120 SPRAWDZIANY LEKCJI Sprawdzian z działu Zróżnicowanie gospodarcze świata (część 1) Grupa I Zadanie 1 (0 4 p.) Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błędnym B. a) Obszary rolnicze na półkuli północnej zajmują największe powierzchnie w średnich szerokościach geograficznych. b) Większość głównych obszarów rolniczych świata pokrywa się z rejonami występowania gleb aluwialnych i czarnoziemów. c) Obszary zajęte pod uprawy stanowią 1/3 powierzchni wszystkich lądów. d) Procentowy udział terenów uprawnych w stosunku do ogólnej powierzchni kontynentu jest największy w Ameryce Południowej. Zadanie 2 (0 4 p.) W zestawieniach podano największe obszary upraw: kukurydzy, pszenicy, trzciny cukrowej i ziemniaków. W każdym zestawieniu podkreśl obszar niespełniający kryteriów przyporządkowania. a) Nizina Amazonki, Nizina Chińska, Nizina Gangesu, Nizina Francuska, Nizina La Platy. b) Nizina La Platy, Równiny Centralne w USA, Wyżyna Abisyńska, Wyżyna Brazylijska (południowa część), Wyżyna Meksykańska. c) Nizina Mandżurska, Nizina Hudsońska, Nizina Polska, Nizina Wschodnio-Europejska, Nizina Zachodnio-Syberyjska (południowa część). d) Ameryka Środkowa, Archipelag Malajski, Australia (północno-wschodnie wybrzeże), Nizina Chińska, Nizina Gangesu. Zadanie 3 (0 2 p.) Na podstawie opisu rozpoznaj roślinę uprawną. a) Stanowi podstawę wyżywienia dla około połowy ludności świata. Do uprawy tej rośliny niezbędne są dobre gleby i temperatura powietrza powyżej 18 C w ciągu całego okresu wegetacji.... b) Roślina okopowa strefy umiarkowanej, mająca duże wymagania glebowe. Jest uprawą bardzo pracochłonną, w 100% przeznaczoną dla przetwórstwa przemysłowego....
SPRAWDZIANY LEKCJI 121 Zadanie 4 (0 4 p.) Przyporządkuj każdemu z głównych obszarów chowu bydła odpowiadający mu opis. 1. Europa Zachodnia A. Chów o kierunku mięsnym i mlecznym opierający się na 2. Brazylia i Argentyna naturalnych pastwiskach i chów o kierunku mlecznym 3. Północno-Wschodnia Afryka bazujący również na paszach przemysłowych. 4. Stany Zjednoczone B. Ekstensywny, często wędrówkowy chów bydła o bardzo niskiej produktywności; odbywa się na naturalnych pastwiskach. C. Przemysłowy, intensywny chów bydła mlecznego. D. Uwarunkowane kulturowo wysokie pogłowie bydła. E. Chów bydła mięsnego na dużych, naturalnych pastwiskach. 1. 2. 3. 4. Zadanie 5 (0 4 p.) W tabeli podano pogłowie zwierząt i udział w światowej hodowli w 2008 roku dla: Australii, Chin, Indii i Stanów Zjednoczonych. Wpisz nazwy państw w odpowiednie miejsca tabeli. Państwo Pogłowie (w mln sztuk) Udział w światowej hodowli (w %) bydło trzoda owce bydło trzoda owce 176 14 63 16,5 1,9 5,5 28 b.d. 100 2,0 b.d. 11,4 82 427 174 7,5 49,1 12,6 97 62 b.d. 7,0 6,2 b.d. b.d. brak danych Źródło: Tablice szkolne. Geografia, Wyd. Adamantan, Warszawa 2010. Zadanie 6 (0 4 p.) Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błędnym B. a) Współcześnie powierzchnia leśna najszybciej zmniejsza się w Ameryce Południowej. b) W ostatnich latach w Europie powierzchnia lasów nieznacznie wzrasta. c) W ostatnich latach wylesienie w Ameryce Północnej wyraźnie wzrosło. d) Główną przyczyną wylesiania Afryki jest pozyskiwanie nowych terenów pod pola uprawne i pastwiska.
