Udział organów w administracji morskiej w procesie tworzenia planów w ochrony obszarów w Natura 2000 i w procedurach ocen oddziaływania na środowisko Szczecin, dnia 9 grudnia 2010 r. Andrzej Zych Inspektorat Ochrony Wybrzeża Urząd d Morski w Szczecinie
Terenowym organem administracji morskiej sąs Dyrektorzy Urzędów Morskich, podlegający ministrowi właściwemu w do spraw gospodarki morskiej (Ministrowi Infrastruktury), który sprawuje nadzór r nad działalno alnością dyrektorów w urzędów w morskich w zakresie uregulowanym w ustawie z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn.. zm.). Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 7 października 1991 w sprawie utworzenia urzędów w morskich, określenia ich siedziby oraz terytorialnego zakresu działania ania dyrektorów w urzędów w morskich (Dz. U. z 1991 r. Nr 98, poz. 438, z późn.. zm.) określa terytorialny zakres działania ania dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni, w Słupsku S i w Szczecinie.
Obszarowe i formalne granice kompetencji Urzędów w Morskich
Do organów w administracji morskiej należą sprawy z zakresu administracji rządowej związane zane z korzystaniem z morza, m.in.: - ochrona środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem wskutek korzystania z morza, wraz z działalno alnością inspekcyjną, - uzgadnianie decyzji w sprawie wydawania pozwoleń wodnoprawnych i pozwoleń budowlanych na obszarze pasa technicznego, morskich portów w i przystani, morskich wód w d wewnętrznych i morza terytorialnego, jak równier wnież wszelkich innych decyzji dotyczących cych zagospodarowania tego pasa, - budowa, rozbudowa i utrzymywanie systemu zabezpieczania przeciwpowodziowego terenów w nadmorskich i ochrona umocnień brzegowych, wydm i zalesień ochronnych wraz z ochroną pasa nadbrzeżnego, nego, zapewnienie stabilizacji linii brzegowej według stanu z 2000 r. i zapobiegania zanikowi plaż,, monitorowania brzegów w morskich, a także wykonywanie czynności, ci, prac i badań dotyczących cych ustalenia aktualnego stanu brzegów w morskich mające na celu wskazanie koniecznych i niezbędnych działań zmierzających do ratowania brzegów w morskich Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Program ochrony brzegów w morskich (Dz. U. z 2003 r. Nr 67, poz. 621), - sporządzania planów w zagospodarowania przestrzennego morskich wód w wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłą łącznej strefy ekonomicznej, - zarząd d nad morzem terytorialnym i morskimi wodami wewnętrznymi oraz nad gruntami pokrytymi tymi wodami.
Położenie obszarów w morskich Rzeczypospolitej Polskiej z uwzględnieniem projektowanych zmian w ustawie z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn. zm.) wprowadzonych projektem ustawy z dnia.. 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw
Ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 3 r. Nr 153, poz. 1502, z późn.. zm.) określa położenie prawne obszarów morskich Rzeczypospolitej, pasa nadbrzeżnego nego oraz organy administracji morskiej i ich kompetencje. Obszarami morskimi Rzeczypospolitej Polskiej są: s 1. morskie wody wewnętrzne, 2. morze terytorialne, 3. morska strefa przyległa a (wprowadzona projektem ustawy z dnia.. 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw przyjętym w dniu 13 września 2010 r. przez Komitet Rady Ministrów), 4. wyłą łączna strefa ekonomiczna.
