Zagrożenia wobec dzieci w internecie

Zagrożenia wobec dzieci w internecie raport z badania gemiusreport przeprowadzonego na zlecenie Fundacji Dzieci Niczyje wrzesień 2008 r.

Spis treści Cele raportu 3 Metoda badania 5 Podsumowanie wyników 7 Co grozi dzieciom w internecie? 10 Pornografia dziecięca i pedofilia w internecie 26 Zwalczanie zagrożeń wobec dzieci w internecie 42 Dane socjo-demograficzne 47 2 2

3 Cele raportu 3

Cele raportu Poznanie opinii internautów o zagrożeniach związanych z treściami brutalnymi i pornograficznymi, z którymi mogą zetknąć się dzieci w internecie; Poznanie opinii internautów o dostępności pornografii dziecięcej w internecie; Ocena, jak często wg respondentów zdarzają się w internecie przestępstwa o charakterze seksualnym dotykające dzieci i jak postrzegana jest możliwość ich zwalczania; Zbadanie postaw użytkowników sieci wobec prawnego zakazu internetowych przestępstw dotykających dzieci oraz wiedzy na temat obowiązujących regulacji prawnych w Polsce. 4 4

5 Metoda badania 5

Metoda badania Badanie zostało zrealizowane za pomocą ankiet internetowych emitowanych na witrynach korzystających z bezpłatnej wersji systemu stat24 lub bezpłatnego audytu site-centric stat.pl/pbi. Losowa emisja została przeprowadzona w okresie 29 sierpnia 8 września 2008 roku. Analizą objęto 1999 wypełnionych do końca kwestionariuszy, zebranych od internautów w wieku 15 lat i więcej. Aby dane były reprezentatywne dla całej populacji internautów, odpowiedzi analizowano z wykorzystaniem wagi analitycznej, skonstruowanej na podstawie danych o płci i wieku internautów oraz o ich częstotliwości korzystania z internetu w Polsce, pochodzących z badania Omnibus PBS (II 2008). Przedstawiana pod wykresami liczba respondentów (N), będąca podstawą procentowania, dotyczy danych nieważonych. Ze względu na dużą liczbę pytań, niektóre z nich prezentowano tylko połowie, losowo wybranych, internautów. Dlatego liczebności przy niektórych pytaniach wynoszą około połowę całej próby. 6 6

7 Podsumowanie wyników 7

Podsumowanie wyników (1/2) Badanie dotyczyło różnego typu zagrożeń, z którymi mogą zetknąć się dzieci w internecie - takich jak brutalne lub pornograficzne treści, agresja słowna oraz seksualne nagabywanie. Z drugiej strony badano też postrzeganie dostępności pornografii dziecięcej w sieci. Respondentów poproszono o ocenę, na ile skutecznie można takie zachowania zwalczać i jakie są główne przeszkody w ściganiu przestępstw w internecie. Zbierano też dane o opiniach na temat tego, czy przestępstwa w internecie wobec dzieci powinny być karane i czy, zdaniem respondentów, już są one ścigane przez polskie prawo. Do najczęstszych zagrożeń internauci zaliczyli publikowanie treści pornograficznych i brutalnych w sposób łatwo dostępny dla dzieci. Około 1/5 respondentów uważała, że oglądanie, gromadzenie i przesyłanie dziecięcej pornografii w internecie zdarza się często lub bardzo często. 8 8

Podsumowanie wyników (2/2) Opinie dotyczące możliwości zwalczania tych zjawisk są podzielone - około 40-50% respondentów uważa, że jest to możliwe, mniej więcej tyle samo ma zdanie przeciwne. Jednak znakomita większość badanych (około 80-90%) jest zgodna, że takie zachowania powinny być ścigane przez prawo. To napiętnowanie zachowań krzywdzących dzieci przez opinię społeczną tylko częściowo, w ocenie badanych, odzwierciedlone jest w polskim prawie. Przy tym niemal 1/5 respondentów deklaruje brak rozeznania w regulacjach prawnych dotyczących krzywdzenia dzieci w internecie. Najważniejszymi barierami w ochronie dzieci w internecie są: zbyt mała aktywność samych internautów, którzy nie zgłaszają nieprawidłowości odpowiednim służbom oraz za małe zaangażowanie dostawców usług internetowych. Niedostateczne zaangażowanie Policji i brak odpowiednich uregulowań prawnych były wskazywane stosunkowo rzadziej. Przy tym internauci deklarują duże przyzwolenie na aktywne działania Policji wobec takich przestępstw, mianowicie na stosowanie prowokacji. 9 9

