AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA W KRAKOWIE WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ I ROBOTYKI KATEDRA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH I URZĄDZEŃ OCHRONY ŚRODOWISKA 40 ty JUBILEUSZOWY ZJAZD KRAJOWEGO FORUM DYREKTORÓW ZAKŁADÓW OCZYSZCZANIA MIAST SPALARNIE CZY IDZIEMY DO PRZODU? Tadeusz Pająk Rawa Mazowiecka 10 maja 2012 r.
GRATULACJE I ŻYCZENIA Z OKAZJI 20-LECIA DZIAŁALNOŚCI KFDZOM
AGENDA WYKŁADU: krajowa gospodarka odpadami komunalnymi na tle krajów UE, rola i miejsce zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych (ZTPOK) w współczesnych, zintegrowanych systemach gospodarki odpadami komunalnymi, ZTPOK w krajach UE i na Świecie aktualne projekty i rozwój czy UE i Świat idą do przodu?, projekty ZTPOK dla miast i regionów w Polsce stan aktualny, bariery i ograniczenia na przykładzie obecnych projektów, rozwój poza-indykatywnych projektów ZTPOK czy pójdziemy dalej, jakie konsekwencje jeśli nie pójdziemy?, ZTPOK, jako źródło energii, w tym jako OZE, podsumowanie.
AKTUALNE WYZWANIA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI wdrożenie nowej ustawy o odpadach i nowej ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (Dz. U. 2011 Nr 152, poz. 897), Polska nadal posiada jeden z najbardziej prymitywnych systemów zagospodarowania odpadów komunalnych wśród krajów UE, wymóg prawny dokonania redukcji ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji (2010 25%, 2013 50%, 2020 65%). BEZ WYBUDOWANIA ZTPOK NIE BĘDZIE TO MOŻLIWE, wymóg prawny budowy nowoczesnych, regionalnych systemów zagospodarowania odpadów nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, konieczność budowy ZTPOK, jako elementu systemowych rozwiązań, uzupełniającego podsystemy selektywnej zbiórki i kompostowania już istniejące w dużych miastach.
KRAJOWA GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TLE KRAJÓW UE
POLSKA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI AKTUALNIE wg danych GUS 2010 około 12 mln ton odpadów komunalnych wytwarzanych rocznie, duże miasta 360 kg/m,rok średnio 310 kg/m,rok, 74% masy odpadów jest deponowanych na około 600 składowiskach (około 200 trzeba zamknąć), 7% recykling organiczny (kompostowanie), 18% recykling materiałowy, 0,4% termiczne przekształcanie (tylko ZUSOK).
GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W HOLANDII AKTUALNIE wg danych EUROSTAT z roku 2009 około 10,41 mln ton odpadów komunalnych wytwarzanych rocznie, średnio 630 kg/m,a, 2% masy odpadów jest deponowanych, 26% kompostowanie, 32% recykling, 40% termicznie przekształcane (11 spalarni).
GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE ŚREDNIO NA 1 MIESZKAŃCA KAŻDY MIESZKANIEC POLSKI PRODUKUJE średnio 310 kg/m,rok Recykling materiałowy i organiczny Pozostałość odpadów RECYKLING 25% 79 kg/m, rok ODZYSK ENERGII 0,4% 1,2 kg/m, rok SKŁADOWANIE 74% 230 kg/m, rok Źródło: dane GUS 2010 CIEPŁO En. elektr.
GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W UE ŚREDNIO NA 1 MIESZKAŃCA KAŻDY MIESZKANIEC UE PRODUKUJE średnio 513 kg/m,rok Recykling materiałowy i organiczny Pozostałość odpadów RECYKLING 42% 215 kg/m, rok ODZYSK ENERGII 20% 103 kg/m, rok SKŁADOWANIE 38% 195 kg/m, rok Źródło: EUROSTAT dane za 2009 CIEPŁO En. elektr. Gaz składowiskowy
GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W UE I W POLSCE PORÓWNANIE EFEKTÓW Ilość wytwarzanych odpadów kg/m, rok Ilość odzyskanych odpadów kg/m, rok Ilość spalanych odpadów kg/m, rok Ilość składowanych odpadów kg/m, rok Holandia Holandia Holandia UE śr. UE śr. Polska 630 513 Polska 310 366 215 Polska 79 252 UE śr. UE śr. Holandia 103 Polska 1,2 12,6 195 230 Źródło: EUROSTAT, GUS, dane za rok 2009/2010
EU27 DE NL AT SE DK BE LU FR IT FI UK ES IE PT SL EE HU PL GR SK CZ CY LV LT MT RO BG CH NO SPOSOBY ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W UE 27 + CH + NO CEWEP, Source: EUROSTAT 2009 100% 90% 20 25 15 21 19 8 10 4 12 14 7 4 4 1 80% 70% 60% 42 66 60 70 50 48 60 47 34 43 36 36 40 39 3 9 18 11 18 36 1 10 1 51 44 50% 40% 20 36 34 12 75 75 78 82 82 83 86 92 95 96 99 100 42 30% 20% 38 34 39 29 49 48 35 32 45 46 48 52 62 62 62 % Recycled + Composted % Incinerated % Landfilled 49 10% 17 14 0% 1 1 1 4 5 11
RECYKLING ORAZ SPALANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH TO DWIE WIODĄCE METODY WSPÓŁCZESNYCH, ZINTEGROWANYCH SYSTEMÓW GOSPODARKI ODPADAMI! NIE MA TAM MIEJSCA DLA SKŁADOWANIA!
ZAKŁAD TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH WE WSPÓŁCZESNYM, ZHIERARCHIZOWANYM SYSTEMIE GOSPODARKI ODPADAMI TEZA: zakłady termicznego przekształcania odpadów komunalnych (ZTPOK), w języku ustawy o odpadach zwane spalarniami odpadów, stanowią nieodłączny element nowoczesnych zgodnych z prawem wspólnotowym i krajowym systemów zintegrowanego zagospodarowania odpadów komunalnych, szeroko stosowanych w krajach UE15 i ciągle w niewielkim zakresie w nowych krajach członkowskich UE.
MIEJSCE I ROLA ZTPOK W SYSTEMIE ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW ODPADY KOMUNALNE Kompostowalne odpady organiczne Selektywna zbiórka odpadów Pozostała część odpadów Odpady niebezpieczne Biologiczne przetwarzanie (kompost) Centrum recyklingu Termiczne przekształc. Odzysk i unieszkodliwianie Rynek surowców użytecznych, produktów i energii Kontrolowane składowisko
IDEA STRUKTURY WSPÓŁCZESNEGO MODELU ZHIERARCHIZOWANEJ GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI KOMPLEKSOWA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI UNIKANIE ODPADÓW WYKORZYSTANIE ODPADÓW RECYKLING MATERIAŁOWY (papier, szkło, metal, tworzywa sztuczne kompost, itp.) RECYKLING ENERGETYCZNY (energia cieplna, energia elektryczna) JAKO PROCES R1 UŻYTKOWNIK SKŁADOWANIE PRZETWORZONYCH FORM ODPADÓW
