Finansowanie ochrony zdrowia Polska na tle najmniej zamożnych krajów OECD dr Christoph Sowada - Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ile wydajemy na zdrowie? Skąd pochodzą środki? Dokąd płyną pieniądze? Jak bardzo różnimy się od krajów o podobnym PKB? 2
Trendy w wydatkach na ochronę zdrowia na osobę (w USD PPP) w Polsce i w wybranych krajach, lata 1990-2009 3
Całkowite wydatki na ochronę zdrowia w PKB (%) w Polsce i wybranych krajach, lata 1995-2006 4
Państwa członkowskie OECD z PKB per capita poniżej 25000 US$ (PPP) (2010 r.) PKB per capita (USD) Słowacja 23 251 Węgry 20 545 Estonia 20 384 Polska 19 884 Turcja 15 603 Chile 15 106 Meksyk 14 838 5
Trendy w wydatkach na ochronę zdrowia w Polsce w latach 1995-2009 (wybrane lata) 1995 2000 2005 2008 2009 Całkowite wydatki na zdrowie (mln zł) 18 466 41 098 61 200 89 307 98 975 Całkowite wydatki na zdrowie na osobę (USD PPP) 409.6 583.4 856.6 1264.7 1394.3 Całkowite wydatki na zdrowie jako % PKB 5.5 5.5 6.2 7.0 7.4 Wydatki publiczne na zdrowie jako % całkowitych wydatków na zdrowie Wydatki prywatne na zdrowie jako % całkowitych wydatków na zdrowie Bezpośrednie wydatki ludności (OOP) jako % całkowitych wydatków na zdrowie 72.9 70.0 69.3 72.2 72.2 27.1 30.0 30.6 27.7 27.6 27.1 30.0 26.1 22.4 22.2 Bezpośrednie wydatki ludności (OOP) jako % prywatnych 100 100 88.6 86.2 88.4 wydatków na zdrowie a Wydatki na dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne jako % całkowitych wydatków na zdrowie 0 0.2 0.6 0.6 0.6 6
Udział wydatków na ochronę zdrowia (HF.1-HF.3) w PKB w latach 2000-2009 (%). 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Słowacja 5,50 5,51 5,63 5,82 7,21 7,05 7,34 7,74 8,00 9,12 Węgry 7,03 7,15 7,54 8,32 8,00 8,33 8,11 7,46 7,22 7,45 Estonia 5,29 4,86 4,85 4,99 5,14 5,02 5,02 5,24 6,11 7,01 Polska 5,52 5,86 6,34 6,24 6,20 6,21 6,20 6,43 7,00 7,37 Turcja 4,95 5,16 5,36 5,34 5,37 5,45 5,81 6,04 6,07 9,60 Chile 6,62 6,75 6,73 7,46 7,06 6,91 6,62 6,90 7,50 8,39 Meksyk 5,07 5,45 5,62 5,78 5,98 5,87 5,68 5,78 5,84 6,41 7
Całkowite wydatki per capita (USD PPP) na ochronę zdrowia (HF.1-HF.3) w latach 2000-2009. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Słowacja 604 664 730 791 1057 1139 1350 1619 1859 2084 Węgry 853 970 1114 1283 1305 1411 1486 1433 1495 1511 Estonia 522 521 582 669 759 831 960 1113 1331 1393 Polska 583 642 733 748 807 857 934 1078 1265 1394 Turcja 433 423 442 447 520 591 712 798 902.. Chile 615 656 671 781 798 843 863 959 1092 1186 Meksyk 508 552 584 629 688 731 776 842 892 918 8
Brak jednoznacznej zależności pomiędzy wysokością PKB i udziałem wydatków na ochronę zdrowia w PKB Wysokość PKB determinuje wysokość wydatków na zdrowie per capita Czy udział wydatków na zdrowie w PKB i wydatki per capita są właściwymi miarami dla oceny sytuacji sektora? 9
Udział wydatków publicznych (HF.1) w wydatkach całkowitych na zdrowie (%) w latach 2000-2009. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Słowacja 89,39 89,29 89,06 88,32 73,77 74,40 68,32 66,85 67,77 65,69 Węgry 70,74 68,98 70,21 72,84 72,39 72,30 72,54 70,32 70,98 69,71 Estonia 77,16 78,65 77,12 77,00 75,55 76,70 73,25 75,58 77,81 75,31 Polska 70,03 71,90 71,16 69,91 68,58 69,30 69,90 70,84 72,24 72,16 Turcja 62,93 68,07 70,68 71,92 71,25 67,84 68,34 67,83 73,02 *75,10 Chile 52,10 53,54 54,51 38,81 39,88 40,04 42,13 43,20 43,99 47,38 Meksyk 46,56 44,81 43,87 44,17 45,16 45,03 45,22 45,40 46,92 48,26 10
Struktura wydatków całkowitych na ochronę zdrowia w 2009 roku (%). 11
Publiczne wydatki per capita (USD PPP) na ochronę zdrowia (H.F.1) w latach 2000-2009. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Słowacja 540 593 650 699 780 848 922 1082 1260 1369 Węgry 603 669 782 935 944 1020 1078 1007 1061 1053 Estonia 403 410 449 515 573 637 703 842 1036 1049 Polska 409 461 521 523 554 594 653 764 914 1006 Turcja 272 288 313 321 370 401 487 541 659 *719 Chile 320 351 366 303 318 337 364 414 481 562 Meksyk 237 247 256 278 311 329 351 382 418 443 12