1 0 Co grozi dzieciom w internecie? 10

Co grozi dzieciom w internecie? Pytania w sekcji dotyczącej zagrożeń miały na celu dostarczenie informacji o tym, jak postrzegane są przez internautów następujące zjawiska zagrażające dzieciom zdarzające się w internecie: publikowanie wizerunku dziecka bez jego zgody; przemoc słowna wobec dzieci (wulgarne wyzywanie, straszenie, nękanie); publikowanie materiałów nawołujących do przemocy lub nietolerancji wobec ludzi innej rasy, narodowości lub wyznania w sposób łatwo dostępny dla dzieci; publikowanie brutalnych treści w sposób łatwo dostępny dla dzieci; publikowanie treści pornograficznych w sposób łatwo dostępny dla dzieci; celowe udostępnianie treści pornograficznych dzieciom. Respondenci zostali poproszeni o ocenę jak często ich zdaniem takie zdarzenia mają miejsce, czy możliwe jest ich zwalczanie, czy powinny być zakazane i czy sądzą, że są one ścigane przez polskie prawo. 1 1 11

Co grozi dzieciom w internecie - podsumowanie Według internautów, najczęściej pojawiającymi się zagrożeniami w internecie są: publikowanie w sposób łatwo dostępny dla dzieci treści pornograficznych oraz brutalnych ponad połowa internautów uważa, że zdarza się to często lub bardzo często. Są to więc zagrożenia związane z niedbałością lub niewystarczającym poziomem zabezpieczeń publikowanych treści. Zagrożenia związane z celowym krzywdzeniem dzieci są postrzegane jako zdarzające się rzadziej dla porównania, ok. 1/4 respondentów uważa, że celowe udostępnianie treści pornograficznych dzieciom jest zjawiskiem częstym lub bardzo częstym. Mężczyźni bardziej skłonni są uznawać, że zagrożenia wobec dzieci w internecie zdarzają się rzadko lub bardzo rzadko, zaś kobiety częściej wskazują odpowiedzi świadczące o obecności zagrożeń. Opinie respondentów na temat możliwości skutecznego przeciwdziałania zagrożeniom wobec dzieci w internecie są zróżnicowane odsetek osób twierdzących, że zjawiska te da się zwalczać waha się od 39% w przypadku przemocy słownej do 52% dla celowego udostępniania treści pornograficznych dzieciom. 1 2 12

Co grozi dzieciom w internecie - podsumowanie Większość internautów zgadza się co do tego, że omawiane zjawiska powinny być zabronione od 70% uznających konieczność zakazania publikowania wizerunku dziecka bez jego zgody do 86% respondentów uważających, że nielegalne powinno być celowe udostępnianie treści pornograficznych dzieciom. Znamienne, że w przypadku każdego z badanych zagrożeń co najmniej 10% respondentów jest przeciwna wprowadzaniu prawnych zakazów. Percepcja obecnego stanu prawnego wskazuje, że w opinii respondentów nie przystaje on do stanu idealnego. O ile dla każdego z zagrożeń co najmniej 70% internautów uważało, że powinny one być obwarowane prawnie, tak już blisko dwa razy mniej internautów uważa, że takie regulacje faktycznie istnieją. Najmniej, bo 37% użytkowników uważa, że polskie prawo zakazuje publikowania wizerunku dziecka bez jego zgody. Najwyższy wynik uzyskało celowe udostępnianie treści pornograficznych dzieciom, ścigane przez prawo według 68% respondentów. Średnio blisko 1/5 respondentów deklaruje niewiedzę lub niepewność w kwestii obowiązujących regulacji prawnych dotyczących zagrożeń czyhających na dzieci w internecie. 1 3 13