ZAKŁADY TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W KRAJACH UE I NA ŚWIECIE
INSTALACJE ZTPOK KRAJACH UE (2009) W Waste-to-Energy Plants operating in Europe (not including hazardous waste incineration plants) Waste thermally treated in Waste-to-Energy plants in million tonnes Data supplied by CEWEP members unless specified otherwise * From Eurostat Portugal 3 1.1 Ireland United Kingdom 23 3.4 Spain 10 2.2 Norway 20 1.0 Denmark 31 3.5 Sweden 31 4.7 Netherlands 12 6.3 Germany Belgium 70 19.1 16 2.8 Luxembourg* 1 0.1 France 130 13.7 Switzerland 28 3.6 Finland 3 0.3 Estonia Latvia Lithuania Poland* 1 0.04 Czech Republic 3 0.4 Slovakia* 2 0.2 Austria 14 2.2 Hungary 1 0.4 Slovenia* 1 0.01 Italy 49 4.5 Romania Greece Bulgaria 17
SPALARNIE ODPADÓW KOMUNALNYCH W KRAJACH UE UE obecnie: ponad 400 ZTPOK na Świecie ok. 2180 spalają ok. 210 mln Mg/rok, w Japonii ok. 1280 58 mln Mg/rok Polska obecnie: 1 zakład
SPALARNIE ODPADÓW KOMUNALNYCH W KRAJACH UE EUROPA obecnie (2009): 70 mln Mg/a ~ 28% udziału (UE 15) ~ 20% udziału (UE 27) w stosowanych metodach przetwarzania odpadów komunalnych Polska około 2016 r. 10% udziału
ZAKŁADY TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W NOWYCH KRAJACH UE Kraj Czechy (Praga, Brno i Liberec) Ilość spalarni odpadów o wydajności >3 Mg/h 3 Brno ok. 50 mln Euro z fund. ISPA Bułgaria, Rumunia 0 Estonia 0 Litwa, Łotwa 1 projekt Polska (Warszawa) 1 Słowacja (Bratysława, Trnawa) Słowenia 1 Węgry (Budapeszt) 2 1 + 5 projektów
ZUSOK JEDYNY POLSKI ZTPOK dane za rok 2010 Parametr Jednostka Wartość strumień masy spalonych odpadów Mg/rok 39 729 średnia wartość opałowa odpadów kj/kg 10 057 łączna ilość godzin pracy w roku h/rok 7372 moc generatora prądu elektrycznego MW e 2,4 ilość wytworzonej energii elektrycznej MWh e 10 545,3 obecna moc cieplna przyłącza do sieci Projektowana moc cieplna MW th 9 MW th 2 X 25 ilość ciepła przekazanego do sieci GJ 243 010 średnioroczne stężenie pyłu mg/m 3 u 0,56 średnioroczne stężenie SO 2 mg/m 3 u 4,22 średnioroczne stężenie NO 2 mg/m 3 u 114,56 średnioroczne stężenie CO mg/m 3 u 0,29 średnioroczne stężenie DCDD/PCDF ng TEQ /m 3 u 0,052 Tylko około 8% badanych mieszkańców Warszawy wie o istnieniu i eksploatacji spalarni ZUSOK
ROZWÓJ PROJEKTÓW BUDOWY ZAKŁADÓW TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W EUROPIE I NA ŚWIECIE. CZY EUROPA I ŚWIAT IDĄ DO PRZODU??
