Warszawa, dnia 14 sierpnia 2014 r. RAPORT z budżetu partycypacyjnego na rok 2015 I. Wstęp Budżet partycypacyjny to proces, który umożliwia mieszkańcom dyskusję i bezpośredni wpływ na decyzje dotyczące przeznaczenia określonej części budżetu publicznego. Budżet partycypacyjny na rok 2015 był pierwszym tego typu przedsięwzięciem przeprowadzonym na taką skalę w m.st. Warszawie. Jego nadrzędnym celem było zwiększanie partycypacji społecznej w podejmowaniu decyzji dotyczących sfery publicznej, jak również rozwijanie świadomości lokalnej, szerzenie idei samorządności oraz wzmacnianie samorządowej wspólnoty lokalnej. Łączna kwota przeznaczona do dyspozycji mieszkańców wynosiła 26 237 268. Powyższe środki finansowe pochodziły w całości z dzielnicowych załączników do budżetu m.st. Warszawy 1. Przygotowania do wprowadzenia budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie rozpoczęły się we wrześniu 2013 r. Wówczas w każdej z dzielnic został wyznaczony koordynator, którego zadaniem było czuwanie nad prawidłowym przebiegiem procesu wdrażania oraz realizacji przedsięwzięcia w dzielnicy. W połowie października 2013 r. powołane zostały dzielnicowe Zespoły ds. budżetu partycypacyjnego 2, składające się z przedstawicieli mieszkańców, organizacji pozarządowych, radnych dzielnicowych, radnych osiedlowych i urzędników. W zakresie kompetencji każdego z zespołów leżało wypracowanie szczegółowych zasad budżetu partycypacyjnego w dzielnicy, monitorowanie oraz wspieranie jego przebiegu oraz promowanie działań podejmowanych w ramach procesu. Powstała również ekspercka Rada ds. budżetu partycypacyjnego działająca przy Prezydencie m.st. Warszawy, która pomagała wypracować elementy procesu i opiniowała podejmowane decyzje. 1 Pule środków finansowych przeznaczone na realizację projektów do budżetu partycypacyjnego na rok 2015 w dzielnicach m.st. Warszawy wynosiły od 0,5 % do 1,1 % ich całkowitego budżetu. 2 Dalej zwane Zespołami. - 1 -
Kolejnym etapem przygotowań do wdrożenia budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie były konsultacje społeczne odbywające się w dzielnicach miasta. Ich celem było poznanie opinii mieszkańców na temat decyzji podjętych przez Zespoły przede wszystkim na temat podziału dzielnic na mniejsze obszary terytorialne oraz podziału środków finansowych 3. W tym okresie opracowane zostały również akty prawne sankcjonujące wprowadzenie budżetu partycypacyjnego w stolicy 4. II. Osoby uprawnione do udziału 1. Definicja mieszkańca m.st. Warszawy Udział w budżecie partycypacyjnym na rok 2015 mógł wziąć każdy mieszkaniec m.st. Warszawy. Przez pojęcie mieszkańca m.st. Warszawy należy rozumieć każdą osobę fizyczną, której miejscem zamieszkania jest m.st. Warszawa 5. Przy czym system prawa nie określa żadnych ram czasowych uzyskania statusu mieszkańca. Za tak szerokim rozumieniem pojęcia przemawiała również podstawa prawna budżetu partycypacyjnego, tj. art. 5a ustawy o samorządzie gminnym, która stanowi, że gmina przeprowadza konsultacje społeczne z mieszkańcami gminy. Unormowanie art. 5a ww. ustawy nie odsyła w tym zakresie do innych aktów prawnych, ani nie zawiera upoważnienia dla rady gminy do samodzielnego ograniczania kręgu osób uprawnionych do udziału w konsultacjach 6. Przyjmuje się ponadto, że miejsce zamieszkania zależne jest od zamiaru (woli) konkretnej osoby 7. O charakterze pobytu decydują również okoliczności faktyczne wskazujące na zamiar rzeczywisty. Zamiaru stałego pobytu nie należy jednak utożsamiać z faktem posiadania meldunku na terenie gminy. Za mieszkańca m.st. Warszawy uznano zatem każdą osobę, która zamieszkuje na terenie m.st. Warszawy z zamiarem stałego pobytu. 1.2. Udział osób małoletnich Z powyższych względów w budżecie partycypacyjnym mogły uczestniczyć także osoby małoletnie (dzieci), które zamieszkiwały z rodzicami (opiekunami prawnymi) na terenie m.st. Warszawy. Takie osoby również posiadały status mieszkańców m.st. Warszawy. Warunkiem ich udziału było jednak posiadanie zgody rodzica (opiekuna prawnego) na udział w przedsięwzięciu oraz na przetwarzanie ich danych osobowych. 3 Więcej informacji dotyczących przeprowadzonych konsultacji można znaleźć pod adresem http://konsultacje.um.warszawa.pl/aktualnosci/krotkie-podsumowanie-konsultacji-spolecznych-dot-budzetupartycypacyjnego. 4 Tj.: Uchwała nr LXI/1691/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 11 lipca 2013 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami m.st. Warszawy oraz Zarządzenie Nr 5409/2014 r. Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 13 stycznia 2014 r. w sprawie konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta m.st. Warszawy w zakresie budżetu partycypacyjnego na rok 2015 (z późn. zm.). 5 Art. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 16 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej 6 Por. wyrok NSA z dnia 8 grudnia 2011 r., sygn. akt II OSK 1562/11; wyrok WSA w Lublinie z dnia 31 maja 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 236/12; wyrok WSA w Opolu z dnia 13 czerwca 2006 r., sygn. akt II SA/Op 213/06. 7 Art. 25 kodeksu cywilnego. - 2 -
1.3. Udział cudzoziemców nieposiadających numeru PESEL Zgodnie z postanowieniami regulaminu warunkiem udziału w budżecie partycypacyjnym było podanie przez mieszkańca wszystkich danych określonych jako obligatoryjne (znajdujących się na szarym polu formularzy), w tym numeru PESEL. Powyższa zasada uniemożliwiała jednak uznanie np. głosów oddanych przez cudzoziemców nieposiadających tego numeru, a mimo to będących mieszkańcami m.st. Warszawy. Aby rozwiązać powyższy problem cudzoziemiec nieposiadający numeru PESEL mógł zgłosić się do Wydziału Obsługi Mieszkańców dla dowolnego Urzędu Dzielnicy m.st. Warszawy w celu uwzględnienia go na liście osób uprawnionych do udziału w przedsięwzięciu pomimo braku wskazania w formularzach numeru PESEL. Podczas rejestracji cudzoziemiec okazywał ważny dokument podróży 8 wydany przez państwo, którego jest obywatelem, a także składał oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie jego danych osobowych oraz o zamieszkiwaniu na terenie m.st. Warszawy z zamiarem stałego pobytu. III. Podział terytorialny dzielnic oraz podział środków finansowych Warszawski budżet partycypacyjny na rok 2015 realizowany był na dwóch poziomach: lokalnym oraz ogólnodzielnicowym. Projektami z poziomu lokalnego były te zaspokajające przede wszystkim potrzeby mieszkańców jednego z wyznaczonych obszarów dzielnicy. Kategoria projektów ogólnodzielnicowych zawierała projekty zaspokajające potrzeby mieszkańców więcej niż jednego z wyznaczonych obszarów terytorialnych dzielnicy. Ogólną zasadę podziału terytorialnego dzielnic ilustruje poniższy schemat 3.1. Schemat 3.1. Zasada podziału terytorialnego dzielnic na potrzeby przeprowadzenia budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015 A B A+B B+C = Poziom ogólnodzielnicowy A+C A+B+C Poszczególne obszary (poziom lokalny) C Całkowity obszar dzielnicy Ogólna kwota pochodząca z budżetu dzielnicy i przeznaczona na potrzeby realizacji budżetu partycypacyjnego podlegała podziałowi pomiędzy podstawowymi jednostkami wydatkowania, tj. poziomem ogólnodzielnicowym oraz poszczególnymi obszarami dzielnicy 9. 