Przyszłość odnowy wsi oraz podobnych oddolnych inicjatyw na obszarach wiejskich

Transkrypt

1 Podsumowanie panelu dyskusyjnego pt. Przyszłość odnowy wsi oraz podobnych oddolnych inicjatyw na obszarach wiejskich który odbył się w trakcie II dnia kongresu 15-lecie odnowy wsi w województwie śląskim doświadczenia i perspektywy 6-7 listopada 2017 r., Lipowa Moderator: Elżbieta Wymysło Uczestnicy panelu: 1) woj. śląskie p. Jerzy Motłoch, Dyrektor Wydziału Terenów Wiejskich, Urząd Marszałkowski Woj. Śląskiego 2) woj. dolnośląskie p. Paweł Czyszczoń, Dyrektor Wydziału Obszarów Wiejskich, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 3) woj. opolskie p. Mariola Szachowicz, Z-ca Dyrektora Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego 4) woj. podkarpackie p. Waldemar Pałys, Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich, Urząd Marszałkowski Woj. Podkarpackiego Panel dyskusyjny rozpoczął się od krótkigo wprowadzenia do tematu przygotowanego w formie prezentacji przez moderatora. W trakcie wprowadzenia p. Elżbieta Wymysło przypomniała dotychczasowe formy wsparcia inicjatyw oddolnych realizowanych na obszarach wiejskich, tj. m.in. środki UE, wsparcie lokalne, środki pozytku publicznego oraz regionalne programy odnowy wsi. W ramach wsparcia ze strony gminy sołectwa oraz organizacje działające na obszarach wiejskich mogą liczyć m.in. na środki pochodzące z funduszu sołeckiego, niezwykle istotne jest też wsparcie marytoryczne i instytucjonalne, a także szczególne znaczenie dla społeczności lokalnej ma udostepnianie przestrzeni publicznej na potrzeby różnych inicjatyw lokalnych. Doskonale w ten zakres aktywności wspiuje się idea odnowy wsi i działajace w różnych województwach regionalne programy odnowy wsi. Programy te tradycyjnie składają się z kilku komponentów, tj. cykl szkoleniowo-aktywizujący, działania uzupełniające, konkursy piękna wieś oraz projekty grantowe.

2 Po krótkim wprowadzeniu do tematu moderator przekazał głos zaproszonym gościom. Jako pierwsza do dyskusji włączyła się p. Mariola Szachowicz, Zastępca Dyrektora Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, która przypomniała, że województwo opolskie, jako pierwsze w kraju w roku 1997 zainicjowało Program Odnowy Wsi, korzystając z doświadczeń partnerów z zachodniej części Europy. W krajach takich jak m.in. Austria, Niemcy już od lat siedemdziesiątych z powodzeniem kształtowała się ideaa odnowy wsi jako poczucie odpowiedzialności mieszkańców za przyszłość miejsc w których mieszkają. W tym roku województwo opolskie świetowało jubileusz 20-lecia działań dedeykowanych społecznościom loklnym w myśli ideii odnowy wsi. Przez te lata udało się przekonać wiejskie społeczności, że warto wziąć sprawy w swoje ręce, warto zmieniać swoje najbliższe

3 otoczenie, uczynić je miejscem pięknym, a przede wszystkim przyjaznym do pracy i zamieszkania. Opolska odnowa wsi była pierwszym w kraju działaniem, w którym mieszkańcy terenów wiejskich sami wyznaczali cele i określali kierunki rozwoju swoich miejscowości. Te efekty widać na każdym kroku - opolskie wsie wyróżniają się ładem przestrzennym, estetyką, dbałością o dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe. Co roku w ramach realizacji programu odnowy wsi organizowane są szkolenia, spotkania i najważniejsze - doroczne spotkania liderów, podczas których wytyczany jest plan działań na dany rok. Obecnie opolska odnowa wsi, poza zainteresowaniem tematami związanymi ze wsparciem stowarzyszeń, dbałością o kulture materialna i niematerialną, koncentruje się na temacie bioróżnorodności. Organizowane są szkolenia, warsztaty, wyjazdy studyjne zarówno dla dorosłych, jak i dzieci w zakresie szeroko rozumianej bioróżnorodności. Należy podkreslić, że jeśli działania są odpowiedzią na potrzeby mieszkańców to cieszą się badzo dużym zainteresowaniem. Odnowa wsi nigdy się nie konczy i musi odpowiadać na problemy mieszkańców.