PROGNOZA WYTWARZANIA ODPADÓW W KRAJACH OECD Produkt brutto Prognoza wzrostu ludności Prognoza wytwarzanych odpadów Rok ORGANIZACJA WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ I ROZWOJU Organization for Economic Co-operation and Development
PROCENTOWY PODZIAŁ RYNKU ZAMÓWIEŃ NA BUDOWĘ ZTPOK NA ŚWIECIE W LATACH 2008-2010 Chiny Europa Japonia USA Rosja Indie Korea Płd. Kanada
GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W CHINACH 2010 Składowanie (89 mln ton/rok) Spalanie (20,2 mln ton/rok) W sumie: 111 mln ton/rok Kompostowanie i inne metody (1,8 mln ton/rok)
SPALARNIE ODPADÓW W JAPONII SPALARNIA OSAKA Około 1280 spalarni, w tym 900 mniejszych niż 50 tys. Mg/rok
SPALARNIE ODPADÓW W JAPONII 95% masy odpadów jest spalanych
Mg/dzień RYNEK ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH NA BUDOWĘ ZTPOK W EUROPIE W LATACH 2001-2011 Wartość średnia 10 mln Mg/rok Średnia w skali roku wartość zamówień to budowa spalarni o wydajności około 10 mln Mg/rok
STOSOWANE TECHNOLOGIE ZTPOK W EUROPIE W LATACH 2000-20102010 Paleniska rusztowe Paleniska fluidalne Zgazowanie/Piroliza
NAJNOWSZE PROJEKTY ZTPOK W EUROPIE 2012-2013 Staffordshire, Wielka Brytania, 2013 2 x 160 000 Mg/a
NAJNOWSZE PROJEKTY ZTPOK W EUROPIE 2012-2013 Roskilde, Dania, 2013 1 x 230 000 Mg/a
NAJNOWSZE PROJEKTY ZTPOK W EUROPIE 2012-2013 Turyn, Włochy, 2012 3 x 200 000 Mg/a
NAJNOWSZE PROJEKTY ZTPOK W EUROPIE 2012-2013 Bern, Szwajcaria, 2012 1 x 150 000 Mg/a
NAJNOWSZE PROJEKTY ZTPOK W EUROPIE 2012-2015 Źródło: Krakowski Holding Komunalny Kraków, Polska, 2015 2 x 110 000 Mg/a
STAN ROZWOJU PROJEKTÓW BUDOWY ZAKŁADÓW TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH W MIASTACH I REGIONACH POLSKI
KAMIENIE MILOWE PROJEKTÓW ZTPOK 2006 powstaje tzw. lista indykatywna projektów ITPOK w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 2013, listopad 2007 i styczeń 2008 zatwierdzenie listy indykatywnej ITPOK przez Komisję Europejską i polski rząd, zatwierdzono wówczas 12 projektów ITPOK, o łącznej wydajności 2,415 Mg/rok, odpowiedzialne resorty za wdrożenie projektów: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (finanse z UE), Ministerstwo Środowiska oraz NFOŚiGW (jednostka wdrażającą projekty), 30.06.2010 dead line dla zakończenia prac studyjnych i przedstawienia wniosku o dofinansowanie do Komisji Europejskiej, 01.07.2010 do 31.01.2011 weryfikacja wniosków na poziomie krajowym i zakwalifikowanie projektów do finansowania z funduszy UE, kwiecień 2011 podpisanie pierwszych wniosków o dofinansowanie projektu z Funduszu Spójności, kwiecień 2011 ogłoszenie pierwszych przetargów na budowę ITPOK, aktualnie kontynuacja procedur przetargowych dla pozostałych projektów, 30.06.2012 dead line na wyłonienie Wykonawcy i podpisanie kontraktu.
PIERWOTNIE PLANOWANE PROJEKTY ZTPOK, 2007-20010 Szczecin 180 tys. Mg/rok 300 mln PLN Koszalin 120 tys. Mg/rok 280 mln PLN Poznań 200 tys. Mg/rok 640 mln PLN Bydgoszcz - Toruń 180 tys. Mg/rok 400 mln PLN Gdańsk 250 tys. Mg/rok 539,03 mln PLN Łódź 250 tys. Mg/rok 660 mln PLN Olsztyn 120 tys. Mg/rok 517,64 mln PLN Białystok 100 tys. Mg/rok 413,289 mln PLN Warszawa 265 tys. Mg/rok 533,42 mln PLN Górnośląski Związek Komunalny 2 x 250 tys. Mg/rok 1081,16 mln PLN Kraków 250 tys. Mg/rok 703 mln PLN
