ZAKŁADANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 1 Wraz z dniem 1 lipca 2011 roku dotychczasowy system zakładania działalności gospodarczej polegający na złożeniu wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej w urzędzie gminy został zastąpiony nowym systemem CEIDG Centralną Ewidencją i Informacją o Działalności Gospodarczej. Od 1 lipca 2011 r. (z chwilą wejścia w życie znowelizowanej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) do 31 grudnia 2011 r. nastąpiło przeniesienie Ewidencji Działalności Gospodarczej z zasobów gminnych do CEIDG. Został on wprowadzony w miejsce dotychczasowego formularza EDG-1. Dokument ten jest jednocześnie wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. Do wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorca może dołączyć zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w przepisach o podatku od towarów i usług VAT R. Pomimo wprowadzania coraz to nowych udogodnień nie obędzie się jeszcze bez wizyty w kilku urzędach. Jednakże, co należy podkreślić system zaczyna podążać we właściwym kierunku i już naprawdę niedługo wszelkie formalności związane z otwarciem własnej firmy załatwimy w kwadrans nie odchodząc od komputera! Przed wypełnianiem wniosku CEIDG-1 zapoznaj się z jego zawartością oraz instrukcją wypełniania, a także przygotuj: PESEL, NIP oraz adresy i rodzaje planowanej działalności gospodarczej. Rejestracja w CEIDG jest wolna od opłat. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis. Przedsiębiorca ma prawo określić we wniosku o wpis do CEIDG późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku.
Wniosek CEIDG - 1 Dokument ten jest jednocześnie wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (przy której nadaje się numer REGON), zgłoszeniem 2 identyfikacyjnym do Urzędu Skarbowego (wskazanie numeru NIP i wybór formy opodatkowania) oraz zgłoszeniem płatnika składek ubezpieczeniowych dla ZUS (płatnika, czyli osoby opłacającej swoją składkę, jak i składki swoich pracowników). Tym samym wnioskiem zgłasza się również wszelkie zmiany z zakresu podawanych informacji. Na ten obowiązek posiada się 7 dni od ich wystąpienia. W formularzu należy podać rodzaj wykonywanej działalności. W tym celu stworzona została Polska Klasyfikacja Działalności, która zawiera spis czynności, jakie może wykonywać przedsiębiorstwo. Do formularza CEIDG-1 wpisuje się jedynie numery wybranych. Nie obowiązuje żaden limit ilości podawanych numerów PKD. Przy wyborze kodu PKD działalności możemy skorzystać z pomocy Asystenta Procedur Administracyjnych na portalu www.eu-go.gov.pl Jak można złożyć wniosek o wpis do CEIDG? On - line przy użyciu podpisu elektronicznego; podpisem potwierdzonym profilem zaufanym epuap; w inny sposób akceptowany przez system CEIDG umożliwiający jednoznaczną identyfikację osoby składającej wniosek i czas jego złożenia. W urzędzie miasta/gminy osobiście; listem poleconym.
W przypadku przesłania wniosku listem poleconym powinien być on opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy potwierdzonym przez notariusza. epuap 3 Obecne tendencje podążają w kierunku oferowania usług administracji publicznej w formie elektronicznej. Jednym z takich systemów jest platforma epuap, dzięki której szybciej zarejestrujemy również firmę w systemie CEIDG. Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (epuap) to system informatyczny, dzięki któremu możemy załatwiać sprawy urzędowe za pośrednictwem Internetu, natomiast administracja publiczna może bezpłatnie udostępniać swoje usługi w postaci elektronicznej. Ideą przyświecającą budowie epuap było stworzenie jednego, łatwo dostępnego i bezpiecznego elektronicznego kanału udostępniania usług publicznych. Rejestracja w platformie epuap i utworzenie tzw. profilu zaufanego umożliwi nam rejestrację firmy on-line za pomocą systemu CEIDG. Profil zaufany jest bezpłatną metodą potwierdzania naszej tożsamości w systemach elektronicznej administracji to odpowiednik bezpiecznego podpisu elektronicznego, weryfikowanego certyfikatem kwalifikowanym. Profil zaufany działa jak odręczny podpis. Logujemy się na www.epuap.gov.pl, wybieramy usługę, którą chcemy zrealizować, wypełniamy wniosek, podpisujemy go profilem zaufanym a następnie wniosek wysyłamy do urzędu (np. CEIDG).
