Scenariusz zajęć dla uczniów klasy III (I etap edukacyjny) Temat Cele Wykaz nabywanych umiejętności A to ci dopiero! Czy chcesz opłynąć świat dookoła? To nie takie trudne są tacy, którzy tego dokonali. Uczeń: 1. Czyta tekst i wyszukuje w nim potrzebne informacje. (1.1b) 2. Tworzy opis postaci. (1.3a) 3. Śpiewa proste piosenki. (3.1a) 4. Poznaje wybrane osoby zasłużone dla rozwoju żeglugi w Polsce i na świecie. (5.7), 5. Wykonuje obliczenia kalendarzowe. (7.14) 6. Poznaje historię urządzeń transportu wodnego. (9.1b) 7. Buduje samodzielnie model statku. (9.2c) 8. Wykonuje ćwiczenia równoważne. (10.2c) 9. Zastanawia się nad cechami charakteru, które pomagają w osiąganiu celów i realizacji marzeń (11.2). 1. Umiejętność tworzenia modeli ze styropianu. 2. Umiejętność tworzenia opisu postaci z uwzględnieniem cech charakteru. 3. Umiejętność wyszukiwania w tekście potrzebnych informacji. Metody 1. Podające (opowiadanie, wyjaśnianie). 2. Poszukujące (dyskusja, gry i zabawy dydaktyczne). 3. Impresyjna (odczucia wywołane przez kontakt ze sztuką). 4. Ekspresyjna (tworzenie sztuki). 5. Problemowa (samodzielne dochodzenie do wiedzy). Formy Środki dydaktyczne 1. Praca z całą grupą. 2. Praca dzieci w grupach. 3. Praca indywidualna. 1. Piktogramy z emocjami. 2. Ćwiczenie interaktywne pt. Sposoby podróżowania wodą porządkowanie elementów. 3. Karta pracy pt. Rejs dookoła świata tekst do wydruku. 4. Karta pracy pt. Rejs dookoła świata tekst do wydruku (wersja dla osób z trudnościami w czytaniu). 5. Ćwiczenie interaktywne pt. Żeglarze dopasowywanie elementów. 6. Karta pracy pt. Cechy żeglarza. 7. Karta pracy pt. Daty rejsów. 1
8. Ilustracje różnych okrętów, albumy ze zdjęciami statków. 9. Równoważnia, sznurek, lina, kubeczki z wodą. Proponowany czas zajęć 120 min. Opis sposobu realizacji Indywidualizacja nauczania uwzględniająca specjalne potrzeby edukacyjne 1. Nauczyciel wita uczniów. Każde dziecko wybiera sobie piktogram z buzią symbolizującą nastrój, w jakim znajduje się danego dnia (wesoły, smutny, zmęczony, zły, śpiący, pełen energii). 2. Ćwiczenie interaktywne pt. Sposoby podróżowania wodą porządkowanie elementów. Nauczyciel wprowadza dzieci w temat zajęć, informując je, że dziś będą rozmawiać o rejsach. Wyświetla na tablicy ćwiczenie interaktywne: Dla osób z trudnościami w czytaniu odgrywane jest audio z głośniczków znajdujących się przy tekstach. Ilustracja tratwy Najstarszymi środkami transportu wodnego były tratwy, pirogi i dłubanki poruszane wiosłami, czyli siłą ludzkich mięśni. Ilustracja łodzi wikingów Wikingowie pływali na drakkach, czyli ogromnych łodziach poruszanych za pomocą kilkunastu par wioseł. Ilustracja żaglowca Z czasem wymyślono łodzie żaglowe, czyli napędzane siłą wiatru. Można było na nich pływać szybciej i dalej. Ilustracja parowca W XIX wieku przez Atlantyk pływały statki napędzane silnikiem parowym. Ilustracja współczesnego statku pasażerskiego Coraz bardziej udoskonalane silniki spalinowe pozwalały na budowanie szybszych i większych statków. 3. Krótkie ćwiczenie ruchowe. Dzieci wstają z miejsc. Nauczyciel prosi, aby uczniowie wyobrazili sobie, że są na statku. Wspólnie trenują umiejętności konieczne podczas żeglugi: chodzenie po równoważni (lub wyznaczonej na podłodze linii), chodzenie po równoważni (lub wyznaczonej na podłodze linii) z tacą w ręku, 2
