Departament Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego. Monitoring

Departament Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego Monitoring PROGRAMU WOJEWÓDZKIEGO - STRATEGII POLITYKI ZDROWOTNEJ WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NA LATA 2006 2013 Część II DIAGNOZA STANU ZDROWIA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO W LATACH 2006-2012 W przypadku braku informacji za 2012 rok autorzy opracowania korzystali z najnowszych dostępnych danych Łódź, grudzień 2013 roku 1

Spis treści 1. CHARAKTERYSTYKA POPULACJI... 4 2. RUCH NATURALNY LUDNOŚCI... 7 2.1. Współczynnik urodzeń żywych... 7 2.2. Współczynnik noworodków z niską masą urodzeniową... 8 2.3. Współczynnik płodności kobiet... 9 2.4. Współczynnik zgonów... 9 2.5. Przyrost naturalny... 10 2.6. Współczynnik umieralności niemowląt... 12 2.7. Zgony dzieci i młodzieży... 13 2.8. Przeciętne dalsze trwanie życia... 13 3. STRUKTURA ZGONÓW...14 3.1. Choroby układu krążenia... 14 3.2. Nowotwory złośliwe... 15 3.3. Zewnętrzne przyczyny zgonów... 16 3.4. Inne przyczyny zgonów... 17 4. STACJONARNA OPIEKA MEDYCZNA...18 4.1. Struktura hospitalizacji według ICD 10... 35 5. SPECJALISTYCZNA OPIEKA AMBULATORYJNA...36 6. PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA...38 7. POMOC DORAŹNA...41 8. MEDYCYNA SZKOLNA...44 8.1. Realizacja zadań z zakresu medycyny szkolnej... 44 8.2. Testy przesiewowe... 46 8.3. Profilaktyczne badania lekarskie... 47 8.4. Grupowa profilaktyka próchnicy zębów... 49 2

9. EPIDEMIOLOGIA CHORÓB ZAKAŹNYCH I ZATRUĆ...49 9.1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe... 49 9.2. Choroby wieku dziecięcego... 50 9.3. Wirusowe Zapalenie Wątroby... 52 9.4. Zakażenie wirusem HIV i zachorowania na AIDS... 55 9.5. Inne choroby zakaźne... 55 9.6. Choroby weneryczne (brak danych za 2012 rok)... 56 9.7. Gruźlica... 57 9.8. Grypa... 58 10. STRUKTURA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI...59 11. ZAPOBIEGANIE CHOROBOM...62 11.1. Szczepienia ochronne... 62 11.2. Działania profilaktyczne realizowane na terenie województwa łódzkiego... 64 11.3 Współpraca z organizacjami pozarządowymi... 69 12. RYZYKOWNE ZACHOWANIA ZDROWOTNE...70 12.1 Palenie papierosów... 70 12.2 Konsumpcja alkoholu... 73 12.3 Używanie substancji psychoaktywnych... 76 13. ŚRODOWISKOWE UWARUNKOWANIA ZDROWIA...79 13.1 Struktura populacji według poziomu wykształcenia... 79 13.2. Rynek pracy i dochody ludności... 80 13.3. Środowisko fizyczne... 83 13.4. Ocena infrastruktury wodociągowo kanalizacyjnej i ocena stanu sanitarnego wody pitnej... 83 13.5. Ocena jakości powietrza... 85 14. PODSUMOWANIE... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 15. BIBLIOGRAFIA...90 3

1. CHARAKTERYSTYKA POPULACJI Województwo łódzkie zajmuje obszar 18.219 km2 i znajduje się na 9 miejscu pod względem wielkości powierzchni w kraju. Składa się z 21 powiatów, 3 miast na prawach powiatu oraz 177 gmin (18 miejskich, 133 wiejskich i 26 miejsko-wiejskich). W dniu 31 grudnia 2012 roku liczba ludności w województwie łódzkim wynosiła 2.524.651 osób, tj. o 41.547 mniej niż w 2006 roku i na przestrzeni siedmiu omawianych lat osiągnęła ona wartość najniższą. Szczegółowe dane na temat liczby ludności w latach 2006-2012 przedstawia wykres nr 1 [1]. Populacja naszego regionu w 2012 roku stanowiła 6,55% liczby ludności Polski, sytuując Łódzkie na 6 miejscu wśród pozostałych województw [1]. Gęstość zaludnienia w województwie łódzkim wynosiła średnio 139 osób na 1 km², przewyższając tym samym wartość dla Polski (123 osoby/km²). Gęstość zaludnienia nie zmieniła się w sposób znaczący w odniesieniu do 2006 roku. Na tle innych województw, Łódzkie zajmuje 5 miejsce w kraju. Większą gęstością zaludnienia w 2012 r. charakteryzowały się województwa: śląskie (374 osób/km²), małopolskie (221 osób/km²), mazowieckie (149 osób/km²) oraz dolnośląskie (146 osoby/km²) [2]. Spośród powiatów ziemskich najmniejszą gęstość zaludnienia zaobserwowano w powiecie poddębickim (48 osób/km²), skierniewickim (51 osób/km²) oraz piotrkowskim (64 osoby/km²), a największą w pabianickim (243 osoby/km²), zgierskim (192 osoby/km²) oraz zduńskowolskim (185 osób/km²) [2]. Wykres Nr 1. Ludność województwa łódzkiego i Polski w latach 2006-2012 (według danych Banku Danych Lokalnych) 4

W omawianym okresie w populacji zarówno województwa łódzkiego, jak i kraju przeważały kobiety, w 2012 roku stanowiły one 52,34% populacji regionu (1.321.331 osób) [1]. Współczynnik feminizacji kształtował się na jednakowym poziomie i wyniósł odpowiednio dla województwa łódzkiego 110 (najwyższy współczynnik w kraju) i 107 dla Polski (jedynie w 2006 roku osiągnął on wartość 106,9) [2]. W latach 2006 2012 widoczna jest tendencja zmniejszania się liczby ludności miejskiej na rzecz ludności żyjącej na wsi. Szczegółowe informacje na temat struktury populacji regionu łódzkiego jak i Polski zostały zawarte na poniższym wykresie. Wykres Nr 2. Udział procentowy ludności w podziale na pleć i miejsce zamieszkania w Polsce i w województwie łódzkim na przełomie lat 2006 2012 (źródło: Główny Urząd Statystyczny). a) Polska b) województwo łódzkie Mediana wieku ludności województwa łódzkiego w 2012 roku wynosiła 38,3 lat dla mężczyzn i 43,4 lata dla kobiet, w 2006 roku wartości te wynosiły odpowiednio 36,7 lat i 42,3 lata, co świadczy o wydłużeniu się średniej wieku. Dla Polski wartości te osiągnęły poziom odpowiednio 37,0 lat oraz 40,5 lat (2006 rok 35 lata i 39,1 lat) [4]. W strukturze ludności regionu łódzkiego do 45 roku życia przeważają mężczyźni. Już w przedziale wieku 45-49 lata odsetek mężczyzn jest mniejszy niż odsetek kobiet, a w przedziale wieku powyżej 80 lat jest on ponad 2,5 krotnie niższy niż odsetek płci przeciwnej. Obserwowana przewaga kobiet jest efektem zjawiska nadumieralności mężczyzn. 5

