 i 26 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP. Niemniej jednak CCP powinno zapewnić, by w każdym razie obliczona kwota depozytów zabezpieczających była równa lub wyższa od kwoty wyliczonej zgodnie z wszystkimi parametrami określonymi w art regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP. (c) W art. 28 ust. 1 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP przewidziano trzy możliwości (które się wzajemnie nie wykluczają) ograniczania przez CCP procykliczności wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego. W szczególności trzecia opcja przewiduje, że CCP ma zapewnić wysokość swoich wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego na poziomie nie niższym niż poziom, który wynikałby z obliczeń dokonanych w oparciu o zmienność oszacowaną w historycznym okresie retrospekcji wynoszącym 10 lat. Przy stosowaniu tego okresu retrospekcji należy stosować ten sam przedział ufności i okres likwidacji, jaki przewidziano w art. 24 i 25 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP zob. odpowiedź (a). Pytanie CCP 10 [data ostatniej aktualizacji 4 czerwca 2013 r.] Art. 14 rozporządzenia EMIR Outsourcing: 65

66 Zgodnie z at. 11 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 CCP ustanawia i utrzymuje funkcję audytu wewnętrznego, która jest odrębna i niezależna od innych funkcji i obszarów działalności ( ). Czy CCP może zlecić funkcję audytu wewnętrznego na zasadzie outsourcingu zgodnie z art. 35 rozporządzenia EMIR? Odpowiedź CCP 10 CCP może zlecić na zasadzie outsourcingu swoją funkcję audytu wewnętrznego w przypadku spełnienia wymogów określonych w art. 35 rozporządzenia EMIR. Audyt wewnętrzny należy uznać za główne działanie związane z zarządzaniem ryzykiem w rozumieniu art. 35 ust. 1 rozporządzenia EMIR, tak więc jego outsourcing wymagałby zatwierdzenia przez właściwy organ. Ponadto w rozporządzeniu EMIR wprowadzono szereg konkretnych wymogów dotyczących funkcji audytu wewnętrznego, które uzgodnienia dotyczące outsourcingu musiałyby spełnić. Na przykład w art. 7 ust. 6 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 wprowadzono wymóg, zgodnie z którym w CCP funkcjonuje wyraźna i bezpośrednia podległość służbowa między jego zarządem a kierownictwem wyższego szczebla. W art. 11 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 wprowadzono wymóg, zgodnie z którym funkcja audytu wewnętrznego posiada niezbędny dostęp do informacji wymaganych do oceny całokształtu działalności CCP i wszystkich jego operacji, procesów i systemów, w tym czynności zlecanych na zasadzie outsourcingu. Oba te wymogi należy starannie uwzględnić i ich przestrzegać w przypadku zamiaru zlecenia funkcji audytu wewnętrznego przez CCP na zasadzie outsourcingu. Pytanie CCP 11 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 47 rozporządzenia EMIR Polityka inwestycyjna: (a) Jaki jest dopuszczalny termin zapadalności wysoce bezpiecznych uzgodnień dotyczących utrzymywania środków pieniężnych w instytucjach innych niż bank centralny? (b) W art. 45 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 ( Zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa uzgodnienia w zakresie deponowania środków pieniężnych ) przewidziano, że w przypadku deponowania środków pieniężnych w instytucji innej niż bank centralny depozyty tego rodzaju muszą być składane w posiadającej zezwolenie instytucji kredytowej w rozumieniu dyrektywy 2006/48/WE lub w instytucji kredytowej z państwa trzeciego, która podlega normom ostrożnościowym uznanym przez właściwe organy za przynajmniej tak samo rygorystyczne. W art. 45 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 przewidziano, że co najmniej 95% tych środków pieniężnych powinno być deponowane na mocy uzgodnień, które zapewniają zabezpieczenie tych środków pieniężnych wysoce płynnymi instrumentami finansowymi. Czy kontrahent takich uzgodnień dotyczących 66

67 zabezpieczenia musi być podmiotem spełniającym kryteria określone w art. 45 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013? (c) Czy CCP może odmówić zwolnienia z odpowiedzialności (lub wyłączyć odpowiedzialność) wobec uczestników rozliczających lub klientów z tytułu strat poniesionych wskutek niewykonania zobowiązania przez bank centralny, posiadającą zezwolenie instytucję kredytową lub równoważne instytucje kredytowe z państwa trzeciego (w przypadku środków pieniężnych) lub operatora systemu rozrachunku papierów wartościowych lub posiadającą zezwolenie instytucję finansową (w przypadku instrumentów finansowych) utrzymującą aktywa uczestnika rozliczeniowego lub klienta (bądź inne aktywa CCP stanowiące reinwestycję takich aktywów przez CCP)? Odpowiedź CCP 11 (a) W art. 45 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie CCP) przewidziano, że jeżeli środki pieniężne utrzymywane są w instytucji innej niż bank centralny zgodnie z art. 47 ust. 4 i są one utrzymywane na lokacie overnight, co najmniej 95% tych środków pieniężnych deponowanych jest na mocy uzgodnień, które zapewniają zabezpieczenie tych środków pieniężnych wysoce płynnymi instrumentami finansowymi spełniającymi wymagania określone w art. 43 rozporządzenia, na przykład w postaci transakcji repo. Nie wprowadzono ograniczenia dotyczącego terminów takich transakcji repo z zastrzeżeniem przestrzegania wymogu określonego w art. 32 ust. 3 lit. b) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013. CCP mogą utrzymywać środki pieniężne w ramach wysoce bezpiecznych uzgodnień na terminy dłuższe niż overnight. Nie ma również ograniczeń dotyczących okresu pozostałego do terminu zapadalności instrumentów finansowych przyjętych jako zabezpieczenie środków pieniężnych zgodnie z art. 45 ust. 2 i załącznikiem II do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013. Z punktu widzenia ryzyka płynności korzystanie z wysoce bezpiecznych uzgodnień nie wprowadza dodatkowego ryzyka poza ryzykiem występującym przy inwestowaniu przez CCP bezpośrednio w wysoce płynne instrumenty finansowe. W motywie 46 preambuły rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 przewidziano, iż przy zabezpieczaniu swoich środków pieniężnych CCP powinny zawsze zapewnić odpowiednią ich ochronę przed ryzykiem płynności. Jak przewidziano w art. 45 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013, instrumenty finansowe przyjęte jako zabezpieczenie powinny spełniać te same wymogi, jak instrumenty finansowe, w które CCP może inwestować. Obejmuje to warunki deponowania takich instrumentów (zob. pytanie CCP nr 4). 67

68 (b) Nie. Uzgodnienia dotyczące zabezpieczenia należy zawrzeć z posiadającą zezwolenie instytucją finansową zgodnie z art. 47 ust. 4 rozporządzenia EMIR. Ponieważ środki pieniężne będą zawsze deponowane w podmiocie spełniającym kryteria określone w art. 45 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 i zabezpieczane instrumentami finansowymi spełniającymi wymogi określone w art. 44 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013, CCP nie będzie narażony na główne ryzyko w związku z kontrahentem, u którego CCP zabezpieczył swoje środki pieniężne. (c) Tak, rozporządzenie EMIR nie wymaga od CCP zwolnienia uczestników rozliczających lub klientów z odpowiedzialności za taką stratę. Jednocześnie zakres odpowiedzialności CCP powinien zostać wyraźnie określony lub ujawniony przez CCP, na przykład zgodnie z wymogami określonymi w art. 39 ust. 7 lub art. 38 ust. 2 rozporządzenia EMIR lub art. 10 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013. Pytanie CCP 12 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 42 rozporządzenia EMIR Fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania: (a) Zgodnie z art. 42 ust. 2, art. 42 ust. 3 i art. 43 ust. 2 rozporządzenia EMIR, każdy CCP zobowiązany jest posiadać środki finansowe, w tym fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania, na poziomie wystarczającym, by pokryć straty wynikające z niewykonania zobowiązania przez dwóch największych uczestników. Jednocześnie w przypadku niewykonania zobowiązania CCP ma prawo przenieść pozycje klientów w ramach uzgodnień dotyczących przenoszenia do innych uczestników rozliczających. Czy dla potrzeb wyliczenia wysokości swojego funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania i wpłat uczestników CCP może wyłączyć pozycje klientów utrzymywane na wyodrębnionych rachunkach objętych zasadą przenoszenia? (b) Zgodnie z art. 30 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013, wdrażając ramy polityki wewnętrznej określania skrajnych, ale prawdopodobnych warunków, które mogłyby narażać CCP na największe ryzyko, CCP określa (dla każdego rynku, na którym CCP posiada ekspozycję w scenariuszu niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego) skrajne, ale prawdopodobne warunki w oparciu przynajmniej o: (a) szereg scenariuszy historycznych ( ) których wystąpienie naraziłoby CCP na największe ryzyko finansowe oraz (b) szereg potencjalnych przyszłych scenariuszy ( ) wykorzystujących wyniki jakościowej i ilościowej oceny potencjalnych warunków rynkowych. 1. Czy CCP zobowiązany jest do dokładnej replikacji faktycznych zdarzeń historycznych w celu spełnienia wymogu stosowania szeregu scenariuszy 68

69 Odpowiedź CCP 12: historycznych, czy też CCP może wykorzystać wyłącznie scenariusze ilościowe i jakościowe opracowane w oparciu o dane statystyczne wynikające z historycznych zmian cen? 2. Czy przy replikacji faktycznych zdarzeń historycznych CCP jest zobowiązane do dokładnej replikacji faktycznych historycznych zmian cen wszystkich rozliczanych instrumentów, czy też CCP może stosować przybliżone zmiany cen w oparciu o podobne instrumenty lub indeksy rynkowe? (a) ESMA rozważała argument na rzecz nieuwzględniania pewnych pozycji klientów przy wyliczaniu wysokości funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, zgodnie z którym niewykonanie zobowiązania przez uczestnika rozliczającego pozostanie bez szkody dla takich pozycji klientów, gdyż mają one zostać przeniesione do innego uczestnika rozliczającego. Jednakże takie pozycje klientów mogą wpływać na ogólną pozycję uczestnika rozliczającego, tj. niewykonanie zobowiązania przez jednego lub kilku klientów może zwiększać prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego. Wyłączenie takich pozycji przy wyliczaniu wysokości funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania mogłoby więc narażać CCP na niepokryte ryzyko, co jest sprzeczne z celami rozporządzenia EMIR. Ponadto istnieje możliwość, że pozycje klientów nie zostałyby przeniesione, tylko byłyby zlikwidowane przez CCP, a także że niektórzy klienci jednego z dwóch największych uczestników rozliczających CCP oczekiwaliby przeniesienia swoich pozycji do drugiego z dwóch największych uczestników rozliczających, co nie byłoby możliwe w przypadku jednoczesnego niewykonania zobowiązania przez obu największych uczestników rozliczających. Wyłączenie pozycji klientów przy obliczaniu wysokości funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania mogłoby więc narażać CCP na niepokryte ryzyko, co jest sprzeczne z celami rozporządzenia EMIR. (b.1) CCP jest zobowiązane określać skrajne, ale prawdopodobne warunki w oparciu o szereg scenariuszy historycznych i dodatkowo szereg potencjalnych przyszłych scenariuszy. Zakres potencjalnych przyszłych scenariuszy ma opierać się na ilościowej i jakościowej ocenie potencjalnych warunków rynkowych. Należy opracować i stosować oba zestawy scenariuszy (scenariusze historyczne i potencjalne przyszłe scenariusze oparte na ocenie ilościowej i jakościowej). Stosowanie wyłącznie danych statystycznych wynikających z historycznych zmian cen nie spełniałoby wymogu stosowania szeregu scenariuszy historycznych 69

70 Określając potencjalne przyszłe scenariusze CCP może uwzględnić wykorzystanie danych statystycznych wynikających z historycznych zmian cen. Jednakże CCP musiałby i tak uwzględnić ocenę ilościową i jakościową w przygotowaniu swoich potencjalnych przyszłych scenariuszy. (b.2) CCP może stosować podobne instrumenty lub indeksy rynkowe jako odpowiednik faktycznych historycznych zmian cen pod warunkiem, że takie odpowiedniki są starannie udokumentowane, poddane walidacji i zapewniają uwzględnienie wszystkich istotnych historycznych zmian cen. Pytanie CCP 13 [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Art. 26 rozporządzenia EMIR Wymogi organizacyjne (a) Zgodnie z art. 3 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013, CCP zapewnia, aby funkcje dyrektora ds. ryzyka, dyrektora ds. zgodności z przepisami i dyrektora ds. technicznych pełnione były przez różne osoby, będące pracownikami CCP, którym powierzono wyłączną odpowiedzialność za sprawowanie tych funkcji. Czy takie osoby mogą wykonywać inne obowiązki oprócz odpowiedzialności za swoje funkcje w zakresie ryzyka, zgodności z przepisami i kwestii technicznych? (b) Zgodnie z art. 3 ust. 2 regulacyjnych standardów technicznych nr 153/2013, CCP nie może współdzielić swojego personelu z innymi podmiotami z grupy, chyba że na warunkach zawartych w ustaleniach dotyczących outsourcingu zgodnie z art. 35 rozporządzenia EMIR. Czy termin personel obejmuje członków kierownictwa wyższego szczebla CCP (np. Prezesa Zarządu CCP), czy też ogranicza się wyłącznie do osób będących pracownikami biurowymi lub administracyjnymi? Odpowiedź CCP 13 (a) W motywie 13 preambuły rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 wyjaśniono przesłanki wymogu, by w CCP powinno przynajmniej istnieć stanowisko dyrektora ds. ryzyka, dyrektora ds. zgodności z przepisami i dyrektora ds. technicznych: Aby zapewnić, by CCP prowadzili działalność, utrzymując odpowiednie zasoby ludzkie, niezbędne do wykonywania wszystkich spoczywających na CCP obowiązków, ponosili odpowiedzialność za wykonanie swojej działalności, a właściwe organy posiadały odpowiednie punkty kontaktowe. Odniesienie do wyłącznej odpowiedzialności w art. 3 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 należy rozumieć w świetle tego motywu preambuły. W szczególności wyłączna odpowiedzialność dotyczy tego, że jedna osoba powinna sprawować wyłączną odpowiedzialność za funkcję ryzyka, kolejna osoba powinna sprawować wyłączną odpowiedzialność za funkcję zgodności z 70

71 przepisami, a trzecia osoba powinna sprawować wyłączną odpowiedzialność za funkcję technologiczną. Wyłączna odpowiedzialność nie oznacza, że takie osoby sprawują wyłącznie obowiązki związane z ich rolą dyrektora ds. ryzyka, dyrektora ds. zgodności z przepisami i dyrektora ds. technicznych. Jednakże podjęcie przez takie osoby obowiązków spoza zakresu ryzyka, zgodności z przepisami i spraw technicznych powinna poprzedzać staranna analiza w celu zapewnienia, by dana osoba była faktycznie w wystarczającym stopniu zaangażowana w funkcję, za którą ponosi odpowiedzialność. (b) Zgodnie z przepisami prawa europejskiego termin personel obejmuje wszystkie osoby pracujące w CCP, które biorą bezpośredni udział w usługach lub działalności, na których świadczenie lub prowadzenie CCP uzyskał zezwolenie, a także wszystkie osoby fizyczne bezpośrednio zarządzające takimi osobami lub sprawujące nad nimi nadzór. W szczególności Prezes Zarządu będąc członkiem Zarządu jednocześnie bezpośrednio zarządza CCP, w związku z czym postanowienia dotyczące personelu powinny dotyczyć Prezesa Zarządu. W przypadku gdy CCP posiada dwupoziomowy system organów, termin personel nie obejmuje członków rady nadzorczej. Pytanie CCP 14 [data ostatniej aktualizacji 5 sierpnia 2013 r.] Art. 2 rozporządzenia EMIR Definicje: Art. 2 ust. 28 rozporządzenia EMIR przewiduje, że niezależny członek zarządu oznacza członka zarządu nieposiadającego stosunków gospodarczych, więzów rodzinnych bądź innych relacji prowadzących do konfliktu interesów z zainteresowanym CCP lub akcjonariuszami posiadającymi pakiet kontrolny, jego kierownictwem bądź członkami rozliczającymi oraz który nie posiadał takich stosunków w ciągu pięciu lat poprzedzających członkostwo w zarządzie. W przypadku gdy członka zarządu uważa się za niezależnego w stosunku do podmiotu kontrolującego CCP (zgodnie z definicją określoną w art. 2 ust. 28 rozporządzenia EMIR), to czy taka osoba spełnia również wymogi dotyczące niezależnego członka zarządu CCP? Odpowiedź CCP 14: Można uznać, że niezależny dyrektor podmiotu kontrolującego CCP spełnia kryteria dotyczące niezależnych dyrektorów CCP, jednakże nie ma to charakteru automatycznego i powinno podlegać odpowiedniej analizie. W szczególności należy starannie rozważyć, czy stosunki pomiędzy taką osobą a podmiotem kontrolującym CCP powodują powstanie konfliktu interesów w przypadku CCP. Na przykład taka osoba prawdopodobnie pełni pewne obowiązki w podmiocie kontrolującym CCP i ma działać w najlepszym interesie takiej spółki. Takie interesy i obowiązki mogą kolidować z interesami CCP. 71