4 Następnie głos zabrał przedstawiciel województwa dolnośląskiego p. Paweł Czyszczoń, który podkreslił, że uruchomienie regionalnego programu odnowy wsi w województwie dolnośląskim w 2009 r. miało na celu wyjście naprzeciw zagrożeniom, przed jakimi staje współczesna wieś. Wiąże się to ze zmianami jakie mają miejsce na wsiach w związku z utratą przez sołectwacharakteru typowo rolniczego. Antidotum na problemy wsi wydaje się oddolne podejście jakim jest odnowa wsi to metoda rozwoju obszarów wiejskich, która odnosi się do potrzeb człowieka oraz jego problemów wynikających z zamieszkiwania na obszarach wiejskich. Odnowa wsi integruje i aktywizuje mieszkańców wsi między sobą, ale również z władzami, które przychylnym okiem patrzą na te działania i wspieraja lokalne społeczności. Samorząd Województwa Dolnośląskiego realizujac program odnowy wsi koncentruje się m.in. na szkoleniach i grantach. Odnowa wsi to ludzie i wokół nich buduje się wszystkie działania, a najważniejsze by odpowiadały one potrzebom mieszkańców. Niezwykle istotne jest wsparcie dla gmin, wsparcie dla stowarzyszeń, szkolenia, a w ostatnich latach szczególna uwaga zwrócona jest w kierunku wiosek tematycznych i rozwoju przedsiebiorczości na wsi. Bogata oferta turystyczna, oferta pobytowa i walory środowiskowe zatrzymuja turystów. Co roku ok. 3 mln zł przeznaczane są na realizacje programu. W programie bierze udział 1200 sołectw, 900 z nich ma opracowane strategie rozwoju. Niemniej najważniejsi są ludzie.

5 W dalszej części dyskusji uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z doświadczeniami województwa podkarpackiego, które omówił p. Waldemar Pałys. Podkarpacki Program Odnowy Wsi jest realizowany od 2011 roku. Program ten doskonale wpisuje się w zapisy Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata , gdzie w ramach jednego z celów strategicznych znalazł miejsce priorytet dot. odnowy wsi obejmujący zgodnie z ideą oddolnego podejścia m.in. integrację i aktywizację społeczności wiejskich, zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego, a także modernizację przestrzeni wiejskiej. Cele te są realizowane poprzez działania służące realizacji sołeckich strategii rozwoju, cykl szkoleniowo-aktywizujacy dla nowo powstajacych grup odnowy wsi, promocję programu oraz organizację konkursu Piękna wieś podkarpacka. Zainteresowanie udziałem w programie ze strony sołectw i społeczności lokalnych jest niezwykle duże.

6 Jako ostatni w panelu dyskusyjnym głos zabrał przedstawiciel województwa śląskiego - p. Jerzy Motłoch, Dyrektor Wydziału Terenów Wiejskich w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego. W trakcie swojego wystapienia Dyrektor podkreślił, ze Samorząd Województwa Śląskiego realizował dwa programy związane ze wsparciem oddolnych inicjaw na obszarach wiejskich, tj Owca Plus oraz Program Odnowy Wsi Województwa Śląskiego. Niestety ze względów finansowych w 2010 r. podjeto decyzję o ograniczeniu działań realizowanych w ramach odnowy wsi. Niemniej w dalszym ciągu co roku organizowany jest konkurs Piękna wieś województwa śląskiego, który cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Ponadto w przyszłym roku planowane jest dodatkowe wsparcie dedykowane społecznościon lokalnych w postaci uruchomienia programu mającego na celu wsparcie inicjatyw lokalnych. Chcesz zostać Partnerem KSOW? zarejestruj się na stronie Zachęcamy do odwiedzenia stron internetowych: gdzie można znaleźć informacje o bieżących inicjatywach i wsparciu KSOW oraz gdzie można zarejestrować się jako Partner KSOW.