dr Sanzio Marques Nowa koncepcja techniki warstwowej z użyciem materiałów kompozytowych Kliniczny i estetyczny wynik leczenia z wykorzystaniem materiałów kompozytowych uzależniony jest od dwóch czynników o niepodważalnym znaczeniu znajomości właściwości optycznych naturalnych zębów oraz znajomości stosowanego systemu. Stomatolodzy biegle znający te zagadnienia są w stanie tak dobrać materiał kompozytowy oraz grubość jego warstwy, aby odtworzyć naturalny charakter zęba. Wyzwaniem stojącym przed lekarzem jest nie tylko dokładne odtworzenie odcienia, lecz również uzyskanie prawidłowej równowagi pomiędzy przeziernością a nieprzeziernością wypełnienia. Zdj. 1. Złamanie zębów 11 i 21 Zębina ma decydujące znaczenie dla koloru naturalnych zębów. Szkliwo działa natomiast jak filtr modyfikujący jej odcień, w większości przypadków pozytywnie wpływając na estetykę zęba. Kolor naturalnego zęba jest zatem odbiciem jego wewnętrznej struktury. Stosując materiały kompozytowe, stomatolodzy wybierają zazwyczaj materiały o różnych odcieniach szkliwnych. Uzyskiwany kolor zęba jest zatem w dużym stopniu zależny od barwy materiału stanowiącego warstwę zewnętrzną wypełnienia, czyli odwrotnie niż w przypadku naturalnego zęba. Tradycyjna technika warstwowa dla materiałów kompozytowych wykorzystuje właśnie opisane podejście. Kompozytowe materiały w odcieniu szkliwnym dzieli się na te, które mają własną barwę, modulujące barwę warstwy położonej poniżej oraz przezierne do wykonywania krawędzi siecznych. W tradycyjnej technice warstwowej barwione materiały szkliwne stanowią ostatnią warstwę, która nadaje odbudowie ostateczny odcień. Materiały modulujące, które nie zmieniają jednak odcienia, nanosi się na materiały barwne, aby wzmocnić ostateczną głębię i przezierność odbudowy. Alternatywna technika warstwowa wy- korzystuje zjawisko rozwoju koloru z wnętrza odbudowy, czyli dokładnie tak jak w zębie naturalnym. W takim przypadku stosuje się materiały kompozytowe w kolorach zębinowych o różnym wysyceniu odcienia, ponieważ zostaną one przykryte i zmodyfikowane dodatkową warstwą modulującego materiału szkliwnego, który poprawia estetyczną wartość wypełnienia, podobnie jak ma to miejsce w naturalnym zębie. W przypadku obu metod należy pamiętać, aby warstwa materiału modulującego była dostatecznie cienka. Ostatnim etapem zabiegu, wykonywanym głównie u młodych pacjentów, jest aplikacja przeziernego materiału siecznego, który ma odwzorowywać opalizujący brzeg sieczny. Opisano przypadek kliniczny wykonania wypełnienia ubytków klasy IV zębów 11 i 21 z wykorzystaniem systemu Amaris firmy VOCO. System ten opiera się na koncepcji wykorzystania modulujących materiałów szkliwnych. W skład zestawu wchodzi pięć materiałów w kolorach zębinowych o różnym wysyceniu barwy oraz trzy modulujące materiały szkliwne. Stosowanie systemu jest wyjątkowo proste, a wyniki uzyskiwane z jego użyciem dają się łatwo przewidzieć. Materiały szkliwne, oznaczone symbolami TN, TL oraz TD, służą odpowiednio utrzymaniu odcienia wybranego materiału zębinowego, jego niewielkiemu rozjaśnieniu lub ściemnieniu. Wyjątkowo prosta procedura aplikacji polega na wybraniu kompozytu w odcieniu zębinowym, którego barwa