Maciek Bagiński, Wrocław 2005 sternik jachtowy
Program szkolenia PZŻ Sygnalizacja i łączność a) sygnały wzywania pomocy, wykorzystanie środków pirotechnicznych b) sygnały ostrzegawcze, wybrane flagi MKS
Podręczniki Z.Dąbrowski, J.W.Dziewulski, M.Berkowski Vademecum Żeglarstwa Morskiego Kompletne omówienie tematu na poziomie nieco wyższym niż s.j. Podręcznik zalecany. A.Kolaszewski, P.Świdwiński Żeglarz i Sternik Jachtowy Zawiera podstawowe wiadomości z zakresu sygnalizacji, w zasadzie wystarczające do zdania egzaminu. Program multimedialny autorstwa naszej koleżanki z klubu. Zawiera część materiału z przedmiotu sygnalizacja zawartą w MPZZM.
SYGNALIZACJA część obowiązkowa
Sposoby prowadzenia sygnalizacji Wzrokowo: - flagami MKS - światłem (morse) - z użyciem pirotechniki (rakiety, pochodnie, pławki) - lusterkiem sygnałowym - ruchami rąk (semafor) Dźwiękowo: - ustnie (megafon, radiotelefon, telefon komórkowy/satelitarny, satelitarnie) - urządzeniami wytwarzającymi dźwięk (gwizdek, róg mgłowy, dzwon, gong) Elektronicznie: - cyfrowymi kanałami radiotelefonicznmi (DSC) i satelitarnymi (Inmarsat) - przez Internet (tel. komórkowe oraz Inmarsat) - radiotelegraficznie (np. NAVTEX) - za pomocą radiopław (EPIRB) i transponderów radarowych (SART) Sygnalizacja może być prowadzona pomiędzy: - statkami - statkami i stacjami brzegowymi - statkami i samolotami/helikopterami SAR (ang. Search and Rescue)
MKS wiadomości ogólne Międzynarodowy Kod Sygnałowy: każdej literze i cyfrze alfabetu łacińskiego odpowiada specjalny sygnał powinien być wykorzystywany zawsze gdy prowadzenie łączności tekstem otwartym jest utrudnione lub niemożliwe kilka liter i cyfr tworzy pojedynczy sygnał, tzw. grupę kodową np. CU pomoc nadejdzie we wskazanym czasie, Z1309 - godzina 13.09 czasu Greenwitch (Zulu) sygnały koduje się z użyciem specjalnej księgi zawierającej wszystkie możliwe grupy, tzw. podręcznika MKS. Na pamięć trzeba znać tylko procedurę i kilka ważniejszych sygnałów. Wykorzystanie: w mowie w razie trudności językowych (słowa wymawiane jak w amerykańskich filmach sensacyjnych np. grupa Sierra Quebec One - zatrzymajcie się albo stańcie w dryfie, inaczej otworzę do was ogień ). Każdej literze/cyfrze odpowiada jeden taki wyraz. w sygnalizacji flagami. Każdej literze/cyfrze odpowiada jedna flaga MKS w sygnalizacji światłem lub dźwiękiem (alfabet Morse a)
MKS sygnały literowe 1 Litera Flaga Wym. Morse Znaczenie sygnału Sposób na zapamiętanie. A Alfa B Bravo C Charlie D Delta E Echo F Foxtrot G Golf H Hotel I India J Juliet K Kilo L Lima M Mike Mam nurka pod wodą; trzymajcie się z dala i idźcie powoli Ładuję albo wy ładowuję albo mam na statku ładunki niebezpieczne Tak(potwierdzenie) albo znaczenie poprzedzającej grupy powinno by ć zrozumiane w trybie twierdzącym Trzy majcie się z dala ode mnie; manewruję z trudnością Zmieniam swój kurs w prawo Jestem niezdolny do ruchu; nawiążcie łączność ze mną Potrzebuję pilota; nadany przez statki ry backi łowiące blisko siebie na łowiskach oznacza: wy bieram sieci Mam pilota na statku Zmieniam swój kurs w lewo Mam pożar i niebezpieczny ładunek na statku, trzy majcie sie z dala ode mnie Pragne nawiązać z wami łączność Zatrzy majcie naty chmiast wasz statek Zatrzy małem mój statek i nie posuwam się po wodzie Anioł bo biało niebieski Bolszewik bo czerwony Ciastko tortowe Dunaj, rzeka a na brzegach plaże Ewa niebieskie oczy czerwone usta Fikuśny kwadrat Gówno za płotem Halina polska dziewczy na Igła lub Ippon (Japonia) Jastarnia - półwy sep a z obu stron woda Kołobrzeg, plaża i morze Lotnik Miecze
