Czym jest Program Rolnośrodowiskowy? Kto może uczestniczyć w Programie Rolnośrodowiskowym? Jakie są warunki uczestniczenia w

Transkrypt

1 Czym jest Program Rolnośrodowiskowy? Program Rolnośrodowiskowy jest częścią Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Jest jedną z form finansowej pomocy udzielanej przez Unię Europejską oraz Rząd Polski. Stanowi wsparcie finansowe dla rolników gospodarujących w tradycyjny i przyjazny przyrodzie sposób. Głównym celem Programu jest zachowanie i ochrona środowiska przyrodniczego polskich wsi. Projekt Programu Rolnośrodowiskowego składa się z 8 pakietów, które dzielą się na 39 wariantów. Kto może uczestniczyć w Programie Rolnośrodowiskowym? Pakiety projektu Programu Rolnośrodowiskowego Rolnik (osoba fizyczna lub osoba prawna) posiadający gospodarstwo rolne, który użytkuję rolniczo co najmniej 1ha użytków rolnych. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone Pakiet 4: Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych Pakiet 5: Zachowanie lokalnych odmian roślin uprawnych Pakiet 6: Ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarskich Pakiet 7: Ochrona gleb i wód Pakiet 8:Strefy buforowe Jakie są warunki uczestniczenia w Programie Rolnośrodowiskowym? Rolnik może przystąpić do Programu, jeśli: zobowiąże się do stosowania zwykłej dobrej praktyki rolniczej (tzn. podstawowych zasad gospodarowania dotyczących m.in. rolniczego wykorzystania ścieków i osadów ściekowych, przechowywania i stosowania środków ochrony roślin), przez okres 5 lat będzie gospodarował zgodnie z wymogami poszczególnych pakietów rolnośrodowiskowych na podstawie potwierdzonego przez doradcę rolnośrodowiskowego planu rolnośrodowiskowego, podejmie się prowadzenia regularnych zapisów dotyczących gospodarowania na gruntach zgłoszonych do Programu. Czym są pakiety przyrodnicze w Programie Rolnośrodowiskowym? Pakiety przyrodnicze nr 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone i nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych mają na celu ochronę cennych przyrodniczo łąk i rzadkich ptaków, jakich przetrwanie zależy od tradycyjnej gospodarki łąkowo-pastwiskowej.

2 Pakiet przyrodniczy nr 3.Ekstensywne trwałe użytki zielone Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach. Planowana wysokość płatności rolnośrodowiskowej- około 500zł/ha 3.2. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków Planowana wysokość płatności rolnośrodowiskowej- około 1400zł/ha Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych -Wariant 4.3. Łąki trzęślicowe i selernicowe. - Planowana wysokość dopłaty 1450 zł/ha Łąki trzęślicowe występują najczęściej na niewielkich wyniesieniach pośród bagien na siedliskach zmiennowilgotnych, charakteryzujących się wysokim poziomem wód gruntowych wiosną, opadających znacznie w trakcie lata i jesieni. Łąki selernicowe występują w dolinach dolnych i środkowych odcinków dużych rzek. Łąki trzęślicowe i selernicowe to najcenniejsze półnaturalne zbiorowiska roślinne Polski. Zagrożeniem dla omawianego typu łąk jest intensyfikacja gospodarowania prowadząca do wykształcenia cenniejszych gospodarczo, ale znacznie uboższych przyrodniczo zbiorowisk roślinnych. Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych Wariant 4.1. Mechowiska. Planowana wysokość dopłaty 1450zł/ha Mechowiska, czyli niskoturzycowe bogate w mszaki zbiorowiska łąk bagiennych występują na torfowiskach zasilanych wodą gruntową. Większość mechowisk była tradycyjniekoszonaraz w roku, raz na 2 lata lub nawet rzadziej, w zależności od dostępności terenu i wysokości zwierciadła wodyw danymroku. Siano wykorzystywano zazwyczaj jako ściółkę dla zwierząt. Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych -Wariant 4.4. Murawy ciepłolubne. -Planowana wysokość dopłaty 1450 zł/ha Murawy ciepłolubne występują w miejscach suchych i nasłonecznionych, na różnym typie podłoża: od gleb piaszczystych i żwirowych do gleb z dużą zawartością wapnia. Szereg występujących w nich roślin to gatunki zaliczane do rzadkich i zagrożonych w skali kraju. Murawy ciepłolubne występują na terenach wyżynnych oraz na nasłonecznionych stokach dużych dolin rzecznych i otwartych piaszczystych wyniesieniach na nizinach. Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych - Wariant 4.2. Szuwary wysokoturzycowe. - Planowana wysokość dopłaty 1450 zł/ha Szuwary wielkoturzycowe występują na bagnach i mokradłach. Najczęściej porastają obszary zasilane żyznymi wodami rzecznymi (łęgi nadrzeczne).mogą też rozwijać się w płytkich wodach stojących (łęgi zastoiskowe) lub płynących. Na wielu terenach szuwary wielkoturzycowe były tradycyjnie koszone raz na kilka lat, na ściółkę dla bydła lubrzadziejnasiano. Są to siedliska stosunkowo ubogie w gatunki roślin, natomiast pełnią ważną rolę w okresie lęgowym ptaków wodnobłotnych, są żerowiskiem ssaków roślinożernych oraz miejscem tarlisk ryb. Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych -Wariant 4.5. Półnaturalne łąki wilgotne. - Planowana wysokość dopłaty 1450 zł/ha Półnaturalne łąki wilgotne charakteryzują się stosunkowo dużym bogactwem roślin. Występują powszechnie na terenie całego kraju, na siedliskach wilgotnych, głównie w dolinach rzek. Dla wielu gatunków ptaków, łąki wilgotne stanowią siedliska lęgowe, a dla innych są miejsce odpoczynku i żerowania.

