Zakres ma ych projektów tj. operacji, które nie odpowiadaj warunkom przyznania pomocy w ramach dzia Osi 3., ale przyczyniaj si do osi gni cia celów tej osi. 1. podnoszenie wiadomo ci spo eczno ci lokalnej, w tym przez organizacj szkole i innych przedsi wzi o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru obj tego LSR, innych ni realizowane w ramach dzia ania: szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i le nictwie; np. projekty edukacyjne, warsztaty z zakresu gin cych zawodów (np.: dla przysz ych kowali, snycerzy, tkaczek, koronkarek, zdunów, bednarzy, ko odziei, ludwisarzy, rymarzy, garncarzy, plecionkarzy ), warsztaty teatralne, muzyczne, wyk ady, prelekcje, pokazy; Operacje musz znajdowa uzasadnienie w LSR np. je eli strategia opiera si na turystyce uzasadnione jest szkolenie specjalistyczne - przewodników, ratowników, nauka j zyków obcych dla podmiotów obs uguj cych turystów z zagranicy. Szkolenia musz mie charakter otwarty, rekrutacja oparta o przejrzyste zasady. Operacja nie mo e polega na podniesieniu kwalifikacji tylko wnioskodawcy np. poprzez udzia w studiach podyplomowych. 2. podnoszenie jako ci ycia spo eczno ci lokalnej na obszarze obj tym LSR, w tym przez: a) udost pnianie urz dze i sprz tu komputerowego, w tym urz dze i sprz tu umo liwiaj cego dost p do Internetu, np.: kafejka internetowa, b) organizacj imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych; np. festyny, koncerty folklorystyczne, do ynki, zawody sportowe 1
Do kosztów kwalikowalnych operacji mo na zaliczy koszt produktów spo ywczych, niezb dnych do zorganizowania imprezy oraz wynagrodzenia dla koordynatora, je eli poniesienie takiego kosztu jest uzasadnione i konieczne. Mo liwe jest pobieranie op at tylko do wysoko ci wk adu w asnego wnioskodawcy zadeklarowane wp ywy. 3. rozwijanie aktywno ci spo eczno ci lokalnej, w tym przez: a) promocj lokalnej twórczo ci kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, np. przegl dy zespo ów folklorystycznych, zespo ów kultywuj cych sztuk dawn, publikacje promuj ce lokalna kultur, pokazy sztuki rzemie lniczej b) kultywowanie miejscowych tradycji, obrz dów i zwyczajów, np. wyposa enie zespo ów folklorystycznych, zakup mundurów reprezentacyjnych dla orkiestry OSP spotkania muzyczne, c) kultywowanie j zyka regionalnego i gwary, d) kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemios a; np. zak adanie warsztatów rzemie lniczych, tworzenie miejsc, gdzie mo na przekaza wiedz nast pnym pokoleniom 4. rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze obj tym LSR, w tym przez: a) utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych, przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotycz cych obszaru obj tego LSR, W przypadku sprzeda y publikacji mo liwe jest pobieranie op at tylko do wysoko ci wk adu w asnego wnioskodawcy zadeklarowane wp ywy z publikacji. Uzasadnione jest za czenie do wniosku o atno o wiadczenie wnioskodawcy o sposobie dystrybucji publikacji z podaniem ceny jednostkowej, natomiast sprzeda po cenach rynkowych stoi w sprzeczno ci z zakazem podwójnego finansowania operacji. Zyski z reklam w publikacji do wysoko ci wk adu w asnego wnioskodawcy. 2
4. rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze obj tym LSR, w tym przez: a) budow, odbudow lub oznakowanie ma ej infrastruktury turystycznej, w szczególno ci punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, tras narciarstwa biegowego lub zjazdowego, szlaków wodnych, rowerowych, konnych, cie ek spacerowych lub dydaktycznych; np.: budowa pomostów, stanic wodnych, pla, kortów, ogródków jordanowskich, placów zabaw, wiat, budowa domków letniskowych sezonowych na wynajem, schronisk, kempingów, pól namiotowych, pokoi na wynajem, w ramach us ug turystycznych wiadczonych przez osoby fizyczne posiadaj ce gospodarstwa rolne ale ubezpieczone w ZUS Infrastruktura turystyczna - obiekty oraz urz dzenia turystyczne, s ce zaspokajaniu potrzeb zwi zanych z biern lub aktywn turystyk. 5. zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego, lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególno ci obszarów obj tych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000; np. przywrócenie rodzimych lokalnych gatunków ro lin, odtworzenie zabytkowych parków, zabezpieczenie pomników przyrody, oznakowanie i rozpowszechnianie wiedzy o warto ci i znaczeniu tych obiektów W ramach tego pkt. zakresu pomocy nie przewiduje si zakupu urz dze wykorzystuj cych energi ze róde odnawialnych. 6. zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym przez : a) odbudow albo odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów ma ej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub obj tych wojewódzk ewidencj zabytków, np. odnowienie zabytkowych: kapliczek, pomników, ogrodze, bram, dzwonnic, cmentarzy, mostków, altan 3
b) odnowienie elementów dachów lub elewacji zewn trznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub obj tych wojewódzk ewidencj zabytków; Definicja obiektu ma ej architektury - zgodna z ustaw z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z pó n. zm.) c) remont lub wyposa enie muzeów, Definicja muzeum zgodna w Ustaw z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r., Nr 5, poz. 204, z pó n. zm.) d) remont lub wyposa enie wietlic wiejskich wietlica wiejska - budynek lub pomieszczenie przeznaczone do sp dzania czasu wolnego, rozwijania zainteresowa, dzia na rzecz rozwoju kultury i edukacji dla mieszka ców wsi oraz miejsce integracji lokalnych spo eczno ci. Nale y mie na uwadze, e wyposa enie wietlicy w sprz t i urz dzenia do wicze fizycznych nie realizuje celu jakim jest zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego. 7. inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i us ug opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszenie jako ci takich produktów; np. zakup urz dze niezb dnych do produkcji, promocja, uzyskiwanie certyfikatów jako ci, op aty za uczestnictwo w targach produktów tradycyjnych lub specyficznych dla danego obszaru, adaptacja i remont pomieszcze w celu sprzeda y powy szych produktów Wprowadzenie produktu na rynek nie mo e si odbywa przez zakup produktu lokalnego od producenta w celu odsprzedania go osobom trzecim. Zakup sadzonek ro lin do uprawy (winoro l, liwa) nie mo e stanowi kosztu kwalifikowanego, poniewa pomoc na operacje z zakresu dzia Osi 4. nie mo e by przyznana na realizacj celów osi 1. (wsparcie dzia alno ci rolniczej). 4
8. wykorzystanie energii pochodz cej ze róde odnawialnych w celu poprawienia warunków prowadzenia dzia alno ci kulturalnej lub gospodarczej. np. zak adanie kolektorów s onecznych, instalacji pozwalaj cych na wykorzystanie energii geotermalnej, wiatrowej lub wodnej; W przypadku operacji polegaj cych na za eniu kolektorów s onecznych w gospodarstwach agroturystycznych nale y zwróci uwag na konieczno zapewnienia, i pomoc dotyczy tylko i wy cznie dzia alno ci dodatkowej polegaj cej na wynajmie pokoi dla turystów (w osi 4. nie ma mo liwo ci wsparcia dzia alno ci rolniczej) i liczona jest proporcjonalnie tzn. koszt za enia kolektorów jest kosztem kwlifikowalnym tylko w takiej cz ci jaka cz budynku jest przeznaczona dla turystów. Z uwagi na to, e operacja ma polega na poprawie warunków prowadzenia dzia alno ci wnioskodawca musi w dniu sk adania wniosku prowadzi powy sz dzia alno a co najmniej posiada wpis do ewidencji innych obiektów. We wniosku o przyznanie pomocy mo na wskaza wi cej ni jeden zakres realizacji z tym, e realizowane w ramach jednego ma ego projektu zadania musz by ze sob powi zane np.: Zakup strojów regionalnych i koncert folklorystyczny. Wytyczenie trasy rowerowej i promocja nowej trasy. Wyposa enie muzeum np. domu poety/pisarza i wieczór poetycki z wykorzystaniem jego twórczo ci. Przy okre leniu kwalifikowalno ci kosztów nale y zwróci uwag na : Zgodno operacji z zakresem realizacji ma ych projektów, Zgodno kosztu z katalogiem kosztów kwalifikowalnych, Uzasadnienie poniesienia danego kosztu w kontek cie realizacji celu operacji, celów i wska ników LSR oraz celów i wska ników PROW 2007-2013 Uwaga!!! Zakup materia ów, przedmiotów, maszyn, urz dze, narz dzi, wyposa enia, sprz tu czy oprogramowania nie mo e stanowi celu operacji! 5