5,4 METODYKA OCENY EFEKTYWNOŚCI ORGANIZACYJNEJ
|
|
- Irena Kaźmierczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Bernard Ziębicki *1 5,4 METODYKA OCENY EFEKTYWNOŚCI ORGANIZACYJNEJ Wprowadzenie Efektywność stanowi podstawową kategorię oceny organizacji. Rozpatrywana jest ona w dwóch ujęciach: ekonomicznym i organizacyjnym. Pierwsze z nich sprowadza efektywność do relacji wyników do kosztów ich osiągnięcia. Ujęcie to jest wynikiem rozwoju teorii efektywnej alokacji zasobów V. Pareto [Samuelson, Nordhaus 1995, s. 185]. Definiowana w ten sposób efektywność znajduje szerokie zastosowanie w badaniach na gruncie teorii ekonomii oraz ekonomiki przedsiębiorstw i rachunkowości. Badania w ramach ekonomii polegają na całościowej ocenie efektywności określonych systemów (jednostek decyzyjnych), najczęściej poprzez zastosowanie ekonometrycznych metod analizy granicznej. W ekonomice przedsiębiorstw i rachunkowości ocena efektywności związana jest przede wszystkim z analizą wskaźnikową. Drugie ujęcie efektywności, rozpatrywanej na gruncie teorii organizacji i zarządzania, związane jest z podejściem prakseologicznym. Efektywność w tym przypadku traktowana jest jako szeroka kategoria odnosząca się do pozytywnych wyników i atrybutów organizacji [Pszczołowski 1977, s. 12], które mogą być oceniane poprzez różne kryteria. Badania w tym zakresie prowadzone są o wiele rzadziej niż w przypadku efektywności ekonomicznej. Stosowane w tym celu kryteria i metody są zróżnicowane. W dalszym ciągu nie została wypracowana spójna metodyka prowadzenia tego typu badania. Celem opracowania jest poddanie dyskusji metodyk oceny efektywności organizacyjnej prezentowanych w literaturze przedmiotu i przedstawienie własnej propozycji w tym zakresie. * Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
2 382 Bernard Ziębicki Efektywność organizacyjna istota, modele, kryteria Badania dotyczące efektywności organizacyjnej prowadzone są od ponad 50 lat, głównie w krajach anglosaskich. Zdaniem K.S. Camerona efektywność organizacyjna stanowi jeden z głównych problemów badawczych w ramach teorii zarządzania [Organizational Effectiveness 2010, s. XIII]. Efektywność organizacyjna w języku angielskim określana jest mianem organizational effectiveness. Termin effectiveness tłumaczony jest na język polski różnie, jako efektywność, skuteczność, a nawet jako sprawność. W wielu opracowaniach przyjmuje się uproszczoną interpretację, że efficiency z języka angielskiego należy tłumaczyć jako efektywność, natomiast effectiveness jako skuteczność [Nowe zarządzanie publiczne skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce 2009, s. 58; Modzelewski 2009, s. 34]. Według M. Holstein-Beck problemy w tym zakresie wynikają w dużej mierze z tego, że słowo effect w języku angielskim oznacza zarówno cel, wynik i skutek [Holstein-Beck 1987, s. 10]. Skuteczność w prakseologii stanowi kryterium oceny osiągniecia celów. Muszą one jednak być zamierzone i wiązać się z realizacją działań, nakierowanych na ich osiągnięcie. Efektywność organizacyjna odnosi się natomiast do wszystkich pozytywnych wyników, które są rezultatem działalności danej organizacji. Nie muszą one być zamierzone [Piekarz, Stabryła 1989, s ]. Często przyjmują one postać pozytywnych atrybutów organizacji, będących wynikiem określonego systemu oraz stosowanych metod zarządzania. Efektywność organizacyjna jest ściśle powiązana z teoriami i koncepcjami zarządzania. Obecnie wyróżnia się sześć wiodących modeli efektywności organizacyjnej, powiązanych z głównymi teoriami zarządzania: celowościowy, systemowy, procesów wewnętrznych, stosunków międzyludzkich, konkurujących wartości, grup interesu [Robbins 1990, s. 77; Henri 2004, s. 99]. W modelu celowościowym efektywność organizacyjna związana jest z wyznaczaniem wizji i celów działania, a także tworzeniem warunków umożliwiających sprawną ich realizację. W modelu systemowym natomiast efektywność organizacji uzależnia się od pozyskania i wykorzystania rzadkich zasobów, występujących w otoczeniu organizacji. Model procesów wewnętrznych odnosi się do sprawności realizacji procesów w ramach organizacji. Główna uwaga w tym względzie skupiona jest na właściwym zarządzaniu: informacjami, podstawowymi procesami pracy, projektami oraz koordynacji internacjonalnej. W modelu stosunków międzyludzkich efektywność upatruje się w zapewnieniu właściwych relacji interpersonalnych w organizacji i uwzględnianiu indywidualnych potrzeb pracowników. Model konkurujących wartości zakłada konieczność łącznego wykorzystywania czterech wcześniejszych modeli efektywności (celowościowego, systemowego, procesów wewnętrznych oraz stosunków międzyludzkich). Pozornie modele te są wzajemnie przeciwstawne. Ich powstanie było wy-