Prywatne wydatki per capita (USD PPP) na ochronę zdrowia (H.F.1) w latach 2000-2009. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Słowacja 64 71 80 92 277 292 428 537 599 715 Węgry 250 301 332 349 360 391 408 425 434 458 Estonia 118 111 133 154 182 191 251 259 275 290 Polska 175 180 211 225 253 262 280 314 350 385 Turcja 160 135 130 125 149 190 226 257 243.. Chile 295 305 305 478 480 505 500 544 612 624 Meksyk 272 305 328 351 378 402 425 460 473 475 13
Bezpośrednie wydatki gospodarstw domowych per capita (USD PPP) na ochronę zdrowia (HF.2.3) w latach 2000-2009. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Słowacja 64 71 80 92 203 257 350 425 469 533 Węgry 224 269 293 304 305 336 342 348 357 358 Estonia 104 99 117 136 162 170 241 244 262 282 Polska 175 180 186 198 227 224 239 261 284 310 Turcja 120 97 88...... 153 167.... Chile...... 304 310 328 328 351 399 403 Meksyk 259 289 311 332 357 378 398 428 440 439 14
Wydatki prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych w 2009 per capita (USD PPP) Węgry - 41 Polska 8 Estonia 3 Chile 221 Meksyk - 36 15
Udział wydatków publicznych w wydatkach całkowitych na zdrowie w Polsce jest wyższy niż w większości pozostałych krajów Publiczne wydatki na zdrowie per capia wyraźnie zależą od wysokości PKB per capita Prywatne wydatki na zdrowie per capita w Polsce są jednymi z najniższych w porównywanej grupie Poza Chile PUZ nie odgrywa znaczącej roli w finansowaniu ochrony zdrowia 16
Wydatki bieżące wg dostawców dóbr i usług (udział w %) Szpitale Zakłady opieki pielęgnacyjnej Świadczeniodawcy opieki ambulatoryjnej Dostawcy leków i sprzęty medycznego 2007 2010 2007 2010 2007 2010 2007 2010 Słowacja 27,1 25,7 0 0 25,9 27,6 37,6 36,8 Węgry 32,7 31,2 3,4 3,5 22,1 21,6 35,5 37,0 Estonia 46,0 45,3 2,4 2,9 21,3 22,6 25,2 24,5 Polska 32,9 35,4 1,3 1,5 27,4 24,7 33,9 29,0 Turcja 40,9 0,0 16,7 34,5 Chile Meksyk * 16,0 16,3-40,2 40,5 29,1 28,4 17
Rodzaj świadczenia 2004 2008 2010 2011 Podstawowa opieka zdrowotna mln PLN 3507.6 5833.9 7248,8 7 335 % 11.5 11.8 12.8 12,6 Specjalistyczna opieka ambulatoryjna mln PLN 2032.9 3940.4 4196,9 4 437 Leczenie szpitalne (w tym programy terapeutyczne (lekowe)) % 6.7 8.0 7,4 7,62 mln PLN 13241.2 23802.1 26905,7 27 552 % 43.4 48.2 47,5 47,32 Opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień mln PLN 1026.3 1677.9 1953,8 2 015 % 3.4 3.4 3.5 3,46 Rehabilitacja lecznicza mln PLN 814.6 1561.3 1768,9 1 830 Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej oraz opieka paliatywna i hospicyjna % 2.7 3.2 3.1 3,14 mln PLN 466.8 912.0 1163,5 1 242 % 1.6 2.0 2,1 2,13 Leczenie stomatologiczne mln PLN 909.1 1738.8 1689,3 1 710 % 3.0 3.5 3.0 2,94 Lecznictwo uzdrowiskowe mln PLN 324.2 475.4 536,6 561 % 1.1 1.0 1.0 0,96 Pomoc doraźna i transport sanitarny mln PLN 881.7 30.5* 35.8* 1 500 Profilaktyczne programy zdrowotne (finansowane ze środków własnych NFZ) % 2.9 0.1 0.1 2,57 mln PLN 0 94.9 130,9 147 % 0.0 0.2 0.2 0,25 Świadczenia zdrowotne kontraktowane odrębnie mln PLN 771.7 1156.0 1385.8 1 464 Sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze i lecznicze środki techniczne % 2.5 2.3 2.5 2,51 mln PLN 386.4 577.0 589.9 624 % 1.3 1.2 1.0 1,07 Refundacja leków mln PLN 6118.4 7367.0 8546,3 8 832 % 20.1 14.9 15.1 15,17 Koszt świadczeń udzielonych za granicą mln PLN 6.2 154.6 228,1.6 320 % 0.0 0.2% 0.4 0.55 Ogółem mln PLN 30487.4 49348.7 56643,9 57 904 % 100 100 100 100
Polska wykazuje najbardziej zrównoważony podział środków na dostawców dóbr i usług Udział szpitali dużo niższy niż sugeruje to budżet NFZ 19
Dziękuję za uwagę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego