Oddział Terenowy w Rzeszowie Agencja Rynku Rolnego Oddział Terenowy w Rzeszowie 1
Informacje o regionie Województwo podkarpackie jest najdalej na południowy wschód wysuniętym województwem Polski. Zajmuje obszar 17 846 km². Około 35% powierzchni stanowią lasy, a prawie 45% objęto różnymi formami ochrony przyrody i krajobrazu. W Podkarpackiem mieszka 2 mln 97 tys. osób. Podkarpackie ma korzystne warunki przyrodnicze do prowadzenia działalności rolniczej. Największą powierzchnię użytków rolnych zajmują gleby V, IV i III klasy bonitacyjnej (łącznie 87,2% użytków rolnych). Udział gleb najlepszych (I klasa) i bardzo dobrych (II klasa) jest niewielki łącznie zajmują 5,4% powierzchni użytków rolnych. Tereny rolnicze nie są skażone ekologicznie. W województwie są więc korzystne warunki do produkcji żywności wysokiej jakości. Oddział Terenowy ARR w Rzeszowie funkcjonuje od grudnia 2002 r., początkowo jako filia Oddziału Terenowego ARR w Lublinie, a od 1 stycznia 2003 r. jako samodzielna jednostka organizacyjna. Od momentu przystąpienia Polski do UE Oddział realizuje zadania na rynkach rolnych Podkarpacia, zgodnie z ustawą o Agencji Rynku Rolnego oraz regulacjami krajowymi i unijnymi.
Oddział Terenowy w Rzeszowie Kwotowanie produkcji mleka Postępująca restrukturyzacja na rynku mleka powoduje, że w województwie podkarpackim nadal zmniejsza się liczba producentów mleka. W roku kwotowym 2014/15 mleko produkowało 4219 dostawców hurtowych z ogólną kwotą indywidualną w wysokości 118,5 mln kg oraz 549 dostawców bezpośrednich posiadających limit w wysokości 2,2 mln kg. Od 1 kwietnia 2015 r. nastąpiło zniesienie systemu kwotowania produkcji mleka. Reguły, jakie mają obowiązywać na rynku mleka, Rada UE zawarła w rozporządzeniu zwanym pakietem mlecznym. Pakiet mleczny ma: wprowadzić mechanizmy osłonowe dla gospodarstw po likwidacji kwotowania mleka w UE, zwiększyć siłę przetargową producentów mleka tak, aby zapewnić im właściwe ceny za surowe mleko w zgodzie z przepisami o konkurencji oraz wspomóc ich po wygaśnięciu kwot mlecznych, podbudować pozycję producentów mleka w łańcuchu dostaw i utrzymać równowagę całego sektora, przy jednoczesnym zwiększeniu orientacji prorynkowej. Owoce i warzywa w szkole Zainteresowanie podkarpackich szkół podstawowych programem Owoce w szkole utrzymuje się na wysokim poziomie, a liczba placówek uczestniczących w programie stale wzrasta. W roku 2014 obejmującym II semestr roku szkolnego 2013/2014 i I semestr roku szkolnego 2014/2015 w programie brało udział: w drugim semestrze roku szkolnego 2013/14 906 szkół i 50,6 tys. dzieci z klas I III, w pierwszym semestrze roku szkolnego 2014/15 872 szkoły i 69,7 tys. dzieci z klas 0 III. wców. Jedna szkoła organizowała dostawy we własnym zakresie. W celu szerokiej popularyzacji programu Owoce w szkole oraz promocji zdrowego odżywiania wśród uczniów OT ARR w Rzeszowie podejmował różnorodne działania we współpracy z innymi podmiotami. Zorganizowano 8 warsztatów kulinarnych w wybranych szkołach podstawowych dla uczniów z klas 0 III: SP w Gliniku Zaborowskim, Żyrakowie, Kamieniu, Łańcucie, SP nr 25, Za rok 2014 wypłacono dostawcom 3,6 mln zł. Owoce i warzywa do szkół podstawowych dostarczało początkowo 7 dostawców z woj. podkarpackiego a w roku szkolnym 2014/15 już 9 dosta- 1
