Wytyczne w sprawie kwalifikowalności wydatków w Wielkopolskim Regionalnym Programie Operacyjnym na lata 2007-2013 dla Priorytetu I (z wyjątkiem działania 1.7) część pierwsza Poznań, czerwiec 2008r.
Spis treści CZĘŚĆ PIERWSZA DZIAŁANIE 1.1 I 1.2... 3 ZASADY OGÓLNE....3 RODZAJE WYDATKÓW KWALIFIKOWALNYCH W DZIAŁANIACH 1.1 I 1.2 WIELKOPOLSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO NA LATA 2007-2013...17 RODZAJE WYDATKÓW NIEKWALIFIKOWALNYCH W POSZCZEGÓLNYCH DZIAŁANIACH WIELKOPOLSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO NA LATA 2007-2013...21
CZĘŚĆ PIERWSZA DZIAŁANIE 1.1 i 1.2 ZASADY OGÓLNE. 1. Pojęcie kwalifikowalności wydatków. 1.1. Wydatek kwalifikowalny wydatek i/lub koszt poniesiony przez beneficjenta w związku z realizacją projektu w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, zgodnie z zasadami obowiązującymi w niniejszych Wytycznych, który kwalifikuje się do refundacji ze środków przeznaczonych na realizację Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (pochodzącymi z budŝetu UE i / lub z publicznych źródeł krajowych) w trybie określonym w umowie o dofinansowanie projektu. 1.2 Wydatek będzie uznany za kwalifikowalny, jeśli spełnia wszystkie dotyczące go warunki określone w niniejszych wytycznych. Uznanie danego wydatku co do zasady za kwalifikowalny (w Szczegółowym Opisie Priorytetów Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 lub niniejszych Wytycznych) nie oznacza automatycznego uznania tego wydatku za kwalifikowalny w ramach konkretnego projektu. Warunki te wynikają z aktów prawnych krajowych i wspólnotowych dotyczących funduszy strukturalnych, w szczególności: Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. U. U. E. L210, s. 25), Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (Dz. U. U. E. L210, s. 1), Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Dz. U. U. E. L371, s. 1), ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 z późn. zm.) oraz rozporządzeń wykonawczych, ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) oraz rozporządzeń wykonawczych, ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2006 r., Nr 164, poz. 1163 z późn. zm.) oraz rozporządzeń wykonawczych, ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2002 r., Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) oraz rozporządzeń wykonawczych,
ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), Krajowych wytycznych dotyczących kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013, wydanych przez Ministra Rozwoju Regionalnego w dniu 22 listopada 2007r. Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych, Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy na usługi doradcze dla mikro oraz małych i średnich przedsiębiorców w ramach regionalnych programów operacyjnych, Szczegółowego Opisu Priorytetów Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. 1.3. W przypadku, gdy pokrycie wydatku środkami przeznaczonymi na realizację programu operacyjnego stanowi pomoc publiczną w rozumieniu art. 87 ust. 1 TWE (lub pomoc de minimis), wydatek będzie uznany za kwalifikowalny, jeśli spełnia równocześnie: wszystkie dotyczące go warunki określone w niniejszych wytycznych, oraz wszystkie dotyczące go warunki określone w programie pomocowym, tj. w akcie prawa polskiego stanowiącym podstawę prawną udzielenia pomocy. 1.4. Co do zasady, wzrost wartości projektu i wzrost wartości wydatków kwalifikowalnych nie ma wpływu na wysokość dofinansowania ze środków Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, natomiast zmniejszenie wartości projektu i wysokości wydatków kwalifikowalnych skutkuje zmniejszeniem poziomu dofinansowania, zgodnie z załoŝonym dla kaŝdego projektu montaŝem finansowym.
2. Podmiot ponoszący wydatki. 2.1. Co do zasady wydatkiem kwalifikowalnym jest wydatek poniesiony przez beneficjenta, tj. podmiot z którym Instytucja Zarządzająca zawarła umowę o dofinansowanie projektu w ramach WRPO. 3. Nowa inwestycja 3.1 W przypadku występowania pomocy publicznej (regionalnej pomocy inwestycyjnej) dofinansowanie moŝe być udzielane beneficjentom pomocy na realizację nowych inwestycji 3.2 Nowa inwestycja obejmuje: - inwestycje w środki trwałe i wartości niematerialne i prawne związane z: utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa, dywersyfikacją produkcji przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów, zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego w istniejącym przedsiębiorstwie. 3.3 Nową inwestycją nie jest: Inwestycja prowadząca wyłącznie do odtworzenia zdolności produkcyjnych Nabycie udziałów lub akcji przedsiębiorstwa 3.4 Prace związane z realizacją nowej inwestycji mogą się rozpocząć po złoŝeniu przez beneficjenta pomocy wniosku o dofinansowanie i uzyskaniu przez beneficjenta pomocy od podmiotu udzielającego pomocy pisemnego potwierdzenia, z zastrzeŝeniem szczegółowej weryfikacji wniosku, Ŝe projekt co do zasady kwalifikuje się do objęcia pomocą. 3.5 Przez rozpoczęcie prac związanych z realizacją nowej inwestycji naleŝy rozumieć podjęcie prac budowlanych lub pierwszego prawnie wiąŝącego zobowiązania do zamówienia ruchomych środków trwałych, z wyłączeniem wydatków związanych z przygotowaniem i opracowaniem dokumentacji projektowej. 