ZOFIA RZYMOWSKA, JANINA SKRZYCZYÑSKA. (Otrzymano: ) Summary

Podobne dokumenty
ZOFIA RZYMOWSKA, JANINA SKRZYCZYÑSKA. (Otrzymano: ) Summary WSTÊP I METODYKA

ZOFIA RZYMOWSKA, JANINA SKRZYCZYÑSKA. (Otrzymano: ) Summary

ANNALES UMCS. Fitocenozy wykształcające się w uprawach rolniczych na terenie Doliny Środkowej Wisły. Cz. IV. Zbiorowiska ściernisk

Teresa Skrajna* Helena Kubicka** Marta Matusiewicz***

ANNALES UMCS. Fitocenozy wykształcające się w uprawach rolniczych na terenie Doliny Środkowej Wisły Cz. III. Zbiorowiska chwastów upraw okopowych

Cezary Kwiatkowski, Marian Wesołowski, Agnieszka Stępień

Avena strigosa Schreb. w agrocenozach Podlaskiego Prze³omu Bugu JANINA SKRZYCZYÑSKA, ZOFIA RZYMOWSKA, PIOTR STACHOWICZ

Zachwaszczenie upraw zbóż na polach wybranych gospodarstw ekologicznych i tradycyjnych Opolszczyzny

Zbiorowiska segetalne miasta Wroc³awia

STUBBLE FIELD PLANT COMMUNITIES OF THE MAZOWIECKI LANDSCAPE PARK

Fenologia owocowania niektórych gatunków chwastów w zasiewach wybranych roœlin uprawnych MARIAN WESO OWSKI

Zbiorowiska segetalne gminy Rudniki (województwo opolskie)

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

ZACHWASZCZENIE UPRAW OKOPOWYCH NA OBSZARZE OBNIŻENIA WĘGROWSKIEGO Weed infestation of the root crops in the Węgrów Lowering

Geograficzne rozmieszczenie ważnych gatunków chwastów

ANNALES. Jan Kapeluszny, Małgorzata Haliniarz

ASSOCIATIONS AND COMMUNITIES OF CEREAL CULTIVATIONS OF THE ŁUKOWSKA PLAIN PART II. ASSOCIATIONS OF HEAVY SOILS

Teresa Skrajna*, Helena Kubicka**, Marta Matusiewicz***

ROŚLINY SEGETALNE W KOMPLEKSACH UŻYTKOWANIA PRZESTRZENI MIASTA SIEDLCE

Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin Akademia Rolnicza w Lublinie. Segetal flora of landscape parks in the Lublin region

GALINSOGA SP. W ZBIOROWISKACH SEGETALNYCH PASMA PRZEDBORSKO-MAŁOGOSKIEGO

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

ZBIOROWISKA SEGETALNE W UPRAWACH EKOLOGICZNYCH I KONWENCJONALNYCH INTENSYWNYCH

ANNALES. Andrzej Woźniak. Następczy wpływ jęczmienia jarego uprawianego w zmianowaniu i monokulturze na zachwaszczenie pszenicy ozimej

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA

WPŁYW UPROSZCZEŃ W UPRAWIE ROLI I POZIOMÓW NAWOśENIA MINERALNEGO NA ZACHWASZCZENIE PSZENICY JAREJ. Mariusz Frant, Karol Bujak

WPŁYW NAWOŻENIA AZOTEM NA ZACHWASZCZENIE ŁANU PSZENICY OZIMEJ

DOMINACJA GATUNKÓW I BIORÓśNORODNOŚĆ ZBIOROWISK AGROCENOZ ZIEMNIAKA DOLINY ŚRODKOWEJ WISŁY

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

ZACHWASZCZENIE PLANTACJI WARZYW W WARUNKACH NADMIERNEGO UWILGOTNIENIA GLEBY

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

Progi szkodliwości chwastów w rzepaku

PRĄDNIK PRACE I MATERIAŁY MUZEUM IM. PROF. WŁADYSŁAWA SZAFERA

Wp³yw uproszczeñ w uprawie roli na zapas nasion chwastów w erodowanej glebie lessowej MARIAN WESO OWSKI, KAROL BUJAK

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA. Następczy wpływ ugorowania pola na zachwaszczenie łanu żyta

ZACHWASZCZENIE PSZENICY TWARDEJ (TRITICUM DURUM DESF.) W ZALEśNOŚCI OD PRZEDPLONU I POZIOMU AGROTECHNIKI. Andrzej Woźniak