Stoisko dostawcy podczas konferencji Czy chłopaki i dziewczyny jedzą w szkole witaminy w Rzeszowie, 11 czerwca 2014 r. 12 i 10 w Rzeszowie oraz SP w Babicy. Ponadto we współpracy z WSIZ w Rzeszowie, Wydziałem Pedagogicznym Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Centrum Sportu i Rekreacji Uniwersytetu Rzeszowskiego zorganizowano 5 warsztatów kulinarnych pt. Krok za krokiem po zdrowie, których celem była promocja zdrowego odżywiania oraz aktywnego trybu życia. W warsztatach uczestniczyło łącznie około 1000 dzieci wraz z wychowawcami i opiekunami. Cykliczną już imprezą plenerową, organizowaną po raz czwarty, był Piknik Radawa 2014 pt. Zdrowo rosnę z Agencją Rynku Rolnego, w którym wzięło udział ok. 1100 dzieci. W celu oceny funkcjonowania programu w szkołach podstawowych oraz jego szerokiego upowszechnienia w środowisku OT ARR zorganizował w czerwcu 2014 r. konferencję pt. Czy chłopaki i dziewczyny jedzą w szkole witaminy. W konferencji wzięło udział około 200 dyrektorów szkół podstawowych i przedstawicieli samorządu terytorialnego. Patronat medialny nad wydarzeniem objęli: TVP Rzeszów, Polskie Radio Rzeszów, Katolickie Radio Via i Gazeta Codzienna Nowiny. Mleko w szkole Wykład pt. Picie mleka w młodości gwarancją zdrowia seniora przewodniczącego Fundacji Mleko dla Szkół prof. W. Cichego z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, konferencja w Mielcu, 6 maja 2014 r. Rok 2014 był dziesiątym rokiem realizowania w Polsce programu Mleko w szkole, którego celem jest promowanie zdrowego odżywiania poprzez zachęcanie dzieci i młodzieży do spożywania mleka i przetworów mlecznych oraz kształtowania nawyku konsumpcji tych produktów. W ramach programu dzieci i uczniowie spożywają mleko, mleko smakowe, twarożki, sery i jogurty. W 2014 r. w województwie podkarpackim uprawnionych do korzystania z programu było 1387 placówek oświatowych (przedszkola, szkoły podstawowe gimnazja, szkoły ponadpodstawowe). 2
Oddział Terenowy w Rzeszowie Program Mleko w szkole w województwie podkarpackim W 2014 r. uprawnionych do korzystania z programu było 250,3 tys. dzieci i młodzieży z podkarpackich placówek oświatowych. Prawidłową realizację programu zapewnia 17 wnioskodawców (w tym 5 z woj. lubelskiego, małopolskiego, mazowieckiego, podlaskiego), a 15 szkół we własnym zakresie organizuje dostawy mleka i przetworów mlecznych do swoich placówek. W roku szkolnym 2013/2014 z tytułu dostaw mleka i przetworów mlecznych do placówek oświatowych wypłacono wnioskodawcom z woj. podkarpackiego dopłaty w łącznej kwocie 8,3 mln zł. W ramach tej kwoty dopłata unijna wyniosła 2,3 mln zł, dopłata krajowa ok. 5,9 mln zł, a z Funduszu Promocji Mleka 95 tys. zł. Na podstawie złożonych przez wnioskodawców wniosków (stan na 1.03.2015 r.) za rok szkolny 2014/15 dokonano wypłaty w łącznej wysokości 3,1 mln zł, w tym 770 tys. zł dopłaty unijnej, 2,4 mln zł dopłaty krajowej oraz 24 tys. zł z Funduszu Promocji Mleka. W celu promocji zdrowego odżywiania OT ARR wraz z wnioskodawcami uczestniczył w Mielcu w konferencji pn. Czy jesteś mały czy duży, pij mleko, bo to zdrowiu służy oraz w spotkaniu w Miejskim Zespole Szkół nr 4 w Krośnie. Imprezom towarzyszyły wystawy prac plastycznych uczniów nawiązujące w swojej treści do programu Mleko w szkole oraz walorów odżywczych spożywania mleka i produktów nabiałowych. Dopłaty do materiału siewnego Na rynku nasion nadal utrzymuje się duże zainteresowanie rolników dopłatami do materiału siewnego. W 2014 r. w OT ARR w Rzeszowie rolnicy złożyli 1981 wniosków o dopłatę z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany. Udzielono 2,3 mln zł dopłat do 18 180 ha. 3