Formy opodatkowania Podczas rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej należy wybrać formę opodatkowania: 4 Forma opodatkowania Opis Opodatkowanie na zasadach ogólnych W przypadku wybrania formy opodatkowania na zasadach ogólnych stawkami progresywnymi lub stawką liniową, należy prowadzić księgowość w celu ustalenia dochodu do opodatkowania. Księgowość uproszczona Karta podatkowa Księgowość w uproszonej formie jest dopuszczalna dla przedsiębiorców o małej skali działalności i jest prowadzona w formie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów. W przypadku karty podatkowej nie trzeba prowadzić żadnej ewidencji. Ryczałt ewidencjonowany W przypadku wybrania ryczałtu ewidencjonowanego należy zaprowadzić ewidencję przychodów. Koszty w tym przypadku są nieistotne dla rozliczeń z fiskusem.
WAŻNE INSTYTUCJE Zakład Ubezpieczeń Społecznych Przedsiębiorca w ZUS-ie posiada podwójną osobowość. Występuje on jednocześnie jako tak 5 zwany Płatnik, czyli osoba wpłacająca składki (za swoich pracowników i siebie samego) oraz jako Ubezpieczony (jakby na równi ze swoimi pracownikami). Jeśli wykonywana działalność jest jedynym naszym źródłem dochodów uzupełniamy druk ZUA. Gdy posiadamy pełnoetatową pracę, w której zarabiamy powyżej minimalnej pensji krajowej uzupełniamy jedynie druk ZZA. W przypadku spółki cywilnej, będzie to druk ZPA. Druki te można składać w dowolnych oddziałach ZUS po złożeniu wniosku CEIDG, ale nie później niż 7 dni od momentu powstania obowiązku ubezpieczenia (czyli daty rozpoczęcia działalności, jaką się wpisało we wniosku CEIDG). Jeśli w dniu składania formularzy w ZUS-ie nie posiadamy jeszcze numeru REGON to później musimy uzupełnić tę informację poprzez druk ZUS ZIPA. Składka ZUS jest w gruncie rzeczy zbiorem kilku różnych opłat, które w różnym stopniu mogą dotyczyć przedsiębiorcy: a. ubezpieczenie społeczne, na które składa się ubezpieczenie: 1) emerytalno rentowe (obowiązkowe); 2) ubezpieczenie chorobowe, które dla przedsiębiorcy jest dobrowolne - daje prawo do zasiłku w razie choroby; 3) ubezpieczenie zdrowotne dające prawo do korzystania z bezpłatnej opieki zdrowotnej. b. Fundusz Pracy stanowiący budżet dla Urzędu Pracy na zasiłki, szkolenia, itp. c. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych opłacany jedynie za pracowników, przedsiębiorca nie płaci go za siebie.
Mniejsza składka ZUS Istnieje możliwość płacenia preferencyjnej stawki ZUS przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności, jeśli spełnione zostały następujące warunki: 6 1. przez ostatnie 60 miesięcy (5 lat) przedsiębiorca nie prowadził żadnej działalności gospodarczej, (również jako wspólnik w spółce); 2. nie wykonuje świadczeń na rzecz swojego byłego pracodawcy. Mniejszy ZUS płaci również przedsiębiorca, który oprócz prowadzonej działalności, jest również zatrudniony w innej firmie na pełen etat i zarabia co najmniej minimalną pensję krajową. Wówczas musi on opłacić jedynie ubezpieczenie zdrowotne. Urząd Skarbowy rejestracja VAT Oprócz wyboru rodzaju wykonywanej działalności oraz formy opodatkowania, musimy również zdecydować, czy zamierzamy być podatnikiem VAT. Gdy przedsiębiorca staje się płatnikiem podatku VAT to najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych VAT w Urzędzie Skarbowym właściwym w sprawach VAT składa druk zgłoszeniowy VAT-R. Opłata za rejestrację wynosi 170 zł. Urząd potwierdza zgłoszenie, wydając w tej sprawie decyzję administracyjną (VAT-5). Należy pamiętać, że podatek VAT płaci się w urzędzie właściwym ze względu na miejsce wykonywania działalności, czyli najczęściej siedziby firmy (w odróżnieniu od podatku dochodowego, który wpłaca się do urzędu właściwego ze względu na adres zamieszkania). Jeśli jednak posiada się dwa lub więcej miejsc wykonywania działalności, a jedno z nich odpowiada miejscu zamieszkania, to można w nim rozliczać się z podatku VAT.