1. Morskimi wodami wewnętrznymi są: s a) część Jeziora Nowowarpieńskiego i część Zalewu Szczecińskiego wraz ze Świną i Dziwną oraz Zalewem Kamieńskim, znajdująca się na wschód d od granicy państwowej między Rzeczpospolitą Polską,, a Republiką Federalną Niemiec, oraz rzeka Odra pomiędzy Zalewem Szczecińskim a wodami portu Szczecin, b) część Zatoki Gdańskiej zamknięta linią podstawową,, (zapis zmieniony i wprowadzony projektem ustawy z dnia 2010 r. ( ), c) część Zalewu Wiślanego, znajdująca się na południowy zachód d od granicy państwowej między Rzeczpospolitą Polską, a Federacją Rosyjską na tym Zalewie, d) wody portów w określone od strony morza linią łącz czącą najdalej wysunięte w morze stałe e urządzenia portowe, stanowiące integralną część systemu portowego, e) wody morskie między linią podstawową morza terytorialnego a linią brzegową (nowy zapis wprowadzony projektem ustawy z dnia 2010 r. ( ).(
2. Morzem terytorialnym Rzeczypospolitej Polskiej jest obszar wód w morskich o szerokości 12 mil morskich (22 224 m), liczonych od linii podstawowej tego morza z uwzględnieniem postanowień zawartych umów w międzynarodowych, określaj lających przebieg granic państwowych Rzeczypospolitej Polskiej na wodach morskich. (zapis zmieniony i wprowadzony projektem ustawy z dnia 2010 r. ( ).( Linię podstawową morza terytorialnego stanowi linia najniższego stanu wody wzdłuż wybrzeża a lub zewnętrzna granica morskich wód w wewnętrznych. Zewnętrzn trzną granicę morza terytorialnego stanowi linia, której każdy punkt jest oddalony o 12 mil morskich od najbliższego punktu linii podstawowej. 3. Morska strefa przyległa - przylega do morza terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej, jej szerokość to 12 mil morskich. Zewnętrzn trzną granicę morskiej strefy przyległej ej stanowi linia, której każdy punkt jest oddalony o 24 mile morskie od najbliższego punktu linii podstawowej. (nowy zapis wprowadzony projektem ustawy z dnia 2010 r. ( ).( 4. Wyłą łączna strefa ekonomiczna jest położona ona na zewnątrz morza terytorialnego i przylega do tego morza. Obejmuje ona wody, dno morza i znajdujące się pod nim wnętrze ziemi. Granice wyłą łącznej strefy ekonomicznej określaj lają umowy międzynarodowe. W razie braku umów międzynarodowych, Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może określi lić przebieg granicy wyłą łącznej strefy ekonomicznej.
Pas nadbrzeżny ny przebiega wzdłuż wybrzeża a morskiego, stanowi obszar lądowy l przyległy y do brzegu morskiego, w skład którego wchodzi: - pas techniczny (strefa wzajemnego bezpośredniego oddziaływania morza i lądu, l jest obszarem przeznaczonym do utrzymania brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpieczeństwa i ochrony środowiska, - pas ochronny (obszar, w którym działalno alność człowieka wywiera bezpośredni wpływ na stan pasa technicznego).
Położenie obszarów w morskich
Nadzór r nad obszarami morskimi Natura 2000 wyznaczonymi w województwie zachodniopomorskim na podstawie zapisów w ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn.. zm.)
Art. 5 ust. 2d ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody rody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn.. zm.) definiuje pojęcie obszaru morskiego jako: obszar morski polski obszar morski w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn.. zm.). Art. 27a ust. 2 ustawy o ochronie przyrody określa sprawującego nadzór nad obszarami Natura 2000: Nadzór r nad obszarem Natura 2000 lub proponowanym obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty, znajdującym się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1, sprawuje właściwy w regionalny dyrektor ochrony środowiska lub na obszarach morskich - dyrektor urzędu morskiego, z zastrzeżeniem eniem art. 32 ust. 5, 5 który mówi, m że w w przypadku gdy obszar Natura 2000 obejmuje w całości ci lub w częś ęści obszar parku narodowego, sprawującym nadzór r nad obszarem Natura 2000 jest dyrektor parku narodowego.
W myśl l powyższych przepisów w Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie sprawuje nadzór r nad obszarami Natura 2000 (na całym obszarze lub jego częś ęści) wyznaczonymi na obszarach morskich, tj.: - obszary specjalnej ochrony ptaków w Natura 2000 (OSO): OSO Zalew Szczeciński ski (kod obszaru PLB320009), OSO Zalew Kamieński i Dziwna (kod obszaru PLB320011) wyznaczone na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie obszarów w specjalnej ochrony ptaków w Natura 2000 (Dz. U. z 2008 r. Nr 198, poz. 1226); Na chwilę obecną,, z uwagi na fakt, że e OSO Zatoka Pomorska (kod obszaru PLB990003), zlokalizowany jest równier wnież w granicach Wolińskiego Parku Narodowego, zgodnie z obowiązuj zującymi przepisami nadzór r nad tym obszarem sprawuje Dyrektor Wolińskiego Parku Narodowego. W projekcie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia.. 2010 r. w sprawie obszarów w specjalnej ochrony ptaków w uwzględniono propozycję zmiany granicy OSO Zatoka Pomorska (kod obszaru PLB990003). Obszary morskie znajdujące się w granicach Wolińskiego Parku Narodowego zostały y przyporządkowanego do OSO Delta Świny (kod obszary PLB320002), w celu jednoznacznego rozstrzygnięcia kompetencji na obszarach siedliskowych i ptasich w rejonie Zatoki Pomorskiej. Stosowne zmiany (map, powierzchni obszarów) zostały wprowadzone do projektu rozporządzenia. Zatem nadzór r na OSO Zatoka Pomorska sprawował będzie Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie.
- specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 (SOO): Ostoja na Zatoce Pomorskiej (kod obszaru PLH990002), Ujście Odry i Zalew Szczeciński ski (kod obszaru PLH320018) - uznane za obszary mające znaczenie dla wspólnoty, zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn.. zm.), na podstawie Decyzji Komisji Europejskiej z dnia 12 grudnia 2008 r. - przyjmującej na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG, drugi zaktualizowany wykaz terenów w mających znaczenie dla Wspólnoty, składaj adających się na kontynentalny region biogeograficzny (Commission( Decision of 12 December 2008 adopting, pursuant of Council Directive 92/43/EEC, a second updated list of sites of Community importance for the Continental biogeografical region). W myśl l niniejszej decyzji wszystkie dotychczas projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 otrzymuj ymują status obszarów w o znaczeniu wspólnotowym, a więc c pełnoprawnych obszarów w Natura 2000.
Obszary Natura 2000 wyznaczone na polskich obszarach morskich
16 obszarów w Natura 2000 wyznaczonych na polskich obszarach morskich kod nazwa obszaru sprawujący nadzór obszaru PLH320018 Ujście Odry i Zalew Szczeciński RDOŚ Szczecin, UM Szczecin PLB320009 Zalew Szczeciński RDOŚ Szczecin, UM Szczecin PLH320019 Wolin i Uznam Woliński PN PLB320002 Delta Świny Woliński PN PLB320011 Zalew Kamieński i Dziwna RDOŚ Szczecin, UM Szczecin PLH990002 Ostoja na Zatoce Pomorskiej UM Szczecin PLB990003 Zatoka Pomorska Woliński PN PLC990001 Ławica Słupska UM SłupskS PLB990002 Przybrzeżne Wody Bałtyku Słowiński PN PLH220023 Ostoja SłowiS owińska Słowiński PN PLB220005 PLH220032 PLB220004 PLH220044 Zatoka Pucka RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia Zatoka Pucka i Półwysep P Helski RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia Ujście Wisły RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia Ostoja w Ujściu Wisły RDOŚ Gdańsk, UM Gdynia PLB280010 PLH280007 Zalew Wiślany Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana RDOŚ Gdańsk, RDOŚ Olsztyn, UM Gdynia RDOŚ Gdańsk, RDOŚ Olsztyn, UM Gdynia
Obszary specjalnej ochrony ptaków w Natura 2000 w województwie zachodniopomorskim wyznaczone na obszarach morskich
Specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 w województwie zachodniopomorskim wyznaczone na obszarach morskich
Bałtyckie Obszary Chronione HELCOM BSPA List nominacyjny Ministra Środowiska z 31.12.2009. Nominacja dodatkowych 5 obszarów: - PLH320018 Ujście Odry i Zalew Szczeciński, - PLB990003 Zatoka Pomorska, - PLB990002 Przybrzeżne Wody Bałtyku, - PLC990001 Ławica Słupska, S - PLB220004 Ujście Wisły.
Art. 31 ustawy o ochronie przyrody mówi, m że: Sprawujący nadzór r nad obszarem Natura 2000 sporządza i przekazuje Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, co 6 lat w odniesieniu do specjalnego obszaru ochrony siedlisk oraz co 3 lata w odniesieniu do obszaru specjalnej ochrony ptaków, ocenę realizacji ochrony tego obszaru, zawierającą informacje dotyczące ce podejmowanych działań ochronnych oraz wpływu tych działań na stan ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków w roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, a także e wyniki monitorowania i nadzoru tych działań. Ponadto organ sprawujący nadzór r nad obszarem Natura 2000 zobowiązany zany jest do: - wykonywania działań ochronnych wynikających z zapisu planu ochrony dla obszaru Natura 2000, - wykonania i umieszczenia tablic informujących o nazwie formy ochrony przyrody, zgodnie z art. 115 ust. 2 ustawy z dnia o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 z późn.. zm.) o wzorze określonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2004 r. w sprawie wzory tablic (Dz. U. z 2004 r. Nr 268, poz. 2665).