8 Przez pojęcie dokumentu podróży należy rozumieć każdy dokument uprawniający osobę do przekroczenia granic Rzeczypospolitej Polskiej oraz do przebywania na jej terytorium. 9 Zwanymi dalej jednostkami wydatkowania. - 3 -
W sytuacji, gdy dzielnica nie została podzielona na obszary, poziom lokalny należało uznać za niedostępny tej w dzielnicy, a wszystkie ożone w niej projekty traktowano jako dotyczące poziomu ogólnodzielnicowego. Jeżeli dany Zespół podjął decyzję o podziale wszystkich dostępnych środków wyłącznie pomiędzy utworzonymi obszarami terytorialnymi dzielnicy, wówczas poziom ogólnodzielnicowy należało uznać za niedostępny w tej dzielnicy. W wyniku podziału terytorialnego dzielnicy oraz podziału środków finansowych dzielnicowy budżet partycypacyjny mógł przyjąć jedną z trzech struktur, które obrazuje schemat 3.2. Schemat 3.2. Możliwe struktury budżetu partycypacyjnego w dzielnicach m.st. Warszawy na rok 2015 Wariant A budżet partycypacyjny odbywał się wyłącznie na poziomie ogólnodzielnicowym Wariant B budżet partycypacyjny odbywał się na poziomie ogólnodzielnicowym oraz na poziomie lokalnym Wariant C budżet partycypacyjny odbywał się wyłącznie na poziomie lokalnym W warszawskim budżecie partycypacyjnym na rok 2015 postanowiono o utworzeniu w sumie 63 jednostek wydatkowania. Dokładny podział terytorialny dzielnic oraz podział środków finansowych przedstawia tabela 3.1. Tabela 3.1. Podział terytorialny dzielnic oraz podział środków finansowych w ramach budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015 L.p. Dzielnica m.st. Warszawy Procent budżetu Kwota przeznaczona na realizację projektów Podstawowy podział Dalszy podział kwoty na poziomie lokalnym kwoty na poziomie ogólnodziel nicowym 1. Bemowo 1% 2. Białołęka 0,5% 2 000 000,00 1 500 000,00 ogólnodzielnicowy ogólnodzielnicowy i podział na 3 obszary obszar 1 obszar 2 obszar 3 300 000,00 300 000,00 300 000,00 600 000,00-4 -
3. Bielany 0,5% 4. Mokotów 0,5% 5. Ochota 1% 6. 7. Praga- Południe Praga- Północ 0,5% 0,5% 1 548 421,00 2 500 000,00 2 100 000,00 2 100 000,00 1 200 000,00 8. Rembertów 0,5% 271 315,00 9. Śródmieście 0,5% 10. Targówek 0,5% 2 643 000,00 1 360 000,00 ogólnodzielnicowy podział na 8 rejonów ogólnodzielnicowy i podział na 3 obszary podział na 8 osiedli ogólnodzielnicowy podział na 3 obszary ogólnodzielnicowy podział na 4 obszary 11. Ursus 0,5% 640 906,00 ogólnodzielnicowy 12. Ursynów 1% 3 000 000,00 13. Wawer 0,5% 842 000,00 ogólnodzielnicowy podział na 13 osiedli rejon 1 rejon 2 rejon 3 rejon 4 rejon 5 rejon 6 rejon 7 rejon 8 Stara Ochota 235 000,00 376 000,00 351 000,00 306 000,00 345 000,00 281 000,00 180 000,00 426 000,00 500 000,00 Rakowiec 500 000,00 Szczęśliwice 500 000,00 Gocław 496 431,13 Grochów Południowy 406 919,86 Saska Kępa 393 970,45 Grochów Północny 279 103,00 Grochów Centrum 194 080,86 Kamionek 159 092,78 Grochów Kinowa 116 211,72 Przyczółek Grochowski 54 190,21 obszar Kawęczyn - Wygoda obszar Nowy Rembertów obszar Stary Rembertów Bródno Targówek Mieszkaniowy Zacisze Targówek Fabryczny (z Elsnerowem i Utratą) Aleksandrów Anin Falenica Las Marysin Południowy Marysin Północny Miedzeszyn Międzylesie Nadwiśle Radość Sadul Wawer Zerzeń 90 438,33 90 438,33 90 438,33 po 340 000,00 po 64 769,00 600 000,00-5 -
14. Wesoła 0,5% 300 000,00 ogólnodzielnicowy 15. Wilanów 0,5% 500 000,00 ogólnodzielnicowy 17. Włochy 0,5% 546 626,00 16. Wola 0,5% 2 500 000,00 podział na 4 obszary ogólnodzielnicowy i podział na 5 rejonów 18. Żoliborz 0,5% 685 000,00 ogólnodzielnicowy 26 237 268,00 RAZEM OBSZARÓW obszar I obszar II obszar III obszar IV Koło Ulrychów + Odolany Czyste + Mirów Młynów Nowolipki/Muranów + Powązki 63 136 656,50 136 656,50 136 656,50 136 656,50 168 000,00 275 000,00 294 000,00 321 000,00 192 000,00 1 250 000,00 IV. Przebieg 1. Akcja informacyjna dotycząca budżetu partycypacyjnego (prowadzona przez cały okres realizacji budżetu partycypacyjnego) Kampania informacyjna podzielona została na 4 etapy: 1.1 Pierwszy etap przybliżenie mieszkańcom/mieszkankom idei budżetu partycypacyjnego oraz informowanie o konsultacjach społecznych grudzień 2013. Akcja informacyjna prowadzona była przez Urząd m.st. Warszawy oraz organizację pozarządową wyłonioną w ramach otwartego konkursu ofert dla organizacji pozarządowych Fundację Dobrych Rozwiązań. Celem akcji było poinformowano mieszkańców o rozpoczynającym się wkrótce budżecie oraz trwających konsultacjach społecznych, które dotyczyły przebiegu budżetu partycypacyjnego w dzielnicach związanego z podziałem terytorialnym oraz podziałem kwoty przeznaczonej do dyspozycji mieszkańców na poszczególne obszary. W ramach tej kampanii: 1) Przeprowadzono 18 spotkań informacyjno-konsultacyjnych we wszystkich dzielnicach Warszawy. Spotkania służyły przekazaniu informacji na temat idei budżetu partycypacyjnego, konstruowaniu budżetu dzielnicy, a także podziału dzielnicy na obszary oraz przypisanym im kwotom. W sumie w spotkaniach wzięło udział ok. 430 osób. 2) wykorzystano następujące kanały informacyjne: emisja spotu radiowego 30 sekund (Radio Kolor 50 emisji i Radio Plus 65 emisji) ogłoszenia w bezpłatnych gazetach lokalnych (13 wydań, całkowity nakład 301,500 egz.) mailing do organizacji pozarządowych, ekspertów, aktywistów miejskich, lokalnych liderów, spółdzielni i wspólnot Dodatkowo Urząd m.st. Warszawy informował poprzez: plakaty informacyjne o trwających konsultacjach społecznych i rozpoczynającym się wkrótce budżecie partycypacyjnym rozdystrybułowane przez urzędy dzielnic - 5600 szt. - 6 -