najbardziej odpowiada pożądanemu efektowi końcowemu oraz zastosowaniu naturalnego szkliwnego materiału modulującego TN. Cienka warstwa materiału szkliwnego pokrywająca zębinę nadaje wypełnieniu głębokości oraz życia. System pozwala również na wybór materiału zębinowego, którego odcień jest ciemniejszy niż ząb, a następnie jego rozjaśnienie materiałem szkliwnym TL. Zdaniem autora właśnie taka technika najdokładniej oddaje przejście między szkliwem a zębiną obserwowane w naturalnym zębie. W skład systemu Amaris formy VOCO wchodzą również dwa płynne kompozyty specjalnego przeznaczenia: HO, czyli wysoce nieprzezierny, oraz HT, czyli wysoce przezierny. Pierwszy z nich zapobiega prześwitywaniu przebarwionych twardych tkanek zęba i pozwala na jego indywidualną charakteryzację. Zdj. 2A i 2B. W celu oceny estetyki i fonetyki u pacjentki wykonano wewnątrzustną symulację efektów leczenia (mock up) z odbudową o długości i konturze zębów bez kondycjonowania twardych tkanek zęba Zdj. 3A i 3B. Wycisk mock-up z użyciem masy silikonowej do ugniatania oraz wykonanie wycisku silikonowego Zdj. 2B Zdj. 3B 24 marzec 2013 Forum Stomatologii Praktycznej 25
Zdj. 4A i 4B. System Amaris (VOCO) wybrany do odbudowy zębów Zdj. 4B Zdj. 7A, 7B i 7C. Całkowite wytrawianie, aplikacja dwuetapowego materiału adhezyjnego Solobond M (firmy VOCO) oraz polimeryzacja światłem (przez 15 sekund na każdy ząb) Zdj. 5. Zukośnienie szkliwa za pomocą wiertła z nasypem diamentowym 4138 (KG Sorensen) Zdj. 7B Zdj. 6. Uwagę powinny zwrócić wymiary zukośnienia pod koferdamem Zdj. 7C Zdj. 8. Aplikacja warstwy materiału szkliwnego Amaris TN na wycisk silikonowy 26 marzec 2013 Forum Stomatologii Praktycznej 27
Zdj. 13A i 13B. Krawędzie styczne modelowane za pomocą materiału w odcieniu szkliwnym Amaris TL Zdj. 13B Zdj. 9. Pozycjonowanie wycisku silikonowego pokrytego materiałem Amaris TN oraz polimeryzacja warstwy, która odtwarza warstwę szkliwa na powierzchni podniebiennej i siecznej Zdj. 14. Aplikacja niewielkiej ilości żółtego pigmentu Kolor + Plus (Kerr) za pomocą pędzelka pozwala uzyskać efekt przeciwny do opalizującego na mamelonach Zdj. 15A, 15B i 15C. Modelowanie ostatniej warstwy w odcieniu szkliwa za pomocą szpatułki oraz wygładzanie pędzelkiem Artist Line (Hot Spot Design) Zdj. 10. Aplikacja materiału zębinowego Amaris O1 oraz kształtowanie mamelonów. Warstwa ta powinna sięgać poza linię złamania i maskować ją poprzez pokrycie około połowy zukośnienia Zdj. 11. Selektywna aplikacja materiału Amaris Flow HO na szczytach mamelonów zębiny w celu zaakcentowania ich obecności Zdj. 12A i 12B. Aplikacja materiału Amaris Flow HT na brzeg sieczny w obszarze mamelonów w celu uzyskania efektu przeziernego i opalizującego halo Zdj. 12B Zdj. 15B 28 marzec 2013 Forum Stomatologii Praktycznej 29
Zdj. 17. Usuwanie naddatków za pomocą wiertła z nasypem diamentowym 2134 (KG Sorensen) zamocowanym w kątnicy T2 Revo (Sirona) Zdj. 18A, 18B i 18C. Podstawowe kształtowanie zębów za pomocą tarczy ściernej Sof-Lex Pop On (3M Espe) obszary płaskie oraz nachylone na powierzchni przedsionkowej Zdj. 15C Zdj. 18B Zdj. 18C Zdj. 16. Aplikacja rozpuszczalnego w wodzie żelu zapobiegająca wnikaniu w głąb tlenu oraz ostateczna polimeryzacja wypełnienia od strony przedsionkowej oraz podniebiennej (każdej powierzchni przez 60 sekund) Zdj. 19. Polerowanie wstępne powierzchni polerką gumową Astropol (Ivoclar Vivadent) 30 marzec 2013 Forum Stomatologii Praktycznej 31