Od kilku lat nieustannie wzrasta liczba osób w wieku poprodukcyjnym, a zmniejsza się liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Udział procentowy poszczególnych grup wiekowych w strukturze populacji województwa łódzkiego w latach 2006-2012 przedstawia wykres nr 3 [2]. Wykres Nr 3. Struktura populacji województwa łódzkiego w latach 2006-2012 według grup wiekowych (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) 100% 17,6 17,9 18,2 18,5 18,8 19,4 20 80% 60% 40% 63,9 63,9 63,9 63,9 63,8 63,3 62,9 20% 0% 18,5 18,2 17,8 17,6 17,4 17,3 17,1 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 rok wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny W 2012 roku Łódzkie zamieszkiwane było przez 431.872 dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 17 lat, z czego 51,38% stanowili mężczyźni. Liczba mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym zmalała, w porównaniu do roku 2006 o 9,8%. Województwo łódzkie należy do regionów o niskim odsetku dzieci i młodzieży do 17 roku życia (17,1%). Niższe wartości zanotowano jedynie w województwie opolskim (16,56%), śląskim (16,96%) oraz dolnośląskim (17,01%) [2, 1]. W 2012 roku województwo łódzkie zamieszkiwało 1.588.157 osób w wieku produkcyjnym (tj. kobiety: 18 59 lat, mężczyźni: 18 64 lat), o 51.565 (3,2%) mniej niż w 2006 roku. Ponad połowę tej grupy (52,49%) stanowili mężczyźni. W 2012 roku mieszkańcy w wieku produkcyjnym stanowili 62,9% populacji, co plasowało województwo łódzkie na ostatnim miejscu w Polsce wraz z województwem mazowieckim. W czołówce znalazły się województwa: opolskie (65,13%), warmińsko-mazurskie (64,99%) oraz zachodniopomorskie (64,97%). [2, 1]. W regionie zauważalny był wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym (kobiety powyżej 60 roku życia, mężczyźni 65 lat i więcej). W 2012 roku liczba mieszkańców z tego przedziału wiekowego wynosiła 504.622, o 52.530 więcej niż siedem lat wcześniej. 6

W tej grupie większość stanowiły kobiety 70,72%. Jednocześnie, województwo łódzkie charakteryzowało się najwyższym odsetkiem osób w wieku poprodukcyjnym w Polsce (19,99%), którego wielkość w skali kraju wynosiła 17,81% [2]. W 2012 roku w regionie łódzkim na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 59 osób w wieku nieprodukcyjnym, taką samą wartość współczynnika charakteryzowało województwo mazowieckie i lubelskie. Współczynnik na poziomie 59 był najwyższą wartością w Polsce [3]. Obserwowane w województwie zjawisko starzenia się społeczeństwa ma istotny wpływ na kształtowanie się zachorowalności i chorobowości, w szczególności na choroby przewlekłe, tj. choroby układu krążenia, układu oddechowego, pokarmowego, nowotwory i schorzenia narządu ruchu. Tym samym determinuje ono ilość świadczeń zdrowotnych zarówno lecznictwa otwartego jak i zamkniętego, z których korzysta ta grupa wiekowa. 2. RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W 2012 roku w województwie łódzkim zarejestrowano 23.851 urodzeń żywych, o 456 mniej niż w 2006 roku (spadek o 1,9%) oraz 31.352 zgonów, czyli o 9 zgonów więcej niż na początku omawianego okresu (wzrost o 0,03%) [1]. 2.1. Współczynnik urodzeń żywych Od kilku lat w regionie wyraźnie widoczny był wzrost współczynnika urodzeń żywych (liczba urodzeń żywych na 1.000 ludności), jednakże od 2010 roku tendencja ta odwróciła się. Nieznaczny wzrost współczynnika urodzeń żywych ponownie odnotowano w 2012 roku, który wyniósł 9,45 przy średniej ogólnokrajowej 10,02. Wartość współczynnika była zdecydowanie wyższa na terenach wiejskich (10,23 ), aniżeli w miastach (9 ) [1, 3]. Wśród powiatów województwa łódzkiego w 2012 roku najniższy współczynnik urodzeń żywych na 1.000 ludności odnotowano w Łodzi (8,4 ), powiecie kutnowskim i powiecie wieruszowskim (8,61 ). Najwyższe współczynniki urodzeń żywych odnotowano natomiast w powiatach skierniewickim (11,75 ), opoczyńskim (10,97 ) oraz bełchatowskim (10,69 ) [2]. Informacje na temat kształtowania się poziomu współczynnika urodzeń żywych w województwie łódzkim i Polsce w omawianym okresie przedstawia wykres poniżej. 7

Wykres Nr 4. Współczynnik urodzeń żywych na tys. ludności w województwie łódzkim i Polsce w latach 2006-2012 w podziale na miejsce zamieszkania (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) a) Polska b) województwo łódzkie 2.2. Współczynnik urodzeń noworodków z niską masą urodzeniową (b.d. danych za 2012 rok) W 2011 roku nadal odnotowywany był wysoki odsetek urodzeń noworodków z masą do 2.500 gramów. Wynosił on 6,3% i był na podobnym poziomie jak w 2006 roku (6,6%). W latach 2006 2009 współczynnik systematycznie wzrastał do wartości 6,85, natomiast od 2010 roku widoczny jest spadek jego wartości [11]. W Polsce dzieci z masą urodzeniową poniżej 2.500 gramów stanowiły w 2011 roku 5,9% ogółu noworodków, tj. o 0,14% mniej niż w 2006 roku [5]. Więcej informacji na temat kształtowania się współczynnika w regionie i kraju przedstawia poniższy wykres. 8

Wykres Nr 5. Odsetek urodzeń żywych z niska masą urodzeniową w województwie łódzkim i Polsce w latach 2006-2011 roku (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) 2.3. Współczynnik płodności kobiet (b.d. za 2012 rok) W 2011 roku współczynnik płodności kobiet, określający liczbę urodzeń żywych na 1.000 kobiet w wieku rozrodczym (tj. w wieku 15-49 lat), w województwie łódzkim osiągnął wartość 39,9 (Polska 41,0) i wzrósł w stosunku do 2006 roku o 3,4. Największą wartością współczynnika płodności charakteryzowały się kobiety w wieku 25-29 lat (92,3) (Polska 89,1). W omawianym okresie najwyższą wartość współczynnika odnotowano w 2010 roku (44,2) natomiast najniższą w 2006 (36,5) [6]. 2.4. Współczynnik zgonów Współczynnik zgonów (liczba zgonów na 1.000 ludności) osiągnął w 2012 roku wartość 12,42 (ogółem dla Polski 9,99) i był wyższy niż w 2006 roku o 0,25 [1]. Na przełomie lat 2006 2012 współczynnik najwyższą wartość osiągnął w 2007 roku, tj. 12,52, natomiast najniższą w 2010, tj. 12,03. Z odnotowanej w regionie ogólnej liczby 31.352 zgonów (o 9 więcej niż w 2006 roku) prawie dwie trzecie (62,93%) dotyczyło mieszkańców miast, a pozostałe 35,36% ludności z terenów wiejskich. Współczynnik zgonów na obszarach wiejskich województwa ukształtował się na poziomie 12,48 (o 0,10 wyższy niż w roku 2006), natomiast w miastach 12,39 (o 0,33 wyższy niż w roku 2006) [1]. Najwyższą wartość współczynnik zgonów osiągnął w Łodzi i wyniósł 14,26 (2006 r. - 14,3). Następne w kolejności były powiaty łęczycki (13,68) oraz poddębicki (13,49). 9

W powiecie bełchatowskim oraz Skierniewicach współczynniki zgonów ukształtowały się na najniższym poziomie w województwie (8,85 i 8,13) [2]. W tym samym roku wśród mężczyzn odnotowano 16.177 zgonów (o 523 mniej niż w 2006 roku), co stanowiło 51,6% ich ogólnej liczby oraz 15.175 zgonów kobiet (o 532 więcej niż w 2006 roku). Współczynnik zgonów dla płci męskiej ukształtował się na poziomie 13,44, a dla płci żeńskiej 11,48 [1]. Szczegółowe informacje na wykresie nr 6. Wykres Nr 6 Współczynnik zgonów na tys. ludności w województwie łódzkim i Polsce w latach 2006-2012 w podzielne na płeć (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) a) Polska b) województwo łódzkie 11,50 11,00 10,50 10,00 9,50 9,00 8,50 10,76 9,69 8,70 10,98 9,90 8,88 10,99 10,00 8,98 11,06 10,10 9,18 10,84 10,84 10,62 9,90 9,74 9,04 8,92 9,99 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 9,19 14,50 14,00 13,50 13,00 12,50 12,00 11,50 11,00 10,50 10,00 13,61 12,17 14,06 13,68 13,77 13,49 12,52 12,30 12,50 10,86 11,12 11,16 11,46 12,42 12,16 12,03 11,26 11,24 13,44 13,18 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 11,49 ogółem kobiety mężczyźni ogółem kobiety mężczyźni 2.5. Przyrost naturalny W 2012 roku w województwie łódzkim odnotowano wyższy ujemny przyrost naturalny niż w 2006 roku. Różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych, a liczbą zgonów wynosiła (-7.501) osób, o 447 więcej niż w roku 2006 (-7.948). W porównaniu do 2006 roku, różnica ta zmniejszyła się zarówno na terenach wiejskich z wartości (-2.136) w 2011 roku do (-2.059) w 2012 roku, jak i w miastach z (-5.812) w 2006 roku do (-5.442) [1]. W 2012 roku wskaźnik przyrostu naturalnego na 1.000 ludności wyniósł -2,97 (-3,90 w roku 2006) zaś wartość współczynnika dla Polski 0,04 na 1.000 ludności. Przyrost naturalny w miastach osiągnął poziom -3,4 (-3,5 w 2006 r.) i był znacznie niższy niż na wsi, gdzie wynosił -2,2 (-2,34 w 2011 roku) [1]. 10

