Zagospodarowanie turystyczne Tatr Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska Republika Słowacka 2007 2013
Turystyka w Tatrach Tatry zajmują powierzchnię ok. 789 km 2. Całość tego terenu i niewielkie fragmenty ich przedpola objęte są ochroną w postaci parków narodowych: o powierzchni 219 km 2 oraz o powierzchni 754 km 2. Na terenie obydwóch parków narodowych udostępniono łącznie ok. 776 km znakowanych szlaków turystycznych ( 275 km, 511 km). Szlaki turystyczne posiadają różny stopień trudności: od bardzo łatwych po bardzo trudne i wyposażone w sztuczne ułatwienia, jak łańcuchy, klamry i drabinki. Większość szlaków jest dwukierunkowa. Jednokierunkowe są tylko niektóre fragmenty, gdzie wprowadzono takie zasady poruszania, aby poprawić komfort przemieszczania oraz zwiększyć bezpieczeństwo. Szlaki turystyczne są oznakowane. Do tego celu używa się pięciu kolorów: czarnego, czerwonego, zielonego, niebieskiego, żółtego. Kolory nie wskazują trudności, a jedynie służą identyfikacji danego szlaku w terenie. W polskiej części Tatr w okresie od 1 grudnia do 31 maja ze względu na ochronę przyrody zamykane są dla ruchu turystycznego następujące odcinki szlaków turystycznych: Przełęcz w Grzybowcu Wyżnia Kondracka Przełęcz, Dolina Tomanowa Chuda Przełączka, Dolina Pięciu Stawów Polskich Świstówka Roztocka Morskie Oko. Po stronie słowackiej od 1 listopada do 15 czerwca zamknięte są wszystkie szlaki turystyczne przebiegające powyżej schronisk turystycznych oraz niektóre niżej położone. W sumie do dyspozycji turystów w okresie zimowym jest 268 km szlaków w i 280 km w. Za wstęp na teren pobierane są opłaty, które są przeznaczane na tworzenie i utrzymanie infrastruktury turystycznej (wynajem przenośnych toalet, sprzątanie i remonty szlaków, wymianę oznakowań itp.) i edukacyjnej parku narodowego oraz na ochronę przyrody. 15 proc. wpływów z tych opłat przeznacza się na dofinansowanie działalności ratowniczej Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Wstęp do jest bezpłatny. W dla ruchu turystycznego udostępniono sześć jaskiń, przez które prowadzą znakowane szlaki. Tylko Jaskinia Mroźna jest oświetlona i pobiera się tam dodatkową opłatę za wstęp. W Tatrach Słowackich dla ruchu turystycznego udostępniona jest Jaskinia Bielska. Zwiedza się ją przy sztucznym świetle, grupowo i w towarzystwie przewodnika. W niektórych dolinach Tatr Polskich można skorzystać z przejażdżki zaprzęgiem konnym latem bądź saniami zimą: w Dolinie Chochołowskiej (od Siwej Polany do schroniska); w Dolinie Kościeliskiej (z Kir do Polany Pisanej); w Dolinie Bystrej (od Kuźnic do schroniska na Kalatówkach); w Dolinie Rybiego Potoku (od Palenicy Białczańskiej do Włosienicy). Na terenie działa osiem schronisk turystycznych, należących do Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). W słowackiej części Tatr zlokalizowanych jest 13 schronisk, z czego większość w południowej części Tatr Wysokich. W Tatrach granicę ze Słowacją można przekraczać w miejscach, gdzie spotykają się szlaki turystyczne obydwu Parków. Średnia liczba osób odwiedzających Tatrzański Park Narodowy w okresie ostatnich dziesięciu lat wynosi rocznie 2,7 mln. Liczenie turystów przeprowadzone 5 sierpnia 2004 r. wykazało, że tego dnia na teren weszło 27354 osób, a na obszar 18672. 2
1. Jakie elementy infrastruktury turystycznej spotyka się w parkach narodowych? Zakreśl te, które można znaleźć także w Tatrach. Zastanów się, które z wymienionych elementów powinny znajdować się w centrum Parku, a które na jego obrzeżach i dlaczego?... 2. Jak nazywają się szczyty, na które można w Tatrach wyjechać kolejką linową? 3
3. Przedstaw za pomocą symboli informacje zawarte w tekście o zagospodarowaniu turystycznym Tatr. Powierzchnia parku narodowego (kwadrat 25 km 2 ) Długość szlaków turystycznych udostępnionych w lecie (1 cm 50 km) Zagęszczenie letnich szlaków turystycznych (długość szlaków / powierzchnia Parku)... km/km 2... km/km 2 Długość szlaków turystycznych udostępnionych w zimie (1 cm 50 km) Zagęszczenie zimowych szlaków turystycznych (długość szlaków / powierzchnia parku)... km/km 2... km/km 2 Schroniska turystyczne (domek 1 schronisko) 4