3 Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych -Wariant 4.6. Półnaturalne łąki siedlisk świeżych. -Planowana wysokość dopłaty 1450 zł/ha Półnaturalne łąki świeże występują na lekkich glebach madowych nad rzekami oraz na wyniesieniach i stokach dolin rzecznych. Są to siedliska bardzo korzystne dla użytkowania rolniczego, zatem wytworzone na nich łąki w większości zagospodarowano w stopniu intensywnym, co prowadziło do ich ubożenia gatunkowego i u traty walorów przyrodniczych. Cenne przyrodniczo łąki świeże wykształciły się pod wpływem użytkowania dwukośnego. Pakiety przyrodnicze. Dlaczego takie wymagania? 1. Opóźniony termin pierwszego pokosu. Zbyt wczesne koszenie niszczy lęgi ptaków gniazdujących na łąkach. Na przykład pisklęta derkacza są zdolne do samodzielnej ucieczki po 1 sierpnia. Większość gatunków roślin kwitnie po 1 sierpnia. Późne koszenie umożliwia im wydanie nasion. Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych -Wariant 4.7. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe. -Planowana wysokość dopłaty 1450 zł/ha Murawy bliźniczkowe rozwijają się na glebach umiarkowanie wilgotnych, kwaśnych oraz na glebach mineralnych i torfowych. Występują na terenie całego kraju, ich bogate gatunkowo warianty występują głównie na terenach górskich i wyżynnych, rzadziej na północy Polski. -Wariant 4.8. Słonorośla. -Planowana wysokość dopłaty 1450 zł/ha. Łąki te występują w zasięgu słonych i słonawych wód powierzchniowych lub podziemnych. Zawierają szereg rzadkich gatunków roślin i zwierząt charakterystycznych dla siedlisk zasolonych. Słonorośla są rzadkie, występują głównie na wybrzeżu. Tradycyjna gospodarka na słonoroślach to ekstensywny wypas. Pakiety przyrodnicze. Dlaczego takie wymagania?-cd 2. Koszenie od środka do zewnątrz Koszenie od środka do zewnątrz ułatwia ucieczkę zwierzętom, szczególnie małym, gryzoniom, żabom, ptakom. 3. Pozostawienie fragmentów nieskoszonej łąki. Umożliwia przetrwanie późno zakwitającym roślinom i ziołom. Nieskoszone fragmenty są też miejscem życia niektórych owadów, w, np. motyli. Pakiet przyrodniczy nr 4.Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych - Wariant 4.9. Użytki przyrodnicze. -Planowana wysokość dotacji 500zł/ha. Wariant obejmuje siedliska określone według klasyfikacji Natura 2000 jako: torfowiska wysokie, torfowiska przejściowe, trzęsawiska, obniżenia na podłożu torfowiskowym, część torfowisk zasadowych, luźne murawy napiaskowe, wrzosowiska, szuwary. Użytki przyrodnicze często występują w postaci enklaw w krajobrazie rolniczym. Przyczyniają się do wzrostu bioróżnorodności. Związane jest z nimi wiele chronionych, rzadkich i zagrożonych gatunków roślin oraz zwierząt. Pakiety przyrodnicze. Dlaczego takie wymagania?-cd 5. Podwyższona wysokość koszenia. Odpowiednia wysokość koszenia umożliwia rozwój typowych roślin łąkowych i zmniejsza zabijanie wybranych zwierząt. Zaleca się podwyższenie kosiarki rotacyjnej lub stosowanie kosiarki listwowej. 6. Obowiązek usunięcia lub złożenia siana w stogi do 2 tygodni po pokosie. Usunięcie lub złożenie siana w stogi zwiększa naświetlenie runi, ułatwia kielkowanie i wzrost. Stogi siana są też miejsce rozrodu i schronienia drobnych zwierząt.

