Z A R Z Ą D Z A N I E S I E C I A M I T E L E K O M U N I K A C Y J N Y M I.

Transkrypt

1 Wykład 1. (nazwa pliku wd_1b.pdf) Treść wykładu. Z A R Z Ą D Z A N I E S I E C I A M I T E L E K O M U N I K A C Y J N Y M I. 1. Wprowadzenie (elementy prawa telekomunikacyjnego). /*Zarys polskiego prawa telekomunikacyjnego, czyli krótka jego historia składają ca się na stan obecny.*/ 2. Elementy niezawodności w aspekcie telekomunikacji. 3. Elementy niezawodności w aspekcie telekomunikacji. 4. Elementy niezawodności w aspekcie telekomunikacji. /*Krótkie wprowadzenie do teorii niezawodnoś ci w odniesieniu do telekomunikacji. Bardzo ważne zagadnienie rzutują ce na jakość oferowanych usług.*/ 5. Eksploatacja; zarzą dzanie, utrzymanie zarzą dzanie jakością /*Jest to bardzo modne zagadnienie. W Polsce temat ten jest dopiero rozwijany. Pierwsze rozporz ą dzenie dotyczą ce jakoś ci usług w telekomunikacji w naszym kraju weszło w życie dopiero w 1990 roku. Wcześ niej, kiedy byłtylko jeden operator, jakość była sprawą drugorzędną. Dziś zagadnienie to nabiera coraz większej mocy. Dwa aspekty jakoś ci: jakość techniczna oraz czynnik ludzki. Jakość techniczna dąży do doskonałoś ci. Jeś li chodzi o czynnik ludzki, to czynione są próby wprowadzenia usług o zróż nicowanym poziomie jakoś ci. Tymi zróż nicowanymi usługami trzeba w jakiś sposób zarzą dzać.*/ 6. Utrzymanie strategie, poziomy /*Róż ne poziomy utrzymania sprzętu. Strategie konserwacji (częstoś ci konserwacji) urzą dzeń.*/ 7. TMN 8. TMN /*Telecommunication Management Network sieci zarzą dzania. Umieszczone na samym szycie hierarchii systemów telekomunikacyjnych. Istnieje tendencja centralizacji zarzą dzania siecią telekomunikacyjną.*/ 9. SNMP, CORBA /*Standardy protokoły występują ce w informatyce i telekomunikacji.*/ 10. hp OpenView,(platformy zarzą dzania) /*Przykład platformy zarzą dzania.*/ 11. Przykłady systemó w zarzą dzania 12. Przykłady systemó w zarzą dzania 13. Zarzą dzanie siecią abonencką /*Inny sposób zarzą dzania siecią abonencką i siecią międzycentralową. Brak normalizacji sieci abonenckiej i wynikają ce z tego faktu trudnoś ci w jej zarzą dzaniu*/ 14. Kolokwium zaliczeniowe /*słowa znajdują ce się w takim nawiasie oznaczają komentarz; mniej, ale ważny*/

2 Wykład 1. Struktura systemu telekomunikacyjnego. Rys.1. Hierarchiczna struktura sieci telekomunikacyjnej. Sieć telekomunikacyjna ma strukturę hierarchiczną, co przedstawiono na powyż szym rysunku. Najniż szy poziom to sieć strefowa, drugi poziom to sieć mię dzymiastowa, najwyż szy zaś to sieć mię dzynarodowa. Sieć mię dzynarodowa ma najwyż sze wymagania jakościowe; straty ruchu nie powinny przekraczać 1 (np. każ da z central międzynarodowych powinna mieć zegar atomowy). /*Sieć międzynarodowa jest również hierarchiczna trzywarstwowa, najwyższa warstwa to sieć międzykontynentalna. Centrale tego poziomu są połą czone każda z każdą. Niższa warstwa to sieć central międzynarodowych tranzytowych. Najniższa warstwa w sieci międzynarodowej to sieć central międzynarodowych końcowych. W Polsce znajdują się dwie centrale międzynarodowe końcowe (w Poznaniu i Katowicach) oraz jedna centrala międzynarodowa tranzytowa w Warszawie. Centrale tranzytowe mogą obsługiwać ruch w poziomie, czyli między innymi centralami