Uwagi do poszczególnych projektów rozporządzeń: I. Uwagi do rozporządzenia w sprawie dokumentacji i procedur związanych z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych. Odnosząc się do Rozdziału 6 - w przepisach przejściowych i końcowych jest szereg zdarzeń, co do których w różnych okresach będą stosowane różne przepisy, tzn.: - według projektu rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2010 r.; - paragraf 11 ust. 2 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.; - do przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia do dnia 31 grudnia 2010 r. stosujemy przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. - w przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem Systemu (EMCS) od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. dane dotyczące przeładunku powinny zawierać wskazane w rozporządzeniu dodatkowe elementy. Implikacją takich regulacji będzie stosowanie do jednego procesu, określonego w jednym rozporządzeniu, w zależności od okresów wystąpienia zdarzeń, różnych przepisów. Może to istotnie utrudnić prawidłową realizację procesów, których dotyczy regulacja. II. Uwagi do rozporządzenia w sprawie dokumentu dostawy wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, ewidencji tych wyrobów oraz środków skażających alkohol etylowy, których użycie uprawnia do zastosowania zwolnień od akcyzy. 1. Odnosząc się do 3 ust. 1 pkt 1 lit. c/ - w przepisie tym jest mowa o zwrocie do składu podatkowego podmiotu prowadzącego skład podatkowy - dla uniknięcia wątpliwości należałoby wprowadzić doprecyzowanie, że nie musi to być skład, z którego pochodził dokument dostawy, z którego dostarczano wyrób zwolniony. 2. Odnosząc się do 3 ust. 4 pkt 1 - podmiot zwracający wyroby zwolnione potwierdza prawidłowość danych zawartych w dokumencie dostawy na jego drugim egzemplarzu, jednakże rozporządzenie nie określa, w jaki sposób należy dokonać wyżej wymienionego potwierdzenia i czy ma być ono w jakikolwiek sposób uwidocznione na egzemplarzu 2 DDS? 3. Odnosząc się do 3 ust. 5 istnieje wątpliwość, czy ten przepis należy stosować tylko do zwrotu wyrobów do innego składu niż skład, który dokonał wysyłki wyrobów? Wydaje się wskazane, by takie same regulacje obowiązywały niezależnie od tego, czy wyroby zwracane są do składu, który wydał te wyroby, jak i gdy wyroby przyjmuje skład, który ich nie wydał niemniej z redakcji przepisu to nie wynika. 4. Odnosząc się do 4 ust. 2 - czy nie byłby wystarczający zapis: "Ilość wyrobów zwolnionych wpisuje się do ewidencji według kodów CN w jednostkach miary stosowanych przy obliczeniu akcyzy"? Wydaje się, że tak sformułowany przepis w lepszym stopniu 1
odnosiłby się i do kwestii naliczania akcyzy w przypadku nadmiernych ubytków, jak i kwoty zabezpieczenia. 5. Odnosząc się do 5 ust. 3 - proponujemy zmianę zapisu na: "Dopuszcza się wpisywanie do ewidencji ilości zużytych wyrobów akcyzowych raz w miesiącu, po zweryfikowaniu jej podczas dokładnej i rzeczywistej kontroli zużycia. 6. Odnosząc się do 7 ust. 2 należy zauważyć, że sporządzanie wydruku za okresy jednodniowe jest czynnością uciążliwą. Czy nie można odstąpić od tego wymogu na rzecz sporządzenia wydruku za okres miesiąca z podziałem na poszczególne dni? 7. Odnosząc się do 9 przepis ten stanowi, że wyroby zwolnione mogą być zwrócone, jeśli nie zostały naruszone warunki zwolnienia, o których mowa w art. 32 ust 5-13 ustawy o podatku akcyzowym. W uzasadnieniu wskazano, że w tym przepisie chodzi o takie przypadki, gdy w stosunku do zwracanych wyrobów nie powstało zobowiązanie podatkowe. Należy jednak zwrócić uwagę, że art. 32 ust 5-13 ustawy o podatku akcyzowym, to również inne wymogi np. prowadzenie ewidencji przez pośrednika czy zużywającego; powstaje więc wątpliwość, jak zweryfikować, czy art. 32 ust 5-13 ustawy o podatku akcyzowym jest przestrzegany? A jeśli powstałyby nadmierne ubytki wyrobów zwolnionych, które są przedmiotem zwrotu, podczas ich przyjęcia - czy to uniemożliwia zastosowanie zwrotu? 