Publikowanie wizerunku dziecka bez jego zgody... zdarza się... 8% da się skutecznie zwalczać 24% 7% 8% 17% 41% 16% 20% 17% N=974 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 1 4 42% 14 N=974 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie wizerunku dziecka bez jego zgody... powinno być zakazane... 13% 17% jest zakazane przez polskie prawo 24% 39% 1 5 70% N=974 15 37% N=974 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Przemoc słowna wobec dzieci (wulgarne wyzywanie, straszenie, nękanie)... zdarza się... 9% da się skutecznie zwalczać 21% 12% 17% 12% 11% 44% 17% 18% N=974 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 39% N=974 1 6 16 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Przemoc słowna wobec dzieci (wulgarne wyzywanie, straszenie, nękanie)... powinno być zakazane... 6% 11% jest zakazane przez polskie prawo 20% 34% 1 7 83% N=974 17 46% N=974 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie materiałów nawołujących do przemocy lub nietolerancji wobec ludzi innej rasy, narodowości lub wyznania w sposób łatwo dostępny dla dzieci... zdarza się... 10% da się skutecznie zwalczać 16% 13% 17% 12% 10% 39% 18% 21% 1 8 N=974 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 44% N=974 18 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie materiałów nawołujących do przemocy lub nietolerancji wobec ludzi innej rasy, narodowości lub wyznania w sposób łatwo dostępny dla dzieci... powinno być zakazane... 5% 12% jest zakazane przez polskie prawo 18% 29% 1 9 83% N=974 53% N=974 19 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie brutalnych treści w sposób łatwo dostępny dla dzieci... zdarza się... 11% 8% 5% da się skutecznie zwalczać 15% 6% 32% 15% 43% 23% N=974 2 0 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 42% N=974 20 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie brutalnych treści w sposób łatwo dostępny dla dzieci... powinno być zakazane... 6% 13% jest zakazane przez polskie prawo 22% 37% 2 1 81% N=974 41% N=974 21 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie treści pornograficznych w sposób łatwo dostępny dla dzieci... zdarza się... 8% 5% da się skutecznie zwalczać 13% 6% 14% 33% 13% 38% 22% N=974 2 2 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 48% N=974 22 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie treści pornograficznych w sposób łatwo dostępny dla dzieci... powinno być zakazane... 5% 12% jest zakazane przez polskie prawo 18% 26% 2 3 83% N=974 23 56% N=974 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Celowe udostępnianie treści pornograficznych dzieciom... zdarza się... 12% da się skutecznie zwalczać 23% 13% 15% 33% 13% 10% 13% 16% 2 4 N=974 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 52% N=974 24 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Celowe udostępnianie treści pornograficznych dzieciom... powinno być zakazane... 4% 10% jest zakazane przez polskie prawo 16% 16% 2 5 86% N=974 25 68% N=974 N=974 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

2 6 Pornografia dziecięca i pedofilia w internecie 26

Pornografia dziecięca i pedofilia w internecie Druga sekcja pytań dotyczyła pornografii dziecięcej i pedofilii. Seria pytań miała na celu dostarczenie informacji o tym, jak internauci postrzegają następujące zjawiska w sieci: oglądanie dziecięcej pornografii; gromadzenie pornografii dziecięcej na nośnikach danych; publikowanie i przesyłanie pornografii dziecięcej; publikowanie tekstów promujących/wychwalających pedofilię; nakłanianie dzieci przez dorosłych do rozmów na tematy seksualne; nakłanianie dzieci przez dorosłych do spotkań w celach seksualnych. Respondenci zostali poproszeni o ocenę, jak często, ich zdaniem, takie zjawiska się zdarzają, czy możliwe jest ich zwalczanie, czy powinny być zakazane i czy sądzą, że są one ścigane przez polskie prawo. 2 7 27

Pornografia dziecięca i pedofilia w internecie Około 1/5 internautów jest zdania, że oglądanie, gromadzenie, publikowanie i przesyłanie dziecięcej pornografii zdarza się często lub bardzo często. Niemal dwukrotnie więcej ankietowanych uważa, że zdarza się rzadko, bardzo rzadko lub wręcz nigdy. Podobnie jest w przypadku nakłaniania dzieci do rozmów lub spotkań o charakterze seksualnym. Najrzadziej występującym zagrożeniem w percepcji badanych okazuje się być publikowanie tekstów promujących lub wychwalających pedofilię (11% odpowiedzi "zdarza się często" lub "bardzo często"). Podobnie jak w przypadku ogólnych zagrożeń czyhających na dzieci w internecie, kobiety uznają częściej niż mężczyźni, że zjawiska związane z pedofilią i dziecięcą pornografią zdarzają się często. Średnio nieco mniej niż połowa ankietowanych jest optymistyczna w zakresie możliwości zwalczania tych zjawisk. O ile połowa badanych uważa, że publikowanie i przesyłanie pornografii dziecięcej oraz publikowanie tekstów promujących pedofilię da się kontrolować, to już tylko jedna trzecia sądzi, że możliwe jest ściganie dorosłych nakłaniających dzieci do rozmów na tematy seksualne. 2 8 28