4 Pakiety przyrodnicze. Dlaczego takie wymagania?-cd 6. Brak nawożenia lub jego ograniczenie. Umożliwia rozwój roślin przystosowanych do mało żyznych gatunków. Kiełkowanie takich roślin nie jest też zakłócone przez np. azotolubną pokrzywę. 7. Ograniczona obsada zwierząt na pastwisku. Za duża liczba zwierząt na pastwisku powoduje nadmierne zgryzanie roślin, pozostawienie dużej liczby odchodów na małej powierzchni, intensywne deptanie runi i darni, co prowadzi do niszczenia gatunków i siedlisk. Za mała liczba zwierząt z kolei powoduje, że zgryzane są wybrane gatunki roślin, co powoduje zachwaszczenie łąki. Pan Michał spełnia wszystkie warunki niezbędne do przystąpienia do Programu Rolnośrodowiskowego: - gospodaruje na powierzchni powyżej 1ha, - posiada plan rolnośrodowiskowy sporządzony wspólnie z doradcą, - zobowiązał się do stosowania wymogów pakietów rolnośrodowiskowych określonych w planie rolnośrodowiskowym przez okres 5 lat, - zobowiązał się do przestrzegania podstawowych zasad dobrego gospodarowania, -będzie prowadził zapisy dotyczące użytkowania łąki, pola uprawnego i pastwiska przez okres 5 lat. Chronić przyrodę i zarabiać pieniądze- przykład gospodarstwa Pana Michała Gospodarstwo rolne Pana Michała: - 0,2ha pola uprawnego, 4ha pastwisk, 2,5ha łąk, posiada 4 krowy rasy polskiej czerwonej, wpisane do ksiąg hodowlanych Ile zarobi na dopłatach Pan Michał? - 4ha pastwiska x 500zł/ha zł/rok - 1ha łąki x 1600zł/ha zł/rok - 1,5 ha łąki x 1450zł/ha zł/rok - 6,7 ha gospodarstwa x 450zł/ha zł/rok - 4 krowy x 1150zł/rok zł/rok Suma dopłat rocznie zł/rok Suma dopłat przez 5 lat za 6,7 ha zł/5 lat Pakiety Programu Rolnośrodowiskowego w gospodarstwie Pana Michała 4 ha pastwiska- pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone w wariancie 3.1.Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach. 1ha łąki- pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone w wariancie 3.2.Ochrona siedlisk lęgowych ptaków. 1,5ha łąki podmokłej- pakiet 4.Ochrona cennych przyrodniczo siedlisk. A ponadto inne pakiety Programów Rolnośrodowiskowych: Całe gospodarstwo 6,7ha- pakiet Rolnictwo Zrównoważone 4 sztuki bydła polskiego czerwonego Pakiet 6. Ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarskich!gospodarstwo Pana Michała leży na obszarach Natura 2000 Suma dopłat rolnośrodowiskowych rocznie zł/ha Dopłaty za obszar Natura 2000 (20% dopłat do wariantu 3.2. i 4.5) - 755zł/ rok Dopłaty bezpośrednie: 6,7ha gospodarstwa x 276, 28 zł 1851, 10 zł/rok Dopłaty uzupełniające: 6,5ha łąk x 313, 45 zł 2037, 42 zł/rok Dopłaty ONW i Nizinne: 6,7ha x 179 zł 1199, 30 zł/ rok Suma wszystkich dopłat rocznie , 80 zł/ rok Suma wszystkich dopłat rocznie przez 5 lat zł przez 5 lat