3.6 Zgodnie z pismem z dnia 9 kwietnia 2008r. Ministerstwa rozwoju Regionalnego Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej, znak DKS-III-913-40-38-MC/08: Przez pierwsze zobowiązanie firmy do zamówienia urządzeń z wyłączeniem wstępnych studiów wykonalności naleŝy rozumieć podpisanie umowy z wykonawcą, co oznacza, Ŝe przed uzyskaniem pisemnego potwierdzenia od instytucji przyjmującej wniosek, Ŝe projekt, z zastrzeŝeniem ostatecznych wyników szczegółowej weryfikacji, kwalifikuje się do wsparcia w ramach Programu, moŝliwe jest wszczęcie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na dostawy jednak nie moŝliwe jest zawarcie umowy z wykonawcą Odnośnie momentu, który naleŝy uznać za rozpoczęcie prac budowlanych, moŝna uznać, Ŝe w zakresie, robót budowlanych przed uzyskaniem pisemnego potwierdzenia od instytucji przyjmującej
wniosek moŝliwe jest przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz podpisanie umowy z wykonawcą, natomiast nie jest moŝliwe rozpoczęcie prac przez wykonawcę. Za rozpoczęcie prac budowlanych zgodnie z art.41 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. Zm.) naleŝy rozumieć podjęcie następujących prac przygotowawczych na terenie budowy: - Wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie - Wykonanie niwelacji terenu - Zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów - Wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy Prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem. Zgodnie z powyŝszym ogrodzenie terenu stanowić będzie rozpoczęcie realizacji inwestycji. Rozpoczęciem inwestycji będą teŝ inne prace podjęte na gruncie, tj, rekultywacja, wyburzanie obecnych na gruncie nieruchomości i inne. W przypadku zakupu wartości niematerialnych i prawnych za moment rozpoczęcia prac naleŝy uznać pierwsze zobowiązanie firmy do ich zamówienia. 4. Termin poniesienia wydatku. 4.1 W Wielkopolskim Regionalnym Programie Operacyjnym kwalifikowane są wydatki poniesione: W przypadku występowania pomocy publicznej: nie wcześniej niŝ po uzyskaniu od podmiotu udzielającego pomocy pisemnego potwierdzenia, z zastrzeŝeniem szczegółowej weryfikacji wniosku, Ŝe projekt co do zasady kwalifikuje się do objęcia pomocą, i nie później niŝ termin (data) planowanego zakończenia finansowego realizacji projektu, który nie moŝe wykraczać poza dzień 31 grudnia 2015r. w przypadku braku występowania pomocy publicznej, od 1 stycznia 2007 i nie później niŝ do 31.12.2015 r. 4.2. Terminy poniesienia wydatków kwalifikowalnych w ramach danego projektu określa umowa o dofinansowanie. Terminy te nie mogą wykraczać poza daty graniczne: 1 stycznia 2007r. i 31 grudnia 2015r.. 4.3 Daty uznania wydatków kwalifikowalnych za poniesione wskazano w pkt. 5 Wytycznych. 5. Uznanie wydatku za poniesiony: 5.1. Za datę poniesienia wydatku przyjmuje się: a) w przypadku wydatków pienięŝnych: dokonanych przelewem lub obciąŝeniową kartą płatniczą - datę obciąŝenia rachunku bankowego podmiotu ponoszącego wydatek, dokonanych kartą kredytową lub podobnym instrumentem płatniczym o odroczonej płatności - datę transakcji skutkującej obciąŝeniem rachunku karty kredytowej lub podobnego instrumentu,
dokonanych gotówką datę faktycznego dokonania płatności, b) w przypadku uznania za wydatek kwalifkowalny kwoty zatrzymanej (zabezpieczenie robót budowlanych) datę dokonania pozostałej (tzn. niezatrzymanej) części płatności, c) w przypadku kompensaty datę uznania kompensaty przez druga stronę na podstawie noty księgowej. 6. Ogólne warunki uznania wydatku za kwalifikowalny. 6.1. Ocena kwalifikowalności wydatku polega na analizie zgodności jego poniesienia z obowiązującymi przepisami krajowymi i wspólnotowymi, w tym z Wielkopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym i Szczegółowym Opisem Priorytetów Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z wytycznymi Instytucji Zarządzającej Wielkopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym. Oceny takiej dokonuje się zarówno na etapie wyboru wniosku o dofinansowanie projektu, jak i podczas jego realizacji (w szczególności poprzez weryfikację wniosków o płatność i kontrole na miejscu). Na etapie wyboru wniosku o dofinansowanie sprawdzeniu podlega potencjalna kwalifikowalność wydatków ujętych we wniosku. Przyjęcie projektu do realizacji i podpisanie z beneficjentem umowy o dofinansowanie projektu nie oznacza, Ŝe wszystkie wydatki, które beneficjent przedstawi do rozliczenia w trakcie realizacji projektu, będą kwalifikować się do refundacji. 