Zdj. 20C Zdj. 21. Wygładzanie pionowych zachyłków za pomocą tarcz ściernych Sof-Lex Pop On (3M Espe) Zdj. 20A, 20B i 20C. Szlifowanie pionowej mikromorfologii (podłużne zachyłki na powierzchni przedsionkowej) za pomocą wierteł z nasypem diamentowym 2134 oraz 1015 (KG Sorensen) zamontowanych na kątnicy T2 Revo (Sirona) Zdj. 20B Zdj. 22A, 22B, 22C i 22D. Ostateczny wysoki połysk powierzchni uzyskuje się za pomocą zielonych i różowych polerek gumowych Astropol (Ivoclar Vivadent), pasty diamentowej Diamond Excel (FGM), szczotki z włosia koziego oraz pasty Enamelize (Cosmedent) i tarczy polerskiej Flexi Buff (Cosmedent) 32 marzec 2013 Forum Stomatologii Praktycznej 33
Zdj. 22B Zdj. 22D Zdj. 23A i 23B. Polerowanie powierzchni stycznych paskami polerskimi Epitex (GC) z wykorzystaniem pasty Enamelize oraz nici Super-Floss (Oral-B) Zdj. 22C Zdj. 23B 34 marzec 2013
Zdj. 24A, 24B i 24C. Wynik końcowy. Estetyczna odbudowa: naturalnie wyglądające, doskonale proporcjonalne i estetyczne zęby oraz doskonały, promienny uśmiech Zdj. 24C Zdj. 24B Zdj. 25. Estetyczny wynik końcowy leczenia 36 marzec 2013 Forum Stomatologii Praktycznej 37
JEDEN FUTURABOND W KAŻDYM PRZYPADKU! Zdj. 26A i 26B. Optyczne właściwości materiału kompozytowego Amaris pozwalają odtworzyć warunki interakcji światła z naturalnymi twardymi tkankami zęba Odwiedź nas! Kolonia, 12.-16.03.2013 Stoisko R8/S9 + P10, Hall 10.2 PODWÓJNIE UTWARDZALNY UNIWERSALNY SYSTEM ŁĄCZĄCY Futurabond U Zdj. 26B dr Sanzio Marques Magister stomatologii zachowawczej (FO-UFMG Wydział Stomatologii Federalnego Uniwersytetu w Minas Gerais, Brazylia). Specjalista protetyki stomatologicznej (FORP-USP Wydział Stomatologii Ribeirão Preto Uniwersytetu w São Paulo, Brazylia). Autor książki Estética com resinas compostas em dentes anteriores: percepção, arte e naturalidade (Zastosowanie materiałów kompozytowych w estetyce zębów przednich. Percepcja, sztuka i naturalny wygląd). Kierownik kursów Doskonałość w Stomatologii Estetycznej oraz Doskonalenie w technikach rekonstrukcyjnych z użyciem materiałów kompozytowych, powadzonych przez Instytut Nauk Stomatologicznych (Institute for Dental Studies, IEO) w Belo Horizonte, Brazylia. Jeden system łączący dla każdego przypadku żaden inny system łączący nie jest potrzebny w Państwa gabinecie Samowytrawianie, wytrawianie selektywne i wytrawianie całkowite wybór należy do Państwa! Wyjątkowa wszechstronność zastosowania do wykonywania wypełnień bezpośrednich i pośrednich w pełni kompatybilny ze wszystkimi kompozytami światło-, podwójnie- i chemoutwardzalnymi, bez konieczności stosowania dodatkowego aktywatora pewna adhezja do różnorodnych materiałów, takich jak metal, tlenek cyrkonu i tlenek glinu oraz ceramika krzemianowa, bez konieczności stosowania dodatkowego primera Aplikowany jedną warstwą całkowity czas pracy wynosi tylko 35 sekund NOWY 38 marzec 2013 VOCO GmbH Anton-Flettner-Straße 1-3 27472 Cuxhaven Niemcy Tel. +49 4721 719-0 www.voco.com