Listopad 2013
W SKRÓCIE:
KREDYTY HIPOTECZNE Nie mamy dobrych informacji dla osób planujących w najbliższym czasie zaciągnięcie kredytu hipotecznego. Po raz kolejny banki podwyższyły marże kredytowe. Tym razem taką decyzje podjęło aż sześć z nich. Na szczęście podwyżki były stosunkowo niewielkie, w żadnym banku nie przekraczały bowiem 0,1 pkt. proc. Średnia marża kredytów z wkładem własnym pozostała jednak na poziomie sprzed miesiąca (1,65 proc.), gdyż z zestawienia zniknęła dość wysoka marża Multibanku, który stanowi teraz część mbanku. Jarosław Sadowski Expander Advisors Wzrosła natomiast średnia marża kredytów bez wkładu własnego. Obecnie wynosi ona 1,89 proc., podczas gdy jeszcze w kwietniu było to 1,68 proc. To zła informacja dla wielu osób, które chcą wykorzystać ostatni moment na uzyskanie kredytu na 100 proc. wartości nieruchomości. Zgodnie z nową Rekomendacją S od przyszłego roku banki będą mogły udzielać kredytów tylko jeśli wnioskodawca posiada przynajmniej 5 proc. wkładu własnego. Banki podwyższają marże, ponieważ poszukują dodatkowych przychodów. Rekompensują w ten sposób np. zmniejszenie wpływów z tzw. opłaty interchange, która w przyszłym roku zostanie istotnie obniżona. Poza tym mogą wprowadzać podwyżki nie obawiając się istotnego spadku popytu na kredyty. Sytuacja gospodarcza będzie się w najbliższym czasie poprawiała, zachęcając do zakupu nieruchomości. Poza tym kredytobiorcy zwykle kierują się poziomem raty a nie marży. Rata jest natomiast niska dzięki rekordowo niskim stopom procentowym. Średnie oprocentowanie wynosi obecnie 4,33 proc. To mniej więcej tyle samo, ile wynosiło oprocentowanie kredytów we frankach w 2008 r. Wtedy uznawaliśmy ten poziom za niewiarygodnie niski, gdyż oprocentowanie kredytów w złotych wynosiło ponad 7 proc. Obecnie również mamy powód do zadowolenia z oprocentowania nieznacznie przekraczającego 4 proc., zwłaszcza jeśli porównamy obecne koszty kredytu z warunkami sprzed kilkunastu miesięcy. Zaciągając kredyty na kwotę 300 000 PLN na 30 lat zapłacimy ratę wynoszącą ok. 1490 PLN. Dla porównania jeszcze we wrześniu 2012 r. oprocentowanie wynosiło 6,66 proc., a miesięcznie płaciliśmy ok. 1930 PLN. Rata spadła więc aż o 23 proc. (o 438 PLN). Tab. 1 10 najtańszych kredytów w PLN z wkładem własnym Kredyt na kwotę 300 PLN, wkład własny 25%, o pozycji decyduje poziom marży Bank Oprocentowanie Marża Credit Agricole 3,95% 1,25% PKO Bank Polski 4,01% 1,35% BPS 4,08% 1,39% Euro Bank 4,06% 1,39% Citi Handlowy 4,06% 1,40% Bank Pocztowy 4,13% 1,47% BZ WBK 4,15% 1,49% BGŻ 4,20% 1,50% BNP Paribas 4,16% 1,50% Bank BPH 4,16% 1,50%
