Kodeks postępowania cywilnego

Andrzej Zieliński (redaktor) Kodeks postępowania cywilnego Komentarz 7. wydanie

KOMENTARZE KODEKSOWE Kodeks postêpowania cywilnego

KOMENTARZE KODEKSOWE Kodeks postêpowania cywilnego Komentarz Redaktor prof. WSPiA w Poznaniu dr hab. Andrzej Zieliñski Autorzy prof. WSPiA w Poznaniu dr hab. Andrzej Zieliñski prof. USz dr hab. Kinga Flaga-Gieruszyñska 7. wydanie

Propozycja cytowania: A. Zieliñski, K. Flaga-Gieruszyñska, KPC. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2014 Wydawca: Joanna Ziemiecka Wydawnictwo C.H.Beck 2014 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Bia³ostockie Zak³ady Graficzne S.A. ISBN 978-83-255-5926-7 ISBN e-book 978-83-255-5927-4

Autorzy Andrzej Zieliński em. prof. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego dr hab., em. adwokat. Obecnie prof. Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu i Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim. Autor licznych opracowań z zakresu postępowania cywilnego, prawa cywilnego materialnego i prawa rodzinnego. Opublikował (licząc kolejne wydania) ponad 40 książek prawniczych i ok. 130 artykułów, glos i recenzji z wyżej wymienionych dziedzin. Objaśnienia do art. 1, 3 60, 64 226, 316 353, 354 398 23, 424 1 458, 478 479, 506 525, 561 605, 627 691, 692 694 8, 730 757, 1154 1217. Kinga Flaga-Gieruszyńska prof. Uniwersytetu Szczecińskiego dr hab., kierownik Katedry Postępowania Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz prof. Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, radca prawny. Zajmuje się problematyką postępowania cywilnego, w szczególności postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych, międzynarodowego postępowania cywilnego, a także prawa upadłościowego i naprawczego. Jest Autorką licznych artykułów i opracowań z tej tematyki, w tym monografii i skryptów. Objaśnienia do art. 2, 61 63 4, 227 315, 353 1 353 2, 399 416 1, 459 477 16, 479 28 479 78, 484 1 505 37, 526 560 1, 606 626 13, 691 1 691 9, 716 729, 758 1088. V

Spis treści Przedmowa do wydania siódmego...................................... Wykaz skrótów.................................................... XVII XIX Kodeks postępowania cywilnego Tytuł wstępny. Przepisy ogólne........................................ 3 Art. 1 14............................................ 5 Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze............................. 68 Księga pierwsza. Proces............................................ 68 Tytuł I. Sąd................................................... 68 Dział I. Właściwość sądu....................................... 69 Przepis wstępny............................................ 69 Art. 15............................................. 69 Rozdział 1. Właściwość rzeczowa............................... 70 Oddział 1. Podstawy właściwości............................. 70 Art. 16 18........................................... 70 Oddział 2. Wartość przedmiotu sporu.......................... 78 Art. 19 26........................................... 78 Rozdział 2. Właściwość miejscowa.............................. 92 Oddział 1. Właściwość ogólna............................... 92 Art. 27 30........................................... 92 Oddział 2. Właściwość przemienna............................ 94 Art. 31 37 1.......................................... 94 Oddział 3. Właściwość wyłączna............................. 101 Uwagi wstępne........................................ 101 Art. 38 42........................................... 101 Oddział 4. Przepisy szczególne............................... 106 Art. 43 46........................................... 106 Dział II. Skład sądu........................................... 111 Art. 47 47 1.......................................... 111 Dział III. Wyłączenie sędziego................................... 114 Uwagi wstępne........................................ 114 Art. 48 54........................................... 114 Tytuł II. Prokurator............................................. 130 Art. 55 60........................................... 130 Tytuł III. Organizacje pozarządowe.................................. 136 Art. 61 63........................................... 137 Tytuł IIIa. Państwowa Inspekcja Pracy............................... 144 Art. 63 1 63 2......................................... 144 Tytuł IIIb. Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów................... 147 Art. 63 3 63 4......................................... 147 Tytuł IV. Strony................................................ 148 Dział I. Zdolność sądowa i procesowa............................. 149 Art. 64 71........................................... 149 VII