72 Zgodnie z art. 3 ust. 4 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP, CCP wchodzący w skład grupy uwzględnia wszelki wpływ grupy na swoje własne zasady zarządzania, w tym to, czy posiada niezbędny poziom niezależności, aby wywiązywać się ze swoich obowiązków regulacyjnych jako odrębna osoba prawna, oraz czy do osłabienia jego niezależność może przyczynić się struktura grupy lub dowolny członek zarządu, który jest jednocześnie członkiem zarządu innego podmiotu należącego do tej samej grupy ( ). Pytanie CCP 15 [data ostatniej aktualizacji 5 sierpnia 2013 r.] Art. 35 regulacyjnych standardów technicznych w sprawie CCP Podział dodatkowych zasobów W przypadku gdy CCP ustanowił więcej niż jeden fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania dla różnych klas instrumentów finansowych, które rozlicza, czy zgodnie z art. 35 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji nr 153/2013 ma obowiązek dzielenia między każdy z funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania proporcjonalnie do wielkości każdego z funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania łącznej kwoty własnych zasobów celowych, o których mowa w art. 35 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji nr 153/2013, czy też wyłącznie minimalnych zasobów własnych wymaganych zgodnie z art. 35 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji nr 153/2013? Innymi słowy, czy CCP może zdecydować o dzieleniu dodatkowych zasobów własnych powyżej minimum w sposób odmienny, czy też musi dzielić wszelkie dodatkowe zasoby własne na konkretne fundusze na wypadek niewykonania zobowiązania? A jeśli tak, to czy muszą one być dzielone w tych samych proporcjach, co kwota minimalna? Odpowiedź CCP 15 Zgodnie z art. 35 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji nr 153/2013, minimalna kwota (obliczona zgodnie z art. 35 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji nr 153/2013) własnych zasobów celowych określonych w art. 35 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji nr 153/2013 musi być dzielona między każdy z funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania proporcjonalnie do wielkości każdego z nich. Wszelkie kwoty własnych zasobów celowych wniesionych jako środki na wypadek niewykonania zobowiązania przekraczające taką kwotę minimalną nie muszą być dzielone na konkretny fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania i mogą być dzielone między różne fundusze na wypadek niewykonania zobowiązania i w proporcjach różnych od kwoty minimalnej. Pytanie CCP 16 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 38 rozporządzenia EMIR Przejrzystość (a) Zgodnie z art. 38 ust. 3 rozporządzenia EMIR CCP ujawnia członkom rozliczającym i właściwemu organowi informacje o cenach służące do obliczania 72

73 ekspozycji na koniec dnia wobec członków rozliczających. W niektórych przypadkach, szczególnie w przypadku produktów będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, ostateczne ceny służące do wyceny transakcji mogą opierać się na danych z różnych źródeł, na przykład na kwotowaniach różnych uczestników rynku. Czy CCP powinien również ujawniać takie pośrednie dane o cenach? (b) Zgodnie z art. 38 ust. 1 rozporządzenia EMIR CCP i jego członkowie rozliczający ujawniają publicznie ceny i opłaty związane ze świadczonymi usługami. Jakie są kryteria uznania cen i opłat za publicznie ujawnione? (c) Zgodnie z art. 38 ust. 5 rozporządzenia EMIR CCP publicznie ujawnia wszelkie przypadki naruszenia przez członków rozliczających kryteriów, o których mowa w art. 37 ust 1, oraz wymogów ustanowionych w ust. 1 niniejszego artykułu (tj. art. 38 rozporządzenia EMIR). Za pomocą jakich narzędzi CCP powinien ujawniać takie informacje? (d) Zgodnie z art. 38 ust. 1 rozporządzenia EMIR CCP i jego członkowie rozliczający ujawniają publicznie ceny i opłaty związane ze świadczonymi usługami. Jakie informacje dotyczące cen i opłat muszą faktycznie ujawniać CCP i jego uczestnicy rozliczający, by spełnić wymóg ujawniania cen i opłat związanych ze świadczonymi usługami? W szczególności czy CCP i jego uczestnicy rozliczający muszą publikować dane liczbowe, czy też wymogi art. 38 ust. 1 rozporządzenia EMIR spełnia słowne bądź jakościowe omówienie czynników wpływających na ceny i opłaty? Ponadto czy publicznie ujawniane ceny i opłaty powinny dotyczyć nowego klienta bez historii współpracy, średnich cen i opłat dla wszystkich klientów, czy też najniższych cen i opłat pobieranych od klienta? Odpowiedź CCP 16 (a) Tak, CCP powinien ujawniać uczestnikom rozliczającym i właściwym organom takie pośrednie dane o cenach, ponieważ są one elementem istotnych informacji o cenach służących do obliczania ekspozycji na koniec dnia. CCP nie musi ujawniać tożsamości firm przekazujących kwotowania, jeśli podlega to ograniczeniom na zasadzie poufności. (b) Ceny i opłaty należy uznać za publicznie ujawnione, kiedy są opublikowane na stronach internetowych CCP i uczestników rozliczających. Publiczne ujawnienie, w tym zgodnie z art. 38 ust. 1 i art. 39 ust. 7, ma obejmować publikację na witrynie internetowej firmy w łatwo identyfikowalnym miejscu na stronie bez ograniczeń w dostępie. (c) CCP powinien publikować na swojej stronie internetowej przypadki naruszenia przez uczestników rozliczających kryteriów, o których mowa w art. 37 ust 1 73

74 rozporządzenia EMIR co najmniej poprzez wskazanie danego uczestnika rozliczającego, poza przypadkami określonymi w art. 38 ust. 5 rozporządzenia EMIR. CCP powinien stale monitorować przestrzeganie przez swoich uczestników rozliczających wymogów określonych w art. 37 ust. 1 rozporządzenia EMIR. (d) CCP i uczestnicy rozliczający powinni publikować dane liczbowe w celu spełnienia wymogu ujawniania cen i opłat związanych ze świadczonymi usługami zgodnie z art. 38 ust. 1 rozporządzenia EMIR. Słowne bądź jakościowe omówienie czynników wpływających na ceny i opłaty nie jest wystarczające. Publikowane dane liczbowe powinny przynajmniej obejmować dane dla nowego klienta wraz z załączonym wykazem różnych zniżek i rabatów dostępnych klientom oraz czynników umożliwiających zakwalifikowanie klienta do korzystania z takich zniżek i rabatów. Zgodnie z art. 38 ust. 1 rozporządzenia EMIR, CCP i jego uczestnicy rozliczający publicznie ujawniają ceny i opłaty za każdą świadczoną odrębnie usługę, w tym zniżki i rabaty oraz warunki korzystania z tych zniżek i rabatów. W celu spełnienia tego wymogu publicznie ujawniane informacje muszą umożliwiać potencjalnych klientom dokonanie uzasadnionych szacunków w sposób umożliwiający im porównanie kosztów rozliczania u różnych CCP i uczestników rozliczających publikowanie słownego bądź jakościowego omówienia czynników wpływających na ceny i opłaty nie spełniałoby tego wymogu. Podobnie publikowanie wyłącznie średnich cen i opłat dla wszystkich klientów lub najniższych cen i opłat pobieranych od klienta nie spełniałoby tego wymogu. Pytanie CCP 17 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 43 ust. 3 i art. 48 ust. 2 rozporządzenia EMIR Ograniczone ekspozycje uczestników rozliczających Czy CCP może w swoim regulaminie ująć postanowienia, zgodnie z którymi od wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających można wymagać dodatkowych środków w przypadku niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego jeżeli: 1. Wysokość dodatkowych wpłat jest ograniczona do z góry określonej kwoty pieniężnej (np. do XX mln euro na uczestnika rozliczającego)? 2. Wysokość dodatkowych wpłat jest ograniczona do kwoty względnej wobec ekspozycji, którą uczestnik rozliczający wnosi do CCP (np. do X razy wcześniejsze wpłaty uczestnika rozliczającego do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania)? 3. Brak jest z góry określonego pieniężnego lub względnego limitu wysokości wpłat dodatkowych? 74

75 Odpowiedź CCP 17 Zgodnie z rozporządzeniem EMIR, CCP może wymagać od wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających udostępnienia dodatkowych środków (oprócz ich wcześniejszych wpłat do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania) w przypadku niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego. Jednocześnie postanowienie to opatrzono zastrzeżeniem, że uczestnicy rozliczający CCP mają ograniczone ekspozycje względem CCP (art. 43 ust. 3 rozporządzenia EMIR). Ponadto zgodnie z rozporządzeniem EMIR CCP zapewnia, aby zamknięcie pozycji uczestnika rozliczającego nie naraziło wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających na straty, których nie mogą przewidzieć ani kontrolować (art. 48 ust. 2 rozporządzenia EMIR). 1. Zgodnie z rozporządzeniem EMIR, CCP może w swoim regulaminie ująć postanowienia, zgodnie z którymi od wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających można wymagać dodatkowych środków w przypadku niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego i wysokość dodatkowych wpłat jest ograniczona do z góry określonej kwoty pieniężnej. W szczególności straty, na które narażeni są wykonujący zobowiązania uczestnicy rozliczający, są z góry określone i takie straty można kontrolować w ten sposób, że uczestnik rozliczający może ograniczyć swoją ekspozycję wobec CCP. W związku z tym takie ekspozycje są ograniczone, ponieważ można je przewidzieć i kontrolować. 2. Zgodnie z rozporządzeniem EMIR CCP może w swoim regulaminie ująć postanowienia, zgodnie z którymi od wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających można wymagać dodatkowych środków w przypadku niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego i wysokość dodatkowych wpłat jest ograniczona do kwoty względnej wobec ekspozycji, którą uczestnik rozliczający wnosi do CCP. W szczególności straty, na które narażeni są wykonujący zobowiązania uczestnicy rozliczający, można obliczyć, gdyż są one pochodną łącznych pozycji rozliczanych przez takich uczestników rozliczających, i takie straty można kontrolować w ten sposób, że uczestnik rozliczający może ograniczyć swoje łączne pozycje rozliczane w CCP. W związku z tym takie ekspozycje są ograniczone, ponieważ można je przewidzieć i kontrolować. 3. W przypadku gdy ekspozycje wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających wobec CCP tacy uczestnicy rozliczający mogą z góry obliczyć, zgodnie z rozporządzeniem EMIR CCP może w swoim regulaminie ująć postanowienia, zgodnie z którymi od wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających można wymagać dodatkowych środków w przypadku niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego, nawet jeśli brak jest z góry określonego pieniężnego lub względnego limitu wysokości wpłat dodatkowych. Może to nastąpić wówczas, gdy uczestnicy rozliczający mogą przewidzieć 75

76 potencjalną wysokość dodatkowych środków, do wniesienia których zostaną wezwani w przypadku niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego, jeżeli łączne pozycje rozliczane przez CCP można modelować na wystarczającym poziomie ufności, a uczestnicy rozliczający mogą przewidzieć swój proporcjonalny udział w łącznych pozycjach rozliczanych przez CCP w oparciu o swoje wpłaty do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, które są znane uczestnikom rozliczającym na podstawie postanowień rozporządzenia EMIR dotyczących przejrzystości. W takim przypadku straty, na które narażeni są wykonujący zobowiązania uczestnicy rozliczający tacy uczestnicy rozliczający mogą obliczyć, i takie straty można kontrolować w ten sposób, że uczestnik rozliczający może ograniczyć ekspozycję, jaką wnosi do CCP. W związku z tym takie ekspozycje są ograniczone, ponieważ można je przewidzieć i kontrolować. Pytanie CCP 18 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 45 ust. 4 rozporządzenia EMIR Korzystanie z depozytów zabezpieczających wniesionych przez wykonujących zobowiązanie uczestników rozliczających (a) Czy CCP może w swoim regulaminie ująć postanowienia, zgodnie z którymi CCP może dokonać proporcjonalnej obniżki kwoty właściwego depozytu zabezpieczającego (variation margin), którą zobowiązany jest wypłacić uczestnikom rozliczającym w przypadku pozytywnej zmiany ich pozycji, w celu pokrycia strat wynikających z niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego (stopa redukcji właściwego depozytu zabezpieczającego) jeżeli: 1. Redukcja właściwego depozytu zabezpieczającego jest ograniczona do z góry określonej kwoty pieniężnej (np. do XX mln euro na uczestnika rozliczającego)? 2. Redukcja właściwego depozytu zabezpieczającego jest ograniczona do kwoty względnej wobec ekspozycji, którą uczestnik rozliczający wnosi do CCP (np. do X razy wcześniejsze wpłaty uczestnika rozliczającego do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania)? 3. Brak jest z góry określonego pieniężnego lub względnego limitu redukcji właściwego depozytu zabezpieczającego? (b) Czy CCP może w swoim regulaminie ująć postanowienia, zgodnie z którymi CCP może wykorzystać depozyty zabezpieczające wniesione przez wykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego w celu pokrycia niedoboru płynności wynikającego z niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego? Odpowiedź CCP 18 76

77 (a) Zgodnie z rozporządzeniem EMIR, CCP nie może korzystać z depozytów zabezpieczających wniesionych przez wykonujących zobowiązanie uczestników rozliczających do pokrycia strat wynikających z niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego (art. 45 ust. 4 rozporządzenia EMIR). Jednakże chociaż właściwy depozyt zabezpieczający stanowi kwotę depozytu zabezpieczającego dla potrzeb art. 39 rozporządzenia EMIR (tj. ma być rejestrowany w oddzielnej ewidencji i rachunkach utrzymywanych dla indywidualnie wyodrębnionych klientów zgodnie z pytaniem CCP nr 8.2(e)), taki depozyt zabezpieczający stanowi przepływ płatności pomiędzy kontrahentami pierwotnego kontraktu i nie stanowi depozytu zabezpieczającego wniesionego przez uczestników rozliczających dla potrzeb art. 45 ust. 4 rozporządzenia EMIR. W związku z tym postanowienia art. 45 ust. 4 rozporządzenia EMIR nie mają zastosowania. Zgodnie z rozporządzeniem EMIR, CCP może dokonać obniżki kwoty właściwego depozytu zabezpieczającego, którą zobowiązany jest wypłacić uczestnikom rozliczającym w przypadku pozytywnej zmiany ich pozycji, w celu pokrycia strat wynikających z niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego. Ponadto zgodnie z rozporządzeniem EMIR, uczestnicy rozliczający CCP mają ograniczone ekspozycje względem CCP (art. 43 ust. 3 rozporządzenia EMIR), a jednocześnie CCP zapewnia, aby zamknięcie pozycji uczestnika rozliczającego nie naraziło wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających na straty, których nie mogą przewidzieć ani kontrolować (art. 48 ust. 2 rozporządzenia EMIR). W związku z tym zgodnie z rozporządzeniem EMIR CCP może w swoim regulaminie ująć postanowienia, zgodnie z którymi CCP może dokonać obniżki kwoty właściwego depozytu zabezpieczającego, którą zobowiązany jest wypłacić uczestnikom rozliczającym w przypadku pozytywnej zmiany ich pozycji, w celu pokrycia strat wynikających z niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego jeżeli: 1. redukcja właściwego depozytu zabezpieczającego jest ograniczona do z góry określonej kwoty pieniężnej 2. redukcja właściwego depozytu zabezpieczającego jest ograniczona do kwoty względnej wobec ekspozycji, którą uczestnik rozliczający wnosi do CCP 3. brak jest z góry określonego pieniężnego lub względnego limitu redukcji właściwego depozytu zabezpieczającego W tym pierwszym przypadku straty, na jakie narażeni są wykonujący zobowiązania uczestnicy rozliczający, są z góry określone i uczestnik rozliczający może kontrolować takie straty, ograniczając swoją ekspozycję wobec CCP. W powyższych przypadkach 2 i 3 straty, na jakie narażeni są wykonujący zobowiązania uczestnicy rozliczający, można obliczyć, gdyż są one pochodną 77

78 łącznych pozycji rozliczanych przez takich uczestników rozliczających i takie straty można kontrolować w ten sposób, że uczestnik rozliczający może ograniczyć swoje łączne pozycje rozliczane w CCP. We wszystkich trzech powyższych przypadkach takie ekspozycje są ograniczone, ponieważ można je przewidzieć i kontrolować. (b) Zgodnie z rozporządzeniem EMIR, CCP nie może korzystać z depozytów zabezpieczających wniesionych przez wykonujących zobowiązanie uczestników rozliczających do pokrycia strat wynikających z niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego (art. 45 ust. 4 rozporządzenia EMIR). Jednakże zgodnie z rozporządzeniem EMIR można ponownie wykorzystać depozyty zabezpieczające wniesione przez wykonującego zobowiązania uczestnika rozliczającego w celu pokrycia niedoboru płynności wynikającego z niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego (np. CCP korzysta z instrumentów finansowych wniesionych jako depozyty zabezpieczające przez wykonujących zobowiązania uczestników rozliczających jako zabezpieczenie transakcji repo), jeżeli nie stanowi to ostatecznego wykorzystania takich depozytów zabezpieczających w celu wyrównania strat wynikających z niewykonania zobowiązania przez innego uczestnika rozliczającego. Wynika to z art. 39 ust. 8 rozporządzenia EMIR, który przewiduje, że CCP ma prawo korzystania z depozytów zabezpieczających lub składek na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania złożonych na podstawie uzgodnienia dotyczącego zabezpieczenia finansowego w formie gwarancji, oraz art. 44 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013, który przewiduje, że CCP ma prawo ponownego wykorzystania instrumentów finansowych wniesionych jako depozyty zabezpieczające lub składki na fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania lub wkład na poczet innych środków finansowych w przypadku, gdy celem ich ponownego wykorzystania jest zarządzanie przypadkiem niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego (obok innych możliwych trybów wykorzystania i z zastrzeżeniem innych określonych ograniczeń). Likwidując straty wynikające z niewykonania zobowiązania przez uczestnika rozliczającego, CCP musi realizować kaskadowe pokrywanie strat w przypadku niewykonania zobowiązania, przewidziane w art. 45 rozporządzenia EMIR (i szczegółowo opisane w rozdziale IX rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013). W związku z tym jeżeli łączna pula aktywów utrzymywanych przez CCP nie doznała uszczerbku, zamiana depozytów zabezpieczających z jednej formy na inną, bardziej płynną formę jest zgodna z rozporządzeniem EMIR. Pytanie CCP 19 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 1 rozporządzenia EMIR Zastosowanie zwolnienia z zastosowania Tytułu IV rozporządzenia EMIR 78