spoty o konsultacjach społecznych w komunikacji miejskiej oraz w wydziałach obsługi mieszkańców w Urzędach Dzielnic, ogłoszenie w Gazecie Stołecznej. 1.2 Drugi etap zachęcenie do składania propozycji projektów styczeń marzec 2014. Kampania realizowana przez Urząd m.st. Warszawy. W kampanii została wykorzystana identyfikacja budżetu partycypacyjnego. Uruchomiono stronę internetową www.twojbudzet.um.warszawa.pl, na której umieszczono wszystkie potrzebne informacje dotyczące budżetu partycypacyjnego w Warszawie; podstawę prawną, dokładny opis etapów, zasady składania projektów, przykładowy cennik różnych działań, mapę własności gruntów, harmonogram, odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Od 15 stycznia 2014 r. do 31 lipca liczba odsłon strony wyniosła 1 627 158, liczba użytkowników 219 600, średni czas spędzany na stronie 3:23 min. Kampania została przeprowadzona z użyciem różnych kanałów komunikacyjnych dostosowanych do zróżnicowanych grup mieszkańców: Ogłoszenia w prasie (Super Ekspres (2), Gazeta Stołeczna (3), Metro (2), Nasze Miasto) Emisja spotu informacyjnego w telewizji TVP Warszawa (21 dni), na ekranach na stacjach metra (23 dni), autobusach i tramwajach (7 tygodni), Ogłoszenia w wiatach na przystankach autobusowych (30 powierzchni 16 dni) i bankomatach (36 dni) Wydruk 9 tys. plakatów A3 i 220 tys. ulotek A6 zachęcających do ożenia projektu oraz przedstawiających harmonogram budżetu partycypacyjnego rozdystrybułowanych przez urzędy dzielnic w domach kultury, bibliotekach, na spotkaniach i dyżurach, przekazanych wspólnotom i spółdzielniom mieszkaniowym, 1.3. Trzeci etap prezentacja pozytywnie zweryfikowanych projektów zgłoszonych do budżetu partycypacyjnego i zachęcenie do wzięcia udziału w głosowaniu maj - czerwiec 2014. Ogłoszenia w prasie: Super Ekspres (2x), Gazeta Stołeczna (4x), Metro (2x), Nasze Miasto, gazety lokalne (12 tytułów). Emisja spotu radiowego 30 sekund (Eska Rock Warszawa, Eska Warszawa, Wawa Warszawa (7 dni)), na ekranach na stacjach metra (23 dni), autobusach i tramwajach (7 tygodni). Ogłoszenia w wiatach na przystankach autobusowych (42 powierzchni 26 dni) i bankomatach (38 dni). Wydruk 10 tys. plakatów A3 i 220 tys. ulotek A6 zachęcających do udziału w głosowaniu oraz przedstawiających schemat głosowania rozdystrybułowanych przez urzędy dzielnic w domach kultury, bibliotekach, na spotkaniach i dyżurach, przekazanych wspólnotom i spółdzielniom mieszkaniowym, w koszykach w rowerach Veturillo oraz afisze z listą projektów poddanych pod głosowanie powieszone w urzędach dzielnic. Strona internetowa www.twojbudzet.um.warszawa.pl, strony miejskie, regularne informacje na profilach: Budżet partycypacyjny w Warszawie, Warszawa, Konsultacje społeczne Warszawa Mailing do organizacji pozarządowych, lokalnych liderów, ekspertów. - 7 -
Banner na stronie Gazety Stołecznej przekierowujący do strony z listą projektów. Kwietnik z logotypem Budżetu Partycypacyjnego przy Pomniku Bohaterów Warszawy. 1.4. Etap czwarty informowanie o przebiegu i wynikach budżetu partycypacyjnego w Warszawie na rok 2015 lipiec 2014. Informacja o ogłoszeniu wyników pojawiła się na spotach w komunikacji miejskiej, na stronie twojbudzet.um.warszawa.pl, na stronach miasta i dzielnic oraz wysłano komunikaty prasowe i informację mailową do organizacji pozarządowych, conków Zespołów ds. budżetu partycypacyjnego i lokalnych aktywistów. Dodatkowo w trakcie całego procesu zorganizowano kilka konferencji prasowych oraz wysłano kilkanaście komunikatów prasowych. Również urzędy dzielnic informowały mieszkańców o kolejnych etapach i samym procesie wykorzystując gazetki dzielnicowe, tablice informacyjne, dzielnicowe profile w mediach społecznościowych, w trakcie dzielnicowych imprez. Do promocji budżetu włączyli się również radni miejscy i dzielnicowi. W tracie trwania procesu Centrum Komunikacji Społecznej zorganizowało trzy ogólnomiejskie spotkania informacyjne dla conków Zespołów ds. budżetu partycypacyjnego: 13 stycznia, 13 marca i 9 lipca. W trakcie tych spotkań przekazywano aktualne informacje, odpowiadano na pytanie, zaś na ostatnim podziękowano za wspólną pracę. 2. Zgłaszanie propozycji projektów (20 stycznia 2014 r. 10 marca 2014 r.) Projekty do warszawskiego budżetu partycypacyjnego na rok 2015, czyli propozycje zadań do realizacji ze środków przeznaczonych na ten proces, musiały spełniać następujące podstawowe warunki: musiały wpisywać się w zadania własne m.st. Warszawy, przypisane do realizacji jego dzielnicom; musiały być możliwe do realizacji w trakcie roku budżetowego 2015; musiały być możliwe do realizacji w ramach kwoty dostępnej w danej jednostce wydatkowania; musiały dotyczyć nieruchomości będących we władaniu m.st. Warszawy i nieobciążonych na rzecz osób trzecich, chyba że Zarząd Dzielnicy postanowił inaczej (wówczas konieczne było dołączenie do formularza zgłoszeniowego zgody dysponenta nieruchomości na wykorzystanie jej do celów realizacji budżetu partycypacyjnego); musiały być zgodne ze szczegółowymi przepisami prawa mającymi zastosowanie; musiały zostać poparte przez co najmniej 15 mieszkańców m.st. Warszawy (poparcie wyrażane było poprzez podanie swoich danych osobowych oraz ożenie podpisu na liście stanowiącej załącznik do formularza zgłoszeniowego projektu). - 8 -
Tabela 4.1. Akceptowanie projektów do budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015, zlokalizowanych na nieruchomościach innych niż pozostające władaniu m.st. Warszawy oraz nieobciążone na rzecz osób trzecich Dzielnica m.st. Warszawy Zgoda Bemowo Tak Praga-Północ Tak Wawer Tak** Białołęka Tak Rembertów Nie Wesoła Tak*** Bielany Nie Śródmieście Nie* Wilanów Nie* Mokotów Nie* Targówek Nie* Włochy Tak Ochota Nie* Ursus Nie* Wola Tak*** Praga-Południe Tak Ursynów Tak Żoliborz Nie* * Nie można było zgłaszać projektów inwestycyjnych na terenie niebędącym we władaniu m.st. Warszawy. ** Projekty realizowane na terenie niebędącym we władaniu m.st. Warszawy nie mogły wiązać się z koniecznością ponoszenia przez m.st. Warszawę nakładów na rzecz nie stanowiącą jego własności. Ponadto, nie mogły być realizowane projekty na terenie stanowiącym własność m.st. Warszawy obciążoną na rzecz osób trzecich, chyba że obciążenie polegało na korzystaniu z nieruchomości zgodnie z przeznaczeniem urządzeń, o których mowa w art. 49 1 k.c. *** Nie mogły być realizowane projekty na terenie stanowiącym własność m.st. Warszawy obciążoną na rzecz osób trzecich. Projekty