5 Puszcza Białowieska- obszar Natura 2000 Prezentację opracowano na podstawie projektu Programu Rolnośrodowiskowego udostępnionego przez Ministerstwo Rolnictwa, korzystano też z broszury p.t.: Pakiety przyrodnicze Programu Rolnośrodowiskowego , czyli jak rolnik może chronić przyrodę i zarabiać pieniądze wydanej przez Stowarzyszenie Chrońmy Mokradła. Stan na 15 czerwiec W wyniku dalszych uzgodnień i negocjacji niektóre wymogi i płatności mogą ulec zmianie. Puszcza Białowieska- obszar Natura cd Dziękujemy za uwagę! Gdzie szukać doradców rolnośrodowiskowych? Doradców rolnośrodowiskowych można szukać m.in.: w Powiatowych Ośrodkach Doradztwa Rolniczego Zespół Doradztwa Rolniczego w Hajnówce ul. Lipowa 20; Hajnówka, (085) w Podlaskiej Izbie Rolniczej ul. Piłsudskiego Hajnówka, (085) , (085) Pełna lista doradców znajduję się na stronie

6 Czynna czy bierna ochrona lasów naturalnych? Grzegorz Osojca Ochrona lasu gospodarcza czynna bierna (ścisła) współpracownik IBL i PGL,,LP Czy Las Bawarski to klęska ekologiczna i społeczna? Las naturalny to drzewostan, który nie został ani zasiany, ani posadzony ręką człowieka murawy kserotermiczne = las naturalny? selektywny wyrąb drzew rolnicze użytkowanie lasów

7 Cele ochrony lasów naturalnych zachowanie wszystkich naturalnych gatunków biocenozy leśnej (drzewa, krzewy, owady, roślinność runa leśnego itd.) zachowanie naturalnych procesów dynamiki ekosystemów leśnych eliminacja gatunków obcych (nienaturalnych), jak np. Dbcz, Dgz Dlaczego ochrona bierna? nienaturalność tradycyjnie prowadzonych zabiegów,,unaturalniających zniekształcone dawniej drzewostany naturalne las gospodarczy las rezerwatowy drastyczna utrata różnorodności gatunków saproksylicznych związanych z martwym drewnem nienaturalność tradycyjnie prowadzonych zabiegów,,unaturalniających zniekształcone dawniej drzewostany naturalne degeneracja naturalnych drzewostanów iglastych i mieszanych (np. Serratulo-Pinetum na BMśw) z powodu ograniczania populacji szkodliwych owadów (np. kornika drukarza) Dlaczego ochrona czynna? zanieczyszczanie środowiska leśnego prowadzące do osłabienia biologicznej odporności lasu konieczność ochrony lasów naturalnych o pochodzeniu antropogenicznym (świetliste dąbrowy) degeneracja naturalnych drzewostanów iglastych (np. Peucedano-Pinetum na Bśw) z powodu braku zastępczych pożarów naturalnych (wzrost udziału Gb, Db i in.) wprowadzanie zagrożonych wymarciem gatunków kluczowych, np. Dbsz na Lśw

8 W takim razie, jak powinniśmy chronić lasy naturalne?...zachowawcza (naturalna) hodowla lasów jako alternatywa wobec tzw. pół naturalnej hodowli?

9 Skuteczna ochrona naturalnych zasobów Puszczy Białowieskiej wymaga niewątpliwie odpowiednich nakładów finansowych. Samorządy lokalne niejednokrotnie nie dysponują odpowiednimi budżetami na realizację tych zadań. Jednak dzięki funduszom unijnym, gminy mogą zdobyć środki finansowe potrzebne na ochronę przyrody. Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego jest jednym z instrumentów realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO). RPO WP został przygotowany zgodnie z art. 32 ust. 1 Rozporządzenia Rady Europy Nr 1083/20062, w celu wykorzystania środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu Konwergencja polityki spójności Unii Europejskiej. Podstawą wykorzystania unijnych środków spójności i rozwoju regionalnego w latach będą Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia. Łączna wartość środków finansowych zaangażowanych w realizację tej strategii wyniesie ok. 85,6 mld euro. Konwergencja - proces zmniejszania zróżnicowania pomiędzy krajami Unii Europejskiej oraz upodobnienie struktur społeczno-gospodarczych. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata realizowane będą poprzez następujące programy operacyjne: 16 Regionalnych Programów Operacyjmych 23,8 % Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 3,4 % Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 41,3 % Program Operacyjny Kapitał Ludzki 14.4 % Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 12.3 % Program Operacyjny Pomoc Techniczna 0,8 % Zgodnie z zasadą subsydiarności - podstawową zasadą ustrojową Unii Europejskiej -Regionalne Programy Operacyjne w latach powstają na poziomie województw, stanowiąc odpowiedź na konieczność efektywniejszego rozwiązywania najistotniejszych potrzeb każdego regionu. Tak pojęta idea decentralizacji stwarza możliwość zwiększenia przekazywanych środków finansowych oraz przeniesienia szeregu działań na poziom lokalny.

