Pomoc osobom niepełnosprawnym na przykładzie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu (MOPR) 1. MOPR struktura organizacyjna W rozdziale VII Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej czytamy, że samorząd terytorialny 114, którego podstawową jednostką jest gmina, wykonuje zadania publiczne, służące zaspakajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. Gmina tworzy warunki dla pełnego uczestnictwa w jej życiu. Do niej należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W art.7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym 115 wyszczególnione są zadania, jakie gmina powinna realizować mając na uwadze zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Wśród wielu zadań jakie ustawodawca nakłada na samorząd gminny wymienić między innymi należy: - ochronę zdrowia, - pomoc społeczną, - pomoc świadczoną na rzecz ośrodków i zakładów opieki społecznej, - politykę prorodzinną, - współpracę z organizacjami pozarządowymi. Natomiast art. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r., o samorządzie powiatowym 116 stanowi, że do zakresu zadań i działań powiatu między innymi należy: - promocja i ochrona zdrowia, - pomoc społeczna, - polityka prorodzinna, 114 Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483; sprost., Dz. U. z 2001 r. Nr 28, poz. 319. 115 Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591. 116 Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 578. 63
- wspieranie osób niepełnosprawnych, - współpraca z organizacjami pozarządowymi. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie (MOPR) na mocy uchwały Rady Miasta Poznania 117, rozpoczął działalność z dniem 1 czerwca 1999 r. Na podstawie art.30 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r., o samorządzie gminnym 118, Prezydent Miasta Poznania wydał zarządzenie 119, w sprawie nadania statutu Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Rodzinie w Poznaniu. Zarządzenie to w 2 postanawia, że dotychczasowe uchwały 120 Rady Miasta w sprawie nadania statutu jednostce budżetowej Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Rodzinie przestały obowiązywać. Statut postanawia, że Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie jest miejską jednostką organizacyjną i działa jako jednostka budżetowa w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych 121. MOPR działalność swą prowadzi na podstawie następujących aktów prawnych: - ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 122, - ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 123, - ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych 124, - ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych 125, ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych 126, - ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego 127, 117 Nr XIV/124/III/99 z dnia 18 maja 1999. 118 Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591. 119 Nr 312/2004/P z dnia 30 kwietnia 2004. 120 Nr 334 z dnia 28 czerwca 1990 r. oraz Nr 625 z dnia 2 sierpnia 2002. 121 Dz. U. Nr 155, poz.1014 z 1998. 122 tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz.593. 123 Dz. U. z 1997 r. Nr 123, poz. 776 z późn. zm. 124 Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255. 125 Dz. U. z dnia 27 września 2004 r. Nr 20, poz.2135. 126 tekst jednolity Dz. U. Nr 137/98, poz.887 z późn. zm. 64
- ustawy z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych 128, - ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach 129, - ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego 130, - ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 131, Statut obok postanowień ogólnych, określa cele i zadania realizowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Poznaniu, jego organizację oraz gospodarkę finansową. Przedmiotem działalności MOPR- u jest: - kompleksowa pomoc osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie one pokonać, - przeciwdziałanie patologii społecznej, - pomoc rodzinom we właściwym wypełnianiu ich funkcji i