122 SPRAWDZIANY LEKCJI Zadanie 7 (0 2 p.) Na podstawie niżej zamieszczonych danych podaj nazwę państwa, w którym prowadzi się racjonalną gospodarkę leśną oraz argument potwierdzający Twój wybór. Państwo Pozyskiwanie drewna (w hm 3 ) Drewno ogółem Drewno użytkowe Indonezja 106 29 Kanada 155 153 Brazylia 256 110 Źródło: Rocznik Statystyki Międzynarodowej, GUS 2010 a) Państwo... b) Argument... Zadanie 8 (0 1 p.) W latach 2000 2008 połowy hodowanych w wodach morskich ryb i innych organizmów wzrosły o 65%. Podkreśl przyczynę, która nie wyjaśnia dynamicznego rozwoju marikultury. a) Wzrost zanieczyszczenia wód oceanu światowego. b) Spadek średniej temperatury wód oceanu światowego. c) Wyznaczenie morskich stref wyłączności ekonomicznej. d) Zwiększone zapotrzebowanie na owoce morza. Zadanie 9 (0 4 p.) Podkreśl błędy zamieszczone w poniższych zdaniach. a) W ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat produkcja żywności na świecie wzrastała wolniej niż liczba ludności. b) Obecnie nadwyżki produkcji żywności występują w Europie, Ameryce Północnej i Ameryce Południowej. c) Spożycie 2300 2700 kalorii i 50 80 g białka to norma wyżywienia obfitego. d) W drugiej połowie XX wieku w Afryce produkcja żywności na 1 mieszkańca wzrastała rocznie o około 0,3%. Zadanie 10 (0 4 p.) Podaj numery, którymi na mapie oznaczono wymienione niżej porty morskie. Port Numer na mapie Port Numer na mapie Long Beach Port Hedland Dubaj Rotterdam Nagoja Singapur
SPRAWDZIANY LEKCJI 123 Zadanie 11 (0 3 p.) Przyporządkuj wymienione niżej państwa do odpowiedniej grupy krajów. Państwa: Angola, Boliwia, Chiny, Egipt, Hiszpania, RPA Grupa: a) wyżywienia obfitego... b) wyżywienia skromnego, ale wystarczającego... c) wyżywienia niedostatecznego i głodowego... Zadanie 12 (0 1 p.) Podkreśl przyczynę, która spowodowała następujące zmiany na terenach wiejskich. Na dawnych terenach uprawnych wybudowano stacje obsługi samochodów, restauracje i motele. Powstały również wielkie składy, magazyny i tereny handlowe. Wiele osób spośród miejscowej ludności znalazło zatrudnienie w rozwijających się różnorodnych usługach, co przynosi im znacznie większe dochody niż praca w rolnictwie. a) Przemysł b) Procesy urbanizacyjne c) Transport d) Nowy system gospodarki rolnej
124 SPRAWDZIANY LEKCJI Sprawdzian z działu Zróżnicowanie gospodarcze świata (część 1) Grupa II Zadanie 1 (0 4 p.) Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błędnym B. a) Większość głównych obszarów rolniczych świata pokrywa się z rejonami występowania gleb aluwialnych i czarnoziemów. b) Obszary zajęte pod uprawy stanowią 1/3 powierzchni wszystkich lądów. c) Procentowy udział terenów uprawnych w stosunku do ogólnej powierzchni kontynentu jest największy w Ameryce Południowej. d) Obszary rolnicze na półkuli północnej zajmują największe powierzchnie w średnich szerokościach geograficznych. ` Zadanie 2 (0 4 p.) W zestawieniach podano największe obszary upraw: kukurydzy, pszenicy, trzciny cukrowej i ziemniaków. W każdym zestawieniu podkreśl obszar niespełniający kryteriów przyporządkowania. a) Nizina Mandżurska, Nizina Hudsońska, Nizina Polska, Nizina Wschodnio-Europejska, Nizina Zachodnio-Syberyjska (południowa część). b) Nizina Amazonki, Nizina Chińska, Nizina Gangesu, Nizina Francuska, Nizina La Platy. c) Nizina La Platy, Równiny Centralne w USA, Wyżyna Abisyńska, Wyżyna Brazylijska (południowa część), Wyżyna Meksykańska. d) Ameryka Środkowa, Archipelag Malajski, Australia (północno-wschodnie wybrzeże), Nizina Chińska, Nizina Gangesu. Zadanie 3 (0 2 p.) Na podstawie opisu rozpoznaj roślinę uprawną. a) Zboże o niewielkich wymaganiach glebowych, uprawiane w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego, głównie w Europie. Jest rośliną alimentacyjną, pastewną i przemysłową.... b) Roślina uprawiana na dobrych glebach w klimacie umiarkowanym ciepłym i podzwrotnikowym. Dostarcza wysokogatunkowego tłuszczu i białka. Jej największym producentem są Stany Zjednoczone....