Nordea Bank 4,16% 1,50% Tab. 2 10 najtańszych kredytów w PLN bez wkładu własnego Kredyt na kwotę 300 zł, wkład własny 0%, o pozycji decyduje poziom marży Bank Oprocentowanie Marża Euro Bank 4,31% 1,64% Bank Pocztowy 4,33% 1,67% Getin Noble Bank 4,44% 1,74% Bank Pekao 4,46% 1,79% Invest Bank 4,51% 1,80% Nordea Bank 4,46% 1,80% BOŚ 4,65% 1,95% PKO Bank Polski 4,64% 1,98% BPS 6,68% 1,99% Deutsche Bank PBC 4,65% 1,99% Tab. 3 Kredyty w EUR z wkładem własnym Kredyt na kwotę 300 PLN, wkład własny 25%, o pozycji decyduje poziom marży Bank Oprocentowanie Marża Deutsche Bank PBC 3,03% 2,80% BZ WBK 3,48% 3,30% Alior Bank 4,68% 4,50% mbank 4,83% 4,60% Getin Noble Bank 4,85% 4,65% Tab. 4 Kredyty w EUR bez wkładu własnego Kredyt na kwotę 300 PLN, wkład własny 0%, o pozycji decyduje poziom marży Bank Oprocentowanie Marża mbank 5,03% 4,80%
Wykres 1. Średnia marża w ofertach kredytów hipotecznych w PLN Dotyczy kredytu na kwotę 300 PLN Wykres 2. Średnie oprocentowanie w ofertach kredytów hipotecznych w PLN Dotyczy kredytu na kwotę 300 PLN
Wykres 3. Średnia zdolność kredytowa w PLN Dotyczy kredytu w PLN dla 4-osobowej rodziny z dochodem 8 zł netto. Jarosław Sadowski Główny Analityk, Expander Advisors Sp. z o.o.
Marta Kosińska Szybko.pl CENY OFERTOWE W październiku ceny są średnio o 1,1% wyższe niż we wrześniu. Do końca 2013, w żadnym z polskich miast, mieszkania nie powinny stracić na wartości. Zdecydowane ożywienie widać na rynku mieszkaniowym w Łodzi, gdzie w ciągu trzech miesięcy ceny wzrosły o 5 proc., a w porównaniu z wrześniem o 110 PLN. Zmiana średniego poziomu cen w Łodzi to poza zwiększonym popytem, również efekt zmiany struktury podaży. W ofercie pojawiło się więcej ofert nieruchomości wybudowanych po 2002 roku, których ceny są wyższe niż bloków z płyty, a w przypadku Łodzi również wyższe niż ceny kamienic. Zauważalny wzrost średniej ceny w ostatnim miesiącu nastąpił również we Wrocławiu (+1,8 proc.), Sopocie (+2,2 proc.) i Poznaniu (+1,4 proc.). W 6 spośród 15 polskich miast ceny mieszkań są już nieznacznie wyższe niż przed rokiem. Z rynku nadal najszybciej znikają oferty z najniższymi cenami za metr kwadratowy, co widać w analizie zmian struktury cenowej podaży w poszczególnych lokalizacjach. Tab. 5 Średnie ceny ofertowe mieszkań na rynku wtórnym X 2012 X 2013 WROCŁAW KRAKÓW WARSZAWA POZNAŃ GDAŃSK GDYNIA SOPOT październik 5 780 6 690 7 680 5 192 5 380 5 530 8 900 listopad 5 740 6 650 7 660 5 220 5 390 5 540 8 830 grudzień 5 670 6 620 7 550 5 210 5 350 5 530 8 820 styczeń 13 5 620 6 530 7 495 5 175 5 270 5 340 8 300 luty 13 5 530 6 480 7 500 5 150 5 230 5 275 8 120 marzec 13 5 460 6 420 7 480 5 180 5 280 5 270 7 980 kwiecień 13 5 450 6 400 7 430 5 130 5 270 5 265 7 970 maj 13 5 480 6 410 7 400 5 188 5 300 5 300 8 100 czerwiec 13 5 470 6 460 7 430 5 