Spis treści VIII Dział II. Współuczestnictwo w sporze.............................. 166 Art. 72 74........................................... 166 Dział III. Interwencja główna i uboczna............................ 176 Uwagi ogólne......................................... 176 Art. 75 83........................................... 176 Dział IV. Przypozwanie........................................ 186 Art. 84 85........................................... 186 Dział V. Pełnomocnicy procesowi................................. 187 Art. 86 97........................................... 187 Tytuł V. Koszty procesu.......................................... 218 Dział I. Zwrot kosztów procesu.................................. 218 Uwagi ogólne......................................... 218 Art. 98 110.......................................... 219 Dział II. Pomoc prawna z urzędu................................. 247 Art. 111 124......................................... 248 Tytuł VI. Postępowanie.......................................... 265 Dział I. Przepisy ogólne o czynnościach procesowych.................. 266 Rozdział 1. Pisma procesowe.................................. 266 Art. 125 130 5........................................ 266 Rozdział 2. Doręczenia...................................... 292 Uwagi wstępne........................................ 292 Art. 131 147......................................... 292 Rozdział 3. Posiedzenia sądowe................................ 315 Art. 148 163......................................... 315 Rozdział 4. Terminy......................................... 331 Uwagi wstępne........................................ 331 Art. 164 166......................................... 331 Rozdział 5. Uchybienie i przywrócenie terminu..................... 335 Art. 167 172......................................... 335 Rozdział 6. Zawieszenie postępowania........................... 345 Art. 173 183......................................... 345 Dział II. Postępowanie przed sądami pierwszej instancji................ 365 Rozdział 1. Mediacja i postępowanie pojednawcze................... 365 Oddział 1. Mediacja....................................... 365 Wstęp.............................................. 366 Art. 183 1 183 15....................................... 366 Oddział 2. Postępowanie pojednawcze.......................... 375 Art. 184 186......................................... 375 Rozdział 2. Pozew.......................................... 378 Art. 187 205......................................... 380 Rozdział 3. Rozprawa....................................... 432 Art. 206 226......................................... 433 Dział III. Dowody............................................ 461 Rozdział 1. Przedmiot i ocena dowodów.......................... 461 Art. 227 234......................................... 462 Rozdział 2. Postępowanie dowodowe............................. 476 Oddział 1. Przepisy ogólne.................................. 476 Art. 235 243......................................... 476 Oddział 2. Dokumenty..................................... 487 Art. 244 257......................................... 488 Oddział 3. Zeznania świadków............................... 507 Art. 258 277......................................... 507 Oddział 4. Opinia biegłych.................................. 524 Art. 278 291......................................... 525

Spis treści Oddział 5. Oględziny...................................... 537 Art. 292 298......................................... 537 Oddział 6. Przesłuchanie stron............................... 540 Art. 299 304......................................... 540 Oddział 7. Inne środki dowodowe............................. 545 Art. 305 309......................................... 546 Rozdział 3. Zabezpieczenie dowodów............................ 550 Art. 310 315......................................... 550 Dział IV. Orzeczenia.......................................... 553 Rozdział 1. Wyroki......................................... 555 Oddział 1. Wydanie wyroku................................. 555 Art. 316 332......................................... 555 Oddział 2. Natychmiastowa wykonalność wyroków................ 586 Art. 333 338......................................... 586 Oddział 3. Wyroki zaoczne................................. 593 Art. 339 349......................................... 593 Oddział 4. Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroków......... 605 Art. 350 353......................................... 605 Rozdział 1a. Nakazy zapłaty................................... 613 Art. 353 1 353 2....................................... 613 Rozdział 2. Postanowienia sądu................................ 615 Art. 354 362 1........................................ 615 Rozdział 3. Prawomocność orzeczeń............................. 624 Art. 363 366......................................... 624 Dział V. Środki odwoławcze..................................... 633 Uwagi wstępne........................................ 637 Rozdział 1. Apelacja........................................ 637 Art. 367 391......................................... 637 Rozdział 1 1. (uchylony)...................................... 694 Art. 392 393 20........................................ 694 Rozdział 2. Zażalenie........................................ 694 Art. 394 398......................................... 694 Dział Va. Skarga kasacyjna..................................... 719 Wstęp.............................................. 719 Art. 398 1 398 21....................................... 720 Dział Vb. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego................. 786 Art. 398 22 398 23...................................... 786 Dział VI. Wznowienie postępowania............................... 789 Art. 399 416 1........................................ 790 Dział VII. (skreślony)......................................... 816 Art. 417 424......................................... 816 Dział VIII. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia................................................... 816 Wstęp.............................................. 817 Art. 424 1 424 12....................................... 817 Tytuł VII. Postępowania odrębne................................... 840 Dział I. Postępowanie w sprawach małżeńskich....................... 840 Rozdział 1. Przepisy ogólne................................... 841 Art. 425 435......................................... 841 Rozdział 2. Sprawy o rozwód i o separację........................ 846 Art. 436 446......................................... 846 Rozdział 3. Inne sprawy...................................... 855 Art. 447 452......................................... 855 IX