Państwowa Inspekcja Sanitarna i Państwowa Inspekcja Pracy Moduł III: Zakładanie działalności gospodarczej Każdy przedsiębiorca, który zatrudni pracownika, musi w ciągu 30 dni zawiadomić o tym Państwową Inspekcję Pracy oraz Powiatową Inspekcję Sanitarną, składając odpowiednie wnioski. 7 Państwową Inspekcję Pracy powiadamiamy wyłącznie wówczas, gdy zamierzamy zatrudnić pracowników. Począwszy od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej mamy 30 dni - na zawiadomienie PIP na piśmie o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności. Wzory dokumentów znaleźć można na stronie www.pip.gov.pl. Jeśli nie zamierzamy zatrudniać pracowników, to nie mamy potrzeby udania się do Sanepidu. W przeciwnym przypadku w przeciągu 14 dni od daty rozpoczęcia działalności musimy udać się do wojewódzkiej lub powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej w celu powiadomienia o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz przewidywanej liczbie pracowników. Niektóre dziedziny działalności (np. gastronomia) wymagają zastosowania szczególnych środków i procedur wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Więcej informacji na ten temat oraz wzory dokumentów odnaleźć można na stronie www.gis.gov.pl. Szczególnej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej podlegają przedsiębiorcy prowadzący działalność związaną ze zdrowiem i życiem klientów m.in.: punkty gastronomiczne; zakłady kosmetyczne; ośrodki wypoczynkowe itp.
O TYM NIE MOŻESZ ZAPOMNIEĆ Konto bankowe Firmowe konto bankowe jest niezbędne zwłaszcza do rozliczania się z Urzędem Skarbowym. Ponadto, ułatwia ono prowadzenie firmy zarówno Ty jak i Twoi klienci czy dostawcy będziecie mogli dokonywać przelewów związanych z Twoją działalnością gospodarczą. 8 Nie ma obowiązku używania konta firmowego przy każdej transakcji związanej z prowadzoną działalnością. Równie dobrze możemy używać prywatnego konta albo chociażby płacić gotówką. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej określa obowiązek używania firmowego konta jedynie w przypadku transakcji, których wartość przekracza 15 000 euro bez względu na liczbę płatności i nie pomoże rozłożenie ich na kilka mniejszych przelewów. Po założeniu firmowego konta bankowego musimy poinformować o tym fakcie Urząd Skarbowy za pomocą wysłania formularza aktualizacyjnego CEIDG-1, zaś w ZUS zgłasza się go poprzez formularz ZBA. Wybierając bank, który będzie prowadził rachunek naszej firmy, należy zwrócić szczególną uwagę na takie szczegóły jak: wysokości opłat za prowadzenie rachunku, przelewy, wpłaty i wypłaty gotówkowe; możliwość obsługi konta poprzez Internet i/lub telefon; ilość oddziałów i bankomatów/wpłato matów. Wybierając się do banku lub wypełniając formularz on-line należy posiadać: dowód osobisty; oryginał wpisu do CEIDG; dokument nadający numer REGON; w przypadku spółek umowę spółki; firmową pieczątkę.
Księgowość Otwierając własny biznes należy zastanowić się czy księgowość naszej firmy będziemy prowadzić samodzielnie czy też zlecimy to firmie zewnętrznej. Przy podejmowaniu decyzji warto przeanalizować koszty oraz czas potrzebny na prowadzenie księgowości. 9 Pieczątka Rzut oka na pieczątkę powinien dać odpowiedź z kim i jak się skontaktować. Pieczątka musi zawierać nazwę firmy imię i nazwisko, adres prowadzenia działalności gospodarczej (najlepiej z numerami kontaktowymi) oraz numer NIP. Firma cukiernicza Beza Adam Biały ul. Młotkowa 22, 40-042 Katowice Tel. (32) 123 45 67, NIP 954-11-11-111 e-mail: beza@katowice.pl www.beza.pl Koncesje i licencje Wykonywanie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością uzyskania koncesji, licencji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. Dotyczy to na przykład: o prowadzenia stacji benzynowej; o sprzedaży alkoholu; o założenia szkoły nauki jazdy; o transportu osób i rzeczy.
