Patricia Elbers Robert Siwik Abschnitt Polnisches Zivilgesetzbuch mit Einführung Der Gesetzesstand vom 1. Februar 2012 berücksichtigt die Änderungen vom 28. April 2012 KODEKS CYWILNY Z WPROWADZENIEM Stan prawny na 1 luty 2012 r., z uwzględnieniem zmian wchodzących w życie 28 kwietnia 2012 r. Bearbeitung: Katharina Bösch 1 BILINGUAL POLNISCH-DEUTSCH
Polnisches Zivilgesetzbuch mit Einführung Gesetz vom 23. April 1964 (Gbl.Nr. 16, Pos. 93 mit Änderungen) Gesetzesstand 1. Februar 2012 unter Berücksichtigung der Änderungen vom 28. April 2012 Kodeks cywilny z wprowadzeniem z dnia 23 kwietnia 1964 (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm), stan prawny na 1 luty 2012 r., z uwzględnieniem zmian wchodzących w życie 28 kwietnia 2012 r. Patricia Elbers Robert Siwik 1. Auflage
Spis treści PRZEDMOWA...16 WPROWADZENIE DO POLSKO-NIEMIECKIEGO WYDANIA KODEKSU CYWILNEGO...18 I. UCHWALENIE I WEJŚCIE W ŻYCIE KC...18 II. SYSTEMATYKA KC...18 III. CZĘŚĆ OGÓLNA KC...20 IV. PRAWO RZECZOWE...20 1. Zagadnienia ogólne...20 2. Katalog praw rzeczowych...20 V. ZOBOWIĄZANIA...24 1. Zagadnienia ogólne...24 2. Część ogólna prawa zobowiązań...24 2. Część szczegółowa prawa zobowiązań...24 VI. PRAWO SPADKOWE...26 VII. PRACE NAD PROJEKTEM KODEKSEM CYWILNYM...26 USTAWA Z DNIA 23 KWIETNIA 1964 R. KODEKS CYWILNY (DZ. U. Z DNIA 18 MAJA 1964 R.)...28 KSIĘGA PIERWSZA...28 CZĘŚĆ OGÓLNA...28 TYTUŁ I....28 PRZEPISY WSTĘPNE...28 TYTUŁ II...30 OSOBY...30 DZIAŁ I....30 OSOBY FIZYCZNE...30 DZIAŁ II....38 OSOBY PRAWNE...38 DZIAŁ III....42 PRZEDSIĘBIORCY I ICH OZNACZENIA...42 TYTUŁ III....46 MIENIE...46 TYTUŁ IV....52 CZYNNOŚCI PRAWNE...52 DZIAŁ I....52 PRZEPISY OGÓLNE...52 DZIAŁ II....54 ZAWARCIE UMOWY...54 4
Inhalt VORWORT...17 EINFÜHRUNG ZUR DEUTSCH-POLNISCHEN AUSGABE DES ZIVILGESETZBUCHES...19 I. VERABSCHIEDUNG UND INKRAFTTRETEN DES ZGB...19 II. SYSTEMATIK DES ZGB...19 III. ALLGEMEINER TEIL DES ZGB...21 IV. SACHENRECHT...21 1. Allgemeines...21 2. Katalog der Sachenrechte...21 V. VERBINDLICHKEITEN...25 1. Allgemeines...25 2. Allgemeiner Teil des Schuldrechts...25 2. Besonderer Teil des Schuldrechts...25 VI. ERBRECHT...27 VII. ARBEITEN AM ENTWURF DES ZIVILGESETZBUCHES...27 GESETZ VOM 23. APRIL 1964...29 ZIVILGESETZBUCH (GESETZBL. VOM 18. MAI 1964)...29 ERSTES BUCH...29 ALLGEMEINER TEIL...29 I. TITEL...29 EINGANGSVORSCHRIFTEN...29 II. TITEL...31 PERSONEN...31 I. ABSCHNITT...31 NATÜRLICHE PERSONEN...31 II. ABSCHNITT...39 JURISTISCHE PERSONEN...39 III. ABSCHNITT...43 UNTERNEHMER UND IHRE BEZEICHNUNG...43 III. TITEL...47 VERMÖGEN...47 IV. TITEL...53 RECHTSGESCHÄFTE...53 I. ABSCHNITT...53 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...53 II. ABSCHNITT...55 VERTRAGSSCHLUSS...55 5