3 Metodyka oceny efektywności organizacyjnej 383 nikiem krytyki wcześniejszych teorii. Stąd model ten nosi nazwę konkurujących wartości. Zdaniem K.S. Camerona osiąganie wysokiej efektywności w ujęciu celowościowym nie musi jednocześnie oznaczać nieefektywność z perspektywy stosunków międzyludzkich. Określona perspektywa staje się dominująca w danych warunkach, ale zapewnienie przynajmniej na średnim poziomie wyników w ujęciu pozostałych perspektyw wystarczy do zapewnienia wysokiej ogólnej efektywności organizacji [Cameron 1986, s. 549]. W modelu grup interesu efektywność organizacyjna rozpatrywana jest poprzez poziom spełnienia oczekiwań strategicznych interesariuszy. Każdy z przedstawionych modeli wiąże się z innymi kryteriami oceny efektywności. Poniżej przedstawiono zbiór kryteriów efektywności dla czterech podstawowych modeli (celowościowego, systemowego, procesów wewnętrznych, stosunków międzyludzkich), opracowany przez A.Y. Lewina i J.W. Mintona, na podstawie analizy różnych ujęć omawianych modeli (tab. 1) [Lewin, Minton 1986, s. 522]. Tabela 1. Kryteria efektywności organizacyjnej (koncepcja A.Y. Lewina i J.W. Mintona) Model stosunków międzyludzkich równość (2) zgranie personelu (2) stałość personelu (2) inicjatywa (2) wydajność powodowana satysfakcją z pracy (3) satysfakcja jak rezultat zaspokojenia indywidulanych potrzeb (3) satysfakcja pracowników (7) spójność wewnętrzna (7) lojalność (7) otwartość (7) produktywność jako rezultat zaangażowania pracowników (13) Model procesów wewnętrznych autorytet i dyscyplina (2) jedność i jednolitość kierowania (2) porządek (2) dopasowanie społeczne i techniczne do wewnętrznych procesów (4) efektywne przetwarzanie informacji (5) Model systemowy dostosowanie struktury do strategii (6) wzrost (6) analiza zmian otoczenia (6) elastyczność/adaptacyjność (6) dopasowanie organizacji do otoczenia (8) błędy różnicowania (8) błędy integracji (8) szybkość reagowania na zmiany otoczenia (8) dopasowanie stylu kierowania do uwarunkowań (8) dopasowanie do warunków zewnętrznych (10) orientacja na działanie (13) zbliżenie do klienta (13) Model celowościowy maksymalizacja produkcji (1) minimalizacja kosztów (1) doskonalenie technologii (1) optymalne wykorzystanie zasobów (1) specjalizacja (1) podział pracy (2)
4 384 Bernard Ziębicki otwartość w komunikowaniu (7) spójność wewnętrzna (10) efektywność skali (11) prosta struktura, proste reguły (12) Legenda: (1) Taylor (2) Fayol (3) Mayo (4) Trist & Bamforth (5) Simon (6) Chandler (7) McGregor, Likert racjonale cele (5) konkurencyjność (6) wydajność (7) przetrwanie (9) zwrot z inwestycji (11) orientacja na cele (11) zyskowność (12) (8) Lawrence & Lorch (9) Hannan & Freeman (10) Barnard (11) Sloan (12) Townsend (13) Peters & Waterman Źródło: [Lewin, Minton 1986, s. 522]. Ocena efektywności w ujęciu przedstawionych powyżej kryteriów wymaga zastosowania różnych metod badawczych. Nie można ograniczyć się w tym zakresie tylko do analizy ilościowej na podstawie wskaźników czy też modeli ekonometrycznych. Konieczne jest również wykorzystanie metod jakościowych, takich jak: badanie opinii pracowników, sondaże zewnętrzne, metoda ekspercka. Metodyki oceny efektywności organizacyjnej w literaturze przedmiotu Problematyka metodyki oceny efektywności organizacyjnej dotychczas nie była szeroko omawiana w literaturze przedmiotu. Można odnaleźć jedynie nieliczne publikacje na ten temat. Jedną z pierwszych koncepcji w tym zakresie przedstawił E. Suchman. Składa się ona z pięciu etapów: 1. Wskazanie użytkowników oceny. 2. Identyfikacja celów związanych z efektywnością. 3. Wyznaczenie obszarów organizacji, które zostaną poddane badaniu. 4. Dobór kryteriów oceny. 5. Dobór metod i przeprowadzenie oceny [Suchman 1971]. Postępowanie w tym ujęciu rozpoczyna wskazanie, kto będzie użytkownikiem wyników oceny oraz w jakim celu prowadzona jest ta ocena. Drugi etap polega na identyfikacji celów efektywnościowych właściwych dla danej organizacji. Wynikają one przede wszystkim ze stosowanego modelu zarządzania oraz specyfiki danej organizacji. Następnie określane jest, które obszary organizacji zostaną poddane badaniu. Chodzi tutaj o takie aspekty, jak np.
5 Metodyka oceny efektywności organizacyjnej 385 relacje międzyludzkie, relacje z otoczeniem, procesy wewnętrzne itd. W kolejnym etapie ma miejsce dobór kryteriów oceny, dostosowanych do celów efektywności oraz obszarów badania. Ostatni etap to przeprowadzenie oceny z wykorzystaniem różnych metod badania, zależnie od specyfiki kryterium. Nieco bardziej szczegółową metodykę oceny efektywności organizacyjnej przedstawili A.H. Van de Ven i D.L. Ferry. Ujęcie to, jak podkreślają sami autorzy, jest rozwinięciem propozycji Suchmana. Składa się na nie 6 faz (rys. 1) [Van de Ven, Ferry 1980, s ]. Faza I Określenie warunków wstępnych oceny Faza II Określenie celów Faza III Dobór kryteriów oceny Faza IV Projektowanie oceny Faza V Przeprowadzenie oceny Faza VI Analiza danych, ocena organizacji Rysunek 1. Metodyka oceny efektywności organizacyjnej w ujęciu A.H. Van de Vena i D.L. Ferry ego Źródło: [Van de Ven, Ferry 1980, s. 31]. Pierwsza faza ma charakter przygotowawczy. Chodzi tutaj przede wszystkim o ustalenie, w jakim celu prowadzone jest badanie, a także, kto je będzie prowadził i za pomocą jakich metod. Istotę tej fazy można sprowadzić do udzielenia odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jakie są przyczyny prowadzenia oceny? 2. W jaki sposób zostaną wykorzystane jej wyniki?