6.2. Wydatkiem kwalifikującym się do współfinansowania jest wydatek spełniający łącznie następujące warunki: 1) jest niezbędny dla realizacji projektu oraz słuŝy osiągnięciu zakładanych celów projektu, 2) został rzeczywiście poniesiony (por. punkt 5 Wytycznych) 3) został dokonany w sposób oszczędny, tzn. w oparciu o zasadę dąŝenia do uzyskania załoŝonych efektów przy jak najniŝszej wysokości kosztu: Zasadę tę uznaje się za spełnioną w szczególności wówczas, gdy wydatek został poniesiony w wyniku udzielenia zamówienia zgodnie z przepisami ustawy Prawo Zamówień Publicznych (z uwzględnieniem punktu 6.2.8 niniejszych wytycznych). JeŜeli wydatek został poniesiony w wyniku innych czynności niŝ udzielnie zamówienia zgodnie z przepisami Prawo Zamówień Publicznych, cięŝar udowodnienia zachowania oszczędności kosztu spoczywa na podmiocie ponoszącym koszt, 4) został naleŝycie udokumentowany: Dowodem poniesienia wydatku jest faktura lub inny dokument księgowy o równowaŝnej wartości dowodowej oraz dowód zapłaty faktury lub innego dokumentu księgowego o równowaŝnej wartości dowodowej. W przypadku płatności gotówkowej, wystarczającym dowodem jest faktura z adnotacją zapłacono gotówką opatrzoną podpisem wystawcy faktury / sprzedawcy. W przypadkach wydatków niepienięŝnych, za dowód poniesienia wydatku uznaje się odpowiednio: fakturę i dowód zapłaty kwoty niezatrzymanej, potwierdzenie uznania kompensaty w formie noty księgowej. W przypadku, gdy faktury lub inne dokumenty księgowe o równowaŝnej wartości dowodowej nie potwierdzają poniesienia wydatku w sposób dostateczny, naleŝy przechowywać dodatkowe dokumenty np. rozliczenie zaliczki z pracownikiem itp.,
5) został dokonany na podstawie umowy z wykonawcą lub dostawcą zamówienia oraz potwierdzony protokołem odbioru (jeŝeli dotyczy), 6) w przypadku zakupu środka trwałego / wartości niematerialnej i prawnej został wpisany do ewidencji środków trwałych / ewidencji wartości niematerialnej i prawnej, 7) Został poniesiony zgodnie z zapisami umowy o dofinansowanie projektu, w okresie kwalifikowalności wydatków (punkt 4 Wytycznych) i jest zgodny z kategoriami wydatków wynikającymi z postanowień umowy o dofinansowanie projektu. Umowa ta moŝe w szczególności określać w ramach określonych niniejszymi wytycznymi szczegółowe rodzaje wydatków kwalifikowalnych w ramach projektu i ich maksymalne kwoty oraz terminy ich dokonywania 8) Został dokonany zgodnie z obowiązującym prawem wspólnotowym i krajowym, w szczególności z ustawą z 29 stycznia 2004r. prawo zamówień publicznych, jeŝeli podmiot jest zobowiązany do jej stosowania zgodnie z art. 3 wymienionej ustawy oraz wydatek poniesiony przez przedsiębiorcę powinien być dokonany zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wskazówki w jaki sposób stosować obecnie obowiązującą ustawę Prawo Zamówień Publicznych, aby działać w moŝliwie najszerszym zakresie w zgodzie z prawem UE zawierają Zalecenia dla beneficjentów funduszy UE dotyczące interpretacji Prawo Zamówień Publicznych. Zalecenia zostały umieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności oraz www.wrpo.wielkopolskie.pl. 9) nie podlega wyłączeniom wskazanym w Części Pierwszej, punkcie 8 oraz w wydatkach niekwalifikowanych dla Działania 1.1 i 1.2, 10) nie został sfinansowany ze wspólnotowych lub krajowych środków publicznych. 6.3. Wydatek, który został uznany za kwalifikowalny w ramach danego projektu dofinansowanego środkami publicznymi krajowymi lub wspólnotowymi nie moŝe być ponownie uznany za wydatek kwalifikowalny w ramach innego projektu. 6.4 Podwójne finansowanie oznacza niedozwolone zrefundowanie całkowite lub częściowe danego wydatku dwa razy ze środków publicznych - wspólnotowych lub krajowych. Podwójnym finansowaniem jest w szczególności: 1) zrefundowanie tego samego wydatku w ramach dwóch róŝnych projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności, 2) zrefundowanie kosztów podatku VAT ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności, a następnie odzyskanie tego podatku ze środków budŝetu państwa w oparciu o ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), 3) otrzymanie refundacji ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności na wydatek, który wcześniej został sfinansowany z preferencyjnej poŝyczki ze środków publicznych lub innych środków publicznych, oraz niedokonanie niezwłocznego zwrotu refundowanej części tej poŝyczki lub innych środków publicznych.
6.5 W przypadku, gdy w projekcie objętym dofinansowaniem występuje pomoc publiczna przy kwalifikowalności wydatków dodatkowo obowiązują przepisy rozporządzeń pomocowych. 7. Podatek VAT 7.1. Podatek VAT, zapłacony w związku z dokonaniem wydatku kwalifikowalnego, jest kwalifikowalny tylko wówczas, gdy został ostatecznie poniesiony i w myśl przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nie moŝe zostać odzyskany. Podatek od towarów i usług podlegający odzyskaniu w jakikolwiek sposób nie będzie uwaŝany za kwalifikowalny, nawet jeśli nie został faktycznie odzyskany przez beneficjenta. 7.2. Beneficjent zobowiązany jest załączyć do wniosku o dofinansowanie oświadczenie, w którym zadeklaruje, czy w ramach realizowanego projektu będzie miał moŝliwość odzyskania podatku VAT poniesionego w związku z realizacją projektu. 