Spis treści X Dział II. Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi 859 Art. 453 458......................................... 860 Dział III. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych................................................. 867 Rozdział 1. Przepisy ogólne................................... 867 Art. 459 476......................................... 868 Rozdział 2. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy........... 890 Art. 477 477 7........................................ 891 Rozdział 3. Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. 894 Art. 477 8 477 16....................................... 895 Dział IV. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania............. 906 Uwagi wstępne........................................ 906 Art. 478 479......................................... 906 Dział IVa. Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji....... 909 Rozdział 1. (uchylony)...................................... 910 Art. 479 1 479 27....................................... 910 Rozdział 2. (uchylony)...................................... 910 Art. 479 28 479 35...................................... 910 Dział IVb. Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone............................................. 919 Art. 479 36 479 45...................................... 919 Dział IVc. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki........ 927 Art. 479 46 479 56...................................... 927 Dział IVd. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty................................................... 932 Art. 479 57 479 67...................................... 932 Dział IVe. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego 937 Art. 479 68 479 78...................................... 937 Dział V. Postępowanie nakazowe i upominawcze...................... 940 Rozdział 1. Przepisy ogólne................................... 940 Art. 480 484......................................... 940 Rozdział 2. Postępowanie nakazowe............................. 940 Art. 484 1 497........................................ 941 Rozdział 3. Postępowanie upominawcze.......................... 955 Art. 497 1 505........................................ 956 Dział VI. Postępowanie uproszczone............................... 962 Art. 505 1 505 14....................................... 962 Dział VII. Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych......... 973 Rozdział 1. Europejskie postępowanie nakazowe.................... 973 Art. 505 15 505 20...................................... 973 Rozdział 2. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń..... 979 Art. 505 21 505 27a...................................... 979 Dział VIII. Postępowania elektroniczne............................. 985 Rozdział 1. Elektroniczne postępowanie upominawcze................ 985 Art. 505 28 505 37...................................... 985 Księga druga. Postępowanie nieprocesowe............................... 992 Tytuł I. Przepisy ogólne.......................................... 992 Art. 506 525......................................... 993 Tytuł II. Przepisy dla poszczególnych rodzajów spraw.................... 1039 Dział I. Sprawy z zakresu prawa osobowego......................... 1039 Rozdział 1. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie zgonu............... 1039 Oddział 1. Postępowanie o uznanie za zmarłego.................. 1039 Art. 526 534......................................... 1039

