KOMENDA GŁÓWNA ŻANDARMERII WOJSKOWEJ ODDZIAŁ PROFILAKTYKI ZATWIERDZAM... MINISTER OBRONY NARODOWEJ Bogdan KLICH PROGRAM PROFILAKTYCZNY ŻANDARMERII WOJSKOWEJ Z ZAKRESU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA 2011-2016 K O M E N D A N T gen. bryg. Mirosław ROZMUS Warszawa 2010r.
SPIS TREŚCI I. PODSTAWA..3 II. DOŚWIADCZENIA I WNIOSKI 3 II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU... 10 IV. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU...11 V. ZADANIA....12 VI. SZCZEGÓŁOWY ZAKRES ZADAŃ PROGRAMU... 17 6.1. Zadania dla KGŻW. Obszar I. Profilaktyka...17 6.2. Zadania dla KGŻW. Obszar II Ograniczenie podaży...20 6.3. Zadania dla KGŻW. Obszar III.Badania i monitoring...22 6.4. Zadania dla jednostek terenowych ŻW. Obszar I. Profilaktyka...25 6.2. Zadania dla jednostek terenowych ŻW. Obszar II. Ograniczenie podaży...29 6.3. Zadania dla jednostek terenowych ŻW. Obszar III.Badania i monitoring...31 VII. BIBLIOGRAFIA...33 2
I. PODSTAWA. 1000. Podstawą powstania Programu profilaktycznego ŻW z zakresu przeciwdziałania narkomanii w Siłach Zbrojnych RP na lata 2011-2016, były dokumenty i akty normatywne, nakładające na Żandarmerię Wojskową obowiązek realizacji czynności związanych z problematyką narkomanii, należą do nich: Krajowy Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011 2016, Strategia MON w sprawie, umacniania dyscypliny, przeciwdziałania uzależnieniom oraz zapobiegania patologiom społecznym w SZRP w latach 2010 2015; Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 roku o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz.U.Nr 123, poz.1353 z poźń. zm.); Ustawę z dnia 29 lipca 2005 roku o Przeciwdziałaniu Narkomanii (Dz.U.Nr 179, poz. 1485), Ustawa z dnia 08.10.2010r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i ustawy o państwowej inspekcji sanitarnej. 1001. Przy opracowaniu programu korzystano także z analizy wcześniejszych działań wynikających z Programu profilaktycznego ŻW z zakresu przeciwdziałania narkomanii na lata 2006 2010 oraz wyników badań ankietowych dotyczących problematyki zagrożeń narkotykowych, realizowanych przez ŻW. II. DOŚWIADCZENIA I WNIOSKI. 2000. W oparciu o analizę doświadczeń lat ubiegłych, realizacje programu przeciwdziałania narkomanii w latach 2006 2010 można podsumować działalność profilaktyczna i postawić kilka szczególnie ważnych tez do pracy na kolejne lata. Program rozpoczęty w 2006 1 rok, był pionierski, był czasem stopniowego wdrażania poszczególnych zadań, nawiązywania współpracy z instytucjami i organizacjami zajmującymi się przeciwdziałaniem narkomanii. To także czas organizowania pracy profilaktycznej w zakresie profilaktyki narkotykowej oraz szukania sposobów, by była efektywna. Lata 2006 2008 były okresem, kiedy główny nacisk w działalności profilaktycznej kładziony był na żołnierzy zasadniczej służby wojskowej. 1 Szczegółowe dane z działalności ŻW w zakresie przeciwdziałania narkomanii za lata 2006, 2007, 2008, 2009 dostępne są w KGŻW. 3
Zintensyfikowane działania kontrolne miały zapobiegać wprowadzania zagrożeń związanych z narkotykami na teren jednostek wojskowych przez np. powracających z przepustek żołnierzy służby zasadniczej. W 2006 roku, profilaktyką zaplanowano objąć także potencjalnych kandydatów na żołnierzy, czyli uczniów szkół. To właśnie w tamtym czasie, poszukiwano najlepszych metod realizacji tego nowego dla ŻW zadania i rozpoczęto nawiązywanie współpracy z dyrekcjami szkół. Lata 2007 2008 były czasem ciężkiej pracy, związanej z realizacją zadań, ale