7.3. Oświadczenie o kwalifikowalności podatku od towarów i usług Biorąc pod uwagę, iŝ prawo do obniŝenia podatku naleŝnego o podatek naliczony moŝe powstać zarówno w okresie realizacji projektu, jak i po jego zakończeniu, beneficjent, który zaliczy ten podatek do wydatków kwalifikowalnych jest zobowiązany dołączyć do wniosku o dofinansowanie oświadczenie o kwalifikowalności podatku od towarów i usług. Oświadczenie składa się z dwóch integralnych części: (1) beneficjent oświadcza, iŝ w chwili składania wniosku o dofinansowanie nie moŝe odzyskać w Ŝaden sposób wydatku poniesionego na podatek od towarów i usług, którego wysokość została określona w odpowiednim punkcie wniosku (fakt ten decyduje o kwalifikowalności VAT); (2) beneficjent zobowiązuje się do zwrotu zrefundowanej ze środków Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego części podatku od towarów i usług, jeŝeli zaistnieją przesłanki umoŝliwiające odzyskanie tego podatku przez beneficjenta. Dodatkowo, warto zaznaczyć, iŝ na mocy art. 90 ust. 1 rozporządzenia 1083/2006, wszelka dokumentacja związana z realizacją projektu, począwszy od procesu programowania winna być przechowywana w kaŝdej instytucji przez okres 3 lat od zamknięcia programu operacyjnego (tj. do 31 grudnia 2020 r.). W związku z powyŝszym, beneficjent będzie związany podpisanym przez siebie oświadczeniem w okresie od dnia złoŝenia wniosku o dofinansowanie do dnia 31 grudnia 2020 r. 8. Wydatki niekwalifikowalne. 8.1. W Ŝadnym wypadku nie są kwalifikowalne wydatki na: a) pokrycie odsetek od zadłuŝenia lub innych kosztów kredytu, b) pokrycie kosztów prowizji, pobieranych w ramach operacji wymiany walut oraz ujemne róŝnice kursowe ponoszone w ramach wdraŝania projektu,
c) pokrycie kosztów kar i grzywien, kosztów procesów sądowych oraz kosztów realizacji ewentualnych postanowień wydanych przez sąd, d) pokrycie kosztów związanych z umową leasingu, a w szczególności: podatku, marŝy finansującego, odsetek od refinansowania kosztów, kosztów ogólnych, opłat ubezpieczeniowych, koszty montaŝu oraz dostosowania środków trwałych do uŝytkowania, koszty wymiany części związanych z leasingowanym sprzętem e) wypełnienie formularza wniosku o dofinansowanie projektu wraz z załącznikami, f) podatek od towarów i usług, który moŝe zostać odzyskany w całości lub w części zgodnie z zapisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), g) zakup uŝywanych środków trwałych z wyłączeniem nieruchomości, h) wydatek poniesiony na zakup nieruchomości zabudowanej przekraczający 10% wartości całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu, i) wydatek poniesiony na zakup gruntu przekraczający 10% wartości całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu, j) leasing uŝywanych środków trwałych, k) wydatki zaliczkowo poniesione na roboty budowlane/usługi/dostawy (jeŝeli roboty/usługi/ dostawy nie zostały zrealizowane w momencie wystawienia faktury, l) odszkodowania, rekompensaty i inne naleŝności o podobnym charakterze, m) zakup środków transportu innych niŝ samochody specjalne oraz pozostały tabor bezszynowy (rodzaj 743 oraz podgrupa 76 Klasyfikacji Środków Trwałych) nie dotyczy sektora transportu, n) zakup środków transportu dla sektora transportu, o) koszty ogólne (eksploatacja, media), p) wkład niepienięŝny, q) koszty osobowe w tym wolontariat, r) koszty obsługi prawnej i księgowej, s) koszty usług finansowych, t) koszty ubezpieczeń i zabezpieczeń, u) koszty związane z obsługą projektu, v) koszty promocji i innych działań promocyjnych, w) zakup środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych i nieruchomości dokonany przez franczyzobiorcę lub franczyzodawcę, lub dokonany w celu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie umowy franczyzowej x) inne wydatki ponoszone w celu prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach franchisingu, y) opłata za wydanie certyfikatu. 8.2 Koszty niekwalifikowalne związane z realizacją projektu ponosi beneficjent projektu..
WARUNKI UZNANIA ZA KWALIFIKOWALNE POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW WYDATKÓW. A. Wydatki związane bezpośrednio z realizacją projektu. 9. Nabycie nieruchomości (zabudowanej lub niezabudowanej). 9.1. Wydatek na nabycie nieruchomości obejmuje cenę nabycia nieruchomości. 9.2. Nieruchomość niezabudowana część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (grunty), z wyłączeniem budynków, budowli, obiektów małej architektury oraz tymczasowych obiektów budowlanych, Wydatek na nabycie nieruchomości niezabudowanej (gruntu) kwalifikuje się do współfinansowania ze środków Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego pod warunkiem spełnienia następujących przesłanek (łącznie): 1) Wydatek poniesiony na zakup gruntu jest kwalifikowalny tylko do wysokości 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu, 2) cena nabycia nie przekracza wartości rynkowej gruntu, a jego wartość potwierdzona jest operatem szacunkowym sporządzonym przez uprawnionego rzeczoznawcę w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.) wraz z przepisami wykonawczymi, 3) nieruchomość wykorzystywana jest wyłącznie do celów realizacji projektu, zgodnie z przeznaczeniem określonym we wniosku o dofinansowanie projektu, 4) nieruchomość jest niezbędna do realizacji projektu, 5) koszt zakupu nieruchomości został ujęty we wniosku o dofinansowanie projektu. 9.3 Nieruchomość zabudowana część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (grunty), wraz z budynkami, budowlami, obiektami małej architektury trwale związanymi z gruntem, Zakup nieruchomości zabudowanej kwalifikuje się do współfinansowania ze środków Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego pod warunkiem spełnienia następujących przesłanek (łącznie): 1) Wydatek poniesiony na zakup nieruchomości jest kwalifikowalny tylko do wysokości 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu, 2) cena nabycia nieruchomości nie przekracza jej wartości rynkowej, a wartość nieruchomości jest potwierdzona operatem szacunkowym sporządzonym przez uprawnionego rzeczoznawcę w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami wraz z przepisami wykonawczymi, 3) nieruchomość wykorzystywana jest tylko do celów realizacji projektu, zgodnie z przeznaczeniem określonym we wniosku o dofinansowanie projektu,