WPŁYW MONOKULTURY, PŁODOZMIANU I UPRAWY WSPÓŁRZĘDNEJ NA BIORÓśNORODNOŚĆ CHWASTÓW W PSZENICY JAREJ. Aleksandra Głowacka

ZMIANY ZACHWASZCZENIA ŁANU ZIEMNIAKA W WARUNKACH EKOLOGICZNEGO I INTEGROWANEGO SYSTEMU PRODUKCJI

Janina Skrzyczyńska, Teresa Skrajna USTĘPUJĄCE CHWASTY PO LNE W UPRAWACH ZBÓŻ OZIM YCH GM INY KOTUŃ

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Wp³yw uproszczonej uprawy roli i nawo enia mineralnego na zachwaszczenie ziemniaka uprawianego na glebie lessowej KAROL BUJAK, MARIUSZ FRANT WSTÊP

Zbigniew Anyszka, Adam Dobrzański

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA

DYNAMIKA ZACHWASZCZENIA WYBRANYCH GATUNKÓW SEGETALNYCH W ŁANIE KUKURYDZY UPRAWIANEJ NA ZIARNO

EKSPANSJA AVENA FATUA I GATUNKÓW Z RODZAJU GALINSOGA W ZBIOROWISKACH CHWASTÓW POLNYCH W DOLINIE WISŁY POWYŻEJ KRAKOWA

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO W SIEDLCACH Seria ROLNICTWO Nr 1 (1) 2015

A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A

VICIA GRANDIFLORA SCOP. W ZBIOROWISKACH SEGETALNYCH DOLINY RZEKI STRUG W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM

NA TERENIE FARMY WIATROWEJ W OKOLICY MIEJSCOWOŚCI

UDZIAŁ ANTROPOFITÓW W UPRAWACH KUKURYDZY (ZEA MAYS L.) NA TERENIE WYSOCZYZNY SIEDLECKIEJ

Teresa Skrajna*, Helena Kubicka** BIORÓŻNORODNOŚCI ZBIOROWISK CHWASTÓW A ZAPAS DIASPOR W GLEBIE W KOLEKCJACH OGRODU BOTANICZNEGO W POWSINIE

ZACHWASZCZENIE PÓL SĄSIADUJĄCYCH Z WIELOLETNIMI ODŁOGAMI NA DWÓCH TYPACH GLEB

A. Urszula Warcholińska WYSTĘPOWANIE NIEKTÓRYCH GATUNKÓW CHWASTÓW NA GLEBACH RÓŻNYCH KOMPLEKSÓW WOJEWÓDZTWA SKIERNIEWICKIEGO CZĘŚĆ II*

DIASPORY CHWASTÓW W MATERIALE NASIENNYM ZBÓŻ JARYCH I OZIMYCH

Bioróżnorodność flory segetalnej w uprawie buraka cukrowego

WEED INFESTATION OF MIXTURE OF PEA WITH SPRING WHEAT CULTIVATED IN ORGANIC SYSTEM

Jan T. Siciński ZBIO R O W ISK A C H W A STÓ W U PRAW W A RZY W N Y CH W O K O LICY ŁĘCZYCY*

Zachwaszczenie ³anu jêczmienia jarego w warunkach zró nicowanych systemów uprawy roli oraz poziomów nawo enia i ochrony PIOTR KRASKA, EDWARD PA YS

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

WPŁYW ZMIANOWANIA, SPOSOBU UPRAWY ROLI I HERBICYDÓW NA BIORÓśNORODNOŚĆ ZBIOROWISK CHWASTÓW

THE SPECIES DIVERSITY OF CEREAL AND ROOT COMMUNITIES IN THE MUNICIPALITIES LOCATED IN THE STRUG RIVER VALLEY IN PODKARPACKIE VOIVODESHIP

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

The assessment of the diversity of weed flora communities in crops cultivated in selected farms in Lubelskie voivodeship

ANNALES. Ewa Kwiecińska. Plenność niektórych gatunków chwastów segetalnych na glebie lekkiej

TYTUŁ: OCENA WYSTĘPOWANIA GATUNKÓW INWAZYJNYCH W ZBIOROWISKACH SEGETALNYCH NA TERENIE GMINY KOLBUDY. Autor: Weronika Haliniarz

dr inż. Janusz Urbanowicz IHAR-PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

ANNALES * UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA. Robert Kuraszkiewicz, Edward Pałys

WPŁYW SPOSOBU PRZYGOTOWANIA GLEBY DO SIEWU I RODZAJU POZOSTAWIONEJ BIOMASY NA ZACHWASZCZENIE KUKURYDZY

WPŁYW WIELOLETNICH UPROSZCZEŃ W UPRAWIE ROLI NA ZACHWASZCZENIE PSZENICY TWARDEJ (TRITICUM DURUM DESF.)