PIERWOTNIE PLANOWANE PROJEKTY BUDOWY ZTPOK ILOŚĆ I WYDAJNOŚĆ Σ ZTPOK = 12 Σ wydajności = 2 415 000 Mg/rok Σ kosztów inwestyc. = 6,067 mld PLN Σ dofinans. z UE = 3,7 mld PLN (61%)
AKTUALNIE REALIZOWANE PROJEKTY ZTPOK WSPÓŁFINANSOWANE Z FUNDUSZY UE 120 000 Konin
REALNE, AKTUALNE PROJEKTY BUDOWY ZTPOK Lp. Nazwa Wydajność Mg/rok Budżet projektu mln PLN Dofinansow z UE mln PLN PROJEKTY ITPOK DOFINANSOWANE Z UE 1. Białystok 120 000 (1) 520 210 2. Bydgoszcz & Toruń 180 000 (2) 560 330 3. Konin 94 000 (1) 312 155 4. Kraków 220 000 (2) 645 372 5. Poznań 240 000 (2) 650 352 6. Szczecin 150 000 (2) 540 320 suma 1 004 000 3 227 000 1739 000 PROJEKT ITPOK BEZ DOFINANSOWANIA Z UE 1. Warszawa ok. 350 000 brak danych nie dotyczy
AKTUALNE PROJEKTY BUDOWY ZTPOK PODSUMOWANIE Projekty współfinansowane z Funduszu Spójności UE: Σ ZTPOK = 6 (projekty UE) Σ wydajności = 1 004 000 Mg/rok Σ kosztów inwestyc. = 3,227 mld PLN Σ dofinans. z UE = 1,74 mld PLN oraz bez finansowania z UE: Warszawa 350 000 Mg/rok Wykonanie na obecnym etapie pierwotnych planów budowy ZTPOK następuje w około 50%
OCENA ZAAWANSOWANIA PROJEKTÓW ZAKŁADÓW TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Z LISTY INDYKATYWNEJ
AKTUALNIE REALIZOWANE PRZETARGI NA BUDOWĘ ZTPOK PRZETARGI NA BUDOWĘ ZTPOK TRYB: PROJEKTUJ EKSPLOATUJ PRZEKAŻ TRYB: PROJEKTUJ BUDUJ MODEL PPP POZNAŃ (EU Projekt)? WARSZAWA PRZETARG OGRANICZONY II- stopniowy KRAKÓW (EU Projekt) BIAŁYSTOK (EU Projekt) PRZETARG NIEOGRANICZONY I- stopniowy BYDGOSZCZ (EU Projekt) SZCZECIN (EU Projekt) KONIN (EU Projekt)
PRZETARG DLA PROJEKTU POZNAŃ Tryb przetargu: dialog konkurencyjny na bazie ustawy o PPP Data ogłoszenia: kwiecień 2011 Wyniki I etapu: Wyniki II etapu: II kwartał 2012 Podpisanie kontraktu: III kwartał 2012 Zakończenie budowy: II kwartał 2015 oferty złożyło 11 operatów ITPOK z krajów EU 12 września 2011 wyłonienie 5-ciu operatorów Całkowita wartość projektu: 1071 mln PLN (łącznie z zamówieniami dodatkowymi i rezerwą)
PRZETARG DLA PROJEKTU KRAKÓW* Tryb przetargu: ograniczony, II-stopniowy Data ogłoszenia: 30. 04. 2011 Wyniki I etapu: Wyniki II etapu: kwiecień 2012 Podpisanie kontraktu: czerwiec 2012 Zakończenie budowy: II kwartał 2015 02. 09. 2011, zakwalifikowano do II etapu 5-ciu oferentów Całkowita wartość projektu: 889 mln PLN (łącznie z zamówieniami dodatkowymi i rezerwą) * * - przetarg rozstrzygnięty, decyzja KIO
PRZETARG DLA PROJEKTU BIAŁYSTOK Tryb przetargu: ograniczony, II-stopniowy Data ogłoszenia: 21. 07. 2011 Termin składania ofert: 16. 09. 2011 Wyniki I etapu: listopad 2011 Wyniki II etapu: maj 2012 Podpisanie kontraktu: II kwartał 2012 Zakończenie budowy: II kwartał 2015
PRZETARG DLA PROJEKTU BYDGOSZCZ & TORUŃ* Tryb przetargu: nieograniczony, I-stopniowy Data ogłoszenia: 04. 08. 2011 Termin składania ofert: 21. 11. 2011 Wybór oferenta kwiecień 2012 Podpisanie kontraktu: II kwartał 2012 Zakończenie budowy: I kwartał 2015 * - przetarg rozstrzygnięty, decyzja KIO