także wyboru najlepszych metod pracy profilaktycznej. To także rozkwit szeroko prowadzonej działalności profilaktycznej, zwłaszcza wobec żołnierzy służby zasadniczej, nie tylko w jednostkach wojskowych, ale również wobec uczniów w szkołach cywilnych. Rok 2009 był okresem szczególnych zmian. Po pierwsze profesjonalizacja armii i związana z tym likwidacja służby zasadniczej spowodowała, że charakter zadań uległ modyfikacji praca profilaktyczna została skierowana na żołnierzy zawodowych. Żandarmi elastycznie dostosowywali się do nowych wyzwań w zakresie profilaktyki narkotykowej, kierując działania na szkolenia edukacyjno-profilaktyczne i instruktażowe dla żołnierzy zawodowych, z równoczesnym zmniejszeniem działań kontrolnych, które na bardzo szeroką skalę realizowane były wobec żołnierzy zasadniczej służby wojskowej. Po drugie, wraz ze zmianą właściwości przedmiotowo podmiotowej ŻW wynikającej, z nowelizacji kodeksu postępowania karnego ograniczeniu uległ zakres działań dochodzeniowo śledczych prowadzonych przez ŻW. W aspekcie przestępstw przeciwko ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Dla porównania w 2006 roku jednostki organizacyjne ŻW wszczęły 361 postępowań przygotowawczych o przestępstwa określone w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, które zostały popełnione przez 387 żołnierzy, w tym 29 żołnierzy zawodowych, zaś w 2009 r. wszczęto zaledwie 38 takich postępowań, które zostały popełnione przez 42 żołnierzy. 2001. Znaczący obszar wiedzy o skali problemów związanych z narkomanią w SZRP, ujawniły badania ankietowe przeprowadzone przez Żandarmerię Wojskową 2. W ramach, których celem było sprawdzenie obszarów wiedzy, żołnierzy zawodowych w zakresie różnych aspektów związanych z narkotykami oraz postaw, jakie reprezentują żołnierze zawodowi wobec narkotyków. Należy zaznaczyć, że wyniki badań należy traktować z pewnym dystansem z uwagi na ograniczenia techniczne 2 Szygendowska, A. (2010) Sprawozdanie z realizacji Programu profilaktycznego ŻW z zakresu przeciwdziałania narkomanii na lata 2006 2010, za rok 2009, Warszawa. 4
możliwości w zakresie pełnej kontroli metodologicznej przeprowadzanych badań. Ankietowani żołnierze w badaniach prowadzonych przez ŻW ujawnili wysoki poziom wiedzy (niemal w 100%), na temat ogólnych zagrożeń karnych związanych z zażywaniem narkotyków. Wyniki badań ujawniły, że ankietowani posiadają wiedzę prawną, dotyczącą konkretnych przepisów prawa związanych z używaniem środków psychoaktywnych oraz konsekwencji grożących za ich łamanie. Założenie to stanowi punkt wyjścia dla ŻW do dalszej, szczegółowej profilaktyki prawnej dotyczącej przepisów i ich interpretacji, którą planuje się poszerzyć o zagadnienia związane z nowelizacją przepisów prawnych w aspekcie np. tzw. dopalaczy i środków zastępczych 3. Ankietowani przez ŻW żołnierze w ponad 95% uznają zażywanie środków odurzających na terenie jednostki wojskowej za złe. Uważają także, że marihuana oraz amfetamina (na własny użytek) nie powinna być zalegalizowana (ponad 75% w przypadku marihuany i analogicznie ponad 90% w przypadku amfetaminy). Odpowiedzi dotyczące niechęci do legalizowania narkotyków pozwalają wnioskować, że w wielu żołnierzach ma obawy dotyczące tego, że taka legalizacja może spowodować utrudnienia w funkcjonowaniu SZRP. Badania ankietowe ujawniły również, że wiedza żołnierzy SZRP na temat zagadnień związanych z uzależnieniem oraz zagrożeniami związanymi z działaniem środków psychoaktywnych na człowieka jest wciąż niewystarczająca. Wielu