79 Czy obowiązki CCP i ich uczestników rozliczających określone w tytule IV rozporządzenia EMIR mają zastosowanie w przypadku uczestników rozliczających będących podmiotami zwolnionymi zgodnie z art. 1 ust. 4 i 5 rozporządzenia EMIR? Odpowiedź CCP 19 Zwolnienie określone w art. 1 ust. 4 i 5 rozporządzenia EMIR nie wykracza poza wymogi, które w innym przypadku miałyby bezpośrednie zastosowanie do podmiotów zwolnionych, jak obowiązek rozliczania, ograniczania ryzyka i zgłaszania zgodnie z ust. 4 oraz obowiązek rozliczania i ograniczania ryzyka zgodnie z ust. 5. W szczególności zwolnienie nie obejmuje pośrednich wymogów nakładanych na podmioty zwolnione ani wymogów mających bezpośrednie zastosowanie w przypadku podmiotów trzecich, na przykład zwolnienie nie zawiesza obowiązków w zakresie zarządzania ryzykiem nałożonych na CCP zgodnie z tytułem IV rozporządzenia EMIR, jeżeli CCP dopuszcza podmioty zwolnione jako uczestników rozliczających. Pytanie CCP 20 [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Art. 28 rozporządzenia EMIR Komisja ds. ryzyka Zgodnie z art. 28 ust. 1 rozporządzenia EMIR, CCP ustanawia komisję ds. ryzyka, w skład której wchodzą przedstawiciele jego uczestników rozliczających, niezależni członkowie zarządu oraz przedstawiciele klientów. Komisja ds. ryzyka może zaprosić pracowników CCP i niezależnych ekspertów zewnętrznych do uczestniczenia w posiedzeniach komisji bez prawa głosu. Żadna z grup przedstawicieli nie ma większości w komisji ds. ryzyka. (a) Czy przedstawiciele innych grup interesu (np. systemów obrotu obsługiwanych przez CCP) mogą być członkami komisji ds. ryzyka? (b) Jak szeroko musi dana osoba reprezentować interesy klientów CCP, by kwalifikować się jako przedstawiciel takich klientów w komisji ds. ryzyka? Odpowiedź CCP 20 (a) Skład komisji ds. ryzyka określono w rozporządzeniu EMIR. Dana osoba nie może być członkiem komisji ds. ryzyka, jeżeli nie jest przedstawicielem uczestników rozliczających CCP, niezależnym członkiem zarządu ani przedstawicielem klientów CCP. Jednakże taka osoba może być zaproszona do uczestniczenia w posiedzeniach komisji ds. ryzyka bez prawa głosu. (b) W motywie 61 preambuły rozporządzenia EMIR wskazano, że klienci muszą być odpowiednio reprezentowani w komisji ds. ryzyka, gdyż decyzje podejmowane przez CCP mogą mieć na nich wpływ. W związku z tym CCP powinien zapewnić, by osoby powołane w skład komisji ds. ryzyka jako 79

80 przedstawiciele klientów CCP w wystarczającym stopniu reprezentowały interesy klientów CCP. Na przykład CCP powinien w składzie swojej komisji ds. ryzyka zapewnić zrównoważoną reprezentację klientów pod kątem działalności i usług, na prowadzenie lub świadczenie których CCP uzyskał zezwolenie. Ponadto CCP powinien zapewnić, by osoby powołane do składu komisji ds. ryzyka nie odczuwały konfliktu interesów. Na przykład CCP musi dołożyć szczególnej staranności w przypadku, gdy osoba powołana w skład komisji ds. ryzyka jako przedstawiciel klientów CCP pochodzi z podmiotu należącego do tej samej grupy, co uczestnik rozliczający CCP. Pytanie CCP 21 [data ostatniej aktualizacji 21 maja 2014 r.] Wytyczna i rekomendacja 3(b)(v) Wymogi ostrożnościowe Zgodnie z wytyczną i rekomendacją 3(b)(v) z Wytycznych i rekomendacji ESMA w zakresie wprowadzenia spójnych, wydajnych i skutecznych ocen uzgodnień interoperacyjnych, interoperacyjne CCP nie mogą wzajemnie wnosić środków do funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania ani na poczet innych zasobów finansowych (zgodnie z ich definicją w art. 43 rozporządzenia EMIR). Jednakże zgodnie z wytyczną i rekomendacją 3(b)(iii), CCP powinny oceniać, pobierać i mieć dostęp do wymaganych zasobów powiązanego CCP niezbędnych w celu pokrycia ryzyka kredytowego i ryzyka płynności wynikającego z uzgodnień interoperacyjnych, w tym w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych. W jaki sposób CCP powinien spełnić wymogi określone w wytycznej i rekomendacji 3(b)(iii) bez wymagania od interoperacyjnych CCP wnoszenia środków do jego funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania i na poczet innych zasobów finansowych, skoro fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania i inne zasoby finansowe CCP (w odróżnieniu od pobieranych przez niego depozytów zabezpieczających) stanowią środek, dzięki któremu CCP zapewnia sobie wystarczające zasoby finansowe na pokrycie skrajnych, ale prawdopodobnych warunków rynkowych? Odpowiedź CCP 21 Skoro interoperacyjne CCP nie mogą wzajemnie wnosić środków do funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania ani na poczet innych zasobów finansowych, nie ma konieczności, by CCP uwzględniał swoje ekspozycje kredytowe wobec interoperacyjnych CCP, określając wysokość funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania i innych zasobów finansowych (tj. fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania i inne zasoby finansowe CCP nie muszą umożliwiać CCP przetrzymania w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych niewykonania zobowiązania przez interoperacyjne CCP, w odniesieniu do których ekspozycje tego CCP są większe niż ekspozycje tego CCP wobec dwóch uczestników rozliczających, na których ma on największą ekspozycję w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych). 80

81 Jednakże jeżeli CCP nie uwzględnia swoich ekspozycji kredytowych wobec interoperacyjnych CCP, określając wysokość funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania i innych zasobów finansowych, musi on posiadać inne mechanizmy (jak dodatkowy depozyt zabezpieczający) w celu spełnienia określonych w wytycznej i rekomendacji 3(b)(i) wymogów w zakresie identyfikowania, monitorowania, oceny i ograniczania ryzyk finansowych, w tym ryzyk powierniczych, wynikających z uzgodnień interoperacyjnych w sposób tak samo rygorystyczny, jak w przypadku ekspozycji tego CCP wobec jego uczestników rozliczających. 81

82 Część III: Repozytoria transakcji Data ostatniej aktualizacji: 23 czerwca 2014 r. Pytanie RT 1 [data ostatniej aktualizacji: 5 sierpnia 2013 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Klasyfikacja instrumentów finansowych W jaki sposób należy zaklasyfikować następujące instrumenty finansowe dla potrzeb zgłaszania i w innych celach określonych w postanowieniach rozporządzenia EMIR? (a) instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu giełdowego (ETD) na obligacje rządowe (np. Bund, Bobl) (b) swapy walutowo-procentowe, opcje swapowe, opcje na górny/dolny poziom stopy procentowej (cap/floor) Odpowiedź RT 1 (a) Takie instrumenty finansowe należy zaklasyfikować jako instrumenty na stopy procentowe. Dla tej klasy aktywów nie należy wypełniać specjalnych pól, gdyż nie są one istotne. (b) Takie instrumenty finansowe należy zaklasyfikować jako instrumenty na stopy procentowe zgodnie z obecną praktyką rynkową. W kwestii zgłaszanych sekcji ESMA stoi na stanowisku, iż w przypadku gdy istotne są obie sekcje z uwzględnieniem warunków zgłaszanego kontraktu, należy zgłosić oba pola, tj. opcja i stopy procentowe w przypadku opcji swapowych i opcji na górny/dolny poziom stopy procentowej (cap/floor) oraz transakcje walutowe i stopy procentowe w przypadku swapów walutowo-procentowych. Stosuje się dwa pola dotyczące waluty nominalnej oraz jedno dotyczące wartości nominalnej. W celu uniknięcia sytuacji, w której jeden kontrahent zgłosi kwotę nominalną w walucie nominalnej 1, a drugi w walucie nominalnej 2, co powodowałoby problem w rekoncyliacji, pole Kwota nominalna powinno być denominowane w walucie zgłoszonej jako Waluta nominalna 1. Pytanie RT 2 [data ostatniej aktualizacji: 20 marca 2013 r.] Art. 56 rozporządzenia EMIR Rejestracja repozytorium transakcji Czy izba rozliczeniowa CCP może złożyć wniosek o rejestrację przez ESMA jako repozytorium transakcji? Czy depozyt papierów wartościowych może złożyć wniosek o rejestrację jako 82

83 repozytorium transakcji? Czy repozytorium transakcji musi być podmiotem prawnym odrębnym od CCP, centralnego depozytu papierów wartościowych lub rynku zorganizowanego/regulowanego? Odpowiedź RT 2 W przypadku CCP, art. 14 rozporządzenia EMIR przewiduje, że zezwolenia udziela się CCP wyłącznie w zakresie działalności związanej z rozliczaniem. Ponadto art. 4 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 (regulacyjne standardy techniczne w sprawie wymogów dla CCP) przewiduje, że jeżeli CCP świadczy usługi związane z rozliczaniem, które charakteryzuje profil ryzyka odmienny od profilu typowego dla jego funkcji oraz które potencjalnie narażają go na znaczne dodatkowe ryzyko, CCP należycie zarządza tymi dodatkowymi rodzajami ryzyka. Może to polegać na prawnym rozdzieleniu dodatkowych usług świadczonych przez CCP od jego podstawowych funkcji. Na podstawie tych postanowień można wykluczyć, by CCP mógł wykonywać inną regulowaną działalność w ramach tego samego podmiotu prawnego, gdyż nie można by jej uznać za związaną z rozliczaniem. Wyklucza to możliwość wystąpienia przez CCP z wnioskiem o rejestrację jako repozytorium transakcji. W przypadku innej regulowanej działalności rozporządzenie EMIR i standardy techniczne nie przewidują konkretnych postanowień ograniczających działalność repozytorium transakcji wyłącznie do działalności związanej z repozytorium transakcji. Ponadto rozporządzenie EMIR wyraźnie zezwala repozytorium transakcji na prowadzenie usług dodatkowych (art. 78 ust. 5 EMIR) 6 i wymaga oddzielenia takich usług pod względem operacyjnym. Jednak ponieważ rozporządzenie EMIR nie ogranicza prowadzenia działalności repozytorium transakcji do odrębnych podmiotów prawnych, podmioty posiadające zezwolenie na prowadzenie innej regulowanej działalności mogą wystąpić z wnioskiem o rejestrację jako repozytorium transakcji, chyba że nie pozwalają na to postanowienia innych przepisów prawa obowiązujących w danej branży. W takim przypadku, podobnie jak w przypadku usług dodatkowych, działalność regulowana prowadzona przez repozytorium transakcji powinna być oddzielona pod względem operacyjnym od działalności repozytorium transakcji. Pytanie RT 3a [data ostatniej aktualizacji: 23 czerwca 2014 r.] 6 Jeżeli repozytorium transakcji oferuje usługi dodatkowe, takie jak potwierdzanie transakcji, zestawianie transakcji, obsługa zdarzeń kredytowych, uzgadnianie portfela lub kompresja portfela, repozytorium transakcji oddziela takie usługi dodatkowe pod względem operacyjnym od pełnionej przez to repozytorium funkcji centralnego gromadzenia i przechowywania danych dotyczących instrumentów pochodnych. 83

84 Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie zabezpieczeń (a) W jaki sposób należy zgłaszać do repozytorium transakcji informacje dotyczące zabezpieczeń? (a1) Czy istnieje konieczność określania typu zabezpieczenia? (a2) Czy portfel zabezpieczeń z wartościami w różnych walutach powinien podlegać normalizacji do waluty bazowej, czy też ma być zgłaszany z wartościami w różnych walutach? (a3) Jak należy zgłaszać zabezpieczenia niepieniężne? (a4) Jakie formy zabezpieczenia należy uwzględnić? (a5) W jaki sposób kontrahenci mają zgłaszać wartość zabezpieczenia, jeżeli umowa w sprawie zabezpieczenia dopuszcza pokrycie ekspozycji w ramach transakcji, których nie zgłasza się zgodnie z rozporządzeniem EMIR? (a6) Kiedy należy zgłaszać zabezpieczenia w przypadku rodzajów zabezpieczenia (jak papiery wartościowe), jeśli rozrachunek zmiany może nastąpić po zainicjowaniu zmiany zabezpieczenia? (b) Czy przedłużenie terminu zgłaszania zabezpieczenia o 180 dni dotyczy również zgłaszania wyceny? Jaki będzie najwcześniejszy termin obowiązku zgłaszania? (c) Czy zmiana wartości zabezpieczenia ma być zgłaszana jako modyfikacja (M) czy jako aktualizacja wyceny (V) w polu 58 tabeli 2? Odpowiedź RT 3 (a) Jak przewiduje artykuł 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/2013 (regulacyjne standardy techniczne dotyczące zgłaszania do repozytoriów transakcji), istnieje możliwość zgłaszania zabezpieczenia złożonego na poziomie portfela. Oznacza to, że zgłoszenie każdej zrealizowanej transakcji nie musi obejmować wszystkich pól dotyczących zabezpieczenia, jeżeli każda transakcja została przypisana do konkretnego portfela, a odpowiednie informacje dotyczące tego portfela są zgłaszane codziennie (na koniec dnia). Zabezpieczenia należy zgłaszać wg łącznej wartości rynkowej wniesionej przez kontrahenta odpowiedzialnego za zgłoszenie. W związku z tym należy pominąć stopy redukcji wartości i podobne mechanizmy zastosowane przez podmiot przyjmujący zabezpieczenia oraz wszelkie opłaty i podobne kwoty. (a1) Obecnie nie istnieje takie pole, ponieważ zgłaszanie realizowane jest na szczeblu portfela. Pole 22 Zabezpieczenie dotyczy każdego zabezpieczenia 84

85 złożonego przez kontrahenta, które pokrywa/ogranicza faktyczną ekspozycję, przy czym brak jest pola dotyczącego typu zgłaszanego zabezpieczenia bądź zasad ograniczających jego typ (bez szkody dla zasad dotyczących trybu zabezpieczania oraz innych zasad poza częścią rozporządzenia EMIR dotyczącą zgłaszania, które mogą mieć zastosowanie do niektórych kontrahentów). (a2) W raporcie kontrahenta występuje tylko jedno pole dla wartości zabezpieczenia (tabela 1, pole 25) i powiązane pole waluty (tabela 1, pole 26). W związku z tym całość zabezpieczenia dla danego portfela należy zgłaszać w jednej wartości waluty. Kontrahent zgłaszający ma swobodę wyboru waluty stosowanej jako waluta bazowa, o ile wybrana waluta bazowa jest jedną z głównych walut, stanowiących największą wagę w puli, i jest konsekwentnie stosowana dla potrzeb zgłaszania zabezpieczenia dla danego portfela. (a3) Zabezpieczenia niepieniężne należy zgłaszać w wysokości bieżącego ekwiwalentu pieniężnego wg oceny na chwilę wniesienia / zmiany zabezpieczenia. (a4) Zgodnie z poniższą odpowiedzią RT nr 3b (a1), zabezpieczenie powinno stanowić sumę wstępnych depozytów rozliczeniowych (lub podobnych depozytów) wniesionych przez kontrahenta zgłaszającego i właściwego depozytu zabezpieczającego (variation margin) (lub podobnego depozytu) również wniesionego przez kontrahenta zgłaszającego. Należy zauważyć, że nie ma obowiązku zgłaszania otrzymanego zabezpieczenia (w celu uniknięcia podwójnego zliczania), w związku z czym jeżeli właściwy depozyt zabezpieczający przekazywany jest w kierunku odwrotnym do wstępnego depozytu rozliczeniowego, to obowiązek zgłoszenia właściwego depozytu zabezpieczającego ma drugi kontrahent. (a5) Zgłaszane zabezpieczenie to zabezpieczenie pokrywające ekspozycję związaną ze zgłoszeniami zgodnymi z rozporządzeniem EMIR. Jeżeli nie ma możliwości rozróżnienia w ramach puli zabezpieczenia kwoty, która dotyczy instrumentów pochodnych zgłaszanych zgodnie z rozporządzeniem EMIR, od kwoty dotyczącej innych transakcji, zgłaszane zabezpieczenie powinno stanowić faktyczne zabezpieczenie pokrywające szerszą gamę transakcji. (a6) Zabezpieczenie należy zgłaszać jako łączną wartość rynkową wniesioną przez kontrahenta odpowiedzialnego za zgłoszenie. Należy pominąć fakt, iż niektóre typy zabezpieczenia mogą dotrzeć do drugiego kontrahenta dopiero po kilku dniach. (b) Termin wejścia w życie obowiązku zgłaszania przedłużono o 180 dni w przypadku zgłaszania informacji określonych w art. 3 rozporządzenia (UE) nr 148/2013, tj. informacji o ekspozycji. Odpowiednie pola w tabeli to pola dotyczące wyceny i zabezpieczenia (pola w tabeli 1). W związku z tym termin 85