10 % udział środków na realizację osi Kwota w mln euro Celem głównym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata jest: Zwiększenie tempa wzrostu gospodarczego i tworzenie nowych pozarolniczych miejsc pracy przy poszanowaniu i zachowaniu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu. Oś priorytetowa I Oś priorytetowa II Oś priorytetowa III Oś priorytetowa IV Oś priorytetowa V Oś priorytetowa VI Wzrost innowacyjności i wspieranie przedsiębiorczości w regionie Rozwój infrastruktury transportowej Rozwój turystyki Społeczeństwo informacyjne Rozwój infrastruktury ochrony środowiska Rozwój infrastruktury lokalnej Oś priorytetowa VII Rozwój infrastruktury społecznej Oś priorytetowa VIII Pomoc techniczna % 636 mln Cele szczegółowe RPO: 1. Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej województwa. 2. Podniesienie konkurencyjności podlaskich firm w aspekcie krajowymi i międzynarodowym. 3. Rozwój turystyki z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego. Cel główny RPO WP i będące jego pochodną cele szczegółowe realizowane będą przez tzw. osie priorytetowe. Wybrane kategorie interwencji (obszarów/zagadnień tematycznych objętych pomocą finansową), dla poszczególnych osi priorytetowych, mogących służyć ochronie Puszczy Białowieskiej:

11 Oś Priorytetowa II: Rozwój infrastruktury transportowej. Kolej Tabor kolejowy Ścieżki rowerowe Oś Priorytetowa III: Rozwój turystyki. Promowanie walorów przyrodniczych Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego Inne wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych Oś priorytetowa VII: Rozwój infrastruktury społecznej. Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Rozwój infrastruktury kulturalnej Inne wsparcie dla poprawy usług kulturalnych. Kwota w euro Rodzaje wspieranych działań w ramach Osi priorytetowej II: rozbudowa i modernizacja sieci kolejowej, jako gałęzi transportu mającej najmniej szkodliwy wpływ na środowisko, w obszarach cennych przyrodniczo i środowiskowo, tworzenie transportu kombinowanego (tiry na tory), projekty dotyczące wykonywania robót remontowych linii kolejowych, modernizacja infrastruktury kolejowej o znaczeniu regionalnym, budowa, rozbudowa, wykonywanie robót remontowych lub przebudowa infrastruktury pomocniczej służącej zwiększaniu bezpieczeństwa i dostępności do sieci transportu kolejowego, tworzeni infrastruktury służącej obsłudze pasażerów. Możliwo liwości wykorzystania funduszy unijnych Programów w Operacyjnych w ochronie Puszczy Białowieskiej. Rodzaje wspieranych działań w ramach Osi priorytetowej III: Działania z zakresu infrastruktury turystycznej, sportowej i rekreacyjnej, infrastruktury uzdrowisk, Wspieranie tworzenia centrów wystawienniczych i kongresowych i wspieranie rozwoju turystyki biznesowej, Tworzenie i rozwój spójnego systemu promocji województwa podlaskiego, Działania mające na celu wydłużenie sezonu turystycznego (budowa i modernizacja obiektów sportowych i rekreacyjnych, wdrażanie projektów inwestycyjnych związanych z rozwojem funkcji leczniczo-wypoczynkowych, opracowanie i utworzenie systemów i centrów informacji turystycznej, rozwój infrastruktury noclegowej i gastronomicznej. Oś Priorytetowa V: Rozwój infrastruktury ochrony środowiska. Energia odnawialna: wiatrowa Energia odnawialna: słoneczna Energia odnawialna: biomasa Gospodarka odpadami komunal. i przemysłowymi Gospodarka i zaopatrzenie w wodę pitną Oczyszczanie ścieków Jakość powietrza Zintegrowane systemy zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń Promowanie bioróżnorodności i ochrony przyrody Inne działania na rzecz ochrony środowiska i zapobiegania zagrożeniom Kwota w euro Rodzaje wspieranych działań w ramach Osi priorytetowej V: Kompleksowe projekty z zakresu ochrony siedlisk przyrodniczych (ekosystemów) na obszarach chronionych oraz zachowania zagrożonych wyginięciem gatunków oraz różnorodności genetycznej, Projekty inwestycyjne z zakresu budowy, modernizacji i doposażenia infrastruktury centrów i ośrodków edukacji ekologiczne, w tym służącej promocji obszarów Natura 2000, Projekty poprawiające jakość powietrza, system zaopatrzenia w wodę, jakość wód powierzchniowych i podziemnych, Projekty minimalizujące ilość wytwarzanych odpadów oraz wprowadzające metodę ich odzyskiwania i unieszkodliwiania Projekty zmierzające do wzrostu wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii Inwestycje skierowane na zwiększenie zasięgu i jakości funkcjonowania infrastruktury komunalnej, w tym przede wszystkim oczyszczalni ścieków.