P A M I Ę T N I K P U Ł A W S K I ZESZYT

ekologicznych i konwencjonalnych

ZACHWASZCZENIE ZBÓŻ OZIMYCH I JARYCH NA TERENIE GMINY MACIEJOWICE Weed infestation of winter and spring cereals in the Maciejowice commune

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA. Wpływ współrzędnej uprawy pasowej na zachwaszczenie pszenicy jarej

WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki

ZACHWASZCZENIE ŁANÓW ROŚLIN ZBOŻOWYCH I MOŻLIWOŚCI JEGO OGRANICZENIA W WOJ. PODKARPACKIM

BIODIVERSITY OF SEGETAL FLORA IN POTATO FIELDS (SOLANUM TUBEROSUM L.) IN SELECTED MUNICIPALITIES OF THE ZAMOŚĆ REGION

Tom I, (od litery A do E), Warszawa 1786

Key words: chemical composition, spring barley, weeds, lead, heavy metals

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

WPŁYW ŻYCICY WIELOKWIATOWEJ JAKO WSIEWKI MIĘDZYPLONOWEJ NA RÓŻNORODNOŚĆ ZBIOROWISK CHWASTÓW W JĘCZMIENIU JARYM

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA

ZESPOŁY SEGETALNE ZWIĄZKU CAUCALIDION LAPPULAE NA POGÓRZU CIESZYŃSKIM

ANNALES UMCS VOL. LXXI (4) SECTIO E AGRICULTURA 2016

WPŁYW ZRÓŻNICOWANEJ UPRAWY ROLI I ROŚLIN NA SKŁAD GATUNKOWY I LICZEBNOŚĆ CHWASTÓW W UPRAWIE SKORZONERY. Wstęp

Changes in weed community infesting common bean crop

Influence of some forecrops on weed infestation in sugar beet crops

Flora nowo budowanych szlaków komunikacyjnych na przyk³adzie zurbanizowanych obszarów rolniczych Oporowa (Wroc³aw)

3.2 Warunki meteorologiczne

WPŁYW POZIOMU AGROTECHNIKI NA PLONOWANIE I ZACHWASZCZENIE OWSA SIEWNEGO

Efekty niszczenia chwastów w rzepaku ozimym herbicydem Colzor Trio 405 EC w warunkach Dolnego Śląska

Janina Skrzyczyńska, Zofia Rzymowska INTERESUJĄCE GATUNKI CHW ASTÓW POLNYCH PODLASKIEGO PRZEŁOM U BUGU

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA. Zachwaszczenie pszenicy twardej w różnych systemach uprawy roli

WEED INFESTATION OF PEA (Pisum sativum L.) CROP UNDER THE CONDITIONS OF PLOUGH AND PLOUGHLESS TILLAGE

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

AGRONOMY SCIENCE. wcześniej formerly Annales UMCS sectio E Agricultura VOL. LXXII (4) DOI: /as

A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A

Metody rekonstrukcji warunków paleoekologicznych (zasada aktualizmu)

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA

Transkrypt:

Polish Botanical Society Elektronicznie podpisany przez Polish Botanical Society DN: email=p.otreba@pbsociety.org.pl, c=pl, st=warszawa, o=polish Botanical Society, ou=standard Certificate, ou=support, serialnumber=pt2110520970, title=managing Editor, sn=otreba, givenname=piotr, cn=polish Botanical Society Data: 2013.06.19 15:35:52 +01'00' ACTA AGROBOTANICA Vol. 59 z. 2 2006 s. 421 440 Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu. Cz. IV. Zbiorowiska œcierniskowe gleb zwiêz³ych ZOFIA RZYMOWSKA, JANINA SKRZYCZYÑSKA Katedra Ekologii Rolniczej, Akademia Podlaska, ul. B. Prusa 14, 08 110 Siedlce Department of the Agricultural Ecology University of Podlasie in Siedlce, B. Prusa 14, 08 110 Siedlce, Poland Plant communities of cultivated fields of the Podlaski Prze³om Bugu mesoregion. Part 4. Stubble field communites of compact soils (Otrzymano: 15.11.2006) Summary Patches of the association Echinochloo-Setarietum typicum, subvariant with Veronica persica (Panico-Setarion alliance), two associations from the PolygonoChenopodion alliance: Oxalido-Chenopodietum and Galinsogo-Setarietum, as well as the community with Veronica persica, were noted on compact soils of the stubble fields in the area of the Podlaski Prze³om Bugu mesoregion. The occurrence of Echinochloo-Setarietum typicum subvariant with Veronica persica and the community with Veronica persica was frequently observed in the studied area on fertile, loamy soils included in the wheat complex (good and imperfect), rye complex (very good and good) and corn-fodder strong complex. Phytocenoses of Galinsogo-Setarietum dominated by plants of the genus Galinsoga, especially by Galinsoga parviflora, were also frequently noted on fertile habitats near farm buildings. Patches of OxalidoChenopodietum were observed more seldom in the studied area. They were developing on fertile alluvial soils and black earths along the river. Key words: cultivated fields, stubble field communites, Podlaski Prze³om Bugu mesoregion WSTÊP Niniejsza praca jest kolejn¹ publikacj¹ na temat,,zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu. Teren badañ i zastosowane metody opisano w Cz. I.,,Zespo³y zbo owe (S k r z y c z y ñ s k a i R z y m o w s k a, 2005). Podstaw¹ charakterystyki zbiorowisk œcierniskowych Podlaskiego Prze³omu Bugu