6 386 Bernard Ziębicki 3. Które wymiary organizacji będą przedmiotem oceny? 4. Kto będzie korzystał z wyników oceny? 5. Kto powinien przeprowadzić ocenę? 6. Z jakich metod należy skorzystać w ocenie? 7. Jaka jest dostępność zasobów niezbędnych do przeprowadzania badania [Van de Ven, Ferry 1980, s. 32]? Jedną z podstawowych kwestii wymagających rozstrzygnięcia na tym etapie jest to, kto będzie prowadził ocenę, wewnętrzny zespół czy też zadanie to zostanie zlecone na zewnątrz? Za wewnętrznym zespołem przemawia znajomość obszaru analizy oraz łatwiejsze akceptowanie wyników oceny. Zaletami zespołu zewnętrznego jest większa obiektywność oceny oraz możliwość dostrzeżenia czynników, które wewnątrz odbierane są jako normalne. A.H. Van de Ven i D.L. Ferry proponują korzystanie z zespołów mieszanych, składających się jednocześnie z pracowników organizacji i zewnętrznych ekspertów. Faza druga jest w pełni zbieżna z metodyką Suchmana. Na tym etapie następuje identyfikacja celów organizacyjnych, determinujących efektywność. Jak podkreślają autorzy metodyki, organizacja nie posiada celów, posiadają je jej członkowie. Dlatego podstawową metodą badawczą na tym etapie jest zbieranie opinii pracowników i interesariuszy na temat oczekiwanych rezultatów, związanych z funkcjonowaniem danej organizacji. W ten sposób identyfikowana jest główna koncepcja zarządzania oraz indywidulane i zespołowe oczekiwania. Stosownie do wyznaczanych celów efektywnościowych dobierane są kryteria oceny. Autorzy metodyki podają kilka rad w tym względzie: ogranicz się tylko do najważniejszych aspektów, dobieraj kryteria, które można zmierzyć obiektywnie, staraj się wiązać kryteria z wynikami, przy doborze kryteriów uwzględnij koszty zbierania informacji, określ, do których obszarów organizacji odnoszą się dane kryteria. Dobrym rozwiązaniem w tym zakresie jest wykorzystanie dotychczasowego dorobku efektywności organizacyjnej. Kryteria wyznacza zespół, który będzie prowadził ocenę. Zespół może również posiłkować się badaniem opinii interesariuszy organizacji. Kryteria efektywności organizacyjnej nie sumują się. W zasadzie nie można również zbudować żadnego modelu agregacji tych kryteriów. Nie można więc na podstawie takiego badania udzielić odpowiedzi na pytanie, jaka jest ogólna efektywność organizacyjna danej jednostki. Głównym celem kolejnego etapu jest ustalenie źródeł i metod zbierania informacji. Z reguły duża część informacji potrzebnych do oceny efektywności organizacyjnej gromadzona jest w systemach sprawozdawczości we-
7 Metodyka oceny efektywności organizacyjnej 387 wnętrznej. Na tym etapie następuje również przypisanie odpowiedzialności związanych z gromadzeniem informacji. Proces ten nabiera w ten sposób formalnego charakteru, co umożliwia sprawne przeprowadzanie późniejszych ocen. Piąty etap to przeprowadzenie oceny. Główne obawy związane z tym etapem dotyczą: zapewnienia jednolitości zbieranych danych, utrzymania tego samego standardu oceny, szczególnie w przypadku badań podłużnych, identyfikacji krytycznych zdarzeń, które mogą obniżyć obiektywność oceny, uwzględnienia indywidulanych odczuć i wrażliwości respondentów i użytkowników. Autorzy omawianej metodyki zalecają, aby analiza danych i ocena organizacji była realizowana w poszerzonym zespole, włączając osoby, które uczestniczyły w badaniu. Daje to możliwość bardziej obiektywnej interpretacji danych i wprowadzenie niezbędnych korekt. Propozycję metodyki oceny efektywności organizacyjnej można także znaleźć w krajowej literaturze. H. Piekarz i A. Stabryła zaproponowali wykorzystanie w tym celu podejścia operacyjnego do oceny organizacji [Piekarz, Stabryła 1991]. Ich metodyka składa się z następujących etapów: 1. Klasyfikacja systemu. 2. Parametryzacja systemu. 3. Kwantyfikacja wybranych wielkości charakterystycznych. 4. Przeprowadzenie obliczeń i opracowanie wyników opisu operacyjnego. 5. Ocena systemu. Technika opisu operacyjnego znajduje szerokie zastosowanie. Wykorzystywana jest zarówno w identyfikacji i planowaniu, modelowaniu wzorcującym, badaniach diagnostycznych oraz projektowaniu. Klasyfikacja polega na zdefiniowaniu systemu w dwojaki sposób: syntetyczny i analityczny. Ujęcie syntetyczne związane jest z przyporządkowaniem systemu do określonej kategorii. Definiowanie analityczne sprowadza się do podziału systemu na części składowe. Rezultatem klasyfikacji jest wskazanie determinant systemu, strukturalnych i funkcjonalnych. Tworzą je wszelkiego rodzaju cechy lub czynniki, które określają stany obiektów, ich strukturę, a także zachodzące procesy. Celem kolejnego etapu jest uściślenie determinant systemu poprzez określone parametry lub charakterystyki. Parametry traktowane są tutaj jako wielkości, które wyrażają w sposób ilościowy cechy dowolnego obiektu, struktury lub procesu.
8 388 Bernard Ziębicki W ramach kwantyfikacji ma miejsce opracowanie liczbowej formuły operacyjnej dla zbioru wybranych parametrów. Mogą one przybierać postać: jednostek naturalnych, wskaźników lub wag zakresu występowania parametru. Przeprowadzenie obliczeń i opracowanie wyników opisu operacyjnego zamyka zasadniczy cykl badawczy w podejściu operacyjnym. Realizowane jest ono w trzech aspektach: ustalenie wartości parametru, ustalenie wartości granicznych oraz intensywności parametru. Ostatni etap, ocena systemu, związany jest z wykorzystaniem wyników badania do diagnozy i usprawniania systemu. Propozycja własna metodyki oceny efektywności organizacyjnej Przedstawiona poniżej propozycja metodyki oceny efektywności organizacyjnej wykorzystuje zarówno koncepcję A.H. Van de Vena i D.L. Ferry ego, jak i podejście operacyjne, którego zastosowanie w ocenie efektywności organizacyjnej przedstawione zostało przez H. Piekarz i A. Stabryłę. Proponowana metodyka składa się z następujących etapów: 1. Określenie warunków wstępnych oceny. 2. Klasyfikacja systemu. 3. Parametryzacja systemu. 4. Kwantyfikacja systemu. 5. Projektowanie przebiegu oceny. 6. Przeprowadzanie oceny. 7. Analiza wyników, ocena systemu. Pierwszy etap, tak jak w koncepcji A.H. Van de Vena i D.L. Ferry ego, sprowadzał się będzie do określenia, jakie są cele oceny, kto ją będzie wykonywał, kto będzie użytkownikiem jej wyników oraz jaka będzie częstotliwość badań? W ramach tego etapu następuje powołanie zespołu oceniającego. Kolejny etap związany jest już z wykorzystaniem podejścia operacyjnego. W wyniku klasyfikacji systemu zostaną wyznaczone jego determinanty, które następnie będą odzwierciedlone w postaci określonych parametrów. Zaleca się w tym względzie skorzystanie z dotychczasowego dorobku w zakresie efektywności organizacyjnej. W ramach kolejnego etapu następuje dobór formuł ilościowych dla wskazanych parametrów. Najczęściej stosuje się w tym celu różne wskaźniki. Aby były one użyteczne, powinny odznaczać się następującymi cechami: wskaźniki powinny przede wszystkim opisywać zasadnicze, podstawowe cele danego ogniwa, nie zaś zadania drugorzędne o małym znaczeniu dla rezultatów działalności organizacji, pomiędzy wskaźnikami powinna istnieć logiczna współzależność,
9 Metodyka oceny efektywności organizacyjnej 389 należy wystrzegać się stosowania pseudorelacji ekonomicznych, gdyż są one wynikiem dzielenia przez siebie wielkości, które nie mają logicznej przyczynowej zależności, liczba wskaźników powinna być możliwie niewielka, przy doborze wskaźników należy brać pod uwagę pracochłonność (koszty) ich obliczenia i porównywać z istotnością otrzymanych dzięki nim informacji [Wersty 1994, s ]. Etap I Określenie warunków wstępnych oceny Rezultaty Przygotowanie organizacyjne badania Etap II Klasyfikacja systemu Określenie determinant systemu Etap III Parametryzacja systemu Wyznaczenie parametrów systemu Etap IV Kwantyfikacja systemu Opracowanie formuł pomiarowych Etap V Projektowanie przebiegu oceny Określenie źródeł informacji Etap VI Przeprowadzenie oceny Ustalenie wartości parametrów Etap VII Analiza wyników, ocena systemu Interpretacja wyników, wyznaczenie kierunków doskonalenia systemu Rysunek 2. Propozycja własna metodyki oceny efektywności organizacyjnej Źródło: opracowanie własne.