12 Rodzaje wspieranych działań w ramach Osi priorytetowej VII: Inwestycje mające na celu ochronę i konserwację obiektów dziedzictwa kulturowego, konserwację zabytków ruchomych, księgozbiorów, archiwów, Rewaloryzacje i rewitalizacje historycznych zespołów miejskich, poprzemysłowych i powojskowych o wartości historycznej na cele kulturalne, Projekty dotyczące opracowania i utworzenia systemów informacji kulturalnej, w tym nowoczesnej sieci informacji internetowej oraz promocji dziedzictwa kulturowego. Płatności na rzecz beneficjentów RPO WP będą dokonywane przez Instytucję Zarządzającą. Co do zasady, płatności będą dokonywane w formie refundacji poniesionych wydatków na rachunki wskazane przez beneficjentów. Podstawą do przekazania środków będzie umowa pomiędzy IZ a beneficjentem oraz poprawnie sporządzony i zatwierdzony wniosek o płatność. Rolę Instytucji Zarządzającej RPO WP pełnić będzie Zarząd Województwa Podlaskiego. Minimalny wkład środków własnych zostanie określony w uszczegółowieniu programu operacyjnego i kryteriach wyboru finansowania operacji przyjmowanych przez Komitet Monitorujący. Precyzyjny opis systemu wyboru projektów, kompetencje oraz opis jednostek w nim uczestniczących, procedura odwoławcza, wzory wniosków o dofinansowanie projektów oraz instrukcje wypełniania wniosków zostaną umieszczone w Przewodniku beneficjenta RPO WP Do postępowania w sprawie oceny i wyboru projektów nie stosuje się Ustawy Kodeks Postępowania Administracyjnego. Środki finansowe beneficjenta, będącego jednostką samorządu terytorialnego lub jednostką podległą, przeznaczone na zapewnienie wkładu własnego muszą pochodzić ze środków własnych lub pożyczek. Środki te nie mogą być zastępowane środkami pochodzącymi z części budżetowych poszczególnych dysponentów, funduszy celowych lub innych środków publicznych.

13 Istnieje szansa, na wsparcie samorządów, w pozyskaniu środków finansowych niezbędnych na wkład własny. Dzięki temu możliwe będzie z jednej strony sfinansowanie w 100% niezbędnych dla regionu Puszczy Białowieskiej inwestycji infrastrukturalnych, a z drugiej stworzenie dodatkowej zachęty do ubiegania się o środki UE dostępne w latach Projekt ustawy o ustanowieniu Programu zrównoważonego rozwoju regionu PNPB w latach przewiduje bowiem, przygotowanie finansowego wsparcia powiatu hajnowskiego. Nabór projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego rozpocznie się prawdopodobnie w listopadzie 2007 r. Środki finansowe z Programu, w postaci dotacji budżetowej, przeznaczone będą na pokrycie wkładu własnego samorządów, w wysokości do 15 % kosztów przedsięwzięcia inwestycyjnego realizowanego w ramach funduszy Unii Europejskiej. Komponent II Ochrona środowiska i zrównoważony rozwój ma na celu zwrócenie społeczeństwu uwagi na potrzebę zachowania zrównoważonego środowiska, a także tworzenia możliwości działania i zaangażowania społecznego na poziomie lokalnym i regionalnym, na terenach zurbanizowanych i rolniczych. Ma on także promować partnerstwo między organizacjami pozarządowymi działającymi w sektorze ochrony środowiska a władzami lokalnymi i regionalnymi odpowiedzialnymi za wdrażanie unijnych i państwowych regulacji dotyczących ochrony środowiska.