86 przypada na dzień 11 sierpnia 2014 r., zaś pierwsze zgłoszenia należy złożyć nie później niż do końca dnia 12 sierpnia 2014 r., w tym wycena i zabezpieczenie na koniec dnia 11 sierpnia 2014 r. (c) Aktualizacja wyceny (V) w polu 58 dotyczy każdej zmiany w polach tabeli 1. W związku z tym zmiany wartości zabezpieczenia należy zgłaszać jako V w polu 58. Pytanie RT 3b [data ostatniej aktualizacji 23 czerwca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie wyceny (a) W jaki sposób należy zgłaszać do repozytorium transakcji informacje dotyczące wyceny? (a1) Czy w obliczaniu wyceny według wartości rynkowej należy uwzględnić właściwy depozyt zabezpieczający? (a2) Jaki kurs należy przyjąć dla potrzeb obliczania wyceny kontraktu według wartości rynkowej zgłaszanej w tabeli 1, pole 17? (a3) Jak należy obliczać wycenę według wartości rynkowej? (b) Czy w przypadku pierwszego zgłoszenia danej transakcji wycena według wartości rynkowej może być niewypełniona i zgłoszona później po końcu dnia w ramach modyfikacji? (c) Na jakiej podstawie konkretną wycenę można uznać za wycenę wg wartości rynkowej, a nie wycenę w oparciu o model? (d) W przypadku delegowania zgłaszania na kontrahenta, np. przez A na rzecz B, czy wycena B może być zgłoszona przez A? (e) Czy kontrahenci zobowiązani są uzgodnić zgłaszaną wycenę w przypadku instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem zorganizowanym, nierozliczanych przez CCP? Odpowiedź RT 3b (a) W przypadku transakcji rozliczanych przez CCP, pola dotyczące wyceny zabezpieczenia powinny być zgłaszane codzienne na poziomie pozycji podlegających utrzymywaniu i wycenie przez CCP zgodnie z art. 3 ust. 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/2013. Nie oznacza to, że zgłoszenia powinien dokonać CCP. CCP może udostępniać dane kontrahentom, by to oni dokonali zgłoszenia. Wykorzystanie danych CCP dotyczących wyceny nie oznacza dublowania zgłoszeń. 86

87 W przypadku gdy kontrahenci zgłaszanych transakcji podlegają wymogom dokonywania ich codziennej wyceny według wartości rynkowej lub wyceny w oparciu o model, zmiany wyceny według wartości rynkowej lub wyceny w oparciu o model już zgłoszonych transakcji należy zgłaszać codziennie (na koniec dnia). (a1) Nie. Pola 17 w tabeli 1 nie można wypełniać wartością 0 wyłącznie przy założeniu, że nie występuje ryzyko rynkowe, gdyż złożono właściwy depozyt zabezpieczający. Każdy złożony depozyt zabezpieczający jest uwzględniony w polu 25 informacji dotyczących kontrahenta, a nie w tym polu. (a2) Wycena według wartości rynkowej (tabela 1, pole 17) powinna opierać się na średnim kursie na koniec dnia na rynku (lub w CCP), z którego notowania służą jako kursy referencyjne. Jeżeli nie jest dostępny kurs rozliczenia na koniec dnia, wówczas wycena według wartości rynkowej powinna opierać się na średnim kursie zamknięcia na danym rynku. Kontrahenci powinni stosować wycenę według wartości rynkowej lub wycenę w oparciu o model zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia EMIR. W przypadku transakcji rozliczanych przez CCP kontrahenci powinno stosować wycenę CCP zgodnie z art. 3 ust. 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/2013. (a3) Wycena według wartości rynkowej powinna odpowiadać bezwzględnej wartości kontraktu. (b) Do końca dnia po dniu wykonania (termin zgłaszania) należy zgłosić kontrakt i wszystkie jego cechy, w tym wycenę. (c) Jeżeli dla potrzeb wyceny potrzeby dostępna jest cena, taką wycenę traktuje się jako wycenę według wartości rynkowej. (d) W przypadku oddelegowania zgłaszania przez kontrahentów, włączając w to wycenę, zachowują one odpowiedzialność za zapewnienie, by zgłoszenia składane w ich imieniu były dokładne, a także za okresowe zapewnienie, by były one zgodne z wartościami zgłaszanymi w ich imieniu. (e) Ponieważ wycena stanowi element informacji dotyczących kontrahenta, w przypadku instrumentu pochodnego nierozliczanego przez CCP kontrahenci nie muszą uzgadniać zgłaszanej wyceny. Pytanie RT 4 [data ostatniej aktualizacji: 24 października 2014 r.] Zgłaszanie nadal obowiązujących pozycji po wejściu w życie rozporządzenia EMIR (backloading) 87

88 (a) Artykuł 5 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1247/2012 (wykonawcze standardy techniczne dotyczące zgłaszania do repozytoriów transakcji) wymaga jak się wydaje zgłaszania każdego kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu giełdowego (ETD) zawartego od dnia 16 sierpnia 2012 r. Skoro sektor instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu giełdowego utrzymuje pozycje na poziomie kontraktów agregowane na podstawie dziennych transakcji, to czy przekazywanie danych na poziomie pozycji nie byłoby bardziej praktyczne i znaczące? (b) Czy należy zgłaszać informacje dotyczące wyceny i zabezpieczenia dla kontraktów zawartych od dnia 16 sierpnia 2012 r.? (c) Czy uzgodniony kod identyfikacyjny transakcji jest niezbędny również dla transakcji w backloadingu? (d) Jaka procedura obowiązuje w przypadku, gdy kontrahenci finansowi i CCP zobowiązani do zgłaszania swoich kontraktów w terminie 90 dni lub 3 lat, nie posiadają już zezwolenia, zmienią cel swojej działalności gospodarczej lub podlegają likwidacji w okresie backloadingu? (e) **nowe** Czy podmioty z państw trzecich (niepodlegające obowiązkowi zgłaszania w terminie jego wejścia w życia 12 lutego), które później stały się kontrahentami finansowymi w UE (ze względu na zmianę siedziby lub dlatego, że są zarządzane przez zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, którzy uzyskali zezwolenie lub zostali zarejestrowani zgodnie z dyrektywą AIFMD), są zobowiązane do zgłaszania transakcji zawartych przed dniem, w którym zaczęły one podlegać postanowieniom rozporządzenia EMIR? Odpowiedź RT 4 (a) Obowiązek zgłaszania dotyczy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu zarówno poza rynkiem regulowanym (OTC), jak i na rynku giełdowym (ETD). W związku z tym, zgodnie z art. 5 ust. 3 i 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1247/2012 (wykonawcze standardy techniczne dotyczące zgłaszania do repozytoriów transakcji), instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu na rynku giełdowym, które nadal obowiązywały w dniu 16 sierpnia 2012 r., będą musiały zostać zgłoszone w terminie 90 dni od daty rozpoczęcia dokonywania zgłoszeń, jeżeli nadal obowiązują w tym dniu, lub w terminie 3 lat od daty rozpoczęcia dokonywania zgłoszeń, jeżeli nie obowiązują już w tym dniu. W przypadku wszystkich kontraktów objętych obowiązkiem zgłaszania zawartych przed datą rozpoczęcia dokonywania zgłoszeń, nie ma konieczności odrębnego zgłaszania wszystkich zdarzeń w cyklu życia kontraktu następujących przed datą dokonywania zgłoszeń. Kontrakt można zgłosić na poziomie pozycji według ostatecznego stanu bądź w przypadku kontraktów nadal 88

89 obowiązujących według stanu na moment przekazania zgłoszenia. W przypadku rozliczanych centralnie kontraktów zawartych pomiędzy dniem 16 sierpnia 2012 r. a dniem 11 lutego 2014 r., kontrahenci mają zgłaszać wyłącznie wynikową pozycję netto na poziomie CCP na koniec dnia 11 lutego 2014 r. (b) Transakcje w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które nadal obowiązują w dniu rozpoczęcia dokonywania zgłoszeń takich informacji (tj. 180 dni od daty rozpoczęcia dokonywania zgłoszeń), muszą obejmować informacje na temat wyceny i zabezpieczenia na dzień rozpoczęcia dokonywania zgłoszeń, a nie dla wszystkich dni od 16 sierpnia 2012 r. do dnia stosowania obowiązku rozliczania zgodnie z art. 5 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1247/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. ustanawiającego wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do formatu i częstotliwości dokonywania zgłoszeń dotyczących transakcji do repozytoriów transakcji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji. Podobnie kontrakty rozwiązane przed dniem stosowania obowiązku rozliczania nie powinny obejmować informacji na temat wyceny i zabezpieczenia. (c) Jeżeli kontrakt podlegający backloadingowi nadal obowiązuje w momencie zgłaszania, kod identyfikacyjny transakcji musi być uzgodniony pomiędzy oboma kontrahentami i zgłoszony razem z pozostałymi informacjami dotyczącymi danego kontraktu. (d) Przedsiębiorstwo przejmujące obowiązki przedsiębiorstwa zlikwidowanego lub niewypłacalnego (np. połączenie poprzez przejęcie, itp.) powinno zapewnić zgłaszanie kontaktów przez niego zawartych na mocy takiego przeniesienia zgodnie z rozporządzeniem EMIR. Należy stosować identyfikator (kod LEI) przedsiębiorstwa przejmującego obowiązki przedsiębiorstwa zlikwidowanego lub niewypłacalnego. W przypadku gdy żadne przedsiębiorstwo nie przejmuje obowiązków przedsiębiorstwa zlikwidowanego lub niewypłacalnego, odpowiednie kontrakty pochodne będą zgłaszane jako kontrakty rozwiązane wyłącznie przez kontrahenta zlikwidowanego przedsiębiorstwa (jeżeli podlega on postanowieniom rozporządzenia EMIR). W tym przypadku kontrahent zlikwidowanego przedsiębiorstwa stosuje kod BIC lub kod klienta, jeżeli zlikwidowane przedsiębiorstwo nie posiada kodu LEI. (e) **nowe** Tak. Jeżeli kontrahent aktywnego kontraktu pochodnego otworzy siedzibę w UE, zaczyna podlegać obowiązkowi zgłaszania. Dotyczy to wszystkich aktywnych kontraktów, dzięki czemu ryzyka takiego kontrahenta są znane w UE, gdzie obecnie podmiot ten ma swoją siedzibę. Niezgłaszanie takich aktywnych 89

90 kontraktów stanowiłoby ukryte ryzyko, co byłoby sprzeczne z celami rozporządzenia EMIR / reformy G20. Pytanie RT 5 [data ostatniej aktualizacji: 4 czerwca 2013 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji (a) Czy obowiązek zgłaszania będzie dotyczyć wszystkich transakcji w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu giełdowego zawartych na rynku regulowanym? (b) Czy zdarzenia w cyklu życia (również w ciągu dnia) są rejestrowane w przypadku instrumentów będących przedmiotem obrotu giełdowego? Odpowiedź RT 5 (a) Obowiązek zgłaszania określony w rozporządzeniu EMIR dotyczy wszystkich instrumentów pochodnych. Jak wskazano w art. 2 ust. 5 rozporządzenia EMIR, instrument pochodny lub kontrakt pochodny oznacza instrument finansowy wymieniony w sekcji C pkt 4) 10) załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE określony w art. 38 i 39 rozporządzenia (WE) nr 1287/2006. Pytania dotyczące definicji z dyrektywy MiFID odnośnie do zakresu produktów zostały omówione w bazie danych pytań i odpowiedzi Komisji nt. MiFID: =MiFID (b) Zdarzenia w cyklu życia są uwzględniane, zaś w art. 4 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/2013 (regulacyjne standardy techniczne dotyczące zgłaszania do repozytoriów transakcji) przewidziano ich rejestr. Będzie on przydatny dla potrzeb identyfikowalności transakcji i kompleksowych zapisów danych z jednoczesnym zapewnieniem jasności większości pól danych w głównej ewidencji w repozytorium transakcji. Wszystkie informacje należy zgłaszać na koniec dnia według stanu na ten moment. Zgłaszanie w ciągu dnia nie jest obowiązkowe. Pytanie RT 6 [data ostatniej aktualizacji: 20 marca 2013 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Rozliczane transakcje Jaki jest harmonogram zgłaszania transakcji w instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu giełdowego rozliczanych przez CCP? 90

91 Odpowiedź RT 6 W przypadku rozliczenia w dniu realizacji, zgłoszenie należy przekazać jednorazowo do repozytorium transakcji w terminie 1 dnia roboczego od dnia realizacji zgodnie z art. 9 rozporządzenia EMIR. W rzadkich przypadkach rozliczenia po dniu realizacji i po dokonaniu zgłoszenia, nowację należy zgłaszać jako zmianę oryginalnego zgłoszenia w terminie 1 dnia od dnia rozliczenia. Pytanie RT 7 [data ostatniej aktualizacji: 4 czerwca 2013 r.] Artykuł 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Unikanie dublowania (a) Czy w celu unikania dublowania zgłaszanych informacji (zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia EMIR) CCP może wymagać od swoich uczestników rozliczających (a w efekcie od kontrahentów, których uczestnicy rozliczający reprezentują w rozliczeniach) zgłaszania transakcji, które zostały przyjęte do rozliczenia przez CCP, wyłącznie przez CCP do repozytorium transakcji wybranego przez CCP? (b) Czy zgłaszanie bez dublowania oznacza, że tylko jeden z kontrahentów może dokonać zgłoszenia, czy też obaj kontrahenci muszą dokonać zgłoszenia transakcji ze swojej strony? Odpowiedź RT 7 (a) Artykuł 9 przewiduje, że zgłaszanie powinni zapewnić kontrahenci i CCP, a nie tylko CCP. Kontrahenci i CCP powinni zapewnić, aby nie dublować zgłaszania informacji, poprzez uzgodnienie najbardziej skutecznej metody zgłaszania w celu uniknięcia dublowania. W sytuacji gdy CCP i kontrahenci korzystają z różnych repozytoriów transakcji, może się zdarzyć, że CCP zgłosi, iż kontrakt został rozliczony, do repozytorium transakcji innego niż repozytorium transakcji, do którego kontrakt został początkowo zgłoszony przez kontrahentów. CCP i kontrahenci powinni wówczas stosować spójne dane, w tym ten sam kod identyfikacyjny transakcji i te same informacje dotyczące wyceny, przekazywane kontrahentom przez CCP. Zgodnie z art. 9 rozporządzenia EMIR, zarówno kontrahenci jak i CCP zobowiązani są zapewnić dokonywanie zgłoszeń bez dublowania, przy czym ani CCP ani kontrahentom nie przysługuje prawo narzucenia drugiej stronie konkretnego mechanizmu zgłaszania. Jednakże oferując usługę zgłaszania CCP może wybrać konkretne repozytorium transakcji i pozostawić kontrahentowi wybór w zakresie akceptacji bądź rezygnacji z usługi zgłoszenia jego transakcji przez CCP w jego imieniu. 91

92 (b) Wymóg zgłaszania bez dublowania oznacza, że każdy kontrahent powinien zapewnić, by dla każdej przeprowadzonej przez niego transakcji występowało tylko jedno zgłoszenie (z wyłączeniem ewentualnych późniejszych zmian) z jego strony (lub w jego imieniu). Drugi kontrahent może również być zobowiązany do dokonania zgłoszenia, co również nie stanowi dublowania. W przypadku gdy obaj kontrahenci składają odrębne zgłoszenia dotyczące tej samej transakcji, powinni zapewnić spójność wspólnych danych w obu zgłoszeniach. Pytanie RT 8 [data ostatniej aktualizacji: 4 czerwca 2013 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Delegowanie (a) Czy istnieją ogólne postanowienia dotyczące sposobu zorganizowania outsourcingu w przypadku korzystania ze zgłaszania przez osobę trzecią? Czy mogą istnieć różne kryteria takiego outsourcingu w zależności od państwa członkowskiego, z którego pochodzi podmiot dokonujący outsourcingu? (b) Czy istnieje możliwość oddelegowania generowania UTI? Odpowiedź RT 8 (a) Nie ma konkretnych zasad dotyczących takiego trybu, chociaż zaleca się stosowanie prawnej dokumentacji (np. pisemnej umowy pomiędzy osobą odpowiedzialną za zgłaszanie a podmiotem zgłaszającym, nawet jeśli jest on również zobowiązany do zgłaszania, jak na przykład drugi kontrahent czy CCP). Należy przestrzegać postanowień rozporządzenia EMIR (terminowe i precyzyjne zgłaszanie itp.), zaś kontrahenci zachowują odpowiedzialność za nieprawidłowości w zgłaszaniu przez podmioty zewnętrzne, którym je zlecają. (b) Tak. Pytanie RT 9 [data ostatniej aktualizacji: 20 grudnia 2013 r.] Artykuł 9 wykonawczych standardów technicznych EMIR (tabela pól) Zgłaszanie do repozytorium transakcji (a) Jaka jest różnica pomiędzy polem Kod identyfikacyjny transakcji a polem Numer referencyjny transakcji? (b) Czy jeżeli kontrahent sam jest beneficjentem danej transakcji, to powinien być zgłoszony zarówno w polu kontrahent jak i w polu beneficjent? (c) Czy jeżeli kontrahent sam jest uczestnikiem rozliczającym (UR) danej transakcji, to powinien być zgłoszony zarówno w polu kontrahent jak i w polu 92