można było składać w następujący sposób: osobiście w Wydziałach Obsługi Mieszkańców dla Urzędów Dzielnic m.st. Warszawy lub w punktach konsultacyjnych; drogą listową na adres właściwego miejscowo Urzędu Dzielnicy m.st. Warszawy, z dopiskiem Budżet partycypacyjny 2015 ; mailowo na adres właściwego miejscowo Urzędu Dzielnicy m.st. Warszawy podany na stronie internetowej http://www.twojbudzet.um.warszawa.pl. Przy czym każdy mieszkaniec m.st. Warszawy mógł przygotować więcej niż jedną propozycję projektu. Projektodawcy przysługiwało prawo wycofania projektu do czasu zakończenia etapu publicznej dyskusji mieszkańców na temat projektów poddanych pod głosowanie. W trakcie tego etapu Urząd m.st. Warszawy podjął szereg działań, aby pomóc mieszkańcom w pisaniu projektów, udzielić niezbędnych informacji, zorganizowano 13 dyżurów ogólnomiejskich oraz ponad 16 dyżurów w dzielnicach; łącznie 587 godzin zorganizowanej pomocy, na stronie www.twojbudzet.um.warszawa.pl przygotowano przykładowy cennik różnych działań i inwestycji, wypisano przykładowe zadania dzielnic, w ramach których można składać projekty, wykorzystano mapę własności gruntów w m.st. Warszawie, przygotowano zakładkę poinformuj sąsiada, w której zamieszczono wszelkie potrzebne materiały, które zachęcały do promowania budżetu partycypacyjnego. Wspólnie z lokalnymi liderami i aktywistami miejskimi 15 lutego zorganizowano Maraton pisania projektów w Domu Braci Jabłkowskich przy ul. Brackiej 25. W trakcie sześciogodzinnego maratonu urzędnicy i aktywiści pomagali wypełnić formularz, doradzali, jak stworzyć kosztorys i podpowiadali, ile może kosztować dany pomysł. Z pomocy skorzystało ok. 200 osób. - 9 -
Ostateczne liczby projektów ożonych w poszczególnych dzielnicach m.st. Warszawy przedstawia tabela 4.2. Tabela 4.2. Liczba projektów do budżetu partycypacyjnego na rok 2015 ożonych w poszczególnych Dzielnicach m.st. Warszawy L.p. Dzielnica m.st. Warszawy Obszar Liczba ożonych projektów 1. Bemowo Ogólnodzielnicowy 76 obszar 1 40 2. Białołęka obszar 2 24 obszar 3 16 Ogólnodzielnicowy 38 3. Bielany Ogólnodzielnicowy 106 4. Mokotów 5. Ochota 6. Praga-Południe rejon 1 31 rejon 2 76 rejon 3 48 rejon 4 29 rejon 5 46 rejon 6 33 rejon 7 23 rejon 8 47 Stara Ochota 62 Rakowiec 28 Szczęśliwice 23 Ogólnodzielnicowy 52 Gocław 23 Grochów Południowy 28 Saska Kępa 44 Grochów Północny 28 Grochów Centrum 16 Kamionek 28 Grochów Kinowa 28 Przyczółek Grochowski 4 7. Praga-Północ Ogólnodzielnicowy 97 obszar Kawęczyn - Wygoda 6 8. Rembertów obszar Nowy Rembertów 15 obszar Stary Rembertów 39 9. Śródmieście Ogólnodzielnicowy 155 Bródno i Bródno-Podgrodzie 46 Targówek Mieszkaniowy 24 10. Targówek Targówek Fabryczny, Elsnerów i Utrata 11 Zacisze 31 11. Ursus Ogólnodzielnicowy 59 12. Ursynów Ogólnodzielnicowy 123 Aleksandrów 6 Anin 24 13. Wawer Falenica 19 Las 10 Marysin Południowy 6 Marysin Północny 10-10 -
Miedzeszyn 8 Międzylesie 12 Nadwiśle 4 Radość 12 Sadul 7 Wawer 6 Zerzeń 18 14. Wesoła Ogólnodzielnicowy 42 15. Wilanów Ogólnodzielnicowy 53 Nowe Włochy 48 16. Włochy Wysokie Okęcie 28 Stare Włochy 35 Niskie Okęcie 10 Koło 22 Ulrychów+Odolany 30 17. Wola Czyste+Mirów 31 Młynów 27 Nowolipki/Muranów+Powązki 19 Ogólnodzielnicowy 64 18. Żoliborz Ogólnodzielnicowy 82 RAZEM 2236 3. Weryfikacja i opiniowanie formalno-finansowe zgłoszonych projektów (do 5 maja 2014 r.) Weryfikacji ożonych projektów dokonywała komórka organizacyjna Urzędu Dzielnicy m.st. Warszawy właściwa merytorycznie. Celem weryfikacji było sprawdzenie, czy: formularz zgłoszeniowy został ożony w wyznaczonym terminie wraz ze wszystkimi wymaganymi załącznikami; zadanie będące przedmiotem projektu było możliwe do realizacji w trakcie roku budżetowego 2015; zadanie będące przedmiotem projektu zostało zlokalizowane na nieruchomości pozostającej we władaniu m.st. Warszawy i nieobciążonej na rzecz osób trzecich (Zarząd Dzielnicy mógł podjąć decyzję o dopuszczeniu do dalszych etapów projektów niespełniających niniejszego kryterium); zostały spełnione wymogi wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawa; wskazany przez projektodawcę kosztorys został sporządzony w sposób odpowiadający rzeczywistym kosztom realizacji (w przypadku gdy kosztorys został sporządzony w sposób niewłaściwy, zadaniem osoby dokonującej weryfikacji było jego skorygowanie); kosztorys (zweryfikowany pozytywnie lub skorygowany) nie przekraczał całkowitej kwoty przeznaczonej na realizację projektów do budżetu partycypacyjnego w danej jednostce wydatkowania. Usunięcie ewentualnych braków formalnych było możliwe pod warunkiem, że formularz zgłoszeniowy wpłynął nie później niż do dnia 16 lutego 2014 r. W takim przypadku właściwa komórka organizacyjna właściwego miejscowo Urzędu Dzielnicy m.st. Warszawy wzywała projektodawcę do ich usunięcia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania z informacją, że ich nieusunięcie spowoduje pozostawienie projektu bez rozpoznania. Wezwanie - 11 -
przekazywane było drogą pocztową za zwrotnym potwierdzeniem odbioru lub drogą elektroniczną na adres e-mail wskazany w formularzu zgłoszeniowym. Poza weryfikacją pozostawały natomiast kwestie merytoryczne oraz celowość realizacji pomysłów. Do kolejnego etapu przedsięwzięcia zostało zakwalifikowanych około 65 % wszystkich ożonych projektów. Do grupy najczęściej powtarzających się braków formalnych uniemożliwiających dalsze procedowanie z projektami należały: brak podpisów w wymaganych miejscach projektodawców lub osób popierających projekty; brak wymaganych danych osobowych projektodawców lub osób popierających projekty; niespełnienie wymogu wpisywania się zadania stanowiącego przedmiot projektu w kategorię zadań własnych m.st. Warszawy, przypisanych do realizacji jego dzielnicom; brak zgód dysponentów na wykorzystanie ich nieruchomości w celu realizacji zgłoszonych projektów (w przypadku nieruchomości niepozostających we władaniu m.st. Warszawy, pod warunkiem, że właściwy Zarząd Dzielnicy dopuścił możliwość realizacji projektów z wykorzystaniem takich nieruchomości); brak możliwości całkowitego zrealizowania zgłoszonych projektów w trakcie roku budżetowego 2015; sprzeczność ze szczegółowymi przepisami prawa (np. Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego, właściwymi ustawami, czy rozporządzeniami). Ostateczną liczbę projektów zweryfikowanych pozytywnie w poszczególnych dzielnicach m.st. Warszawy przedstawia tabela 4.3. Tabela 4.3. Liczba projektów do budżetu partycypacyjnego na rok 2015 zweryfikowanych pozytywnie w poszczególnych Dzielnicach m.st. Warszawy L.p. Dzielnica m.st. Warszawy Obszar Liczba projektów zweryfikowanych pozytywnie 1. Bemowo Ogólnodzielnicowy 50 Obszar 1 22 2. Białołęka Obszar 2 15 Obszar 3 3 Ogólnodzielnicowy 21 3. Bielany Ogólnodzielnicowy 46 Rejon 1 28 Rejon 2 62 Rejon 3 42 4. Mokotów Rejon 4 25 Rejon 5 41 Rejon 6 25 Rejon 7 14 Rejon 8 40 Stara Ochota 50 5. Ochota Rakowiec 20 Szczęśliwice 16 Ogólnodzielnicowy 36 6. Praga-Południe Gocław 18 Grochów Południowy 20-12 -