żołnierzy ma problem ze zdefiniowaniem, czym jest uzależnienie (niemal 60% ankietowanych), trudności też budzi ocena wpływu ww. środków na organizm człowieka. Nie znając rzetelnej i pełnej wiedzy o realnym wpływie środków psychoaktywnych na organizm człowieka i zagrożeń związanych z substancjami psychoaktywnymi mogą oni stanowić pewną grupę ryzyka. W związku z tym nowy program obejmuje niezbędne działania profilaktyczno edukacyjne, szkoleniowe oraz dystrybucję różnego rodzaju materiałów, po to, by przekazywać rzetelną wiedzę na temat substancji psychoaktywnych, ich działania i zagrożeń. Ważnym aspektem realizowanych zajęć profilaktycznych było określenie stanu przygotowania żołnierzy, a w szczególności kadry dowódczej do sposobu postępowania z żołnierzami, wobec których istnieje podejrzenie, ze mogą być pod wpływem środków odurzających. Informacja ta wydaje się być bardzo ważna, w aspekcie doboru treści do zajęć profilaktycznych. Niezbędne jest przygotowanie kadry dowódczej w jaki sposób postępować w takich sytuacjach, nie tylko w aspekcie 3 Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 8.10.2010r. oraz nowelizacja Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej 5
prawnym, ale szeroko rozumianego bezpieczeństwa, własnego, osób postronnych, otoczenia, a także osoby znajdującej się pod wpływem środka psychoaktywnego. Zadania te zostały ujęte do realizacji w nowym programie w formie pogadanek, instruktaży i warsztatów, w ramach których każdy z uczestników miałby możliwość przećwiczenia sposób reagowania w określonych sytuacjach. 2002. Podsumowując realizacje poprzedniego Programu profilaktycznego ŻW z zakresu przeciwdziałania narkomanii na lata 2006 2010 należy uwzględnić najważniejsze wnioski do działania na kolejne lata. Po pierwsze szkolenia w zakresie profilaktyki będą podstawową formą realizowanych przez Żandarmerię czynności w zakresie problematyki narkomanii i narkotyków. Duży nacisk położony będzie na szkolenia instruktażowe żołnierzy zawodowych z zakresu procedur zachowania w sytuacjach związanych z narkotykami na terenie jednostki wojskowej oraz podejmowania działania wobec żołnierzy, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie, że znajdują się pod wpływem środka odurzającego. W realizowanych działaniach profilaktycznych w kolejnych latach dużo uwagi zostanie poświęcone na ukazywanie działań substancji psychoaktywnych na człowieka, w ujęciu wielotorowym, zawierając w nich tematykę obalania mitów szczególnie mocno funkcjonujących u żołnierzy (takich jak np., że amfetamina wpływa na rozwój zdolności umysłowych ) oraz skutków zażywania tych środków, doraźnych jak i długofalowych. Działania profilaktyczne skierowane będą także do tych żołnierzy, którzy są, lub będą uczestnikami misji wojskowych pokojowych lub stabilizacyjnych. 2003. Z działań realizowanych w ramach poprzedniego programu jasno wynika, ze działania profilaktyczne powinny być dalej kontynuowane wśród młodych ludzi, takich, których postawy społeczne dopiero zaczynają się kształtować. Szczególnie wobec środowisk rodzin wojskowych oraz klas o profilu wojskowym, gdzie młodzież deklaruje chęć podjęcia aktywności zawodowej związaną ze służbami mundurowymi. Działania profilaktyczne kierowane do potencjalnych poborowych, dzieci i młodzieży przynoszą oczekiwane efekty. W związku z powyższym planuje się objęcie działaniami polegającymi na dystrybuowaniu plakatów o charakterze profilaktycznym związanych z zagrożeniem środkami odurzającymi w tym tez dopalaczami np. na terenie klubów garnizonowych, uczelni cywilnych i wojskowych oraz w obiektach WKU. 2004. Opierając się na wnioskach i informacjach zwrotnych z poprzedniego programu, można zaobserwować, że działania o charakterze kontrolnym, budzą niechęć środowisk wojskowych do tego rodzaju działań profilaktycznych. Dodatkowo proces 6