150 5 280 5 305 8 070 lipiec 13 5 420 6 430 7 400 5 120 5 270 5 320 8 400 sierpień 13 5 480 6 420 7 440 5 118 5 300 5 380 8 500 wrzesień 13 5 500 6 460 7 500 5 130 5 330 5 400 8 315 październik 13 5 600 6 500 7 550 5 200 5 340 5 450 8 500 Tab. 6 Średnie ceny ofertowe mieszkań na rynku wtórnym X 2012 X 2013 ŁÓDŹ LUBLIN SZCZECIN TORUŃ OLSZTYN OPOLE BIAŁYSTOK KATOWICE październik 12 3 720 4 740 4 160 4 350 4 250 3 920 4 200 3 670 listopad 12 3 725 4 760 4 150 4 360 4 248 3 930 4 220 3 650 grudzień 12 3 560 4 690 4 100 4 305 4 200 3 865 4 170 3 560 styczeń 13 3 550 4 680 4 110 4 320 4 250 3 880 4 180 3 515 luty 13 3 500 4 620 4 075 4 280 4 230 3 820 4 160 3 500 marzec 13 3 600 4 635 4 100 4 270 4 260 3 900 4 200 3 545 kwiecień 20 13 3 625 4 645 4 125 4 280 4 275 4 000 4 230 3 595 maj 13 3 681 4 658 4 110 4 300 4 290 4 020 4 268 3 610 czerwiec 13 3 520 4 655 4 130 4 360 4 310 4 100 4 220 3 650
lipiec 13 3 410 4 615 4 160 4 300 4 330 4 110 4 240 3 680 sierpień 13 3 425 4 650 4 140 4 310 4 340 4 074 4 220 3 670 wrzesień 13 3 470 4 640 4 170 4 330 4 300 4 060 4 225 3 690 październik 13 3 580 4 700 4 190 4 325 4 345 4 070 4 270 3 735 ANALIZA STRUKTURY PODAŻY PAŹDZIERNIK 2013 Niedrogie mieszkanie zdecydowanie najłatwiej jest kupić w Katowicach i Łodzi, gdzie ponad 13 proc. lokali zostało wystawionych na sprzedaż za mniej niż 3 PLN za metr. Oferty takie można również znaleźć w Szczecinie (7,4 proc.), Opolu (5,1 proc.), Toruniu (3,6 proc.). Wszędzie poza Warszawą i Krakowem stosunkowo duży wybór mają również osoby dysponujące budżetem od 3 do 4 tysięcy PLN na metr kwadratowy mieszkania. W Katowicach i Łodzi niemal połowa mieszkań spełnia to kryterium cenowe. W Białymstoku, Toruniu, Szczecinie, Olsztynie i Opolu jest to około 30 proc. Mieszkania w cenie od 3 do 4 są dostępne również na najdroższych rynkach lokalnych, w Poznaniu stanowią ponad 10% podaży, w Gdańsku 8,6%. We Wrocławiu 4,3 proc. W porównaniu z okresem wakacyjnym w większości lokalizacji zmniejszyła się jednak dostępność mieszkań najtańszych. Tab. 7 Struktura cen mieszkań na rynku wtórnym X 2013 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 WARSZAWA 0,2% 0,9% 9,7% 19,3% 27,6% 18,2% 11,1% 5,3% 2,3% 5,5% KRAKÓW 1,6% 11,2% 26,4% 29,0% 17,6% 6,1% 4,1% 1,3% 1,1% 1,8% WROCŁAW 4,3% 19,6% 41,1% 21,0% 9,1% 2,9% 1,4% 0,4% 0,2% 0,0% GDAŃSK 8,6% 28,4% 34,6% 15,5% 6,3% 3,3% 1,3% 1,4% 0,8% 0,0% POZNAŃ 10,6% 29,7% 34,8% 17,8% 4,2% 1,9% 0,3% 0,8% 0,0% 0,0% Tab. 8 Struktura cen mieszkań na rynku wtórnym X 2013 do 3 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 ŁÓDŹ 13,5% 47,3% 29,3% 7,1% 2,9% 0,0% LUBLIN 2,0% 11,0% 35,1% 24,1% 9,0% 0,7% SZCZECIN 7,4% 31,3% 43,5% 14,3% 2,4% 0,3% TORUŃ 3,6% 33,0% 40,7% 