93 uczestnik rozliczający? (d) Czy jeżeli UR sam jest maklerem dla danej transakcji, to powinien być zgłoszony zarówno w polu uczestnik rozliczający jak i w polu makler? (e) Czy jeżeli makler sam jest kontrahentem (działa na własny rachunek) danej transakcji, to powinien być zgłoszony zarówno w polu makler jak i w polu kontrahent? Odpowiedź RT 9 (a) Nie istnieje jeszcze identyfikator dla instrumentów pochodnych wspólny dla rozporządzenia EMIR i dyrektywy MiFID. Kod identyfikacyjny transakcji jest kluczowym identyfikatorem w zgłaszaniu zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR (na poziomie kontraktu). Numer referencyjny transakcji powstał dla potrzeb zgłaszania zgodnie z dyrektywą MiFID i został włączony w zakres obowiązku zgłaszania określonego w rozporządzeniu EMIR tak, by zgłaszanie do repozytorium transakcji miało również znaczenie dla potrzeb dyrektywy MiFID. W szczególnym przypadku zgłaszania kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu giełdowego (ETD) zob. odpowiedź 5 w części V Zgłaszanie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu giełdowego. (b) - (e) Tak. Pytanie RT 10 [data ostatniej aktualizacji: 24 października 2014 r.] Kody LEI (identyfikator podmiotu prawnego) (a) **zmiana** Czy można zastosować kod klienta (np. numer rachunku lub numer uczestnika) w przypadku klientów nieposiadających kodu BIC lub LEI? (b) **zmiana** Jaki kod należy zastosować w celu identyfikacji kontrahentów (LEI czy BIC)? (c) Czy kod LEI dotyczy oddziałów lub punktów obsługi? (d) W jaki sposób kontrahent europejski ma wypełniać pole kontrahenta w przypadku kontrahenta posiadającego siedzibę w państwie trzecim, którego system prawny nie pozwala na ujawnianie jego tożsamości przez kontrahenta europejskiego podlegającego obowiązkowi zgłaszania? UPI (niepowtarzalny identyfikator produktu) i UTI (niepowtarzalny identyfikator transakcji) (e) Jakie kody należy stosować / czy nastąpiły jakieś zmiany względem UPI i UTI? Odpowiedź RT 10 93

94 (a) Tak, jeżeli klienci to osoby fizyczne. W przypadku klientów niebędących osobą fizyczną zob. poniższą odpowiedź (b) dotyczącą identyfikatora kontrahenta. (b) **zmiana** Kod LEI nadany lub należycie odnowiony i utrzymywany zgodnie z warunkami przez zatwierdzoną jednostkę pre-lou (lokalna jednostka operacyjna) globalnego systemu identyfikatorów podmiotów prawnych (GLEIS). Lista zatwierdzonych jednostek pre-lou dostępna jest na stronie: (c) Zgodnie z rekomendacją 10 zawartą w raporcie FSB Globalne identyfikatory podmiotów prawnych dla rynków finansowych ( na pierwszym etapie LEI nie będzie dotyczyć oddziałów/punktów obsługi dany podmiot prawny będzie dysponować tylko jednym kodem LEI: szczególnym tematem do przeglądu na wczesnym etapie będzie rozważenie w gronie ROC, czy i w jaki sposób globalny kod LEI może zostać wykorzystany w celu identyfikacji takich podmiotów, jak oddziały banków zagranicznych niebędące podmiotami prawnymi, a wymagające odrębnej identyfikacji w niektórych ponadgranicznych systemach likwidacji. (d) Zgodnie z art. 9 ust. 5 rozporządzenia EMIR, do repozytoriów transakcji przekazywać należy przynajmniej tożsamość stron kontraktu pochodnego. Wymogu tego nie można uchylić. W związku z tym kontrahent europejski zawierający transakcje z kontrahentami, których nie można zidentyfikować ze względu na przeszkody prawne, regulacyjne lub umowne, nie spełnia wymogów określonych w art. 9 ust. 5 rozporządzenia EMIR (d) **zmiana** ESMA nie otrzymała jeszcze oficjalnego wniosku o zatwierdzenie systemu UPI lub UTI, brak też na razie szczegółowych informacji na temat jego kształtu. W oparciu o standardy techniczne EMIR dotyczące zgłaszania: a. Bez zatwierdzenia UPI należy stosować tymczasową taksonomię i kod zawarty w standardach oraz b. Bez zatwierdzenia UTI kod powinien zostać nadany dwustronnie przez kontrahentów oraz nadany przez podmiot prowadzący system obrotu, platformę konfirmacji lub CCP zgodnie z pytanie TR nr 19. Pytanie RT 11 [data ostatniej aktualizacji: 5 sierpnia 2013 r.] Artykuł 9 Częstotliwość zgłaszania (a) Czy jeżeli kontrahent nie zawarł nowych transakcji pochodnych przez kilka dni, to musi codziennie zgłaszać już zawarte transakcje do repozytorium transakcji? 94

95 (b) Jak należy definiować dzień roboczy, jeżeli kontrahenci danej transakcji stosują różne kalendarze? (c) Czy należy zgłaszać do repozytorium transakcji transakcje zrealizowane tego samego dnia, podlegające kompensacji lub z innego powodu rozwiązane? Odpowiedź RT 11 (a) W przypadku braku zawarcia, zmiany lub rozwiązania kontraktu, nie ma konieczności zgłaszania poza obowiązkową aktualizacją wyceny lub zabezpieczenia. Ponieważ obowiązek zgłaszania łączy się z zasadą T+1 (przy czym T to dzień zawarcia / zmiany / rozwiązania kontraktu), nie ma konieczności przekazywania codziennych zgłoszeń, jeżeli nie nastąpiło zawarcie, zmiana ani rozwiązanie kontraktu. (b) Konwencja czasu została zdefiniowana w wykonawczych standardach technicznych jako UTC (uniwersalny czas koordynowany). W kwestii kalendarza podejście w przypadku instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu giełdowego oparte jest na harmonogramie danego rynku, a w przypadku instrumentów będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym na kalendarzu uzgodnionym przez kontrahentów w ramach kontraktu. Jeżeli kontrahenci transakcji w instrumentach będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nie uzgodnili kalendarza, należy stosować kalendarz TARGET, 7 również jeżeli kontrahent z EU zgłasza kontrakt zawarty z kontrahentem spoza UE. (c) Tak. Pytanie RT 12 [data ostatniej aktualizacji: 4 czerwca 2013 r.] Termin zapadalności Czy kontrahent musi zgłosić jako rozwiązanie fakt, że kontrakt zapadł w uzgodnionym terminie, czy też może założyć, że wynika to z pierwszego zgłoszenia (obejmującego termin zapadalności), a rozwiązanie należy zgłosić tylko wówczas, gdy kontrakt został rozwiązany przed terminem zapadalności? Odpowiedź RT 12 Zgodnie z art. 9 rozporządzenia EMIR, istnieje obowiązek zgłoszenia rozwiązania. Jednakże w przypadku gdy rozwiązanie następuje zgodnie z początkowymi warunkami kontraktu, można założyć, że takie rozwiązanie zostało wcześniej zgłoszone, z zastrzeżeniem że repozytorium transakcji prawidłowo zidentyfikuje taki termin 7 Zob. 95

96 rozwiązania. W związku z tym należy zgłaszać wyłącznie rozwiązania następujące w innym terminie. Pytanie RT 13 [data ostatniej aktualizacji: 5 sierpnia 2013 r.] Transakcje wewnątrzgrupowe Czy należy zgłaszać transakcje wewnątrzgrupowe? Odpowiedź RT 13 Tak. Transakcje wewnątrzgrupowe nie są zwolnione z obowiązku zgłaszania. Powinny być zgłaszane podobnie jak wszystkie inne transakcje, przy czym odpowiednie pole 32 Transakcja wewnątrzgrupowa należy wypełnić wartością Tak. Pytanie RT 14 [data ostatniej aktualizacji: 5 sierpnia 2013 r.] Transakcje w ramach tego samego podmiotu prawnego Czy należy zgłaszać transakcje w ramach tego samego podmiotu prawnego (np. pomiędzy dwoma punktami obsługi albo pomiędzy dwoma oddziałami z tym samym kodem LEI)? Odpowiedź RT 14 Nie, ponieważ nie biorą w nich udziału dwaj kontrahenci. Pytanie RT 15 [data ostatniej aktualizacji: 5 sierpnia 2013 r.] Pozaeuropejskie podmioty zależne podmiotów europejskich Czy obowiązek zgłaszania dotyczy pozaeuropejskich podmiotów zależnych grupy, której podmiot dominujący posiada siedzibę w Unii Europejskiej? Odpowiedź RT 15 Nie obowiązek zgłaszania do repozytoriów transakcji dotyczy kontrahentów z siedzibą w Unii Europejskiej. W związku z tym pozaeuropejskie podmioty zależne nie podlegają obowiązkowi zgłaszania. W przypadku kontraktów zawartych pomiędzy kontrahentem z UE a kontrahentem spoza UE, kontrahent z UE powinien w swoim zgłoszeniu wskazać kontrahenta spoza UE. Pytanie RT 16 [data ostatniej aktualizacji: 20 grudnia 2013 r.] Kod portfela, dla którego złożono zabezpieczenie Jak należy wypełniać pole Kod portfela, dla którego złożono zabezpieczenie? 96

97 Odpowiedź RT 16 W gestii kontrahenta przekazującego zgłoszenie leży ustalenie, jaką niepowtarzalną wartość podać w polu Kod portfela, dla którego złożono zabezpieczenie (tabela 1, pole 24). Pole należy wypełnić tylko wówczas, gdy w polu Zabezpieczenie na poziomie portfela (tabela 1, pole 23) podano wartość Y. Na przykład można zastosować w tym polu wartość przekazaną przez CCP, ale nie jest to wymagane i stosować można również inne wartości. Pytanie RT 17 [data ostatniej aktualizacji: 20 grudnia 2013 r.] Zgłaszanie na poziomie portfela Czy zdarzenia po zawarciu transakcji można zgłaszać na poziomie pozycji oprócz poziomu transakcji? Odpowiedź RT 17 Można stosować zgłaszanie na poziomie pozycji w uzupełnieniu zgłaszania na poziomie transakcji z zastrzeżeniem spełnienia wszystkich poniższych warunków. 1. Uzgodnienia prawne oznaczają, że ryzyko występuje na poziomie pozycji, wszystkie zgłoszenia transakcji dotyczą produktów wzajemnie wymiennych, zaś poszczególne transakcje zastąpiono pozycją. Sytuacja taka może wystąpić na przykład pomiędzy uczestnikiem rozliczającym a CCP. 2. Oryginalne transakcje, tj. na poziomie transakcji, zostały prawidłowo zgłoszone. Nie można zgłaszać samych pozycji. Wszystkie kontrakty zawarte w dniu 12 lutego 2014 r. lub po tym dniu muszą być zgłoszone na poziomie transakcji w każdym przypadku począwszy od dnia 12 lutego 2014 r. 3. Inne zdarzenia mające wpływ na wspólne pola w zgłoszeniu pozycji podlegają odrębnemu zgłoszeniu. 4. Zgłoszenia oryginalnych transakcji (punkt 2 powyżej) i zgłoszenia dotyczące innych zdarzeń (punkt 3 powyżej) jeśli ma zastosowanie osiągnęły odpowiedni stan końca życia. W tym celu należy oznaczyć zgłoszenia oryginalnych transakcji / zdarzeń jako objęte kompresją (tj. poprzez dokonanie modyfikacji pola Rodzaj zmiany (tabela 2, pole 58)), a następnie zgłosić wynikową pozycję netto (jako nową pozycję lub aktualizację istniejącej pozycji) oznaczoną jako wynik kompresji (tj. pole Kompresja (tabela 2, pole 11) należy wypełnić wartością Y ). 5. Zgłoszenie pozycji zostało poprawnie dokonane poprzez wypełnienie 97

98 wszystkich odpowiednich pól z tabeli 1 i Odpowiednie repozytorium transakcji może przyjąć zgłoszenia na poziomie pozycji, jak wskazano powyżej, a także może przekazywać organom dane zarówno na poziomie transakcji jak i pozycji w spójny sposób określony przez ESMA. W przypadku spełnienia tych warunków, kolejne aktualizacje, w tym aktualizacje wyceny, aktualizacje zabezpieczeń oraz inne modyfikacje i zdarzenia w cyklu życia można zastosować do zgłoszenia pozycji (jako modyfikacje itp. przy zachowaniu tej samej wartości w polu Kod identyfikacyjny transakcji danej pozycji), a nie do zgłoszeń oryginalnych transakcji / zdarzeń. Pytanie RT 18 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Konstrukcja UTI W jaki sposób należy konstruować identyfikator transakcji UTI? Odpowiedź RT 18 Zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 148/2013, jeżeli nie istnieje identyfikator transakcji uzgodniony na szczeblu europejskim, to należy wygenerować niepowtarzalny kod w porozumieniu z drugim kontrahentem (tabela 2, pole 8). Oznacza to, że dla każdego kontraktu pochodnego zgłaszanego do repozytorium transakcji zgodnie z rozporządzeniem EMIR należy stosować tylko jeden identyfikator transakcji, który nie może być stosowany w przypadku żadnego innego kontraktu pochodnego. Wskazano również, że kontrakty zgłaszane na zasadach określonych w rozporządzeniu EMIR mogą być również zgłaszane na zasadach obowiązujących w innych jurysdykcjach. W związku z tym ten sam identyfikator transakcji powinien móc być stosowany w obu takich jurysdykcjach przy zgłaszaniu danego kontraktu, by ułatwić rekoncyliację wszystkich zbiorów danych. Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 1247/2012, identyfikator transakcji może mieć do 52 znaków. W związku z tym identyfikator transakcji o długości mniejszej niż 52 znaki jest dopuszczalny pod warunkiem, że spełnia inne określone tu kryteria. Nie istnieje wymóg dodawania wartości do identyfikatora transakcji w celu osiągnięcia pełnej długości 52 znaków. Dla przykładu ESMA zakłada, że każda z określonych na poniższej liście metod konstruowania identyfikatora transakcji spełniałaby wymogi dotyczące zgłaszania określone w rozporządzeniu EMIR. Dla takich potrzeb ESMA zarezerwowała trzyznakowe pierwsze sekwencje od E00 do E99 włącznie. Identyfikator transakcji należy budować w każdym przypadku poprzez konkatenację (bez separatorów) trzech elementów. 98

99 Metoda 1: Metoda 2: Metoda 3: a. Znaki E01. Znaki 000 są również dopuszczalne, ale wyłącznie w przypadku kontraktów pochodnych zawartych przed dniem 12 lutego 2015 r. b. Kod MIC (zgodnie z normą ISO 10383) odpowiedniego systemu obrotu. c. Niepowtarzalny kod wygenerowany przez taki system obrotu lub przez CCP, stosowany przez taki system obrotu w celu rozliczenia kontraktu pochodnego. W przypadku gdy CCP wygeneruje kod, a kontrakty pochodne zawarte w takim systemie obrotu mogą być rozliczane przez więcej niż jednego CCP, wówczas należy zastosować środki służące uniknięciu sytuacji, w której różne CCP generowałyby tę samą wartość. a. Znaki E02. b. Kod identyfikacyjny podmiotu prawnego (LEI) (złożony z 20 znaków) podmiotu generującego (zwykle jest to jedna ze stron transakcji). c. Niepowtarzalny kod wygenerowany przez podmiot generujący niepowtarzalny identyfikator transakcji. a. Znaki E03. b. Niepowtarzalny kod wygenerowany niezależnie przez obu kontrahentów w oparciu o uzgodniony z góry zbiór informacji dotyczących transakcji w taki sposób, by obaj kontrahenci zbudowali ten sam kod, który będzie niepowtarzalny w stosunku do każdego innego zgłoszenia. Obaj kontrahenci odpowiadają za przekazanie tego samego kodu. Zastosowane informacje powinny obejmować Informacje dotyczące kontraktu z tabeli 2 w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 148/2013 oraz kody LEI obu kontrahentów. Metoda 4: Należy zauważyć, że w opinii ESMA to podejście jest nieoptymalne, w związku z czym taka możliwość dotyczy wyłącznie kontraktów pochodnych, które zostały lub zostaną zawarte do dnia 12 lutego 2015 r.: a. Znaki E04 lub 000. b. Identyfikator podmiotu generującego, inny niż pełny kod LEI (zwykle jest to jedna ze stron transakcji). 99

100 c. Niepowtarzalny kod wygenerowany przez podmiot generujący niepowtarzalny identyfikator transakcji. W przypadku kontraktów pochodnych, które mają być również zgłaszane zgodnie z postanowieniami Ustawy Dodda-Franka, można zastosować tę samą wartość, która byłaby zgłaszana zgodnie z Ustawą Dodda-Franka, tj. Unique Swap Identifier. 8 Przed zgłoszeniem kontraktu pochodnego kontrahenci powinni uzgodnić, jaką formę niepowtarzalnego identyfikatora transakcji będą stosować. W związku z tym obejmuje to ustalenie podejścia, jakie będą oni stosować w celu określenia, który podmiot wygeneruje niepowtarzalny identyfikator transakcji. **zmiana** Pytanie RT 19 [data ostatniej aktualizacji 24 października 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Generowanie UTI Jakie kryteria mają zastosować obaj kontrahenci w celu ustalenia, który z nich wygeneruje niepowtarzalny identyfikator transakcji (dalej UTI )? Odpowiedź RT 19 ESMA podkreśla znaczenie ogólnego obowiązku, zgodnie z którym przez dokonaniem zgłoszenia do repozytoriów transakcji kontrahenci powinni uzgodnić treść zgłoszenia. Obowiązek ten wynika z wymogi określonego w art. 9 ust. 1 rozporządzenia EMIR, który przewiduje, że Kontrahenci i CCP zapewniają, aby nie dublować zgłaszania informacji o zawartym kontrakcie pochodnym, oraz został szczegółowo opisany w dokumencie FAQ Komisji Europejskiej część II, pytanie 5: oraz w motywie 2 preambuły rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/2013. Na tej podstawie w tym ostatnim rozporządzeniu określono ogólną zasadę stosowaną, jeżeli nie istnieje UTI uzgodniony na szczeblu europejskim. Zgodnie z tą zasadą, UTI musi zostać uzgodniony z drugim kontrahentem (zob. tabela 2, pole 8 rozporządzenia). UTI należy wygenerować i zakomunikować na jak najwcześniejszym etapie w procesie transakcji. Jeżeli kontrahenci nie mogą ustalić, który z nich odpowiada za wygenerowanie UTI, należy przyjąć następujące podejście do generowania UTI: W przypadku transakcji zawieranych i rozliczanych centralnie, kod powinien 8 Zgodnie z definicją określoną w dokumencie 100