PRZETARG DLA PROJEKTU SZCZECIN* Tryb przetargu: nieograniczony, I-stopniowy Data ogłoszenia: 26. 08. 2011 Termin składania ofert: 22. 11. 2011 Wybór oferenta kwiecień/maj 2012 Podpisanie kontraktu: II kwartał 2012 Zakończenie budowy: III kwartał 2015 * - przetarg w trakcie rozstrzygania, decyzja KIO
PRZETARG DLA PROJEKTU KONIN Tryb przetargu: nieograniczony, I-stopniowy Data ogłoszenia: realna do końca roku 2011 Termin składania ofert: 16.04.2012 Wybór oferenta II kwartał 2012 Podpisanie kontraktu: II kwartał 2012 Zakończenie budowy: II kwartał 2015
PERSPEKTYWICZNE PROJEKTY BUDOWY ZTPOK 2016 2020 Lp. Nazwa Wydajność Mg/rok PROJEKTY Z LISTY REZERWOWEJ UWAGI 1. Łódź 250 000 (2) możliwy model PPP 2. Koszalin 120 000 (1) możliwy model PPP PROJEKTY W OPARCIU O MODEL PPP 3. Gdańsk 250 000 (2) możliwy model PPP 4. Katowice 500 000 (2) możliwy model PPP PROJEKTY REGIONALNE 1. Chrzanów 150 000 możliwy model PPP 2. Tarnów 120 000 możliwy model PPP 3. Oświęcim 150 000 możliwy model PPP 4. Gorlice (RDF) 60 000 inwestycja prywatna 5. Płock, Radom, Kalisz i inne, orientacyjna suma 120 000 możliwy model PPP około 2 mln Mg/rok
PERSPEKTYWICZNE PROJEKTY BUDOWY ZTPOK 2016 2020 Lp. Nazwa Wydajność Mg/rok PROJEKTY REGIONALNE UWAGI PROJEKTY ZTPOK WPISANE DO WPGO Ilość, sumaryczna wydajność możliwe do oszacowania po uchwaleniu WPGO (sierpień 2012)
BARIERY, OGRANICZENIA OBECNYCH PROJEKTÓW ZTPOK BARIERA TERMINU zakończenia inwestycji 15 grudzień 2015 ostatnia faktura, niedoszacowanie budżetów projektów, nadal istotne problemy z akceptacją społeczną, przeciągające się rozprawy administracyjne w WSA/NSA w kwestii zaskarżonych decyzji lokalizacyjnych i środowiskowych w zderzeniu z barierą terminu zakończenia projektów wykorzystania funduszy UE, wysokie wymagania zapisane w SIWZ, a koszt projektu, BLIŻEJ NIEZNANE PROBLEMY NA II ETAPIE OOŚ.
ZNACZENIE ZAKŁADÓW TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH DLA KRAJOWYCH SYSTEMÓW GOSPODARKI ODPADAMI KONSEKWENCJE PRAWNE I FINANSOWE ICH BRAKU
ZNACZENIE PROJEKTÓW ZTPOK DLA KRAJOWEJ GOSPODARKI ODPADAMI ZTPOK to podstawowe instalacje regionalne. Ich brak w WPGO spowoduje znaczne trudności w osiągnięciu wymagań prawnych, udział w Projekcie przez daną Gminę oznacza dla niej racjonalne i ostateczne rozwiązanie najtrudniejszego problemu w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych, gdyż dotyczyć będzie tych rodzajów odpadów, których składowanie będzie prawnie zabronione, w przypadku udziału w Projekcie gminom/regionom pozostanie tylko rozwijanie systemu recyklingu odpadów, udział w Projekcie to także skuteczne odsunięcie zagrożenia płacenia kar za niedotrzymanie przepisów, realizacja Projektów to konsumpcja ok. 1,75 mld PLN dotacji z UE. Rezygnacja (wymuszona) z funduszy UE oznacza w zamian konieczność udziału kapitału prywatnego lub pożyczek na poziomie ok. 2,5 mld PLN, bowiem ZTPOK tak czy owak będą konieczne.