10 390 Bernard Ziębicki Kolejny etap, projektowanie przebiegu oceny, związany jest przede wszystkim z określeniem źródeł oraz metod gromadzenia danych i informacji. Źródła te mogą mieć charakter ewidencyjny lub pozaewidencyjny. Źródłem ewidencyjnych informacji liczbowych jest: księgowość, kalkulacja i ewidencja, sprawozdawczość finansowa i rzeczowa, dokumentacja konstrukcyjno-technologiczna oraz inna dokumentacja obrazująca działalność przedsiębiorstwa. Źródła pozaewidencyjne obejmują przede wszystkim specjalnie zlecone analizy i badania, wywiady z pracownikami, bezpośrednie obserwacje oraz inne celowe działania analityczne. Współcześnie coraz częściej w celu gromadzenia informacji na potrzeby tego typu ocen wykorzystuje się zaawansowane systemy informatyczne, określane mianem business intelligence. Przeprowadzenie oceny sprowadza się do ustalenia wartości parametrów na podstawie zgromadzonych informacji i danych. Ostatni etap postępowania polega na analizie uzyskanych wyników i na ich podstawie ocenie całego systemu. Bibliografia: Cameron K.S., Effectiveness as Paradox: Consensus and Confl ict in Conceptions of Organizational Effectiveness, Management Science 1986, vol. 32, No 5. Henri J.F., Performance Measurement and Organizational Effectiveness: Bridging the Gap, Managerial Finance 2004, nr 6. Holstein-Beck M., Szkice o pracy, Książka i Wiedza, Warszawa Modzelewski P., System zarządzania jakością a skuteczność i efektywność administracji samorządowej, Wydawnictwo CeDeWu.pl, Warszawa Nowe zarządzanie publiczne skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce, red. T. Lubińska, Wydawnictwo Difin, Warszawa Organizational Effectiveness, red. K.S. Cameron, Edward Elgar Publishing Limited, US Piekarz H., Stabryła A., Analiza efektywności organizacyjnej jako narzędzie wspomagania procesu zarządzania, Zeszyty Naukowe Wydziału Ekonomiki Produkcji Uniwersytetu Gdańskiego, 1989, nr 12. Piekarz H., Stabryła A., Parametryzacja i kwantyfi kacja w analizie efektywności organizacyjnej, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 1991, nr 345. Pszczołowski T., Celowość, skuteczność, efektywność, Prakseologia 1977, nr 3(63). Robbins S.T., Organization Theory. Structure, Design and Applications, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey 1990.
11 Metodyka oceny efektywności organizacyjnej 391 Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia, t.1., PWN, Warszawa Suchman E., Action for What? A Critique of Evaluation Research [w:] The Organization, Management, and Tactics of Social Research, red. R. O Toole, Mass.: Schenkman, Cambridge Van de Ven A.H., Ferry D.L., A Process for Assessing Organizations [w:] Measuring and Assessing Organizations, Chapter 2, John Wiley & Sons Inc., New York Wersty B., Analiza decyzyjna w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław 1994.
12
Efektywność w naukach ekonomicznych
ARTYKUŁY Efektywność w naukach ekonomicznych Efektywność to jedna z podstawowych, powszechnie stosowanych kategorii oceny działań. Znajduje ona zastosowanie nie tylko w ekonomii, ale również w wielu innych
Bardziej szczegółowoSpis treści 5. Spis treści. Część pierwsza Podstawy projektowania systemów organizacyjnych przedsiębiorstwa
Spis treści 5 Spis treści Wstęp (Adam Stabryła)... 11 Część pierwsza Podstawy projektowania systemów organizacyjnych przedsiębiorstwa Rozdział 1. Interpretacja i zakres metodologii projektowania (Janusz
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA EKONOMICZNA
STATYSTYKA EKONOMICZNA Analiza statystyczna w ocenie działalności przedsiębiorstwa Opracowano na podstawie : E. Nowak, Metody statystyczne w analizie działalności przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2001 Dr
Bardziej szczegółowo6 Metody badania i modele rozwoju organizacji
Spis treści Przedmowa 11 1. Kreowanie systemu zarządzania wiedzą w organizacji 13 1.1. Istota systemu zarządzania wiedzą 13 1.2. Cechy dobrego systemu zarządzania wiedzą 16 1.3. Czynniki determinujące
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia) obowiązuje od 01.10.2015 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych,
Bardziej szczegółowoPrzegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem
Przegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem Przegląd problemów doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstwem pod redakcją Adama Stabryły Kraków 2011 Książka jest rezultatem
Bardziej szczegółowoCzęść I ZARZĄDZANIE PROCESAMI LOGISTYCZNYMI
5 SPIS TREŚCI WSTĘP... 11 Część I ZARZĄDZANIE PROCESAMI LOGISTYCZNYMI Rozdział 1... 15 ZARZĄDZANIE I JEGO PARADYGMATY 1.1. Paradygmat w nauce 1.2. Pojęcie zarządzania 1.3. Kierowanie a zarządzanie 1.4.
Bardziej szczegółowoSpis treści WSTĘP. Rozdział 1 CHARAKTERYSTYKA WIEDZY O ZARZĄDZANIU
Spis treści WSTĘP Rozdział 1 CHARAKTERYSTYKA WIEDZY O ZARZĄDZANIU 1.1. Istota i pojęcie nauki 1.2. Metodologia nauk o zarządzaniu 1.2.1. Istota i zasady badań naukowych 1.2.2. Rodzaje wyjaśnień naukowych
Bardziej szczegółowoZarządzanie łańcuchem dostaw
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania kierunek: Zarządzanie i Marketing Zarządzanie łańcuchem dostaw Wykład 1 Opracowanie: dr Joanna Krygier 1 Zagadnienia Wprowadzenie do tematyki zarządzania
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. Jerzy Apanowicz ( ), Ryszard Rutka (1.6.)