Saska Kępa 30 Grochów Północny 24 Grochów Centrum 11 Kamionek 21 Grochów Kinowa 24 Przyczółek Grochowski 3 7. Praga-Północ Ogólnodzielnicowy 77 Kawęczyn-Wygoda 3 8. Rembertów Nowy Rembertów 8 Stary Rembertów 17 9. Śródmieście Ogólnodzielnicowy 97 Bródno 30 Targówek Mieszkaniowy 15 10. Targówek Zacisze 21 Targówek Fabryczny (z Elsnerowem i Utratą) 7 11. Ursus Ogólnodzielnicowy 36 12. Ursynów Ogólnodzielnicowy 59 Aleksandrów 7 Anin 20 Falenica 17 Las 8 Marysin Południowy 5 Marysin Północny 7 13. Wawer Miedzeszyn 8 Międzylesie 12 Nadwiśle 1 Radość 11 Sadul 7 Wawer 5 Zerzeń 12 14. Wesoła Ogólnodzielnicowy 20 15. Wilanów Ogólnodzielnicowy 19 Niskie Okecie 8 16. Włochy Nowe Włochy 39 Stare Włochy 20 Wysokie Okęcie 22 Koło 15 Ulrychów i Odolany 17 Czyste i Mirów 22 17. Wola Młynów 19 Nowolipki/Muranów i Powązki 2 Ogólnodzielnicowy 43 18. Żoliborz Ogólnodzielnicowy 42 RAZEM 1485 4. Wybór projektów będących przedmiotem głosowania preselekcja (12 maja 2014 r. 22 maja 2014 r.) Etap preselekcji miał miejsce wyłącznie w sytuacji, gdy liczba projektów zweryfikowanych pozytywnie i dotyczących jednej jednostki wydatkowania przekraczała 50. Etap polegał na - 13 -
redukcji do 50 liczby projektów uniemożliwiającej mieszkańcowi dokonanie świadomego wyboru na etapie głosowania. Preselekcji dokonywali sami projektodawcy. Niestawienie się projektodawcy lub jego przedstawiciela na spotkanie preselekcyjne oznaczało wycofanie projektu. Preselekcja odbyła się w czterech dzielnicach m.st. Warszawy, tj. w dzielnicach Mokotów, Praga-Północ, Śródmieście oraz Ursynów. W sumie zostało przeprowadzonych 13 spotkań preselekcyjnych, z czego każde trwało około trzech godzin zegarowych. Spotkania odbywały się w godzinach popołudniowych. W celu zapewnienia ich sprawnego przebiegu zorganizowany został otwarty konkurs na ich moderację. Konkurs adresowany był do organizacji pozarządowych. W wyniku jego rozstrzygnięcia wyłoniono następujące podmioty: Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (dla dzielnic: Mokotów, Śródmieście, Ursynów); Fundacja Dobrych Rozwiązań (dla dzielnicy Praga-Północ). Szczegółowe dane dotyczące przeprowadzonych spotkań preselekcyjnych przedstawia tabela 4.4. Tabela 4.4. Charakterystyka spotkań preselekcyjnych przeprowadzonych w ramach budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015 L.p. Dzielnica m.st. Warszawy Całkowita liczba spotkań Terminy spotkań Średnia liczba projektów omawianych podczas jednego spotkania 1. Mokotów 3 20, 21, 22 maja 2014 r. 21 2. Praga-Północ 3 19, 20, 21 maja 2014 r. 26 3. Śródmieście 4 15, 16, 19, 20 maja 2014 r. 24 4. Ursynów 3 16, 19, 20 maja 2014 r. 20 RAZEM 13 Podczas spotkania preselekcyjnego projektodawcy lub ich przedstawiciele prezentowali swój projekt oraz wskazywali uzasadnienie jego realizacji mając na uwadze potrzeby mieszkańców. Liczba projektów omawianych i ocenianych podczas każdego spotkania preselekcyjnego była zbliżona. Doboru ilościowego projektów do omówienia podczas danego spotkania dokonywały Zespoły, a kryterium doboru stanowił zakres tematyczny projektów. Wyniki preselekcji ustalane były na podstawie zestawionych wyników głosowań preselekcyjnych z każdego ze spotkań według poniższych zasad. Głosowanie preselekcyjne było tajne. Każdy z obecnych projektodawców albo ich przedstawicieli wybierał według własnego uznania pięć projektów (nie mniej, nie więcej) z listy dostępnej podczas spotkania, w którym uczestniczył oraz dokonywał ich oceny. Projekt oceniany najwyżej otrzymywał 5 punktów, projekt oceniany najniżej otrzymywał 1 punkt. Pozostałe trzy wybrane projekty uzyskiwały odpowiednio 4, 3 lub 2 punkty. Po każdym spotkaniu preselekcyjnym tworzona była komisja składająca się z przewodniczącego jednego Zespołu oraz dwóch conków dowolnie wybranych spośród projektodawców biorących udział w spotkaniu. Zadaniem komisji było zliczenie głosów oddanych podczas spotkania preselekcyjnego oraz wprowadzenie wyników głosowania do elektronicznej bazy danych. Po zakończeniu wszystkich zaplanowanych spotkań preselekcyjnych - 14 -
dzielnicowy Zespół dokonywał sumowania punktów oraz tworzył listę rankingową. Za przyjęte pod głosowanie mieszkańców uznawanych było 50 projektów z największą liczbą punktów. Jeżeli ostatnią pozycję na liście rankingowej zajmowało ex aequo kilka projektów, o tym który z nich był kwalifikowany do etapu głosowania decydowało losowanie prowadzone przez Zespół. W sytuacji, gdy liczba projektów w danej jednostce wydatkowania nie przekraczała 50 wszystkie projekty kierowane były pod głosowanie mieszkańców z pominięciem etapu preselekcji. Wówczas kolejność projektów na kartach do głosowania ustalana była w drodze publicznego losowania przeprowadzanego przez Zespoły. Ostateczną liczbę projektów skierowanych pod głosowanie mieszkańców w poszczególnych dzielnicach m.st. Warszawy przedstawia tabela 4.5. Tabela 4.5. Liczba projektów do budżetu partycypacyjnego na rok 2015 zakwalifikowanych do etapu głosowania w poszczególnych Dzielnicach m.st. Warszawy L.p. Dzielnica m.st. Warszawy Obszar Liczba projektów zweryfikowanych pozytywnie 1. Bemowo Ogólnodzielnicowy 50 Obszar 1 22 2. Białołęka Obszar 2 15 Obszar 3 3 Ogólnodzielnicowy 21 3. Bielany Ogólnodzielnicowy 46 Rejon 1 28 Rejon 2 50 Rejon 3 42 4. Mokotów Rejon 4 25 Rejon 5 41 Rejon 6 25 Rejon 7 14 Rejon 8 40 Stara Ochota 50 5. Ochota Rakowiec 20 Szczęśliwice 16 Ogólnodzielnicowy 36 Gocław 18 Grochów Południowy 20 Saska Kępa 30 6. Praga-Południe Grochów Północny 24 Grochów Centrum 11 Kamionek 21 Grochów Kinowa 24 Przyczółek Grochowski 3 7. Praga-Północ Ogólnodzielnicowy 50 Kawęczyn-Wygoda 3 8. Rembertów Nowy Rembertów 8 Stary Rembertów 17 9. Śródmieście Ogólnodzielnicowy 50 Bródno 30 10. Targówek Targówek Mieszkaniowy 15 Zacisze 21-15 -