Tymczasowe nadzwyczajne wsparcie producentów owoców i warzyw W związku z wprowadzonym rosyjskim embargiem Agencja Rynku Rolnego realizowała zadania mające na celu zagospodarowanie owoców i warzyw z rynku krajowego. Wsparcie finansowe UE kierowane jest do producentów, którzy złożyli powiadomienia i otrzymują rekompensaty za niektóre gatunki nieprzeznaczonych do sprzedaży owoców i warzyw objętych wspólną organizacją tego rynku. Administrowanie rozdysponowaniem owoców i warzyw nieprzeznaczonych do sprzedaży obejmuje owoce i warzywa odpowiedniej jakości handlowej, które z różnych względów (np. braku popytu) nie zostały przeznaczone do sprzedaży. W pierwszym etapie, do 03.09.2014 r., do OT ARR wpłynęło 81 powiadomień, złożono 24 wnioski, wydano 23 decyzje na łączną kwotę 440 tys. zł. W drugim etapie, od 29.10 do 11.12.2014 r., złożono w OT ARR 22 powiadomienia i 21 wniosków, wydano 21 decyzji na łączną wartość 166,5 tys. zł. Owoce i warzywa przekazywane do bezpłatnej dystrybucji otrzymywały organizacje charytatywne: Banki Żywności, Polski Czerwony Krzyż, Caritas Polska, Polski Komitet Pomocy Społecznej itp. oraz inne jednostki organizacyjne: oświatowe (żłobki, przedszkola, szkoły, kolonie, obozy dla dzieci) szpitale, placówki o charakterze socjalnym, domy spokojnej starości, instytucje psychiatryczne oraz jednostki penitencjarne (zakłady karne, areszty śledcze), które są wpisane do rejestru uznanych organizacji charytatywnych i uprawnionych innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych. Uprawnienie do bezpłatnego otrzymywania wycofanych z rynku produktów wydawane jest na mocy decyzji Prezesa ARR na wniosek zainteresowanej jednostki. Owoce dostarczali podkarpaccy producenci. Wsparcie rynku produktów pszczelich Na Podkarpaciu jest prawie 4,5 tys. pszczelarzy zrzeszonych w Wojewódzkim Związku Pszczelarzy w Rzeszowie oraz w 4 regionalnych związkach prowadzących 110 tys. rodzin pszczelich. Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Rzeszowie zrzesza około 2150 członków posiadających prawie 47,5 tys. rodzin 4
Oddział Terenowy w Rzeszowie Wartość projektów rozliczonych w ramach mechanizmu Wsparcie rynku produktów pszczelich pszczelich. Jest to największa organizacja pszczelarska w Polsce. Na Podkarpaciu są pasieki małe hobbystyczne, ale i takie, które liczą do 60 rodzin. Warto także zauważyć, że w naszym województwie przypada średnio 6,16 rodzin pszczelich na hektar (średnia krajowa wynosi 3,30 rodzin). W sezonie 2013/2014 w ramach programu Wsparcie rynku produktów pszczelich rozliczono w województwie podkarpackim 23 projekty na kwotę 1,4 mln zł. Najwięcej środków wypłacono na zakup sprzętu 583 tys. zł, zakup leków 478 tys. zł, zakup pszczół 232 tys. zł. Fundusze promocji produktów rolno-spożywczych Oddział Terenowy ARR w Rzeszowie realizuje zadania związane z obsługą funduszy promocji produktów rolno- -spożywczych polegające na przyjmowaniu kwartalnych deklaracji od przedsiębiorców z województwa podkarpackiego. Monitoruje dokonywane wpłaty, weryfikuje bazy podmiotów zobowiązanych do składania deklaracji. Liczba wpływających do OT deklaracji utrzymuje się praktycznie na niezmienionym poziomie. W 2014 r. do OT wpłynęły 942 deklaracje, a łączne wpłaty na fundusze promocji wyniosły prawie 492 tys. zł. Największe wpłaty odnotowano w funduszach: Promocji Owoców i Warzyw, Promocji Mięsa Wieprzowego, Promocji Mięsa Drobiowego. W 2014 r. przy wsparciu środków Funduszu Pro- 5