WSTĘP 17 ROZDZIAŁ 1 CHARAKTERYSTYKA WIEDZY O ZARZĄDZANIU Jerzy Apanowicz (1.1.-1.5.), Ryszard Rutka (1.6.) 1.1. Istota i pojęcie nauki 19 1.2. Metodologia nauk o zarządzaniu 22 1.2.1. Istota i zasady badań
Bardziej szczegółowoPerformance Management. Wykład 1
Performance Management Wykład 1 Efektywność organizacji Według P. Blaika (1, s. 10): można traktować efektywność jako pojęcie i koncepcję odzwierciedlającą odpowiednie relacje pomiędzy efektami, celami,
Bardziej szczegółowoSpis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd 5 2009 12 02 10:52:08
Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1. Wprowadzenie do zarządzania projektami 11 1.1. Istota projektu 11 1.2. Zarządzanie projektami 19 1.3. Cykl życia projektu 22 1.3.1. Cykl projektowo realizacyjny 22 1.3.2.
Bardziej szczegółowoBadania marketingowe 2013_2. Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski
Badania marketingowe 2013_2 Krzysztof Cybulski Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Ramowy program konwersatorium 1. System informacji rynkowej i jego składowe 2. Istota oraz klasyfikacja
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... 11. Rozdział I. Systemowe zarządzanie jakością... 15
Przedmowa... 11 Rozdział I. Systemowe zarządzanie jakością... 15 1. Charakterystyka zarządzania jakością... 15 1.1. Zarządzanie a kierowanie... 15 1.2. Cel i obiekt zarządzania... 16 1.3. Definiowanie
Bardziej szczegółowoEtapy modelowania ekonometrycznego
Etapy modelowania ekonometrycznego jest podstawowym narzędziem badawczym, jakim posługuje się ekonometria. Stanowi on matematyczno-statystyczną formę zapisu prawidłowości statystycznej w zakresie rozkładu,
Bardziej szczegółowoPANEL 1 Zarządzanie strategiczne, jakość życia, usługi publiczne, komunikacja z mieszkańcami
Jak skutecznie wykorzystać system zarządzania JST do poprawy jakości życia mieszkańców? Konferencja zamykająca realizację innowacyjnego projektu partnerskiego MJUP PANEL 1 Zarządzanie strategiczne, jakość
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorstwo zwinne. Projektowanie systemów i strategii zarządzania
Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Zarządzania Dr inż. Edmund Pawłowski Przedsiębiorstwo zwinne. Projektowanie systemów i strategii zarządzania Modelowanie i projektowanie struktury organizacyjnej
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK STUDIÓW INFORMATYCZNE TECHNIKI ZARZĄDZANIA
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK STUDIÓW INFORMATYCZNE TECHNIKI ZARZĄDZANIA Nazwa kierunku studiów: Informatyczne Techniki Zarządzania Ścieżka kształcenia: IT Project Manager, Administrator Bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r.
Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych Zarządzanie Logistyką w Przedsiębiorstwie, prowadzonych
Bardziej szczegółowoMATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
ZAŁĄCZNIK NR 2 MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Studia podyplomowe ZARZĄDZANIE FINANSAMI I MARKETING Przedmioty OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Absolwent studiów podyplomowych - ZARZĄDZANIE FINANSAMI I MARKETING:
Bardziej szczegółowoZarządzanie kompetencjami
Zarządzanie kompetencjami Zarządzanie kompetencjami reprezentuje jeden z najnowszych nurtów zarządzania zasobami ludzkimi. Jako datę początku zainteresowania zarządzaniem kompetencjami w literaturze wskazuje
Bardziej szczegółowoControlling operacyjny i strategiczny
Controlling operacyjny i strategiczny dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan zajęć 1, 2. Wprowadzenie do zagadnień
Bardziej szczegółowoKrytyka budżetowania i koncepcje alternatywne
Krytyka budżetowania i koncepcje alternatywne Tradycyjne budżety krótkookresowy, zadaniowy, kontrolny charakter szerokie grono pracowników zaangażowane w tworzenie budżetu tradycyjne metody kalkulacji
Bardziej szczegółowoKarta monitorowania wzmacniania umiejętności i kompetencji Praktycznych w obszarze zarządzanie zasobami ludzkimi
KZ_U01 Obserwacji, KZ_U01 Dokonywania interpretacji i wyjaśniania obserwacji zjawisk i zjawisk społecznych oraz procesów w zakresie wzajemnych relacji między zarządzania personelem zjawiskami społecznymi
Bardziej szczegółowoSpołeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz
2012 Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne Maciej Bieńkiewicz Społeczna Odpowiedzialność Biznesu - istota koncepcji - Nowa definicja CSR: CSR - Odpowiedzialność przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoWstęp... 7. Rozdział 1. Skuteczność i efektywność jako kryteria ocen ekonomicznych. 13
Spis treści Wstęp... 7 Rozdział 1. Skuteczność i efektywność jako kryteria ocen ekonomicznych. 13 1.1. Podejście komplementarne do interpretacji efektywności i skuteczności... 14 1.2. Efektywność jako
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 11/2013/II Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 21 marca 2013 r.
Uchwała Nr 11/2013/II Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 21 marca 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla menedżerskich studiów podyplomowych Master of Business Administration (MBA) prowadzonych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Istota i przewartościowania pojęcia logistyki. Rozdział 2. Trendy i determinanty rozwoju i zmian w logistyce 42
Spis treści Od Autora 11 Rozdział 1 Istota i przewartościowania pojęcia logistyki n 1.1. Przegląd i interpretacja znaczących definicji logistyki 17 1.2. Ewolucja i przewartościowania przedmiotu, celów
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 69 /2012. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 31 maja 2012 roku
Uchwała Nr 69 /2012 Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 31 maja 2012 roku w sprawie określenia efektów kształcenia dla kierunku zarządzanie na poziomie drugiego stopnia o profilu
Bardziej szczegółowoModel referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami
Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Zastosowań Informatyki w Zarządzaniu Zakład Zarządzania Technologiami Informatycznymi Model referencyjny Open Source dla dr hab. inż. Cezary
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia) obowiązuje od 01.10.2015 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych,
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE. rozprawy doktorskiej pt. Zmienne jakościowe w procesie wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Ujęcie statystyczne.