Liczba turystów odwiedzających Parki Narodowe w ciągu jednego dnia w sezonie letnim (ludzik 1 000 osób) Statystyczna liczba turystów przypadająca na kilometr szlaku turystycznego w ciągu jednego dnia w sezonie letnim (na wskazanym odcinku symbolizującym 1 kilometr szlaku należy przedstawić kropkami wynik obliczeń, przyjmując, że jedna kropka to 2 osoby) 1 km 1 km Dostępność wysokogórskich partii Tatr w ciągu roku (kolor czerwony niedostępne, zielony dostępne) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Jakie wnioski nasuwają ci się w wyniku porównania turystyki w obu Parkach? Ciekawostka 14 sierpnia 2011 r. na drogę do Morskiego Oka weszło 14 000 osób. Droga ma długość 9 km. 5
4. Infrastruktura turystyczna w Tatrach. 6
7
5. Materiały do dyskusji na temat nowych inwestycji w Tatrach. A) Porównanie wielkości (ta sama skala) i wysokości (obszary powyżej 2000 m n.p.m. zaznaczono kolorem czarnym) Alp i Karpat. B) Porównanie wielkości (ta sama skala) i (obejmujących całe Tatry) z Doliną Aosty w Alpach oraz aglomeracją warszawską. C) Sezonowy cykl odpływu ze zlewni w polskich Tatrach; a odpływ całkowity, b odpływ podziemny całkowity; c odpływ powierzchniowy. Na osiach pionowych zaznaczono ilorazy przeciętnych miesięcznych i przeciętnych rocznych wartości odpływu, na osiach poziomych kolejne miesiące roku hydrologicznego (listopad październik). Źródło: Łajczak A. 1996. Hydrologia w: Mirek Z. Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego, Kraków-Zakopane 8
D) Mapa odległości od szlaków turystycznych. Pokoloruj mapy odległości od szlaków turystycznych i narciarskich, dróg, granicy Parku. Nie zapomnij pomalować także legendy. Odległość + ZIMA + LATO < 500 m 52,62% 45,19% 78,88% 65,65% 61,86% 79,04% < 1000 m 73,68% 67,55% 95,37% 88,45% 86,49% 95,37% < 1500 m 85,52% 81,65% 99,19% 96,91% 96,27% 99,19% < 2000 m 93,10% 91,16% 99,97% 99,49% 99,36% 99,98% < 2500 m 97,38% 96,63% 100,0% 100,00% 100,00% 100,00% < 3000 m 99,39% 99,21% < 3500 m 99,94% 99,92% < 4000 m 100,00% 100,00% W tabeli przedstawiono informację, jaki procent powierzchni Parków położony jest w odległości mniejszej niż 500, 1000 4000 m od szlaku turystycznego, drogi, szlaków narciarskich, granic Parku. 9
6. Tatrzańskie schroniska turystyczne. Poniżej znajdują się rysunki obiektów noclegowych. Zastanówcie się w dwójkach, które z tych obiektów znajdują się w obszarach górskich, a które mogłyby znajdować się w okolicach Tatr. Zapisz swoje spostrzeżenia. 10
7. Aby dowiedzieć się, gdzie znajdują się narysowane na poprzedniej stronie schroniska, przeczytaj uważnie tekst. Kierując się opisem, zaznacz schroniska na mapie. A) Na Hali Kondratowej znajduje się niewielkie drewniane schronisko z kamienną podmurówką. B) Śląski Dom znajduje się nad Wielickim Stawem w Dolinie Wielickiej, na wysokości 1667 m n.p.m., na Słowacji. To bardzo duży obiekt wyglądem przypominający hotel. C) Niewysokie, kamienne, kryte gontem schronisko znajduje się w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. D) Schronisko Ornak zbudowane jest z drewna oraz kamienia i pokryte gontem, znajduje się na Małej Polance Ornaczańskiej w Dolinie Kościeliskiej. E) Schronisko Teryego to małe schronisko położone wysoko po słowackiej stronie Tatr, w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich. Leży na wysokości 2015 m n.p.m. i wyglądem przypomina bunkier z półokrągłym dachem. F) Duże schronisko ze spadzistym dachem mogące pomieścić 120 osób. Schronisko to znajduje się nad Popradzkim Stawem w Dolinie Mięguszowieckiej, na wysokości 1498 m n.p.m. na Słowacji. G) Hotel górski na polanie Kalatówki położony jest na wysokości 1198 m. n.p.m. Jest to duży obiekt murowany z tarasem; przypomina wyglądem hotel. H) Schronisko Zbójnickie to malutkie schronisko w Tatrach Słowackich w Dolinie Staroleśnej. Zbudowane z kamienia z płaskim dachem i z charakterystycznym wejściem. 11
8. Zakreśl czerwonym przekreślonym okręgiem (na wzór znaku zakazu) te rysunki, które przedstawiają niedozwolone formy sportu i turystyki w. ISBN 978-83-61783-45-4 Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji ponosi Tatrzański Park Narodowy i w żadnym razie nie może ona być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej ani Euroregionu Tatry. egzemplarz bezpłatny