SPRAWDZIANY LEKCJI 125 Zadanie 4 (0 4 p.) Przyporządkuj każdemu z głównych obszarów chowu bydła odpowiadający mu opis. 1. Brazylia i Argentyna A. Chów o kierunku mięsnym i mlecznym opierający się 2. Stany Zjednoczone na naturalnych pastwiskach i chów o kierunku 3. Europa Zachodnia mlecznym bazujący również na paszach 4. Północno-Wschodnia Afryka przemysłowych. B. Ekstensywny, często wędrówkowy chów bydła o bardzo niskiej produktywności; odbywa się na naturalnych pastwiskach. C. Przemysłowy, intensywny chów bydła mlecznego. D. Wysokie pogłowie bydła uwarunkowane jest kulturowo. E. Chów bydła mięsnego na dużych naturalnych pastwiskach. 1. 2. 3. 4. Zadanie 5 (0 4 p.) W tabeli podano pogłowie zwierząt i udział w światowej hodowli w 2008 roku dla: Australii, Chin, Indii i Stanów Zjednoczonych. Wpisz nazwy państw w odpowiednie miejsca tabeli. Państwo Pogłowie (w mln sztuk) Udział w światowej hodowli (w %) bydło trzoda owce bydło trzoda owce 97 62 b.d. 7,0 6,2 b.d. 28 b.d. 100 2,0 b.d. 11,4 176 14 63 16,5 1,9 5,5 82 427 174 7,5 49,1 12,6 b.d. brak danych Źródło: Tablice szkolne. Geografia, Wyd. Adamantan, Warszawa 2010. Zadanie 6 (0 4 p.) Przeczytaj uważnie poniższe zdania, a następnie przy zdaniu prawdziwym wstaw literę P, a przy błędnym B. a) Główną przyczyną wylesiania Afryki jest pozyskiwanie nowych terenów pod pola uprawne i pastwiska. b) W ostatnich latach wylesienie w Ameryce Północnej wyraźnie wzrosło. c) Współcześnie powierzchnia leśna najszybciej zmniejsza się w Ameryce Południowej. d) W ostatnich latach w Europie powierzchnia lasów nieznacznie wzrasta.
126 SPRAWDZIANY LEKCJI Zadanie 7 (0 2 p.) Na podstawie niżej zamieszczonych danych podaj nazwę państwa, w którym prowadzi się rabunkową gospodarkę leśną oraz argument potwierdzający Twój wybór. Państwo Pozyskiwanie drewna (w hm 3 ) drewno ogółem drewno użytkowe Niemcy 55 51 Stany Zjednoczone 380 319 Indonezja 106 29 Źródło: Rocznik Statystyki Międzynarodowej, GUS 2010. a) Państwo... b) Argument... Zadanie 8 (0 1 p.) W latach 2000 2008 światowe połowy ryb morskich spadły o 6%. Podkreśl przyczynę, która nie wyjaśnia spadku światowych połowów w tych latach. a) Intensywny rozwój sztucznych hodowli morskich (marikultury). b) Wyznaczenie limitów połowów dla większości łowisk. c) Zanik łowisk w strefach upwellingu. d) Wzrost zanieczyszczenia wód oceanu światowego. Zadanie 9 (0 4 p.) Podkreśl błędy zamieszczone w poniższych zdaniach. a) Spożycie poniżej 2300 kalorii i mniej niż 50 g białka w ciągu doby to norma wyżywienia skromnego, ale wystarczającego. b) W ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat produkcja żywności na świecie wzrastała wolniej niż liczba ludności. c) Obszarem permanentnego głodu jest Azja Wschodnia. d) W drugiej połowie XX wieku w Afryce produkcja żywności na 1 mieszkańca wzrastała rocznie o około 0,3%. Zadanie 10 (0 4 p.) Podaj numery, którymi na mapie oznaczono wymienione niżej porty morskie. Port Numer na mapie Port Numer na mapie Durban Madras Hamburg Montreal Hongkong Osaka
SPRAWDZIANY LEKCJI 127 Zadanie 11 (0 3 p.) Przyporządkuj wymienione niżej państwa do odpowiedniej grupy krajów. Państwa: Brazylia, Indonezja, Nikaragua, Peru, Tanzania, Włochy Grupa: a) wyżywienia obfitego... b) wyżywienia skromnego, ale wystarczającego... c) wyżywienia niedostatecznego i głodowego... Zadanie 12 (0 1 p.) Podkreśl przyczynę, która spowodowała następujące zmiany na terenach wiejskich. Zmieniła się dawna zabudowa wiejska wyburzono niektóre budynki gospodarcze, a domy mieszkalne zostały zmodernizowane. Część rolników przestała uprawiać ziemię, gdyż użytkowane przez siebie gospodarstwa rolne podzieliła na małe działki budowlane lub rekreacyjne. Dawni rolnicy znaleźli zatrudnienie w usługach lub zaczęli dojeżdżać do pracy w mieście. a) Przemysł b) Procesy urbanizacyjne c) Transport d) Turystyka