101 wygenerować: o system obrotu miejsca realizacji transakcji dla swojego uczestnika lub o w chwili rozliczenia CCP dla uczestnika rozliczającego. Następnie UTI powinien być wygenerowany przez uczestnika rozliczającego dla jego kontrahenta (np. firmy inwestycyjnej podlegającej przepisom dyrektywy MiFID). W przypadku transakcji potwierdzanych i rozliczanych centralnie w chwili rozliczenia CCP dla uczestnika rozliczającego. W przypadku transakcji potwierdzanych, ale nie rozliczanych centralnie w chwili potwierdzenia (przez platformę konfirmacji). W przypadku innych transakcji należy przestrzegać następującej hierarchii: o Kontrahent finansowy generuje UTI dla swojego kontrahenta niefinansowego; o Kontrahent niefinansowy przekraczający próg rozliczania generuje UTI dla swojego kontrahenta niefinansowego nieprzekraczającego progu rozliczania. o W ramach tej samej grupy podmiotów, w przypadku braku porozumienia, UTI generuje sprzedający. **zmiana** Pytanie RT 20 [data ostatniej aktualizacji 24 października 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Niewypełnione pola Czy wszystkie pola określone w załączniku do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/2013 są obowiązkowe? Czy niektóre pola mogą pozostać niewypełnione? Odpowiedź RT 20 Ogólnie wszystkie pola określone w regulacyjnych standardach technicznych są obowiązkowe. Niemniej jednak należy wyróżnić dwa odmienne przypadki, a mianowicie: 1. Dane pole nie jest istotne dla konkretnego typu kontraktu/transakcji, na przykład: - pole Data rozrachunku w przypadku gdy instrumentem bazowym jest indeks, - pole Towarowy instrument bazowy w przypadku instrumentów pochodnych na akcje, 101

102 - Siedziba kontrahenta w przypadku gdy jest ona uwzględniona w LEI. 2. Dane pole jest istotne dla konkretnego typu kontraktu/transakcji, ale: a. istnieją uzasadnione przesłanki, dla których faktyczna wartość w danym polu nie została przekazana w chwili składania zgłoszenia lub b. żadna z dopuszczalnych wartości określonych w załączniku do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1247/2012 dla danego pola nie ma zastosowania w przypadku konkretnej transakcji (np. w przypadku zgłoszenia przekazywanego przez CCP pole nr 7 w tabeli 1 Informacje dotyczące kontrahenta ). Aby repozytoria transakcji mogły odróżnić od siebie te dwa powyższe przypadki i spełnić wymogi określone w art. 19 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 150/2013 (w szczególności weryfikacja spełniania przez kontrahenta dokonującego zgłoszenia lub jednostkę przedkładającą informacje wymogów dotyczących zgłoszenia), przyjąć należy inne podejście w zakresie wypełniania nieistotnych lub istotnych pól. W pierwszym przypadku, ponieważ pole jest nieistotne dla konkretnej transakcji, powinno pozostać niewypełnione. W drugim przypadku obowiązkowe istotne pole nie powinno pozostać niewypełnione, tylko należy je wypełnić wartością Not Available ( NA ). Repozytoria transakcji powinny stosować zasady walidacji zapewniające zgłaszanie zgodnie z systemem rozporządzenia EMIR, włączając w to specyfikację określoną w standardach technicznych. W związku z tym kontrahent dokonujący zgłoszenia lub jednostka przedkładająca informacje powinna przestrzegać wymogów dotyczących zgłaszania określonych w tabeli Validation opublikowanej na stronie internetowej ESMA. Dotyczy to ewentualnych wartości NA / niewypełniania niektórych pól. W celu spełnienia wymogów określonych w art. 19 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 150/2013 repozytoria transakcji powinny odrzucać zgłoszenia, które nie zostały złożone zgodnie z wymogami dotyczącymi zgłaszania określonymi w tabeli Validation. Pytanie RT 21 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Taksonomia UPI Jeżeli nie istnieje przyjęta w Europie taksonomia niepowtarzalnego identyfikatora produktu (UPI), jakie identyfikatory należy stosować w przypadku kontraktów pochodnych, dla których nie są dostępne kody ISIN i AII? Odpowiedź RT

103 Zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1247/2012, jeżeli nie istnieje niepowtarzalny identyfikator produktu, a kontrakt pochodny nie może być identyfikowany za pomocą kombinacji kodu ISIN lub AII z odpowiednim kodem CFI, rodzaj instrumentu pochodnego jest identyfikowany w ramach taksonomii tymczasowej w następujący sposób: 1. Jako klasę instrumentu pochodnego (pole 2 w tabeli 2 Informacje dotyczące kontraktu ) podaje się jedną z następujących kategorii: a. towarowy instrument pochodny b. kredytowy instrument pochodny c. walutowy instrument pochodny d. instrument pochodny na akcje e. instrument pochodny na stopę procentową f. inne. 2. Jako typ instrumentu pochodnego (pole 3 w tabeli 2 Informacje dotyczące kontraktu ) podaje się jedną z następujących kategorii: a. kontrakty różnic kursowych; b. kontrakty terminowe na stopę procentową; c. kontrakty terminowe typu forward d. kontrakty terminowe typu future; e. opcje f. swapy g. inne. 3. W przypadku instrumentów pochodnych, które nie należą do konkretnej klasy lub konkretnego typu instrumentów pochodnych, zgłoszenie jest dokonywane w oparciu o klasę lub typ instrumentów pochodnych, które kontrahenci uzgodnili jako te, do których dany kontrakt jest najbardziej podobny. 4. Jeżeli nie istnieje przyjęta w Europie taksonomia UPI, nie należy stosować żadnej innej taksonomii, klasyfikacji ani kodu w celu wypełnienia tych pól (tj. pola 2 i 3 w tabeli 2 Informacje dotyczące kontraktu ). W przypadku gdy 103

104 repozytorium transakcji oferuje własną klasyfikację lub taksonomię, można z niej skorzystać w celu wypełnienia innych dodatkowych pól zapewnionych przez dane repozytorium transakcji, ale nie należy ich stosować przy wypełnianiu wyżej wspomnianych pól 2 i 3. Pytanie RT 22 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Systemy obrotu stosujące kody AII W jaki sposób należy ustalić, czy dany kontrakt ma być identyfikowany za pomocą kodu ISIN, czy za pomocą kodów AII? Odpowiedź RT 22 Kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu w systemach obrotu w Unii Europejskiej klasyfikowanych jako systemy obrotu stosujące kody AII należy identyfikować poprzez kombinację kodów AII i CFI. Pełny wykaz takich rynków regulowanych (oznaczonych jako systemy obrotu stosujące kody AII w kolumnie Identyfikator instrumentu ) opublikowano na stronie internetowej ESMA pod adresem ame=regulat ED_MARKETS_Display&subsection_id=0. Należy zauważyć, że w celu zapewnienia spójnego zgłaszania w przypadku systemów obrotu stosujących kody AII należy stosować wyłącznie kody AII i CFI. W przypadku opcji i kontraktów terminowych typu future będących przedmiotem obrotu na wielostronnych platformach obrotu należy skonsultować się z odpowiednią wielostronną platformą obrotu. Kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu w innych systemach należy identyfikować za pomocą kodu ISIN, jeżeli jest on dostępny, a jeżeli nie jest dostępny kod ISIN za pomocą taksonomii tymczasowej zgodnie z postanowieniami art. 4 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1247/2012. Pytanie RT 23 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Kod AII W jaki sposób należy wypełniać pole 2 ( Kod identyfikacyjny produktu nr 1 ) w tabeli 2 Informacje dotyczące kontraktu dla kontraktów pochodnych identyfikowanych za pomocą kodu AII? Odpowiedź RT 23 Pole nr 2 należy wypełniać, stosując kod produktu giełdowego (Exchange Product Code) przydzielony przez rynek regulowany. Jednocześnie pole nr 10 ( Miejsce realizacji transakcji ) w tabeli 2 Informacje dotyczące kontraktu należy wypełniać, stosując kod 104

105 MIC miejsca realizacji transakcji, a nie wartości XOFF lub XXXX. Pytanie RT 24 [data ostatniej aktualizacji 24 października 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Wskaźnik strony kontraktu dla swapów (a) W jaki sposób należy wypełniać pole nr 13 ( Strona kontraktu, po której znajduje się kontrahent ) w tabeli 1 Informacje dotyczące kontrahenta w przypadku swapów na akcje, instrumenty dłużne i dywidendy? (b) **zmiana** Kto jest nabywającym, a kto sprzedającym w walutowej transakcji terminowej typu forward lub swapie walutowym, jeżeli dwaj kontrahenci wymieniają waluty, a więc obaj są jednocześnie nabywającym i sprzedającym? Odpowiedź RT 24 (a) Zgodnie z zasadą ogólną, nabywcą swapu na akcje powinna być strona płacąca stopę stałą (nabywcą jest strona otrzymująca wynik z akcji). W przypadku swapu na akcje, nabywcą swapu na akcje jest strona, która ponosi ryzyko zmiany ceny instrumentu bazowego (strona płacąca stopę stałą i otrzymująca wartość akcji). Tak więc sprzedającym jest strona płacąca wartość akcji i otrzymująca stopę stałą. W przypadku swapu na akcje o dwóch nogach akcyjnych, nabywcą swapu na akcje jest strona, która ponosi ryzyko zmiany ceny instrumentu bazowego. W przypadku swapu na instrumenty dłużne, nabywcą swapu na instrumenty dłużne jest strona, która ponosi ryzyko zmiany ceny obligacji. Tak więc sprzedającym jest strona płacąca zmianę wartości obligacji i otrzymująca stopę stałą. W przypadku swapu na dywidendy, nabywcą swapu na dywidendy jest strona otrzymująca ekwiwalent faktycznie wypłaconej dywidendy, tak więc sprzedającym jest strona płacąca dywidendę i otrzymująca stopę stałą. (b) **zmiana** Stronę dostarczająca walutę, która figuruje jako pierwsza w kolejności alfabetycznej zgodnie z normą ISO 4217, należy zidentyfikować jako sprzedającego i oznaczyć wartością S w polu 13 w tabeli 1 Informacje dotyczące kontrahenta. W poniższych przykładach wskazano, w jaki sposób stosować tę zasadę w przypadku walutowej transakcji terminowej typu forward i swapu walutowego: I. WALUTOWA TRANSAKCJA TERMINOWA TYPU FORWARD: Walutową transakcję terminową typu forward na USD/JPY o terminie 1 miesiąca, 105

106 kwocie USD i stopie terminowej 103 strony powinny zgłosić w następujący sposób: Kontrahent A, który (za miesiąc) otrzyma USD i dostarczy JPY Kontrahent B, który (za miesiąc) otrzyma JPY i dostarczy USD W związku z tym wg powyższej zasady: Pierwsza waluta w kolejności alfabetycznej: JPY (sprzedający) Druga waluta w kolejności alfabetycznej: USD (nabywający) Dostarczana waluta JPY (ponieważ J w kolejności alfabetycznej figuruje przed U) Waluta nr 2 USD Waluta nominalna nr 1 USD (zgodnie z kontraktem) Waluta nominalna nr 2 JPY Kwota nominalna (USD) Sprzedający: Kontrahent A, ponieważ dostarcza walutę dostarczaną Nabywca waluty dostarczanej: Kontrahent B II. SWAP WALUTOWY: Swap walutowy na USD/JPY o terminie 1 roku, kwocie USD, stopie spotowej 102 i stopie terminowej 103 Kontrahent A, który (za rok) otrzyma USD i dostarczy JPY Kontrahent B, który (za rok) otrzyma JPY i dostarczy USD Kontrahent A zgłaszany jest jako SPRZEDAJĄCY swap walutowy (ponieważ dostarcza Walutę nr 1) Kontrahent B zgłaszany jest jako NABYWAJĄCY swap walutowy Pytanie RT 25 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Wartości po przecinku w polach nr 15 i 16 Czy w polach nr 15 (Mnożnik ceny) i 16 (Ilość) w tabeli 2 Informacje dotyczące kontraktu dopuszczalne są wartości po przecinku? Odpowiedź RT 25 Tak, określony format do 10 cyfr należy rozumieć jako uwzględniający również miejsca po przecinku. Pytanie RT 26 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie do repozytorium transakcji Kontrakty 106

107 złożone W jaki sposób należy zgłaszać następujące przypadki: (a) Kontrakt wynikający z innego kontraktu (np. opcja na kontrakt terminowy typu future) (b) Strategie handlowe (np. transakcje typu straddle lub butterfly) c) Transakcje o dwóch nogach? Odpowiedź RT 26 (a) Jeżeli pierwszy kontrakt wygasa przed powstaniem na jego podstawie drugiego kontraktu, który jest zasadniczo odmienny od pierwszego kontraktu, oba kontrakty należy zgłaszać oddzielnie. W związku z tym mimo że oba kontrakty są związane poprzez fakt powstania, powinny być zgłaszane w dwóch oddzielnych zgłoszeniach. (b) Dwa (lub więcej) kontrakty pochodne związane z tą samą strategią handlową należy zgłaszać oddzielnie. (c) Obie nogi kontraktu należy zgłaszać w jednym zgłoszeniu, jeżeli pozwala na to kombinacja pól w załączniku do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/2013. W innym przypadku należy składać po jednym zgłoszeniu na każdą nogę. Pytanie RT 27 [data ostatniej aktualizacji 11 lutego 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Pola dla nogi 1 i nogi 2 Którą nogę transakcji należy przypisać do pól dotyczących nogi 1, a którą do pól dotyczących nogi 2? Odpowiedź RT 27 Ponieważ takie pola zawarto w tabeli 2 jako Informacje dotyczące kontraktu, kontrahenci mają uzgadniać spójne podejście dotyczące przypisania każdej nogi do odpowiedniego pola w zgłoszeniu. Brak porozumienia powodowałby problemy w rekoncyliacji na poziomie repozytorium transakcji. Obowiązek uzgadniania treści zgłoszeń wynika z art. 9 ust. 1 rozporządzenia EMIR, który przewiduje, że Kontrahenci i CCP zapewniają, aby nie dublować zgłaszania informacji o zawartym kontrakcie pochodnym, oraz został szczegółowo opisany w dokumencie FAQ Komisji Europejskiej część II, pytanie 5: 107

108 Pytanie RT 28 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Pole Instrument bazowy (a) W jaki sposób należy wypełniać pole 4 ( Instrument bazowy ) w tabeli 2 w przypadku kontraktu pochodnego, którego instrumentem bazowym nie jest indeks ani koszyk? (b) W jaki sposób należy wypełniać pole 4 ( Instrument bazowy ) w tabeli 2 w przypadku walutowych kontraktów pochodnych, które nie opierają się na indeksie lub koszyku? Na przykład jeżeli instrumentem bazowym jest waluta (kurs walutowy). Odpowiedź RT 28 (a) Jeżeli nie istnieje przyjęty UPI, towarowy instrument bazowy musi być wskazany w sekcji 2g w polach 45 Towarowy instrument bazowy i 46 Szczegółowe informacje dotyczące towaru. W takim przypadku pola Instrument bazowy (tabela 2, pole 4) nie można wypełnić, a więc należy w nim umieścić wartość NA. (b) Jeżeli nie istnieje przyjęty UPI, walutowa bazowa musi być wskazana w polach 5 i 6 dla waluty nominalnej w odpowiedniej sekcji 2f. W takim przypadku pola Instrument bazowy (tabela 2, pole 4) nie można wypełnić, a więc należy w nim umieścić wartość NA. Pytanie RT 29 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Pole 15 dla kontrahentów niefinansowych Czy kontrahenci niefinansowi są zobowiązani wypełniać pole 15 w tabeli 1 zgodnie z regulacyjnymi standardami technicznymi dotyczącymi zgłaszania (cel transakcji) przy zgłaszaniu kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu giełdowego? Odpowiedź RT 29 Pole 15 należy wypełnić, zgłaszając kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu giełdowego lub obrotu poza rynkiem regulowanym w celu wskazania, czy transakcja jest bezpośrednio związana z działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami. Odniesienie do art. 10 ust. 3 rozporządzenia EMIR ma zapewniać spójność koncepcji działalności gospodarczej i działalności w zakresie zarządzania aktywami i pasywami określonej w art. 10 rozporządzenia EMIR, co nie ogranicza zakresu pola 15 do instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. 108

109 Pytanie RT 30 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Kody MIC Jaki rodzaj kodu MIC należy stosować, wypełniając pole Miejsce zawarcia transakcji (tabela 2, pole 10) poprzez zastosowanie kodu MIC? Odpowiedź RT 30 Kody MIC określa norma ISO Norma ta określa dwa rodzaje kodów MIC: MIC i MIC operacyjny, określane również odpowiednio jako MIC segmentowy lub MIC organizacyjny. W zgłoszeniach zgodnych z rozporządzeniem EMIR rynki regulowane i wielostronne platformy obrotu należy identyfikować odpowiednim kodem MIC zgodnie z bazą danych MiFID dostępną na stronie internetowej pod adresem: Pytanie RT 31 [data ostatniej aktualizacji 20 marca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Kurs walutowy Jakie stopy należy zastosować w odpowiednich polach dotyczących kursów walutowych (42, 43 i 44) stopę zawarcia transakcji / stopę referencyjną z dnia zgłoszenia / inną stopę? Odpowiedź RT 31 Pola dotyczące kursu walutowego należy wypełniać, stosując stopę obowiązującą w dniu zawarcia kontraktu, tj. stopę obowiązującą w dniu wskazanym w polu 19 tabeli 2 Informacje dotyczące kontraktu. Stopa ta powinna być zgodna z wartością w polu 44 tabeli 2 Podstawa kursu walutowego. Pytanie RT 32 [data ostatniej aktualizacji 23 czerwca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Zgłaszanie wyceny swapów na produkty strukturyzowane W jaki sposób kontrahenci powinni zgłaszać wartości dotyczące złożonych kontraktów związanych z tą samą strategią handlową? Odpowiedź RT 32 W przypadku oddzielnego zgłoszenia kontraktów dotyczących tej samej strategii zgodnie z pytaniem RT 26, wycenę należy zgłaszać dla poszczególnych kontraktów. Pytanie RT 33 [data ostatniej aktualizacji 23 czerwca 2014 r.] 109

