RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego

Transkrypt

1 RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna regulacja pobierania pokarmów 1. Lokalizacja i czynność ośrodków głodu oraz sytości. 2. Peptydy oreksygenne (grelina i oreksyny) oraz neuropeptydy warunkujące wzmożone łaknienie (NPY i AgRP). 3. Neuropeptydy anoreksygenne i ich działanie. 4. Mechanizmy krótkoterminowej regulacji pobierania pokarmu. 5. Długotrwała regulacja pobierania pokarmu. Rola leptyny i insuliny. 6. Współdziałanie czynników neurohormonalnych centralnych i obwodowych w regulacji przyjmowania pokarmu. II. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego. 1. Budowa ścian przewodu pokarmowego w kolejnych odcinkach. 2. Rodzaje i właściwości mięśni występujących w układzie pokarmowym. 3. Aktywność elektryczna i skurczowa poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego oraz jej regulacja. 4. Rodzaje skurczów mięśni przewodu pokarmowego. 5. Unerwienie układu pokarmowego: jelitowy układ nerwowy budowa i funkcje unerwienie zewnętrzne (współczulne i przywspółczulne) rola w modulacji czynności motorycznych i wydzielniczych układu pokarmowego. rodzaje odruchów w przewodzie pokarmowym 6. Hormony żołądkowo-jelitowe wydzielanie i funkcje. 7. Specyfika przepływu krwi w układzie pokarmowym. Układ wrotny i jego cechy.

2 ĆWICZENIE Fizjologia układu pokarmowego cz. 1 Funkcje kolejnych odcinków układu pokarmowego. Regulacja motoryki i wydzielania Procesy fizjologiczne zachodzące w jamie ustnej. Mechanizm i rola żucia. Rodzaje gruczołów ślinowych. Mechanizm wydzielania, skład i rola śliny. Fazy połykania. Funkcje przełyku: motoryka, gruczoły. Czynność zwieracza dolnego przełyku. Żołądek: motoryka poszczególnych części, gruczoły wydzielnicze, skład, rola i fazy wydzielania soku żołądkowego. Bariera śluzówkowa żołądka. Mechanizmy zapobiegające refluksowi żołądkowo-przełykowemu. Jelito cienkie - dwunastnica (funkcja, gruczoły dwunastnicze) i kolejne odcinki (motoryka, skład i rola soku jelitowego, mechanizmy wydzielania). Regulacja wydzielania oraz rola soku trzustkowego. Oś jelitowo trzustkowa. Związek między czynnością zewnątrzwydzielniczą i wewnątrzwydzielniczą trzustki. Regulacja wydzielania oraz rola żółci. Czynność pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Funkcje metaboliczne i niemetaboliczne wątroby. Jelito grube: motoryka, wydzielanie, wchłanianie, formowanie kału, mechanizm defekacji. Część praktyczna: e-fizjologia: doświadczenie na szczurze: rejestracja skurczów spontanicznych jelita cienkiego wpływ acetylocholiny i adrenaliny na skurcze jelita Osłuchiwanie perystaltyki jelit. Badanie jamy brzusznej: lokalizacja wątroby. Próby czynnościowe wątroby. Omówienie wybranych metod diagnostyki przewodu pokarmowego: ph-metria i manometria przełyku i żołądka, endoskopia (film i przykłady obrazów w badaniu endoskopowym) kliniczne aspekty infekcji Helicobacter pylori: diagnostyka, obraz kliniczny, terapia. Uzupełnianie tabel dotyczących: roli poszczególnych części układu pokarmowego czynności enzymatycznej soków trawiennych występowania różnego rodzaju odruchów i motoryki wydzielania i funkcji hormonów żołądkowo - jelitowych działania mediatorów układu autonomicznego w różnych odcinkach układu pokarmowego

3 ĆWICZENIE Fizjologia układu pokarmowego cz. 2 Procesy trawienia i mechanizmy wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Odżywianie. I. Procesy trawienia i mechanizmy wchłaniania w przewodzie pokarmowym Trawienie i wchłanianie węglowodanów. Trawienie i wchłanianie białek. Trawienie i wchłanianie tłuszczów. Wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i w wodzie. Wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym Wchłanianie żelaza w przewodzie pokarmowym. Wchłanianie wody i elektrolitów w przewodzie pokarmowym. II. Rola przewodu pokarmowego w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej. III. Mechanizmy i skutki starzenia się układu pokarmowego. IV. Zaburzenia w trawieniu i wchłanianiu najczęstsze przyczyny i następstwa. V. Odżywianie: zasady układania fizjologicznej diety dobowej i zdrowego żywienia. niewłaściwe odżywianie (długotrwałe głodowanie, przyjmowanie zbyt obfitych posiłków, stosowanie niezbilansowanej diety) i jego skutki. konsekwencje niedoboru witamin i minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie Część praktyczna: Uzupełnianie tabel dotyczących: procesów trawienia i mechanizmów wchłaniania produktów trawienia poszczególnych składników pokarmowych, witamin, wapnia, żelaza, wody i elektrolitów zasad prawidłowego i nieprawidłowego odżywiania Omówienie wybranych metod diagnostycznych w zaburzeniach trawienia i wchłaniania. Metody oceny zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie Przypadki kliniczne: nietolerancja laktozy i glutenu zespół Zollingera- Ellisona choroba wrzodowa infekcja Helicibacter pylori biegunka, niedobór kwasów żółciowych, inne zaburzenia