KONSEKWENCJE PRAWNE I FINANSOWE brak realizacji wymagań ustawy (Dz. U. 2011 Nr 152, poz. 897) w zakresie redukcji składowania odpadów biodegradowalnych, z tytułu jak wyżej kary finansowe (po 16 lipca 2013 i 2020) nałożone na mocy; art. 3c.1 oraz art. 9z.2.2., wysokość kar w skali roku (od 2014) rzędu 8 mln zł (Białystok) do 15 mln zł (Kraków). Kara będzie co roku wzrastać. Od roku 2020 rzędu 13 (Białystok) do 20 mln zł (Kraków) za każdy rok, dodatkowo kary nałożone przez Komisję Europejską (ETS), rzędu 260 tys. Euro na dzień w skali kraju przenoszone proporcjonalnie na poszczególne gminy/regiony, bezpowrotna utrata środków finansowych z FS UE na projekty budowy ZTPOK, niemożność spełnienia wymagań dot. składowania odpadów palnych, w efekcie znów powróci konieczność budowy spalarni. Ile będą wówczas kosztować?
INSTALACJA TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH, JAKO ŹRÓDŁO ENERGII, W TYM ENERGII ODNAWIALNEJ
Cykl produkcji energii z odpadów ENERGIA z 70 mln Mg/rok w UE (2009) Energia elektryczna dla 13 milionów mieszkańców 70 milionów ton/rok resztkowych odpadów z gospodarstw domowych Ciepło dla 12 milionów mieszkańców 28 miliardów kwh energii elektrycznej Produkcja Termicznie przekształcane w instalacjach produkcji energii z odpadów Produkcja 70 miliardów kwh ciepła Zaoszczędzenie Zaoszczędzenie Wg prognoz 2020 ZTPOK, jako źródła en. elektr. mogą zastąpić 6 do 7 dużych elektrowni jądrowych Zaoszczędzenie 7-38 milionów ton paliw kopalnych Dane CEWEP za rok 2009
PRZYKŁAD DANII Dania posiada najwyższy w Europie potencjał spalania odpadów, wynoszący 60% masy wyprodukowanych odpadów komunalnych, a zawdzięcza to przede wszystkim wcześnie przyjętym regulacjom prawnym, które wyznaczyły kierunek rozwoju, jak: zakaz składowania odpadów nadających się do spalenia, obowiązuje od 1997, wspieranie termicznego przekształcania odpadów: - zachęty finansowe do produkcji energii elektrycznej, - podatek składowiskowy, przez co koszty składowania b. wysokie, - produkcja ciepła systemowego w spalarniach posiada priorytet w stosunku do produkcji ciepła z innych źródeł energii. Źródło: T. Obermeier. DGAW. 2009
PRZYKŁAD DANII 31 spalarni w Danii 3,3 mln ton/rok spalanych odpadów komunalnych 18% CIEPŁA SIECIOWEGO WYTWARZANEGO W CAŁEJ DANII POCHODZI ZE SPALANIA ODPADÓW Źródło: T. Obermeier. DGAW. 2009
PRODUKCJA CIEPŁA, CHŁODU SIECIOWEGO NA PRZYKŁADZIE ZTPOK W WIEDNIU
SCHEMAT WIEDEŃSKIEGO SYSTEMU PRZESYŁU CIEPŁA SIECIOWEGO OMV Raffinerie Leopoldau Simmering Własne Obce EbS SIEĆ CIEPŁOWNICZA Flötzersteig Spittelau Arsenal Kagran UŻYTKOWNIK Inzersdorf Hrachowina/Henkel 21% ciepła sieciowego wytwarza się w Wiedniu w ZTPOK
ZAKŁAD TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH, JAKO ŹRÓDŁO ENERGII ODNAWIALNEJ TEZY: dyrektywa 2001/77/WE, poprzez definicję biomasy, zalicza frakcje ulegające biodegradacji do OZE, wynikające stąd konsekwencje dla produkcji energii elektrycznej i ciepła i traktowania ich w odpowiedniej części, jako OZE stosuje szereg państw UE eksploatujących ITPOK (Holandia, Belgia, Dania, Włochy, Słowacja i inne).
