System wsparcia sołectw przystępujących do odnowy wsi na Dolnym Poznań 16 grudnia 2014 r.
Program został wprowadzony na Dolnym w 2009 roku. Celem zainicjowania programu regionalnego była konieczność podjęcia działań na rzecz integracji społeczności wiejskich, waloryzacji przestrzeni wsi w zakresie infrastruktury technicznej i społecznej, krajobrazu, architektury i usług oraz realizacja przedsięwzięć podnoszących standard życia. Efektem miały być lepsze warunki do osiedlania, inwestowania, rozwoju usług, tworzenia miejsc pracy oraz zarobkowania poza rolnictwem. Zgodnie z założeniami program ma się opierać na ścisłej współpracy na linii samorząd województwa gminy liderzy wiejscy. Źródło:www.umwd.dolnyslask.pl/odnowawsi 2
Na każdy rok w budżecie województwa zabezpiecza się środki na realizację zaplanowanych działań. 1. Szkolenia dla liderów wiejskich, 2. Warsztaty w zakresie opracowania sołeckich strategii rozwoju, 3. Podróże studyjne, 4. Konkursy na dotacje, 5. Konkurs Piękna Wieś Dolnośląska, 6.Współpracę z Uniwersytetami: Przyrodniczym i Wrocławskim, 7. Promocję odnowy wsi. 3
W odniesieniu do szkoleń: 1. Cykl szkoleń tematycznych (m.in. z zakładania oragnizacji pozarządowych) 2. Spotkania informacyjno szkoleniowe dla koordynatorów i liderów 3. Spotkania inaugurujące odnowę wsi 4. Warsztaty dotyczące opracowania sołeckich strategii W odniesieniu do podróży: - Podróże studyjne do województw realizujących odnowę wsi, po Dolnym, do wsi tematycznych i.in. 4
Konkursy: 1. Konkurs Piękna Wieś Dolnośląska (w kilku kategoriach: najpiękniejsza wieś, najlepszy start w odnowie wsi, najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi, najlepsza zagroda wiejska), 2. Mini granty na rozwój wsi, 3. Konkurs Odnowa Dolnośląskiej Wsi wspierający inwestycje na obszarach wiejskich Współpraca z Uniwersytetami: 1. Przyrodniczym w zakresie planowania przestrzeni wiejskiej 2. Wrocławskim w zakresie inwentaryzacji zasobów kultury materialnej wsi. 5
Promocja: 1. Wydawanie folderów i gadżetów, 2. Spoty i audycje telewizyjne, 3. Strona internetowa, 4. Członkostwo w Europejskim Stowarzyszeniu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Odnowy Wsi ARGE w Wiedniu. 6
Wymagania w stosunku do gmin i sołectw biorących udział w programie. Gmina: 1. Podejmuje uchwałę o przystąpieniu do programu, 2. Wyznacza gminnego koordynatora programu, 3. Pokrywa koszty przeprowadzania dla sołectw warsztatów dot. opracowania sołeckich strategii rozwoju, 4. Ustala system wsparcia dla sołectw uczestniczących w programie, 5. Uczestniczy w przedsięwzięciach rozwijających i promujących program, 6. Rozpatruje i przyjmuje sołeckie strategie rozwoju, 7. Monitoruje i ocenia realizację sołeckich strategii rozwoju, 8. Aktywnie wspiera sołectwo w realizacji projektów. - Źródło:www.umwd.dolnyslask.pl/odnowa wsi 7
Sołectwo: 1. Tworzy Grupę Odnowy Wsi w składzie min. 5 osób i wskazuje lidera, 2. Podejmuje uchwałę zebrania wiejskiego o przystąpieniu do programu odnowy wsi, 3. Wypełnia formularz zgłoszeniowy uczestnictwa wraz z informacjami o sołectwie, 4. Grupa Odnowy Wsi uczestniczy w szkoleniach i opracowuje na warsztatach strategie rozwoju wsi, następnie przedstawia i przyjmuje ją na zebraniu wiejskim i odpowiada za jej realizację, 5. Utrzymuje kontakty z koordynatorem programu w Urzędzie Marszałkowskim, 6. Uczestniczy w przedsięwzięciach rozwijających program i promujących ideę odnowy Wsi. Źródło:www.umwd.dolnyslask.pl/odnowa wsi 8
Założono masowość uczestnictwa w programie (na Dolnym jest ok. 3000 sołectw) i w związku z tym zdecydowano o naborze na moderatorów i szybkim ich przeszkoleniu. Współpraca z moderatorami z opolszczyzny przeszkolenie pierwszej grupy moderatorów dolnośląskich. W sumie przeszkolonych było ok.80 osób, aktualnie pozostało 20 moderatorów którzy posiadają certyfikat Urzędu Marszałkowskiego, uprawniający do prowadzenia szkoleń w zakresie budowy strategii rozwoju wsi wg wzoru ustalonego przez Urząd. 9
