RZECZY UŻYWANE Z praktyki Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu wynika, że znikoma ilość ze zgłoszonych spraw dotyczy rzeczy używanych. W tym zakresie konsumenci rzadko decydują się na dochodzenie swoich praw. Nierzadko nie posiadają oni paragonu lub innego dowodu zakupu. Poniższy poradnik jest próbą wyjaśnienia wątpliwości wiążących się z zakupami rzeczy używanych i ich reklamacjami. 1. Czy przy zakupie rzeczy używanej sprawdzać ją? Tak. To bardzo ważne. Tego rodzaju transakcja w sposób naturalny, w porównaniu do zakupu rzeczy nowej, wiąże się mniejszą pewnością co do jakości towaru. Konsument ma prawo do sprawdzenia jego jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów /na podstawie art. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego /Dz. U. z 2002 roku nr 141, poz. 1176, ze zm./. W razie wątpliwości może zapytać sprzedawcę i oczekiwać od niego informacji o produkcie. A zatem przyszły nabywca używanego komputera, czy samochodu, może spodziewać się od sprzedawcy sprawdzenia towaru, albo sam go sprawdzić. Nikt jednak nie ma obowiązku wystawienia certyfikatu lub innego świadectwa jakości. Tak więc zakup rzeczy używanej wiąże się z pewnym określonym ryzykiem.
2. Jak uniknąć nietrafionego zakupu używanego samochodu? W przypadku używanego samochodu warto wykonać krótką jazdę próbną, albo nawet uzgodnić z handlowcem sprawdzenie pojazdu na stacji kontrolnej /może rzeczoznawca/. Inni zachwalają zakup kilkuletniego auta u dilera samochodowego, któremu można zaufać. W każdym wypadku trzeba brać pod uwagę, że ustne zapewnienia handlowca w razie sporu trudno będzie później udowodnić. Domagajmy się więc ich potwierdzenia na piśmie przy zakupie; zadeklarowane cechy pojazdu, że nie był powypadkowy. 3. Co jest ważne dla konsumenta w związku z dokonanym zakupem towaru używanego? Ważny jest przede wszystkim dowód zakupu. Kupujący przy sprzedaży ma prawo żądania paragonu lub rachunku. Bezwzględny obowiązek potwierdzenia konsumentowi na piśmie wszystkich istotnych warunków umowy ciąży na sprzedawcy w przypadku sprzedaży towarów o wartości powyżej 2000,00 zł, sprzedaży na raty, na przedpłaty, na zamówienie, według wzoru, lub na próbę. Jeżeli mimo żądania, sprzedawca nie wyda rachunku, zakup może okazać się ryzykowny. Tego rodzaju nieprawidłowości można zgłosić do urzędu skarbowego /urzędy kontroli skarbowej/.
4. Czy sprzedany towar używany podlega zwrotowi? Generalnie nie. Kupujący jednak takie prawo może wynegocjować ze sprzedawcą /odpowiedni zapis w umowie, na paragonie/. Wyjątkowo też konsument ma ustawowe prawo do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa /np. w domu/ w terminie 10 dni od dnia zawarcia takiej umowy /oświadczenie o odstąpieniu powinien wysłać listem poleconym/. W tym zakresie są jednak pewne ograniczenia i warunki, o których szerzej w innych opracowaniach. 5. Czy można zwrócić produkt zakupiony przez Internet w ciągu 10 dni bez podania przyczyn? W przypadku zakupu dokonanego przez konsumenta od przedsiębiorcy- tak. Dla skuteczności odstąpienia od umowy wymagane jest przesłanie odpowiedniego oświadczenia na piśmie listem poleconym przed upływem wspomnianego terminu. Koszty zwrotu ponosi kupujący. Prawo do zwrotu nie przysługuje jednak w odniesieniu do produktów zakupionych w wyniku aukcji licytacyjnej, albo też od osoby fizycznej. 6. Czy i jak długo można reklamować kupowane towary używane? W przypadku zakupów konsumenckich od handlowca nabywca ma prawo do reklamowania takiego towaru z tytułu niezgodności