uzawodowienia armii wymusza odejście od praktyki badań tzw. przesiewowych na zawartości w organizmie środków odurzających. Przy planowaniu tego typu czynności kontrolno - wykrywczych należy pamiętać o przestrzeganiu uprawnień Żandarmerii Wojskowej w tym zakresie, które są znacznie ograniczone. Obecne przepisy prawne wymagają jasnej przesłanki do prowadzenia ww. badań ze strony przełożonego lub dowódcy jednostki. 2005. Z doświadczeń wynikających z pięcioletniej realizacji poprzedniego programu wydaje się być także zasadne, by w kolejnym programie ustalić wyraźny podział kompetencyjny zadań. Nowy program rozdziela zadania dla jednostki nadrzędnej Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej, poszczególnych jej zarządów i komórek organizacyjnych oraz dla podległych jednostek terenowych. Rozwiązanie ma to na celu zmotywowanie do działania wszystkich zaangażowanych podmiotów na rzecz przeciwdziałania narkomanii i przekazania części odpowiedzialności za realizacje określonych czynności wynikających z planu. 2006. Kolejnym ważnym zadaniem poprzedniego programu była realizacja badań ankietowych, które miały określać stopień zagrożeń związanych ze zjawiskiem narkomanii w Silach Zbrojnych RP. Zrealizowane badania ankietowe przez ŻW dają pewien obraz skali problemów związanych z narkotykami. Jednak, ich realizacja natykała na szereg problemów, od metodologicznych związanych z brakiem możliwości stosowania jednolitych procedur badawczych we wszystkich jednostkach terenowych do kwestii związanych z brakiem zaufania respondentów do udzielania prawdziwych odpowiedzi na drażliwe pytania ankietowe realizowane przez żandarmerię. W związku z powyższym zasadnym wydaje się, zlecenie ogólnopolskich badań w jednostkach wojskowych na dużą skalę zewnętrznemu ośrodkowi badawczemu. Jest to powszechnie stosowana praktyka przez wiele instytucji. W przypadku wojska instytucją odpowiedzialną za realizację badań społecznych jest Wojskowe Biuro Badań Socjologicznych. Odział Profilaktyki KGŻW nawiązał współpracę z wyżej wymienioną instytucją i przedstawił wniosek o realizację określonych badań w Siłach Zbrojnych RP dla ŻW. W WBBS został jednocześnie złożony pakiet dokumentów, zawierających propozycje tematyczne, pytania badawcze, oraz projekty narzędzi badawczych. Badania będą realizowane na zlecenie ŻW przez WBBS corocznie, w latach 2011 2016, a wyniki przedstawiane w sprawozdaniu do 30 września każdego roku. 7
2007. Planując założenia kolejnego programu profilaktycznego uwzględniono również wnioski dotyczące społecznych problemów związanych z narkotykami. Szczególne znaczenie mają tu dane KBPN 4, z których wynika, że obecnie w opinii dorosłych Polaków, problem narkomanii nie należy do najważniejszych problemów społecznych. Większość społeczeństwa (powyżej 16 roku życia) zauważa ryzyko związane, z używaniem substancji psychoaktywnych oraz nie wyraża akceptacji na używanie narkotyków i ich legalizację. Dane te są analogiczne do uzyskanych przez ŻW w wyniku badań ankietowych. Zmniejszeniu popytu na narkotyki zdecydowanie pomaga wzmacnianie wymienionych postaw poprzez edukację publiczną dotyczącą konsekwencji prawnych, zdrowotnych i społecznych