DZIAŁ III....64 FORMA CZYNNOŚCI PRAWNYCH...64 DZIAŁ IV....68 WADY OŚWIADCZENIA WOLI...68 DZIAŁ V...70 WARUNEK...70 DZIAŁ VI....72 PRZEDSTAWICIELSTWO...72 TYTUŁ V....80 TERMINY...80 TYTUŁ VI...82 PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ...82 KSIĘGA DRUGA...88 WŁASNOŚĆ I INNE PRAWA RZECZOWE...88 TYTUŁ I....88 WŁASNOŚĆ...88 DZIAŁ I....88 PRZEPISY OGÓLNE...88 DZIAŁ II. I...88 TREŚĆ I WYKONYWANIE WŁASNOŚC...88 DZIAŁ III....94 NABYCIE I UTRATA WŁASNOŚCI...94 DZIAŁ IV....104 WSPÓŁWŁASNOŚĆ...104 DZIAŁ V...112 OCHRONA WŁASNOŚCI...112 TYTUŁ II...118 UŻYTKOWANIE WIECZYSTE...118 TYTUŁ III....124 PRAWA RZECZOWE OGRANICZONE...124 DZIAŁ I....124 PRZEPISY OGÓLNE...124 DZIAŁ II....126 UŻYTKOWANIE...126 DZIAŁ III....138 SŁUŻEBNOŚCI...138 DZIAŁ IV....146 ZASTAW...146 TYTUŁ IV....156 POSIADANIE...156 6
III. ABSCHNITT...65 FORM VON RECHTSGESCHÄFTEN...65 IV. ABSCHNITT...69 FEHLERHAFTE WILLENSERKLÄRUNG...69 V. ABSCHNITT...71 BEDINGUNG...71 VI. ABSCHNITT...73 STELLVERTRETUNG...73 V. ABSCHNITT...81 FRISTEN...81 VI. TITEL...83 VERJÄHRUNG...83 ZWEITES BUCH...89 EIGENTUM UND ANDERE DINGLICHE RECHTE...89 I. TITEL...89 EIGENTUM...89 I. ABSCHNITT...89 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...89 II. ABSCHNITT...89 INHALT UND AUSÜBUNG DES EIGENTUMS...89 III. ABSCHNITT...95 ERWERB UND VERLUST DES EIGENTUMS...95 IV. ABSCHNITT...105 MITEIGENTUM...105 V. ABSCHNITT...113 SCHUTZ DES EIGENTUMS...113 II. TITEL...119 ERBNIESSBRAUCH...119 III. TITEL...125 BESCHRÄNKT DINGLICHE RECHTE...125 I. ABSCHNITT...125 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...125 II. ABSCHNITT...127 NIESSBRAUCH...127 III. ABSCHNITT...139 DIENSTBARKEITEN...139 IV. ABSCHNITT...147 PFANDRECHT...147 IV. TITEL...157 BESITZ...157 7
KSIĘGA TRZECIA...162 ZOBOWIĄZANIA...162 TYTUŁ I....162 PRZEPISY OGÓLNE...162 TYTUL II....170 WIELOŚĆ DŁUŻNIKÓW ALBO WIERZYCIELI...170 DZIAŁ I....170 ZOBOWIĄZANIA SOLIDARNE...170 DZIAŁ II....174 ZOBOWIĄZANIA PODZIELNE I NIEPODZIELNE...174 TYTUŁ III....176 OGÓLNE PRZEPISY O ZOBOWIĄZANIACH UMOWNYCH...176 TYTUŁ IV. (SKREŚLONY)...186 TYTUŁ V....188 BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE...188 TYTUŁ VI....192 CZYNY NIEDOZWOLONE...192 TITEL VI 1...206 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ PRZEZ PRODUKT NIEBEZPIECZNY...206 VII. TYTUŁ...212 WYKONANIE ZOBOWIĄZAŃ I SKUTKI ICH NIEWYKONANIA...212 DZIAŁ I....212 WYKONANIE ZOBOWIĄZAŃ...212 DZIAŁ II....220 SKUTKI NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ...220 DZIAŁ III....226 WYKONANIE I SKUTKI NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ Z UMÓW WZAJEMNYCH...226 TYTUŁ VIII....232 POTRĄCENIE, ODNOWIENIE, ZWOLNIENIE Z DŁUGU...232 TYTUŁ IX....236 ZMIANA WIERZYCIELA LUB DŁUŻNIKA...236 DZIAŁ I....236 ZMIANA WIERZYCIELA...236 DZIAŁ II....240 ZMIANA DŁUŻNIKA...240 TYTUŁ X....244 OCHRONA WIERZYCIELA W RAZIE NIEWYPŁACALNOŚCI DŁUŻNIKA...244 8