4) nieruchomość jest niezbędna do realizacji projektu, 5) koszt zakupu nieruchomości został ujęty we wniosku o dofinansowanie projektu. JeŜeli do realizacji projektu niezbędna jest tylko część nabywanej nieruchomości, za wydatek kwalifikowalny uznaje się odpowiednią część ceny nabycia nieruchomości. Operat szacunkowy powinien wyszczególniać wartość gruntu i wartość budynków. 9.4. Warunkiem uznania wskazanych powyŝej wydatków za kwalifikowalne jest spełnienie wymogów ogólnych, określonych w części I punkcie 6 Wytycznych. 9.5. Za naleŝyte udokumentowanie wydatków poniesionych na nabycie nieruchomości uznaje się (łącznie): 1) dokumenty z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (jeŝeli wymagane było stosowanie ustawy prawo zamówień publicznych), 2) umowa sprzedaŝy w postaci aktu notarialnego, 3) odpis księgi wieczystej, 4) faktura wystawiona przez sprzedawcę naleŝycie opisana przez beneficjenta jeŝeli istnieje moŝliwość wystawienia faktury, 5) dowód zapłaty faktury, naleŝycie opisany przez beneficjenta, w przypadku braku moŝliwości wystawienia faktury dowód zapłaty na rzecz sprzedającego w wysokości wynikającej z aktu notarialnego 6) oświadczenie sprzedawcy, Ŝe nieruchomość w przeciągu poprzednich 10 lat nie została nabyta z udziałem dotacji krajowych lub wspólnotowych, 7) wprowadzenie wszystkich operacji związanych z poniesionymi kosztami do ksiąg rachunkowych. 9.6. JeŜeli cena nabycia nieruchomości jest wyŝsza niŝ jej wartość rynkowa, potwierdzona operatem szacunkowym sporządzonym przez uprawnionego rzeczoznawcę w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.), to róŝnicy między ceną nabycia a wartością rynkową nie uwzględnia się w wydatkach kwalifikowalnych. 10. Zakup środków trwałych. 10.1 Za wydatek kwalifikowalny moŝe zostać uznane nabycie środków trwałych pod warunkiem zachowania wymogów określonych w pkt. 6 niniejszych Wytycznych oraz włączenia go do ewidencji środków trwałych beneficjenta i uznania go za wydatek inwestycyjny zgodnie z zasadami rachunkowości. 10.2 Za naleŝyte udokumentowanie wydatków poniesionych na środek trwały uznaje się (łącznie): 1) dokumenty z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (jeŝeli wymagane było stosowanie PZP), 2) umowa sprzedaŝy (jeŝeli taka została zawarta), 3) gwarancje i instrukcje, 4) faktura wystawiona przez sprzedawcę, naleŝycie opisana przez beneficjenta, 5) dowód zapłaty faktury, naleŝycie opisany przez beneficjenta,
6) wprowadzenie wszystkich operacji związanych z poniesionymi wydatkami do ksiąg rachunkowych, w tym do ewidencji środków trwałych. 11 Zakup wartości niematerialnych lub prawnych 11.1 Za wydatek kwalifikowalny moŝe zostać uznane nabycie wartości niematerialnych i prawnych związanych z transferem technologii, pod warunkiem zachowania wymogów określonych w pkt. 6 Wytycznych oraz jeŝeli wartość ta: zostanie nabyta od osób trzecich na warunkach rynkowych oraz zostanie ujęta w aktywach nabywcy oraz będzie podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości oraz będzie wykorzystywana wyłącznie w ramach przedsiębiorstwa które otrzymało pomoc 10.2 Za naleŝyte udokumentowanie wydatków poniesionych na wartość niematerialną lub prawną uznaje się (łącznie): 1) dokumenty z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (jeŝeli wymagane było stosowanie ustawy prawo zamówień publicznych), 2) umowa sprzedaŝy (jeŝeli taka została zawarta), 3) gwarancje i instrukcje, 4) licencje 5) nośniki elektroniczne (dot. zakupu wartości niematerialnej i prawnej, w szczególności oprogramowania), 6) faktura wystawiona przez sprzedawcę, naleŝycie opisana przez beneficjenta, 7) dowód zapłaty faktury, naleŝycie opisany przez beneficjenta, 8) wprowadzenie wszystkich operacji związanych z poniesionymi wydatkami do ksiąg rachunkowych, w tym do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych. 12. MontaŜ i instalacja środka trwałego 12.1 Wydatki na montaŝ i instalację środka trwałego mogą być uznane za wydatek kwalifikowalny, o ile w ramach tego samego projektu kwalifikowalny jest wydatek nabycia tego środka trwałego a wydatek na montaŝ zgodnie z ustawa o rachunkowości powoduje zwiększenie jego wartości. 12.2 Warunkiem uznania wskazanych powyŝej wydatków za kwalifikowalne jest spełnienie wymogów ogólnych, określonych w części I punkcie 6 Wytycznych. 12.3. Za naleŝyte udokumentowanie wydatków poniesionych na montaŝ i instalację środka trwałego uznaje się (łącznie): 1) faktura wystawiona przez wykonawcę, naleŝycie opisana przez beneficjenta, 2) dowód zapłaty faktury, naleŝycie opisany przez beneficjenta, 3) wprowadzenie wszystkich operacji związanych z poniesionymi wydatkami do ksiąg rachunkowych.