Spis treści Oddział 2. Postępowanie o stwierdzenie zgonu................... 1045 Art. 535 538......................................... 1045 Oddział 3. Uchylenie postanowień orzekających uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu..................................... 1047 Art. 539 543......................................... 1047 Rozdział 2. Ubezwłasnowolnienie............................... 1050 Oddział 1. Przepisy ogólne.................................. 1050 Art. 544 547......................................... 1050 Oddział 2. Doradca tymczasowy.............................. 1056 Art. 548 551......................................... 1056 Oddział 3. Postępowanie................................... 1059 Art. 552 560 1........................................ 1059 Dział II. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli...... 1070 Rozdział 1. Sprawy małżeńskie................................ 1072 Art. 561 567 5........................................ 1072 Rozdział 2. Inne sprawy rodzinne oraz sprawy opiekuńcze............. 1090 Oddział 1. Przepisy ogólne.................................. 1090 Art. 568 578 1........................................ 1090 Oddział 2. Sprawy z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi... 1101 Art. 579 584......................................... 1101 Oddział 3. Sprawy o przysposobienie.......................... 1109 Art. 585 589......................................... 1109 Oddział 4. Sprawy z zakresu opieki........................... 1113 Art. 590 598......................................... 1113 Oddział 5. Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką............................... 1118 Art. 598 1 598 14....................................... 1118 Oddział 6. Sprawy dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem.... 1128 Art. 598 15 598 21...................................... 1128 Rozdział 3. Sprawy z zakresu kurateli............................ 1132 Art. 599 605......................................... 1132 Dział III. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego....................... 1136 Rozdział 1. Przepisy ogólne................................... 1138 Art. 606 608......................................... 1138 Rozdział 2. Stwierdzenie zasiedzenia............................ 1140 Art. 609 610......................................... 1140 Rozdział 2a. Przepadek rzeczy................................. 1144 Oddział 1. Przepadek rzeczy na podstawie prawa celnego........... 1144 Art. 610 1 610 5....................................... 1144 Oddział 2. Przepadek pojazdów.............................. 1147 Art. 610 6 610 7....................................... 1147 Rozdział 3. Zarząd związany ze współwłasnością i użytkowaniem....... 1149 Art. 611 616......................................... 1149 Rozdział 4. Zniesienie współwłasności........................... 1152 Art. 617 625......................................... 1152 Rozdział 5. Ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu....... 1164 Art. 626............................................ 1164 Rozdział 6. Postępowanie wieczystoksięgowe...................... 1167 Art. 626 1 626 13....................................... 1167 Dział IV. Sprawy z zakresu prawa spadkowego....................... 1182 Przepisy wstępne........................................... 1184 Art. 627 632......................................... 1184 Rozdział 1. Zabezpieczenie spadku i spis inwentarza................. 1185 Art. 633 639......................................... 1185 XI

Spis treści Rozdział 2. Przyjęcie lub odrzucenie spadku....................... 1193 Art. 640 645......................................... 1193 Rozdział 3. Ogłoszenie testamentu.............................. 1196 Art. 646 654......................................... 1196 Rozdział 4. Wyjawienie przedmiotów spadkowych................... 1200 Art. 655 660......................................... 1200 Rozdział 5. Przesłuchanie świadków testamentu ustnego.............. 1203 Art. 661 663......................................... 1203 Rozdział 6. Sprawy dotyczące wykonawcy testamentu................ 1204 Art. 664 665......................................... 1204 Rozdział 7. Zarząd spadku nie objętego.......................... 1206 Art. 666 668......................................... 1206 Rozdział 8. Stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego.................................................. 1208 Art. 669 679......................................... 1208 Rozdział 9. Dział spadku..................................... 1221 Art. 680 689......................................... 1221 Rozdział 10. Inne sprawy spadkowe............................. 1235 Art. 690 691......................................... 1235 Dział IVa. Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego................... 1236 Art. 691 1 691 9....................................... 1237 Dział V. Sprawy depozytowe.................................... 1242 Rozdział 1. Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego..... 1242 Art. 692 693 10........................................ 1242 Rozdział 2. Zwrot depozytu sądowego składającemu i wydanie depozytu sądowego uprawnionemu..................................... 1253 Art. 693 11 693 17...................................... 1253 Rozdział 3. Postępowanie w sprawach o stwierdzenie likwidacji niepodjętego depozytu............................................... 1256 Art. 693 18 693 22...................................... 1256 Dział VI. Postępowanie rejestrowe................................ 1259 Art. 694 1 694 8....................................... 1260 Księga trzecia. (uchylona).......................................... 1269 Art. 695 715......................................... 1269 Księga czwarta. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt........... 1269 Art. 716 729......................................... 1269 Część druga. Postępowanie zabezpieczające.............................. 1276 Uwagi wstępne........................................ 1278 Tytuł I. Przepisy ogólne............................................ 1279 Art. 730 746......................................... 1279 Tytuł II. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych............................ 1301 Art. 747 754 1........................................ 1301 Tytuł III. Inne wypadki zabezpieczenia................................. 1322 Art. 755 757......................................... 1322 Część trzecia. Postępowanie egzekucyjne................................ 1327 Tytuł I. Przepisy ogólne............................................ 1336 Dział I. Organy egzekucyjne, ich właściwość i postępowanie w ogólności...... 1336 Art. 758 775 1........................................ 1336 Dział II. Tytuły egzekucyjne i klauzula wykonalności.................... 1373 Art. 776 795......................................... 1373 Dział IIa. Zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego.............. 1414 Art. 795 1 795 5....................................... 1414 XII