Targówek Fabryczny (z Elsnerowem i Utratą) 7 11. Ursus Ogólnodzielnicowy 36 12. Ursynów Ogólnodzielnicowy 50 Aleksandrów 7 Anin 20 Falenica 17 Las 8 Marysin Południowy 5 Marysin Północny 7 13. Wawer Miedzeszyn 8 Międzylesie 12 Nadwiśle 1 Radość 11 Sadul 7 Wawer 5 Zerzeń 12 14. Wesoła Ogólnodzielnicowy 20 15. Wilanów Ogólnodzielnicowy 19 Niskie Okecie 8 16. Włochy Nowe Włochy 39 Stare Włochy 20 Wysokie Okęcie 22 Koło 15 Ulrychów i Odolany 17 Czyste i Mirów 22 17. Wola Młynów 19 Nowolipki/Muranów i Powązki 2 Ogólnodzielnicowy 43 18. Żoliborz Ogólnodzielnicowy 42 RAZEM 1390 5. Publiczna dyskusja mieszkańców (25 maja 2014 r. 18 czerwca 2014 r., przy czym jeżeli w danej dzielnicy nie było etapu preselekcji, etap publicznej dyskusji rozpoczynał się 15 maja 2014 r.) Spotkania dyskusyjne miały charakter otwarty dla wszystkich mieszkańców. Ich celem była prezentacja i omówienie wszystkich projektów zweryfikowanych pozytywnie. Mieszkańcy mieli możliwość zapoznania się z każdym projektem oraz podjęcia świadomej decyzji o tym, które z projektów były ich zdaniem najciekawsze i tym samym które zasługiwały na ich głos. Jeżeli w danym obszarze było zgłoszonych więcej niż 38 projektów odbywały się dwa spotkania. Wtedy ich podział odbywał się tematycznie z uwzględnieniem zbliżonej liczby projektów. W celu jak najlepszego zaprezentowania projektów oraz pomocy prezentującym Fundacja Badań i Innowacji Stocznia przygotowała dla projektodawców poradnik Podstawy efektywnych wystąpień publicznych poradnik dla pomysłodawców projektów w ramach warszawskiego budżetu partycypacyjnego, który został przesłany projektodawcon oraz zamieszczony na stronie www.twojbudzet.um.warszawa.pl. Przebieg spotkania: 15 minut - omówienie spraw organizacyjnych, wprowadzenie i przedstawienie zasad spotkania, wylosowanie kolejności prezentacji. - 16 -
Ok. 120 minut prezentacja projektów przez ich autorów w wylosowanej kolejności (od 1 do 3 minut), ewentualne pytania. Ok. 40 minut - giełda projektów - możliwość zadania pytań projektodawcom, którzy siedzą przy indywidualnych stolikach. 5 minut podsumowanie spotkania. W sumie przeprowadzono 72 spotkania dyskusyjne, z czego przynajmniej jedno spotkanie odbyło się w każdej jednostce wydatkowania i na jej terenie. Spotkania organizowane były w godzinach popołudniowych, a czas ich trwania zależny był od liczby projektów skierowanych pod głosowanie mieszkańców (wynosił od jednej do trzech godzin zegarowych). W celu zapewnienia sprawnego przebiegu spotkań dyskusyjnych zorganizowany został otwarty konkurs na ich moderację. Konkurs adresowany był do organizacji pozarządowych. W wyniku jego rozstrzygnięcia wyłoniono następujące podmioty: Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia (dla dzielnic: Bemowo, Bielany, Targówek oraz Wola); Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy Wydziale Prawa i Administracji UW (dla dzielnic: Białołęka, Mokotów, Ochota, Rembertów, Śródmieście, Ursynów, Wilanów, Włochy oraz Żoliborz); Fundacja Dobrych Rozwiązań (dla dzielnic: Praga-Północ, Praga-Południe, Ursus, Wawer). W trakcie tego etapu podjęto również działania wspierające mieszkańców w promowaniu swoich projektów. W ramach konkursu dotacyjnego Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia w 4 dzielnicach: Bemowo, Bielany, Targówek i Wola przeprowadziła szkolenia dla projektodawców przygotowujące do wystąpień publicznych oraz opracowała poradnik Podstawy efektywnych wystąpień publicznych. Poradnik został przekazany projektodawcom oraz umieszczony na stronie www.twojbudzet.um.warszawa.pl do pobrania. Przygotowano również puste szablony plakatów na obowiązującej identyfikacji wizualnej tak, aby projektodawcy mogli samodzielnie przygotować materiały promocyjne swoich projektów i zachęcać do głosowania na swoje projekty. Szczegółowe dane dotyczące przeprowadzonych spotkań preselekcyjnych przedstawia tabela 4.6. L.p. Tabela 4.6. Charakterystyka spotkań preselekcyjnych przeprowadzonych w ramach budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015 Dzielnica m.st. Warszawy Całkowita liczba spotkań Terminy spotkań 1. Bemowo 2 13,14 czerwca 2014 r. 2. Białołęka 4 28 maja, 4,11, 16 czerwca 2014 r. 3. Bielany 2 10, 11 czerwca 2014 r. 4. Mokotów 8 2, 6, 9, 10, 11, 12, 16, 17 czerwca 2014 r. 5. Ochota 5 2, 3, 4, 5, 10 czerwca 2014 r. 6. Praga-Południe 8 28, 30 maja, 2, 4, 5, 10, 12, 13 czerwca 2014 r. 7. Praga-Północ 2 12, 13 czerwca 2014 r. - 17 -
8. Rembertów 3 3, 12, 17 czerwca 2014 r. 9. Śródmieście 2 11, 13 czerwca 2014 r. 10. Targówek 4 3, 5, 10, 14 czerwca 2014 r. 11. Ursus 2 1, 7 czerwca 2014 r. 12. Ursynów 2 11, 12 czerwca 2014 r. 13. Wawer 13 2x28, 29, 2x30 maja, 2, 3, 5, 6, 10, 11, 12, 13 czerwca 2014 r. 14. Wesoła 1 10 czerwca 2014 r. 15. Wilanów 1 12 czerwca 2014 r. 16. Włochy 4 2, 3, 4, 5 czerwca 2014 r. 17. Wola 7 2, 3, 5, 6, 10, 11, 12 czerwca 2014 r. 18. Żoliborz 2 9, 10 czerwca 2014 r. RAZEM 72 6. Głosowanie mieszkańców na projekty (20 czerwca 2014 r. 30 czerwca 2014 r.) Głosowanie na projekty było jawne i wymagało podania swoich danych osobowych w następującym zakresie: imienia i nazwiska (dana obligatoryjna); adresu zamieszkania (dana obligatoryjna); numeru ewidencyjnego PESEL (dana obligatoryjna); numeru telefonu (dana fakultatywna); adresu e-mail (dana obligatoryjna wyłącznie w przypadku głosowania przez Internet, fakultatywna w pozostałych przypadkach); numeru hologramu Karty Warszawiaka / Karty Młodego Warszawiaka (dana fakultatywna). Głosowanie możliwe było z wykorzystaniem jednej metody, dowolnie wybranej spośród następujących: w wyznaczonych do tego punktach poprzez ożenie karty do głosowania do przeznaczonej do tego urny (w urzędach dzielnic oraz innych punktach, jeżeli Zarząd Dzielnicy zdecydował o ich utworzeniu). Głosowanie odbywało się z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy, chyba że Zarząd Dzielnicy postanowił inaczej; w formie elektronicznej z wykorzystaniem elektronicznego narzędzia do głosowania. W tym przypadku konieczne było posiadanie (lub założenie) aktywnego konta poczty e-mail warunkiem uznania głosu było otworzenie najpóźniej do końca dnia 30 czerwca 2014 r. odnośnika przesłanego przez Urząd m.st. Warszawy w wiadomości e- mail (było to równoznaczne z potwierdzeniem swojego udziału w głosowaniu); w formie korespondencyjnej z dopiskiem Budżet partycypacyjny 2015, przy czym o uznaniu głosu decydowała data wpływu karty do głosowania. Każdy uprawniony mógł głosować w jednym dowolnie wybranym przez siebie obszarze na poziomach w nim dostępnych (jedynie w dzielnicach Białołęka, Ochota i Wola dostępne były zarówno poziom ogólnodzielnicowy, jak i lokalny). Wybór dzielnicy oraz obszaru nie był uzależniony od miejsca zamieszkania lub zameldowania. Głosować można było jeden raz oddanie więcej niż jednej karty do głosowania (niezależnie od jej formy papierowej czy elektronicznej) powodowało unieważnienie wszystkich głosów oddanych przez głosującego. - 18 -