STRESZCZENIE rozprawy doktorskiej pt. Zmienne jakościowe w procesie wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Ujęcie statystyczne. Zasadniczym czynnikiem stanowiącym motywację dla podjętych w pracy rozważań
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1.2, Struktura, kapitału ludzkiego 34. Wstęp 17. O Autorach 23
Spis treści Wstęp 17 O Autorach 23 Część I. Pracownicy jako kapitał 27 1. Istota i struktura kapitału ludzkiego 29 1.1. Charakterystyka kapitału ludzkiego jako elementu kapitału intelektualnego 29 1.2,
Bardziej szczegółowoMetody badawcze. Metodologia Podstawowe rodzaje metod badawczych
Metody badawcze Metodologia Podstawowe rodzaje metod badawczych Metoda badawcza Metoda badawcza to sposób postępowania (poznania naukowego). planowych i celowych sposobach postępowania badawczego. Muszą
Bardziej szczegółowoEfekty uczenia się na kierunku. Logistyka (studia pierwszego stopnia o profilu praktycznym)
Efekty uczenia się na kierunku Załącznik nr 2 do uchwały nr 412 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Logistyka (studia pierwszego stopnia o profilu praktycznym) Tabela 1. Kierunkowe
Bardziej szczegółowoWprowadzenie dosystemów informacyjnych
Wprowadzenie dosystemów informacyjnych Projektowanie antropocentryczne i PMBoK Podejście antropocentryczne do analizy i projektowania systemów informacyjnych UEK w Krakowie Ryszard Tadeusiewicz 1 Właściwe
Bardziej szczegółowoWstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 2. Współczesny świat w erze turbulencji (Alojzy Z. Nowak) 3. Przedsiębiorczość (Beata Glinka)
Wstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 1.1. Ewolucja podejść do zarządzania (Włodzimierz Piotrowski) 1.1.1. Kierunek klasyczny 1.1.2. Kierunek human relations (szkoła stosunków międzyludzkich) 1.1.3. Podejście
Bardziej szczegółowoSzkolenie: Zarządzanie cyklem projektu w Jednostkach Samorządu Terytorialnego
Szkolenie: Zarządzanie cyklem projektu w Jednostkach Samorządu Terytorialnego Temat: Szkolenie: Zarządzanie cyklem projektu w Jednostkach Samorządu Terytorialnego Termin: do ustalenia Miejsce: do ustalenia
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY
WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY UMIEJSCOWIENIE KIERUNKU W OBSZARZE Kierunek studiów zarządzanie
Bardziej szczegółowoBUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO. Wrocław, 13 maja 2010r.
BUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO Wrocław, 13 maja 2010r. ZASADY BUDOWANIA PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO Zasady budowania partnerstwa Istotą partnerstwa jest: dobrowolność udziału uczestników (określenie
Bardziej szczegółowoWspółczesne koncepcje zarządzania (case study)
Współczesne koncepcje zarządzania (case study) Ćwiczenie gr. 1 i gr. 2 Ekonomia Studia niestacjonarne I stopnia (2018/19) Zagadnienia realizowane w trakcie zajęć 1. Historia teorii organizacji. Funkcje
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia/uczenia się dla studiów technicznych: Studia I, II i III stopnia profil teoretyczny/(ogólno)akademicki
Zespół ds. opracowania opisu efektów kształcenia/uczenia się dla studiów technicznych WIEDZA Efekty kształcenia/uczenia się dla studiów technicznych: Studia I, II i III stopnia profil teoretyczny/(ogólno)akademicki
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku EKONOMIA (studia I stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku EKONOMIA (studia I stopnia) Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie dyplomowym (licencjackim)
Bardziej szczegółowoTeoria organizacji. Ćwiczenia II. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik
Teoria organizacji Ćwiczenia II Cele organizacji Wg L. Krzyżanowskiego Cel to określony przedmiotowo i podmiotowo przyszły, pożądany stan lub rezultat działania organizacji, możliwy i przewidziany do osiągnięcia
Bardziej szczegółowoElastyczność jako kryterium efektywności organizacyjnej
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA OECONOMICA 234, 2010 Bernard Ziębicki Elastyczność jako kryterium efektywności organizacyjnej 1. Wprowadzenie Elastyczność organizacji, przedsiębiorstwa, zarządzania,
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych,
Bardziej szczegółowoImplementacja koncepcji nowego zarządzania publicznego
Implementacja koncepcji nowego zarządzania publicznego i dobrego rządzenia do polityki rozwoju dr Marcin Zawicki Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Konferencja:
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. Organizacja i Zarządzanie B7
KARTA PRZEDMIOTU 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu i kod (wg planu studiów): Nazwa przedmiotu (j. ang.): Kierunek studiów: Specjalność/specjalizacja: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Forma studiów:
Bardziej szczegółowoPODSTAWY ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI
Bogdan Miedziński PODSTAWY ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI Dorocie żonie, wiernej towarzyszce życia 1 SPIS TREŚCI Wstęp................................................. 9 1. Zarządzanie projektami z lotu ptaka....................
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE MARKĄ. Doradztwo i outsourcing
ZARZĄDZANIE MARKĄ Doradztwo i outsourcing Pomagamy zwiększać wartość marek i maksymalizować zysk. Prowadzimy projekty w zakresie szeroko rozumianego doskonalenia organizacji i wzmacniania wartości marki:
Bardziej szczegółowoKierunek studiów logistyka należy do obszarów kształcenia w zakresie nauk
ekonomika obronności studia pierwszego stopnia - profil ogólno akademicki specjalność obronność państwa Kierunek studiów ekonomika obronności należy do obszarów kształcenia w zakresie nauk społecznych.
Bardziej szczegółowoDynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu
Dynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Tomasz
Bardziej szczegółowoAdam Drobniak. Projekty strategiczne w mieście poprzemysłowym
Adam Drobniak Projekty strategiczne w mieście poprzemysłowym Katowice 2012 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 9 Rozdział I. MIASTO POPRZEMYSŁOWE 17 1. Od miasta przemysłowego do poprzemysłowego 17 2. Cechy miasta
Bardziej szczegółowoPrzedmowa... 7 1. System zarządzania jakością w przygotowaniu projektów informatycznych...11
Spis treści Przedmowa... 7 1. System zarządzania jakością w przygotowaniu projektów informatycznych...11 1.1. Wprowadzenie...11 1.2. System zarządzania jakością...11 1.3. Standardy jakości w projekcie
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY STUDIA II STOPNIA kierunek LOGISTYKA w roku akademickim 2012-2013
PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY STUDIA II STOPNIA kierunek LOGISTYKA w roku akademickim 2012-2013 1. ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE - prof. dr hab. R. Mańkowski 1. Scharakteryzuj przedmiot zarządzania logistycznego.