zadań. Zakres zadań pomocy społecznej jakie realizuje MOPR, określony został w 5 pkt1-36 statutu. Do zadań świadczonych na rzecz osób niepełnosprawnych wymienić należy: - opracowywanie i wykonywanie miejskich programów na rzecz osób niepełnosprawnych dotyczących ich rehabilitacji społecznej, podejmowanie działań mających na celu ograniczenie skutków niepełnosprawności, - dofinansowywanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, turnusach rehabilitacyjnych, sportu, kulturze, rekreacji, turystyce, - dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, 127 Dz. U. z 1994 r. Nr 111, poz. 535 z późn. zm. 128 tekst jednolity Dz. U. z 1998 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm. 129 Dz. U. z 1997 r. Nr 114, poz.739 z późn. zm. 130 Dz. U. z 2003 r. Nr 203, poz. 1966. 131 Dz. U. z 2003 r. Nr 127, poz. 1399. 65
- dofinansowanie tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej, - współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej. Poznański MOPR dąży do wypracowania nowej, skutecznej formuły współpracy z obywatelami i stworzenia lepszego wizerunku pomocy społecznej w Poznaniu. W swych strukturach stara się wypracowywać taką organizację, która ułatwiałyby kontakt z Ośrodkiem wszystkim osobom zabiegającym o pomoc państwową. Zasady kierowania Ośrodkiem, określenie struktury organizacyjnej, wyszczególnienie zadań realizowanych przez poszczególne działy, sekcje, zespoły, filie oraz określenie działalności kontrolnej zawiera Regulamin Organizacyjny Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu. Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie kieruje i reprezentuje go na zewnątrz Dyrektor powoływany przez Prezydenta m. Poznania. Dyrektor w regulaminie organizacyjnym zatwierdzonym przez Prezydenta m. Poznania określa organizację wewnętrzną oraz jego strukturę organizacyjną. Zasadniczymi ogniwami pomocy społecznej na szczeblu miejskogminnym jest 6 filii usytuowanych w poszczególnych dzielnicach m. Poznania (Filia MOPR: Grunwald, Jeżyce, Wilda, Stare Miasto, Nowe Miasto, Piątkowo). W skład struktury Ośrodka obok filii MOPR wchodzą następujące komórki organizacyjne: - Dział Organizacyjny. - Dział Ekonomiczny. - Radcy prawni. - Dział Metodyczny. - Dział Opieki Zastępczej. 66
- Dział ds. Realizacji Świadczeń Rodzinnych. - Sekcja ds. Domów Pomocy Społecznej. - Sekcja ds. Rehabilitacji Społecznej Osób Niepełnosprawnych. - Sekcja Planowania i Analiz. - Sekcja ds. Kontroli i Audytu. - Stanowisko ds. komunikacji społecznej. 2. Nadzór, koordynacja oraz zakres działań poszczególnych komórek organizacyjnych. Wszystkie komórki organizacyjne jak i samodzielne stanowiska realizują swoje zadania na zasadzie podporządkowania oraz indywidualnej odpowiedzialności za przyjęte do realizacji zadania. I. Dyrektor Dyrektor kieruje Ośrodkiem za pomocą dwóch zastępców, głównego księgowego oraz kierownika działu organizacyjnego. Zgodnie ze schematem organizacyjnym Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu, dyrektorowi bezpośrednio podlegają następujące komórki: a) dział organizacyjny sprawy związane z funkcjonowaniem MOPR i jego organizacją, sprawy zatrudnienia, płac ubezpieczeń, opracowywanie zarządzeń, instrukcji, regulaminów wewnętrznych, nadzór nad ich przestrzeganiem, prowadzenie postępowań o zamówienia publiczne, obsługa Rodzinnych Domów Dziecka i Ośrodka Adaptacyjno- Opiekuńczego, b) radcy prawni opracowywanie projektów aktów prawnych, występowanie przed sądami i urzędami oraz udzielanie porad i konsultacji prawnych, c) sekcja ds. kontroli i audytu prowadzenie audytu wewnętrznego i realizowanie zadań kontrolnych oraz zadań w zakresie 67