międzynarodowymi. Natomiast centrale końcowe mogą obsługiwać ruch tylko między róż nymi poziomami sieci (czyli np. między siecią międzymiastową i międzynarodową, ale nie mogą poś redniczyć w ruchu między centralami międzynarodowymi, za co są odpowiedzialne centrale tranzytowe). W dużych krajach sieć międzymiastowa jest również trzypoziomowa w średnich i mniejszych jest dwupoziomowa. Polska ma dwupoziomową strukturę sieci międzymiastowej. Polska sieć międzymiastowa składa się z 12 central międzymiastowych węzłowych. Na Dolnym Ślą sku są to centrale międzymiastowe we Wrocławiu i Wałbrzychu. Sieć strefowa w Polsce odpowiada swoim zasięgiem mniej więcej obszarowi starego województwa. Sieć strefowa jest to sieć w jednej strefie numeracyjnej.*/ Strefa numeracyjna. Numeracja to jeden z podstawowych elementó w systemu telekomunikacyjnego. Numeracja powinna być najtrwalszym elementem systemu telekomunikacyjnego. W strefie numeracyjnej numer nie moż e się powtarzać i nie powinien być zbyt długi. /*W systemach wielocentralowych zachodzi potrzeba przyporzą dkowania okreś lonego wskaźnika międzycentralowego (numeru kierunkowego) każdej centrali, istnieją dwa sposoby przyporzą dkowania wskaźników - numeracja jawna oraz numeracja skryta. W przypadku numeracji jawnej, abonent dla uzyskania po łą czenia z abonentem innej centrali musi przekazać najpierw wskaźnik międzycentralowy a potem numer wywoływanego abonenta. W takim systemie numeracji wskaźniki przyporzą dkowane poszczególnym centralom okreś lają w sposób jawny terytorialne dane abonenta. W jawnych systemach numeracji wskaźniki mogą zmieniać się w zależnoś ci od tego, jaką drogą lub z jakiego punktu sieci zestawiane jest połą czenie - system numeracji jawnej ze zmiennym wskaźnikiem. Wskaźniki mogą również nie zmieniać się - system numeracji jawnej ze stałymi wskaźnikami. W ruchu międzymiastowym w Polsce obowią zuje system numeracji jawnej ze stałym wskaźnikiem. W systemie numeracji skrytej wskaźnik międzycentralowy jest integralną częś cią numeru abonenta i jest przekazywany do centrali zawsze niezależnie od położenia abonenta. Podstawową zaletą numeracji skrytej jest to, że

3 abonenci nie muszą być zorientowani w układzie sieci. Wadą numeracji skrytej jest konieczność wybierania zbędnych cyfr przy połą czeniach lokalnych. Obszar na którym numery objęte są systemem numeracji skrytej i któremu w krajowej sieci telekomunikacyjnej przyporzą dkowano okreś lony wskaźnik międzymiastowy, nazywamy strefą numeracyjną. */ Numeracja w Polsce jest uregulowana Rozporzą dzeniem Ministra Łą czności z dnia 7 czerwca 2000 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla telekomunikacyjnej sieci użytku publicznego. (Dz. U. Nr 53, poz. 644). Zgodnie z powyż szą ustawą numer krajowy składa się z: KNA = WSN + numer abonenta właściwy dla danej SN, gdzie: KNA krajowy numer abonenta; WSN wskaźnik strefy numeracyjnej; SN strefa numeracyjna. Elementy Prawa Telekomunikacyjnego. Prawo telekomunikacyjne reguluje działania telekomunikacji, chociaż by takie, jak: numeracja, czy gospodarka widmem. Kró tka historia prawa telekomunikacyjnego w Polsce. Pierwsza ustawa dotyczą ca prawa telekomunikacyjnego została wydana w Polsce dopiero w 1990 roku. Choć wcześnie były wydawane ustawy i dekrety o łą czności, począ wszy od 1924 roku. Jednak w dobie PRL wię kszość decyzji podejmował minister. Ustawa ta uwolniła rynek usług lokalnych przy monopolu usług mię dzymiastowych i mię dzynarodowych, co jest ewenementem w skali światowej. Sieć lokalna to najdroż szy element systemu telekomunikacyjnego, dlatego nie ma wię kszego sensu budowanie dwó ch, czy wię cej sieci lokalnych. Ustawa ta powołała Państwową Inspekcję Telekomunikacyjną, któ ra miała czuwać nad jakością usług telekomunikacyjnych, nad wszelkimi zezwoleniami, itp. Nowelizacja powyż szej Ustawy o łą czności wprowadziła koncesje na świadczenie usług w strefach numeracyjnych, uwolniła rynek usług mię dzystrefowych oraz zmieniła PIT na PITIP, czyli Państwową Inspekcję Telekomunikacyjną i Pocztową. W roku 2000 weszła w ż ycie ustawa Prawo telekomunikacyjne wprowadzają ca szereg zmian i nowych rozwią zań prawnych, choćby takich jak: - usługę powszechną, któ rej to świadczenia operator nie moż e odmó wić (poję cie zostanie wyjaśnione w dalszej części); - operator dominują cy (z punktu widzenia operatora wprowadza to wiele utrudnień natury formalnej) - funkcja regulatora Urzą d Regulacji Telekomunikacji - przeją ł on zadania PITiP-u i PARu (Państwowej Agencji Radiokomunikacji) ; - zgłoszenie o świadczeniu usług (usługodawca moż e świadczyć usługi wynajmują c infrastrukturę telekomunikacyjną od operatora, co prowadzi do tego, ż e nie koniecznie operator musi być usługodawcą ). Nowelizacja tej ustawy przemianowała URT na URTiP, niewiele rozszerzają c zakres działań tego urzę du. Pozostawiła ona stanowienie prawa w rę ku ministra właściwego do spraw łą czności. Działalność URTiP-u obejmuje takie zadania jak: - regulacja dostępu do rynku telekomunikacyjnego,

4 - nadzó r nad relacjami pomiędzy partnerami na rynku, - kontrola zachowań na rynku - kontrola przestrzegania prawa i zasad fair play. - wydawania, cofania i zmiany zakresu zezwoleń i pozwoleń telekomunikacyjnych, - podejmowania rozstrzygnięć w sprawach umó w o połą czeniach sieci telekomunikacyjnych ( interconnection ), - prowadzenia kontroli. Kilka pojęć ujętych w niniejszej ustawie: - eksploatacja sieci telekomunikacyjnych - faktyczne i bezpośrednie dysponowanie całością funkcji urzą dzeń i sieci zapewniają cych telekomunikację, - infrastruktura telekomunikacyjna - urzą dzenia telekomunikacyjne, nie będą ce urzą dzeniami końcowymi, linie, kanalizację, słupy, wież e, maszty, kable, przewody oraz osprzęt, wykorzystywane do zapewnienia telekomunikacji, - interoperacyjność sieci - zdolność sieci telekomunikacyjnych do efektywnej współpracy w celu zapewnienia wzajemnego dostę pu uż ytkownikó w do usług świadczonych w tych sieciach (np. abonent musi mieć dostęp do wszystkich sieci, a nie tylko do sieci operatora, u któ rego ma wykupioną daną usługę) - operator - przedsię biorca, uprawniony na podstawie odrę bnych przepisó w do wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzą cy działalność polegają cą na eksploatacji sieci publicznej lub świadczeniu usług telekomunikacyjnych w sieci publicznej - publiczna sieć telefoniczna - sieć publiczną stosują cą techniki komutacji, wymagają cą wykorzystania zasobó w numeracji, zapewniają cą między innymi: a) usługę telefoniczną, b) transmisję faksó w, c) transmisję danych w paśmie