DRITTES BUCH...163 SCHULDVERHÄLTNISSE...163 I. TITEL...163 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...163 II. TITEL...171 MEHRHEIT VON SCHULDNERN ODER GLÄUBIGERN...171 I. ABSCHNITT...171 GESAMTSCHULDVERHÄLTNISSE...171 II. ABSCHNITT...175 TEILBARE UND UNTEILBARE VERBINDLICHKEITEN...175 III. TITEL...177 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN ÜBER VERTRAGLICHE SCHULDVERHÄLTNISSE...177 IV. TITEL (GESTRICHEN)...187 V. TITEL...189 UNGERECHTFERTIGTE BEREICHERUNG...189 VI. TITEL...193 UNERLAUBTE HANDLUNGEN...193 VI 1. TITEL...207 PRODUKTHAFTUNG...207 VII. TITEL...213 ERFÜLLUNG VON SCHULDVERHÄLTNISSEN SOWIE FOLGEN DER NICHTERFÜLLUNG...213 I. ABSCHNITT...213 ERFÜLLUNG VON SCHULDVERHÄLTNISSEN...213 II. ABSCHNITT...221 FOLGEN DER NICHTERFÜLLUNG VON SCHULDVERHÄLTNISSEN...221 III. ABSCHNITT...227 ERFÜLLUNG UND FOLGEN DER NICHTERFÜLLUNG VON VERPFLICHTUNGEN AUS GEGENSEITIGEN VERTRÄGEN...227 VIII. TITEL...233 AUFRECHNUNG, SCHULDERNEUERUNG, SCHULDBEFREIUNG...233 IX. TITEL...237 GLÄUBIGER- UND SCHULDNERWECHSEL...237 I. ABSCHNITT...237 GLÄUBIGERWECHSEL...237 II. ABSCHNITT...241 SCHULDNERWECHSEL...241 X. TITEL...245 SCHUTZ DES GLÄUBIGERS BEI ZAHLUNGSUNFÄHIGKEIT DES SCHULDNERS...245 9
KSIĘGA TRZECIA...248 TYTUŁ XI....248 SPRZEDAŻ...248 DZIAŁ I....248 PRZEPISY OGÓLNE...248 DZIAŁ II....256 RĘKOJMIA ZA WADY...256 DZIAŁ III....266 GWARANCJA JAKOŚCI...266 DZIAŁ IV....268 SZCZEGÓLNE RODZAJE SPRZEDAŻY...268 TYTUŁ XII....278 ZAMIANA...278 TYTUŁ XIII....280 DOSTAWA...280 TYTUŁ XIV....284 KONTRAKTACJA...284 TYTUŁ XV....290 UMOWA O DZIEŁO...290 TYTUŁ XVI....298 UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE...298 TYTUŁ XVII....304 NAJEM I DZIERŻAWA...304 DZIAŁ I....304 NAJEM...304 DZIAŁ II....316 DZIERŻAWA...316 TYTUŁ XVII 1....322 UMOWA LEASINGU...322 TYTUŁ XVIII....330 UŻYCZENIE...330 TYTUŁ XIX....334 POŻYCZKA...334 TYTUŁ XX....336 UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO...336 TYTUŁ XXI....340 ZLECENIE...340 TYTUŁ XXII....346 PROWADZENIE CUDZYCH SPRAW BEZ ZLECENIA...346 TYTUŁ XXIII....348 UMOWA AGENCYJNA...348 TYTUŁ XXIV....362 UMOWA KOMISU...362 10