MKS sygnały literowe 2 Litera Flaga Wym. Morse Znaczenie sygnału Sposób na zapamiętanie. N Nov ember O Oskar P Papa Q Quebec R Romeo S Sierra T Tango U Uniform V Victor W Whiskey X Xray Y Yankee Z Zulu Nie(zaprzeczenie) albo znaczenie poprzedzającej grupy powinno by ć zrozumiane w try bie przeczący m Człwiek za burtą W porcie: zameldować się na statku (wychdzimy w morze); na morzu: moje sieci zaczepiły się o przeszkodę Mój statek jest zdrowy i proszę o prawo zdolności ruchów brak znaczenia pojedy nczej litery Moje maszyny pracują wstecz Trzy majcie się z dala ode mnie; jestem zajęty trałowaniem we dwójkę Kierujcie się ku niebezpieczeństwu Potrzebuję pomocy Potrzebuje pomocy lekarskiej Wstrzymajcie się z wy kony waniem wszy stkich zamierzeń i uważajcie na moje sy gnały Wlokę moją kotwicę Potrzebuję holownika lub wy daję sieci nadany przez statki rybackie na łowiskach Nie gram w szachy Ogień na dachu Qrczak cały żółty Ry cerz Sadzawka, Studnia Tuluza miasto we Francji U lotnika Wojna w porcie "xsiądz" Yayecznica Zlepek kolorów
MKS cyfry i znaki specjalne Litera Flaga Morse Wymowa Znaczenie sygnału 1 One 2 Two 3 Three 4 Four 5 Five 6 Six 7 Seven 8 Eight 9 Nine 0 Zero Odp, 1z 2z 3z Decimal - Interco Flaga w yw oław cza pytania i odpow iedzi lub znak dziesiętny Flaga zastępuje pierw szą flagę od góry w grupie Flaga zastępuje drugą flagę od góry w grupie Flaga zastępuje trzecią flagę od góry w grupie Przejście na nadaw anie za pomocą MKS Żółte manewrowe, dźwiękowo tylko zgodnie z MPZZM, pomarańczowe ważne Żółte manewrowe, dźwiękowo tylko zgodnie z MPZZM, pomarańczowe ważne
Sygnały wzywania pomocy Mogą być używane TYLKO dla wzywania pomocy. Jest ich 14: - wystrzał armatni lub inny sygnał detonacyjny dawany w odstępach ok.1 minuty - nieprzerwany dźwięk dawany za pomocą dowolnego sygnalizacyjnego przyrządu mgłowego - rakiety lub pociski wyrzucające czerwone gwiazdy - rakiety lub pochodnie palące się czerwonym płomieniem - płomień na statku - sygnał dymny o barwie pomarańczowej - powolne, powtarzane opuszczanie ramion - sygnał składający się z flagi pod lub nad kulą - sygnał NC nadawany za pomocą MKS - sygnał SOS ( ) - sygnał Mayday - radiotelegraficzny sygnał alarmowy - radiotelefoniczny sygnał alarmowy - sygnały nadawane przez pławy wskazujące niebezpieczeństwo i pozycję (EPIRB, SART) Prócz tego należy zwrócić uwagę na: - Kawał płótna pomarańczowego z czarnym kołem i kwadratem - Barwny znak na wodzie MPZZM, prawidło 37, zał. IV MPZZM, prawidło 37, zał. IV
Wykorzystanie wybranych środków sygnalizacyjnych Rakietnica Rakieta spadochronowa Pochodnia ręczna Pławka dymna Pławka świetlna Petarda akustyczna morska Lusterko Radiostacja Radioboja EPIRB Navtex SART (Transponder Radarowy) Telefon komórkowy
Sygnały manewrowe i ostrzegawcze Patrz dowolna książka Patrz dowolna książka
SYGNALIZACJA część nieobowiązkowa