fonicznym za pomocą modemó w, pomię dzy zakończeniami sieci o stałej lokalizacji, zwaną dalej stacjonarną publiczną siecią telefoniczną, albo - pomiędzy zakończeniami sieci o zmiennej lokalizacji, zwaną dalej ruchomą publiczną siecią telefoniczną, - sieć wewnę trzna - sieć telekomunikacyjną eksploatowaną przez podmiot wyłą cznie dla własnych potrzeb lub założ oną w budynkach niemieszkalnych usytuowanych na terenie jednej nieruchomości gruntowej (np. sieć politechniczna), - strefa numeracyjna - obszar geograficzny, dla któ rego ustalono wskaźnik międzymiastowy w planie numeracji krajowej dla publicznych sieci telefonicznych, - usługa telekomunikacyjna działalność gospodarczą polegają cą na transmisji lub kierowaniu sygnałó w w sieciach telekomunikacyjnych, - usługa powszechna - usługi telefoniczne, z wyłą czeniem usług dostępu do sieci, usługi faksowe oraz usługi transmisji danych w paśmie fonicznym za pomocą modemó w świadczone przez operatoró w publicznych w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych, wraz ze świadczeniami dodatkowymi, polegają cymi na: a) udzielaniu informacji o numerach abonentó w, zwanym dalej usługą biura numeró w, b) udogodnieniach dla osó b niepełnosprawnych, c) dostarczaniu, na pisemne żądanie abonenta, szczegółowego wykazu wykonanych mu usług telekomunikacyjnych, Usługa telefonu komó rkowego, w rozumieniu ustawy, nie jest usługa powszechną.

5 Zarzą dzanie i utrzymanie systemu telekomunikacyjnego wstęp. TMN (Telecommunication Management Network) Rys.2. Sieci nadzorowane przez sieć zarzą dzają cą TMN TMN Telecommunication Management Network -standard opracowany przez ITU. Punkt zarzą dzania i utrzymania TMN jest najwyż szą warstwą sieci. Jak widać ma on dostęp i sprawuje pieczę nad wszystkimi rodzajami sieci. Sieć fizyczna obejmuje sieć dostę pową /*(słabo zestandaryzowana), np. sieć telefoniczna, sieć telewizji kablowej, łą cza radiowe, itp.*/ i sieć mię dzycentralową /*objęta ś wiatowymi standardami (np. PCM, łą cza 2 Mb, itp.)*/. Sieć łą czy dzierż awionych wynajęcie na pewien określony czas konkretnego łą cza fizycznego. Sieć synchronizacyjna sieć telekomunikacyjna jest siecią cyfrową, dlatego wymaga synchronizacji, jest synchronizowana zwykle przez zegar atomowy. Sieć sygnalizacyjna sieć wszelkiej sygnalizacji zwią zanej z zestawianiem połą czeń, transmisją danych, itp., zwykle jest to System Sygnalizacji nr 7, co jest już prawie standardem. Sieć z komutacją łą czy sieć telefoniczna. Sieć pakietowa dziś głownie to sieć IP (takż e Frame Relay, X.25). Wszystkimi tymi sieciami trzeba umieję tnie zarzą dzać, by mó c oferować jak najwyż szy poziom niezawodności usług. Pieczę nad tym zagadnieniem sprawuje właśnie sieć TMN. Jest to sieć wydzielona funkcjonalnie, natomiast fizycznie to ta sama sieć, co powyż sze. Opracowano na podstawie: 1. Wykład. 2. Opracowanie do wykładu: Systemy komutacyjne 1 autorstwa dr inż. M. Szymanowskiego Ciekawe linki: Ciekawostki: W TP S.A. 1% abonentó w dostarcza 30% zyskó w. To jest grupa tzw. Abonentó w priorytetowych. Każ dy z nich ma swojego opiekuna. Politechnika Wrocławska jako najwię kszy klient TP S.A. należ y do grona abonentó w priorytetowych. Autorzy niniejszego opracowania: Radosław Drabek Tomasz Grelewicz Patryk Chamuczyński Paweł Jankowski