Spis treści Dział IIb. Stwierdzenie wykonalności europejskiego nakazu zapłaty.......... 1419 Art. 795 6 795 7....................................... 1419 Dział IIc. Zaświadczenie dotyczące orzeczenia wydanego w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń............................... 1420 Art. 795 8 795 9....................................... 1420 Dział III. Wszczęcie egzekucji i dalsze czynności egzekucyjne............. 1421 Art. 796 817......................................... 1421 Dział IV. Zawieszenie i umorzenie postępowania........................ 1447 Art. 818 828......................................... 1447 Dział V. Ograniczenia egzekucji.................................... 1467 Art. 829 839......................................... 1467 Dział VI. Powództwa przeciwegzekucyjne............................. 1481 Art. 840 843......................................... 1481 Tytuł II. Egzekucja świadczeń pieniężnych.............................. 1496 Dział I. Egzekucja z ruchomości................................... 1496 Rozdział 1. Zajęcie........................................... 1496 Art. 844 863......................................... 1496 Rozdział 2. Sprzedaż.......................................... 1514 Art. 864 879......................................... 1514 Dział II. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę.......................... 1533 Art. 880 888......................................... 1533 Dział III. Egzekucja z rachunków bankowych.......................... 1544 Art. 889 894......................................... 1544 Dział IV. Egzekucja z innych wierzytelności........................... 1557 Art. 895 908......................................... 1557 Dział IVa. Egzekucja z innych praw majątkowych....................... 1572 Art. 909 912......................................... 1572 Dział V. Wyjawienie majątku...................................... 1586 Art. 913 920 2........................................ 1586 Dział VI. Egzekucja z nieruchomości................................ 1594 Rozdział 1. Przepisy wstępne.................................... 1594 Art. 921 922......................................... 1594 Rozdział 2. Zajęcie........................................... 1597 Art. 923 941......................................... 1597 Rozdział 3. Opis i oszacowanie.................................. 1615 Art. 942 951......................................... 1615 Rozdział 4. Obwieszczenie o licytacji.............................. 1623 Art. 952 961......................................... 1623 Rozdział 5. Warunki licytacyjne.................................. 1630 Art. 962 971......................................... 1630 Rozdział 6. Licytacja.......................................... 1636 Art. 972 986......................................... 1636 Rozdział 7. Przybicie.......................................... 1646 Art. 987 997......................................... 1646 Rozdział 8. Przysądzenie własności................................ 1653 Art. 998 1003........................................ 1653 Rozdział 9. Egzekucja z ułamkowej części nieruchomości oraz użytkowania wieczystego............................................... 1660 Art. 1004 1013....................................... 1660 Dział VIa. Uproszczona egzekucja z nieruchomości..................... 1664 Art. 1013 1 1013 6...................................... 1664 Dział VII. Egzekucja ze statków morskich............................ 1668 Art. 1014 1022 4...................................... 1668 Dział VIII. Podział sumy uzyskanej z egzekucji........................ 1674 XIII