8. Odnosząc się do Załącznika nr 1 omawianego rozporządzenia, którym jest wzór dokumentu dostawy (1) w polu nr 1 i 3 miejsce na numer akcyzowy podmiotu jest całe wypełnione tekstem, tak że bardzo trudno będzie fizycznie umieścić w określonym polu numer akcyzowy. Wnioskujemy więc o powiększenie tego pola, tak aby umieszczenie numeru było możliwe. (2) w polu nr 3 zmieniono wyraz na "Podmiot ", podczas gdy obecnie jest to wyraz "Nazwa ". Wyraz "nazwa" bardziej jednoznacznie określa zakres danych o podmiocie, tym bardziej że według angielskiego zapisu i w polu nr 1, i 3 chodzi o "Name/surname ". (3) Podobnie pozycja nr 7 wzoru dokumentu dostawy - obecnie wskazywany jest adres miejsca odbioru, a według projektu wskazywane ma być miejsce odbioru. Pozostaje pytanie, czemu ma służyć ta zmiana, bo raczej podatnicy nie będą miejsca odbioru określać inaczej, niż adresem? 9. Należy zauważyć, że sprawa zwrotów wyrobów zwolnionych nie jest ostatecznie rozstrzygnięta - z projektu nie widomo, czy przed zwrotem wyrobów zwolnionych podmiot musi potwierdzić i odesłać DDS, na podstawie którego te wyroby zostały do niego dostarczone? Nie wiadomo także, czy na podstawie tego dokumentu urząd celny zwolni zajęte zabezpieczenia. Wydaje się, iż lepszym rozwiązaniem byłoby odesłanie DDS, na podstawie którego wyroby były wysyłane razem z DDS, na podstawie którego wyroby są zwalniane i te dwa dokumenty stanowiłyby podstawę do zdjęcia zabezpieczenia. W takich przypadkach urząd celny mógłby być poinformowany o procedurze "reklamacyjnej" i konsekwentnie powinien wydać potwierdzenie, że ze zwolnieniem zabezpieczenia czeka do momentu zwrotu dwóch DDS (tego na wysyłkę i tego na zwrot wyrobów). 10. Odnosząc się do sprawy zabezpieczenia - dzisiejsze przepisy ustawy akcyzowej (art. 32 ust 5 pkt 1 oraz art. 63 i następne), jak również zapisy projektu ustawy nie przewidują, aby zabezpieczenie mogło być składane przez podmiot zużywający (chyba że zużywający wystąpi jako osoba trzecia). Wniosek z tego jest taki, iż w przypadku zwrotu wyrobów zwolnionych do składu podatkowego, zabezpieczenie powinien złożyć prowadzący skład podatkowy - z uwagi na fakt, że na ogół podmioty zużywające są to małe podmioty, to takie rozumienie nie budzi zastrzeżeń pozostaje jednakże wątpliwość dotycząca wykonania od strony logistycznej. Czy prowadzący skład powinien udać się do właściwego urzędu celnego (niejednokrotnie położonego w dalekiej odległości), aby ten na potwierdzeniu złożenia zabezpieczenia dokonał wpisu w polu powstanie zobowiązania, a następnie po przyjęciu zwracanych wyrobów do składu należałoby znów udać się do tegoż urzędu celnego, żeby 2
dokonał zdjęcia zabezpieczenia? Jeśli tak, to na podstawie czego (czy dokumentów podmiotu przyjmującego, czy może wymagana byłaby jakaś informacja od właściwego dla składu urzędu celnego, o ile ten był przy przyjęciu)? Z uwagi na powyższe należy więc stwierdzić, że technicznie taki proces jest bardzo skomplikowany i uciążliwy w działaniu. III. Uwagi do rozporządzenia w sprawie zabezpieczeń akcyzowych. Zgodnie z projektem rozporządzenia ( 7 ust. 10) w przypadku podmiotu, o którym mowa w art. 13 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym obciążenie zabezpieczenia powinno nastąpić przed wyprowadzeniem wyrobów ze składu. Zwolnienie zabezpieczenia, nastąpi ( 7 ust. 11) na wniosek podmiotu, po stwierdzeniu, że zobowiązanie podatkowe wygasło i po przedłożeniu karty do saldowania, na której dokonano obciążenia tego zabezpieczenia. W praktyce proponowany mechanizm stosowania zabezpieczenia przez podmioty wyprowadzające wyroby z obcych składów jest bardzo uciążliwy. Karty do saldowania będą musiały być zawożone do organów celnych właściwych dla rozliczeń akcyzowych, gdzie na wniosek podatnika, zabezpieczenie będzie zwalniane. Wątpliwość budzi kwestia, co należy robić w czasie, gdy karty do saldowania jeszcze nie wróciły do składu, czy należy stosować inne zabezpieczenie? Dodatkowo z art. 14 ust. 5b pkt 2 zmienionej ustawy o podatku akcyzowym wynika, że organem właściwym do zwolnienia zabezpieczenia jest dyrektor izby celnej, natomiast z 7 ust. 11 rozporządzenia w sprawie zabezpieczeń akcyzowych - że naczelnik urzędu celnego. Ta sprzeczność jest niedopuszczalna