Na przełomie lat 2006 2008 widoczny był niewielki wzrost współczynnika zarówno w województwie łódzkim, jak i w kraju. Przez kolejne dwa lata utrzymywał się na niezmiennym poziomie, a od 2011 roku widoczny jest spadek jego wartości. Szczegółowe informacje na wykresie poniżej. Wśród powiatów najniższy przyrost naturalny w 2012 roku odnotowano w Łodzi, w przeliczeniu na 1.000 mieszkańców wyniósł on (-5,86). Dodatni przyrost naturalny w województwie zaobserwowano w powiecie bełchatowskim (1,84) i w Skierniewicach (2,40) [2]. Wykres Nr 7. Współczynnik przyrostu naturalnego na tys. ludności w województwie łódzkim i w Polsce w latach 2006-2012 w podziale na miejsce zamieszkanie (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) 2,00 1,00 0,00-1,00-2,00-3,00-4,00 1,5 1,2 1,35 0,8 0,9 0,8 0,6 0,9 0,9 0,7 0,1 0,3 0,34 0,5 0,6 0,62 0,04-0,04-0,2 0,01-0,39-1,5-1,8-1,86-1,99-2,34-2,6-2,3-2,3-2,24-2,24-2,71-2,97-3,09-2,46-3,2-2,8-2,6-3,12-3,4-3,5-3,5 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 woj. łódzkie Polska woj. łódzkie - miasto Polska - miasto woj. łódzkie - wieś Polska - wieś 11

2.6. Współczynnik umieralności niemowląt W 2012 roku w województwie łódzkim odnotowano 101 zgonów niemowląt (o 27 mniej niż w 2006 roku). Współczynnik umieralności niemowląt na 1.000 urodzeń żywych osiągnął poziom 4,24 i był niższy o 1,27 w porównaniu z 2006 rokiem (5,51). Współczynnik umieralności niemowląt dla miast wynosił 4,36, zaś dla wsi 4,04. Współczynnik zgonów w tej grupie wiekowej dla Polski wynosił 4,64 [1]. Najwyższą wartość współczynnik w województwie łódzkim osiągnął w 2006 roku, najniższą natomiast w 2010 roku. Jego wartość biorąc pod uwagę skrajne lata uległa spadkowi. Informacje na temat poziomu współczynnika w poszczególnych latach zarówno w regionie łódzkim, jak i kraju zawarte zostały na wykresie nr 8. W 2012 roku najwyższą wartość współczynnika zgonów niemowląt na 1.000 urodzeń żywych odnotowano w powiecie łęczyckim (8,70), natomiast zgonów niemowląt nie odnotowano w powiecie zduńskowolskim [2]. Wykres Nr 8 Współczynnik umieralności niemowląt na tys. ludności w województwie łódzkim i Polsce w latach 2006-2012 (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) 12

2.7. Zgony dzieci i młodzieży W 2012 roku w województwie odnotowano 220 zgonów dzieci i młodzieży do 19 roku życia (o 58 mniej niż w roku 2006), jest to wartość najniższa od siedmiu lat, najwyższą wartość odnotowano w 2009 roku (316). W Polsce na przełomie omawianych lat wartość ta systematycznie spadała. Ponad połowa (60,91%) tych zgonów dotyczyła chłopców (134), natomiast 39,09% zgonów zarejestrowano wśród dziewczynek (86). W analizowanej grupie wiekowej w 2012 roku najwięcej zgonów, podobnie jak rok wcześniej, odnotowano wśród dzieci do 4 roku życia (55,45% wszystkich zgonów). Prawie jedna trzecia (29,55%) wszystkich zgonów dotyczyła młodzieży 15-19 letniej; w tej grupie znacznie częściej umierali chłopcy (75,38%), aniżeli dziewczęta (24,62%) [2]. Wykres Nr 9. Liczba zgonów dzieci i młodzieży w województwie łódzkim i Polsce w latach 2006-2012 (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) 2.8. Przeciętne dalsze trwanie życia W omawianym okresie przeciętna liczba lat dalszego trwania życia uległa wydłużeniu. W województwie łódzkim wartość ta dla kobiet wydłużyła się o 1,2 lata oraz o 2,1 lat dla mężczyzn, w Polsce wartości te wyniosły odpowiednio: 1,4 lat i 1,8 lat. Szczegóły na wykresie nr 10. W 2012 roku w województwie łódzkim współczynnik osiągnął najniższe wartości w Polsce 70,61 dla noworodka płci męskiej i 79,76 dla noworodka płci żeńskiej. Odpowiednio, średnie wartości dla Polski wynosiły: 72,71 lat dla mężczyzn i 80,98 lat dla kobiet [2]. 13

Wykres Nr 10. Przeciętne dalsze trwanie życia kobiet i mężczyzn w chwili urodzenia, w latach 2006-2012 dla województwa łódzkiego oraz Polski (według danych Głównego Urzędu Statystycznego) 82,0 80,0 78,0 76,0 79,6 79,7 78,6 78,7 80,0 80,1 78,9 78,9 80,6 79,4 80,9 81,0 79,5 79,8 74,0 72,0 70,9 71,0 71,3 71,5 72,1 72,4 72,7 70,0 68,0 68,5 68,7 69,1 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 woj. łódzkie - kobiety Polska - kobiety woj. łódzkie - mężczyźni 69,2 70,1 Polska - mężczyźni 70,4 70,6 3. STRUKTURA ZGONÓW Główne przyczyny zgonów w województwie łódzkim od wielu lat nie ulegają zmianie. Należą do nich: choroby układu krążenia, nowotwory oraz zewnętrzne przyczyny zgonów. 3.1. Choroby układu krążenia Od kilkunastu lat choroby układu krążenia (CHUK) są najczęstszą przyczyną zgonów mieszkańców województwa łódzkiego oraz całej Polski. W 2011 roku spowodowały one zgon 13.696 osób w regionie (o 427 zgonów mniej niż w 2006 roku), co stanowiło 44,4% ogólnej liczby zgonów. Współczynnik zgonów z powodu CHUK osiągnął w województwie łódzkim wartość 54,01 na 10.000 ludności i był o 0,9 niższy niż w 2006 roku, ale jego wartość była nadal najwyższą w kraju. Biorąc pod uwagę cały omawiany okres wartość współczynnika uległa niewielkiemu spadkowi, zarówno w regionie łódzkim jak i Polsce, jednakże wartość współczynnika nie zmniejszała się systematycznie. W województwie najwyższą wartość osiągnął w 2007 roku (58,3) zaś w kraju w 2009 (46,6). Wartości współczynnika zgonów w latach 2006-2011 dla regionu oraz Polski przedstawia wykres nr 11. 14

Wykres Nr 11. Współczynnik umieralności z powodu chorób układu krążenia na 10 tys. ludności w latach 2006-2011 dla województwa łódzkiego i Polski (według danych GUS - Bank Danych Lokalnych) 60 55 55 58,3 57 57,4 56 54,1 50 45 40 46,6 45,3 45,6 44,1 44,2 45 2006 2007 2008 2009 2010 2011 woj. łódzkie Polska Ogółem, w Polsce w 2011 roku choroby układu krążenia były przyczyną 45,2% zgonów, a współczynnik na 10.000 ludności osiągnął wartość 44,1. Spośród CHUK najwięcej zgonów w województwie łódzkim spowodowanych było chorobami naczyń mózgowych (23,5%), chorobą niedokrwienną serca (19,2%) oraz miażdżycą (16,3%). 3.2. Nowotwory złośliwe W 2011 roku nowotwory nadal stanowiły drugą pod względem częstości występowania przyczynę zgonów w województwie. Z tego powodu odnotowano 7.160 zgonów (o 215 więcej niż w roku 2006), w tym 6.808 wywołanych postaciami złośliwymi nowotworów (22,1% wszystkich zgonów). Współczynnik umieralności z powodu nowotworów w województwie osiągnął najwyższą wartość w kraju 28,3 (współczynnik dla Polski 24,9), ponadto była to najwyższa wartość w omawianym okresie czasu. Na przestrzeni sześciu omawianych lat (2006-2011) w regionie łódzkim współczynnik systematycznie wzrastał, aby w 2010 roku osiągnąć najwyższą wartość (28,3), która nie uległa zmianie w roku kolejnym. Również w Polsce współczynnik uległ niewielkiemu wzrostowi, jednakże najwyższą wartość osiągnął w 2009 roku (25,2). 15

Wykres Nr 12. Współczynnik umieralności z powodu nowotworów (ogółem) na 10 tys. ludności w latach 2006-2011 dla województwa łódzkiego i Polski (według danych GUS - Bank Danych Lokalnych) 29 28 27 26 25 24 28,3 27,5 28,3 28,1 27,6 27,1 25,2 25,1 24,9 25,1 25 24,6 2006 2007 2008 2009 2010 2011 woj. łódzkie Polska W 2011 roku 23,2% zgonów z powodu nowotworów złośliwych stanowiły zgony wywołane postaciami złośliwymi nowotworów tchawicy, oskrzela i płuca, 16,9% rakiem żołądka, okrężnicy i odbytnicy, zaś 7,9% nowotworami złośliwymi piersi i szyjki macicy u kobiet. 3.3. Zewnętrzne przyczyny zgonów Trzecią, pod względem częstości występowania, przyczynę zgonów w 2011 roku, podobnie jak w latach poprzednich, stanowiły zewnętrzne przyczyny czyli wypadki, urazy i zatrucia. Spowodowały one 6,1% wszystkich zgonów w regionie (o 0,9% mniej niż w 2006 roku). W 2011 roku współczynnik zgonów wywołanych wypadkami, urazami lub zatruciami, zarówno w Polsce jak i regionie łódzkim był niższy niż w 2006 roku. W województwie współczynnik obniżył się z poziomu 8,5 do wartości 7,5, podczas gdy w Polsce obniżył się z poziomu 6,6 do 6,2. Znaczna większość zewnętrznych przyczyn zgonów (54,4%) to wypadki oraz ich nieszczęśliwe następstwa, zdarzenia komunikacyjne stanowiły 19,2% zewnętrznych przyczyn zgonów. Niepokojący jest fakt, iż w 2011 roku w województwie łódzkim zarejestrowano aż 483 przypadki samobójstw, o 10 przypadków więcej niż w roku poprzednim (25,6% zgonów wywołanych przyczynami zewnętrznymi). 16

Wykres Nr 13. Współczynnik umieralności z powodu zewnętrznych przyczyn zgonów (wypadki, urazy, zatrucia) na 10 tys. ludności w latach 2006-2011 dla województwa łódzkiego i Polski (według danych GUS-Bank Danych Lokalnych) 9 8,5 8 7,5 7 6,5 6 8,5 8,2 7,9 8 7,4 7,5 6,6 6,6 6,5 6,2 6,3 6,2 2006 2007 2008 2009 2010 2011 woj. łódzkie Polska 3.4. Inne przyczyny zgonów Do innych przyczyn zgonów należą choroby układu oddechowego, które w 2011 roku w województwie łódzkim spowodowały 4,75% wszystkich zgonów. Współczynnik umieralności na 10.000 ludności na choroby układu oddechowego osiągnął wartość 5,78 tj. o 0,76 niższą niż w 2006 roku. Zgony spowodowane były także w 4,9% chorobami układu trawiennego. Współczynnik zgonów z tej przyczyny wynosił 5,94 na 10.000 ludności i wzrósł o 0,17 w stosunku do 2006 roku. Inne przyczyny zgonów to: zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej 1,49% wszystkich zgonów, choroby układu nerwowego i narządów zmysłów - 1,75% choroby układu moczowo-płciowego 1,1%, niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze 0,62% oraz schorzenia układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 0,17%. [1]. 17

4. STACJONARNA OPIEKA MEDYCZNA Według danych uzyskanych z Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi, na dzień 31.12.2012 roku na terenie województwa łódzkiego w lecznictwie stacjonarnym funkcjonowało 16.067 łóżek rzeczywistych, w tym 14.661 łóżek szpitalnych i 1.406 łóżek w zakładach opiekuńczo leczniczych. Ogółem w województwie funkcjonowało 73 (76)* jednostek udzielających świadczenia z zakresu lecznictwa zamkniętego i 30 zakładów opiekuńczo leczniczych, w tym: 14 (17)* szpitali i 4 zakłady opiekuńczo lecznicze (będące w strukturze szpitali) podległe Samorządowi Województwa Łódzkiego (w 2006 19 i 5), 14 szpitali i 5 zakładów opiekuńczo leczniczych (w tym 4 będące w strukturach szpitali) podległych samorządom powiatowym i gminnym, w tym placówki podległe prezydentowi miasta Łodzi (w 2006 22 i 7), 35 niepublicznych szpitali i 21 niepublicznych zakładów opiekuńczo leczniczych, w tym 8 będących w strukturach szpitali (w 2006 14 i 11), 6 (9)** szpitali klinicznych i instytutów naukowo-badawczych, tj. placówek podległych Uniwersytetowi Medycznemu i Ministerstwu Zdrowia (w 2006 9), 1 placówka, dla której organem założycielskim jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (bez zmian). Liczba łóżek rzeczywistych w województwie łódzkim w 2012 roku zmniejszyła się w stosunku do 2006 roku o 398 łóżek, natomiast liczba łóżek w ZOL wzrosła o 411 (szczegółowe informacje na temat opieki długoterminowej zawiera Rozdział II.3). * Według informatora WCZP w Łodzi liczba szpitali podległych Samorządowi Województwa Łódzkiego wynosi 17, gdyż zgodnie ze statystyką prowadzoną przez WCZP w Łodzi, jako odrębny szpital liczony jest Ośrodek Pediatryczny im. J. Korczaka w Łodzi wchodzący w skład Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi, Szpital w Tuszynie będący częścią Wojewódzkiego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej Centrum Leczenia Chorób Płuc i Rehabilitacji w Łodzi oraz Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Madurowicza włączony w struktury Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa, ** w tym Ministerstwo Zdrowia i Uniwersytet Medyczny. Liczba szpitali klinicznych i instytutów naukowobadawczych wynosi 9, gdyż zgodnie ze statystyką publiczną prowadzoną przez WCZP w Łodzi, jako odrębne szpitale liczone są: USK im. WAM Centralny Szpital Weteranów przy ul. Sterlinga, USK im. WAM Centralny Szpital Weteranów przy pl. Hallera oraz USK im. WAM Centralny Szpital Weteranów przy ul. Krzemienieckiej, będące częścią USK im. WAM Centralnego Szpitala Weteranów z siedzibą główną przy ul. Żeromskiego. 18