rakieta spadochr onowa Wyposażenie sygnalizacyjne jachtu radiotel. MF/HF lub Inmarsat radiotel. VHF, od 2007 z DSC EPIRB stożek (gdy silnik jest) Spis radiostacji Nautyczny ch pławka NAVTEX radiodobi kula dzwon róg Żegluga dymna lub EGC ornik czarna **** mgłowy latarnie MKS oceaniczna 12 1 1 1 stacjonarny 1 1** 3*** 1 1 1 kpl 1 1 pełnomorska 12 1 - - stacjonarny 1 1** 3*** 1 1 1 kpl 1 1 przybrzeżna (P-20) 6 1 - - lub tel.kom. - 1** 3*** 1 1 1 kpl - - osłonięta 3* 1 - - lub tel.kom. - 1** 1 1 1 1 kpl - - treningowa 3* 1 - - lub tel.kom. - 1** 1 1 1 1 kpl - - * - możliwość zwolnienia ** - lub inne wyposażenie do odbioru prognoz pogody Zarz. Zarz. Porządkowe Porządkowe Dyr. Dyr. Urzędu Urzędu *** - tylko 1 na jachtach <12m Morskiego Morskiego w Szczecinie, Szczecinie, z z dnia dnia **** - na jachtach >20m 02.04.2002 02.04.2002r. r. Komplet latarń oznacza odpowiednie latarnię burtowe, masztową, rufową, kotwiczną oraz dwie czerwone. Z posiadania latarń zwolnione są jachty nie pływające w nocy Na jachcie powinna znajdować się pławka świetlna przymocowana do jednego z dwóch kół ratunkowych Ponadto w Gdyni obowiązkowy jest transponder radarowy (SART) w żegludze oceanicznej Wyposażenie sygnalizacyjne tratwy ratunkowej Wyposażenie Ilość lampka 1 rakieta spadochronowa 4 pochodnia ręczna 6 pławka dymna 2 lusterko 1 latarka 1 gwizdek 1 Konwencja SOLAS 74 Konwencja SOLAS 74
Kanały pasma V: Budowa pasma radiowego kanał 16 łączność bezpieczeństwa, wywołanie innych statków (później przechodzi się na inny uzgodniony kanał lub na pierwszy wolny spośród 6, 8, 10, 13, 9, 73, 69, 67, 77, 15, 17) kanał 75, 76 kanały ochronne dla kanału 16 (max. 1 W) kanał 70 cyfrowe selektywne wywołanie (DSC), zakaz pracy fonią kanał 6 najczęściej używany kanał roboczy statek-statek kanał 10 rybacy, kanał 67 SG, kanał 11,12,14 kapitanaty kanał 13 mostek-mostek (np. w czasie mgły w GMDSS) 518 khz NAVTEX 156,525 MHz kanał 70 Patrz Locja! Patrz Locja! 406 MHz EPIRB COSPAS-SARSAT ok.9 GHz radar, SART 500 khz telegrafia alarmowa 2182 khz pośredniofalowa częstotliwość alarmowa 121,5 MHz EPIRB COSPAS- SARSAT 156,8 MHz kanał 16 ok.1,6 GHz INMARSAT, INMARSAT EPIRB 30 khz FALE DŁUGIE 300 khz 1605 khz FALE ŚREDNIE PASMO T 3 MHz PASMO U 4 MHz 23 MHz FALE KRÓTKIE 156 MHz PASMO V FALE ULTRA- KRÓTKIE 174 MHz 30 MHz 300 MHz
Obszary łączności Obszar A1 obszar morza w zasięgu łączności pasma V (ok. 30Mm od stacji brzegowej) Obszar A2 obszar morza w zasięgu łączności pasma T (ok. 200Mm od stacji brzegowej) Obszar A3 obszar morza w zasięgu łączności satelitarnej INMARSAT (70 S - 70 N) Obszar A4 pozostały (okolice podbiegunowe, łączność tylko z innymi statkami) Amatorskie morskie uprawnienia radiooperatorskie GMDSS: Long Range Certificate (LRC) A1, A2, A3, A4 Short Range Certificate (SRC) A1 Rozp. Rozp. Min. Min. Łączn. Łączn. z z 28 28 V 2001 2001 r. r. (Dz. (Dz. U. U. Nr Nr 57, 57, poz. poz. 599) 599)
Najważniejsze rodzaje łączności MAYDAY łączność bezpieczeństwa. Komunikat MAYDAY oznacza wezwanie pomocy przez statek w niebezpieczeństwie MAYDAY RELAY - przekazywanie dalej czyjegoś wezwania pomocy przez statek nie będący w niebezpieczeństwie (np. s/y Bieszczady) PAN-PAN łączność nagląca. Dotyczy wypadków, w których charakter niebezpieczeństwa jest inny niż zagrożenie dla statku człowiek za burtą, wezwanie pomocy lub porady lekarskiej SECURITE łączność ostrzegawcza. Dotyczy informacji związnych z bezpieczeństwem żeglugi. Ostrzeżenia nawigacyjne, o sztormie/silnym wietrze Zwykła łączność rozmowy między statkami, z kapitanatami, prognozy pogody itp.