Nabór sołectw do programu: Bez ograniczeń czasowych, sołectwo może być zgłoszone w dowolnym czasie po spełnieniu określonych kryteriów. Zgłoszone sołectwo bierze udział w szkoleniu w terminie wyznaczonym przez koordynatora programu z Urzędu Marszałkowskiego. Za zorganizowanie szkolenia odpowiadają koordynatorzy gminni. Aktualnie na Dolnym ponad 900 sołectw zostało przeszkolonych na warsztatach z tworzenia sołeckiej strategii rozwoju. 10
Strategia na Dolnym jest budowana w ciągu czterech dni zajęć z moderatorem. Dzień pierwszy wizja terenowa. Dzień drugi i trzeci strategii rozwoju wsi. Dzień czwarty warsztaty z budowania ostateczne przyjęcie przez GOW wersji strategii. Moderator może zostać zaproszony na zebranie wiejskie, na którym strategia zostanie przyjęta do realizacji. Wskazana jest przerwa pomiędzy poszczególnymi dniami. Z wyjątkiem warsztatów tu 2 kolejne dni. 11
Moderatorzy: 2. Wybierają ze swojego grona starostę, kontakt z Urzędem, może mieć wpływ na przydział szkolenia (z kolejki). 3. Moderatorzy pracują na Dolnym parami. Otrzymują wynagrodzenie ustalone w 2009 r., o stawkach tych informowane są urzędy gmin. 4. Nie mają przypisanego terytorium pracy obowiązuje ich całe województwo. 5. Listę certyfikowanych moderatorów otrzymują gminy, które mogą same wybrać sobie parę moderatorów lub obsada jest losowana. 6. Szkolenie moderatorów prowadziła para moderatorów opolskich L. Czernik P. Bębenek posiadaczy certyfikatu eksperta ODW. 12
Moderatorzy: 6. Szkolenie dla moderatorów przebiega zgodnie z rytmem warsztatów (trwało 2 dni). Po nim jest zorganizowany egzamin z części teoretycznej i praktycznej. Oceny dokonują eksperci i przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego. Osoba uzyskująca pozytywny wynik otrzymuje certyfikat. 8. Uczestnicy szkoleń (liderzy wiejscy) wypełniają kartę oceny warsztatu (wg ustalonego wzoru). 9. Jakości pracy dokonują również eksperci, sprawdzając wypracowaną przez moderatora dokumentację z poszczególnymi sołectwami. 10. Urząd Marszałkowski może cofnąć certyfikat w wypadku złej oceny pracy lub gdy moderatorzy stosują np. niezgodne z ustaleniami stawki za pracę. 13
Strategia jest budowana wg określonego wzoru i zawiera następujące elementy: Stronę tytułową Sprawozdanie z wizji terenowej. Kartę diagnozy zaawansowania rozwoju wsi. Analizę zasobów. Analizę SWOT. Wizję wsi opisową i hasłową (promocyjną). Program krótkoterminowy rozwoju wsi. Program długoterminowy rozwoju wsi. Właścicielem strategii jest GOW i gmina. 14
Przykład gminy odnoszącej sukcesy w ODW Gmina Dzierżoniów www.ug.dzierzoniow.pl Partnerstwo Lokalne w Gminie Dzierżoniów. Umowa między wójtem i 26 organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie gminy o wzajemnym wspieraniu działań na rzecz rozwoju gminy. www.prezydent.pl/download/gfx/prezydent/pl/.../opis_dzierzoniow.pdf - Nagroda Europejskiego Stowarzyszenia Rozwoju Obszarów Wiejskich i Odnowy Wsi ARGE. - Wyróżnienie dla wójta w konkursie Wójt roku 2013. - Współzałożyciel PSORW. - Zaawansowany proces budowania społeczeństwa obywatelskiego. - Modelowa współpraca władz gminy ze społecznością lokalną. 15
Wierzowice Małe 12- MIESIĘCY W ODNOWIE WSI 18- ZREALIZOWANYCH PROJEKTÓW 31- OSÓB ZAANGAZOWANYCH W PROJEKTY 41- DNI PRACY NA JEDNEGO MIESZKAŃCA 46- MIESZKAŃCÓW 66 % - MIESZKAŃCÓW WSI ZAANGAŻOWANYCH W REALIZACJĘ PROJEKTÓW 669 zł.- KWOTA POZYSKANA NA JEDNEGO MIESZKAŃCA WSI 995 zł.- ROBOCZOGODZIN NA JEDNEGO MIESZKAŃCA WSI 1500 zł.- WKŁAD WŁASNY FINANSOWY MIESZKAŃCÓW 4950 zł.- URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO 5600 zł. ŚRODKI Z FUNDUSZU SOŁECKIEGO 8800 zł. KWOTA POZYSKANA OD SPONSORÓW 9950 zł.- PRACA MIESZKAŃCÓW Łączna wartość projektów to 30 800zł Źródło:Prezentacja lidera ODW z Wierzowic Małych, Piechowice 2012 r. 16
KONTAKT Dziękuję za uwagę LESŁAW CZERNIK 508 058 207 leszc@poczta.onet.pl 17