Wykład 13 (nazwa pliku wr_13b.pdf) Z A R Z A D Z A N I E S I E C I A M I T E L E K O M U N I K A C Y J N Y M I Temat wykładu: Przykłady systemó w zarządzania systemami transmisyjnymi, systemami komutacyjnymi i siecią abonencką. Systemy zarzą dzania w telekomunikacji są stosunkowo nową dziedziną. Dopiero w cią gu ostatnich kilku lat zaczęto tworzyć systemy odpowiadają ce założ eniom jakie zostały przedstawione przez cały cykl niniejszych wykładó w. Powyż sza rysunek przedstawia wizje takiego centrum zarzą dzania. Od kilku lat na ś wiecie rzeczywiś cie takie centra istnieją. Wyglą dają one bardzo podobnie, tylko zwykle są trochę mniejsze i pracuje tam niej ludzi. W Polsce jeden z operatoró w deklaruje posiadanie właśnie takie centrum zarządzania siecią, a reszta deklaruje, że są w trakcie ich budowy. Z jednego miejsca moż na zarzą dzać całym systemem telekomunikacyjnym. W takim systemie powinien być moż liwy podział zadań. W czasie, kiedy jest największy ruch, zarządzaniem systemem może zajmowaćsię kilka osó b i każda z tych osó b powinna zajmować się pewną częś cią zadań, natomiast, kiedy ten ruch jest mały, powinna istnieć moż liwoś ć skupienia wszystkich zadań na jednym stanowisku dyspozytorskim. Przykłady systemó w zarządzania oferowanych na rynku. System zarządzania ONMS firmy Siemens /*jeden z kilku systemó w oferowanych przez Siemensa*/ Zarządzanie jest podzielone na dwa poziomy zarządzania, a mianowicie na poziom zarządzania siecią i zarządzanie elementami sieciowymi. Poniżej przedstawiam kró tkie objaś nienie powyższego rysunku: Mobile Integrator/Comander system zarzą dzania siecią mobilną. ATM Integrator system zarzą dzania siecią ATM. Node Integrator - system zarządzania węzłami komutacyjnymi w ś rodowisku wielu dostawcó w. Node Commander - system zarządzania węzłami komutacyjnymi. Trans Integrator/Comander system zarządzania teletransmisją. Access Integrator system zarządzania dostępem. NodeCommander, system zarządzania węzłami, ma następujące funkcje: Zarzą dzanie abonentami, czyli: przydzielanie, modyfikowanie, likwidowanie kategorii abonenta, blokowanie i odblokowywanie łączy abonenckich, inicjowanie obserwacji łączy abonenckich, obsługa danych dotyczą cych numeró w kierunkowych, przyłączy abonenckich, abonentó w, danych taryfikacyjnych, obserwacja opłat, śledzenie wywołań. /*obejmuje wszelkie działania związane z ruchem od strony abonentó w, takż e przemieszczanie się abonentó w*/. Zarzą dzanie drogami połą czeniowymi definiowanie /*by droga mogła funkcjonować, to opró cz jej
fizycznego istnienia, trzeba ją jeszcze umieś cić w bazach danych i odpowiednio ją skonfigurować */, likwidowanie lub pozyskiwanie danych o kierunkach połączeń i ich cechach, zwiększanie lub zmniejszanie liczby łączy międzycentralowych, wprowadzanie nowego typu sygnalizacji lub zmiana typó w już istniejących. Zarządzanie ruchem pomiary /*w czasie rzeczywistym i okresowe*/, nadzó r i obserwacja. Utrzymywanie sprzętu wykrywanie uszkodzeń, raportowanie alarmó w, sporządzanie diagnoz, usuwanie stanó w nieprawidłowoś ci, sprawdzanie przekroczeń ustalonych wartoś ci progowych, okreś lanie rodzaju uszkodzeń, przekazywanie danych o uszkodzeniach oraz gromadzenie danych archiwalnych /*większość urządzeń telekomunikacyjnych to urządzenia bezobsługowe, dlatego muszą istnieć odpowiednie raporty alarmó w*/. Gromadzenie statystyk tworzenie odpowiednich reprezentacji