422 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska wykszta³caj¹cych siê na glebach zwiêz³ych jest 70 zdjêæ fitosocjologicznych wykonanych metod¹ Braun-Blanqueta (Paw³owski, 1972). Systematykê i nomenklaturê zbiorowisk przyjêto za Matuszkiewiczem (2001). Nazewnictwo gatunków podano wed³ug Mirka i in. (1995). WYNIKI Systematyka wyró nionych zbiorowisk œcierniskowych: Klasa: Stellarietea mediae (Br.-Bl.1936) Rz¹d: Polygono-Chenopodietalia (R. Tx. et Lohm. 1950) J. Tx. 1961 Zwi¹zek: Panico-Setarion Siss. 1946 1. Zespó³: Echinochloo-Setarietum Krus. et Vlieg. (1939) 1940 Podzespó³: Echinochloo-Setarietum typicum a. wariant typowy podwariant z Veronica persica b. wariant z Mentha arvensis podwariant z Veronica persica Zwi¹zek: Polygono-Chenopodion Siss. 1946 2. Zespó³: Galinsogo-Setarietum (R. Tx. et Beck. 1942) R. Tx. 1950 3. Zespó³: Oxalido-Chenopodietum polyspermi Siss. 1950 4. Zbiorowisko z Veronica persica a. postaæ typowa b. postaæ z udzia³em gatunków higrofilnych Echinochloo-Setarietum typicum podwariant z Veronica persica Œcierniska na zwiêz³ych glebach wytworzonych z gliny lekkiej lub piasków gliniastych zalegaj¹cych na glinie lekkiej lub œredniej zaliczonych do kompleksu pszennego dobrego, ytniego bardzo dobrego i zbo owo-pastewnego mocnego porasta³y p³aty œcierniskowej postaci Echinochloo-Setarietum typicum podwariantu z Veronica persica. Obrazuje go 20 zdjêæ fitosocjologicznych (tab. 1). Wyró niono go na podstawie du ego udzia³u Veronica persica. Z gatunków charakterystycznych zespo³u w analizowanych fitocenozach masowo wystêpowa³a Echinochloa crus-galli. Acidofilny Raphanus raphanistrum spotykany by³ sporadycznie. yznoœæ tych siedlisk ma wp³yw na sk³ad botaniczny zbiorowisk. Stwierdzono w nich wystêpowanie gatunków charakterystycznych ze zwi¹zku Polygono-Chenopodion. Wœród nich poza Veronica persica najliczniej notowano: Lamium purpureum, Veronica polita, Galinsoga parviflora, Sonchus asper, Lamium amplexicaule. Czêsto i w du ym pokryciu ros³y tu równie : Stellaria media, Matricaria maritima ssp. inodora, Myosotis arvensis, Fallopia convolvulus, Viola arvensis, Polygonum aviculare i Anagallis arvensis (tab. 1) W czêœci p³atów obserwowano wystêpowanie licznej grupy gatunków wskazuj¹cych na nadmierne uwilgotnienie. Wœród nich najczêœciej notowano: Mentha arvensis, Stachys palustris, Gnaphalium uliginosum.

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 423 Tabela 1 Echinochloo-Setarietum Krus et Vlieg. 1939. Table 1 Echinochloo-Setarietum Krus et Vlieg. 1939.