Bardziej szczegółowoPOD O EJŚ J CIE I P ROC O ESOW
Wykład 7. PODEJŚCIE PROCESOWE W ZARZĄDZANIU JAKOŚCIĄ 1 1. Procesy i ich znaczenie w działalności organizacji: Proces jest to zaprojektowany ciąg logiczny następu- jących po sobie czynności (operacji),
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE. Darmowy fragment www.bezkartek.pl
ZARZĄDZANIE PRACĄ WWW.placet.com.pl Autorzy: Barcewicz Mirosław rozdz. 4, rozdz. 6 Budka Jan pkt. 8.4.1, 8.4.2, pkt. 12.4, 12.5 Czyrek Eugeniusz pkt. 13.4 Hasińska Zofia pkt. 8.3 Janiak Iwona rozdz. 11
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:2018-02 DR INŻ. AGNIESZKA WIŚNIEWSKA DOCTUS SZKOLENIA I DORADZTWO e-mail: biuro@doctus.edu.pl tel. +48 514
Bardziej szczegółowoKrytyka tradycyjnego budżetowania i koncepcje alternatywne
Krytyka tradycyjnego budżetowania i koncepcje alternatywne Tradycyjne budżety krótkookresowy, zadaniowy, kontrolny charakter szerokie grono pracowników zaangażowane w tworzenie budżetu tradycyjne metody
Bardziej szczegółowoSystem antyfraudowy w praktyce. marcin zastawa wiceprezes zarządu. Warszawa, października 2006r.
System antyfraudowy w praktyce marcin zastawa wiceprezes zarządu Warszawa, 20-21 października 2006r. agenda spotkania struktura systemu zarządzania w organizacji koncepcja systemu antyfraudowego wdrożenie
Bardziej szczegółowoCzęść I. Kryteria oceny programowej
Część I Kryteria oceny programowej 1. Jednostka formułuje koncepcję rozwoju ocenianego kierunku. 1) Koncepcja kształcenia nawiązuje do misji Uczelni oraz odpowiada celom określonym w strategii jednostki,
Bardziej szczegółowo2. Analiza strategiczna otoczenia organizacji dla projektowania DSZ
Decyzyjne Systemy Zarządzania redakcja naukowa Jerzy Kisielnicki, Książka jest monografią napisaną przez autorów zajmujących się problematyką zarządzania z punktu widzenia zarówno teorii, jak i praktyki.
Bardziej szczegółowoMetody zarządzania. Plan zajęć. Wykład: poniedziałek, 17:00 18:30, sala δ (delta) CIN. Prowadzący: dr Maciej Stępiński,
Metody zarządzania Wykład: poniedziałek, 17:00 18:30, sala δ (delta) CIN Prowadzący: dr Maciej Stępiński, mstep@amu.edu.pl Forma zaliczenia: egzamin w formie pisemnej, testowej test wyboru plus pytania
Bardziej szczegółowoEwaluacja w polityce społecznej
Ewaluacja w polityce społecznej Metoda ewaluacji Dr hab. Ryszard Szarfenberg Instytut Polityki Społecznej UW rszarf.ips.uw.edu.pl/ewalps/dzienne/ Rok akademicki 2018/2019 Od pytań ewaluacyjnych do ocen
Bardziej szczegółowoStrategiczna Karta Wyników
Strategiczna Karta Wyników 1 Strategiczna Karta Wyników zwana również metodą BSC - Balanced Scorecard to koncepcja monitorowania strategii w długoterminowej perspektywie. Wykorzystuje spójny system finansowych
Bardziej szczegółowoKierowanie / James A. F. Stoner, R. Edward Freeman, Daniel R. Gilbert. - wyd. 2. Warszawa, Spis treści PRZEDMOWA 13
Kierowanie / James A. F. Stoner, R. Edward Freeman, Daniel R. Gilbert. - wyd. 2. Warszawa, 2011 Spis treści PRZEDMOWA 13 Część I. WPROWADZENIE Rozdział 1. KIEROWANIE I KIEROWNICY 19 Organizacje i potrzeba
Bardziej szczegółowoIstota zarządzania Definicje Ewolucja Funkcje
Istota zarządzania Definicje Ewolucja Funkcje Opracowanie: Aneta Stosik ORGANIZACJA ZARZĄDZANIE Jest zestawem działań skierowanych na zasoby organizacji z zamiarem osiągni gnięcia celów w organizacyjnych
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Kierunek studiów: ZARZĄDZANIE Stopień studiów: STUDIA I STOPNIA Obszar Wiedzy/Kształcenia: OBSZAR NAUK SPOŁECZNYCH Obszar nauki: DZIEDZINA NAUK EKONOMICZNYCH Dyscyplina
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE PROCESAMI LOGISTYCZNYMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE
1.1.1 Zarządzanie procesami logistycznymi w przedsiębiorstwie I. OGÓLNE INFORMACJE PODSTAWOWE O PRZEDMIOCIE ZARZĄDZANIE PROCESAMI LOGISTYCZNYMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE Nazwa jednostki organizacyjnej prowadzącej
Bardziej szczegółowoUmiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek kształcenia prawno-ekonomiczny należy do obszaru kształcenia w zakresie nauk społecznych.
Efekty kształcenia dla kierunku PRAWNO-EKONOMICZNEGO studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne Studia prowadzone wspólnie przez Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego
Bardziej szczegółowoZ-EKO-358 Analiza ekonomiczna Economic analysis
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Z-EKO-358 Analiza ekonomiczna Economic analysis A. USYTUOWANIE MODUŁU
Bardziej szczegółowoKostka Rubika dla Początkujących - optymalne modele współpracy pracodawców ze szkołami zawodowymi.