danych liczbowych w sposó b graficzny. Przykład systemu zarzą dzania węzłami NodeComander /*EWSD centrale Siemensa*/. produkcji NodeIntegrator /*system zarządzania węzłami komutacyjnymi w ś rodowisku wielu dostawcó w producentó w*/. Aby urządzenia różnych producentó w mogły byćzarządzane przez jeden system, taki jak NodeIntegrator, muszą posiadaćnastępujące cechy: Wspó lny protokó ł komunikacyjny pomiędzy systemami zarządzania, niezbędny do zapewnienia poprawnej i bezpiecznej komunikacji między nimi. Wspó lna struktura komend, niezbędna do właściwej i stosunkowo prostej interpretacji oraz graficznej reprezentacji w systemie. W przypadku kiedy nie ma jeszcze zdefiniowanej ostatecznej wersji wspó lnego interfejsu, stosuje się odpowiednie urządzenia poś redniczące MD (Mediation Devices). Funkcje NodeIntegrator: Zarzą dzanie konfiguracją sieci, Tworzenie grup łączy międzycentralowych, umoż liwia realizację bardziej złoż onych zadań, związanych np. z automatyczną konfiguracją. Przekierowanie ruchu w sytuacjach przeciążenia sieci. Kontrolę poprawnoś ci działania sieci w czasie rzeczywistym. monitorowanie stanu sieci w czasie rzeczywistym; kontrola ruchu; monitorowanie stanu sieci podczas długoterminowych obserwacji.
Utrzymanie i zarządzanie w systemach EWSD Struktura utrzymania i zarządzania O&M (Operation and Maintenance) w centralach EWSD ITU-T, EWSD posiada wbudowaną strategię utrzymania polegają cą na cią głej autokontroli za pomocą zintegrowanych mechanizmó w sprzętowych i programowych /*Tak było zawsze i we wszystkich systemach począwszy od central systemu 32AB. Oczywiś cie, czym nowsza centrala, tym więcej funkcji posiadała. Wszystkie centrale oferowały funkcje statystyczne, ale były trudnoś ci z interpretacja tych danych ze względy na małą automatyzację pomiaró w (w centrali Pentaconta były ś ciany z licznikami)*/. Meldunki o wykrytych błędach są przesyłane do terminali eksploatacyjno-utrzymaniowych OMT, a ponadto błędy są sygnalizowane na wyświetlaczach paneli systemowych SYPD (System Panel Display) i na centralnym panelu systemowym CSYPD. Są siedni rysunek przedstawia funkcje utrzymaniowe w centrali EWSD. /*Nie ma standardó w na częstość pomiaró w*/. Są siedni rysunek przedstawia funkcje zarzą dzania w centrali EWSD. /*Ruch może być częś ciowo blokowany, by nie dopuś cić do zablokowania całego systemu. Translacja cyfr, to przeliczanie numeró w wybieranych przez abonentó w na numery wią zek, czy konkretnych linii. Zarzą dzanie czasem obejmuje takż e zarzą dzanie zegarami taktują cymi cyfrową*/ transmisję
Wybrane zagadnienia zarządzania i utrzymania - rozwiązania przejściowe System zarzą dzania dla wybranej grupy urzą dzeń zarzą dzanie radiolinią przy pomocy multiplekseró w. /*System bazuje na multipleksacji. Każ de urzą dzenie posiada styk do systemó w zarzą dzania. Wymagają one przeznaczenia na potrzeby zarzą dzania jednego kanału E1 (2 Mbit/s, a w tym tylko 10 kanałó w, np. w Sygnalizacji Nr 7-2 Mbit/s wystarczają do obsłuż enia aż 10 tys. abonentó w), ale za to mają niską cenę*/. Zalety: niski koszt urządzeń; rozwiązanie sprawdzone i wiarygodne; stałe łącze o gwarantowanej przepływnoś ci. Wady: nieoptymalne wykorzystanie łączy 2Mbit/s (tylko 10 kanałó w); dostęp tylko do portó w asynchronicznych; brak możliwoś ci zdalnego zarządzania multiplekserem. Zarządzanie i utrzymanie w oparciu o routery. Zalety: lepsze wykorzystanie