19,3% 1,9% 1,5% OLSZTYN 0,0% 27,4% 44,0% 21,4% 6,0% 1,2% OPOLE 5,1% 26,6% 51,9% 8,9% 5,1% 2,5% BIAŁYSTOK 0,0% 34,9% 37,3% 25,3% 2,5% 0,0% KATOWICE 18,9% 49,1% 18,9% 7,5% 3,8% 1,9% Tab. 9 Zmiany struktury cen mieszkań na rynku wtórnym WARSZAWA 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 Lipiec 13 0,2% 1,2% 10,8% 23,0% 24,3% 17,7% 9,9% 5,0% 2,6% 5,3% Październik 13 0,2% 0,9% 9,7% 19,3% 27,6% 18,2% 11,1% 5,3% 2,3% 5,5% POZNAŃ 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 Lipiec 13 10,6% 30,1% 34,7% 15,9% 5,8% 1,2% 1,2% 0,1% 0,2% 0,0% Październik 13 10,6% 29,7% 34,8% 17,8% 4,2% 1,9% 0,3% 0,8% 0,0% 0,0% GDAŃSK 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11
Lipiec 13 10,6% 26,0% 33,7% 15,9% 6,3% 3,5% 1,6% 1,0% 0,7% 0,7% Październik 13 8,6% 28,4% 34,6% 15,5% 6,3% 3,3% 1,3% 1,4% 0,8% 0,0% WROCŁAW 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 Lipiec 13 7,3% 21,8% 40,3% 17,7% 6,5% 2,1% 1,7% 0,6% 0,6% 1,4% Październik 13 4,3% 19,6% 41,1% 21,0% 9,1% 2,9% 1,4% 0,4% 0,2% 0,0% KRAKÓW 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 Lipiec 13 1,6% 11,9% 26,6% 27,0% 15,8% 7,9% 3,9% 1,2% 1,1% 3,1% Październik 13 1,6% 11,2% 26,4% 29,0% 17,6% 6,1% 4,1% 1,3% 1,1% 1,8% Marta Kosińska Ekspert Szybko.pl Sp. z o.o.
CENY TRANSAKCYJNE Nadal na rynku wtórnym trwa sezon transakcyjny. Dla wielu oddziałów Metrohouse październik był rekordowym pod względem obrotów. Wzmożonemu ruchowi na rynku wtórnym towarzyszy dość stabilna sytuacja cenowa. Marcin Jańczuk Metrohouse&Partnerzy Miastem, w którym w ostatnich tygodniach znacznie spadła średnia cena nabywanego mieszkania jest Kraków. Mimo sukcesywnych wzrostów cen od początku tego roku, dziś krakowianie powrócili do zakupu tańszych mieszkań. Warto zwrócić uwagę na Gdańsk, gdzie cena mkw. odnotowała najniższy poziom od czasu publikacji cen transakcyjnych w niniejszym raporcie (I, 2011). Tab. 10 Średnie ceny ofertowe i transakcyjne mieszkań w X 2013 r. Miasto Średnia cena ofertowa z okresu VII 2013 X 2013 Średnia cena transakcyjna z okresu VIII 2013 X 2013 Różnica pomiędzy ceną transakcyjną a ofertową Zmiana proc. w cenach trans. m/m Zmiana proc. w cenach trans. r/r Średnia cena nabywanego mieszkania Średni metraż nabywanego mieszkania Wrocław 5 527 5093 7,8% 1,6% -8,7% 272 700 PLN 54,1 mkw. Kraków 6 460 5542 14,2% -7,1% -2,7% 274 100 PLN 52,5 mkw. Warszawa 7 497 7088 5,5% -0,6% -0,9% 382 000 PLN 54,0 mkw. Poznań 5 149 5230-1,6% -2,0% 13,7% 268 500 PLN 51,4 mkw. Gdańsk 5 323 4848 8,9% -3,4% -3,0% 237 000 PLN 49,6 mkw. Gdynia 5 410 4920 9,1% 2,9% 2,2% 237 500 PLN 49,1 mkw. Łódź 3 492 3648-4,5% 0,8% 2,2% 186 100 PLN 50,4 mkw. Początek IV kwartału br. to kontynuacja wzmożonej aktywności kupujących. W