Treść informacyjna sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych, a zatem i danych porównywalnych, uwzględnia wymogi prezentacyjne wynikające ze znowelizowanej ustawy o rachunkowości oraz rozporządzeń wykonawczych. Rozporządzenie Ministra Finansów z 18.10.2005 r. w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, wymaganych w prospekcie emisyjnym dla emitentów z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dla których właściwe są polskie zasady rachunkowości (Dz.U. Nr 209, poz. 1743; akt zmieniający - Rozporządzenie Ministra Finansów z 19 lutego 2009 r., Dz.U. 2009 nr 33, poz. 260) określa zawartość oraz formę prezentacji sprawozdań finansowych i zakres informacji dodatkowych. Paragraf 7 rozporządzenia wymaga zamieszczenia we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego różnic, jakie powstałyby w stosunku do wykazanego w sprawozdaniu wyniku finansowego, kapitału własnego i rachunku przepływów pieniężnych, jeżeli sprawozdanie finansowe emitenta sporządzone zostałoby zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (aktualnie Komisja Nadzoru Finansowego) dotychczas regularnie modyfikowała ostre wymogi rozporządzenia, ograniczając zakres wymaganych informacji do ogólnego opisu tych obszarów sprawozdania finansowego, które sporządzone zostały według obowiązujących w Polsce przepisów, jednakże nadal znacznie się różni ono w stosunku do adekwatnych wytycznych MSR. 1 / 5
W przypadku grupy kapitałowej, we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego należy określić m.in. skład grupy kapitałowej oraz zastosowane zasady konsolidacji: - skonsolidowany bilans, - pozycje pozabilansowe, - skonsolidowany rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny), - zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym, - skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych (metodą pośrednią lub bezpośrednią), - noty objaśniające do rzeczowego majątku trwałego, wartości niematerialnych i prawnych, aktywów finansowych, należności długoterminowych, zapasów, rezerw, zobowiązań oraz poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat, - dodatkowe noty objaśniające, m.in.: dotyczące instrumentów finansowych, aktywów i zobowiązań warunkowych, przychodów, kosztów i inwestycji dotyczących działalności zaniechanej lub w trakcie zaniechania oraz szczegółowego opisu skutków finansowych dotyczących zmian w zastosowanych zasadach rachunkowości, - dodatkowe informacje i objaśnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym holdingu finansowego. W porównaniu z ustawą o rachunkowości zakres wymaganych informacji dodatkowych jest znaczny, aczkolwiek znowelizowana ustawa w pewnym stopniu zmniejsza dotychczas występujące rozbieżności. Szeroki zakres informacji zawiera ryzyko obowiązku opublikowania informacji ze szkodą dla jednostki sprawozdawczej, zwłaszcza w sytuacji, kiedy publikowane dane mogą być wykorzystane przez konkurencję. Artykuł 57 ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. Nr 184, poz. 1539 ze zm.) przewiduje, że w przypadku, w którym obowiązkowe przekazanie danych mogłoby naruszyć słuszny interes emitenta, wymagane informacje emitent może przekazać 2 / 5
wyłącznie KNF wraz z wnioskiem o zwolnienie go z obowiązku przekazania informacji do publicznej wiadomości. Rozporządzenie wprowadziło niezbędne zmiany dostosowawcze do wyżej wymienionych przepisów, mające wpływ na zakres i treść raportów okresowych i skonsolidowanych raportów okresowych przekazywanych przez emitentów do publicznej wiadomości, wynikające m.in. ze zmiany definicji grupy kapitałowej", a poprzez to również obowiązku w zakresie konsolidacji sprawozdań finansowych jednostek. W rozporządzeniu zamieszczono definicję jednostek podporządkowanych", wynikającą ze znowelizowanej ustawy o rachunkowości, rozszerzając katalog definicji, zawartych w rozporządzeniu o obowiązkach informacyjnych, odnoszących się do powiązań pomiędzy jednostkami. Rozporządzenie zawiera ponadto zmianę umożliwiającą emitentom zagranicznym nieprzekazywanie do publicznej wiadomości raportów okresowych, jeżeli emitent przekazuje skonsolidowane raporty okresowe, o ile nie sporządza jednostkowych sprawozdań finansowych zgodnie z wymaganymi dla ich sporządzenia standardami, określonymi w rozporządzeniu o obowiązkach informacyjnych. Zastosowanie przepisów znowelizowanego rozporządzenia o obowiązkach informacyjnych, odnoszących się w kwestii zakresu informacyjnego sprawozdań finansowych, zawartych w raportach okresowych (tak jak dotychczas) do znowelizowanego rozporządzenia o sprawozdaniach finansowych w prospekcie, określającego nowe zakresy informacyjne sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i danych porównywalnych - począwszy od okresów sprawozdawczych roku obrotowego (roku budżetowego) rozpoczętego w 2002 r., spowodowane jest znaczącymi zmianami w rachunkowości poszczególnych grup emitentów, wprowadzonymi przepisami znowelizowanej ustawy o rachunkowości oraz rozporządzeń wykonawczych do niej, które weszły w życie 1.1.2002 r. 3 / 5
Zakresy informacyjne sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i danych porównywalnych, uwzględniające specyfikę działalności dla poszczególnych grup emitentów, zawarto w siedmiu załącznikach do rozporządzenia. Treść informacyjna sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych, a zatem i danych porównywalnych, uwzględnia wymogi prezentacyjne, wynikające ze znowelizowanej ustawy o rachunkowości oraz rozporządzeń wykonawczych do niej, polegające w szczególności na: - rozszerzeniu zakresu informacyjnego wprowadzenia", zwanego dotychczas wstępem" do sprawozdania/skonsolidowanego sprawozdania finansowego, m.in. o: informacje dotyczące składu osobowego zarządu oraz rady nadzorczej emitenta, graficzne przedstawienie struktury organizacyjnej grupy jednostek powiązanych emitenta oraz uzupełnienie informacji odnoszących się do jednostek grupy kapitałowej emitenta, objętych lub nieobjętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, - przebudowie bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych (dotychczas zwanego rachunkiem przepływu środków pieniężnych") dostosowującej ich treść informacyjną do obowiązujących przepisów o rachunkowości, - dostosowaniu treści dodatkowych informacji i objaśnień", obejmujących dotychczasowe noty i dodatkowe noty objaśniające, do zmienionych zakresów informacyjnych pozostałych składników sprawozdań/skonsolidowanych sprawozdań finansowych, poprzez ich odpowiednią zmianę lub dodanie nowych informacji, wynikających ze znowelizowanej ustawy o rachunkowości i rozporządzeń wykonawczych do niej (np. informacje wymagane w przypadku sprawozdania sporządzonego za okres, w ciągu którego nastąpiło połączenie spółek). W związku z rozporządzeniem Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. Nr 149, poz. 1674 ze zm.) wprowadzającym szerokie wymagania prezentacyjne w zakresie instrumentów finansowych w sprawozdaniach jednostek, zakres dodatkowych informacji i objaśnień" w sprawozdaniach/skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych emitentów znacznie rozszerzono, określając wymagania dotyczące prezentacji 4 / 5
informacji o tej kategorii aktywów i zobowiązań dla poszczególnych grup emitentów, z wyjątkiem funduszy inwestycyjnych, ze względu na specyfikę ich działalności i prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym. Uwaga: niniejszy artykuł stanowi fragment rozdziału 5 książki dr. Andre Helina Ustawa o Rachunkowości 2009. Komentarz. Wydanie 4", 2009 r. Więcej informacji o tej książce podajemy w dziale Praktyczne książki". 5 / 5