mocji Mleka, Funduszu Promocji Mięsa Wołowego, Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego oraz Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych zostały zorganizowane m.in.: XVI Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych podczas Dni Otwartych Drzwi w Boguchwale, Krajowa Wystawa Bydła Simentalskiego w Rudawce Rymanowskiej, Piknik Zbożowy w Radomyślu Wlk., Piknik Wieprzowy w Kraczkowej, Piknik Owocowo-Warzywny w Przeworsku i Piknik Mleczny w Zagórzu. W trakcie pikników odbywały się liczne konkursy dla uczestników tych imprez. 6 Dostarczanie nadwyżek żywności najuboższej ludności Unii Europejskiej program PEAD Jest to program o dużym zasięgu na Podkarpaciu i niezmiennie cieszący się znacznym zainteresowaniem najuboższych mieszkańców województwa. Programy operacyjne państw członkowskich są współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (85%) i ze środków krajowych (15%). W 2014 r. dostawy artykułów spożywczych na teren województa podkarpackiego był y realizowane do 7 magazynów organizacji partnerskich (OPR), FPBŻ, Caritas, PKPS i PCK. Rynek wina Na Podkarpaciu pomoc żywnościową otrzymało 70 tys. osób. Podobnie jak w latach poprzednich dystrybucją artykułów spożywczych w ramach tego programu w 2014 r. zajmowały się w naszym województwie organizacje charytatywne: Związek Stowarzyszeń Podkarpacki Bank Żywności w Rzeszowie, Tarnobrzeski Bank Żywności, Caritas Diecezji Rzeszowskiej, Caritas Diecezji Przemyskiej, Polski Komitet Pomocy Społecznej w Stalowej Woli i Krośnie oraz Polski Czerwony Krzyż w Rzeszowie. Na rynku wina ARR realizuje zadania w ramach mechanizmu Administrowanie potencjałem produkcyjnym winorośli i wina. W roku gospodarczym 2013/2014 (wg stanu na 31.07.2014 r.) w ewidencji prowadzonej przez Prezesa ARR wśród 49 producentów albo przedsiębiorców niebędących producentami (areał upraw winorośli posiadanych przez te podmioty wyniósł ok. 99,49 ha) znajdowało się 7 producentów
Oddział Terenowy w Rzeszowie W roku 2014 Oddział Terenowy ARR przeprowadzał kontrole prawidłowości realizacji mechanizmów, wydatkowania środków oraz stosowania określonych procedur. Działania te od początku członkostwa Polski w Unii Europejskiej są realizowane przez Sekcję Kontroli Technicznych OT ARR. Sekcja Konz Podkarpacia, w tym 2 spoza województwa, ale mających uprawę winorośli w Podkarpackiem. Łączna ilość winogron zebranych przez te 49 podmioty (49) wyniosła 3 154,16 kwintala. W roku gospodarczym 2014/2015 (wg stanu na dzień 31.12.2014 r.) w ewidencji prowadzonej przez Prezesa ARR było zarejestrowanych 76 producentów lub przedsiębiorców niebędących producentami (27 więcej niż przed rokiem), w tym 12 z województwa podkarpackiego. Podkarpaccy producenci posiadają uprawy winorośli o areale 11,23 ha, a szacunkowa produkcja wina wynosi 372 hl. Winnice wpisane do ewidencji Prezesa ARR zajmowały (wg stanu na 31 grudnia 2014 r.) łączną powierzchnię 134,35 ha (o 34,86 ha większą niż rok wcześniej). Największa powierzchnia winnic znajdowała się w województwach: lubuskim (27%), dolnośląskim (16%) i zachodniopomorskim (13%). Planowana produkcja wina w roku gospodarczym 2014/2015, zadeklarowana przez ww. podmioty, może wynieść 3403,20 hl. Kontrole techniczne troli przeprowadziła łącznie 629 kontroli najwięcej w ramach kwotowania produkcji mleka, tymczasowego wsparcia producentów owoców i warzyw, unijnej i krajowej dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych, dopłat do materiału siewnego. Działania informacyjno-promocyjne W 2014 r. OT ARR w Rzeszowie zorganizował stoiska informacyjne na licznych imprezach o zasięgu ponadregionalnym m.in.: Międzynarodowych Targach Żywności Ekologicznej EKOGALA. Dniach Otwartych Drzwi w Boguchwale, Krajowej Wystawie Bydła Simentalskiego w Rudawce Rymanowskiej czy Targach Rzemiosła i Przedsiębiorczości AGROBIESZCZADY w Lesku. Uczestniczono w konferencjach i seminariach 7