weryfikacji funkcjonowania systemu zarządzania jakością, przeprowadzanie wewnętrznych i zewnętrznych kontroli finansowych, d) sekcja ds. planowania i analiz prowadzenia analiz i sprawozdawczości merytoryczno-finansowej z realizacji budżetu oraz zadań statutowych, monitorowanie wydatków jednostki w odniesieniu do założonego budżetu, e) stanowisko ds. komunikacji społecznej prowadzenie polityki informacyjnej, współpraca z władzami Miasta, aktualizacja strony internetowej. II. Zastępca dyrektora wraz z następującymi komórkami organizacyjnymi: a) dział metodyczny sprawy związane z doradztwem metodycznym, programów i skarg, szkoleń, planowaniem i realizacją świadczeń, sprawozdawczość i analizy z działalności MOPR, b) sekcja ds. domów pomocy społecznej prowadzenie postępowań administracyjnych dotyczących skierowań do domu pomocy społecznej, ustalanie opłat za pobyt, prowadzenie bieżącej współpracy z domami pomocy społecznej istniejącymi na terenie Miasta, c) filie (Grunwald, Nowe Miasto, Stare Miasto, Jeżyce, Wilda, Piątkowo) realizują swoje zadania poprzez wspieranie osób i rodzin zmierzających do zaspokojenia ich niezbędnych potrzeb; - zespoły pracy socjalnej: analiza potrzeb osób i rodzin zamieszkałych w rejonie działania poszczególnej filii, prowadzenie postępowań administracyjnych w sprawach świadczeń, przeprowadzanie wywiadów rodzinnych, prowadzenie pracy socjalnej z osobami i rodzinami, specjalistyczny zespół pracy socjalnej realizuje zadania na rzecz osób bezdomnych, z zaburzeniami psychicznymi oraz rodzin wielo problemowych, 68
- sekcja świadczeń: sprawy związane z przygotowywaniem i realizacją decyzji administracyjnych dotyczących świadczeń, - konsultanci: diagnozowanie, udzielanie porad, prowadzenie terapii rodzinnej i indywidualnej przez konsultantów psychologów dla osób i rodzin będących klientami MOPR, III. Zastępca dyrektora i podległe komórki organizacyjne: a) dział opieki zastępczej sprawy dotyczące zapewnienia opieki dzieciom i młodzieży pozbawionych rodziców biologicznych, organizowanie opieki w rodzinach zastępczych przygotowywanie dokumentacji dotyczącej kierowania dzieci do placówek opiekuńczowychowawczych, b) sekcja ds. osób niepełnosprawnych zadania związane z likwidacją barier architektonicznych, w komunikowaniu się, dofinansowaniem do turnusów rehabilitacyjnych, sportu, kultury, turystyki i rekreacji, dofinansowaniem do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych, udzielaniem informacji o uprawnieniach osób niepełnosprawnych, c) dział ds. realizacji świadczeń rodzinnych ustalanie uprawnień i wypłacanie zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, świadczeń opiekuńczych, składek na ubezpieczenia zdrowotne i emerytalno - rentowe, w skład tego działu wchodzą: - zespoły merytoryczne; przygotowywanie projektów decyzji administracyjnych dotyczących świadczeń, - zespoły obsługi klienta; przyjmowanie i obsługa klientów ubiegających się o świadczenia, akta, listy, kancelaria, składki; obsługa administracyjna. 69
IV. Główny księgowy: Dział ekonomiczny planowanie i analiza budżetu MOPR, sprawozdawczość rachunków, obsługa finansowa podległych placówek, prowadzenie księgowości, kasy, windykacja należności. 3. Działania MOPR- u ukierunkowane na pomoc osobie niepełnosprawnej Pomoc osobom niepełnosprawnym opierać się musi na odpowiednich strukturach legislacyjnych i instytucjonalnych a ukierunkowana musi być na sprawy rehabilitacji leczniczej, psychologicznej, społecznej i zawodowej. Działania instytucji wykonujących obowiązki niesienia pomocy osobom niepełnosprawnym muszą być tak zorganizowane aby dążyły do poprawy i ochrony warunków życia i jakości tego życia. Działania te muszą ułatwiać osobom niepełnosprawnym dostęp do niezbędnych świadczeń oraz usług zdrowotnych i socjalnych dających tym ludziom szanse ich w miarę samodzielnego funkcjonowania oraz aktywnego udziału w życiu społecznym. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Poznaniu wykonując swoje zadania w zakresie niesienia pomocy osobie niepełnosprawnej, realizuje odpowiednie uchwały Rady Miasta Poznania, które zgodnie z prowadzoną przez Zarząd m. Poznania polityką społeczną ukierunkowane są między innymi na: - pomoc rodzin osób niepełnosprawnych, umożliwiając im prowadzenie niezależnego życia w środowisku społecznym, - realizację programu mieszkaniowego dla osób niepełnosprawnych, - aktywizację zawodową i rehabilitację społeczną osób niepełnosprawnych, wspierając działania mające na celu zwiększenie liczby miejsc pracy dla tych osób, 70