13. Leasing 13.1 Nabycie środków trwałych moŝe nastąpić w drodze umowy leasingu. Umowa leasingu obligatoryjnie powinna zawierać zobowiązanie do przeniesienia własności środków trwałych na beneficjenta pomocy po zakończeniu trwania umowy leasingu. Przez cały okres trwałości projektu beneficjent musi być właścicielem środka trwałego, a środek trwały musi być wykorzystywany przez beneficjenta do celów realizacji projektu. 12.2. Do współfinansowania kwalifikują się następujące formy leasingu: 1) leasing finansowy 2) leasing operacyjny 12.3 Wydatkiem kwalifikowanym jest część raty leasingowej związanej ze spłatą kapitału przedmiotu leasingu. Maksymalna kwota kosztów kwalifikowalnych nie moŝe przekroczyć rynkowej wartości przedmiotu leasingu. Oznacza to, Ŝe kwota kwalifikująca się do współfinansowania nie moŝe być wyŝsza, niŝ kwota na którą opiewa dowód zakupu wystawiony leasingobiorcy przez dostawcę przedmiotu leasingu. Refundacja kosztów leasingu jest dokonywana na podstawie dowodów potwierdzających faktycznie spłacone raty leasingu w okresie realizacji projektu. Wydatkami niekwalifikowalnymi są wydatki związane z umową leasingu, w tym w szczególności: 1) podatek, 2) marŝa finansującego, 3) odsetki od refinansowania kosztów, 4) koszty ogólne, 5) koszty montaŝu oraz dostosowania środków trwałych do uŝytkowania, 6) koszty wymiany części związanych z leasingowanym sprzętem 7) opłaty ubezpieczeniowe. 12.4 Leasing finansowy Pod pojęciem leasingu finansowego, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej rozumie się taką umowę leasingu, w ramach której ryzyko oraz poŝytki z tytułu posiadania przedmiotu leasingu przeniesione są na beneficjenta projektu. Oznacza to, Ŝe umowa leasingu skutkuje czasowym przekazaniem w uŝytkowanie przedmiotu leasingu, przy czym umowa leasingu zawiera opcję nabycia lub teŝ przewiduje minimalny okres leasingowy odpowiadający okresowi uŝytkowania przedmiotu leasingu.
W przypadku wystawienia jednej faktury w dniu zawarcia umowy dowodem poniesienia wydatku jest harmonogram spłat wraz z wyciągiem z rachunku bankowego, potwierdzającym dokonania wpłaty raty leasingowej. 12.5 Leasing operacyjny Pod pojęciem leasingu operacyjnego, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, rozumie się taką umowę leasingu, w ramach której ryzyko oraz poŝytki z tytułu posiadania przedmiotu leasingu nie są zasadniczo w całości przeniesione na beneficjenta projektu. Oznacza to, Ŝe umowa leasingu skutkuje czasowym przekazaniem w uŝytkowanie przedmiotu leasingu, przy czym czas ten moŝe być krótszy niŝ okres gospodarczej uŝywalności przedmiotu leasingu (okres amortyzacji). 12.3. Warunki współfinansowania leasingu na rzecz leasingobiorcy: - w przypadku zastosowania tej formy pomocy, refundacja wydatków faktycznie poniesionych skierowana jest na rzecz leasingobiorcy, czyli beneficjenta, - wydatkiem kwalifikowalnym do współfinansowania jest część raty leasingowej, związanej ze spłatą kapitału leasingowanego dobra (wydatek jest poniesiony w okresie realizacji projektu i dotyczy raty leasingowej, której termin płatności przypada w okresie realizacji projektu), - dowodem faktycznego poniesienia wydatku w przypadku refundacji na rzecz beneficjenta jest dokument potwierdzający opłacenie raty leasingowej, - maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych nie moŝe przekroczyć rynkowej wartości dobra będącego przedmiotem leasingu. Oznacza to, Ŝe kwota kwalifikująca się do współfinansowania nie moŝe być wyŝsza niŝ kwota na którą opiewa dowód zakupu wystawiony leasingodawcy przez dostawcę współfinansowanego dobra, - środki w ramach pomocy wspólnotowej na realizację umów leasingu są wypłacane leasingobiorcy zgodnie z faktycznie spłacanymi ratami leasingu,. 13. Roboty budowlane. 13.1. Wydatki na zakup materiałów i / lub robót budowlanych są kwalifikowalne z zachowaniem wymogów ogólnych, określonych w Części Pierwszej punkcie 6 Wytycznych. 13.3 Koszty modernizacji i adaptacji budynków obcych są kwalifikowalne, jeśli beneficjent udokumentuje, Ŝe będzie uŝytkował budynek co najmniej w okresie trwałości projektu. Na beneficjencie spoczywa obowiązek zawarcia w umowie uprawniającej do korzystania z nieruchomości zapisów gwarantujących korzystanie z przedmiotowej nieruchomości przez co najmniej okres trwałości projektu. 13.4. Wydatki na budowę przyłączy do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych lub gazowych mogą być uznane za kwalifikowalne, jeśli przyłącza będą stanowiły własność beneficjenta. 13.6 Za naleŝyte udokumentowanie wydatków poniesionych na roboty budowlane uznaje się (łącznie): 1) dokumenty z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (jeŝeli wymagane było stosowanie PZP), 2) umowa z wykonawcą, 3) faktury częściowe z protokołami odbioru robót w toku, naleŝycie opisane przez beneficjenta, 4) dowody zapłaty faktur częściowych, naleŝycie opisane przez beneficjenta,