Spis treści Rozdział 1. Przepisy ogólne..................................... 1674 Art. 1023 1028....................................... 1674 Rozdział 2. Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z wynagrodzenia za pracę 1689 Art. 1029 1032....................................... 1689 Rozdział 3. Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych............................... 1692 Art. 1033 1034....................................... 1692 Rozdział 4. Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z nieruchomości...... 1693 Art. 1035 1040....................................... 1693 Tytuł III. Przepisy szczególne o egzekucji............................... 1699 Dział I. Egzekucja świadczeń niepieniężnych.......................... 1699 Art. 1041 1059....................................... 1699 Dział II. Przepisy szczególne o egzekucji z udziałem Skarbu Państwa oraz przedsiębiorców.................................................. 1725 Rozdział 1. Przepisy ogólne..................................... 1725 Art. 1060 1064....................................... 1725 Rozdział 2. Egzekucja przez zarząd przymusowy..................... 1730 Art. 1064 1 1064 13..................................... 1730 Rozdział 3. Egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego.................................................... 1738 Art. 1064 14 1064 23.................................... 1738 Dział III. Egzekucja w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej.......................................... 1744 Art. 1066 1071....................................... 1744 Dział IV. (skreślony)............................................ 1747 Art. 1072 1080....................................... 1747 Dział V. Egzekucja świadczeń alimentacyjnych......................... 1747 Art. 1081 1088....................................... 1747 Dział VI. (skreślony)............................................ 1753 Art. 1089 1095 1...................................... 1753 Część czwarta. Przepisy z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego.. 1754 Art. 1096 1153 12...................................... 1754 Księga pierwsza. Jurysdykcja krajowa.................................. 1754 Tytuł I. Przepisy ogólne.......................................... 1754 Art. 1097 1099 1...................................... 1754 Tytuł II. (skreślony)............................................ 1755 Art. 1100 1102....................................... 1755 Tytuł III. Jurysdykcja krajowa w procesie............................. 1755 Art. 1103 1105 1...................................... 1755 Tytuł IV. Jurysdykcja krajowa w postępowaniu nieprocesowym............. 1759 Art. 1106 1110 2...................................... 1759 Tytuł IVa. Jurysdykcja krajowa w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym 1761 Art. 1110 3 1110 4...................................... 1761 Księga pierwsza a. Immunitet sądowy i egzekucyjny....................... 1762 Art. 1111 1116....................................... 1762 Księga druga. Postępowanie......................................... 1764 Tytuł I. Zdolność sądowa i procesowa................................ 1764 Art. 1117 1118....................................... 1764 Tytuł II. Zabezpieczenie kosztów procesu............................. 1764 Art. 1119 1128....................................... 1764 Tytuł III. Zwolnienie cudzoziemców od kosztów sądowych................ 1766 Art. 1129............................................ 1766 Tytuł IV. Pomoc prawna.......................................... 1766 Art. 1130 1136....................................... 1766 XIV

Spis treści Tytuł V. Zabezpieczenie dowodów.................................. 1769 Art. 1137............................................ 1769 Tytuł VI. Zagraniczne dokumenty urzędowe........................... 1769 Art. 1138............................................ 1769 Tytuł VII. Czynności dotyczące spadku po cudzoziemcach................. 1769 Art. 1139 1142....................................... 1769 Tytuł VIII. Stwierdzenie obcego prawa i wzajemności.................... 1770 Art. 1143............................................ 1770 Tytuł IX. Uzasadnienie prawomocnych orzeczeń i wydawanie zaświadczeń..... 1770 Art. 1144 1144 1...................................... 1770 Tytuł X. Wniosek o uchylenie wyroku wydanego w sprawie alimentacyjnej.... 1771 Art. 1144 2........................................... 1771 Księga trzecia. Uznanie i stwierdzenie wykonalności....................... 1771 Tytuł I. Uznanie orzeczeń sądów państw obcych lub rozstrzygnięć innych organów państw obcych............................................... 1771 Art. 1145 1149 1...................................... 1771 Tytuł II. Wykonalność orzeczeń sądów państw obcych lub rozstrzygnięć innych organów państw obcych oraz ugód zawartych przed takimi sądami i organami lub przez nie zatwierdzonych.................................... 1773 Art. 1150 1153....................................... 1773 Tytuł III. Wykonalność orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugód zawartych przed takimi sądami lub zatwierdzonych przez takie sądy oraz dokumentów urzędowych sporządzonych w tych państwach, opatrzonych zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego.................... 1774 Art. 1153 1 1153 3...................................... 1774 Tytuł IV. Wykonalność europejskich nakazów zapłaty wydanych przez sądy państw członkowskich Unii Europejskiej................................. 1775 Art. 1153 4 1153 6...................................... 1775 Tytuł V. Wykonalność orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej wydanych w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń...... 1775 Art. 1153 7 1153 9...................................... 1775 Tytuł VI. Wykonalność orzeczeń, ugód sądowych i dokumentów urzędowych z państw członkowskich Unii Europejskiej w sprawach alimentacyjnych...... 1776 Art. 1153 10 1153 12.................................... 1776 Część piąta. Sąd polubowny (arbitrażowy)............................... 1777 Wprowadzenie........................................ 1780 Tytuł I. Przepisy ogólne............................................ 1781 Art. 1154 1160....................................... 1781 Tytuł II. Zapis na sąd polubowny..................................... 1789 Art. 1161 1168....................................... 1789 Tytuł III. Skład sądu polubownego.................................... 1802 Art. 1169 1179....................................... 1802 Tytuł IV. Właściwość sądu polubownego................................ 1811 Art. 1180 1182....................................... 1811 Tytuł V. Postępowanie przed sądem polubownym......................... 1815 Art. 1183 1193....................................... 1815 Tytuł VI. Wyrok sądu polubownego i zakończenie postępowania.............. 1822 Art. 1194 1204....................................... 1822 Tytuł VII. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego................... 1832 Art. 1205 1211....................................... 1832 Tytuł VIII. Uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej........................................ 1841 Art. 1212 1217....................................... 1841 Indeks rzeczowy................................................... 1851 XV