Koncesja O koncesję będziemy musieli starać się, gdy zamierzamy prowadzić następujące rodzaje działalności: ochrona osób i mienia; rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych; poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych; wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią; przewozy lotnicze. 10 Koncesji udziela minister właściwy ze względu na rodzaj działalności, za wyjątkiem telewizji lub radia, gdzie należy zwrócić się do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która kontroluje kwestie związane z nadawaniem programów w eterze (działalność nadawcza w Internecie takiego obowiązku nie nakłada). Oprócz koncesji możemy się również spotkać z działalnością regulowaną, czyli taką która wymaga spełnienia ściśle określonych warunków. Działalność regulowana obejmuje zwłaszcza: wyrób i rozlew wyrobów winiarskich, napojów spirytusowych; wyrób, oczyszczanie, skażanie, odwadnianie alkoholu etylowego; usługi detektywistyczne; prowadzenie kantoru; działalność telekomunikacyjna;
Moduł III: Zakładanie działalności gospodarczej organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych; świadczeniu usług turystycznych obejmujących: polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, polowania za granicą; prowadzenie stacji kontroli pojazdów; organizacja profesjonalnego współzawodnictwa sportowego; prowadzenie: indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej oraz kształcenie i kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów; prowadzenie: indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, a także kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych; przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania; organizacja wyścigów konnych; konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin; obrót materiałem siewnym; wytwarzanie i magazynowanie biokomponentów; prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców. Organizowanie kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne; prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (domu składowego); działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia. 11 W powyższych przypadkach należy uzyskać wpis do Rejestru Działalności Regulowanej.
Licencja Oprócz powyższych jeszcze tylko jedynie trzy rodzaje działalności wymagają uzyskania licencji: 1. pośrednictwo w obrocie nieruchomościami i zarządzanie nieruchomościami; 2. wykonywanie usług transportu drogowego; wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy oraz udostępniania pojazdów trakcyjnych; 3. prowadzenie agencji pracy, agencji pracy tymczasowej, instytucji szkoleniowej dla bezrobotnych organizującej szkolenia za środki publiczne. 12 ELASTYCZNOŚĆ I MOBILNOŚĆ, CZYLI JESTEM PANEM WŁASNEGO CZASU Prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek to sposób na podniesienie swojej aktywności na rynku pracy, a także na spełnienie własnych wyzwań i oczekiwań oraz na sprostanie własnym marzeniom i potrzebom. Najważniejsze zalety pracy na własny rachunek to: 1. Elastyczność i duża niezależność w wyborze sposobu wykonywania określonych i wymaganych przez charakter pracy działań. 2. Mobilność zawodowa czyli umiejętność szybkiego dostosowania do potrzeb i wymagań rynku pracy. 3. Satysfakcja z tworzenia nowych rzeczy i poczucie, że udało nam się zrealizować założony cel. 4. Poprawa sytuacji finansowej - choć nie zawsze widoczne jest to na początku działalności oraz często bywa zależne od koniunktury na rynku czy od ogólnej sytuacji gospodarczej w kraju, gdzie prowadzimy działalność. 5. Pewność zatrudnienia - dopóki firma będzie istniała, to nikt nas z niej nie wyrzuci, nie rozwiąże z nami umowy o pracę itp.
PODSUMOWANIE Wszelkie zmiany związane z procedurami otwierania własnej działalności gospodarczej od wielu lat mozolnie ale ewoluują w dobrym kierunku. Ostatnie zmiany, w tym wprowadzenie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i możliwość założenia działalności gospodarczej za pośrednictwem Internetu, wydają się być przełomowe. Co prawda system elektronicznych usług administracji publicznej jeszcze raczkuje ale trzeba przyznać, że z dnia na dzień w systemie tym katalog usług, które możemy załatwić przez Internet rośnie w przyzwoitym tempie. 13 W pierwszym okresie nie unikniemy kilku wizyt w urzędach, ale w miarę rozwoju wdrażania elektronicznych usług administracji publicznej już niedługo będziemy mogli zapomnieć o wizytach w urzędach i większość spraw dotyczących nie tylko kwestii naszych firm, ale i spraw codziennych i w wymagających kontaktu z określonymi urzędnikami będziemy mogli załatwić 24 godziny na dobę korzystając z Internetu.
Spis treści CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ... 1 Wniosek CEIDG - 1... 2 14 Formy opodatkowania... 4 WAŻNE INSTYTUCJE... 5 Zakład Ubezpieczeń Społecznych... 5 Urząd Skarbowy rejestracja VAT... 6 Państwowa Inspekcja Sanitarna i Państwowa Inspekcja Pracy... 7 O TYM NIE MOŻESZ ZAPOMNIEĆ... 8 Konto bankowe... 8 Księgowość... 9 Pieczątka... 9 Koncesje i licencje... 9 ELASTYCZNOŚĆ I MOBILNOŚĆ, CZYLI JESTEM PANEM WŁASNEGO CZASU... 12