FAKULTATYWNE ROZPORZĄDZENIE MŚ DO ART. 44 UOO FRAKCJE BIO JAKO OZE Art. 158 projektu nowej UOO W ZMIESZANYCH ODPADACH KOMUNALNYCH INNE ODPADY PALNE, PALIWA Z ODPADÓW, OSADY ŚCIEKOWE Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych (Dz. U. 2010 Nr 117, poz. 788) Oczekiwane jest całkiem nowe rozporządzenie Ministra Środowiska, uznające nie tylko odpady komunalne za OZE, ale także inne rodzaje odpadów, w tym paliwa z odpadów, i to zarówno w procesie spalania jak i współspalania odpadów Zachowanie wymagań jak dla spalarni i współspalarni
ZAKŁAD TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH, JAKO INSTALACJA ODZYSKU ENERGII TEZY: dyrektywa 2001/77/WE, poprzez definicję biomasy, zalicza frakcje ulegające biodegradacji do OZE, wynikające stąd konsekwencje dla produkcji energii elektrycznej i ciepła i traktowania ich w odpowiedniej części, jako OZE stosuje szereg państw UE eksploatujących ITPOK (Holandia, Belgia, Dania, Włochy, Słowacja i inne).
EFEKTYWNOŚĆ ODZYSKU ENERGII W ZTPOK WSPÓŁCZYNNIK R1
ZAKŁAD TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH, JAKO ŹRÓDŁO CO 2 NEUTRALNE rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 września 2008 r. w sprawie sposobu monitorowania wielkości emisji substancji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji (Dz. U. Nr 183, poz. 1142). W załączniku 1 w części F tego rozporządzenia wymieniono materiały uznawane za biomasę neutralną pod względem CO 2 w ramach Systemu Handlu Emisjami. Należą do nich także osady ściekowe!!!! Korzystają z tego zapisu cementownie. każda tona spalonych odpadów komunalnych w ZTPOK spowoduje zmniejszenie emisji CO2 o około 1400 kg CO2eq/1 tonę odpadów.
PODSUMOWANIE 1. ZTPOK to wyłącznie podporządkowany aczkolwiek niezbędny element zintegrowanego systemu gospodarki odpadami, a jednocześnie istotne źródło energii. 2. ZTPOK to bezpieczne ekologicznie instalacje, występujące w ilości ponad 400 w krajach UE i ok. 2100 na Świecie. 3. Dla wypełnienia przez Polskę zobowiązań akcesyjnych i ustawowych niezbędne jest wybudowanie ZTPOK o łącznej wydajności min. 3 mln Mg/rok. 4. Aktualnie realizowane ZTPOK to lokomotywy dla kolejnych, niezbędnych w Polsce inwestycji w powyższym aspekcie. 5. Brak ZTPOK to utrata funduszy UE, wysokie kary i konieczności powrotu od poczatku do projektu, bowiem bez ZTPOK wypełnienie przepisów prawa UE nie będzie możliwe.
DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ pajak@imir.agh.edu.pl