DRITTES BUCH...249 XI. TITEL....249 VERKAUF...249 I. ABSCHNITT....249 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...249 II. ABSCHNITT....257 MÄNGELGEWÄHRLEISTUNG...257 III. ABSCHNITT....267 QUALITÄTSGARANTIE...267 IV. ABSCHNITT....269 BESONDERE ARTEN DES KAUFS...269 XII. TITEL....279 TAUSCH...279 XIII. TITEL....281 LIEFERUNG...281 XIV. TITEL....285 LANDWIRTSCHAFTLICHER WERKLIEFERUNGSVERTRAG...285 XV. TITEL....291 WERKVERTRAG...291 XVI. TITEL....299 BAUVERTRAG...299 XVII. TITEL....305 MIETE UND PACHT...305 I. ABSCHNITT....305 MIETE...305 II. ABSCHNITT....317 PACHT...317 XVII 1. TITEL....323 LEASINGVERTRAG...323 XVIII. TITEL....331 LEIHVERTRAG...331 XIX. TITEL....335 DARLEHEN...335 XX. TITEL....337 BANKKONTOVERTRAG...337 XXI. TITEL....341 AUFTRAG...341 XXII. TITEL....347 GESCHÄFTSFÜHRUNG OHNE AUFTRAG...347 XXIII. TUTEL....349 MAKLERVERTRAG...349 XXIV. TITEL....363 KOMMISSIONSVERTRAG...363 11
TYTUŁ XXV....366 UMOWA PRZEWOZU...366 DZIAŁ I....366 PRZEPISY OGÓLNE...366 DZIAŁ II....366 PRZEWÓZ OSÓB...366 DZIAŁ III....368 PRZEWÓZ RZECZY...368 TYTUŁ XXVI....374 UMOWA SPEDYCJI...374 TYTUŁ XXVII....378 UMOWA UBEZPIECZENIA...378 DZIAŁ I....378 PRZEPISY OGÓLNE...378 DZIAŁ II....388 UBEZPIECZENIA MAJĄTKOWE...388 DZIAŁ III....392 UBEZPIECZENIA OSOBOWE...392 TYTUŁ XXVIII....398 PRZECHOWANIE...398 TYTUŁ XXIX....402 ODPOWIEDZIALNOŚĆ, PRAWO ZASTAWU I PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE I PODOBNE ZAKŁADY...402 TYTUŁ XXX....408 UMOWA SKŁADU...408 TYTUŁ XXXI....414 SPÓŁKA...414 TYTUŁ XXXII....420 PORĘCZENIE...420 TYTUŁ XXXIII....424 DAROWIZNA...424 TYTUŁ XXXIII 1....430 PRZEKAZANIE NIERUCHOMOŚCI...430 TYTUŁ XXXIV....432 RENTA I DOŻYWOCIE...432 DZIAŁ I....432 RENTA...432 DZIAŁ II....434 DOŻYWOCIE...434 TYTUŁ XXXV....438 UGODA...438 TYTUŁ XXXVI....440 PRZYRZECZENIE PUBLICZNE...440 12
XXV. TITEL....367 BEFÖRDERUNGSVERTRAG...367 I. ABSCHNITT....367 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...367 II. ABSCHNITT....367 BEFÖRDERUNG VON PERSONEN...367 III. ABSCHNITT....369 BEFÖRDERUNG VON SACHEN...369 XXVI. TITEL....375 SPEDITIONSVERTRAG...375 TITEL XXVII....379 VERSICHERUNGSVERTRAG...379 I. ABSCHNITT....379 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...379 II. ABSCHNITT...389 VERMÖGENSVERSICHERUNGEN...389 III. ABSCHNITT...393 PERSONENVERSICHERUNGEN...393 XXVII. TITEL....399 VERWAHRUNG...399 XXIX. TITEL....403 HAFTUNG, PFANDRECHT UND VERJÄHRUNG VON ANSPRÜCHEN VON HOTELBESITZERN UND BESITZERN ANDERER EINRICHTUNGEN...403 XXX. TITEL....409 LAGERVERTRAG...409 XXXI. TITEL....415 GESELLSCHAFT DES ZIVILRECHTS...415 TITEL XXXII....421 BÜRGSCHAFT...421 XXXIII. TITEL...425 SCHENKUNG...425 XXXIII 1. TITEL....431 ÜBEREIGNUNG EINES GRUNDSTÜCKS AN DIE GEMEINDE...431 XXXIV. TITEL...433 RENTE UND LEIBRENTE...433 I. ABSCHNITT....433 RENTE...433 II. ABSCHNITT....435 LEIBRENTE...435 XXXV. TITEL...439 VERGLEICH...439 XXXVI. TITEL...441 AUSLOBUNG...441 13