Kostka Rubika dla Początkujących - optymalne modele współpracy pracodawców ze szkołami zawodowymi. Nota metodologiczna Ze względu na złożoność problematyki oraz stosowanie licznych technik zbierania danych,
Bardziej szczegółowoI. OGÓLNE INFORMACJE PODSTAWOWE O PRZEDMIOCIE
1.1.1 Nauka o organizacji I. OGÓLNE INFORMACJE PODSTAWOWE O PRZEDMIOCIE NAUKA O ORGANIZACJI Nazwa jednostki organizacyjnej prowadzącej kierunek: Kod przedmiotu: P3 Wydział Zamiejscowy w Ostrowie Wielkopolskim
Bardziej szczegółowoZarządzanie kadrami. Opracowanie: Aneta Stosik
Zarządzanie kadrami Opracowanie: Aneta Stosik Zarządzanie kadrami - definicje Zbiór działań związanych z ludźmi, ukierunkowanych na osiąganie celów organizacji i zaspokojenie potrzeb pracowników Proces
Bardziej szczegółowoWykorzystanie pojęć sprawności, skuteczności, efektywności i produktywności w administracji publicznej
Wykorzystanie pojęć sprawności, skuteczności, efektywności i produktywności w administracji publicznej dr Piotr Modzelewski Zakład Strategii i Polityki Gospodarczej Plan prezentacji 1) Rodzaje sprawności
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE KAPITAŁEM OBROTOWYM FIRMY
1.1.1 Zarządzanie kapitałem obrotowym firmy I. OGÓLNE INFORMACJE PODSTAWOWE O PRZEDMIOCIE ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM OBROTOWYM FIRMY Nazwa jednostki organizacyjnej prowadzącej kierunek: Wydział w Ostrowie Wielkopolski
Bardziej szczegółowoMODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA
MODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PLACÓWKĄ ZARZĄDZANIE PO WROCŁAWSKU prof. UWr Kinga Lachowicz-Tabaczek Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego, HR Projekt Wrocław
Bardziej szczegółowoAnaliza ekonomiczna w instytucjach publicznych analiza organizacji i projektów
Analiza ekonomiczna w instytucjach publicznych analiza organizacji i projektów dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Zajęcia
Bardziej szczegółowoNowe narzędzia zarządzania jakością
Nowe narzędzia zarządzania jakością Agnieszka Michalak 106947 Piotr Michalak 106928 Filip Najdek 106946 Co to jest? Nowe narzędzia jakości - grupa siedmiu nowych narzędzi zarządzania jakością, które mają
Bardziej szczegółowoPODSTAWY ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA W ADMINISTRACJI
Kierunek studiów Stopień studiów Forma studiów ADMINISTRACJA I niestacjonarne SYLABUS PRZEDMIOTU PODSTAWY ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA W ADMINISTRACJI. CELE PRZEDMIOTU C Przekazanie studentom podstaw wiedzy
Bardziej szczegółowoPodejmowanie decyzji i zarządzanie finansami. Martyna Zazga
Podejmowanie decyzji i zarządzanie finansami Martyna Zazga Rodzaje problemów przed jakimi stają menadżerowie Działania o charakterze badawczym i sprawczym Problem złożoności Rozpoznanie i ocena sytuacji
Bardziej szczegółowodr hab. Joanna M. Moczydłowska, prof. Uczelni Łazarskiego Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
Dane do cytowań: Joanna M. Moczydłowska, Efektywność zarządzania kapitałem ludzkim jako element efektywności organizacyjnej, [w:] Efektywność organizacji, praca zbiorowa pod redakcją M. Ciska, A. Marciniuk-Kluski,
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. ćwiczenia 16 zaliczenie z oceną
Wydział: Zarządzanie i Finanse Nazwa kierunku kształcenia: Zarządzanie Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. nadzw. dr hab. Piotr Szczepankowski Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb
Bardziej szczegółowoSystem monitorowania realizacji strategii rozwoju. Andrzej Sobczyk
System monitorowania realizacji strategii rozwoju Andrzej Sobczyk System monitorowania realizacji strategii rozwoju Proces systematycznego zbierania, analizowania publikowania wiarygodnych informacji,
Bardziej szczegółowoDopasowanie IT/biznes
Dopasowanie IT/biznes Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes HARVARD BUSINESS REVIEW, 2008-11-01 Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes http://ceo.cxo.pl/artykuly/51237_2/zarzadzanie.it.a.wzrost.wartosci.html
Bardziej szczegółowoZakres pytań obowiązujący w roku akad. 2015/2016
Akademia Górniczo-Hutnicza IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Rodzaj studiów: stacjonarne i niestacjonarne II stopnia Kierunek studiów: Zarządzanie i inżynieria produkcji
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 11
Wstęp.... 11 Rozdział 1. Przedmiot, ewolucja i znaczenie zarządzania kadrami (Tadeusz Listwan)... 15 1.1. Pojęcie zarządzania kadrami.................................. 15 1.2. Cele i znaczenie zarządzania
Bardziej szczegółowoSpołecznie odpowiedzialne zarządzanie w organizacjach publicznych. Teza cele konstrukcja realizacja
Dr Grzegorz Baran, Instytut Spraw Publicznych UJ Społecznie odpowiedzialne zarządzanie w organizacjach publicznych Teza cele konstrukcja realizacja Teza Zakorzenienie modelu działania organizacji publicznej
Bardziej szczegółowoBADANIA RYNKOWE I MARKETINGOWE
1.1.1 Badania rynkowe i marketingowe I. OGÓLNE INFORMACJE PODSTAWOWE O PRZEDMIOCIE BADANIA RYNKOWE I MARKETINGOWE Nazwa jednostki organizacyjnej prowadzącej kierunek: Kod przedmiotu: P15 Wydział Zamiejscowy
Bardziej szczegółowoEkonomia II stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Ekonomii i Zarządzania Dr hab. Jan L. Bednarczyk. kierunkowy. obowiązkowy polski
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-EKO2-533 Nazwa modułu Planowanie finansowe Nazwa modułu w języku angielskim Financial Planning Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU
Bardziej szczegółowoWprowadzenie w tematykę zarządzania projektami/przedsięwzięciami
Wprowadzenie w tematykę zarządzania projektami/przedsięwzięciami punkt 2 planu zajęć dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania
Bardziej szczegółowoW. 3. Zarządzanie projektami: potrzeba str. 30. W. 4. Odpowiedź na zmieniające się warunki str. 32. W. 5. Systemowe podejście do zarządzania str.
Spis treści O autorach str. 15 Przedmowa str. 17 Podziękowania str. 21 Wprowadzenie str. 23 W. 1. Dawno, dawno temu str. 23 W. 2. Projekt - co to takiego? str. 26 W. 3. Zarządzanie projektami: potrzeba
Bardziej szczegółowoZarządzanie zasobami ludzkimi
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Człowiek w firmie czyli kto i jak tu rządzi? Style kierowania i ich wpływ na nasze życie Emilia Kijanka Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach 6 marca 2013 r. EKONOMICZNY
Bardziej szczegółowoOFERTA SZKOLEŃ BIZNESOWYCH
OFERTA SZKOLEŃ BIZNESOWYCH Przywództwo i zarządzanie zespołem Szkolenie z zakresu przywództwa, kompetencji liderskich i zarządzania zespołem. Podniesienie kompetencji zarządczych w zakresie przywództwa,
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoOczekiwane przez pracodawców cechy absolwentów szkół wyższych
Elektrotim S.A. Oczekiwane przez pracodawców cechy absolwentów szkół wyższych z punktu widzenia ELEKTROTIM S.A. Andrzej Diakun Kraków,15 marca 2012 r. Elektrotim S.A. Porządek prezentacji: I. Pożądane
Bardziej szczegółowoProgram Podyplomowych Studiów Akademia Liderów Samorządowych III edycja
Program Podyplomowych Studiów Akademia Liderów Samorządowych III edycja Lp. Tematyka Forma zajęć Liczba BLOK OGÓLNY/WSPÓLNY 10 I. Sprawne zarządzanie w JST 1. Podstawy teorii organizacji i zarządzania
Bardziej szczegółowo