Pornografia dziecięca i pedofilia w internecie Nagabywanie dzieci przez dorosłych do rozmów na tematy seksualne jest też stosunkowo najłagodniej oceniane 73% respondentów uważa, że powinno być zakazane, a 15% zezwoliłoby na nie. Niemal 40% internautów uważa, że takie rozmowy są zabronione przez polskie prawo. Pozostałych zachowań związanych z pornografią dziecięcą i pedofilią zabroniłoby prawie 90% badanych. Nieco ponad połowa badanych sądzi, że oglądanie dziecięcej pornografii jest ścigane przez prawo, natomiast co czwarty sądzi, że jest to dozwolone. Gromadzenie, publikowanie, przesyłanie i promowanie takich materiałów jest zakazane zdaniem ok. 60-70% użytkowników sieci, podobnie jak spotkania dorosłych z dziećmi w celach seksualnych. Średnio ok. 1/5 respondentów deklaruje niewiedzę lub niepewność w kwestii obowiązujących regulacji prawnych dotyczących pedofilii i pornografii dziecięcej w internecie. 2 9 29

Oglądanie dziecięcej pornografii... zdarza się... 16% da się skutecznie zwalczać 33% 9% 21% 8% 37% 11% N=1020 9% 14% 3 0 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 42% N=1020 30 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Oglądanie dziecięcej pornografii... powinno być zakazane... 9% 8% jest zakazane przez polskie prawo 22% 25% 83% N=1020 3 1 31 53% N=1020 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie tekstów promujących / wychwalających pedofilię... zdarza się... 20% da się skutecznie zwalczać 33% 20% 27% 17% 5% 6% 10% 9% 3 2 N=1020 32 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 53% N=1020 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie tekstów promujących / wychwalających pedofilię... powinno być zakazane... 5% 6% jest zakazane przez polskie prawo 21% 19% 3 3 89% N=1020 33 60% N=1020 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Gromadzenie pornografii dziecięcej na nośnikach danych... zdarza się... 15% da się skutecznie zwalczać 35% 10% 22% 8% 36% 12% 8% 12% 3 4 N=1020 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 42% N=1020 34 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Gromadzenie pornografii dziecięcej na nośnikach danych... powinno być zakazane... 8% 6% jest zakazane przez polskie prawo 18% 13% 3 5 86% N=1020 69% N=1020 35 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie / przesyłanie pornografii dziecięcej... zdarza się... 16% da się skutecznie zwalczać 33% 12% 20% 28% 8% 7% 13% 11% N=1020 3 6 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 52% N=1020 36 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Publikowanie / przesyłanie pornografii dziecięcej... powinno być zakazane... 5% 6% jest zakazane przez polskie prawo 16% 11% 89% N=1020 3 7 37 73% N=1020 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Nakłanianie dzieci przez dorosłych do rozmów na tematy seksualne... zdarza się... 15% da się skutecznie zwalczać 31% 11% 26% 9% 40% 9% 12% 13% N=1020 3 8 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 34% N=1020 38 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Nakłanianie dzieci przez dorosłych do rozmów na tematy seksualne... powinno być zakazane... 12% 15% jest zakazane przez polskie prawo 27% 34% 3 9 73% N=1020 39 39% N=1020 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Nakłanianie dzieci przez dorosłych do spotkań w celach seksualnych... zdarza się... 15% da się skutecznie zwalczać 33% 12% 23% 8% 36% N=1020 8% 11% 13% 4 0 nigdy dość rzadko dość często nie wiem / trudno powiedzieć bardzo rzadko czasami bardzo często 41% N=1020 40 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

Nakłanianie dzieci przez dorosłych do spotkań w celach seksualnych... powinno być zakazane... 5% 6% jest zakazane przez polskie prawo 18% 20% 4 1 89% N=1020 41 62% N=1020 N=1020 losowo wybrani respondenci, którzy otrzymali to pytanie (ok. połowa próby)