TYTUŁ XXXVII....442 PRZEKAZ I PAPIERY WARTOŚCIOWE...442 DZIAŁ I....442 PRZEKAZ...442 DZIAŁ II....442 PAPIERY WARTOŚCIOWE...442 KSIĘGA CZWARTA...448 SPADKI...448 TYTUŁ I....448 PRZEPISY OGÓLNE...448 TYTUŁ II....452 DZIEDZICZENIE USTAWOWE...452 TYTUŁ III....458 ROZRZĄDZENIA NA WYPADEK ŚMIERCI...458 DZIAŁ I....458 TESTAMENT...458 DZIAŁ II....464 POWOŁANIE SPADKOBIERCY...464 DZIAŁ III....468 ZAPIS I POLECENIE...468 DZIAŁ IV....476 WYKONAWCA TESTAMENTU...476 TYTUŁ IV....480 ZACHOWEK...480 TYTUŁ V....490 PRZYJĘCIE I ODRZUCENIE SPADKU...490 TYTUŁ VI....496 STWIERDZENIE NABYCIA SPADKU LUB PRZEDMIOTU ZAPISU WINDYKACYJNEGO, POŚWIADCZENIE DZIEDZICZENIA I OCHRONA SPADKOBIERCY...496 TYTUŁ VII....500 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA DŁUGI SPADKOWE...500 TYTUŁ VIII....504 WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKU SPADKOWEGO I DZIAŁ SPADKU...504 TYTUŁ IX....508 UMOWY DOTYCZĄCE SPADKU...508 TYTUŁ X....512 PRZEPISY SZCZEGÓLNE O DZIEDZICZENIU GOSPODARSTW ROLNYCH...512
XXXVII. TITEL...443 ANWEISUNG UND WERTPAPIERE...443 I. ABSCHNITT....443 ANWEISUNG...443 II. ABSCHNITT....443 WERTPAPIERE...443 VIERTES BUCH...449 ERBRECHT...449 I. TITEL....449 ALLGEMEINE VORSCHRIFTEN...449 II. TITEL....453 GESETZLICHE ERBFOLGE...453 III. TITEL....459 VERFÜGUNGEN VON TODES WEGEN...459 I. ABSCHNITT....459 TESTAMENT...459 II. ABSCHNITT....465 BERUFUNG ZUM ERBEN...465 III. ABSCHNITT....469 VERMÄCHTNIS UND AUFLAGE...469 IV. ABSCHNITT....477 TESTAMENTSVOLLSTRECKER...477 IV. TITEL...481 PFLICHTTEIL...481 TITEL V....491 ANNAHME UND AUSSCHLAGUNG DER ERBSCHAFT...491 VI. TITEL...497 BESTÄTIGUNG DES ERBSCHAFTSERWERBS ODER DES ERWERBS VON GEGENSTÄNDEN DES TESTAMENTSVERMÄCHTNISSES, URKUNDE ÜBER DEN ERBSCHAFTSERWERB UND SCHUTZ DES ERBEN...497 VII. TITEL...501 HAFTUNG FÜR NACHLASSVERBINDLICHKEITEN...501 VIII. TITEL....505 NACHLASSGÜTERGEMEINSCHAFT UND NACHLASSTEILUNG...505 IX. TITEL....509 VERTRÄGE ÜBER DEN NACHLASS...509 X. TITEL....513 BESONDERE VORSCHRIFTEN ÜBER DEN ERWERB VON LANDWIRTSCHAFTLICHEN BETRIEBEN AUFGRUND DER ERBFOLGE...513
Przedmowa Niniejszym przekazujemy Państwu pierwsze wydanie niemieckiego tłumaczenia polskiej ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Książka ta ma na celu przede wszystkim ułatwienie zagranicznym inwestorom oraz ich doradcom prawnym zapoznania się z podstawowym źródłem prawa cywilnego w Polsce, jakim jest Kodeks cywilny. Polscy i niemieccy prawnicy otrzymają tym samym możliwość łatwiejszego objaśnienia swoim mocodawcom i partnerom handlowym szczegółów polskiego prawa cywilnego. Niniejsza publikacja