WSEI Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie UMYSŁ SZACHISTY

Transkrypt

1 UMYSŁ SZACHISTY Projekt MAT - Rozwijanie umiejętności talentów szachowych poprzez trening sprawności poznawczej, kreatywności i innowacyjności myślenia młodych szachistów Robert Porzak, Jan Przewoźnik Katarzyna Bochniarz, Agata Topolan, Kamil Pyda Kinga Stefańska

2 Umysł a działanie Eksperyment: Każdy szybko łapie sąsiada / sąsiadkę po prawej za rękę prawą To było proste, prawda? Czy coś budziło wątpliwości?

3 Organizacja i funkcje umysłu Prosta reakcja na sytuację wymaga kilku składowych. W uproszczeniu są to: Zarejestrowanie bodźca (percepcja, zmysły, receptory) Świadoma orientacja na źródło bodźców (uwaga mimowolna, dowolna) Zapamiętanie informacji (pamięć sensoryczna, krótkotrwała, długotrwała) Myślenie (przypominanie, analiza, kojarzenie, synteza) Osobowość (emocje, uczucia, potrzeby, wola, wartości) Działanie (szybkość, siła, kontrola)

4 Umysł szachisty Capablanca ponoć przewidywał tylko jeden ruch do przodu. Choć zawsze był to ten właściwy ruch! Szachiści mają podobną do nie szachistów sprawność zmysłów, uwagę, pamięć (oprócz szachowej), inteligencję, osobowość, sprawność działania Czy(m) szachiści różnią się od nie szachistów?

5 Umysł szachisty Doświadczeni szachiści patrzą selektywnie, początkujący przeszukują całą plansze (Tichomirow, 1976). Różnica selektywności jest widoczna przede wszystkim w pierwszych 5 sakadach (ruchach oka) (Sheridan et al., 2014) Doświadczeni szachiści łatwiej dostrzegają znane im struktury (chunki) niż nowicjusze, dlatego w prostych pozycjach przeszukują mniej węzłów (Saariluoma, 1990)

6 Umysł a percepcja Eksperyment: popatrzmy przez 10 sekund głęboko w oczy sąsiada / sąsiadki (ostrożnie, jest maj!) patrzymy na przemian w jedno oko, a potem w drugie, robiąc coraz szybsze zmiany widzimy ruchy oczu?

7 Umysł a percepcja Zróbmy to samo, ale patrząc szybko na przemian we własne oczy: w lusterku (jeżeli mamy lusterko) w komórce, jak do selfie (jeżeli ) widzimy ruchy oczu? dlaczego tak jest?

8 Umysł a percepcja Rezultaty: Zawsze widzimy ruchy cudzych oczu, nawet te szybkie Czasami widzimy ruchy własnych oczu, ale tylko w komórce (o ile nie mamy super-komórki szybkiej jak lustro ) Nigdy nie zobaczymy ruchów własnych oczu w lustrze. Ani szybkich, ani wolnych - dlaczego? Wnioski: Mózg wyłącza percepcję wzrokową w czasie sakady (ruchu oka). Mózg szachisty też

9 Projekt badawczy MAT Cel projektu - określenie efektywnych sposobów rozpoznawania i doskonalenia uzdolnień szachowych uczniów ze szkół podstawowych Metoda konsultacje doświadczonych szachistówgimnazjalistów; najnowocześniejsza w Polsce aparatura do diagnostyki i stymulacji funkcji poznawczych badania zsynchronizowanym zestawem 256-cio kanałowego EEG z eye-trackerem 500 Hz trening m.in. za pomocą Wiedeńskiego Systemu Testów

10 Projekt badawczy MAT Planowane rezultaty: Opracowany w ramach projektu i skierowany do upowszechniania trening szachowy Komputerowy program szachowy dostępny online, złożony ze specjalnie opracowanych diagramów i cyklów treningowych

11 CORSI Badamy tzw. wizualno-przestrzenną pamięć świeżą (jak dużo nowych rzeczy, która osoba badana zobaczy, jest w stanie zapamiętać na już ). Pamięć krótkotrwała jest ograniczona, w tym teście mierzy się granice pojemności. Test polega na wyświetleniu 9 kostek rozmieszczonych w nieregularnych odstępach. Wskaźnik pokazuje wybrane kostki w losowym porządku. Liczba wskazanych kostek rośnie wraz z liczbą zaprezentowanych badanemu pozycji testu. Po sygnale dźwiękowym badany ma za zadanie odtworzyć kolejność wskazywanych kostek. Po 3 kolejnych nieudanych próbach test kończy się.

12 CORSI

13 CORSI

14 NVLT Służy do badania zdolności osoby badanej do uczenia się materiału pamięciowego trudnego do zwerbalizowania. Na ekranie prezentowane jest 160 (lub 120) bardzo różnych figur. Każda figura jest prezentowana przez 3 sek. Dla każdej z nich badany musi zdecydować czy widzi ją po raz pierwszy, czy była już wyświetlana. Odpowiedzi mogą być poprawiane. Pełna wersja trwa ok. 15 min., skrócona ok. 10 min.

15 NVLT

16 NVLT

17 SIGNAL Mierzy zdolność obrazowego odróżniania i diagnozowania stronności spostrzegania (zdolność spostrzegania w jednej połowie pola widzenia). Na ekranie są dynamicznie wyświetlane (losowo pokazujące się i znikające) punkty. Osoba badana ma zareagować, kiedy 4 punkty ułoży się w kwadrat. Czas trwania to ok min.

18 SIGNAL

19 SIGNAL

20 Aparat Krzyżowy Tempo narzucone - 30, 50, 70, 90 próbek na minutę. W tym teście 49 kombinacji zmienia się z zadaną częstotliwością. Aparat rejestruje ilość dobrze wskazanych kombinacji. W zależności od poprawności poprzednich prób, zwiększane było tempo wyświetlania.

21 Aparat Krzyżowy

22 Aparat Krzyżowy

23 Badania

24 Okulogram - początkujący

25 Obszary zainteresowania - początkujący

26 Okulogram - zaawansowani

27 Obszary zainteresowania - zaawansowani

28 Okulogram - początkujący

29 Okulogram - zaawansowani

30 Dziękujemy!