- pomoc w wykorzystywaniu nowoczesnych technik telekomunikacyjnych dla rozwoju ich samodzielności zaradności życiowej, - ochronę bezpieczeństwa socjalnego niepełnosprawnych mieszkańców Poznania, - zabezpieczenie dostępu dzieci niepełnosprawnych do edukacji, - likwidację barier architektonicznych, - poszerzanie dostępności do placówek kulturalnych oraz obiektów sportowo-turystycznych, - poszerzenie usług zdrowotnych dla osób niepełnosprawnych, - wspieranie aktywności i udziału w życiu społecznym, kulturalnym i sportowym. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27.08.1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 132, działania Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu dotyczące rehabilitacji osób niepełnosprawnych, finansowanych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych dotyczą następujących kierunków: 1. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym możliwości uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej. Warsztaty terapii zajęciowej powstały w Polsce w 1991 r. na mocy ustawy z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych 133. Warsztaty do 2002 roku tworzone były przez fundacje, stowarzyszenia lub inne podmioty otrzymując odpowiednie fundusze z 132 Dz. U. Nr 123, poz. 776. 133 Zmieniona ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.). 71
PERON. Z dniem 1 stycznia 2003 r. tworzenie warsztatów przekazane zostało powiatom 134. Obecnie rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r., w sprawie warsztatów terapii zajęciowej 135 określa szczegółowe zasady tworzenia, działania i dofinansowywania warsztatów, podając jednocześnie szczegółowe warunki, wymogi jakie jednostka powołująca warsztaty musi spełnić. W Polsce aktualnie funkcjonuje 507 warsztatów w tym najwięcej w województwie wielkopolskim 62 z czego w samym Poznaniu, podległych bezpośrednio Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Rodzinie 9. Poznańskie warsztaty prowadzone są przez organizacje pozarządowe, a w roku 2005 w zajęciach uczestniczyło 251 osób. Ilość uczestników działalność danym warsztacie waha się od 20 do 35 osób, wskaźnik obciążenia na jedna pracownie wynosi 5 uczestników. Na działalność tych 9 warsztatów 2005 roku wydano kwotę w wysokości 3 366 852,00 zł 136. Koszty utworzenia i działalności warsztatów finansowany jest ze środków PFRON. Wysokość tego dofinansowania określa przepis art. 9 ustawy z dnia 20 grudnia 2002 roku o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 137. Ustawodawca w przepisie tym podaje wielkość procentową maksymalnego dofinansowania ze środków PFRON na lata 2005 2008. Zgodnie z tym przepisem w 2008 roku z funduszu PERON na działalność warsztatów jednostka samorządowa otrzyma 70 %. Pozostałą część samorząd zabezpieczyć będzie musiał z własnych środków, tym samym ustawodawca nakłada obowiązek współfinansowania i potrzebę szukania innych poza funduszem PFRON środków pieniężnych. 134 Rozp. MPiPS z dnia 30 września 2002 r. w sprawie tworzenia działania i finansowania warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. Nr 167, poz.1376). 135 Dz. U. z 2004 r. Nr 63, poz. 587. 136 http://www.mopr.poznan.pl/. 137 Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm. 72
Warsztat terapii zajęciowej to placówka dziennego pobytu, która realizuje zadania z zakresu przygotowania zawodowego, mającego na celu pomóc osobie niepełnosprawnej w przyszłości podjęcie zatrudnienia oraz doprowadzenie do usamodzielnienia w zakresie zaradności osobistej i życia codziennego. Rehabilitacja uczestnika przebiega zgodnie z opracowanym przez radę programową 138 indywidualnym programem rehabilitacji i terapii uczestnika warsztatu. Najbardziej znane formy terapii to: terapia ruchem i zajęcia sportowe, muzykoterapia, terapia przez sztukę, psychoterapia, biblioterapia, hipoterapia. W warsztatach występuje kilkanaście różnych