Conversatoria Litteraria 4-5

Conversatoria Litteraria 4-5

KOLEGIUM REDAKCYJNE: Redaktor naczelny: Danuta Szymonik Zespół redakcyjny: Martin Golema (Uniwersytet Mateja Bela, Banská Bystrica) Roman Mnich (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Siedlce) Sławomir Sobieraj (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Siedlce) Andrzej Borkowski (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Siedlce) Sekretarz redakcji: Roman Bobryk

Conversatoria Litteraria Międzynarodowy Rocznik Naukowy 4-5 WSPÓŁCZESNA KOMPARATYSTYKA I JEJ WYMIARY HERMENEUTYCZNE Redakcja tomu: Danuta Szymonik, Roman Bobryk, Roman Mnich Siedlce Banská Bystrica 2012

Recenzent numeru: Prof. Tetiana Bilenko (Drohobycz) Adres redakcji: Conversatoria Litteraria Zakład Teorii Literatury i Antropologii Dzieła Literackiego Instytut Filologii Polskiej Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach ul. Gen. G. Orlicz-Dreszera 19/21, paw. A, pok. 11 08-110 Siedlce Tel./fax: (+48) (25) 643 16 14 e-mail: rbobryk@wp.pl ISBN 978-83-63307-60-8 ISSN 1897-1423 Copyright by Instytut Filologii Polskiej i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach Universytet Mateja Bela, Banská Bystrica

SPIS TREŚCI Słowo od Redakcji..... 9 TEORIA KOMPARATYSTYKI Ivo Pospišil Литературная компаративистика и методология. 13 Елена Криволапова Дневник в русской и западноевропейской культуре: жанр, метод, стиль... 27 ROSYJSKO-NIEMIECKIE ZWIĄZKI KULTUROWO-LITERACKIE Helena Ulbrechtová Русско-немецкие литературные связи: генологические и имагологические аспекты. 39 Юлия Янчаркова Русский художник Юлий Сергиус Юльевич Клевер и Германия. К вопросу о русско-немецких художественных связях... 51 DMYTRO CZYZEWSKI TEORETYK I PRAKTYK KOMPARATYSTYKI Наталия Бедзир Влияние славяноведческих работ Д. Чижевского на исследование восточно- и западнославянских парадигм модернизма и постмодернизма... 65 Галина Шовкопляс Розгляд барокової стилізації трагедії Юрія Косача «Дійство про Юрія Переможця» (1947p.) в межах стильової теорії Дмитра Чижевського.... 73 TEMATYKA ŻYDOWSKA W LITERATURZE Beata Walęciuk-Dejneka Między akceptacją a odrzuceniem portret Żyda w kulturze słowiańskiej. 83

Jolanta Sawicka-Jurek Relacje o fałszywym Mesjaszu żydowskim w pamiętnikach staropolskich 95 Ирина Попова-Бондаренко Своеобразие мотива сада в Еврейских Мелодиях Г. Гейне... 105 Алла Колесник Іван Франко і єврейське питання в Галичині., 111 Юлия Егорова Еврейский вопрос в жизни и творчестве М. Горького.. 119 Wanda Laszczak Judaizm w twórczości i myśli filozoficzno-religijnej Matki Marii (Jelizawiety Skobcowej) 133 Renata Tarasiuk Polsko-żydowskie problemy z tożsamością w narracjach autobiograficznych Agaty Tuszyńskiej i Henryka Dasko 141 WOKÓŁ KOMPARATYSTYKI LEKTURY Dawid Półrolniczak Duchowość barokowa w wybranych dziełach Daniela Naborowskiego i Edwarda Taylora. Podobieństwa i różnice... 159 Magdalena Dąbrowska Hamburg, Getynga, Uppsala, Sztokholm Podróż edukacyjna braci Demidowów (1751-1761)... 173 Александр Смирнов Романтические тенденции в романе А.С. Пушкина Евгений Онегин. 185 Wacław Szymonik Dydaktyzm społeczny w twórczości Jana Amosa Komeńskiego i Iwana Franki... 193 Stefan Simonek Справка о том, как Иоганн Майерхофер попал в русскую литературу... 209 Сергей Савинков, Екатерина Соколова «Вещь в себе» в творчестве А.П. Чехова... 219 Roman Mnich Владимир Соловьёв и Иван Франко: дискурс модернизма.. 231 6