14 W ramach tego Komponentu będą wspierane projekty, które realizują m.in następujący cel: promocja partnerstwa między organizacjami pozarządowymi działającymi w sektorze ochrony środowiska a władzami lokalnymi i regionalnymi odpowiedzialnymi za wdrażanie unijnych i państwowych regulacji dotyczących ochrony środowiska. Wyżej wymienione cel będzie realizowany przez wdrażanie projektów dotyczących następujących obszarów tematycznych: A. Działania edukacyjne i informacyjne na rzecz ochrony środowiska. B. Ochrona dziedzictwa naturalnego. C. Wdrażanie przepisów prawnych z zakresu ochrony środowiska. D. Działania na rzecz partnerstwa dla efektywności ekologicznej. E. Działania na rzecz poprawy świadomości społecznej. F. Finansowe i instytucjonalne aspekty zrównoważonego rozwoju. G. Proekologiczna restrukturyzacja rynku turystycznego.

15 Projekt: Rozwój Rejonu Puszczy Białowieskiej poprzez Rezerwat krajobrazowy im. Władysława Szafera ochronę dziedzictwa przyrodniczego Adam Bohdan, Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot Rezerwat krajobrazowy im. Władysława Szafera Główne cele projektu: społeczna kontrola podmiotów odpowiedzialnych za stan zachowania środowiska przyrodniczego PB. zwiększenie akceptacji mieszkańców dla właściwej ochrony dziedzictwa przyrodniczego Rejonu PB przez promowanie form działalności gospodarczej przyjaznej środowisku przyrodniczemu PUSZCZAŃSKIE REZERWATY Rezerwat krajobrazowy im. Władysława Szafera Zwiększenie akceptacji mieszkańców dla właściwej ochrony dziedzictwa przyrodniczego Rejonu PB przez promowanie form działalności gospodarczej przyjaznej środowisku przyrodniczemu,

16 Rezerwat krajobrazowy im Władysława Szafera, nadl. Białowieża, okres 20 kwietnia 27 października 06 Ilość wyciętych świerków: 1064 szt Objętość: 1106 m3 Na terenie objętym ochroną jako park narodowy lub rezerwat przyrody żadna ustawa nie może być z góry uznana za nadrzędną nad ustawą o ochronie przyrody; na pewno nie jest nią ustawa o lasach, gdyż jej art. 7 ust. 2 przesądza, że nadrzędna jest właśnie ustawa o ochronie przyrody, Prof. dr hab. Wojciech Radecki Instytut Nauk Prawnych PAN Zespół Prawa Ochrony Środowiska we Wrocławiu Rezerwat krajobrazowy im Władysława Szafera, kwiecień br. OPINIA PRAWNICZA w przedmiocie stosunku ustawy o ochronie przyrody do innych aktów prawnych rangi ustawowej (wykonana na zlecenie WWF) Pozyskanie drewna w Rezerwacie krajobrazowym im Władysława Szafera, nadl. Białowieża, okres 20 kwietnia 27 października 2006: 1106 m3 z ok. 800 ha / 7 miesięcy = 1,3 m3 / 1 ha Przeciętne pozyskanie drewna na obszarze RDLP B - stok 2100 tys. m 3 z 580 tys. ha / 6 miesięcy = 1,8 m3 /1 ha Pomniki przyrody W Puszczy Białowieskiej (poza Białowieskim Parkiem Narodowym) i na jej obrzeżach zarejestrowano łącznie 1091 pomników przyrodywg rejestru Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody) na obszarze Parku Narodowego jest ich min dane zgromadzone w trakcie tegorocznych prac magisterskich) Projekty planów ochrony rezerwatów utworzonych w celu ochrony rzadkich gatunków motyli dziennych (min. Berezowo, Podcerkwa, Podolany) główne zagrożenie: kornik drukarz działania ochronne: kontrola stanu sanitarnego lasu Druzgocąca krytyka Państwowej Rady ochrony Przyrody i Białowieskiej Stacji Geobotanicznej: - kornik nie stanowi zagrożenia dla występowania rzadkich gatunków motyli dziennych w rezerwacie, a wręcz przeciwnie, powodując powstawanie otwartych przestrzeni może im sprzyjać; - Plan ochrony rezerwatu przyrody powinien zakładać, że "normą" w rezerwacie przyrody jest brak ingerencji Dzięcioł białogrzbiety na obszarze BPN populacja bez zmian poza BPN gatunek wycofał się z ok. 2/3 swoich poprzednich stanowisk