tematycznie pracowni. Do najliczniejszych należą: pracownia gospodarstwa domowego, komputerowa, tkactwa, malarstwa, dziewiarstwa, stolarstwa, ogrodnictwa, wikliniarstwa. Każdy z uczestników na mocy przepisu 12 rozporządzenia bierze udział w treningu ekonomicznym. Uczestnik, może otrzymać do swej dyspozycji środki finansowe w wysokości nie przekraczającej 20 % minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ma to służyć przede wszystkim rozpoznawanie przez uczestnika nominałów banknotów, poznanie ich siły nabywczej. W tym celu terapeuci zajęciowi w ramach zajęć niejednokrotnie wraz ze swoimi podopiecznymi dokonują wspólnie w sklepach zakupów. Inną formą tego treningu to planowanie wydatków i oszczędzanie. Uczestnik warsztatu poprzez terapię zajęciową usprawniającą go fizycznie i psychicznie, powinien zdobyć maksymalny rozwój umiejętności, tak aby mógł wykonywać jak najwięcej czynności samodzielnie. 138 Art. 14.1 Rozp. MIPS z dnia 30 września 2002. (Dz. U. Nr 167, poz.1376). 73
Jednostka, która prowadzi WTZ jest zobowiązana do złożenia MOPR kwartalne i roczne sprawozdania z prowadzonej rehabilitacji i wykorzystania środków finansowych w formie zestawień planowanych i szczegółowej ich realizacji. MOPR przeprowadza też kontrolę z działalności warsztatu obejmującą w szczególności: - prawidłowość kwalifikowania kandydatów do WTZ, - ważność posiadanych orzeczeń przez uczestników, - prawidłowość prowadzonej dokumentacji, - zatrudnienie i posiadane kwalifikacje kadry, - organizację pracy i zajęć wraz z przebiegiem realizacji indywidualnych programów - prawidłowość wykorzystania środków finansowych. Stwierdzone w czasie kontroli nieprawidłowości, jednostka prowadząca warsztat jest zobowiązana w ciągu 30 dni powiadomić MOPR o sposobie ich usunięcia. 2. Stwarzanie możliwości pobytu osób niepełnosprawnych na turnusach rehabilitacyjnych. Obecnie osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym na mocy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 maja 2003 roku 139. Formą rehabilitacji połączoną z elementami wypoczynku, mającą na celu poprawę sprawności, wyrobienia zaradności oraz pobudzania i rozwijania zainteresowań osób niepełnosprawnych są turnusy rehabilitacyjne. Turnusy rehabilitacyjne dofinansowywane są ze środków PFRON. O dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego ubiegać się może osoba 139 Dz. U. z 2003 r., Nr 100, poz. 926. 74
niepełnosprawna oraz opiekun tej osoby w przypadku, gdy obecność tej osoby wynika z wyraźnego i uzasadnionego zalecenia lekarza. Zgodnie z przepisami rozporządzenia MIPS osoby niepełnosprawne ubiegające się o dofinansowanie muszą spełnić określone kryterium dochodowe, posiadać aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. We wniosku określić również muszą czy korzystali z dofinansowania oraz podać informację o zatrudnieniu. Wysokość dofinansowania uzależniona jest od stopnia niepełnosprawności stanowi określony procent liczony od przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego w Monitorze Polskim. Do wniosku o dofinansowanie ubiegający na trzy miesiące przed rozpoczynającym się turnusem, dołączyć musi informację o stanie zdrowia wypełnioną przez lekarza wraz z wnioskiem lekarskim na turnus rehabilitacyjny. W roku 2005 MOPR w Poznaniu rozpatrzył pozytywnie 3101 wniosków z dofinansowania skorzystało 2445 osób. Na dofinansowanie wydano kwotę w wysokości 2 119 879 zł. 3. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. W 2005 roku na realizacje tego zadania wydano kwotę 1 658 899 zł. Wydane środki przeznaczono głównie na dofinansowanie zakupu aparatów słuchowych, wkładek usznych, obuwia ortopedycznego, cewników, wanien z hydromasażem, wózków inwalidzkich, rowerów rehabilitacyjnych itp. Podstawę prawną na mocy której osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny stanowi Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych 140. 140 Dz. U. Nr 96, poz. 861, z 2003 r., Dz. U. Nr 100, poz. 930. 75