i o tyle kłopotliwa, iż w praktyce nie będzie wiadomo, do kogo należy się udać celem odsaldowania zabezpieczenia. IV. Uwagi do rozporządzenia w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego, deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy oraz informacji o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym. Odnosząc się do kwestii AKC-4/AKC-4zo - powinna być rozwiązana kwestia ilości składów podatkowych, których deklaracja dotyczy. Najlepiej poprzez uregulowanie, co powinien zrobić podatnik, gdy ma więcej składów niż we wzorze deklaracji jest miejsc na wpisanie numerów składów. V. Uwagi do rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. 1. Proponujemy nadać nowe brzmienie 18: 18. Zwalnia się od akcyzy wyroby tytoniowe wyprodukowane w kraju, nabyte wewnątrzwspólnotowo lub importowane, z chwilą ich przeznaczenia do badań naukowych oraz badań związanych z jakością produktu, jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w art. 32 ust. 5 pkt 3 i ust. 7 9 ustawy oraz badania są przeprowadzane w składzie podatkowym. Obecne i proponowane brzmienie 18 budzi wiele wątpliwości w zakresie interpretacji tego przepisu. W sytuacji skrajnej można dojść do wniosku, że treść przepisu nie dopuszcza żadnego zwolnienia, ponieważ odnosi się do przypadków, gdy przeprowadza je podmiot zużywający. Z ustawowej definicji podmiotu zużywającego (art. 2 pkt 22) wynika, że jest to podmiot, który zużywa wyroby akcyzowe na cele uprawniające do zwolnienia, ale jedynie te objęte zwolnieniem ze względu na przeznaczenie, natomiast zwolnienie określone w 18 3
jest inną kategorią zwolnienia wynikającą z prawa Unii Europejskiej. Dlatego nasza propozycja zmierza do wyeliminowania odniesienia do podmiotu zużywającego. Wiele wątpliwości budzi wykonanie przez Ministra Finansów delegacji ustawowej określonej w art. 39 ust. 1 ustawy o akcyzie. Delegacja ustawowa określa, że Minister Finansów może określić szczegółowy zakres oraz warunki i tryb ich (tzn. zwolnień - przypis Rada Podatkowa PKPP Lewiatan) stosowania. Natomiast w 18 rozporządzenia Minister Finansów określa również przypadki, do czego nie został uprawniony. Innym problemem powodującym wątpliwości przy stosowaniu przepisu jest praktyczny brak możliwości zastosowania zwolnienia dla nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą. W przypadku, gdy możliwe jest zastosowanie zwolnienia dla wyrobów krajowych i importowanych, to brak jest takiej możliwości dla wyrobów nabywanych wewnątrzwspólnotowo z zapłaconą akcyzą. Naszym zdaniem dyskryminowanie wyrobów wewnątrzwspólnotowych nie ma uzasadnienia fiskalnego i stanowi barierę dla podmiotów chcących w Polsce prowadzić działalność polegającą na świadczeniu usług badań naukowych oraz badań związanych z jakością produktu. Wierzymy, że nasza propozycja usuwa wszelkie przeszkody w stosowaniu prawa do zwolnienia z akcyzy niezależnie od terytorium, z jakiego sprowadzane są wyroby akcyzowe oraz pozostawia możliwość kontroli celnej prawa do zwolnienia. 2. Proponujemy następujące nowe brzmienie 21: 21. 1. Zwalnia się od akcyzy wyroby akcyzowe nieprzydatne do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia, w przypadku ich zniszczenia. 2. W przypadku, gdy wyroby akcyzowe nieprzydatne do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia, znajdują się w procedurze zawieszenia poboru akcyzy w składzie podatkowym, mogą być przemieszczone i zniszczone poza składem podatkowym. 3. Przemieszczenie, o którym mowa w pkt 2, dokonuje się w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. W takim przypadku stosuje się dokumenty handlowe. 4. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, ma zastosowanie, pod warunkiem że wyroby akcyzowe zostały zniszczone, na warunkach i w trybie określonym w odrębnych przepisach. Przepisy dotyczące zwolnień od akcyzy przyznają prawo do zwolnienia w sytuacji, gdy wyroby akcyzowe znajdują się w procedurze zawieszenia akcyzy i są niszczone w składzie podatkowym. Nie jest to problemem, gdy wyroby podlegające zniszczeniu są w niewielkich ilościach, natomiast często się zdarza, że całe partie wyrobów są nieprzydatne do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia. Zniszczenie dużej partii wyrobów stanowi duży problem dla prowadzącego skład podatkowy od strony technicznej, gdyż skład podatkowy nie jest przystosowany do niszczenia wyrobów. Obecnie funkcjonuje wiele zakładów, które są wyspecjalizowane w niszczeniu i utylizacji wyrobów akcyzowych, spełniających wszelkie normy w zakresie ekologii. Natomiast sposoby niszczenia wyrobów akcyzowych w składzie podatkowym nie zostały uregulowane w przepisach dotyczących akcyzy i stosowane są czynności polegające, w przypadku wyrobów tytoniowych, na oblewaniu tych wyrobów benzynami, klejami, przepracowanymi smarami itp., a następnie są wywożone do utylizacji. Naszym zdaniem taki sposób niszczenia wyrobów jest nieefektywny gospodarczo i szkodliwy dla środowiska naturalnego. VI. Uwagi do rozporządzenia w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy. 4
1. Proponujemy w 14 rozporządzenia po słowach na terytorium kraju dodać lub w kraju członkowskim Unii Europejskiej. Podmioty, które wprowadzają na rynek polski wyroby tytoniowe wyprodukowane w kraju członkowskim, ponoszą wyższe koszty produkcji, a przez to są gorzej traktowane niż podmioty, które wprowadzają na rynek polski wyroby tytoniowe wyprodukowane w Polsce. Takie nierówne traktowanie może być uznane jako dyskryminacja wyrobów wyprodukowanych w innym kraju członkowskim. 2. Proponujemy w pkt 4 objaśnień do załącznika nr 1 po słowach po linii wieczka dodać słowa lub wzdłuż krawędzi opakowania lub też: wykreślić w całości pkt 4 objaśnień do załącznika nr 1 oraz zmienić brzmienie 4 pkt 2 rozporządzenia w ten sposób, że po słowach nanoszenia znaków akcyzy dodać słowa oraz ich nacięcia (perforacji) Obecne i proponowane przepisy rozporządzenia ograniczają możliwość innowacji w zakresie budowy opakowań wyrobów tytoniowych. Z naszych badań wynika, ze konsumenci cenią sobie łatwość otwierania opakowań, jednak ograniczenie możliwości perforacji banderoli jedynie do linii wieczka powoduje, że otwieranie innych niż standardowe typy opakowań papierosów z nałożoną banderolą może prowadzić do uszkodzenia opakowania. Nasze propozycje odnoszą się do szerszej możliwość perforowania banderoli, w celu ułatwienia konsumentom otwierania opakowań, niepowodujących uszkodzenia opakowań oraz produktów. VII. Uwagi do: rozporządzenia w sprawie zwolnień wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy. 1. Proponujemy 4 nadać następujące brzmienie: 4. Zwalnia się do dnia 31 grudnia 2012 r. z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wyroby akcyzowe podlegające obowiązkowi oznaczania przeznaczone do badań naukowych oraz badań związanych z jakością produktu, jeśli te badania będą przeprowadzone w składzie podatkowym. Proponujemy, żeby 4 miał numerację 5. Wyroby akcyzowe podlegające oznaczaniu, które mają podlegać badaniom, z definicji nie trafią na rynek detaliczny. Stąd oznaczanie ich banderolą, jako znakiem potwierdzającym legalność produktu, nie ma uzasadnienia kontrolnego. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu wyrobów tytoniowych z zapłaconą akcyzą nałożenie banderoli podatkowej powoduje konieczność zdjęcia folii z opakowania, a to jest równoznaczne z utratą przez taki produkt swoich właściwości, które powinny być poddane badaniu. VIII. Rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. 5
W rozporządzeniu podtrzymano obowiązek składania informacji o ilości zużytej energii elektrycznej korzystającej ze zwolnienia od podatku akcyzowego. Obowiązek ten od dawna był krytykowany, głównie z uwagi na kłopotliwy termin - 15 dnia następującego miesiąca. Obecnie proponowana zmiana w deklaracji podatku akcyzowego od energii elektrycznej AKC-4/H, obejmująca także obowiązek informowania o kwocie przysługujących zwolnień, wynikających odrębnie z art. 30 ust. 1, 6 i 7 ustawy akcyzowej, powinna całkowicie wyeliminować obowiązek składania informacji, o której mowa w 3 ust. 1 pkt 2 tego rozporządzenia. Skoro treść deklaracji i tak podlega zmianie, nie ma przeszkód, by dodać w niej informacje wskazywane obecnie w "informacji". 6