Dla każdego z obszarów zostały przygotowane indywidualne karty do głosowania zawierające informacje o dostępnych w nim projektach. Głosowanie odbywało się poprzez wybór maksymalnie 5 projektów z danej listy widniejącej na karcie do głosowania (maksymalnie 5 z listy projektów o charakterze lokalnym i/lub maksymalnie 5 z listy projektów o charakterze ogólnodzielnicowym). Każdy z pięciu wybranych projektów otrzymywał po 1 równoważnym punkcie. W sumie oddanych zostało 166 893 głosów, z czego 27,67 % zostało oddanych w sposób tradycyjny (z wykorzystaniem papierowych kart do głosowania), a 72,33 % elektronicznie. Szczegółowe dane ilościowe przedstawia schemat 4.2. 57,81 % osób głosujących stanowiły kobiety, a 42,19 % mężczyźni. Średni wiek głosującej kobiety wyniósł 39,35 lat, natomiast mężczyzny 38,35 lat. Udział poszczególnych grup wiekowych w głosowaniu na projekty przedstawia schemat 4.1. Schemat 4.1. Udział poszczególnych grup wiekowych w głosowaniu na projekty do budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015 Schemat 4.2. Liczba głosów ważnych oraz nieważnych oddanych na projekty do budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015-19 -
Do głównych przyczyn nieważności głosów należy zaliczyć: niepotwierdzenie oddania głosu przez kliknięcie w link aktywacyjny; oddanie więcej niż jednej karty do głosowania brak lub błędny numer ewidencyjny PESEL brak podpisu w wymaganym miejscu; brak imienia lub nazwiska; miejsce zamieszkania poza m.st. Warszawą; brak lub nieczytelny adres ; przekazanie karty do głosowania po wyznaczonym terminie; zaznaczenie większej liczby projektów niż dopuszczalna. Największe zainteresowanie głosowaniem odnotowano w dzielnicy Ursynów, gdzie udział w etapie wzięło aż 15,51 % mieszkańców tej dzielnicy. Na kolejnych miejscach pod względem zainteresowania znalay się dzielnice Mokotów (12,92%), Wawer (12,10%) oraz Włochy (11,29%). Szczegółowe dane ilościowe przedstawia wykres 4.1. Wykres 4.1. Procent mieszkańców poszczególnych dzielnic m.st. Warszawy głosujących na projekty do budżetu partycypacyjnego na rok 2015 Większość głosów na projekty we wszystkich dzielnicach została oddana z wykorzystaniem elektronicznego narzędzia do głosowania. Liczba głosów oddanych przez Internet w poszczególne dni trwania etapu głosowania przedstawia wykres 4.2. - 20 -
Wykres 4.2. Liczba głosów oddanych przez Internet w poszczególne dni trwania etapu głosowania na projekty do budżetu partycypacyjnego w m.st. Warszawie na rok 2015 Ilość oddanych głosów 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Rozpoczęcie 21 czerwca 2014 r. 22 czerwca 2014 r. 23 czerwca 2014 r. 24 czerwca 2014 r. 25 czerwca 2014 r. 26 czerwca 2014 r. 27 czerwca 2014 r. 28 czerwca 2014 r. 29 czerwca 2014 r. 30 czerwca 2014 r. Zakończenie Data oddania głosu Na podstawie głosów oddanych przez mieszkańców tworzone były listy rankingowe projektów (w kolejności od największej liczby uzyskanych głosów do najmniejszej). Jeśli pierwsze projekty na liście rankingowej (z największą liczbą głosów) nie wyczerpywały puli środków finansowych w danej jednostce wydatkowania, wówczas dobierany był kolejny projekt, na którego realizację pozwalały pozostałe środki. Z uwagi na powyższe w wielu przypadkach do realizacji trafiały projekty znajdujące się relatywnie nisko na liście rankingowej, podczas gdy te znajdujące się wyżej od nich były kwalifikowane jako odrzucone przez mieszkańców. W celu zilustrowania powyższego rozwiązania można przyjąć, że pula środków finansowych przeznaczonych na realizację wszystkich projektów wynosi 20. Koszty realizacji projektów przedstawiają się następująco: Projekt nr 1 na liście rankingowej uzyskał 100 głosów jego koszt realizacji to 12 Projekt nr 2 na liście rankingowej uzyskał 90 głosów jego koszt realizacji to 1 Projekt nr 3 na liście rankingowej uzyskał 80 głosów jego koszt realizacji to 5 Projekt nr 4 na liście rankingowej uzyskał 70 głosów jego koszt realizacji to 9 Projekt nr 5 na liście rankingowej uzyskał 60 głosów jego koszt realizacji to 2 Projekt nr 6 na liście rankingowej uzyskał 10 głosów jego koszt realizacji to 10 Do realizacji trafiają te projekty, których koszty realizacji całkowicie mieszczą się w dostępnej puli (nie wolno dopuścić do sytuacji, w której pozostała pula środków finansowych pozwala na realizację tylko części projektu). W tej sytuacji zwyciężają projekty numer 1 (12 ), 2 (1 ), 3 (5 ) oraz 5 (2 ). W rezultacie projekt nr 5 zostanie zrealizowany, w odróżnieniu od projektu nr 4, nawet pomimo tego, że projekt nr 4 uzyskał więcej głosów mieszkańców niż projekt nr 5. Szczegółowe informacje na temat liczby zwycięskich projektów w poszczególnych dzielnicach przedstawia tabela 4.7. - 21 -
Tabela 4.7. Liczba zwycięskich projektów do budżetu partycypacyjnego na rok 2015 w poszczególnych dzielnicach m.st. Warszawy L.p. Dzielnica m.st. Warszawy Obszar Liczba zwycięskich projektów 1. Bemowo Ogólnodzielnicowy 11 Ogólnodzielnicowy 6 2 Białołęka Obszar 1 7 Obszar 2 10 Obszar 3 1 3. Bielany Ogólnodzielnicowy 9 Rejon 1 2 Rejon 2 8 Rejon 3 13 4. Mokotów Rejon 4 7 Rejon 5 12 Rejon 6 5 Rejon 7 7 Rejon 8 3 Ogólnodzielnicowy 12 5. Ochota Stara Ochota 7 Rakowiec 7 Szczęśliwice 6 Gocław 11 Grochów Południowy 1 Saska Kępa 3 6. Praga-Południe Grochów Północny 4 Grochów Centrum 6 Kamionek 6 Grochów Kinowa 9 Przyczółek Grochowski 2 7. Praga-Północ Ogólnodzielnicowy 9 obszar Kawęczyn - Wygoda 1 8. Rembertów obszar Nowy Rembertów 4 obszar Stary Rembertów 5 9. Śródmieście Ogólnodzielnicowy 13 Bródno i Bródno-Podgrodzie 6 Targówek Mieszkaniowy 2 10. Targówek Targówek Fabryczny, Elsnerów i Utrata 5 Zacisze 1 11. Ursus Ogólnodzielnicowy 5 12. Ursynów Ogólnodzielnicowy 1 13. Wawer Aleksandrów 1 Anin 6-22 -