110 Art. 9 rozporządzenia EMIR Pole Zabezpieczenie W jaki sposób należy wypełniać pole Zabezpieczenie (tabela 1, pole 22)? Odpowiedź RT 33 (1) Niezabezpieczony Kontrakt pochodny należy opisać jako Niezabezpieczony, jeżeli kontrahent zgłaszający takiego kontraktu pochodnego nigdy nie wnosi żadnego zabezpieczenia (wstępnego depozytu rozliczeniowego ani właściwego depozytu zabezpieczającego). (2) Częściowo zabezpieczony Kontrakt pochodny należy opisać jako Częściowo zabezpieczony, jeżeli umowa pomiędzy kontrahentami przewiduje, że jeden lub obaj kontrahenci będą regularnie wnosić właściwy depozyt zabezpieczający i nie wymieniają w ogóle wstępnego depozytu rozliczeniowego albo też wyłącznie kontrahent zgłaszający otrzymuje wstępny depozyt rozliczeniowy. (3) Jednostronnie zabezpieczony Kontrakt pochodny należy opisać jako Jednostronnie zabezpieczony, jeżeli umowa pomiędzy kontrahentami przewiduje, że wyłącznie kontrahent zgłaszający takiego kontraktu pochodnego zobowiązuje się wnieść wstępny depozyt rozliczeniowy, regularnie wnosić właściwy depozyt zabezpieczający, bądź wnosić jeden i drugi depozyt z tytułu kontraktu pochodnego. (4) W pełni zabezpieczony Kontrakt pochodny należy opisać jako W pełni zabezpieczony, jeżeli umowa pomiędzy kontrahentami przewiduje, że obaj kontrahenci zobowiązani są wnieść wstępny depozyt rozliczeniowy i regularnie wnosić właściwy depozyt zabezpieczający. Termin regularnie zastosowano powyżej w celu wykluczenia sytuacji, w której kontrahenci mogliby określić tak wysoką wartość progową, że jeden lub obaj kontrahenci rzadko wnosiliby właściwy depozyt zabezpieczający lub nie wnosili go wcale. Konsekwencje tego podejścia podsumowano w poniższej tabeli. Właściwy depozyt zabezpieczający wnosi Kontrahent 1, ale nie Kontrahent 2, brak wstępnego depozytu rozliczeniowego Wartość zgłaszana w polu Zabezpieczenie w odpowiednim zgłoszeniu Kontrahent 1 Kontrahent 2 PC U Właściwy depozyt zabezpieczający wnoszą obaj kontrahenci, brak PC PC 110

111 wstępnego depozytu rozliczeniowego Wstępny depozyt rozliczeniowy + właściwy depozyt zabezpieczający wnosi Kontrahent 1, a Kontrahent 2 nie wnosi żadnych depozytów Wstępny depozyt rozliczeniowy wnosi wyłączenie Kontrahent 1, obaj kontrahenci wnoszą właściwy depozyt zabezpieczający Wstępny depozyt rozliczeniowy + właściwy depozyt zabezpieczający wnoszą obaj kontrahenci OC OC FC U PC FC Żaden kontrahent nie wnosi zabezpieczenia U U Pytanie RT 34 [data ostatniej aktualizacji 23 czerwca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Kontrakty bez terminu zapadalności Niektóre kontrakty pochodne, jak kontrakty różnic kursowych, mogą nie mieć oznaczonego terminu zapadalności, a w chwili ich zawarcia nie jest również określony termin rozwiązania. Kontrahenci mogą w każdej chwili zdecydować o zamknięciu kontraktu ze skutkiem natychmiastowym. Mogą również dokonać częściowego zamknięcia kontraktu, ponieważ kontrahenci mogą rozwiązać tylko część wolumenu jednego dnia, a kolejną część lub części innego dnia. W jaki sposób należy zgłaszać takie kontrakty zgodnie z rozporządzeniem EMIR? Odpowiedź RT 34 Kontrahenci powinni zgłaszać do repozytorium transakcji każde otwarcie nowego kontraktu jako nowy zapis. Po zamknięciu kontraktu kontrahenci powinni przesłać zgłoszenie rozwiązania do wstępnego zapisu poprzez wypełnienie pola Data rozwiązania. W przypadku częściowego zamknięcia kontraktu kontrahenci wysyłają zgłoszenie zmiany pierwotnego zapisu, zmniejszając wyłącznie jego Kwotę nominalną (pozostały wolumen jest równy wolumenowi jeszcze nie rozwiązanemu). W przypadku kolejnego częściowego zamknięcia wysyła się kolejne zgłoszenie modyfikacji, aż do pełnego zamknięcia całego kontraktu. Wówczas kontrahenci wysyłają zgłoszenie rozwiązania oznaczone jako cancelled, wypełniając pole Data rozwiązania. W tych przypadkach cena otwarcia kontraktu zgłaszana jest wyłącznie w pierwszym zgłoszeniu 111

112 ( new ) i nie jest aktualizowana w późniejszych zgłoszeniach zmiany. Pytanie RT 35 [data ostatniej aktualizacji 23 czerwca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Pole Kwota nominalna Zgodnie z regulacyjnymi standardami technicznymi określającymi minimalny poziom szczegółowości informacji podlegających zgłoszeniu repozytoriom transakcji, pole 14 Kwota nominalna powinno odpowiadać pierwotnej wartości kontraktu. Jednakże transakcje regularnie podlegają rozwiązaniu lub nowacji w części bądź też zwiększeniom oraz zmniejszeniom. Dlatego też bieżąca kwota nominalna może istotnie różnić się od kwoty pierwotnej, ponieważ jej wartość odzwierciedla aktualizacje transakcji wynikające ze zdarzeń następujących w cyklu jej życia, jak częściowe rozwiązanie. Jakiego rodzaju wartość ma uwzględniać pole Kwota nominalna? Odpowiedź RT 35 Kiedy następuje otwarcie nowego kontraktu, pole Kwota nominalna odpowiada pierwotnej wartości kontraktu. Kiedy wartość nominalna wzrasta lub spada wskutek zdarzeń następujących w cyklu życia, kontrahenci przesyłają zgłoszenie zmiany do pierwotnego zapisu, modyfikując odpowiednio ilość i/lub Kwotę nominalną w celu wykazania pozostałego wolumenu. Jeżeli zmienia się ilość, należy odpowiednio aktualizować Kwotę nominalną. Pytanie RT 36 [data ostatniej aktualizacji 23 czerwca 2014 r.] Art. 9 rozporządzenia EMIR Nowacja kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym W jaki sposób kontrahenci powinni zgłaszać nowację kontraktu pochodnego będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym z punktu widzenia strony pozostającej? Założenie: Dla strony wychodzącej, istniejąca transakcja zostaje rozwiązana, natomiast dla strony pozostającej, powstaje nowa transakcja. Odpowiedź RT 36 W przypadku pierwotnego zgłoszenia dotyczącego istniejącej transakcji, kontrahenci powinni przesłać zgłoszenie rozwiązania oznaczone jako cancelled, wypełniając pole Data rozwiązania. Kontrakt pozostający i nowy kontrahent wysyłają następnie nowe zgłoszenie dotyczące nowej transakcji. **nowe** Pytanie RT 37 [data ostatniej aktualizacji 24 października 2014 r.] Art. 81 Dostęp do danych dla właściwych organów Zgodnie z art. 81 ust. 2 rozporządzenia EMIR, Repozytorium transakcji gromadzi i 112

113 przechowuje dane oraz dba o to, aby podmioty, o których mowa w ust. 3, miały bezpośredni i natychmiastowy dostęp do szczegółowych informacji na temat kontraktów pochodnych, które to informacje są im potrzebne do wykonywania ich praw i obowiązków. Ponadto w art. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji 151/2013 określono różne kryteria filtrowania dotyczące dostępu do trzech poziomów danych: danych transakcyjnych, danych o pozycjach oraz danych zagregowanych. (a) W przypadku odniesień do dostępu regulatorów do danych, w jaki sposób należy rozumieć dostęp do wszystkich danych transakcyjnych? (b) Czy właściwy organ unijny (w tym organy właściwe państw członkowskich UE) mają dostęp do wszystkich danych transakcyjnych dotyczących wszystkich transakcji pochodnych zwieranych przez kontrahenta, leżących w kompetencjach takiego organu, niezależnie od tego, czy taki kontrahent jest zgłaszany w polu nr 2 informacji dotyczących kontrahenta ( Kod identyfikacyjny kontrahenta ), czy w polu nr 3 informacji dotyczących kontrahenta ( Kod identyfikacyjny drugiego kontrahenta )? (c) Czy właściwy organ z państwa członkowskiego ma dostęp do wszystkich danych transakcyjnych dotyczących wszystkich transakcji pochodnych zwieranych przez kontrahenta z tego samego państwa członkowskiego? (d) Do chwili przyjęcia niepowtarzalnego identyfikatora produktu w Unii Europejskiej zgłoszenia przesyłane do repozytorium transakcji, w których instrumentem bazowym jest indeks lub koszyk indeksów, są zgłaszane z wartością I lub B w polu nr 4 Informacji dotyczących kontraktu. Które organy właściwe mają dostęp do wszystkich danych transakcyjnych dotyczących transakcji pochodnych, w których instrument bazowy jest identyfikowany za pomocą wartości I lub B? Odpowiedź RT 37 (a) Zgodnie z motywem 13 preambuły rozporządzenia delegowanego Komisji 151/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r., dane transakcyjne powinny obejmować szczegóły dotyczące poszczególnych transakcji. Takie szczegóły obejmują dwa zbiory informacji dotyczących kontrahenta określonych w tabeli 1 załącznika do rozporządzenia delegowanego Komisji 148/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. oraz wspólny zbiór informacji dotyczących kontraktu określonych w tabeli 2 załącznika do rozporządzenia delegowanego Komisji 148/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. (b) Tak. (c) Tak, jeżeli jest do tego uprawniony. (d) Do chwili przyjęcia niepowtarzalnego identyfikatora produktu w Unii 113

114 Europejskiej wszystkie organy właściwe w Unii (w tym organy właściwe państw członkowskich UE) mają dostęp do wszystkich danych transakcyjnych dotyczących transakcji pochodnych, w których instrument bazowy jest identyfikowany za pomocą wartości I lub B. **Nowe** Pytanie RT 38 [data ostatniej aktualizacji 24 października 2014 r.] Transakcje rozwiązane przed terminem zgłaszania. W jaki sposób należy zgłaszać transakcje rozwiązane przed terminem zgłaszania? Odpowiedź RT 38 Wszystkie kontrakty zgłaszane po raz pierwszy należy składać jako NEW. W przypadku przedterminowego rozwiązana przed terminem zgłaszania, należy jednocześnie przesłać dwa zgłoszenia: jedno z AT=N i jedno z AT=C. **Nowe** Pytanie RT 39 [data ostatniej aktualizacji 24 października 2014 r.] Transakcje pakietowe i przydziały W jaki sposób należy zgłaszać transakcje pakietowe i przydziały? Odpowiedź RT 39 Należy odróżnić od siebie (i) scenariusze, w których firma inwestycyjna zawiera transakcję pakietową, która następnie zostaje przydzielona klientom i (ii) scenariusze, w których zarządzający funduszami, który sam nie jest objęty obowiązkiem zgłaszania, zawiera transakcję pakietową, która następnie zostaje przydzielona na poszczególne fundusze. (i) W pierwszym przypadku transakcję pakietową powinna najpierw zgłosić firma inwestycyjna. Następnie firma inwestycyjna powinna zgłosić przydział dla poszczególnych klientów. (ii) W drugim przypadku zgodnie z pytaniem ogólnym 1(a), transakcje pakietowe, które następnie podzielono na poszczególne fundusze w dniu zawarcia transakcji, nie podlegają wymogowi zgłaszania. W takim przypadku kontrahentem transakcji pochodnej jest indywidualny fundusz, a więc przydział należy zgłosić (a) wskazując odpowiedni indywidualny fundusz (w imieniu którego zarządzający funduszami zawarł transakcję pakietową) jako kontrahenta takiej transakcji oraz (b) wskazując przydział odpowiedniej części transakcji na rzecz odpowiedniego indywidualnego funduszu. Części transakcji pakietowej nieprzydzielone w dniu zawarcia transakcji należy zgłaszać, wskazując zarządzającego funduszami jako kontrahenta. Ten mechanizm zgłaszania ma 114

115 zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy obowiązujące przepisy prawa krajowego dopuszczają przydział po dacie zawarcia transakcji. 115

116 Część IV: Zgłaszanie do repozytorium transakcji Scenariusze transakcji Data ostatniej aktualizacji: 11 lutego 2014 r. Niniejsza część dokumentu z pytaniami i odpowiedziami zawiera opis zgłoszeń, jakie mają być przekazywane do repozytorium transakcji przez kontrahentów, CCP lub podmioty trzecie w ich imieniu zgodnie z kilkoma kluczowymi scenariuszami. Należy zauważyć, że: - odniesienia do kontrahentów w niniejszym załączniku należy rozumieć w znaczeniu nadanym w definicji określonej w art. 2 ust. 8 i 9 rozporządzenia EMIR, 9 - lista scenariuszy ma wyłącznie charakter orientacyjny i dotyczy podstawowych przypadków, w związku z czym nie należy jej traktować jako wyczerpującej, zaś dodatkowe wytyczne zostaną opublikowane na późniejszym etapie, - w przypadku gdy kontrahent z UE zawiera transakcję z kontrahentem spoza UE, ten pierwszy powinien zgłosić odpowiedni instrument pochodny niezależnie od faktu, że kontrahent spoza UE podlega obowiązkowi zgłaszania w swoim własnym państwie; ewentualne zwolnienia z obowiązku zgłaszania, np. w przypadku członków Europejskiego Systemu Banków Centralnych, bądź niepodleganie obowiązkowi zgłaszania, np. w przypadku podmiotów niemających siedziby w UE, nie stanowią zwolnienia z obowiązku zgłaszania drugiego kontrahenta (który efektywnie podlega obowiązkowi zgłaszania, chyba że taki drugi kontrahent również nie podlega temu obowiązkowi) podmiot z UE musi dokonać zgłoszenia zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR oraz zgłosić tożsamość swojego kontrahenta spoza UE, - chociaż wszystkie pola są obowiązkowe, nie we wszystkich przypadkach wszystkie pola będą wypełniane przez kontrahentów, ponieważ z różnych powodów mogą nie mieć zastosowania jednym z częstszych powodów może być to, że dane pole nie ma zastosowania do danej transakcji (np. pola dotyczące klasy innej od klasy zgłaszanego instrumentu pochodnego), a kolejnym może być fakt, że pola nie dotyczą danego typu kontrahenta (np. banki rozwoju wielostronnego i 9 (8) kontrahenci finansowi oznaczają przedsiębiorstwa inwestycyjne, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2004/39/WE, instytucje kredytowe, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 73/239/EWG, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2002/83/WE, zakłady reasekuracji, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2005/68/WE, UCITS i odpowiednio, ich spółek zarządzających, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2009/65/WE, instytucje pracowniczych programów emerytalnych w rozumieniu art. 6 lit. a) dyrektywy 2003/41/WE oraz alternatywne fundusze inwestycyjne zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub których zarejestrowano zgodnie z dyrektywą 2011/61/UE; (9) kontrahent niefinansowy oznacza przedsiębiorstwo mające siedzibę w Unii inne niż podmioty, o których mowa w pkt 1) oraz 8). 116

117 klasyfikacja kontrahentów jako finansowych i niefinansowych), - obowiązkowi zgłaszania zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR nie podlegają osoby fizyczne, które w związku z tym nie są uważane za przedsiębiorstwa (zob. FAQ nr 14 Komisji Europejskiej), a wyłącznie organy określone w art. 2 ust. 8 i 9 rozporządzenia EMIR, w związku z czym we wszystkich poniższych przykładach, jeżeli kontrahentem transakcji jest osoba fizyczna, nie ma ona obowiązku zgłaszania; drugi kontrahent, jeżeli nie jest również osobą fizyczną, ma obowiązek zgłoszenia transakcji do repozytorium transakcji, włączając w to wewnętrzny kod osoby fizycznej, z którą zawarł tę transakcję, - rozporządzenie EMIR dopuszcza możliwość oddelegowania zgłaszania, w tym: jeden kontrahent może oddelegować zgłaszanie na drugiego kontrahenta, jeden kontrahent może oddelegować zgłaszanie na osobę trzecią, obaj kontrahenci mogą oddelegować zgłaszanie na tę samą osobę trzecią, obaj kontrahenci mogą oddelegować zgłaszanie na dwie różne osoby trzecie, - wszystkie poniższe przykłady odpowiadają jednej z powyższych możliwości w przypadku, gdy obaj kontrahenci nie dokonują bezpośredniego zgłaszania zgodnie z zasadą unikania dublowania oraz zapewnienia zgłaszania, ESMA skłania się ku centralnemu zgłaszaniu (tj. przez system obrotu, w którym zawarto kontrakt w instrumentach będących przedmiotem obrotu na rynku regulowanym lub przez CCP, w którym kontrakt jest rozliczany), przy czym powinno to być zawsze przedmiotem porozumienia pomiędzy kontrahentami w oparciu o dobrowolne uzgodnienia w zakresie delegowania, - ponieważ obowiązek zgłaszania spoczywa zawsze po stronie kontrahentów danej transakcji, to jeśli osoba trzecia wykonuje takie zadania na podstawie wcześniejszej umowy (w imieniu jednego lub obu kontrahentów), powinna ona zapewnić, by kontrahenci przekazali wszystkie odpowiednie dane niezbędne do wykonania obowiązku zgłaszania, - należy pamiętać, że firmy inwestycyjne świadczące usługi inwestycyjne (np. realizacja zleceń lub przyjmowanie i przekazywanie zleceń) nie mają obowiązku zgłaszania zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR, chyba że staną się kontrahentem transakcji działając na własny rachunek nie ma powodów, by kontrahenci transakcji w instrumencie pochodnym nie mogli korzystać z usług firmy inwestycyjnej (jako maklera) jako osoby trzeciej dla potrzeb zgłaszania do repozytorium transakcji, przy czym jest to ogólna możliwość w każdym przypadku, tak więc w poniższych przykładach nie pogłębiano takiej możliwości, 117

