SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE Z DZIAŁANOŚCI FUNDACJI ARCHIWUM FILMOWE DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI W ROKU 2009 W okresie od marca do grudnia 2009 odtworzono ponad 250 kaset U-matic. Jest to kolejny, dobry rezultat w ciągu jednego roku. Odtworzono materiały zawierające miedzy innymi: 1. ŻYCIE CODZIENNE W POLSCE I MATERIAŁY Z DZIAŁAŃ OPOZYCJI Z LAT 1984-1987 zamieszki w Warszawie, pochody z lat 1984-1985, życie codzienne w Polsce stanu wojennego, opozycja demokratyczna w Polsce, życie Kościoła, zamieszki w Gdańsku, Warszawie w okresie 1982-1988, msze patriotyczne (w tym w kościele św. Brygidy), Polska przed wyborami w roku 1989 2. I Zjazd NSZZ SOLIDARNOŚĆ 2 kasety z różnymi materiałami 3. WYBORY 89 materiały z obrad Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, przygotowania strony społecznej do wyborów, wiece w różnych regionach kraju, studio TV Solidarność przed, w trakcie i po wyborach 4. Przywrócenie oficjalnej działalności NSZZ SOLIDARNOŚĆ 5. Materiały o Jacku Kaczmarskim z jego pobytu w Paryżu 6. Filmy o Lechu Wałęsie m. in. WAŁĘSA W PARYŻU, WAŁESA 2000, WAŁESA W AMERYCE, 7. Inne tytuły np. ROBOTNICY 88, ŚWIATŁO IDZIE Z GDAŃSKA 8. Materiały różne materiały o teatrze BIM-BOM, Jacku Fedorowicza
W roku 2009 Fundacja Archiwum Filmowe DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI, realizując swoja działalność statutową stworzyła i złożyła wnioski o dofinansowanie w ramach projektów grantowych do następujących instytucji: 1. Fundacja złożyła projekt do konkursu ofert na realizację zadań publicznych w zakresie kultury przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego na rok 2009 p.t. Rozwój kultury w województwie pomorskim w roku 2010. Działanie, wynikające z naszego podstawowego założenia statutowego odtwarzanie i rewitalizacja kaset p.t.: ODKRYWANIE ARCHIWÓW BIPS BIURA INFORMACJI PRASOWEJ NSZZ SOLIDARNOŚĆ - REWITALIZACJA I DIGITALIZACJA ZASOBÓW ARCHIWALNYCH MATERIAŁÓW FILMOWYCH Z HISTORII NAJNOWSZEJ POLSKI I POMORZA 1981/1995 ETAP IX WRAZ Z WARSZTATAMI HISTORYCZNO-EDUKACYJNYMI DLA MŁODZIEŻY W TRZYDZIESTOLECIE POWSTANIA RUCHU SPOŁECZNEGO SOLIDARNOŚĆ, opiewające na 31 560,00 zł. Projekt uzyskał wsparcie Marszałka Województwa Pomorskiego w kwocie 10 000,00, co spowodowało zmniejszenie zakresu wykonania zadania. 2. Fundacja Archiwum Filmowe po raz kolejny aplikowała do Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, uczestnicząc w programie operacyjnym UPOWSZECHNIANIE KULTURY FILMOWEJ. W roku 2009 uzyskaliśmy dotację na realizację projektu REWITALIZACJA I DIGITALIZACJA ZASOBÓW ARCHIWALNYCH MATERIAŁÓW FILMOWYCH FUNDACJI ARCHWUM FILMOWE DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI Z HISTORII NAJNOWSZEJ POLSKI 1981/1995 ETAP X, w kwocie 42 750,00 zł. 3. Fundacja złożyła projekt do konkursu ofert na realizację zadań publicznych w zakresie kultury przez miasto Gdańsk. Część edukacyjna miała być realizowana w oparciu o kadrę i zasoby Gdańskiego Liceum Ogólnokształcącego Lingwista, które udzieliło wsparcia Fundacji. W ramach projektu miały być organizowane atrakcyjne lekcje historii dla młodzieży. Projekt REWITALIZACJA I DIGITALIZACJA ZASOBÓW ARCHIWALNYCH MATERIAŁÓW FILMOWYCH Z HISTORII NAJNOWSZEJ POLSKI I GDAŃSKA 1981/1995 ETAP IX MATERIAŁY Z WIZYTY JANA PAWŁA II W GDAŃSKU W 1987 ROKU WRAZ Z WARSZTATAMI HISTORYCZNO-EDUKACYJNYMI DLA MŁODZIEŻY, w wysokości 26 800,00 zł, nie uzyskał dotacji. 