Nowe przepisy UE o delegowaniu pracowników Śniadanie prasowe Rafał Rzeźniczak Prezes Zarządu Promedica Care Sp. z o.o. Członek Zarządu Stowarzyszenia Agencji Zatrudnienia Przewodniczący Sekcji Agencji Opieki Warszawa, 17 maja 2013
AGENDA Charakterystyka i opis zjawiska delegowania polskich pracowników - wynik badania Pracownicy delegowani w 2012 r.. & Opis sektora firm delegujących pracowników.
Rozporządzenia i regulacje prawne Przepisy unijne: Dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług implementowana do polskiego Kodeksu pracy z mocą obowiązującą od 1 maja 2004. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia Społecznego wejście w życie 1 maja 2010. Rozporządzenie Rady i Parlamentu Europejskiego nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 wejście w życie 1 maja 2010. Przepisy krajowe: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.01.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Fakty i liczby Każdego roku ok. 10 mln obywateli korzysta w Unii Europejskiej ze swobody przepływu osób, co stanowi 2% całej ludności Unii. Spośród tych 10 mln, 1 mln stanowią pracownicy delegowani. 70% delegowanych to mieszkańcy państw starej Unii: Niemcy delegują 180 tys. osób Francja 200 tys. osób 15 tys. polskich przedsiębiorstw deleguje 230 tys. polskich pracowników ok. 15 pracowników, małe i średnie przedsiębiorstwa. 1,2 mln Polaków nadal pracuje na czarno na terenie UE.
Delegowanie w UE państwa i sektory działalności gospodarczej W 2012 r. zostało poświadczonych blisko 247 tys. formularzy E101/A1 dla osób zatrudnionych w polskich przedsiębiorstwach, z czego najwięcej dla takich państw jak: Niemcy 138,2 tys. w sektorach: Przemysł 86,6 tys. w tym budownictwo 54,2 tys. Usługi 46,1 tys. w tym opieka zdrowotna i pomoc społeczna 14,9 tys. Francja 29,3 tys. w sektorach: Przemysł 20,5 tys. w tym budownictwo 17,9 tys. Pośrednictwo finansowe, nieruchomości, wynajem i działalność finansowa 2,2 tys. Usługi 8,5 tys. w tym opieka zdrowotna i pomoc społeczna 776. * Dane na podstawie wydanych formularzy E101 / A1, potwierdzonych przez Oddziały ZUS.
Delegowanie w UE państwa i sektory działalności gospodarczej W 2012 r. zostało poświadczonych blisko 247 tys. formularzy E101/A1 dla osób zatrudnionych w polskich przedsiębiorstwach, z czego najwięcej dla takich państw jak: Belgia 19,7 tys. w sektorach: Przemysł 16,3 tys. w tym budownictwo 14,4 tys. Usługi 3,1 tys. Holandia 17,5 tys. w sektorach: Przemysł 12,1 tys. w tym budownictwo 9,9 tys. Usługi 3,4 tys. Rolnictwo, leśnictwo, Łowiectwo i rybactwo 2 tys. Na kolejnych pozycjach uplasowały się odpowiednio: Szwecja (7,6 tys.), Austria (5,6 tys.), Finlandia (3,5 tys.), Wielka Brytania 3,2 tys.) i Norwegia (3 tys.). W sumie w 2012 r. poświadczonych zostało 341 tys. formularzy E101/A1. * Dane na podstawie wydanych formularzy E101/A1, potwierdzonych przez Oddziały ZUS.
Liczba formularzy E101/A1 potwierdzonych przez oddziały ZUS w 2012 r. W 2012 r. zostało poświadczonych przez oddziały ZUS łącznie 341 tys. formularzy E101/A1, z czego 229 tys. dla oddelegowanych pracowników najemnych.* Dane w okresie styczeń grudzień 2012 dla wybranych oddziałów ZUS: 40000 37357 35000 30000 25842 22745 23707 25000 20467 19284 20000 15768 16473 14197 14049 12852 13173 13979 15000 11795 11397 10901 10836 12000 10284 10268 10000 7908 7984 5000 0 Kraków Gdańsk Zabrze Warszawa Chorzów Szczecin Rzeszów Opole Poznań Kielce Lublin Stopa bezrobocia w danym województwie w %:** Dla oddelegowanych pracowników najemnych Liczba formularzy E101/A1 - ogółem na oddział Małopolskie Pomorskie Śląskie Mazowieckie Śląskie Zachodniopomorskie Podkarpackie Opolskie Wielkopolskie Świętokrzyskie Lubelskie 11,50% 13,40% 11,10% 10,80% 11,10% 18,10% 16,30% 14,20% 9,90% 15,80% 14,10% *Dane na podstawie wydanych formularzy E101/A1, potwierdzonych przez Oddziały ZUS. **Źródło: Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2012.
Różne źródła różne dane Wg statystyk Głównego Urzędu Statystycznego każdego roku polskie firmy delegują ok. 230 tys. pracowników do pracy zagranicą. Wg statystyk prowadzonych przez polskie Urzędy Pracy liczba ta wynosi ok. 31,5 tys. Z raportu Instytutu Zatrudnienia Transgranicznego wynika, że ok. 21 tys. polskich przedsiębiorstw delegowało do pracy za granicą ok. 215 tys. pracowników. Brak jednorodnych / porównywalnych danych oraz brak jednego źródła informacji.
Podsumowanie Delegowaniem pracowników zajmują się przede wszystkim małe i średnie przedsiębiorstwa. To one ucierpią najbardziej i poniosą największe straty w momencie wejścia w życie nowej dyrektywy wdrożeniowej. Za zaostrzeniem przepisów opowiadają się przede wszystkim kraje starej UE, do których najczęściej delegowani są pracownicy, czyli: Niemcy Francja Holandia Dania Belgia Związki zawodowe z tych krajów lobbują za zmianą przepisów w sektorze budowalnym, który budzi najwięcej kontrowersji. Fakt jest taki, że wprowadzenie zmian w dotychczasowych przepisach uderzy w cały rynek eksportu usług, w tym również w sektor usług opieki.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Kontakt: Rafał Rzeźniczak r.rzezniczak@saz.org.pl www.sao.org.pl