Konkurs Kulinarny Zawrót Głowy, eliminacje w Zespole Szkół Spożywczych, Chemicznych i Ogólnokształcących w Jarosławiu, 8 października 2014 r. organizowanych przez samorząd rolniczy i terytorialny oraz inne instytucje. Przeprowadzano akcje e-mailingowe związane z informowaniem potencjalnych beneficjentów o aktualnych działaniach ARR w ramach administrowanych mechanizmów. OT ARR kontynuował także współpracę ze szkołami rolniczymi: Zespołem Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Rzemieniu oraz Nowosielcach. OT ARR w Rzeszowie uczestniczył w różnorodnych imprezach wystawienniczo-konferencyjnych, współorganizując je lub aktywnie w nich uczestnicząc na zaproszenie 8 organizatorów. Łącznie w wydarzeniach informacyjno-promocyjnych (spotkania informacyjne, konferencje, targi i inne) w omawianym okresie wzięło udział ponad 13 tys. uczestników. Częsta obecność w lokalnych mediach, w tym czasopismach samorządowych (OT ARR współpracuje z około 30 g m i n ny m i w y d a w - nictwami oraz wydawnictwem PODR i PIR), służ yła s zerokiemu upowszechnianiu wiedzy o działaniach ARR na rynkach rolnych. Dyrektor OT wielokrotnie informował na antenie Radia Rzeszów S.A. o bieżącej działalności ARR, działaniach związanych z promocją żywności wysokiej jakości oraz promocją zdrowego odżywiania w placówkach oświatowych Podkarpacia. W 2014 r. OT prowadził działania promocyjne (m.in. we współpracy z organami samorządu terytorialnego) dotyczące produktów regionalnych, Warsztaty z mistrzem kuchni Potrawy regionalne z akcentem nowoczesności, Mielec, 11 kwietnia 2014 r. tradycyjnych i ekologicznych oraz wytwarzanych na Podkarpaciu w ramach systemów gwarantowanej jakości żywności, np. warsztaty kulinarne pt. Potrawy regionalne z akcentem
Oddział Terenowy w Rzeszowie Zdrowo rosnę z Agencją Rynku Rolnego - Piknik Radawa 2014, 23 czerwca 2014 r. nowoczesności zorganizowane wraz z Zespołem Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. prof. W. Szafera w Rzemieniu. W warsztatach uczestniczyli także uczniowie z Zespołu Szkół Technicznych w Mielcu i Zespołu Szkół im. Janusza Groszkowskiego w Mielcu. Innym działaniem był Międzynarodowy Konkurs Kulinarny z ARR pt. Kulinarny Zawrót Głowy realizowany w dwóch etapach (w Jarosławiu i Rzeszowie) z udziałem w finale szkół gastronomicznych z Ukrainy i ze Słowacji. Łącznie w wydarzeniu uczestniczyło 13 szkół o profilu gastronomicznym. Aktywność medialna Oddziału Terenowego oraz widoczne uczestnictwo w licznych na Podkarpaciu przedsięwzięciach regionalnych o dużym zasięgu w znaczący sposób przyczyniła się do jeszcze szerszego upowszechnienia wiedzy wśród mieszkańców Podkarpacia o mechanizmach WPR administrowanych przez ARR oraz jej zadaniach na rynkach rolnych. Warsztaty kulinarne w Szkole Podstawowej w Łańcucie, 28 maja 2014 r.
Agencja Rynku Rolnego Oddział Terenowy w Rzeszowie e-mail: rzeszow@arr.gov.pl Centrala: tel. 17 864 20 27, 17 864 20 28 17 864 20 33, 17 864 20 34 17 864 20 35, 17 864 20 36 faks 17 864 20 30 Dyrektor w. 20 Sekretariat: w. 18 Sekcje: Sekcja Finansowo-Księgowa w. 22, 38 Sekcja Administracji w. 34, 39, 24, 13, faks 17 861 20 81 Stanowisko ds. Teleinformatyki w. 15 Sekcja Kontroli Technicznych w. 14, 36, 37, tel. 17 864 20 37, faks 17 864 20 29 Sekcja Interwencji w. 16, 17, 26, 27, 30 Sekcja Kwotowania Produkcji Mleka w. 12, 25, 28, 33 tel. 17 861 20 80, 17 864 20 38 Sekcja Informacji i Promocji w. 23, 31 Agencja Rynku Rolnego Centrala ul. Nowy Świat 6/12 00-400 Warszawa al. Piłsudskiego 32, 35-001 Rzeszów www.arr.gov.pl Telefoniczny Punkt Informacyjny 22 661 72 72 ARR maj 2015 ISBN 978-83-64002-60-1 od lipca 2015 r. zmiana siedziby: ul. Karolkowa 30 01-207 Warszawa Broszura ma charakter wyłącznie informacyjny. ARR zastrzega, że publikacja ta nie stanowi oferty kierowanej 10 do beneficjentów ani nie jest zobowiązaniem ARR do działań mogących wynikać z treści broszury.