szerokoś ci pasma transmisyjnego w strumieniach 2Mbit/s (większa liczba dostępnych kanałó w, przez co moż na zarzą dzać większą liczbą urządzeń); większa elastycznośćw doborze interfejsó w z elementami sieci; moż liwoś ćzdalnego zarzą dzania routerami; zmniejszenie, w pewnych przypadkach, liczby urzą dzeń /*w przypadku, gdy urządzenia zarządzane są zebrane w grupy*/. Wady: cena urzą dzeń; bardziej złożone algorytmy zagwarantowania pasma i zapewnienia bezpieczeństwa sieci. Rozwiązania hybrydowe - połączenie dwó ch powyż szych. Zalety: duż a swoboda w wyborze urzą dzeń (multiplekser-router) dla obsługi poszczegó lnych systemó w oddalonych; zmniejszenie kosztó w (w poró wnaniu z rozwiązaniem No 2); zmniejszenie liczby
urządzeń (w poró wnaniu z rozwiązaniem No 1). Wady: budowa sieci zarządzania w oparciu o urządzenia z któ rych częśćnie może byćzdalnie zarządzana /*tam gdzie są multipleksery nie moż na zdalnie zarządzać */. Inny przykład - System nadzoru sieci sygnalizacyjnej SS7 Net-7. Możliwoś ci i funkcje systemu Net 7. Monitorowanie przęseł sygnalizacyjnych dołączonych do centrali lokalnej. Kontrola dołączonych punktó w sygnalizacyjnych. Pzwala na szybką reakcję na zaistniałe w sieci sygnalizacyjnej problemy. Stosowane jest jako narzędzie wspomagają ce służ by inż ynierii i utrzymania ruchu pozwalają ce dzięki interfejsowi graficznemu na łatwy wglą d w siećsygnalizacyjną. Dzięki posiadanym narzędziom programowym pozwala obsłudze monitorować stan sieci sygnalizacyjnej Wszystkie zdarzenia w sieci są monitorowane, a obsługa jest o nich informowana za pomocą menu graficznego lub tekstowego. System posiada wbudowany odbiornik sygnału zegarowego GPS, któ ry umoż liwia kontrolę czasu występowania zdarzeń. Umoż liwia on zbieranie wszystkich informacji sygnalizacyjnych o zestawianych (transferowanych) połączeniach przez siećss7. Informacja taka zawiera numery abonentó w wywołują cego, wywoływanego, czas zestawienia połączenia, jego długość, oznaczenia punktó w sygnalizacyjnych, przez któ re połączenie przebiegało (DPC, OPC), numer łącza rozmó wnego (CIC) po któ rym zostało zestawione. Zarządzanie siecią abonencką - PairView System /*System ten pozwala na inwentaryzację sieci lokalnej*/. PairView startuje od załadowania informacji o pętli lokalnej z istniejącej bazy danych. Używając tych informacji, PairView pozwala administratorowi stworzyć szczegó łowy plan pracy, okreś lający któ re bloki łączó wek i któ re pary w kablach mają byćsprawdzone danego dnia, tak aby pokryćobszar całej pętli w jak najkró tszym czasie. W terenie technicy instalują przenoś ne
skanery w przewidzianych do sprawdzenia rozdzielnicach, inicjują proces skanowania i uruchamiają system, któ ry rozpoczyna pracę automatyczną. Pracują c automatycznie, skaner zapisuje przebieg każ dej pary przechodzą cej przez łą czó wki, do któ rych jest podłą czony od rozdzielnicy centralnej do ostatniej szafki ulicznej, z uwzględnieniem każ dej szafki poś redniej, jeś li i do niej podłączony jest skaner. Skaner przesyła informacje do stacji zarządzającej, któ ra przetwarza dane, generuje raporty i gotowa jest do aktualizacji oryginalnej bazy danych pętli abonenckiej. System utrzymania łączy (dostępowych) abonenckich. Sąsiedni rysunek przedstawia model systemu zarzą dzania siecią dostępową (abonencką). /*System zarzą dzania, ale w sensie utrzymania sieci dostępowej. Dawniej każda centrala miała swoje biuro naprawa, dzisiaj dąży się do centralizacji biura napraw. W każ dym koncentratorze musi być urzą dzenie testują ce. Wykonuje ono testy: stałoprą dowe łą cza abonenckiego, co za tym idzie testy terminala, a takż e testy zespołu przyłaczeniowego (centrali). Każde zdarzenie jest ewidencjonowane w bazie danych.