Największy procentowy spadek liczby łóżek w rozpatrywanym okresie odnotowano w oddziałach nefrologicznych dla dzieci (o 75%), chorób zakaźnych dla dzieci (o 67,4%), neurochirurgicznych dla dzieci (o 61,5%) oraz okulistycznych dla dzieci (o 41,2%). Należy też zauważyć największe bezwzględne zmniejszenie liczby łóżek w oddziałach chirurgicznych ogólnych (o 174 łóżka) oraz chorób wewnętrznych (o 112 łóżek). Jeśli chodzi zaś o największy procentowy wzrost liczby łóżek, nastąpił on w szpitalnych oddziałach ratunkowych dla dzieci (o 300%), oddziałach intensywnego nadzoru kardiologicznego (o 131,58%), chirurgii naczyniowej (o 130,43%), intensywnej opieki medycznej dla dzieci (o 98,08%), dermatologicznych dla dzieci (o 87,50%), rehabilitacji kardiologicznej (o 72,84%) i odwykowych (o 69,58%). W liczbach bezwzględnych wzrosła liczba łóżek w zakładach opiekuńczo-leczniczych (o 411 łóżek), w oddziałach odwykowych (o 167 łóżek), rehabilitacyjnych (o 155 łóżek) i rehabilitacji kardiologicznej (o 59 łóżek). Jakkolwiek, podkreślić należy też fakt, że w latach 2006-2012 z mapy świadczeń zdrowotnych, całkowicie zniknęły oddziały dla przewlekle chorych, toksykologiczne dla dzieci i zaburzeń metabolizmu kostnego. Pojawiły się natomiast nowe komórki, tj. oddziały geriatryczne, udarowe oraz diabetologiczne, endokrynologiczne i urologiczne dla dzieci. Ogółem w 2012 roku w zakładach lecznictwa stacjonarnego (bez ruchu międzyoddziałowego) leczono 677.522 osoby, tj. o 93.821 osób (16,10%) więcej niż w roku 2006, z czego 99,79% pacjentów leczono w szpitalach, a 0,21% w zakładach opiekuńczo leczniczych. Natomiast uwzględniając ruch międzyoddziałowy, w jednostkach lecznictwa zamkniętego leczono w 2012 roku 706.640 osób i było to o 98.140 osób (16,23%) więcej, niż w roku 2006. Analizując liczbę leczonych chorych w poszczególnych oddziałach w latach 2006-2012, największe zmniejszenie ich liczby zaobserwowano w oddziałach chirurgii szczękowotwarzowej (o 42,52%) i bezwzględnie o 4.692 osoby w oddziałach chirurgicznych ogólnych. Znaczący wzrost liczby leczonych zanotowano w tym samym czasie w oddziałach chirurgii naczyniowej (o 298,53%) i intensywnego nadzoru kardiologicznego (o 238,90%) oraz w liczbach bezwzględnych o 7.667 w oddziałach kardiologicznych. Średnie wykorzystanie łóżek rzeczywistych/miejsc kształtowało się w 2012 roku na poziomie 71,15%. Wskaźnik ten spadł w porównaniu z rokiem 2006 o 3,35%. 19

Dokonując analizy procentowego wykorzystania łóżek w poszczególnych oddziałach można zauważyć, iż najwyższy wskaźnik w roku 2012 (powyżej 90%) zaobserwowano w 6 specjalnościach: oddziały neurochirurgiczne dla dzieci (127,23%), hospicja stacjonarne (112,27%), oddziały alergologii dla dzieci (102,74%), oddziały diabetologiczne (91,43%), zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno-opiekuńcze (91,38%) oraz oddziały psychiatryczne (90,88%). Średni czas pobytu pacjenta w zakładzie lecznictwa zamkniętego z roku na rok maleje. W roku 2012 wynosił 6,42 dni, podczas gdy w 2006 oscylował na poziomie 7,50. Poniżej zamieszczono wykresy, które prezentują: liczbę i udział % łóżek rzeczywistych SWŁ w stosunku do łóżek pozostałych zakładów opieki zdrowotnej w woj. łódzkim - stan na 31.12.2012 roku, zmiany, jakie nastąpiły w latach 2006-2012, w odniesieniu do liczby szpitali, liczby zakładów opiekuńczo-leczniczych/pielęgnacyjnoopiekuńczych, liczby łóżek szpitalnych, liczby łóżek ZOL, liczby leczonych chorych, średniego czasu pobytu chorego w dniach oraz procentowego wykorzystania łóżek w szpitalach i zakładach. Ponadto, Tabele Nr 1, 2, 3 prezentują jak obecna liczba łóżek, liczba leczonych chorych i procentowe wykorzystanie łóżek zmieniły się w stosunku do roku 2006, z podziałem na wszystkie specjalności. 20

Wykres Nr 14. Liczba i udział % łóżek rzeczywistych SWŁ w stosunku do łóżek pozostałych podmiotów leczniczych w woj. łódzkim stan na 31.12.2012 r. (według danych WCZP w Łodzi) Wykres Nr 15. Liczba szpitali w województwie łódzkim, w latach 2006-2012 (według danych WCZP w Łodzi) 21

Wykres Nr 16. Liczba łóżek rzeczywistych wraz z łóżkami neonatologii w szpitalach, w województwie łódzkim, w latach 2006-2012 (według danych WCZP w Łodzi) 22

Wykres Nr 17. Liczba ZOL i ZPO w województwie łódzkim, w latach 2006-2012 (według danych WCZP w Łodzi) Wykres Nr 18. Liczba łóżek w ZOL i ZPO, w województwie łódzkim, w latach 2006-2012 (według danych WCZP w Łodzi) 23

Wykres Nr 19. Liczba leczonych chorych w szpitalach oraz ZOL i ZPO, w województwie łódzkim, w latach 2006-2012 (według danych WCZP w Łodzi) 24

Wykres Nr 20. Średni pobyt chorego w dniach, w szpitalu (wraz z ZOL i ZPO), w województwie łódzkim, w latach 2006-2012 (według danych WCZP w Łodzi) Wykres Nr 21. Wykorzystanie procentowe łóżek w szpitalach (wraz z ZOL i ZPO), w województwie łódzkim, w latach 2006-2012 (według danych WCZP w Łodzi) 25

Tabela Nr 1. Liczba łóżek w poszczególnych oddziałach w 2006 i 2012 roku (według danych WCZP w Łodzi) Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy rok % spadku/wzrostu 2006 2012 liczby łóżek 2006/2012 I. Komórki organizacyjne związane ze specjalnością choroby wewnętrzne 1 Oddział chorób wewnętrznych 4000 1 921 1 809-5,83 2 Oddział zaburzeń metabolizmu kostnego 4009 2 0 nd 3 Oddział alergologii dla dzieci 4011 20 28 40,00 4 Oddział diabetologiczny 4020 66 66 0,00 5 Oddział diabetologiczny dla dzieci 4021 0 23 nd 6 Oddział endokrynologiczny 4030 89 102 14,61 7 Oddział endokrynologiczny dla dzieci 4031 0 12 nd 8 Oddział gastroenterologiczny i gastrologiczny 4050/4052 176 155-11,93 9 Oddział gastroenterologiczny dla dzieci 4051 45 40-11,11 10 Oddział geriatryczny 4060 0 16 nd 11 Oddział hematologiczny 4070 83 83 0,00 12 Oddział kardiologiczny 4100 757 753-0,53 13 Oddział kardiologiczny dla dzieci 4101 70 64-8,57 14 Oddział intensywnego nadzoru kardiologicznego 4106 19 44 131,58 15 Oddział nefrologiczny 4130 149 181 21,48 16 Oddział nefrologiczny dla dzieci 4131 36 9-75,00 17 Oddział medycyny nuklearnej 4140 (9000) 21 0 nd 18 Oddział toksykologiczny 4150 35 37 5,71 19 Oddział toksykologiczny dla dzieci 4151 5 0 nd 20 Oddział dla przewlekle chorych 4170 181 0 nd 21 Oddział medycyny paliatywnej 4180 (5182) 68 76 11,76 II. Komórki organizacyjne innych specjalności zachowawczych 22 Oddział dermatologiczny 4200 161 107-33,54 23 Oddział dermatologiczny dla dzieci 4201 8 15 87,50 24 Oddział neurologiczny 4220 520 431-17,12 25 Oddział neurologiczny dla dzieci 4221 47 38-19,15 26 Oddział udarowy 4222 0 103 nd 27 Oddział onkologiczny 4240 0 9 nd 28 Oddział chemioterapii 4242 97 128 31,96 29 Oddział chemioterapii dla dzieci 4243 21 21 0,00 30 Oddział radioterapii 4244 61 75 22,95 31 Oddział onkologii ginekologicznej 4246 110 68-38,18 32 Oddział intensywnej opieki medycznej 4260/4264 177 199 12,43 33 Oddział intensywnej opieki medycznej dla dzieci 4261/4265 52 103 98,08 34 Oddział gruźlicy i chorób płuc 4270-4274 471 447-5,10 35 Oddział gruźlicy i chorób płuc dla dzieci 4271/4275 77 77 0,00 36 Oddział reumatologiczny 4280 122 133 9,02 37 Oddział rehabilitacyjny 4300/4302 /4306 616 771 25,16 38 Oddział rehabilitacyjny dla dzieci 4301 144 134-6,94 39 Oddział rehabilitacji kardiologicznej 4308 81 140 72,84 40 Oddział chorób zakaźnych 4340-4348 235 184-21,70 26

Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy rok % 2006 2012 spadku/wzrostu liczby łóżek 2006/2012 41 Oddział chorób zakaźnych dla dzieci 4341-4349 98 32-67,35 42 III. Inna i nieokreślona komórka działalności medycznej 9000 27 27 0,00 Komórki organizacyjne związane z opieką nad matką i dzieckiem 43 Oddział pediatryczny 4401/4403 624 622-0,32 44 Oddział patologii noworodka 4405 52 0 nd 45 Oddział neonatologiczny 4421 686 619-9,77 46 Oddział ginekologiczno-położniczy 4450-4458 1 371 1293-5,69 IV. Komórki organizacyjne specjalności zabiegowych 47 Oddział chirurgiczny ogólny 4500/4508 /4650 1 319 1145-13,19 48 Oddział chirurgii jednego dnia 2500 0 0 nd 49 Oddział chirurgiczny dla dzieci 4501 177 140-20,90 50 Oddział chirurgii klatki piersiowej 4520 43 41-4,65 51 Oddział chirurgii naczyniowej 4530 23 53 130,43 52 Oddział chirurgii onkologicznej 4540 135 92-31,85 53 Oddział chirurgii plastycznej 4550 30 29-3,33 54 Oddział chirurgii ręki 4552 10 0 nd 55 Oddział oparzeń dla dzieci 4555 17 17 0,00 56 Oddział kardiochirurgiczny 4560 67 54-19,40 57 Oddział kardiochirurgiczny dla dzieci 4561 15 15 0,00 58 Oddział neurochirurgiczny 4570 171 186 8,77 59 Oddział neurochirurgiczny dla dzieci 4571 26 10-61,54 60 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej 4580 617 660 6,97 61 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej dla dzieci 4581 52 52 0,00 62 Oddział okulistyczny 4600 243 246 1,23 63 Oddział okulistyczny dla dzieci 4601 34 20-41,18 64 Oddział otorynolaryngologiczny 4610 293 273-6,83 65 Oddział otorynolaryngologiczny dla dzieci 4611 57 52-8,77 66 Oddział chirurgii szczękowo - twarzowej 4630/4840 80 62-22,50 67 Oddział urologiczny 4640 376 321-14,63 68 Oddział urologiczny dla dzieci 4641 0 10 nd V. Komórki organizacyjne związane z chorobami psychicznymi i uzależnieniami 69 Oddział psychiatryczny 4700/4712 /4714 1 299 1254-3,46 70 Oddział psychiatryczny dla dzieci 4701/4703 49 64 30,61 71 Oddział rehabilitacji psychiatrycznej 4702 0 72 nd 72 Oddziały odwykowe 4740-4748 240 407 69,58 VI. 73 Zakłady opiekuńczo - lecznicze i pielęgnacyjno - opiekuńcze Zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno - opiekuńcze 5160-5172 995 1406 41,31 74 Hospicja stacjonarne 5180 9 9 0,00 VII. Opieka doraźna 75 Szpitalny Oddział Ratunkowy 3300 73 95 30,14 76 Szpitalny Oddział Ratunkowy dla dzieci 3301 2 8 300,00 SUMA 16 053 16 067 0,09 27

Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy rok % 2006 2012 spadku/wzrostu liczby łóżek 2006/2012 VIII. Oddziały dzienne 77 Dzienne ośrodki i oddziały rehabilitacyjne 78 Dzienne oddziały psychiatryczne, uzależnień i hostele 2300/4300-4306 2700-2706/2712 /2727 60 159 165,00 284 338 19,01 79 Dzienne oddziały alergologiczne 4010 1 1 0,00 80 Dzienne oddziały gastroenterologiczne 4050 0 7 nd 81 Dzienne oddziały medycyny nuklearnej 4140 2 1-50,00 82 Dzienny oddział okulistyczny 4600 0 0 nd 83 Dzienny oddział chirurgii ogólnej 4500 0 89 nd 84 Dzienny oddział chirurgii ogólnej, naczyniowej, onkologii, leczenia bólu, chorób wewnętrznych 9000 0 71 nd 28

Tabela Nr 2. Liczba leczonych chorych (wraz z ruchem międzyoddziałowym) w poszczególnych oddziałach w 2006 i 2012 roku (według danych WCZP w Łodzi) Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy rok % 2006 2012 spadku/wzrostu liczby leczonych 2006/2011 I. Komórki organizacyjne związane ze specjalnością choroby wewnętrzne 1 Oddział chorób wewnętrznych 4000 74 373 81 044 8,97 2 Oddział zaburzeń metabolizmu kostnego 4009 214 0 nd 3 Oddział alergologii dla dzieci 4011 1 950 2 734 40,21 4 Oddział diabetologiczny 4020 2 432 2 623 7,85 5 Oddział diabetologiczny dla dzieci 4021 0 1 223 nd 6 Oddział endokrynologiczny 4030 3 563 5 203 46,03 7 Oddział endokrynologiczny dla dzieci 4031 0 1 946 nd 8 Oddział gastroenterologiczny i gastrologiczny 4050/4052 12 818 10 506-18,04 9 Oddział gastroenterologiczny dla dzieci 4051 1 572 2 491 58,46 10 Oddział geriatryczny 4060 0 297 nd 11 Oddział hematologiczny 4070 3 592 4 111 14,45 12 Oddział kardiologiczny 4100 35 315 42 982 21,71 13 Oddział kardiologiczny dla dzieci 4101 2 380 3 938 65,46 14 Oddział intensywnego nadzoru kardiologicznego 4106 1 450 4 914 238,90 15 Oddział nefrologiczny 4130 6 729 8 176 21,50 16 Oddział nefrologiczny dla dzieci 4131 2 074 1 286-37,99 17 Oddział medycyny nuklearnej 4140 (9000) 1 347 0 nd 18 Oddział toksykologiczny 4150 2 041 2 244 9,95 19 Oddział toksykologiczny dla dzieci 4151 452 0 nd 20 Oddział dla przewlekle chorych 4170 2 415 0 nd 21 Oddział medycyny paliatywnej 4180 (5182) 1 249 1 477 18,25 II. Komórki organizacyjne innych specjalności zachowawczych 22 Oddział dermatologiczny 4200 3 521 4 093 16,25 23 Oddział dermatologiczny dla dzieci 4201 410 647 57,80 24 Oddział neurologiczny 4220 16 865 19 835 17,61 25 Oddział neurologiczny dla dzieci 4221 1 793 2 056 14,67 26 Oddział udarowy 4222 0 1 910 nd 27 Oddział onkologiczny 4240 0 249 nd 28 Oddział chemioterapii 4242 16 599 20 979 26,39 29 Oddział chemioterapii dla dzieci 4243 2 739 3 016 10,11 30 Oddział radioterapii 4244 3 908 3 446-11,82 31 Oddział onkologii ginekologicznej 4246 5 495 3 635-33,85 32 Oddział intensywnej opieki medycznej 4260/4264 6 381 5 713-10,47 33 Oddział intensywnej opieki medycznej dla dzieci 4261/4265 1 377 2 567 86,42 34 Oddział gruźlicy i chorób płuc 4270-4274 13 748 15 731 14,42 35 Oddział gruźlicy i chorób płuc dla dzieci 4271/4275 2 232 2 502 12,10 36 Oddział reumatologiczny 4280 2 842 3 812 34,13 37 Oddział rehabilitacyjny 4300/4302 /4306 9 294 9 341 0,51 38 Oddział rehabilitacyjny dla dzieci 4301 1 736 1 711-1,44 39 Oddział rehabilitacji kardiologicznej 4308 1 430 1 719 20,21 40 Oddział chorób zakaźnych 4340-4348 9 727 9 000-7,47 41 Oddział chorób zakaźnych dla dzieci 4341-4349 4 023 2 350-41,59 29

Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy rok % 2006 2012 spadku/wzrostu liczby leczonych 2006/2011 42 Inna i nieokreślona komórka działalności medycznej 9000 283 475 67,84 III. Komórki organizacyjne związane z opieką nad matką i dzieckiem 43 Oddział pediatryczny 4401/4403 19 976 26 682 33,57 44 Oddział patologii noworodka 4405 1 257 970-22,83 45 Oddział neonatologiczny 4421 22 596 22 658 0,27 46 Oddział ginekologiczno-położniczy 4450-4458 71 164 75 374 5,92 IV. Komórki organizacyjne specjalności zabiegowych 47 Oddział chirurgiczny ogólny 4500/4508 /4650 65 263 60 571-7,19 48 Oddział chirurgii jednego dnia 2500 0 0 nd 49 Oddział chirurgiczny dla dzieci 4501 9 581 9 772 1,99 50 Oddział chirurgii klatki piersiowej 4520 2 345 2 103-10,32 51 Oddział chirurgii naczyniowej 4530 955 3 806 298,53 52 Oddział chirurgii onkologicznej 4540 6 630 9 554 44,10 53 Oddział chirurgii plastycznej 4550 812 759-6,53 54 Oddział chirurgii ręki 4552 748 0 nd 55 Oddział oparzeń dla dzieci 4555 500 922 84,40 56 Oddział kardiochirurgiczny 4560 1 176 1 217 3,49 57 Oddział kardiochirurgiczny dla dzieci 4561 791 797 0,76 58 Oddział neurochirurgiczny 4570 5 589 6 393 14,39 59 Oddział neurochirurgiczny dla dzieci 4571 786 742-5,60 60 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej 4580 22 094 25 723 16,43 61 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej dla dzieci 4581 1 591 2 428 52,61 62 Oddział okulistyczny 4600 13 232 18 483 39,68 63 Oddział okulistyczny dla dzieci 4601 1 668 1 904 14,15 64 Oddział otorynolaryngologiczny 4610 12 336 13 638 10,55 65 Oddział otorynolaryngologiczny dla dzieci 4611 3 573 4 183 17,07 66 Oddział chirurgii szczękowo - twarzowej 4630/4840 3 631 2 087-42,52 67 Oddział urologiczny 4640 20 729 23 938 15,48 68 Oddział urologiczny dla dzieci 4641 0 991 nd V. Komórki organizacyjne związane z chorobami psychicznymi i uzależnieniami 69 Oddział psychiatryczny 4700/4712 /4714 14 197 13 457-5,21 70 Oddział psychiatryczny dla dzieci 4701/4703 522 528 1,15 71 Oddział rehabilitacji psychiatrycznej 4702 0 479 nd 72 Oddziały odwykowe 4740-4748 5 306 8 256 55,60 VI. 73 Zakłady opiekuńczo - lecznicze i pielęgnacyjno - opiekuńcze Zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno - opiekuńcze 5160-5172 3 483 4 009 15,10 74 Hospicja stacjonarne 5180 183 212 15,85 VII. Opieka doraźna 75 Szpitalny Oddział Ratunkowy 3300 30 866 34 428 11,54 76 Szpitalny Oddział Ratunkowy dla dzieci 3301 865 1 227 41,85 SUMA (wraz z ruchem międzyoddziałowym) 604 814 670 273 10,82 30

Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy rok % 2006 2012 spadku/wzrostu liczby leczonych 2006/2011 VIII. 77 78 Oddziały dzienne Dzienne ośrodki i oddziały rehabilitacyjne Dzienne oddziały psychiatryczne, uzależnień i hostele 2300/4300-4306 2700-2706/2712 /2727 1 546 2 574 66,49 1 941 1 801-7,21 79 Dzienne oddziały alergologiczne 4010 155 712 359,35 80 Dzienne oddziały gastroenterologiczne 4050 546 nd 81 Dzienne oddziały medycyny nuklearnej 4140 44 23-47,73 82 Dzienny oddział okulistyczny 4600 0 0 nd 83 Dzienny oddział chirurgii ogólnej 4500 0 9 920 nd 84 Dzienny oddział chirurgii ogólnej, naczyniowej, onkologii, leczenia bólu, chorób wewnętrznych 9000 0 20 791 nd Tabela Nr 3. Procentowe wykorzystanie łóżek w poszczególnych oddziałach w 2006 i 2012 roku (według danych WCZP w Łodzi) Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy I. Komórki organizacyjne związane ze specjalizacją choroby wewnętrzne % wykorzystanie łóżek 2006 2012 1 Oddział chorób wewnętrznych 4000 78,46 78,50 2 Oddział zaburzeń metabolizmu kostnego 4009 88,22 0,00 3 Oddział alergologii dla dzieci 4011 94,09 102,74 4 Oddział diabetologiczny 4020 91,79 91,43 5 Oddział diabetologiczny dla dzieci 4021 0,00 56,25 6 Oddział endokrynologiczny 4030 54,59 54,44 7 Oddział endokrynologiczny dla dzieci 4031 0,00 61,30 8 Oddział gastroenterologiczny i gastrologiczny 4050/4052 81,46 63,85 9 Oddział gastroenterologiczny dla dzieci 4051 57,48 52,30 10 Oddział geriatryczny 4060 0,00 33,99 11 Oddział hematologiczny 4070 86,46 85,64 12 Oddział kardiologiczny 4100 77,05 73,05 13 Oddział kardiologiczny dla dzieci 4101 66,30 63,09 14 Oddział intensywnego nadzoru kardiologicznego 4106 40,65 67,95 15 Oddział nefrologiczny 4130 83,09 81,22 16 Oddział nefrologiczny dla dzieci 4131 61,92 85,81 17 Oddział medycyny nuklearnej 4140 (9000) 97,26 0,00 18 Oddział toksykologiczny 4150 46,56 38,62 19 Oddział toksykologiczny dla dzieci 4151 40,33 0,00 20 Oddział dla przewlekle chorych 4170 94,44 0,00 21 Oddział medycyny paliatywnej 4180 (5182) 79,39 81,79 II. Komórki organizacyjne innych specjalizacji zachowawczych 22 Oddział dermatologiczny 4200 70,80 64,21 23 Oddział dermatologiczny dla dzieci 4201 93,97 59,58 24 Oddział neurologiczny 4220 74,40 82,06 31

Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy % wykorzystanie łóżek 2006 2012 25 Oddział neurologiczny dla dzieci 4221 61,93 50,99 26 Oddział udarowy 4222 0,00 60,19 27 Oddział onkologiczny 4240 0,00 7,82 28 Oddział chemioterapii 4242 76,67 71,23 29 Oddział chemioterapii dla dzieci 4243 56,61 55,54 30 Oddział radioterapii 4244 95,42 63,43 31 Oddział onkologii ginekologicznej 4246 69,02 45,21 32 Oddział intensywnej opieki medycznej 4260/4264 62,62 68,46 33 Oddział intensywnej opieki medycznej dla dzieci 4261/4265 81,97 82,69 34 Oddział gruźlicy i chorób płuc 4270-4274 76,77 83,12 35 Oddział gruźlicy i chorób płuc dla dzieci 4271/4275 53,79 45,16 36 Oddział reumatologiczny 4280 76,63 63,30 37 Oddział rehabilitacyjny 4300/4302/4306 92,02 82,57 38 Oddział rehabilitacyjny dla dzieci 4301 76,45 76,31 39 Oddział rehabilitacji kardiologicznej 4308 95,57 76,06 40 Oddział chorób zakaźnych 4340-4348 66,93 75,34 41 Oddział chorób zakaźnych dla dzieci 4341-4349 69,34 65,80 42 Inna i nieokreślona komórka działalności medycznej 9000 10,98 18,03 III. Komórki organizacyjne związane z opieką nad matką i dzieckiem 43 Oddział pediatryczny 4401/4403 58,70 56,24 44 Oddział patologii noworodka 4405 53,29 81,63 45 Oddział neonatologiczny 4421 45,69 43,23 46 Oddział ginekologiczno-położniczy 4450 62,54 58,98 47 Oddział ginekologiczny 4452 63,02 55,68 48 Oddział położniczy 4454-4458 83,24 82,64 IV. Komórki organizacyjne specjalności zabiegowych 49 Oddział chirurgiczny ogólny 4500/4508/4650 67,17 66,00 50 Oddział chirurgii jednego dnia 2500 0,00 0,00 51 Oddział chirurgiczny dla dzieci 4501 63,21 55,81 52 Oddział chirurgii klatki piersiowej 4520 78,08 79,55 53 Oddział chirurgii naczyniowej 4530 77,40 80,28 54 Oddział chirurgii onkologicznej 4540 63,84 61,35 55 Oddział chirurgii plastycznej 4550 22,21 15,35 56 Oddział chirurgii ręki 4552 48,74 0,00 57 Oddział oparzeń dla dzieci 4555 47,07 56,13 58 Oddział kardiochirurgiczny 4560 63,06 61,64 59 Oddział kardiochirurgiczny dla dzieci 4561 67,29 66,17 60 Oddział neurochirurgiczny 4570 72,33 73,91 61 Oddział neurochirurgiczny dla dzieci 4571 100,31 127,23 62 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej 4580 65,66 59,55 63 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej dla dzieci 4581 61,45 50,50 64 Oddział okulistyczny 4600 42,88 48,04 65 Oddział okulistyczny dla dzieci 4601 44,08 61,03 66 Oddział otorynolaryngologiczny 4610 51,84 50,44 67 Oddział otorynolaryngologiczny dla dzieci 4611 60,93 64,90 68 Oddział chirurgii szczękowo - twarzowej 4630/4840 40,09 33,98 69 Oddział urologiczny 4640 55,78 57,20 70 Oddział urologiczny dla dzieci 4641 0,00 68,93 32

Lp. Nazwa oddziału szpitalnego kod resortowy % wykorzystanie łóżek 2006 2012 V. Komórki organizacyjne związane z chorobami psychicznymi i uzależnieniami 71 Oddział psychiatryczny 4700/4712/4714 95,48 90,88 72 Oddział psychiatryczny dla dzieci 4701/4703 98,19 76,63 73 Oddział rehabilitacji psychiatrycznej 4702 0,00 82,82 74 Oddziały odwykowe 4740-4748 92,78 78,63 VI. 75 Zakłady opiekuńczo - lecznicze i pielęgnacyjno - opiekuńcze Zakłady opiekuńczo-lecznicze i pielęgnacyjno - opiekuńcze 5160-5172 95,70 91,38 76 Hospicja stacjonarne 5180 93,50 112,27 VII. Opieka doraźna 77 Szpitalny Oddział Ratunkowy 3300 64,93 80,64 78 Szpitalny Oddział Ratunkowy dla dzieci 3301 79,18 61,75 SUMA 74,50 71,15 VIII. Oddziały dzienne 79 Dzienne ośrodki i oddziały rehabilitacyjne 2300/4300-4306 108,92 95,68 80 Dzienne oddziały psychiatryczne, uzależnień i hostele 2700-2706/2712/2727 77,36 49,80 81 Dzienne oddziały alergologiczne 4010 42,47 195,00 82 Dzienne oddziały gastroenterologiczne 4050 0,00 21,37 83 Dzienne oddziały medycyny nuklearnej 4140 6,03 6,30 84 Dzienny oddział okulistyczny 4600 0,00 0,00 85 Dzienny oddział chirurgii ogólnej 4500 0,00 33,78 86 Dzienny oddział chirurgii ogólnej, naczyniowej, onkologii, leczenia bólu, chorób wewnętrznych 9000 0,00 103,88 Jak podaje opracowanie pn. Działalność Zakładów Lecznictwa Zamkniętego Województwa Łódzkiego, Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi, w okresie od 2006 do 2012 roku nastąpiło wiele zmian dotyczących formy organizacyjno-prawnej szpitali, kilka podmiotów zakończyło swoją działalność, ale na rynku usług medycznych pojawiła się też znaczna liczba nowych zakładów niepublicznych (również ZOL). W tym czasie doszło do następujących zmian formalnych: - Zakłady Pielęgnacyjno-Opiekuńcze w Bełchatowie, Opocznie i Wieruszowie przeprofilowały się w Zakłady Opiekuńczo-Lecznicze (2006), - SP ZOZ w Wieruszowie przekształcił się w NZOZ Powiatowe Centrum Medyczne Sp. z o.o. Szpital Powiatowy w Wieruszowie (2008), - Szpital Opieki Długoterminowej i Hospicyjnej w Sieradzu włączony został w struktury Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu (2008), - Szpital Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim przekształcił się w NZOZ Tomaszowskie Centrum Zdrowia w Tomaszowie Mazowieckim (2009), - SP ZOZ w Pabianicach przekształcił się w NZOZ Pabianickie Centrum Medyczne w Pabianicach (2009), 33

- SP ZOZ w Brzezinach przekształcił się w NZOZ Szpital Powiatowy w Brzezinach (2010), - SP ZOZ w Kutnie przekształcił się w NZOZ Kutnowski Szpital Samorządowy w Kutnie (2010), - Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 3 im. Sterlinga w Łodzi włączono w struktury Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi (2010), - Szpital Dermatologiczny z Centralnego Szpitala Klinicznego w Łodzi przeszedł w struktury organizacyjne Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi jako osobna jednostka organizacyjna (2011), - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Poddębicach przekształcił się w Poddębickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. w Poddębicach (2011), - Szpital Okulistyczny MEDEOR PLUS połączono ze Szpitalem Ginekologiczno- Położniczym MEDEOR PLUS, w wyniku czego powstał Szpital Wielospecjalistyczny MEDEOR PLUS (2011), - SP ZOZ w Łasku wydzierżawiony został przez CENTRUM DIALIZA Sp. z o.o. w Sosnowcu (2012), - Powiatowy Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgierzu przekształcił się w Centrum Medyczne BORUTA Sp. z o.o. w Zgierzu (2012). działalność zakończyły: - Szpital im. Św. Rodziny w Łodzi (2006), - Niepubliczny Okulistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi (2006), - Szpital Miejski SP ZOZ w Głownie (2009), oraz udzielanie świadczeń rozpoczęły: - NZOZ MEDAB w Poddębicach (2006), - NZOZ SPECJALISTA w Kutnie (2006), - NZOZ Centrum Medyczne WSInf w Głownie (2009 działalność Szpitala Miejskiego SP ZOZ w Głownie przejęta przez Wyższą Szkołę Informatyki w Zgierzu), - Ośrodek kardiologii Interwencyjnej NAFIS S.A. NZOZ Centrum Kardiologii Inwazyjnej i Angiologii w Sieradzu (2009), - Ośrodek kardiologii Interwencyjnej NZOZ PROCARDIA w Bełchatowie (2009), - Ośrodek kardiologii Interwencyjnej Centrum Kardiologii ALLENORT w Tomaszowie Mazowieckim (2009), - Ośrodek kardiologii Interwencyjnej Centrum Kardiologii ALLENORT w Kutnie (2010), - Łęczyckie Centrum Kardiologii Inwazyjnej i Angiologii w Łęczycy (2010), - Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Poddębicach (2010), - Zakład Opiekuńczo-Leczniczy przy NZOZ Centrum Medyczne WSInf w Głownie (2010), 34