424 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska cd. tab. 1

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 425 cd. tab. 1

426 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska cd. tab. 1

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 427 Echinochloo-Setarietum typicum podwariant z Veronica persica tworzy³o 107 taksonów, 74 wariant typowy i 87 wariant z udzia³em gatunków higrofilnych. Liczba gatunków w zdjêciu waha³a siê odpowiednio od 12 do 36 (œrednio 24) i od 20 do 35 (œrednio 27). W tabeli 1 zamieszczono tak e syntetyczne zestawienie p³atów Echinochloo- Setarietum typicum wariant typowy podwariant typowy, uzupe³nia ono pe³ne zró nicowanie zbiorowisk Echinochloo-Setarietum typicum wykszta³caj¹cych siê na œcierniskach gleb zwiêz³ych Podlaskiego Prze³omu Bugu. Œcierniskow¹ postaæ zespo³u Echinochloo-Setarietum podawali: Æ w i k l i ñ- s k i (1982); Paw³owski i Tr¹ba, 1987; Paw³owski i in. (1991); Jêdruszczak i in. (1989); Jêdruszczak (1990 a, b), T r¹ba (1993); Warcholiñs k a (1994), Skrzyczyñska i Rzymowska (1997); Skrajna i Skrzyczyñska (2002). Wariant tego zespo³u z Veronica persica wyró niali Skrzyczyñska i Rzymowska (1997) z zachodniej czêœci woj. siedleckiego. Galinsogo-Setarietum (R. Tx. et Beck. 1942) R. Tx. 1950 P³aty Galinsogo-Setarietum rozwija³y siê najczêœciej na czarnych ziemiach i madach kompleksów: pszennych (dobrego i wadliwego), ytniego bardzo dobrego oraz zbo owo-pastewnych. Spotykano je na œcierniskach po³o onych w pobli u gospodarstw. Opisano go na podstawie 20 zdjêæ fitosocjologicznych (tab. 2). Wariant typowy Galinsogo-Setarietum przedstawiono na podstawie 10 p³atów. W fitocenozach tych dominowa³a Galinsoga parviflora przy zdecydowanie ma- ³ym udziale gatunków z Panico-Setarion. Korzystne warunki edaficzne tych siedlisk wp³ywa³y na obecnoœæ gatunków o du ych wymaganiach troficznych. Nale a³y do nich gatunki charakterystyczne Polygono-Chenopodion polyspermi: Veronica persica, Lamium purpureum, Euphorbia helioscopia, Veronica polita, Lamium amplexicaule i Sonchus asper. Ponadto w wysokiej sta³oœci i z du ym pokryciem wystêpowa³y: Stellaria media, Capsella bursa-pastoris, Galium aparine, Chenopodium album, Taraxacum officinale, Viola arvensis, Veronica arvensis i Matricaria maritima ssp. inodora. Lokalnie w znacznym pokryciu obserwowano w tych p³atach wystêpowanie gatunków umiarkowanie kalcyfilnych: Consolida regalis i Melandrium noctiflorum. Wariant wilgotny zespo³u rozwija³ siê na yznych glebach (najczêœciej czarnych ziemiach) zaliczanych do kompleksów zbo owo-pastewnych. Opisano go na podstawie 10 zdjêæ fitosocjologicznych. Fitocenozy te wyró nia³y siê obecnoœci¹ chwastów takich, jak: Stachys palustris, Mentha arvensis, Gnaphalium uliginosum, Plantago intermedia i innych. Opisywany Galinsogo-Setarietum budowa³o 106 taksonów (81 wariant typowy i 77 wilgotny). Liczba gatunków w zdjêciu wynosi³a odpowiednio 16-43 (œrednio 26) i 19-30 (œrednio 24) (tab. 2). Galinsogo-Setarietum z terenu Polski podawali miêdzy innymi: Fija³kowski (1967), Warcholiñska (1994, 1997), Balcerkiewicz (1976), Kapeluszn y (1979), Anio³-Kwiatkowska (1990). By³y to jednak fitocenozy wykszta³caj¹ce siê w uprawach okopowych. Natomiast brak jest doniesieñ na temat œcierniskowej postaci Galinsogo-Setarietum.

428 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska Tabela 2 Galinsogo-Setarietum (R. Tx Beck 1942) R. Tx. 1950. Table 2 Galinsogo-Setarietum (R. Tx Beck 1942) R. Tx. 1950.