4 SEMINARIUM Fizjologia układu hormonalnego 1. Pojęcie hormonu. Rodzaje hormonów i komunikacji hormonalnej. Podział hormonów ze względu na budowę: hormony aminokwasowe, polipeptydowe, steroidowe. 2. Mechanizm działania hormonów na poziomie komórkowym: receptory dla hormonów błonowe, cytozolowe, mitochondrialne, jądrowe. 3. Kontrola wydzielania dokrewnego (nerwowa, hormonalna, metaboliczna). 4. Sprzężenia zwrotne w regulacji wydzielania hormonów. Regulacja wydzielania hormonów w osi podwzgórze- przysadka- gruczoł docelowy. Biorytmy wydzielania hormonów. 5. Hormony wydzielane przez podwzgórze i ich działanie. Liberyny i statyny podwzgórzowe. 6. Hormony wydzielane przez przysadkę mózgową - mechanizm i regulacja wydzielania, rola: tylny płat przysadki wazopresyna i oksytocyna przedni płat przysadki prolaktyna, hormon wzrostu, hormon adrenokortykotropowy, hormon tyreotropowy, hormony gonadotropowe 7. Hormony kory nadnerczy mineralokortykoidy- mechanizm uwalniania i działanie, rola w regulacji gospodarki wodnej i elektrolitowej organizmu. Układ Renina Angiotensyna - Aldosteron. glikokortykoidy regulacja uwalniania i działanie metaboliczne oraz narządowe androgeny nadnerczowe- mechanizm uwalniania, działanie i rola u obu płci 8. Hormony rdzenia nadnerczy. Aminy katecholowe synteza, mechanizm uwalniania i działania. Rola w reakcjach stresowych. Interakcje pomiędzy korą i rdzeniem nadnerczy. 9. Hormony tarczycy - T3 i T4: mechanizmy regulujące uwalnianie, mechanizm działania. Znaczenie w okresie życia płodowego i dojrzałości. Wpływ na tkanki, narządy i metabolizm. 10. Kalcytonina synteza i uwalnianie (regulacja), rola 11. Przytarczyce parathormon: mechanizm uwalniania i działanie. Rola w regulacji gospodarki wapniowo fosforanowej wpływ na układ kostny, nerkę i jelita. 12. Witamina D3 synteza i działanie, rola w regulacji gospodarki wapniowo- fosforanowej. 13. Trzustka wyspy trzustkowe, rodzaje komórek i wydzielane przez nie hormony. Insulina i glukagon: czynniki wpływające na uwalnianie, funkcje, mechanizm działania metabolicznego. 14. Szyszynka czynność hormonalna i jej znaczenie. 15. Tkanka tłuszczowa jako gruczoł wewnętrznego wydzielania.

5 ĆWICZENIE Fizjologia układu hormonalnego Fizjologiczne podstawy diagnostyki chorób endokrynologicznych. 1. Znajomość zagadnień seminarium (Fizjologia układu hormonalnego) 2. Starzenie się układu hormonalnego przyczyny i skutki. 3. Najczęstsze przyczyny i następstwa zaburzeń w wydzielaniu i działaniu hormonów. Objawy niedoboru i nadmiaru hormonów w organizmie człowieka. Część praktyczna: Przykłady najczęściej występujących zaburzeń endokrynologicznych. Analiza przypadków klinicznych: następstwa niedoboru i nadmiaru hormonu wzrostu zaburzenia wydzielania PRL zaburzenia wydzielania i działania ADH zaburzenia wydzielania hormonów tarczycy przyczyny i następstwa przyczyny oraz następstwa nadmiaru i niedoboru glikokortykoidów zaburzenia wydzielania mineralokortykoidów zespoły nadnerczowo-płciowe zaburzenia w wydzielaniu monoamin (aminy katecholowe, serotonina) zaburzenia wydzielania i działania PTH cukrzyca typu I i II przyczyny, diagnostyka, objawy, powikłania Zastosowanie glukometrów w oznaczaniu poziomu glukozy we krwi. Porównanie uzyskanej wartości z normami. Omówienie wpływu różnych hormonów na metabolizm glukozy i jej poziom we krwi.

6 .