używania narkotyków. Jednak większym zagrożeniem stają się inne dostępne środki tzw. dopalacze. Pomimo podjętych działań prawnych 5 mających na celu ograniczenie i kontrolę dopalaczy i sklepów je dystrybuujących, zasadne wydaje się stwierdzenie, że problem ten wymaga dalszej uwagi i podjęcia działań profilaktycznych z nim związanych. Podobnie jak z innymi środkami powszechnie stosowanymi w Polsce, na które zwraca uwagę KBPN jak między innymi: leki uspokajające i nasenne (w dużej mierze sprzedawane bez recepty) 6. Polska należy do krajów z jednym z najwyższych wskaźników użycia takich środków. Dlatego też w nowym programie uwzględniono aspekty związany z działaniami profilaktycznymi w kontekście tzw. dopalaczy oraz zagrożeń związanych z używaniem leków. 2008. Nowy program profilaktyczny z zakresu przeciwdziałania narkomani określa więc ogólne kierunki działań, których zasadniczym celem jest kształtowanie świadomości, kreowanie określonych postaw społecznych a także przekazywanie szczegółowej wiedzy prawnej na temat aspektów związanych ze środkami odurzającymi. Efekty takie można osiągnąć, poprzez realizację określonych, szczegółowych zadań opisanych w programie przez wszystkie podmioty zgodnie ze swoimi kompetencjami. 4 Ministerstwo Zdrowia - Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii. Projekt Krajowego Biura Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011 2016, z dnia 13.09.2010r., str. 3. 5 Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz Nowelizacja Ustawy o PIS, z dn. 8.10.2010r. 6 Malczewski, A. (2010). Używanie substancji psychoaktywnych w populacji generalnej wyniki badania 2009. W: Serwis informacyjny narkomania, nr 3, str. 28. 8
III. ZAŁOŻENIA PROGRAMU. 3000. Przyjęto następujące założenia: 1. Program profilaktyczny obejmie okres 6 lat, tj. od 2011 do 2016 roku; 2. Program realizowany będzie przez Komendę Główną Żandarmerii Wojskowej, zgodnie z podziałem kompetencyjnym zadań dla komórek organizacyjnych KGŻW oraz jednostek terenowych Oddziałów, Wydziałów i Placówek ŻW; 3. Odbiorcami programu będą żołnierze SZRP, pracownicy wojska oraz potencjalni kandydaci na żołnierzy (uczniowie szkół); 4. Najistotniejszym założeniem programu jest podejmowanie zróżnicowanych działań, mających na celu przeciwdziałanie narkomanii (w tym np. podział na szkolenia instruktażowe oraz zajęcia profilaktyczne, kampanie profilaktyczne, badania ankietowe) oraz uwzględnianie zmieniających się trendów i zagrożeń społecznych (np. uwzględnienie problematyki związanej z dopalaczami); 5. Istotnym punktem jest realizm. Planowane jest podjęcie wielu działań, część z nich jest kontynuacją działań wcześniejszych oraz monitorowanie nowych zagrożeń, jak aspekty związane z zagrożeniem dopalaczami lub ogólnie dostępnymi lekarstwami będą wdrażane stopniowo oraz monitorowane pod względem skali zagrożenia. IV. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU 4000. Program opracowano na 6 lat. Okres ten wynika, z założeń Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Program określa zakres czynności, obszary i sposób organizacji, realizacji i zwalczania patologii społecznych w SZRP. Określa zadania dla Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej, jako organu koordynującego i monitorującego proces działań profilaktycznych oraz zadania dla jednostek terenowych ŻW, jako jednostek wykonawczych. Program ukierunkowany jest na przeciwdziałanie narkomanii w SZRP i obejmuje wyłącznie działania Żandarmerii Wojskowej, których celem jest podnoszenie świadomości i kreowanie określonych postaw wobec zagrożeń związanych z zażywaniem środków odurzających. 4001. Program podzielono na trzy bazowe obszary, wzorując się na obszarach Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, po to, by w przyszłości ułatwić procedurę 9