Przedmowa do wydania siódmego Od ostatniego wydania Komentarza (marzec 2012) nastąpiły liczne zmiany Kodeksu postępowania cywilnego, które spowodowały, że poprzednie wydanie stało się w znacznej mierze nieaktualne. Zmiany legislacyjne oraz wyczerpanie nakładu poprzedniego wydania stały się przyczyną przygotowania wydania 7. Komentarza. Nowelizacja przepisów Kodeksu postępowania cywilnego nastąpiła kolejno: 1) ustawą z 13.7.2012 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz. 908); 2) ustawą z 16.11.2012 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz. 1445); 3) ustawą z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U. z 2012 r. poz. 1529); 4) ustawą z 8.3.2012 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 403); 5) ustawą z 10.5.2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 654); 6) ustawą z 13.6.2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 880); 7) ustawą z 11.10.2013 r. o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1289). Wszystkie wymienione zmiany Kodeksu postępowania cywilnego weszły już w życie i zostały uwzględnione w Komentarzu. Kodeks postępowania cywilnego jest najczęściej zmienianą polską ustawą. Do czasu niniejszego wydania Komentarza nastąpiło już 179 nowelizacji tego Kodeksu. Stwarza to trudności prawnikom praktykom (sędziom, adwokatom, radcom prawnym) w stosowaniu zmienionych lub wręcz nowych przepisów. Wydawnictwo C.H. Beck stara się przyjść im z pomocą, wydając możliwie szybko nowy Komentarz, uwzględniający te zmiany w celu ułatwienia dokonywania właściwej wykładni nowych przepisów. W Komentarzu Autorzy uwzględnili zarówno dorobek doktryny, jak i judykatury. W Komentarzu przytaczamy też bogatą literaturę przedmiotu w celu ułatwienia P.T. Czytelnikom w razie potrzeby pogłębienia wiedzy dotyczącej poszczególnych instytucji postępowania cywilnego. Warszawa Szczecin, grudzień 2013 r. Autorzy XVII

Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BiegSR............ rozporządzenie MS z 24.1.2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz.U. Nr 15, poz. 133) CzynKomR......... rozporządzenie MS z 9.3.1968 r. w sprawie czynności komorników (Dz.U. Nr 10, poz. 52 ze zm.) dkk.............. ustawa z 19.4.1969 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 94 ze zm.) dkpc.............. Kodeks postępowania cywilnego powstały z połączenia rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej z 29.11.1930 r. (Dz.U. Nr 83, poz. 651 ze zm.) i z 27.10.1932 r. (Dz.U. Nr 93, poz. 803 ze zm.), ogłoszonych jako tekst jednolity w obwieszczeniu Ministra Sprawiedliwości z 25.8.1950 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 394 ze zm.) DorPismR.......... rozporządzenie MS z 12.10.2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym (Dz.U. Nr 190, poz. 1277) EgzAdmU.......... ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.) EKPC............. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) FinPublU........... ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) FundInwU.......... ustawa z 27.5.2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.) FundU............. ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.) FunkKonsRPU....... ustawa z 13.2.1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823 ze zm.) FUSU............. ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) GospNierU.......... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) InstrSądZ........... zarządzenie MS z 12.12.2003 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej (Dz.Urz. MS Nr 5, poz. 22 ze zm.) KC............... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KH............... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.) KK............... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKS.............. ustawa z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.) KKW.............. ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) XIX