Tworzenie planów w ochrony obszarów w Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej na przykładzie projektu Urzędu Morskiego w Szczecinie.
Art. 28 ust. 11 pkt 4 ustawy o ochronie przyrody mówi, m że Planu zadań ochronnych nie sporządza się dla obszaru Natura 2000 lub jego częś ęści ( ):( znajdującego się w obszarach morskich. Art. 29 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody określa sporządzaj dzającego plany ochrony dla obszarów w Natura 2000: Projekt planu ochrony dla obszaru Natura 2000 lub jego częś ęści sporządza sprawujący nadzór r nad obszarem. Urząd d Morski w Szczecinie w dniu 25 stycznia 2010 r. złożyłz wniosek Projekty planów w ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim na konkurs 7/2009 Plany ochrony dla obszarów w Natura 2000 i innych obszarów w chronionych", organizowany przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych w Warszawie - Instytucję Wdrażaj ającą dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, V osi priorytetowej Ochrona przyrody i kształtowanie towanie postaw ekologicznych", w ramach działania ania 5.3 Opracowanie planów w ochrony obszarów w chronionych.
Zgodnie z punktem 23 Szczegółowego opisu priorytetów w Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 dla działania ania 5.3 Opracowanie planów w ochrony (wersja dokumentu 3.4 z 5 lipca 2010 r.), maksymalny udział dofinansowania w wydatkach kwalifikowanych na poziomie projektu wynosi dla urzędów w morskich - 100%. We wniosku przyjęto procentowy podział: : współfinansowanie budżetu państwa - 15 %, finansowanie podlegające refundacji UE - 85 %. Wnioskowana kwota 100 % kosztów w kwalifikowanych. Wniosek na łączn czną kwotę 1901817,00 zł z (1616544,00 złz dofinansowanie z EFRR), został zarejestrowany w Krajowym Systemie Informatycznym i otrzymał numer identyfikacyjny: POIS.05.03.00-00 00-280/10. W dniu 27 maja 2010 r. decyzją pana Stanisława awa Gawłowskiego - Sekretarza Stanu w Ministerstwie Środowiska został wpisany na listę rankingową projektów w zatwierdzonych do dofinansowania w ramach konkursu 7/2009. Wniosek przeszedł ocenę formalną,, merytoryczną I i II stopnia, do dnia 20 grudnia 2010 r. zostanie podpisana umowa o dofinansowanie projektu.
Projekt obejmuje zadania realizowane od 2011 r. do 2013 r., mające na celu stworzenie narzędzi umożliwiaj liwiających skuteczną ochronę 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, poprzez opracowanie dla nich dokumentacji i projektów w planów w ochrony. W ramach projektu zostanie wykonana dokumentacja i projekty planów w ochrony, zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z 2010 r. Nr 64, poz. 401), ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn.. zm.) i ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze eczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227, z późn.. zm.) - dla następuj pujących obszarów w Natura 2000: - obszary specjalnej ochrony ptaków w Natura 2000: 1) Zatoka Pomorska (kod obszaru PLB990003); 2) Zalew Szczeciński ski (kod obszaru PLB320009); 3) Zalew Kamieński i Dziwna (kod obszaru PLB320011), - specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000: 4) Ostoja na Zatoce Pomorskiej (kod obszaru PLH990002); 5) Ujście Odry i Zalew Szczeciński ski (kod obszaru PLH320018).
W ramach projektu wykonane zostaną także e tablice urzędowe z nazwami obszarów w Natura 2000 (zgodnie z zapisami rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2004 r. w sprawie wzoru tablic - Dz. U. z 2004 r. Nr 268, poz. 2665), foldery opisujące ich walory przyrodnicze wraz z informacjami o projekcie oraz strona internetowa będąca b źródłem informacji o realizowanym projekcie, ogólnodost lnodostępną bazę przyrodniczą i elektronicznym informatorem mapowym o obszarach Natura 2000.
Udział Urzędów w Morskich w procedurach ocen oddziaływania na środowisko na podstawie zmian wprowadzonych ustawą z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze eczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 119, poz. 804)