4. Fundacja złożyła w 2009 roku projekt imprezy edukacyjnej OGRÓDKOWY FESTIWAL FILMOWY PRL W FILMACH STANISŁAWA BAREI do Urzędu Miasta Sopotu, składającegy się z projekcje filmów dokumentalnych i fabularnych dla młodzieży. Festiwal miał być częścią przedsięwzięcia realizowanego w Sopocie przez Fundację Centrum Solidarności. Projekt nie otrzymał wsparcia UM Sopot. 2
Akcję Podaruj 1 % swojego podatku Fundacja rozpoczęła już w lutym 2009 roku, od wysyłania listów do ludzi dobrej woli, z prośbą o wsparcie. Wysyłanie listów powtarzano kilkakrotnie drogą mailową. W zaprzyjaźnionych biurach rachunkowych rozmieszczono informacje o Fundacji, w formie ulotek A6. Nie zrezygnowaliśmy z zamieszczania ogłoszeń i informacji w dodatkach prasowych, poświęconych organizacjom pożytku publicznego - w Gazecie Wyborczej i Dzienniku Bałtyckim. Udało się ponownie uczestniczyć w akcji Podaruj 1 % na antenie radia Gdańsk S.A. oraz ogólnopolskiego radia TOK FM Całkowity dochód z akcji wyniósł 5 259,30 zł. Pieniądze zostały przeznaczone na wkład własny do projektu Wraz z wystawą "Drogi do Wolności" podczas Nocy Muzeów opracowaliśmy nową oprawę i działania edukacyjno - popularyzartorskie. Stworzyliśmy formę interesującego młodych ludzi przekazu o najnowszej historii Polski Podczas nocy każdy mógł wyraźnie poczuć atmosferę PRL-u, podążyć śladem historii i na wyciągnięcie ręki zbliżyć się do ikon i reliktów PRL-owskiej rzeczywistości. W programie odbył się pokaz samochodów z epoki, mody i pamiątek kultury materialnej z tego okresu, prezentacja filmów dokumentalnych, etiud fabularnych i bajek dla dzieci, taniec i muzyka lat 80-tych, interwencje uliczne patrolu ZOMO; a na koniec wspólne zdjęcie Ulicy do wolności". W ramach obchodów Dni Sierpniowych, w dniach 14 sierpnia 02 września 2009 Fundacja Archiwum Filmowe DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI, działając wraz z Europejskim Centrum Solidarności, zorganizowała wystawę plenerową Zmiana Toru. Na Długim Targu w Gdańsku można było oglądać kilkadziesiąt zdjęć przedstawiających życie w komunistycznej Polsce, a także przebieg strajku w Stoczni Gdańskiej. Materiał fotograficzny przeplatany był rysunkami Juliana Bohdanowicza. Urozmaiceniem wystawy były też dwie dodatkowe instalacje: postacie symbolizujące stoczniowców i zwrotnica ustawiona pomiędzy pierwszą a drugą częścią ekspozycji. Otwarciu wystawy towarzyszył spektakl uliczny Zmiana Toru. W happeningu udział wzięła młodzież przebrana w charakterystyczne stroje stylizowana na modę PRL-u. Wydarzenie skierowane zostało do młodego pokolenia i w sposób artystyczny nawiązywało do wydarzeń roku 1980. Książka Edmunda Szczesiaka My podziemni. Cisi bohaterowie stanu wojennego dostępna była w 2009 roku w księgarniach gdańskich sieci MATRAS, punktach sprzedaży przy wystawie DROGI DO WOLNOŚCI, księgarni AKWEN, kiosku przy pomniku Solidarności oraz internecie. Książka także była dostępna w trakcie happeningów podczas wystawy Zmiana Toru i Europejskiej Nocy Muzeów. Przed świętami Bożego