jest adresowana również do przedstawicieli nauki prawa i innych zawodów prawniczych z Polski i Niemiec, w tym zwłaszcza osób interesujących się polsko-niemiecką komparatystyką prawa oraz procesem harmonizacji prawa w Unii Europejskiej. Aktualne wydanie uwzględnia najnowsze zmiany nowelizacyjne w Kodeksie cywilnym dokonane w 2011 r., również te które wchodzą w życie 28.04.2012 r. (Dz.U. z 2011 r. Nr 230, poz. 1370). Patricia Elbers, Robert Siwik Warszawa, luty 2012 r. 16
Vorwort Mit diesem Band legen wir die erste Auflage der deutschen Übersetzung des polnischen Zivilgesetzbuches vom 23. April 1964 vor. Dieses Buch soll vorwiegend Investoren und ihren Rechtsberatern den Zugang zum polnischen Zivilrecht erleichtern. Zugleich sollen polnische und deutsche Juristen hiermit in die Lage versetzt werden, ihren ausländischen Mandanten und Geschäftspartnern Einzelheiten des polnischen Zivilrechts nahebringen zu können. Die vorliegende Veröffentlichung ist sowohl an Vertreter der Rechtslehre als auch anderer juristischer Berufe in Polen und Deutschland gerichtet, insbesondere an Personen, die an der polnisch-deutschen Rechtsvergleichung und dem rechtlichen Angleichungsprozess in der Europäischen Union interessiert sind. Die aktuelle Auflage berücksichtigt sowohl die neuesten Gesetzesänderungen im Zivilgesetzbuch, die 2011 erfolgt sind, als auch diejenigen, die am 28.04.2012 (Gbl. von 2011, Nr. 230, Pos. 1370) in Kraft treten. Patricia Elbers, Robert Siwik Warschau, Februar 2012 17
WPROWADZENIE DO POLSKO-NIEMIECKIEGO WYDANIA KODEKSU CYWILNEGO I. Uchwalenie i wejście w życie KC Kodeks cywilny w Polsce wydany został ustawą z 23.04.1964 r. (Dz. U. 64 Nr 16 poz. 93; dalej jako KC), wszedł w życie z dniem 1.01.1965 r., z wyjątkiem przepisów art. 160-167, 178, 213-219 i 1058-1088, które weszły w życie z dniem ogłoszenia, tj. 18.05.1964 r. KC był już wielokrotnie nowelizowany (do końca 2011 r. uchwalono 64 akty prawne zmieniające KC), przy czym nie został wydany jego oficjalny tekst jednolity. Najobszerniejsza nowelizacja została przeprowadzona w 1990 w związku z transformacją ustrojową w Polsce. KC nie jest z punktu widzenia konstytucyjnego szczególnym rodzajem aktu normatywnego, należy on do tzw. ustawodawstwa zwykłego, czyli pod względem hierarchicznym stoi na równi z innymi ustawami. II. Systematyka KC Prawo cywilne (łac. ius civile) stanowi odrębną gałąź systemu prawa, obejmującego swym zakresem zespół norm prawnych regulujących stosunki cywilnoprawne między podmiotami prawa prywatnego (osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, którym ustawy przyznały zdolność prawną), a także