17 Dzięcioł białogrzbiety Puszcza Białowieska najważniejszą ostoją tego gatunku Dyrektywa Ptasia UE, Polska czerwona księga gatunek bliski zagrożenia Zalecenia ochronne: -całkowity zakaz wyrębu martwych i zamierających drzew liściastych - zachować w lesie odpowiednią ilość martwego drewna drzew liściastych (20-25 % drzewostanu, ok. 200 szt /ha) dane z: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 podręcznik metodyczny MŚ DYREKTYWA RADY 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków Artykuł 4 1. Gatunki ( ) będą objętą szczególnymi środkami ochronnymi, obejmującymi także ich siedliska, mającymi na celu zapewnienie przetrwania i rozrodu tych gatunków w ich obszarach występowania. Dzięcioł trójpalczasty * polska czerwona księga: V gatunek narażony na wyginiecie. Status zagrożenia w Europie: D gatunek zagrożony z racji zmniejszania się populacji. * Puszcza Białowieska stanowi najliczniej zasiedloną ostoje podgatunku tajgowego * zagrożenia: brak wystarczającej ilości martwych i zamierających świerków * Zalecenia ochronne: -wprowadzić całkowity zakaz wyrębu martwych i zamierających świerków na obszarach objętych przestrzenna forma ochrony -zmienić zasady gospodarki leśnej aby było możliwe zachowanie w lesie martwych świerków w wymaganej przez ten gatunek jakości i ilości dane z: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 podręcznik metodyczny MŚ DYREKTYWA RADY 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków Artykuł 5 Państwa członkowskie podejmą ( ) niezbędne działania w celu stworzenia ogólnego systemu ochrony wszystkich gatunków ptaków, o których mowa w art. 1, zabraniając w szczególności: ( ) (b) umyślnego niszczenia lub uszkadzania ich gniazd i jaj lub usuwania tych gniazd; ( ) (d) umyślnego płoszenia tych ptaków, zwłaszcza w okresie lęgowym i wyprowadzania młodych, ( ) DYREKTYWA RADY 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków Artykuł 2 Państwa członkowskie podejmą wymagane działania w celu utrzymania populacji gatunków, o których mowa w art. I, na poziomie, odpowiadającym przede wszystkim wymaganiom ekologicznym, ( ) Artykuł 3 1. W świetle wymagań, o których mowa w art. 3, państwa członkowskie podejmą niezbędne działania w celu zachowania, utrzymania lub odtworzenia dostatecznego zróżnicowania i obszaru siedlisk dla gatunkową ptaków, ( ) REZERWAT SZAFERA 30 MARCA, okres lęgowy m.in. dzięcioła białogrzbietego, trójpalczastego

18 PRZEJSCIE GRANICZNE W GRUSZKACH w świetle Dyrektywy Habitatowej DYREKTYWA HABITATOWA Działania rekompensujące straty w przyrodzie poprzez rekultywacje wyrobiska. Planowane zakończenie Zdjęcie wykonane w kwietniu br. Wojewoda decyzją z dn zezwala na realizację przejścia i stwierdza: nadrzędny interes społeczny brak rozwiązań alternatywnych akceptuje raport OOŚ nakazuje wykonanie kompensacji poprzez rekultywację wyrobiska po eksploatacji kruszywa w Białowieży do dnia KOMPENSACJA cd.

19 Międzynarodowa opinia publiczna Czy musi dojść do kolejnej kompromitacji na arenie międzynarodowej?