4 2 Zwalczanie zagrożeń wobec dzieci w internecie 42

Zwalczanie zagrożeń wobec dzieci w internecie Co czwarty z respondentów uważa, że techniczne możliwości ustalenia przez Policję personaliów sprawców przestępstw w internecie są niewystarczające do ich ścigania. Ponad połowa badanych sądzi, że często lub zawsze sprawców przestępstw da się "namierzyć". Za najważniejszy powód trudności (73% wskazań) w skutecznym zwalczaniu przestępstw w internecie popełnianych wobec dzieci, respondenci uznali pasywność użytkowników sieci, którzy nie zgłaszają tego typu przypadków Policji. Na dalszych miejscach znalazły się powody takie, jak niedostateczne zaangażowanie dostawców łączy internetowych (58%) oraz anonimowość sprawców w sieci (54%). Można więc powiedzieć, że respondenci uważają, że ochrona dzieci przed przestępstwami leży w dużej mierze po stronie użytkowników i administratorów sieci. Rola państwa jest w tym kontekście stosunkowo mniej ważna niedostateczne zaangażowanie Policji oraz brak odpowiednich regulacji prawnych były rzadziej wskazywanymi odpowiedziami (odpowiednio 50% i 49% wskazań). Wśród respondentów można dostrzec wyraźne przyzwolenie na czynne zwalczanie przez Policję przestępstw o charakterze seksualnym wobec dzieci ponad 3/4 internautów zgodziłoby się na stosowanie przez Policję prowokacji (odpowiedzi "raczej tak" i "zdecydowanie tak"), a 17% użytkowników sieci jest temu przeciwna. 4 3 43

Jak oceniasz techniczne możliwości ustalenia przez policję personaliów sprawców przestępstw w internecie? 3% 25% 42% 15% 15% 4 4 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 44 Jest to w ogóle niemożliwe W większości przypadków jest to niemożliwe W większości przypadków jest to możliwe Zawsze jest to możliwe Nie wiem / trudno powiedzieć N=1999 N=1999 wszyscy respondenci

Jakie dostrzegasz przeszkody w skutecznym zwalczaniu przestępstw w internecie popełnianych wobec dzieci w Polsce? 100% 90% 80% 70% 73% 60% 50% 58% 54% 50% 49% 40% 30% 20% 10% 5% 3% 7% 4 5 Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondenci mieli możliwość udzielenia więcej niż jednej odpowiedzi. 0% Niezgłaszanie tego typu przypadków Policji przez użytkowników internetu Niedostateczne zaangażowanie dostawców usług internetowych w zwalczanie tego typu przestępczości Anonimowość sprawców, jaką zapewnia internet Niedostatecznie zaangażowanie Policji w zwalczanie tego typu przestępczości Brak odpowiednich regulacji prawnych Inne Nie ma przeszkód Nie wiem / trudno powiedzieć N=1999 45 N=1999 wszyscy respondenci

Czy uważasz, że policja powinna mieć prawo stosowania prowokacji, np. polegającej na podszywaniu się pod dziecko, w celu zwalczania przestępstw o charakterze seksualnym wobec dzieci w internecie? 6% 10% 7% 51% 26% 4 6 46 zdecydowanie nie raczej tak nie wiem / trudno powiedzieć raczej nie zdecydowanie tak N=1999 N=1999 wszyscy respondenci

4 7 Dane socjo-demograficzne 47

Płeć 49% 51% 4 8 N=1999 48 kobieta mężczyzna N=1999 wszyscy respondenci

Wiek 24% 26% 21% 29% 4 9 N=1999 49 15-20 lat 21-30 lat 31-40 lat 41+ lat N=1999 wszyscy respondenci

Zajęcie 100% 90% N=1999 80% 70% 60% 50% 52% 40% 39% 30% 20% 15% 5 0 Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondenci mieli możliwość udzielenia więcej niż jednej odpowiedzi. 10% 0% 9% 6% 7% pracuję zawodowo uczę się, studiuję zajmuję się domem jestem jestem emerytką(emerytem)/ bezrobotna/bezrobotny rencistką(rencistą) inne 50 N=1999 wszyscy respondenci

Wykształcenie 100% 90% N=1999 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2% niepełne podstawowe/ podstawowe 13% gimnazjalne 8% zasadnicze zawodowe 4% 13% 14% niepełne średnie ogólne średnie (ukończona szkoła średnia bez matury) średnie zawodowe 10% policealne/ pomaturalne 4% niepełne wyższe (ukończone studia wyższe bez dyplomu) 8% wyższe licencjackie/ inżynierskie 23% wyższe magisterskie lub równorzędne 1% inne 5 1 51 N=1999 wszyscy respondenci

Kontakt Dział Komunikacji Marketingowej: Sylwia Szmalec sylwia.szmalec@gemius.pl Dział Realizacji Badań: Joanna Stefańska joanna.stefanska@gemius.pl Gemius SA ul. Wołoska 7, 02-675 Warszawa Budynek MARS, klatka D sierpień 2006 tel. +4822 874-41-00 fax +4822 874-41-01