towaru z umową przez 2 lata licząc od daty zakupu i wydania towaru. Strony umowy kupna-sprzedaży w chwili jej zawarcia mogą jednak termin ten skrócić w formie uzgodnienia, ale nie bardziej, niż do roku od dnia zakupu i wydania rzeczy. 7. W powszechnej opinii reklamacje towarów używanych nie są przyjmowane, handlowcy z zasady odrzucają je. Tak się zdarza, ale też rośnie liczba rzetelnych sprzedawców. Coraz częściej sprzedaje się produkty używane dobrej jakości. Ich ceny mogą być wyższe, niż na wyprzedażach rzeczy nowych. Gdy nabywca kupił samochód oferowany jako bezwypadkowy, a na przeglądzie okazało się, że ma ślady kolizji drogowej, to w takiej sytuacji handlowiec powinien rozpatrzyć reklamację na korzyść kupującego. Jednak nie można spodziewać się uwzględnienia roszczeń na usterkę widoczną w chwili zakupu lub wynikającą z normalnego zużycia produktu, które może nastąpić szybciej, niż w przypadku rzeczy nowej. 8. Co oznacza niezgodność towaru z umową w odniesieniu do sprzedaży towaru używanego? Generalnie niezgodność taka ma miejsce, gdy produkt przedwcześnie utracił swoje walory użytkowe, jednak nie na skutek naturalnego zużycia, czy uszkodzenia powstałego na skutek działania konsumenta. W odniesieniu do zakupu dokonanego na podstawie indywidualnego uzgodnienia jego właściwości, domniemywa się, że jest on zgodny z umową, gdy odpowiada podanemu w umowie kupnasprzedaży opisowi, a w przypadku braku takiej charakterystykiopisowi podanemu przez sprzedawcę. Konsument może żądać
od sprzedawcy pisemnego udokumentowania dokonanego uzgodnienia w zakresie właściwości zakupionego towaru. 9. Jak zgłosić reklamację towaru używanego i jakie żądania przysługują konsumentowi? Zgłoszenie reklamacji telefonicznie lub mailowo, a nawet osobiście, ale jedynie ustnie, bez potwierdzenia, może okazać się z różnych względów niewystarczające. Najlepiej więc uczynić to w formie pisemnej, a w razie trudności z przyjęciem reklamacji, przesłać list polecony z załączoną kopią dowodu zakupu, a później przekazać sprzedawcy reklamowany towar. Konsument w ramach reklamacji może żądać naprawy. Kiedy brak będzie możliwości technicznych wykonania naprawy, lub przedsiębiorca nie zdoła tego uczynić w odpowiednim czasie - konsument ma prawo domagać się przeceny, albo odstąpić od umowy i żądać zwrotu pieniędzy w równowartości kwoty zakupu. 10. Czy jest dopuszczalna sprzedaż i reklamacja towarów nowych, lecz niepełnowartościowych? Tak, taka sprzedaż jest dopuszczalna pod warunkiem, że towary te nadają się do użytku. Jeżeli konsument został prawidłowo poinformowany o niepełnowartościowości towaru /konkretne usterki/, lub oceniając rozsądnie nie mógł o nich nie wiedzieć, to w takich sytuacjach nie będzie posiadał uprawnienia do reklamacji. W zakresie pozostałych uchybień ma on pełne prawo do reklamacji. Konsument posiada również
uprawnienie do reklamacji towaru zakupionego w ramach promocji posezonowej, w pełnym zakresie. 11. Czy mogę reklamować telefon, który kupiłam jako używany od osoby prywatnej? Tak, w trybie rękojmi za wady. W razie kłopotów skuteczne dochodzenie takich roszczeń jest możliwe wyłącznie w procedurze sądowej. Podobnie się dzieje w przypadku transakcji między przedsiębiorcami. Inspekcja Handlowa nie posiada kompetencji do prowadzenia działań w takich sporach. 12. Zakład usługowy dokonał naprawy odpłatnej 4-letniego odkurzacza i udzielił na naprawę 3-miesięcznej gwarancji. Czy rzemieślnik ma rację, gdy nie przyjąć reklamacji tego odkurzacza, który zepsuł się po upływie 3 miesięcy i 2 dni? Zlecenie naprawy odkurzacza jest rodzajem umowy o dzieło. Zgodnie z przepisami, konsument ma prawo reklamowania naprawy odpłatnej w terminie roku od jej wykonania. W razie nieprzyjęcia kolejnego zgłoszenia tej reklamacji na piśmie, konsument może wystąpić do Inspekcji Handlowej z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji. 13. Czy warto kupować rzeczy używane lub niepełnowartościowe? Z pewnością znajdą się plusy, jak i minusy takich zakupów. Jeżeli konsument wymaga więcej od poszukiwanego przez siebie produktu
w zakresie trwałości lub estetyki, powinien zastanowić się, czy sprzedawca towaru używanego będzie w stanie sprostać tym wymaganiom. Jest też aspekt, by tak nazwać, ekologiczny sprzedaży towarów używanych. Kupowanie ich to rodzaj ogólnie pojętej oszczędności prowadzącej pośrednio do minimalizowania nakładów na wytworzenie produktów nowych.