Falenica 5 Las 1 Marysin Południowy 2 Marysin Północny 6 Miedzeszyn 1 Międzylesie 3 Nadwiśle 1 Radość 2 Sadul 1 Wawer 1 Zerzeń 3 14. Wesoła Ogólnodzielnicowy 6 15. Wilanów Ogólnodzielnicowy 7 16. Włochy 17. Wola Nowe Włochy 8 Wysokie Okęcie 5 Stare Włochy 5 Niskie Okęcie 5 Ogólnodzielnicowy 11 Koło 5 Ulrychów + Odolany 6 Czyste + Mirów 4 Młynów 5 Nowolipki/Muranów+Powązki 1 18. Żoliborz Ogólnodzielnicowy 8 RAZEM 336 Projektem o największej liczbie zdobytych głosów był projekt nr 39 z listy dla Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy, który uzyskał 6 534 głosy ( Utworzenie ośrodka wsparcia jako pierwszego modułu integracyjnego centrum aktywności ). Z kolei zwycięskim projektem z najmniejszą liczbą uzyskanych głosów został projekt nr 1 z listy dla obszaru Nadwiśle w Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy, na który głosy oddało 8 osób ( Domki dla skrzydlatych pasiastych przyjaciół ). Najwięcej łącznie projektów trafiło do realizacji w dzielnicy Mokotów (57), najmniej łącznie w dzielnicy Ursynów (1). Obszarami o największej liczbie zwycięskich projektów (po 13) były obszar numer 3 w dzielnicy Mokotów oraz obszar ogólnodzielnicowy w dzielnicy Śródmieście. Najmniej projektów (po 1) zwyciężyło w obszarach: numer 3 w dzielnicy Białołęka; Grochów Południowy w dzielnicy Praga-Południe; Kawęczyn-Wygoda w dzielnicy Rembertów; Zacisze w dzielnicy Targówek; obszarze ogólnodzielnicowym w dzielnicy Ursynów; Aleksandrów, Las, Miedzeszyn, Nadwiśle, Sadul, Wawer, w dzielnicy Wawer; Nowolipki/Muranów+Powązki w dzielnicy Wola. 7. Ogłoszenie listy projektów przeznaczonych do realizacji (do 15 lipca 2014 r.) 11 lipca 2014 r. na Placu Defilad ogłoszono wyniki głosowania mieszkańców Warszawy na projekty w ramach budżetu partycypacyjnego. Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz- Waltz podziękowała warszawiakom za zaangażowanie w proces i podkreśliła, że sukces - 23 -
pierwszej edycji to sukces mieszkańców. Zaprezentowano wyniki głosowania i zwycięskie projekty oraz podsumowano pierwszą edycję budżetu partycypacyjnego. Pełne listy projektów wraz z liczba głosów na dany projekt zostały opublikowane na stronie www.twojbudzet.um.warszawa.pl i na stronach urzędów dzielnic. V. Ewaluacja 1. Podstawa prawna ewaluacji Według zapisów rozdziału 8 Regulaminu Przeprowadzania Budżetu Partycypacyjnego w Mieście Stołecznym Warszawie na rok 2015: Proces realizacji budżetu partycypacyjnego podlega monitoringowi i ewaluacji, a ewaluacji dokonują Zespoły po zakończeniu każdego etapu realizacji budżetu partycypacyjnego o którym mowa w 5, na zasadach określonych przez Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Wyniki ewaluacji przekazuje się Zarządowi Dzielnicy, Radzie Dzielnicy Miasta Stołecznego Warszawy, Radzie ds. budżetu partycypacyjnego i Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Celem przeprowadzenia ewaluacji była ocena procesu budżetu partycypacyjnego na 2015 realizowanego od września 2013 r. do lipca 2014 r. oraz lepsze zaplanowane procesu na rok 2016 poprzez wdrożenie wniosków z przeprowadzonej ewaluacji. 2. Założenia ewaluacji Sprawdzenie, czy osiągnięte zostały założone cele procesu: Cel 1: Włączenie mieszkańców we współdecydowanie o najbliższym otoczeniu Cel 2: Edukacja mieszkańców na temat wydatkowania środków publicznych oraz próba odpowiedzi na pytanie badawcze: Czy uczestnictwo w procesie budżetu partycypacyjnego wywołuje zmiany w zakresie postaw obywatelskich i jakie są kulturowe i instytucjonalne ograniczenia tej metody dialogu obywatelskiego? Wskaźniki liczbowe przyjęte dla osiągnięcia celów: Cel 1: Włączenie mieszkańców we współdecydowanie o najbliższym otoczeniu Liczba ożonych wniosków do budżetu partycypacyjnego (zakładana wartość wskaźnika: 2 000) Procent mieszkańców biorących udział w głosowaniu (zakładana wartość wskaźnika: 10% mieszkańców stolicy posiadających czynne prawo wyborcze) - 24 -
Cel 2: Edukacja mieszkańców na temat wydatkowania środków publicznych Liczba uczestników spotkań konsultacyjnych, dyżurów konsultacyjnych, spotkań preselekcyjnych oraz otwartych spotkań z mieszkańcami (zakładana wartość wskaźnika: 4 000) Ankiety ewaluacyjne wypełniane były przez uczestników procesu na poszczególnych etapach: ewaluacja etapu przygotowawczego procesu budżetu partycypacyjnego ankiety wypełniane przez koordynatorów budżetu partycypacyjnego w dzielnicach oraz przewodniczących dzielnicowych zespołów ds. budżetu partycypacyjnego ewaluacja przebiegu konsultacji społecznych przed rozpoczęciem procesu budżetu partycypacyjnego ankiety przekazane do koordynatorów konsultacyjnych w dzielnicach ocena dyżurów konsultacyjnych, które odbywały się podczas przygotowywania i zgłaszania projektów ankiety wypełniane przez autorów projektów zweryfikowanych pozytywnie (rozsyłane do autorów projektów podczas zapraszania na otwarte spotkania dyskusyjne oraz dostępne do wypełnienia w trakcie spotkań) ocena spotkań preselekcyjnych ankieta wypełniana przez autorów projektów, którzy uczestniczyli w spotkaniach preselekcyjnych Analizę ankiet wypełnianych przez uczestników procesu na różnych jego etapach przeprowadził zespół ISNS UW pod przewodnictwem dr Barbary Lewenstein, zespół przygotował rekomendacje dla kolejnej edycji budżetu partycypacyjnego. Badania prowadzone były w czterech dzielnicach Warszawy: Ochota, Białołęka, Mokotów i Bemowo. Realizowane były metodą obserwacji uczestniczącej, wywiadów pogłębionych z celowo dobraną grupą mieszkańców i urzędników, kwestionariusza ankiety prowadzonej z przewodniczącymi dzielnicowych zespołów oraz koordynatorów dzielnicowych, uzupełnia je desk research danych zastanych, gromadzonych przez koordynatorów dzielnicowych oraz analiza prasy. W barometrze warszawskim (badanie na próbie reprezentatywnej mieszkańców Warszawy), który został przeprowadzony na początku czerwca, znala się blok pytań dotyczących kampanii informacyjnej w budżecie partycypacyjnym. Do badania jakości procesu posłużyły także raporty przekazywane przez zewnętrznych moderatorów spotkań konsultacyjnych, preselekcyjnych oraz otwartych spotkań z mieszkańcami. Po ogłoszeniu wyników odbył się warsztaty ewaluacyjne dla conków Rady ds. budżetu partycypacyjnego. Odbyły się również spotkania: dla burmistrzów i dyrektorów jednostek organizacyjnych (np. ZDM), koordynatorów ds. budżetu partycypacyjnego, pracowników wydziałów obsługi mieszkańców. W trakcie trwania ewaluacji mieszkańcy przesyłali również swoje uwagi związane z przebiegiem procesu budżetu partycypacyjnego w Warszawie na e-mail twojbudzet@um.warszawa.pl. - 25 -