Narodzenia 2009 uruchomiony został profil Fundacji na portalu społecznościowym FACEBOOK. Celem jego jest popularyzowanie działalności FAF. Zorganizowano np. konkurs, w którym nagrodą byłą wydana przez FAF książka My podziemni". Dziennie odwiedza go około 100 150 osób. Fundacja przygotowała wybór blisko 20 minut archiwalnych materiałów filmowych dotyczących obrad Okrągłego stołu, które zostały wykorzystane w realizowanym przez Video Studio Gdańsk cyklu filmów dokumentalnych pt. OKRĄGŁY STÓŁ. 3
DROGA, CZAS, KONTROWERSJE" w reżyserii Krzysztofa Kalukina. Serial wyemitował Program 2 TVP. Wiosną 2009 roku, podobnie jak w ubiegłych latach, Fundacja nawiązała współpracę z redakcją Dziennika - Gazety Prawnej. Z okazji rocznicy obrad Okrągłego stołu Fundacja przygotowała materiały filmowe, które zamieszczono na stronie dziennik.pl oraz w postaci skanów w wydaniach drukowanych gazety. Specjalne materiały filmowe dla redakcji zostały także przygotowane z okazji rocznicy pierwszych wolnych wyborów. W związku z wygaśnięciem mandatów do reprezentacji w Radzie Kuratorów 3 osób, 3 instytucje powołujące odwołały swoich reprezentantów i wyznaczyły swoich nowych przedstawicieli: Prezydent Miasta Gdańska odwołał Ryszarda Bongowskiego, powołując na jego miejsce obecnego Prezesa Zarządu Fundacji Gdańskiej - Cezarego Windorbskiego Dyrektor Oddziału Gdańskiego Instytutu Pamięci Narodowej odwołał Janusza Marszalca, powołując na jego miejsce Michała Sempołowicza Metropolita Gdański abp Sławoj Leszek Głodź odwołał ks. infułata Wiesława Lauera, powołując na jego miejsce ks. prałata Mirosława Parackiego. Po otrzymaniu w maju 2009 zwrotu VAT nadpłaconego przez połączoną z FAF Fundację Instytut III Rzeczpospolitej, l Urząd Skarbowy w Gdańsku rozpoczął w grudniu 2009 postępowanie sprawdzające w zakresie zasadności ubiegania się o zwrot podatku wraz z nakazem oddania przekazanych przezeń środków. Do końca 2009 roku Urząd Skarbowy zażądał ponownego zwrotu podatku VAT w kwocie 39 900,00 zł celem zabezpieczenia roszczeń podatkowych, co spowodowało problemy w działalności bieżącej fundacji. W tej sytuacji FAF odwołała się od decyzji nakazującej powtórny zwrot zwróconego podatku do Urzędu Kontroli Skarbowej, dowodząc, że na dzień dzisiejszy zgodnie z przepisami obowiązującymi w UE nakazanie zwrotu zwróconego raz już podatku ulega z końcem roku 2009 przedawnieniu i w związku z tym decyzja Urzędu Skarbowego jest niezgodna z prawem wspólnotowy W chwili obecnej rozwiązano dotychczasowy problemem, z jakim borykała się Fundacja Archiwum Filmowe DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI, jakim był brak odpowiednich fachowców do opisywania zawartości merytorycznej kaset. Kasety opisywane są przez dwie niezależne osoby, dysponujące odpowiednią wiedzą historyczną, jak i doświadczeniem merytorycznym, które jest niezbędne przy tego rodzaju pracy. Stałym problemem jest jednak brak środków na szybkie i pełne zabezpieczenie posiadanego zbioru archiwaliów. 4
Rok 2009 Fundacja Archiwum Filmowe Drogi Do Niepodległości kończy odtworzeniem ponad 250 kaset U-matic, co daje łącznie ponad 1 440 zrewitalizowanych kaset na koniec 2009 roku. Jacek Borzych Prezes Zarządu Fundacja Archiwum Filmowe DROGI DO NIEPODLEGŁOŚCI 5