Zgodnie z rozporządzeniem o dofinansowanie ubiegać mogą się osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, jeżeli: - prowadzą działalność związaną z rehabilitacją osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej 2 lat przed dniem złożenia wniosku, - udokumentują posiadanie środków własnych lub pozyskanych innych źródeł na sfinansowanie przedsięwzięcia w wysokości nieobjętej dofinansowaniem ze środków funduszu PFRON. MOPR przyjmuje wnioski do 30 listopada roku poprzedzającego realizacje zadania. W przypadku, gdy podmiot ubiegający się o dofinansowanie posiada zaległości wobec PFRON lub w ciągu ostatnich trzech lat podmiot był stroną umowy zawartej z PFRON i rozwiązanej z przyczyn leżących po stronie tego podmiotu, dofinansowanie nie przysługuje. O ile poniesione przez podmiot ubiegający się o dofinansowanie koszty, dotyczą realizacji zadania przed ich przyznaniem, dofinansowanie nie przysługuje. W 2005 roku na realizacje tego zadania wydano kwotę 1 658 899 zł. Wydane środki przeznaczono głównie na dofinansowanie zakupu aparatów słuchowych, wkładek usznych, obuwia ortopedycznego, cewników, wanien z hydro-masażem, wózków inwalidzkich, rowerów rehabilitacyjnych itp. 4. Dofinansowanie osobom niepełnosprawnym możliwości uczestnictwa w imprezach sportowych, turystycznych, rekreacyjnych i kulturalnych. Podstawę prawną do dofinansowania organizowanych przez osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, imprez dla osób niepełnosprawnych w dziedzinie sportu, kultury, rekreacji i turystyki, stanowi Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki 76
Społecznej z dnia 25.06.2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań, które mogą być finansowane ze środków PEFRON 141. Zgodnie z rozporządzeniem o dofinansowanie ubiegać się mogą jednostki prawne oraz nie posiadające osobowości prawnej, jeżeli: - ich działalność gospodarcza prowadzona jest na rzecz osób niepełnosprawnych przez co najmniej 2 lata przed dniem złożenia wniosku, - przedstawią zapewnienie odpowiednich dla potrzeb osób niepełnosprawnych warunków technicznych i lokalowych do realizacji zadania, - przestawią posiadanie własnych środków lub pozyskanych innych źródeł na sfinansowanie przedsięwzięcia w wysokości nieobjętej dofinansowaniem ze środków PEFRON. Dofinansowanie organizacji sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych nie może przekroczyć 60 % kosztów przedsięwzięcia. W 2005 roku na realizację tych zadań wydano kwotę w wysokości 254 194 zł. 5. Ograniczanie skutków niepełnosprawności poprzez likwidacje barier architektonicznych w komunikowaniu się i technicznych dla osób niepełnosprawnych. Podstawę prawną stanowi ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 142 oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25.06.2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 143. 141 Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 861, Dz. U. nr 100, poz. 930. 142 Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm. 143 Dz. U. z 2002 r. Nr 96, poz. 861 z późn. zm. 77
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie ze środków PFRON na realizację zadań dotyczących likwidacji barier architektonicznych przeznacza największe środki finansowe. Wysokość dofinansowania wynosi 80 % kosztów danego przedsięwzięcia. O zawarcie umowy, której stronami są Prezydent Miasta Poznania oraz Wnioskodawca, mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, które maja trudności w poruszaniu się, jeżeli są właścicielami nieruchomości lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości. W przypadku, gdy nie są użytkownikami wieczystymi nieruchomości, muszą posiadać zgodę właściciela. W przypadku uzasadnionych potrzeb osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o dofinansowanie na likwidację barier w komunikowaniu się i technicznych. Wysokość tego dofinansowania wynosi 80 % przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego w Monitorze Polskim przez Prezesa GUS. W 2005 roku na realizację tego zadania wydana została kwota w wysokości 8 497 776 zł. 78