ANALIZA NIEPOśĄDANYCH ODCZYNÓW POSZCZEPIENNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2009r. W 2009r. na terenie województwa śląskiego odnotowano 213 przypadków NiepoŜądanych Odczynów Poszczepiennych (Tab.1, Wyk.1). Analiza porównawcza liczby zgłoszeń w latach 2007-2009 wykazuje, iŝ liczba zgłoszonych NOP jest zdecydowanie większa w 2009r. od ilości NOP zgłaszanych w latach 2007-2008. Tab. 1 Ilość NOP w psse województwa śląskiego NOP w 2007r. NOP w 2008r. NOP w 2009r. Lp. PSSE 1. Bielsko - Biała 4 7 11 2. Bytom 11 10 6 3. Chorzów 1 1 3 4. Cieszyn 18 12 11 5. Częstochowa 12 12 19 6. Dąbrowa G. 7 8 18 7. Gliwice 3 4 9 8. Jaworzno 16 11 9 9. Katowice 27 23 55 10. Kłobuck 6 5 6 11. Lubliniec 0 2 3 12. Myszków 1 3 2 13. Racibórz 4 6 6 14. Ruda Ślaska 0 3 6 15. Rybnik 3 3 3 16. Sosnowiec 11 3 9 17. Tychy 9 31 16 18. Wodzisław Ślaski 14 10 18 19. Zawiercie 0 0 0 20. śywiec 1 3 3 21. Razem 147 157 213 1
Wykres 1. Ilość NOP w psse województwa śląskiego NOP w woj.śląskim 60 50 40 30 20 10 0 śywiec Zawiercie Wodzisław Ślaski Tychy Sosnowiec Rybnik Ruda Ślaska Racibórz Myszków Lubliniec Kłobuck Katowice Jaworzno Gliwice Dąbrowa G. Częstochowa Cieszyn Chorzów Bytom Bielsko - Biała 2007 2008 2009r. Analiza wykazała większą częstotliwość zgłoszeń NOP po preparatach szczepionkowych finansowanych przez Ministerstwo Zdrowia (133 przypadki) w stosunku do preparatów zalecanych poliwalentnych zakupionych przez rodziców lub opiekunów osób szczepionych (73 przypadków) do realizacji obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych u dzieci od 0-19 roku Ŝycia. NaleŜy dodać, iŝ większość szczepień u dzieci wykonywana jest preparatami szczepionkowymi finansowanymi przez Ministra Zdrowia. NiepoŜądane odczyny poszczepienne występowały po następujących szczepieniach obowiązkowych i zalecanych. Tab. 2 Preparaty szczepionkowe, po których wystąpiły niepoŝądane odczyny poszczepienne Nazwa preparatu/preparatów 2009 Suma 213 Infanrix IPV Hib 33 BCG 29 Tripacel 28 MMR II 14 DTP 14 Pentaxim 11 Infanrix Hexa 10 DTP, IPV, Act-Hib 7 DTP, IPV, Hiberix 6 Priorix 5 Act-Hib 5 Td 4 DTP, Act-Hib, Hepavax Gene 4 2
Tripacel, OPV 3 DTP, IPV 3 TT 2 NeisVac C 2 Infanrix IPV Hib, Hepavax G. 2 Infanrix DTaP, Hiberix 2 Hiberix 2 MMR II, Varillix 2 Infanrix DTaP, Act-Hib, Hepavax G. 2 Verorab 1 Vaxigrip 1 Tripacel,Hiberix, Hepavax G. 1 Tripacel, IPV, Euvax B 1 Tripacel, IPV, Act-Hib 1 Tripacel, IPV 1 Tripacel, Act-Hib, Hepavax G. 1 Silgard 1 Prevenar, Tripacel 1 Prevenar, Infanrix IPV Hib 1 Prevenar, Infanrix Hexa 1 MMR II, Prevenar 1 Infanrix, Prevenar, IPV, Hiberix 1 Infanrix Hexa, Rotarix 1 Imovax Polio, Tripacel, Hiberix 1 Hepavax Gene 1 Hepavax G., DTP, IPV, Hiberix 1 Fluarix 1 Engerix 1 DTP, Euvax, DTP 1 DTP, Act-Hib, EuvaxB 1 DTP, Act-Hib 1 DTP Hiberix 1 NiepoŜądane odczyny poszczepienne najczęściej występowały w grupie wiekowej od drugiego do 18 roku Ŝycia 110 przypadków. W grupie wiekowej od 0 do 1 r. Ŝ. wystąpiło 97 odczynów. Wśród osób powyŝej 18 r.ŝ. wystąpiło 6 odczynów poszczepiennych, jednakŝe naleŝy pamiętać, iŝ jest to grupa wiekowa, w której wykonuje się niewiele szczepień. 3
Tab.2 Ilość niepoŝądanych odczynów poszczepiennych w poszczególnych grupach wiekowych Ilość niepoŝądanych odczynów poszczepiennych w poszczególnych grupach wiekowych 6 110 97 <1 1-18. >18 W kwietniu 2009r. ŚPWIS zainicjował akcję kontroli punktów szczepień, funkcjonujących przy oddziałach noworodkowych, w zakresie niepoŝądanych odczynów poszczepiennych. W trakcie kontroli pracownicy psse województwa śląskiego ustalili: - rodzice szczepionego dziecka są kaŝdorazowo informowani o moŝliwości wystąpienia niepoŝądanych objawów poszczepiennych po BCG, WZW B przez lekarza kwalifikującego do szczepienia oraz personel szczepiący, -personel medyczny obserwuje noworodki pod kątem objawów NOP, -w kontrolowanych oddziałach noworodkowych załoŝone są i prawidłowo prowadzone rejestry NOP -noworodkowe punkty szczepień posiadają obowiązujące akty prawne dotyczące szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych. Istnieje prawdopodobieństwo, iŝ 36% wzrost zgłaszalności niepoŝądanych odczynów poszczepiennych jest spowodowany m.in. licznymi kontrolami przeprowadzonymi przez PSSE woj. śląskiego z zakresu zgłaszalności niepoŝądanych odczynów poszczepiennych. Podczas zaplanowanych kontroli pracownicy psse przypominają kaŝdorazowo o obowiązku zgłaszania NOP. W psse przeprowadzono w związku z trwającą akcją liczne szkolenia dla personelu punktów szczepień. Zgłaszalność NOP niestety nie odzwierciedla faktycznego stanu zjawiska. Za przyczyny niepełnej zgłaszalności NOP uwaŝa się: - występowanie niepoŝądanych odczynów o łagodnym przebiegu, z którymi rodzice radzą sobie w domu sami nie zgłaszając tego faktu lekarzowi. 4
- informacje przekazywane rodzicom przez lekarzy, iŝ po wykonanym szczepieniu mogą wystąpić łagodne NOP i o moŝliwości zastosowania środków łagodzących skutki NOP bez konieczności zgłoszenia się do przychodni. - nie stosowanie się lekarzy wykonujących szczepienia ochronne do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 listopada 2005r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie niepoŝądanych odczynów poszczepiennych (Dz.U.Nr241 poz. 2097z 2002r. z późn. zm). W bieŝącym roku przedstawiciele Państwowej inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego nadal podczas prowadzonych kontroli będą zwracać uwagę na zgłaszalność niepoŝądanych odczynów poszczepiennych. 5