przeciąganie liny. 4. Karta pracy pt. Rejs dookoła świata. Nauczyciel rozdaje dzieciom teksty do przeczytania. Rejs dookoła świata Ludzie od zawsze chcieli odkrywać nowe lądy i sprawdzać, co się kryje za horyzontem. Pierwszą wyprawą dookoła świata dowodził Ferdynand Magellan. Był Portugalczykiem, ale popadł w niełaskę u swojego króla i przeprowadził się do Hiszpanii. 20 września 1519 roku 5 statków z 270 osobami załogi opuściło Hiszpanię. Po trzech latach powrócił tylko jeden statek Victoria z 18 osobami na pokładzie. Dowodził nim Sebastian de Calo. Magellan zginął podczas walk z tubylcami na Filipinach. Pierwszym Polakiem, który samotnie opłynął świat dookoła był Leonid Teliga. Dokonał tego na jachcie Opty. Jego rejs rozpoczął się 25 stycznia 1967 roku w Casablance, w Maroku. Żeglarz powrócił do tego portu 29 kwietnia 1969 roku. Po drodze przeżył wiele dramatycznych chwil, ale dzięki swojemu uporowi i wytrwałości nie poddał się i osiągnął zamierzony cel. Podczas rejsu żeglarz musiał walczyć z własnymi słabościami, samotnością i chorobą, posiadał jednak wiele hartu ducha i optymizmu. Pierwszą kobietą na świecie, która samotnie opłynęła kulę ziemską była Polka Krystyna Chojnowska- Lisiewicz. Ta drobna i delikatna kobieta dokonała tego w latach 1976 1978 na jachcie Mazurek. Najmłodszą osobą, która do tej pory opłynęła samotnie świat jest 16-letnia Holenderka Laura Dekker. Dokonała tego w latach 2011 2012 na jachcie Guppy. Jej rejs trwał rok i jeden dzień. W tym czasie musiała sobie radzić z samotnością, tęsknotą za rodzicami oraz z niesprzyjającą pogodą, a jednak zapał i wytrwałość pozwoliły jej odnieść sukces. Osoby z trudnościami w czytaniu otrzymują uproszczoną wersję tekstu (karta pracy pt. Rejs dookoła świata tekst do wydruku (wersja dla osób z trudnościami w czytaniu). Dzieci czytają tekst samodzielnie. 5. Ćwiczenie interaktywne pt. Żeglarze dopasowywanie elementów. Nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenie. Dzieci łączą nazwiska z odpowiednimi informacjami. Po poprawnym połączeniu wyszukują w tekście informacje na temat danej osoby. 3
Ferdynand Magellan Dowódca pierwszej wyprawy dookoła Ziemi. Leonid Teliga Pierwszy Polak, który samotnie opłynął świat. Krystyna Chojnowska-Lisiewicz Pierwsza kobieta, która opłynęła świat. Laura Dekker Najmłodsza osoba, która opłynęła Ziemię dookoła. 6. Nauczyciel prosi dzieci, aby zastanowiły się, jakie cechy charakteru posiadali wszyscy ci podróżnicy. Dzieci wypisują cechy, jakie przyjdą im do głowy na tablicy (technika burzy mózgów). Następnie nauczyciel omawia z uczniami wypisane cechy i wspólnie zastanawiają się, jaki powinien być podróżnik. 7. Dzieci piszą w zeszytach kilkuzdaniową odpowiedź na pytanie: Jaki, według mnie, powinien być żeglarz, aby mógł osiągnąć zamierzony cel? (może to być również element pracy domowej). 8. Dzieci po zakończeniu pracy tworzą modele łódek ze styropianu, wycinając nożykami dowolne kształty, dobudowując maszty z patyczków do szaszłyków i żagle z papieru. Ozdabiają je według własnych pomysłów i nadają im nazwy. Osoby z trudnościami w czytaniu i pisaniu otrzymują zestaw podpowiedzi do zdań, które muszą tylko uzupełnić (karta pracy pt. Cechy żeglarza ). 9. Słuchanie szant. Podczas pracy nad modelami statków nauczyciel odtwarza dzieciom nagranie szant oraz opowiada im, co to za rodzaj muzyki i czemu służy. Uczniowie, którzy skończyli robić swój model żaglowca, wspólnie śpiewają wybraną szantę, próbując klaskać w rytm piosenki. Następnie w rytmie piosenki udają szorowanie pokładu i wciąganie żagli, zastanawiając się, czy wspólny, rytmiczny śpiew mógł rzeczywiście pomagać żeglarzom w pracy. Dyskutują także na temat tego, jakie mogą być dodatkowe zalety wspólnego śpiewu i wspólnej pracy. 10. Dzieci dokonują prostych obliczeń dotyczących dat, wyszukując we wcześniej przygotowanym tekście potrzebne informacje. Zadanie może być wykonywane w parach lub w grupie. Może być również elementem pracy domowej. Osoby z trudnościami mają wypisane daty rejsów na oddzielnej kartce (karta pracy pt. Daty rejsów ). 4
a) Ile lat trwał rejs Leonida Teligi? b) Ile lat po zakończeniu Rejsu Leonida Teligi wypłynęła w rejs Krystyna Chojnowska-Lisiewicz? c) Ile lat po zakończeniu rejsu Leonida Teligi wypłynęła w rejs Laura Dekker? d) W którym roku okręt Victoria Ferdynanda Magellana powrócił do Hiszpanii? e) Ile lat po powrocie okrętu Victoria wypłynął w rejs jacht Opty Leonida Teligi? (dla chętnych) 5