rozliczenia się z zadań w ramach sprawozdawczości, do której żandarmeria jest zobligowana. Do obszarów tych należą: 1. Obszar, dotyczący profilaktyki, którego celem głównym jest zmniejszenie popytu na narkotyki w wojsku, 2. Obszar dotyczący ograniczenia podaży, którego celem jest ograniczenie podaży, ograniczenie produkcji, obrotu i dostępności środków odurzających oraz substancji psychotropowych, 3. Obszar dotyczący badań i monitoringu, którego celem jest wsparcie analityczne Krajowego Biura Przeciwdziałania Narkomanii poprzez monitorowanie przebiegu programu. 4002. W zakresie obszaru profilaktyki wyodrębniono pięć kierunków działań. Należą do nich: 1. Wzmacnianie postaw społecznych żołnierzy i pracowników wojska w JW sprzyjających ograniczaniu używania narkotyków, 2. Wzmacnianie wiedzy i umiejętności kadry dowódczej JW w zakresie przeciwdziałania problemom narkotykowym, 3. Wzmacnianie wiedzy i umiejętności kadry dowódczej instytucji wojskowych na szczeblu centralnym, 4. Wzmacnianie postaw społecznych sprzyjających ograniczaniu używania narkotyków wśród studentów uczelni wojskowych i szkół oficerskich oraz słuchaczy szkół podoficerskich oraz wzmacnianie umiejętności pracowników (żołnierze) w.w. instytucji. 5. Wzmacnianie postaw społecznych sprzyjających ograniczaniu używania narkotyków wśród potencjalnych żołnierzy. 4003. W obszarze ograniczenia podaży wyodrębniono dwa kierunki działań: kontrolno - wykrywcze w JW oraz operacyjno - rozpoznawcze i dochodzeniowo śledcze na terenie obiektów wojskowych oraz wobec żołnierzy na służbie. 4004. W obszarze badań i monitoringu wyodrębniono trzy główne kierunki. Należą do nich: 1. Monitorowanie postaw żołnierzy i reakcji wobec problemu narkotyków i narkomanii, 2. Rozwój i konsolidacja systemu informacji, o środkach odurzających, substancjach psychoaktywnych i środkach zastępczych, 3. Zwiększanie wiedzy i umiejętności żołnierzy ŻW w celu realizacji działań profilaktycznych na odpowiednim poziomie. 10
4005. Celem monitorowania postaw żołnierzy na temat zagrożeń związanych z narkotykami (w tym między innymi dopalaczami) zlecono WBBS realizację badań ankietowych w SZRP. Ich zakres tematyczny obejmuje sprawdzenie poziomu wiedzy żołnierzy SZRP na temat środków odurzających, opinie żołnierzy dotyczące legalności substancji psychoaktywnych i przyzwolenia na ich używanie w różnych okolicznościach. Badania mają określić również skalę problemów związanych z uzależnieniem żołnierzy od środków odurzających, także w aspekcie określenia tego problemu w grupie żołnierzy realizujących zadania poza granicami kraju. V. ZADANIA 5000. W doborze zadań do realizacji nowego programu kierowano się przede wszystkim, aktami normatywnymi oraz zadaniami wynikającymi z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011 2016. W opracowanym programie ujęto tez wnioski i doświadczenia z poprzedniego programu, który Żandarmeria Wojskowa realizowała w latach 2005 2010. 5001. W opracowanym programie stworzono wyraźny podział kompetencyjny w zakresie realizowanych zadań dla KGŻW oraz jednostek terenowych ŻW. Jednocześnie zgodnie z podziałem kompetencji w Komendzie Głównej Żandarmerii Wojskowej szczegółowe zadania zostały określone dla różnych komórek organizacyjnych. 