sytuację prawną osób i rzeczy jako podmiotów i przedmiotów stosunków cywilnoprawnych oraz treść tych stosunków prawnych. KC składa się z 4 ksiąg: - Księga I: Część ogólna (art. 1-125), - Księga II: Własność i inne prawa rzeczowe (art. 126-352), - Księga III: Zobowiązania (art. 353-921 16 ), - Księga IV: Spadki (art. 922-1088). Powyższy podział KC jest wzorowany na systematyce pandektowej wywodzącej się z późnego prawa rzymskiego, która została opracowana przez niemiecką naukę na początku XIX w., a następnie recypowana w kodyfikacjach XIX i XX w. Należy zwrócić uwagę, że polscy kodyfikatorzy zrezygnowali z włączenia do KC prawa rodzinnego i de lege lata 18
EINFÜHRUNG ZUR DEUTSCH-POLNISCHEN AUSGABE DES ZIVILGESETZBUCHES I. Verabschiedung und Inkrafttreten des ZGB Das Zivilgesetzbuch wurde in Polen mit Gesetz vom 23.04.1964 (Gbl. 64 Nr. 16 Pos. 93; weiter ZBG) veröffentlicht und trat am 01.01.1965 in Kraft, mit Ausnahme der Art. 160-167, 178, 213-219 und 1058-1088, die am 18.05.1964 in Kraft traten. Das ZGB wurde bereits mehrmals novelliert (bis Ende 2011 wurden 64 Rechtsakte verabschiedet, die das ZGB ändern), wobei kein offizieller einheitlicher Text herausgegeben wurde. Die umfangreichste Novellierung wurde im Jahr 1990 im Zusammenhang mit der politischen Transformation in Polen durchgeführt. Aus verfassungsrechtlicher Sicht ist das ZGB kein Rechtsakt von übergeordneter Bedeutung, es gehört zu den sog. einfachen Gesetzen, d.h. in hierarchischer Hinsicht ist es anderen Gesetzen gleichzusetzen. II. Systematik des ZGB Das Zivilrecht (lat. ius civile) stellt einen getrennten Zweig des Rechtssystems dar, der Rechtsnormen umfasst, die zivilrechtliche Verhältnisse zwischen Personen des Privatrechts (natürlichen und juristischen Personen sowie Organisationseinheiten, die keine juristischen Personen sind, denen die Gesetze Rechtsfähigkeit zuerkannt haben) sowie auch die Rechtslage juristischer Personen und Sachen als Subjekte und Gegenstände zivilrechtlicher Verhältnisse und den Inhalt dieser Rechtsverhältnisse regeln. Das ZGB setzt sich aus vier Büchern zusammen: - Buch I: Allgemeiner Teil (Art. 1-125), - Buch II: Eigentum und sonstige Rechte an Sachen (Art. 126-352), - Buch III: Verbindlichkeiten (Art. 353-921 16 ), - Buch IV: Erbschaft (Art. 922-1088). Die obige Teilung des ZGB wurde dem Pandektensystem nachgebildet, welches aus dem späten römischen Recht stammt, durch die deutsche Rechtswissenschaft Anfang des XIX. Jahrhunderts ausgearbeitet und anschließend in Kodifikationen des XIX. und XX. Jahrhunderts übernommen wurde. Zu bemerken ist, dass der polnische Gesetzgeber auf den Einbe- 19