5) faktura końcowa z końcowym protokołem odbioru robót, naleŝycie opisana przez beneficjenta, 6) dowód zapłaty faktury końcowej, naleŝycie opisany przez beneficjenta, 7) dziennik budowy, 8) wprowadzenie wszystkich operacji związanych z poniesionymi kosztami do ksiąg rachunkowych 14 Usługi doradcze dotyczy schematu II działań 1.1 i 1.2. 14.1 Wydatkiem kwalifikowalnym jest wydatek poniesiony na wykonanie usług doradczych pod warunkiem zachowania wymogów ogólnych, określonych w Części Pierwszej punkcie 6 Wytycznych. 14.2. Za naleŝyte udokumentowanie kosztów poniesionych na usługi wskazane powyŝej uznaje się (łącznie): 1) dokumenty z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (jeŝeli wymagane było stosowanie ustawy prawo zamówień publicznych), 2) umowa z wykonawcą lub zlecenie wykonania usługi, 3) dokumenty potwierdzające kwalifikacje i/lub uprawnienia wykonawcy do wykonania konkretnej usługi doradczej (CV, kopie uprawnień, dyplomów itp.), 4) dokumenty potwierdzające wykonanie usługi: 5) faktura wystawiona przez wykonawcę, naleŝycie opisana przez beneficjenta, 6) dowód zapłaty faktury, naleŝycie opisany przez beneficjenta, 7) wprowadzenie wszystkich operacji związanych z poniesionymi kosztami do ksiąg rachunkowych. 15. Trwałość projektu 15.1. Zgodnie z postanowieniami art. 57 rozporządzenia 1083/2006 Państwo członkowskie lub instytucja zarządzająca zapewniają, Ŝe operacja zachowuje wkład funduszy, wyłącznie jeŝeli operacja ta, w terminie pięciu lat od zakończenia operacji lub trzech lat od zakończenia operacji w państwach członkowskich, które skorzystały z moŝliwości skrócenia tego terminu w celu utrzymania inwestycji lub miejsc pracy stworzonych przez MŚP, nie zostanie poddana zasadniczym modyfikacjom: mającym wpływ na jej charakter lub warunki jej realizacji lub powodującym uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny; oraz wynikającym ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej. 15.2 Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych uznaje spełnienie warunku trwałości projektu w przypadku gdy inwestycja zostanie utrzymana w regionie w którym udzielono pomocy przez okres co najmniej 5 lat od dnia jej zakończenia (w przypadku MŚP 3 lata). Wymiana maszyn lub urządzeń, które z uwagi na szybki postęp technologiczny stały się przestarzałe w okresach, o których mowa powyŝej, nie będzie uznawana za nieutrzymanie inwestycji, o ile działalność gospodarcza związana z inwestycją będzie prowadzona przez beneficjenta pomocy przez minimalny wymagany okres trwałości.
15.3. Koszty poniesione na rzecz projektu, który został poddany znaczącym modyfikacjom w okresie trwałości od dnia ostatecznego rozliczenia projektu, będą objęte procedurą odzyskiwania zgodnie z art. 98-102 rozporządzenia 1083/2006. RODZAJE WYDATKÓW KWALIFIKOWALNYCH W DZIAŁANIACH 1.1 i 1.2 WIELKOPOLSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO NA LATA 2007-2013 Działanie 1.1. i 1.2. Schemat I: Projekty inwestycyjne Pomoc na rzecz beneficjenta moŝe być udzielona tylko w przypadku realizacji przez niego nowej inwestycji. Przez pojecie nowej inwestycji rozumie się: inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z: - utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, - rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa, - dywersyfikacja produkcji przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadniczą zmianą dotycząca procesu produkcyjnego w istniejącym przedsiębiorstwie. nabycie środków trwałych bezpośredni związanych z przedsiębiorstwem, które zostało zamknięte lub zostałoby zamknięte, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym środki nabywane przez inwestora niezaleŝnego od zbywcy. Nową inwestycją nie jest: inwestycja prowadząca wyłącznie do odtworzenia zdolności produkcyjnych, nabycie udziałów lub akcji przedsiębiorstwa. Przykładowe rodzaje wydatków kwalifikowalnych:
A. Wydatki związane bezpośrednio z realizacją projektu. nabycie lub wytworzenie środków trwałych w tym: - budowli i budynków (w przypadku zakupu nieruchomości wydatek poniesiony na zakup nieruchomości jest kwalifikowalny tylko do wysokości 10 % całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu), - maszyn i urządzeń, - narzędzi, - przyrządów, - aparatury, - wyposaŝenia technicznego dla prac biurowych. zakup wartości niematerialnych i prawnych związanych z transferem technologii poprzez nabycie: - patentów, - licencji, - know-how, - nieopatentowanej wiedzy technicznej. W przypadku zakupu wartości niematerialnych i prawnych zastrzega się, iŝ nabyte dobra muszą spełniać łącznie następujące warunki: - być wykorzystywane wyłącznie w ramach przedsiębiorstwa, które otrzymało pomoc, - podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości, - zostać nabyte od osób trzecich na warunkach rynkowych, - stanowić aktywa beneficjenta pomocy przez co najmniej trzy lata. zakup samochodów specjalnych oraz pozostały tabor bezszynowy (rodzaj 743 oraz podgrupa 76 Klasyfikacji Środków Trwałych) nie dotyczy sektora transportu, tj. - samochody sanitarne oraz pojazdy samochodowe, które ze względu na swoją konstrukcję przeznaczone są do wykonywania innych prac niŝ przewóz ładunków i osób jak np.: o samochody gaśnicze, o piaskarki, o polewaczko-zmywarki, o asenizacyjne, o pługi śnieŝne, o pojazdy stanowiące objazdowe punkty usługowe, o warsztaty ruchome, o pogotowia techniczne, o pojazdy załadowczo-wyładowcze dźwigi samochodowe, o pompy,
o spręŝarki, o agregaty, o radiostacje, o wozy transmisyjne, o operatorskie, o filmowe, o wiertnicze wraz z pomieszczeniami biurowo-mieszkalnymi. - pozostały tabor bezszynowy: o wózki jezdniowe z pomostem stałym o napędzie elektrycznym (akumulatorowe), o wózki jezdniowe podnośnikowe z nisko podnoszoną platformą o napędzie elektrycznym (akumulatorowe), o wózki jezdniowe podnośnikowe, mechaniczne, wysokiego podnoszenia (widłowe) o napędzie elektrycznym (akumulatorowe), o wózki jezdniowe podnośnikowe, mechaniczne, wysokiego podnoszenia (widłowe) o napędzie spalinowym, o wózki jezdniowe transportowe ze stałą platformą i Ŝurawiem o napędzie elektrycznym (akumulatorowe), o inne wózki jezdniowe. zakup środków transportu przez przedsiębiorstwo działające w sektorze transportu nie jest wydatkiem kwalifikowalnym Schemat II: Specjalistyczne projekty doradcze Pomoc na rzecz beneficjenta moŝe być udzielona tylko w przypadku realizacji przez niego nowego przedsięwzięcia: Przykładowe rodzaje wydatków kwalifikowalnych: zakup usług doradczych od podmiotów zewnętrznych w zakresie jakości dotyczących w szczególności: uzyskiwania i odnawiania certyfikatów zgodności dla wyrobów, usług, surowców, maszyn i urządzeń, aparatury kontrolno-pomiarowej lub kwalifikacji personelu, wydawanie deklaracji zgodności producenta w zakresie opisanym powyŝej. zakup usług doradczych w zakresie: wykorzystywania zaawansowanych technologii informatycznych w przedsiębiorstwie, wprowadzenia przez przedsiębiorcę produktów na nowe rynki zagraniczne, pozyskiwania zewnętrznego finansowania na rozwój działalności gospodarczej, projektowania, wdraŝania i doskonalenia nowego produktu lub usługi lub opracowania planów marketingowych, opracowania strategii rozwoju przedsiębiorstwa,
prowadzenia przedsiębiorstwa na terytorium innych krajów Unii Europejskiej, Działanie 1.2. Schemat III: Projekty inwestycyjne, zakładające nabycie i zastosowanie nowych rozwiązań technologicznych Pomoc na rzecz beneficjenta moŝe być udzielona tylko w przypadku realizacji przez niego nowej inwestycji, z zastrzeŝeniem, Ŝe wiąŝe się ona z zakupem niezbędnym w celu wdroŝenia nowych rozwiązań technologicznych stosowanych na świecie nie dłuŝej niŝ 3 lata. Przykładowe rodzaje wydatków kwalifikowalnych: A. Wydatki związane bezpośrednio z realizacją projektu. nabycie prawa własności nieruchomości, z zastrzeŝeniem, iŝ wartość wydatku na ten cel jest kwalifikowalna w części nie przekraczającej 10% wydatków kwalifikowalnych całego projektu nabycie lub wytworzenie środków trwałych w tym: - budowli i budynków z zastrzeŝeniem, iŝ beneficjent przedstawi opinię rzeczoznawcy budowlanego potwierdzającą, Ŝe nieruchomość moŝe być uŝywana w określonym celu, zgodnym z celami projektu objętego wsparciem lub określającą zakres niezbędnych zmian i ulepszeń oraz w przypadku zakupu nieruchomości wartość wydatku na ten cel jest kwalifikowalna w części nie przekraczającej 10% wydatków kwalifikowalnych całego projektu - maszyn i urządzeń, - narzędzi, - przyrządów, - aparatury, - wyposaŝenia technicznego dla prac biurowych. zakup wartości niematerialnych i prawnych poprzez nabycie: - patentów, - licencji, - know-how, - nieopatentowanej wiedzy technicznej. W przypadku zakupu wartości niematerialnych i prawnych zastrzega się, iŝ nabyte dobra muszą spełniać łącznie następujące warunki: - być wykorzystywane wyłącznie w ramach przedsiębiorstwa, które otrzymało pomoc, - podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości,
- zostać nabyte od osób trzecich na warunkach rynkowych, - stanowić aktywa beneficjenta pomocy przez co najmniej trzy lata. RODZAJE WYDATKÓW NIEKWALIFIKOWALNYCH W DZIAŁANIACH 1.1 i 1.2 WIELKOPOLSKIEGO REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO NA LATA 2007-2013 Działanie 1.1. i 1.2. Przykłady wydatków niekwalifikowanych: zakup środków transportu w sektorze transportu, wydatki, co do których beneficjent nie wykaŝe, Ŝe ich poniesienie jest niezbędne celem prawidłowej realizacji projektu, zakup środków transportu innych niŝ samochody specjalne oraz pozostały tabor bezszynowy (rodzaj 743 oraz podgrupa 76 Klasyfikacji Środków Trwałych) nie dotyczy sektora transportu, zakup środków trwałych nie związanych z nową inwestycją, podatek VAT, jeśli istnieje prawna moŝliwość jego odzyskania, zakup usług doradczych świadczonych stale lub okresowo, związanych z bieŝącą działalnością operacyjną przedsiębiorstwa, takich jak: - doradztwo podatkowe, - usługi prawne, - usługi reklamowe.
zakup środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych i nieruchomości dokonany przez franczyzobiorcę lub franczyzodawcę, lub dokonany w celu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie umowy franczyzowej inne wydatki ponoszone w celu prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach franchisingu. inne określone w punkcie 8 niniejszych Wytycznych