5002. Za realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem narkomanii, zgodnie z nowym programem, w Komendzie Głównej Żandarmerii Wojskowej odpowiedzialny jest Oddział Profilaktyki. Komórka ta odpowiada za koordynację i realizację całości przedsięwzięć związanych z działalnością profilaktyczną w żandarmerii. Odpowiada za coroczne planowanie środków finansowych na zakup niezbędnych materiałów, planowanie i realizację działalności wydawniczej dotyczącą profilaktyki narkotykowej. Nadzór nad realizacją działalności profilaktycznej prowadzonej przez jednostki terenowe żandarmerii oraz analiza przedstawianych sprawozdań i wniosków. Oddział opowiada za koordynację i współpracę z innymi instytucjami szczebla centralnego w zakresie podejmowanych działań, akcji społecznych w zakresie profilaktyki związanej z zagrożeniami środkami odurzającymi. Planowanie zakresu badań oraz analizę ich wyników we współpracy z Wojskowym Biurem Badań Społecznych. 11
5003. Do zadań Zarządu Dochodzeniowo Śledczego KGŻW należy koordynowanie działań w zakresie rozpoznawania zagrożeń i wykrywania sprawców przestępstw przeciwko ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii w jednostkach wojskowych. Zbieranie danych dotyczących ww. przestępstw związanych z posiadaniem, używaniem lub handlem środkami odurzającymi w Siłach Zbrojnych RP. Współpraca z innymi instytucjami w zakresie szkolenia oraz poznawania najnowszych technik wykrywczych oraz nowych środków psychoaktywnych pojawiających się w otoczeniu jednostek wojskowych. Udział przedstawicieli Zarządu w zajęciach profilaktycznych organizowanych w jednostkach i instytucjach centralnych MON. 5004. Ogólne zadania zlecone do realizacji dla jednostek terenowych ŻW w zakresie profilaktyki obejmują przede wszystkim prowadzenie szkoleń i zajęć w jednostkach i instytucjach wojskowych. Dystrybucję materiałów o charakterze profilaktycznym oraz bliską współpracę z instytucjami zajmującą się problematyką przeciwdziałania narkomanii. Udział w akcjach społecznych zajmujących się kształtowaniem świadomości i określonych postaw społecznych wobec zagrożeń związanych z używaniem środków odurzających. Przedstawianie w określonych terminach wniosków i sprawozdań ze zrealizowanych czynności. 5005. Za realizację zadań związanych z przeciwdziałaniem narkomanii w terenowych jednostkach żandarmerii odpowiadają ich Komendanci. W szczególności za koordynacje działalności z innymi instytucjami szczebla lokalnego oraz planowanie i realizację czynności profilaktycznych. Ważnym elementem tej działalności jest współpraca Komendantów jednostek terenowych ŻW z komendantami instytucji i dowódcami jednostek wojskowych zgodnie z posiadanymi kompetencjami. 5006. Do zadań jednostek terenowych w zakresie przeciwdziałania narkomanii należy również prowadzenie działalności kontrolno wykrywczej, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami i obowiązującymi przepisami w tym zakresie. W ramach tych czynności mogą być prowadzone badania przy wykorzystaniu narkotestów, psów służbowych oraz ambulansu kryminalistycznego ED2. Jednostki terenowe realizują również czynności operacyjno - rozpoznawcze i dochodzeniowo śledcze w przypadku popełnienia przestępstwa przeciwko ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. 12
5007. Do zadań Oddziału Zabezpieczenia ŻW należy zakup materiałów do działalności profilaktycznej oraz testów narkotykowych zgodnie ze zleceniem Oddziału Profilaktyki KGŻW oraz zapotrzebowaniami składanymi przez jednostki terenowe ŻW. 13