największych polskich miastach obserwujemy większe niż zazwyczaj zainteresowanie zakupem mieszkania. Często przedmiotem transakcji są mieszkania, które z różnych względów były długo i bezskutecznie eksponowane na rynku. Są to zazwyczaj lokale o dużych powierzchniach, w lokalizacjach na obrzeżach miast. Lokale te po kolejnej obniżce ceny wróciły na rynek spotykając się z zainteresowaniem potencjalnych nabywców, dla których pierwotne warunki cenowe były nie do zaakceptowania. Największe spadki cen transakcyjnych widoczne są w Krakowie (-7,1 proc.). W ostatnich trzech miesiącach za mkw. na rynku wtórnym płaciliśmy 5542 PLN. Po serii wzrostów średnich cen nabywanych mieszkań kupujący powrócili do zakupów w segmencie tańszych mieszkań. Co trzecie mieszkanie sprzedawane w ostatnich trzech miesiącach miało cenę niższą niż 4500 PLN za mkw. Zwykle są to mieszkania na Starym Mieście w stanie do większego remontu lub lokale w budownictwie z wielkiej płyty. Po spadkach cen w Krakowie istotnie zwiększyła się dysproporcja pomiędzy cenami
oferowanymi przez właścicieli mieszkań do sprzedaży a realnie sprzedawanymi lokalami. Wynosi już 14,2 proc. Znów spadły średnie ceny w Gdańsku (-3,4 proc.). Cena mkw. znajduje się poniżej poziomu 5000 PLN i wynosi 4848 PLN. Tak niskiej wartości nie odnotowaliśmy jeszcze w prowadzonym od prawie trzech lat zestawieniu. Wprawdzie w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku nie zmienił się udział transakcji w przedziale cenowym do 4000 PLN za mkw., jednak o 5 pkt. proc. zmniejszył się udział sprzedaży mieszkań, których ceny mkw. były wyższe niż 6000 PLN za mkw. Tym razem niższe ceny pojawiły się także w transakcjach dokonywanych w Poznaniu (średnia 5230 PLN za mkw.). W tym mieście średnie ceny ofertowe mieszkań są o 81 PLN wyższe od wartości odnotowywanych w transakcjach. Ostatnim spadkowym miastem jest Warszawa, tu jednak cena mkw. obniżyła się o zaledwie o 45 PLN. W grupie miast ze wzrostami cen przewodzi Gdynia, gdzie kupujemy mieszkania droższe o 2,9 proc. niż w notowaniu sprzed miesiąca. Dziś średnia cena mkw. wynosi 4920 PLN, czyli jest wyższa o 72 PLN od transakcji zawieranych w Gdańsku. We Wrocławiu widoczna jest huśtawka cen. Po niewielkich spadkach z zeszłego miesiąca obecnie kupujemy mieszkania w cenie 5093 PLN, czyli 1,6 proc. drożej niż w poprzednim raporcie. Niewielkie wzrosty cen nabywanych mieszkań znów widoczne są w Łodzi. Od wiosny średnie ceny wzrosły tu o 244 PLN. Podobnie jak przed miesiącem transakcje pokazują, że łodzianie kupują mieszkania po wyższych średnich cenach niż wystawione do sprzedaży oferty. Wykres 4 Średnie ceny transakcyjne mieszkań I 2011- X 2013. Marcin Jańczuk Metrohouse S.A.