Ogólne zasady prowadzenia łączności radiowej sprzętem radiowym posługujemy się wyłącznie za zgodą kapitana. Na jachcie musi być choć jedna osoba posiadająca uprawnienia radiooperatora. w razie usłyszenia przez radio sygnału wzywania pomocy MAYDAY lub sygnału zagrożenia PAN-PAN należy natychmiast zawiadomić kapitana lub radiooficera, w szczególności ich obudzić i starać się zapisać meldunek. na kanale bezpieczeństwa (16 UKF) nie wolno przeszkadzać - nadawać muzyki, urządzać sobie pogawędek itp. nie należy nadawać przez 3 minuty po każdej pełnej godzinie i każdej połówce godziny. Należy wtedy nasłuchiwać wezwań pomocy włączona radiostacja znajduje się domyślnie w trybie odbioru na k.16. Gdy chcemy nadawać wciskamy specjalny przycisk na mikrofonie. Radiostacja przełącza się w tryb nadawania. zalecana jest redukcja mocy nadawania z 25W do 1W na małych odległościach w razie trudności językowych używamy MKS poprzedzając to słowem INTERCO
Łączność VHF Analogowa Cyfrowa Kanał wywoławczy Identyfikator Przykład identyfikatora Sprzęt Adresat tu Wołający 16 Nazwa albo Call Sign (zazwyczaj 3 litery + 4 cyfry) SPG 1234 Zwykła radiostacja VHF Zwykłe wywołanie przykład marina Gdynia marina Gdynia marina Gdynia albo all stations all stations all stations this is sailing yacht Panorama Panorama Panorama 70 (zakaz mówienia) MMSI (9 cyfr) Prefix 261 - Polska 261 123756 konieczna dodatkowa przystawka, tzw. DSC wprowadzenie MMSI adresata lub przycisk all stations nasze MMSI jest już wprowadzone - Przejście na analogowy kanał roboczy channel Eleven W praktyce: Marina Gdynia, Marina Gdyniaaaa! Jacht Panorama prosi! Odp: dzień dobry, w czym mogę pomóc? Ship on my stareboard, ship on my stareboard, please respond on channel One One! This is sailing yacht Panorama! Odpowiedź statku: One One!
Wezwanie pomocy przez UKF kę. Analogowe (na kanale 16) Cyfrowe (za pomocą DSC) Wezwanie w niebezpieczeństwie Identyfikator MAYDAY MAYDAY MAYDAY this is Wciskamy czerwony przycisk DISTRESS - Nasza nazwa albo Call Sign x3 Bieszczady Bieszczady Bieszczady Następna część to tzw. zawiadomienie o niebezpieczeństwie: - Nasza nazwa i/albo call sign Czas Pozycja Co się dzieje? Czego potrzebujemy? Koniec Mayday Sailing yacht Bieszczady call sign SPG 1234 on 1200 local time position 5545N01245E I am sinking I require immidiate assistance STOP this is Bieszczady MAYDAY - autom. z GPS autom. z GPS wybieramy z menu rodzaj zagrożenia lub undesignated - Naciskamy CALL
Łączność bezpieczeństwa - zasady - wezwanie pomocy nadajemy tylko na polecenie kapitana - wszystkie liczby wymawiamy po cyfrze - mówimy powoli i wyraźnie - w Polsce wołamy po polsku, poza Polską po angielsku - adresata wiadomości nie podajemy, bo oczywiście są nim wszystkie statki - lepiej szybko nadać cokolwiek ze słowem MAYDAY niż szukać zapomnianej poprawnej składni. Można też przed rejsem wydrukować sobie ściągawkę do powieszenia w kabinie nawigacyjnej Gdy usłyszeliśmy wezwanie pomocy przez inny statek nadajemy potwierdzenie odbioru wezwania, jeśli żadna inna stacja, zwłaszcza brzegowa nie uczyniła tego: MAYDAY Tonący x3 this is My x3 recived MAYDAY Następnie, wyłącznie na polecenie kapitana, jeśli zamierzamy włączyć się do akcji ratunkowej (a mamy obowiązek) nadajemy pełniejszą informację: naszą nazwę, pozycję,prędkość, spodziewany czas przybycia itp. Całą dalszą łączność ze stacją w niebezpieczeństwie prowadzimy na kanale 16 i poprzedzamy słowem MAYDAY Inne słówka : SILANCE DISTRESS / SILANCE MAYDAY! uciszanie stacji zagłuszającej łączn. bezpieczeństwa SILANCE FINI! zakończenie łączności bezpieczeństwa PRUDANCE warunkowe zawieszenie ciszy radiowej na kanale 16, choć akcja SAR trwa
GMDSS Global Maritime Distress and Safety System Od 1 lutego 2007 do wywołań służyć będzie wyłącznie cyfrowe wywołanie selektywne (zastrzeżony kanał 70)