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 429 cd. tab. 2

430 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska cd. tab. 2

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 431 Oxalido-Chenopodietum polyspermi Siss. 1950 W obni eniach terenu na madach i czarnych ziemiach wykszta³ca³y siê p³aty Oxalido-Chenopodietum polyspermi (tab. 3). Rozwija³y siê one najczêœciej na glebach kompleksu zbo owo-pastewnego mocnego. Z gatunków charakterystycznych zespo³u masowo wystêpowa³ Oxalis stricta. Rzadziej i w mniejszym pokryciu notowano Chenopodium polyspermum. W analizowanych fitocenozach gatunkami wyró niaj¹cymi by³y: Plantago intermedia, Mentha arvensis, Stachys palustris oraz Lapsana communis, Symphytum officinale i Galeopsis tetrahit. W p³atach tych licznie reprezentowane by³y gatunki charakterystyczne Polygono-Chenopodion. Spoœród gatunków charakterystycznych zwi¹zku najczêœciej i najliczniej wystêpowa³y: Galinsoga parviflora, Lamium purpureum, Sonchus asper, Veronica persica oraz lokalnie Euphorbia helioscopia. Analizowane p³aty budowa³y tak e gatunki charakterystyczne Panico-Setarion, a zw³aszcza Setaria pumila, Echinochloa crus-galli i Amaranthus retroflexus. Z innych gatunków o du ych wymaganiach pokarmowych wystêpowa³y miêdzy innymi: Stellaria media, Chenopodium album, Anagallis arvensis, Erysimum cheiranthoides, Galium aparine i Melandrium noctiflorum. Zespó³ budowa³o 71 taksonów. Liczba gatunków w zdjêciu waha³a siê od 23 do 28, œrednio 25 (tab. 3). Oxalido-Chenopodietum wystêpuje na glebach yznych i najlepiej wykszta³cony jest wzd³u œrodkowego odcinka Wis³y (Matuszkiewicz, 1982). Wyró niany by³ rzadko, najczêœciej w uprawach okopowych (Wójcik, 1968, 1977, 1980, 2001; Kutyna, 1988). Œcierniskow¹ postaæ Oxalido-Chenopodietum opisywa³a jedynie Jêdruszczak (1990 a, b) z Lubelszczyzny. P³aty zespo³u wyró nione na terenie Podlaskiego Prze³omu Bugu zbli one s¹ sk³adem gatunkowym do wyró nianych z Lubelszczyzny, jednak s¹ ubo sze gatunkowo. Zbiorowisko z Veronica persica Zbiorowisko z Veronica persica rozwija³o siê na glebach yznych nale ¹cych do kompleksów: pszennych (dobrego i wadliwego), ytnich (bardzo dobrego i dobrego) oraz zbo owo-pastewnego mocnego. Przedstawiono je na podstawie 20 zdjêæ fitosocjologicznych (tab. 4). Podstawê florystyczn¹ zbiorowiska stanowi³y gatunki maj¹ce du e wymagania w stosunku do odczynu i zasobnoœci siedlisk. Wœród nich w postaci typowej zbiorowiska oprócz masowo wystêpuj¹cego gatunku wyró niaj¹cego Veronica persica notowano: Consolida regalis, Veronica polita, Lamium purpureum, Sonchus asper, Euphorbia helioscopia i Lamium amplexicaule. Ponadto budowa³y je: Stellaria media, Viola arvensis, Anagallis arvensis, Myosotis arvensis, Taraxacum officinale, Lapsana communis i inne (tab. 4). Charakterystyczn¹ cech¹ p³atów z udzia³em gatunków higrofilnych by³ liczny udzia³ chwastów takich, jak: Mentha arvensis, Rorippa sylvestris, Stachys palustris i innych. Fitocenozy te podobnie jak typowe zdominowane by³y przez Stellaria media. Wystêpowa³y w nich Galinsoga parviflora i Galinsoga ciliata nie notowane w postaci typowej. Czêœciej ni w p³atach postaci typowej spotykano Lamium purpureum, Euphorbia helioscopia, a rzadziej Veronica agrestis. Nie notowano w tych fitocenozach Lapsana communis, wystêpuj¹cego czêsto i w du ym pokryciu w p³atach

432 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska Tabela 3 Oxalido-Chenopodietum Siss.1950. Table 3 Oxalido-Chenopodietum Siss.1950.

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 433 cd. tab. 3

434 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska cd. tab. 3

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 435 Tabela 4 Zbiorowisko z Veronica persica. Table 4 Community with Veronica persica.