118 Case 1: Bilateral, non-cleared trade (basic case) A - poniższe [possible przypadki opierają się na perspektywie operacyjnej, mającej na celu skuteczne client zgłaszanie of A] do repozytorium transakcji, a nie na dokładnej strukturze (counterparty) (counterparty) prawnej czy liczbie kontraktów w ramach transakcji w instrumencie pochodnym, w szczególności Beneficiary instrumencie będących przedmiotem obrotu giełdowego. Jest to zgodne z podejściem przyjętym w rozporządzeniu delegowanym Komisji nr 148/2013 (zwłaszcza w art. 2 dotyczącym rozliczonych transakcji). Przypadek 1: Dwustronna nierozliczona transakcja (przypadek bazowy) No specific provisions apply to this case. Both counterparties have an obligation to report. Both identify the other as counterparty. A should identify its client, if any, as beneficiary in its report [ewentualnie* Should parties klient*a]* agree to centrally clear this A* type of bilateral transaction, reporting B* duties do not c The CCP could however * centralise reporting, (kontrahent)* should counterparties and (kontrahent)* the CCP agree on such deleg Beneficjent* * * * * B W tym przypadku nie stosuje się szczególnych postanowień. Obaj kontrahenci podlegają obowiązkowi Case 2: Principal zgłaszania. trades Każdy in a chain z nich wskazuje drugiego jako swojego kontrahenta. A powinien ewentualnie wskazać w zgłoszeniu swojego klienta jako beneficjenta. [possible A W przypadku client of gdy A] strony uzgodnią centralne rozliczenie tego rodzaju transakcji dwustronnej, nie zmienia (counterparty) to obowiązków zgłaszania. (counterparty) Jednakże CCP może scentralizować (counterparty) Beneficiary zgłaszanie, jeżeli kontrahenci i CCP uzgodnią jego oddelegowanie. A is a client of B. They conclude a transaction that is back-to-back to another transaction that B is conclud- Przypadek ing with 2: C. Łańcuch transakcji na rachunek własny All 3 counterparties (i.e. each of the two counterparties to the two contracts) have the duty to report. B acts as principal in both trades and is therefore considered as a counterparty of both under EMIR, being thus under the duty to report the contract, reporting A as counterparty in the first trade and C as its counterparty in the second trade. C and A will name B as their counterparty. [ewentualnie* A* B* C* klient*a]* * (kontrahent)* (kontrahent)* (kontrahent)* Beneficjent* * * * * Case 3: Counterparty dealing bilaterally with another * counterparty through a broker * A [possible A jest klientem client B. Zawierają of A] (counterparty) transakcję powiązaną (broker acting z inną transakcją, zawartą (counterparty) pomiędzy B as agent) a C. Beneficiary Wszyscy trzej kontrahenci (tj. każdy z dwóch kontrahentów obu kontraktów) mają obowiązek zgłoszenia. B B acts as agent (introducing broker). B is not signing or entering into any derivative contract with A or C and is therefore not considered as a counterparty under EMIR, thus not being under the duty to report. A and C are the counterparties and have the duty to report. They will know each other as they will sign a bilateral agreement (derivative), even if B acts as an intermediary. 118 B should be identified as broker by A and C in their reports. A should identify its client, if any, as beneficiary in its report. B C C

119 B acts as principal in both trades and is therefore considered as a counterparty of both under EMIR, being thus under the duty to report the contract, reporting A as counterparty in the first trade and C as its counterparty in the second trade. C and A will name B as their counterparty. Case 3: Counterparty dealing bilaterally with another counterparty through a broker B działa na własny rachunek w obu transakcjach, w związku z czym uważany jest za kontrahenta obu transakcji zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR, a więc podlega również [possible obowiązkowi A zgłoszenia B kontraktu, wskazując A jako kontrahenta C w client of A] (counterparty) (broker acting (counterparty) pierwszej transakcji i C jako kontrahenta as w agent) drugiej transakcji. C i A wskazują B jako swojego kontrahenta. Beneficiary Przypadek 3: Kontrahent zawierający dwustronną transakcję z innym B acts as agent (introducing broker). B is not signing or entering into any derivative contract with A or C kontrahentem and is therefore za not pośrednictwem considered as a counterparty maklera under EMIR, thus not being under the duty to report. A and C are the counterparties and have the duty to report. They will know each other as they will sign a bilateral agreement (derivative), even if B acts as an intermediary. [ewentualnie* klient*a]* * Beneficjent* A* (kontrahent)* * * B* (makler* działający*jako* agent)* * C* (kontrahent)* * * B should be identified as broker by A and C in their reports. A should identify its client, if any, as beneficiary in its report. B działa jako agent (makler pośredniczący). B nie zawiera kontraktu pochodnego z A ani z C, w związku z czym nie jest uważany za kontrahenta zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR, tak więc nie podlega obowiązkowi zgłaszania. A i C są kontrahentami i mają obowiązek zgłoszenia. Mają wzajemnie wiedzę o sobie, ponieważ zawierają dwustronną umowę (kontrakt pochodny), nawet jeśli B działa 56 jako pośrednik. A i C w swoich zgłoszeniach wskazują B jako maklera. A powinien ewentualnie wskazać w zgłoszeniu swojego klienta jako beneficjenta. 119

120 Część V: Zgłaszanie do repozytorium transakcji Zgłaszanie kontraktów będących przedmiotem obrotu giełdowego Data ostatniej aktualizacji: 20 grudnia 2013 r. Pytanie ETD 1 Jaki jest zakres zgłaszania, którego dotyczą niniejsze pytania i odpowiedzi? Odpowiedź ETD 1 Pytania i odpowiedzi dotyczące zgłaszania kontraktów będących przedmiotem obrotu giełdowego dotyczą zgłaszania zawarcia 10 kontraktów pochodnych należących do klas określonych w art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1247/2012 spełniających wszystkie poniższe kryteria: 1. Kontrakt podlega regulaminowi systemu obrotu 11 i jest zawarty zgodnie z takim regulaminem lub w podobnym systemie obrotu poza UE (uwaga: kwestia takiego podobieństwa jest przedmiotem interpretacji wyłącznie w celu określenia, które transakcje podlegają niniejszej części pytań i odpowiedzi i nie określa statusu systemów obrotu poza UE dla innych potrzeb), 2. Regulamin systemu obrotu przewiduje przetworzenie zawartego kontraktu przez system obrotu po realizacji, a następnie rozliczenie przez CCP w terminie jednego dnia roboczego od dnia realizacji oraz 3. Transakcja jest rozliczona przez CCP. Pytanie ETD 2 Które podmioty mają zgłaszać kontrakty będące przedmiotem obrotu giełdowego? Odpowiedź ETD 2 Do głównych celów określenia obowiązku zgłaszania w postanowieniach rozporządzenia EMIR należy umożliwienie organom identyfikacji i analizy pozycji ryzyka, chociaż zgłoszenia służyć będą również innym celom. W związku z tym organ analizujący zgłoszenia zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR oczekuje informacji o kontrahentach transakcji, po których stronie występuje ryzyko po zawarciu kontraktu. W szczególnym przypadku instrumentów pochodnych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym należy przypomnieć, że podlegają już one obowiązkom zgłaszania zgodnie 10 Rozumiane jako transakcja powodująca powstanie kontraktu pochodnego. 11 Zgodnie z definicją w art. 2 ust. 8 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1287/2006 z wyłączeniem kontraktów zawieranych za pośrednictwem podmiotów systematycznie internalizujących transakcje. 120

121 z art. 25 dyrektywy MiFID. W związku z tym dla potrzeb zapewnienia spójności oraz unikania rozbieżności w zgłoszeniach w ramach obu systemów, powinny one być możliwie jak najbardziej dopasowane, włączając w to między innymi kontrahentów przekazujących zgłoszenia. Ponadto art. 1 ust. 2 rozporządzenia delegowanego EMIR nr 148/2013 przewiduje, że zawarcie kontraktu oznacza realizację transakcji, o której mowa w art. 25 ust. 3 dyrektywy MiFID. Dla potrzeb osiągnięcia tego celu zakłada się, że wszystkie poniższe podmioty mają obowiązek zgłaszania określony w postanowieniach rozporządzenia EMIR po zawarciu kontraktu, jeżeli podlegają obowiązkom zgłaszania określonym w postanowieniach rozporządzenia EMIR i są kontrahentami danego kontraktu: 1. CCP rozliczający transakcję. 2. Uczestnicy rozliczający CCP rozliczający transakcję. 3. Firma inwestycyjna zgodnie z dyrektywą MiFID, 12 realizująca transakcję w systemie obrotu, którego jest uczestnikiem. 4. Kontrahenci kontraktów pochodnych inni niż określeni w powyższych punktach, chyba że korzystają ze zwolnienia przedmiotowego. Każdy z tych uczestników ma obowiązek zgłoszenia każdego kontraktu pochodnego, jaki zawarł z innym uczestnikiem. W przypadku zawarcia transakcji powiązanych z dwoma innymi uczestnikami (np. przez uczestnika rozliczającego, jeżeli w danej transakcji uczestniczy inny kontrahent, jak na przykład klient), powinni oni zgłaszać każdą z nich odrębnie. W szczególnym przypadku firmy inwestycyjnej niebędącej kontrahentem kontraktu pochodnego, a działającej wyłącznie na rachunek i w imieniu klienta, realizując zlecenie w systemie obrotu lub przyjmując i przekazując zlecenie, taka firma nie jest uważana za kontrahenta kontraktu i nie jest zobowiązana do przekazania zgłoszenia zgodnie z postanowieniami rozporządzenia EMIR. W przypadku gdy podmiot pełni więcej niż jedną z tych ról (np. jeżeli firma inwestycyjna jest również uczestnikiem rozliczającym), nie musi on przekazywać odrębnego zgłoszenia dla każdej takiej roli, a powinien przekazać jedno zgłoszenie określające wszystkie stosowne role w odpowiednich polach. Aby zilustrować funkcjonowanie tego podejścia w praktyce przy zgłaszaniu zawarcia kontraktu pochodnego, posłużmy się przykładem scenariusza transakcji, zgodnie z którym klient realizuje transakcję za pośrednictwem firmy inwestycyjnej, zaś transakcja jest rozliczona przez innego uczestnika rozliczającego CCP. Przedstawiono dwie wersje 12 Zgodnie z definicją określoną w art. 4 ust. 1 pkt 1) dyrektywy 2004/39/WE. 121

122 w jednej z nich firma inwestycyjna sama jest kontrahentem transakcji (w znaczeniu określonym w rozporządzeniu EMIR), a w drugiej nie jest kontrahentem i działa tylko na rachunek i w imieniu klienta, realizując transakcję. Opisano tylko jedną stronę transakcji. Oczywiście możliwe są inne scenariusze transakcji. 122

123 Scenariusz 1: firma inwestycyjna sama jest kontrahentem i zawiera transakcję na własny rachunek (w imieniu własnym lub w imieniu klienta) należy przekazać następujące zgłoszenia: Scenario 1: the investment firm is itself counterparty trading on its own account (either on its own behalf or on behalf of a client), the following reports should be submitted: Klient* Firma* inwestycyjna* Uczestnik*rozliczający* 1 Who has the reporting obligation 12? Clearing member Trade ID 13 UTI001 Kto ma obowią Kod Investment 3 UTI002 Zgłos firm zek identyfik Clearing zenie 4 zgłasza acyjny UTI002 Firma* Klient* member nia? 13 inwestycyjna* transakcj Transaction reference number 13 TRN1 Numer referen cyjny transak cji8 Report Counterparty I D (2) Clearing member 2 CCP UTI001 TRN1 CCP TRN1 TRN1 Kod identyfik Investment acyjny firm Uczestnik* Clearing rozliczający* member kontrahe nta (2) 5 Client UTI003 TRN1 Client i 14 Investment Investment 6 UTI003 TRN1 firm firm I D of the other counterparty (3) CCP Kod identyfik acyjny drugiego kontrahe CCP* nta (3) Clearing member Clearing member Investment firm Investment firm Client Broker I D (8) Kod identyfik Investment acyjny firm Investment firm Investment (8) firm Investment firm maklera Clearing member I D (10) Kod identyfik acyjny uczestni ka rozliczaj ącego (10) Clearing Member Clearing member Clearing member Clearing member Clearing member Clearing member Beneficiary I D (11) Clearing member Venue of execution Kod identyfik Investment firm acyjny beneficje Clearing member nta (11) Trading capacity (12) 14 Counterparty side a (13) CCP P B MIC CCP CCP P S MIC CCP P B MIC CCP P S MIC CCP Client P B MIC CCP Investment firm Chara kter, w jakim zawar to transa kcję (12) 15 Stron kontra ktu, po której znajd uje się kontra hent (13) Miejs ce realiz acji trans akcji C C P P S MIC CCP 1 Uczest nik rozlicza UTI This column was inserted to clarify reporting obligations; it is not part of the reportable fields under Article 1(1) of Commission Delegated regulation (EU) No 148/ See ETD reporting question 5. TRN1 CCP P 14 This field refers to the trading capacity of the counterparty with the reporting obligation. Uczestni k Uczestni k Uczestni k B 59 MIC C C P 13 Kolumna została dodana w celu wyjaśnienia obowiązku zgłaszania i nie stanowi elementu pól zgłaszanych zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/ Zob. pytanie ETD nr Pole dotyczy charakteru, w jakim transakcję zawarł kontrahent podlegający obowiązkowi zgłaszania. ESMA 103 rue de Grenelle Paris France Tel. +33 (0)

124 jący rozliczaj ący rozliczaj ący rozliczaj ący 2 CCP UTI001 TRN1 CCP Uczestni k rozliczaj ący Uczestni k rozliczaj ący CCP P S MIC C C P 3 Firma inwesty cyjna UTI002 TRN1 Firma inwestyc yjna Uczestni k rozliczaj ący Firma inwestyc yjna Uczestni k rozliczaj ący Firma inwestyc yjna P B MIC C C P 4 Uczest nik rozlicza jący UTI002 TRN1 Uczestni k rozliczaj ący Firma inwestyc yjna Firma inwestyc yjna Uczestni k rozliczaj ący Uczestni k rozliczaj ący P S MIC C C P 5 Klient UTI003 TRN1 Klient Firma inwestyc yjna Firma inwestyc yjna Uczestni k rozliczaj ący Klient P B MIC C C P 6 Firma inwesty cyjna UTI003 TRN1 Firma inwestyc yjna Klient Firma inwestyc yjna Uczestni k rozliczaj ący Firma inwestyc yjna P S MIC C C P 124

125 Scenariusz 2: firma inwestycyjna sama nie jest kontrahentem i zawiera transakcję na rachunek i w imieniu klienta należy Scenario 2: the investment firm is not itself a counterparty and is trading on the account of and on behalf of a client, the following reports should przekazać następujące zgłoszenia: be submitted: Klient* Firma* inwestycyjna* Uczestnik*rozliczający* Who has the reporting obligation 15? UTI Transaction reference number Report Counterparty I D (2) 1 Clearing Clearing UTI001 TRN1 member member Uczestnik* 2 Kto CCP ma UTI001 Firma* Numer TRN1 rozliczający* Kod CCP 3 inwestycyjna* obowią Client UTI002 referen TRN1 identyfik Client Zgłos 4 zenie 1 zek zgłasza nia? 16 Clearing member UTI UTI002 cyjny TRN1 transak cji acyjny Clearing member kontrahe nta (2) I D of the other counterparty (3) CCP Kod Clearing member identyfik Clearing CCP* acyjny member drugiego Client kontrahe nta (3) Broker I D (8) Kod identyfik Investment firm Investment acyjny firm maklera (8) Clearing member I D (10) Kod Clearing member identyfik Clearing member acyjny Clearing uczestni member Clearing ka member rozliczaj ącego (10) Beneficiary I D (11) Clearing member Kod identyfik acyjny beneficje nta (11) Trading capacity (12) 16 Counterparty side (13) CCP I D P B MIC CCP CCP P S MIC CCP Client P B MIC CCP Clearing member 15 This column was inserted to clarify reporting obligations; it is not part of the reportable fields under Article 1(1) of Commission Delegated regulation (EU) No 148/ This fields refers to the trading capacity of the counterparty with the reporting obligation. Uczest nik rozlicz UTI 001 TRN1 Uczestni k rozliczaj CCP Uczestni k rozliczaj Uczestni k rozliczaj Chara kter, w jakim zawar to transa kcję (12) 17 P S MIC CCP 60 Venue Stron of execution a kontr aktu, po której znajd uje się kontr ahent (13) Miejs ce realiz acji trans akcji Kod identyfik acyjny CCP P B MIC CCP 16 Kolumna została dodana w celu wyjaśnienia obowiązku zgłaszania i nie stanowi elementu pól zgłaszanych zgodnie z art. 1 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 148/ Pole dotyczy charakteru, w jakim transakcję zawarł kontrahent podlegający obowiązkowi zgłaszania. 125