Татьяна Тверитинова Александр Блок и Вильгельм Зоргенфрей: диалог двух поэтов... 241 Анна Попова «Мои дороги счастливые»: поэтика рассказа Г. Аполлинера «Пражский прохожий». 247 Наталья Чувелева Карел Чапек и М. М. Пришвин: скрытый диалог и их роль в культурном пространстве советской и постсоветской России.. 255 Jozef Tatár K slovensko-slovansko-európskej dimenzii tvorby Štefana Krčméryho.. 263 Barbara Witak Mitologizm i mimetyzm postaci ojca: Bruno Schulz i James Joyce... 273 Дарина Блохин Національні мотиви в творчості Лесі Українки (до 99-річчя з дня смерті Л. Українки).... 287 Roman Bobryk Konwicki i Orwell (nawiązania intertekstualne w Małej Apokalipsie). 303 VARIA RECENZJE Roman Bobryk, Jerzy Faryno Sasza Aleksandar Flaker (1924-2010).. 321 Bibliografia prac Prof. Aleksandara Flakera opublikowanych w Polsce (zestawił Roman Bobryk)... 325 Roman Bobryk Н. В. Гоголь: pro et contra. Личность и творчество Н. В. Гоголя в оценке русских писателей, критиков, философов, исследователей. Антология. Том I. Составитель С. А. Гончаров. Комментари Н. Н. Акимовой и К. Г. Исупова. Издательство Русской христианской гуманитарной академии, Санкт-Петербург 2009. 1040 с.... 327 Roman Bobryk Ольга А. Джумайло, Английcкий исповедальнo-филоcофский роман 1980-2000. Ростов-на-Дону, Издательство Южного федeрального университета 2011, 320 c. [ISBN 978-5-9275-0822-8]. 330 7

Martin Golema Ivan Jančovič: Medzi poetikou a interpretáciou. Sondy do slovenskej prózy 20. storočia. Banská Bystrica: Fakulta humanitných vied Univerzity Mateja Bela, 2010, ISBN 978-80-8083-978-9.... 334 Martin Golema Juraj Šuch: Naratívny konštruktivizmus Haydena Whita a Franka Ankersmita. Ostrava: Filozofická fakulta Ostravskej univerzity, 2010, 233 s., ISBN 978-80-7368-935-3.... 336 Ľubomír Kováčik Oksana Blaškiv: Česka i slovacka kuľtura v žitti ta naukovij spadščinni Dmitra Čiževskoho. Siedlce: Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, 2010, 432 s.. 339 Jozef Tatár Smiech, slzy a svet komiky. Monografia štúdií o komike. Editor: Ivan Jančovič. Banská Bystrica: Fakulta humanitných vied Univerzity Mateja Bela v Banskej Bystrici, 2011. 368 s. ISBN 978-80-557-0147-9... 341 Stefan Simonek Roman Mnich: Ivan Franko im Kontext mit Theodor Herzl und Martin Buber. Mit Originalbeiträgen von Ivan Franko, Mathias Acher, J. Karenko, Carpel Lippe, Mychajlo Lozynskyj, Wasyl Szczurat und Osias Waschitz. Antisemitismus und Philosemitismus in Ostgalizien 1886-1916. Hrsg. v. Erhard Roy Wiehn, Konstanz (Hartung-Gorre Verlag) 2012, 134 S.... 344 8

SŁOWO OD REDAKCJI Oddajemy do rąk naszych czytelników kolejny, tym razem podwójny numer Conversatoria Litteraria. Z tego powodu niektóre z publikowanych tu materiałów (zwłaszcza wspomnienie o zmarłym pod koniec 2010 roku Prof. Aleksandarze Flakerze) zdążyły się nieco postarzeć. Najgoręcej za to wszystko przepraszamy wszystkich naszych Autorów i Czytelników. Prace składające się na niniejszy tom podzieliliśmy na sześć grup/rozdziałów pod względem treściowym. W pierwszym znalazły się teksty dotyczące teorii komparatystyki. W drugim artykuły dotyczące rosyjsko-niemieckich związków kulturowo-literackich. Osobny trzeci rozdział zawiera prace dotyczące roli teoretycznych i praktycznych osiągnięć wybitnego literaturoznawcy pochodzenia ukraińskiego Dymitra Czyżewskiego dla współczesnych badań komparatystycznych. Czwartą grupę stanowią prace skupione wokół tematyki żydowskiej w literaturze, poczynając od doby staropolskiej po narracje współczesne. Piąta grupa tekstów, w odróżnieniu od wcześniejszych, nie skupia się wokół jakiegoś tematu szczegółowego. Są to literaturoznawcze lektury dzieł literackich. Ostatni wreszcie dział to Varia oraz blok recenzji. Wprawdzie ostatnie zwłaszcza numery naszego pisma mogą sprawiać wrażenie, że ma ono charakter wyłącznie komparatystyczny, chcielibyśmy jednak stanowczo podkreślić, że nie chcemy się ograniczać do jednej tylko orientacji badawczej i zamykać na inne teksty (i konteksty). Przeciwnie. Chcemy, by pismo miało zawsze charakter otwarty i polifoniczny w najlepszym tego słowa znaczeniu