436 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska cd. tab. 4

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 437 cd. tab. 4

438 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska postaci typowej. Ponadto czêsto i w znacznym pokryciu wystêpowa³y: Chenopodium album, Matricaria maritima ssp. inodora, Capsella bursa-pastoris, Consolida regalis i Melandrium noctiflorum (tab. 4). W zbiorowisku wystêpowa³o ³¹cznie 101 taksonów, 67 w postaci typowej i 78 w wilgotnej. Liczba gatunków w zdjêciu waha³a siê od 16 do 29 (œrednio 21) w p³atach typowych oraz od 19 do 37 (œrednio 24) w fitocenozach postaci wilgotnej. Zbiorowisko z Veronica persica z ró nych regionów Polski podawali: P a w- ³owski, Tr¹ba (1987) z terenów nizinnych po³udniowo-wschodniej Polski, J ê - druszczak i in. (1989) z Lubelszczyzny, Paw³owski i in. (1991) z terenów nizinnych po³udniowo-wschodniej Polski, Tr¹ba (1991) z górskich kompleksów po³udniowo-wschodniej Polski, Skrzyczyñska i Rzymowska (1997) z zachodniej czêœci woj. siedleckiego, Skrajna i Skrzyczyñska (2002) z gminy Grêbków w woj. mazowieckim. PODSUMOWANIE 1. Na œcierniskach zbo owych gleb zwiêz³ych Podlaskiego Prze³omu Bugu wyró niono 3 zespo³y: Galinsogo-Setarietum, Oxalido-Chenopodietum i Echinochloo-Setarietum oraz zbiorowisko z Veronica persica. 2. Czêsto na badanym terenie na glebach gliniastych kompleksu pszennego dobrego, ytniego bardzo dobrego i zbo owo-pastewnego mocnego wykszta³ca³y siê p³aty Echinochloo-Setarietum typicum podwariantu z Veronica persica. By³a to najbogatsza florystycznie postaæ zespo³u. 3. W pobli u zabudowañ wiejskich na zasobnych siedliskach czêsto wystêpowa³y p³aty Galinsogo-Setarietum. By³y to bogate zbiorowiska ze zwi¹zku Polygono- Chenopodion zdominowane przez ó³tlice, a zw³aszcza przez Galinsoga parviflora. 4. Rzadko na badanym terenie, jedynie na madach i czarnych ziemiach w bezpoœrednim s¹siedztwie rzeki œcierniska porasta³y p³aty Oxalido-Chenopodietum. 5. Czêsto na yznych glebach o odczynie zbli onym do obojêtnego notowano p³aty zbiorowiska z Veronica persica. Spotykano je na glebach kompleksów pszennych (dobrego i wadliwego) oraz ytnich (bardzo dobrego i dobrego) a tak e zbo owo-pastewnego mocnego. LITERATURA Anio³ Kwiatkowska J., 1990. Zbiorowiska segetalne Wa³u Trzebnickiego. Florystyczno ekologiczne studium porównawcze. Acta Univ. Wratisl. Prace Bot. XLVI: 1 228. Balcerkiewicz S., 1976. Roœlinnoœæ obszaru Ÿródliskowego Fetyñskiej Strugi na Pojezierzu Myœliborskim. PTPN, Prace Kom. Biol. 45: 1 85. Æwikliñski E., 1982. Zespo³y œcierniskowe Miñskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu w woj. siedleckim. Zesz. Nauk. Ser. Rolnictwo, 1: 275 288. Fija³kowski D., 1967: Flora i roœlinnoœæ synantropijna miast i wsi próba analizy porównaw czej. Mat. Zak³. Fitosocjol. Stos. UW, Warszawa Bia³owie a, 27: 15 37. Jêdruszczak M., 1990 a. Zbiorowiska roœlinne œciernisk Lubelszczyzny. Cz. III. Zbiorowiska siedlisk bogatych i wilgotnych. Acta Agrobot. 43(1 2): 155 172.

Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskiego Prze³omu Bugu 439 Jêdruszczak M., 1990 b. Zbiorowiska roœlinne œciernisk Lubelszczyzny. Cz. IV. Charaktery styka porównawcza zbiorowisk œcierniskowych. Acta Agrobot. 43 (1 2): 183 199. Jêdruszczak M., Paw³owski F., Wójcik Z., 1989. Zbiorowiska roœlinne œciernisk Lu belszczyzny. Cz. II. Zbiorowiska siedlisk bogatych, umiarkowanie wilgotnych i suchych. Acta Agrobot. 42 (1 2): 229 246. Kapeluszny J., 1979. Zachwaszczenie upraw ziemniaka na niektórych glebach œrodkowo wschodniej Polski. Cz. I. Zespo³y chwastów. Ann. Univ. Mariae Curie Sk³odowska, Sect. E. 34 (5): 49 61. Kutyna I., 1988. Zachwaszczenie roœlin uprawnych oraz zbiorowiska segetalne zachodniej czêœci Kotliny Gorzowskiej i terenów przyleg³ych. Rozpr. Akad. Roln. w Szczecinie, 116: 1 107. Matuszkiewicz W., 1982. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roœlinnych Polski. PWN, Warszawa: 5 296. Matuszkiewicz W., 2001: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roœlinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 1 536. Mirek Z., Piêkoœ Mirkowa H., Z aj¹c A., Z aj¹c M., 1995. Vascular plants of Poland a checlist. Polish Bot. Stud. Guideb. 15: 1 303. Paw³owski B., 1972. Sk³ad i budowa zbiorowisk roœlinnych oraz metody ich badania. (w:) Szata roœlinna Polski, I, PWN, Warszawa: 237 268. Paw³owski F., Tr¹ba Cz., 1987. Zachwaszczenie œciernisk zbo owych na niektórych glebach w po³udniowo wschodniej Polsce. Cz. I. Gleby terenów nizinnych. Ann. Univ. Mariae Curie Sk³odowska, Sect. E. 42 (9): 83 98. Paw³owski F., Tr¹ba Cz., Wójcik Z., 1991. Zbiorowiska roœlinne œciernisk na nizinnych kompleksach glebowo rolniczych po³udniowo wschodniej Polski. Cz. I. Zbiorowiska zwi¹zku Panico Setarion. Acta Agrobot. 44 (1 2): 87 111. Skrzyczyñska J., Rzymowska Z., 1997. Zbiorowiska roœlinne w zachodniej czêœci woj. siedleckiego. (w:) Zachwaszczenie wtórne roœlin okopowych i œciernisk. Mat. Kraj. Konf. IUNG Wroc³aw, Wyd., IUNG Pu³awy: 153 161. Skrzyczyñska J., Rzymowska Z., 2005. Zbiorowiska roœlinne pól uprawnych Podlaskie go Prze³omu Bugu. Cz. I. Zespo³y zbo owe. Acta Agrobot. 58 (1): 255 290. Skrajna T., Skrzyczyñska J., 2002. Roœlinnoœæ œciernisk gminy Grêbków. Zesz. Nauk. Akad. Podl. Siedlce, Ser. Roln. 61: 5 14. Tr¹ba Cz., 1991. Zbiorowiska roœlinne w po³udniowo wschodniej Polsce. Cz. III. Zbiorowiska górskich kompleksów glebowo rolniczych. Acta Agrobot. 44 (1 2): 137 169. Tr¹ba Cz., 1993. Zbiorowiska roœlinne w po³udniowo wschodniej Polsce. Cz. V. Charaktery styka porównawcza zbiorowisk œcierniskowych. Acta Agrobot., 46 (1): 99 127. Warcholiñska A. U., 1994. Zmiany roœlinnoœci segetalnej Równiny Piotrkowskiej w ostat nich 22 latach. Cz. III. Zbiorowiska chwastów œciernisk. Acta Agrobot. 47 (1): 55 65. Warcholiñska A. U., 1997. Flora i roœlinnoœæ Bolimowskiego Parku Krajobrazowego. Cz. II. Roœlinnoœæ segetalna. Acta Agrobot. 50 (1 2): 141 161. Wójcik Z., 1968. Udzia³ apofitów i antropofitów w zbiorowiskach segetalnych Mazowsza. Zak³. Fitosoc. Stos. UW, Warszawa Bia³owie a, 25:109 122. Wójcik Z., 1977. Charakterystyka siedlisk polnych na Pogórzu Beskidu Niskiego metodami biologicznymi, Prace Geogr. PAN, 121:1 111. Wójcik Z., 1980. Plant communities of Mazovian cultivated fields. III. Root crop communities. Pol. Ecol. Stud. 6, 3: 545 569. Wójcik Z., 2001. Oxalido Chenopodietum polyspermi Sissingh 1942 zespó³ chwastów upraw okopowych dolin rzecznych i pogórzy w Polsce. Prace Geogr., 178: 87 96.

440 Zofia Rzymowska, Janina Skrzyczyñska Streszczenie Na zwiêz³ych glebach œciernisk zbo owych Podlaskiego Prze³omu Bugu stwierdzono wystêpowanie p³atów zespo³u Echinochloo-Setarietum typicum podwariantu z Veronica persica ze zwi¹zku Panico-Setarion oraz dwóch zespo³ów z Polygono- Chenopodion: Oxalido-Chenopodietum i Galinsogo-Setarietum a tak e zbiorowiska z Veronica persica. Czêsto na badanym terenie na yznych glebach gliniastych zaliczanych do kompleksów pszennych (dobrego i wadliwego) oraz ytnich (bardzo dobrego i dobrego) jak równie zbo owo-pastewnego mocnego notowano Echinochloo- Setarietum typicum podwariantu z Veronica persica i zbiorowisko z Veronica persica. Czêstym zespo³em by³ Galinsogo-Setarietum. Jego fitocenozy, zdominowane przez ó³tlice a zw³aszcza przez Galinsoga parviflora wykszta³ca³y siê na zasobnych siedliskach w pobli u zabudowañ wiejskich. Rzadziej na badanym terenie stwierdzano p³aty Oxalido-Chenopodietum. Rozwija³y siê one na yznych madach i czarnych ziemiach w s¹siedztwie rzeki.