*/ Baza danych zawierają następujące informacje - rekordy: dane osobowe abonenta dane o przebiegu łącza do abonenta dane o stanie łącza abonenckiego dane odnoś nie aktualnego uszkodzenia Rekord Dane osobowe abonenta poszczegó lne pola zawierają na przykład: - numer abonenta; - rodzaj abonamentu (końcowy, centrala abonencka, analogowy, ISDN itp.); - nazwisko lub nazwa; - imię lub rozszerzenie nazwy; - uż ytkownik (np. gdy inny uż ytkownik a inny płatnik); - ulica, numer domu, numer mieszkania, miejscowość; - data zawarcia umowy; - typ aparatu; - data zmiany abonamentu; - rodzaj łącza (np. radiowe itp.); - uwagi. Rekord Dane o przebiegu łącza do abonenta zawiera: numer pary na przełącznicy głó wnej, numer głowicy na przełącznicy głó wnej, numer kabla magistralnego, numer pary w setce, adres szafy kabla magistralnego, numer szafy, numer kabla rozdzielczego, numer głowicy kabla rozdzielczego, numer pary w kablu rozdzielczym, adres skrzynki kablowej, informacja o istnieniu kabla napowietrznego, długośćkabla magistralnego, długośćkabla rozdzielczego.
Należ y pamiętać, że łącze zaczyna się na przełącznicy głó wnej, a kończy w skrzynce kablowej. Dalsza instalacja, od skrzynki kablowej, nie jest już ewidencjonowana. Rekord Dane o stanie łącza abonenckiego w dniu instalacji zawierają: - parametr pierwotny rezystancja izolacji a/b w MΩ; - parametr pierwotny rezystancja izolacji a/z w MΩ; - parametr pierwotny rezystancja izolacji b/z w MΩ; - parametr pierwotny pojemnośćłącza a/z w µf; - parametr pierwotny pojemnośćłącza b/z w µf; - parametr pierwotny pojemnośćłącza a/b w µf; - parametr pierwotny rezystancja pętli. Rekord Dane o stanie łącza abonenckiego w dniu badania np. zgłoszenie uszkodzenia powinny zawierać: - datę badania łącza; - rezystancję izolacji a/b w MΩ; - rezystancja izolacji a/z w MΩ; - rezystancja izolacji b/z w MΩ; - pojemnośćłącza a/z w µf; - pojemnośćłącza b/z w µf; - pojemnośćłącza a/b w µf; - rezystancję pętli. Rekord Dane odnoś nie aktualnego uszkodzenia powinny zawierać: - datę wykrycia uszkodzenia; - rodzaj zgłoszenia przez abonenta, służby techniczne operatora, inne osoby; - godzinę zgłoszenia uszkodzenia; - odpowiedzi na następujące pytania: Czy uszkodzona centrala? Czy uszkodzona przełącznica? Czy uszkodzone łącze? Czy uszkodzona instalacja? Czy uszkodzony terminal? Czy uszkodzona szafa? Czy uszkodzony kabel magistralny? Czy uszkodzony kabel poś redni? Czy uszkodzony kabel rozdzielczy? Czy uszkodzony kabel napowietrzny? - rodzaj uszkodzenia ziemia a, ziemia b, ziemia pełna, zwarcie, przerwa obce napięcia; - przewidywany termin usunięcia uszkodzenia; - termin usunięcia uszkodzenia; - rodzaj naprawy (opis); - nazwisko montera, któ ry usunął uszkodzenie. Zalety komputerowego biura napraw: - możliwośćpełnej racjonalizacji; - możliwośćpełnych analiz: - przyczyn uszkodzeń; - wydajnoś ci poszczegó lnych pracownikó w; - efektywnoś ci rozwią zań; - dobre kontakty z klientami; - eliminacja zgłoszeń powtó rnych itp.. Autorzy niniejszego opracowania: Radosław Drabek Tomasz Grelewicz Patryk Chamuczyński Paweł Jankowski