Główne problemy PMŚ. W tym problemy w realizacji monitoringu wód śródlądowych. Roman Jaworski Dyrektor Departamentu Monitoringu i Informacji o Środowisku GIOŚ. r.jaworski@gios.gov.pl
Najważniejsze problemy PMŚ Nie w pełni implementowane prawo unijne, Braki w krajowych regulacjach prawnych, Brak środków na realizację zadań w tym nowych zadań wynikających ze zmian prawa, Przestarzałe wyposażenie analityczne laboratoriów, Brak środków transportu, Zły stan techniczny wielu budynków laboratoryjnych Inspekcji, Brak nowoczesnego systemu gromadzenia i przetwarzania danych PMŚ.
Nie w pełni implementowane prawo unijne. Dyrektywa 96/62/WE w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza (Dz. Urz. WE L 296 z 21.11. 1996, str. 55); 2. Dyrektywa 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE 327 z 22.12.2000, str. 1); 3. Dyrektywa 2002/49/WE odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. Urz. L 189 z 18.7.2002, str. 12)
Braki w krajowych regulacjach prawnych w szczególności w zakresie monitoringu wód Projekt rozporządzenia w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (opracowany na podstawie delegacji zawartej w art. 38a ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) Podpisane przez Ministra Środowiska. Projekt rozporządzenia w sprawie elementów jakości, definicji klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych oraz w sprawie typów wód powierzchniowych (opracowany na podstawie delegacji zawartej w art. 38a ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) Po uzgodnieniach międzyresortowych i konsultacjach społecznych; trwa rozpatrywanie zgłoszonych uwag i poprawek.
Projekt rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (opracowany na podstawie delegacji zawartej w art. 38a ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) Po uzgodnieniach międzyresortowych i konsultacjach społecznych; skierowany do RCL z wnioskiem o zwolnienie z Komisji Prawniczej. Projekt rozporządzenia w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (opracowany na podstawie delegacji zawartej w art. 155b ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) Po uzgodnieniach międzyresortowych i konsultacjach społecznych; czeka na decyzję Ministra Środowiska w sprawie skierowania projektu wraz z protokołem rozbieżności pod obrady Komitetu Europejskiego Rady Ministrów.
Środki na realizację zadań GIOŚ w tym nowych zadań wynikających ze zmian prawa. tys. zł 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2006r. 2007r. 2008r. budżet GIOŚ NFOSiGW Środki pomocowe UE
Łączne zatrudnienie w WIOŚ oraz w Laboratoriach i w Wydziałach Monitoringu Środowiska etaty 2500 2000 1500 1000 500 Laboratorium WMŚ Całkowite w IOŚ 0 2004 2005 2006 2007
Przestarzałe wyposażenie analityczne laboratoriów Zakupy spektrometrów absorbcji atomowej w latach 1990-2007 liczba szt. 35 30 25 20 15 10 5 0 Spektrometry absorbcji atomowej przed 1990r. przed 1995r. Przed 2000r. przed 2005r. przed 2006r. przed 2007r.
Zakupy chromatografów gazowych w latach 1990-2007 liczba szt. 35 30 25 20 15 10 5 0 przed 1990r. przed 1995r. Przed 2000r. przed 2005r. przed 2006r. przed 2007r. Zakupy analizatorów całkowitego węgla organicznego w latach 1990-2007 liczba szt. 14 12 10 8 6 4 2 0 przed 1990r. przed 1995r. Przed 2000r. przed 2005r. przed 2006r. przed 2007r.
Brak środków transportu Dla prawidłowej realizacji zadań laboratoria inspekcji powinny być wyposażone w odpowiedni tabor samochodowy w szczególności: Samochody specjalistyczne do obsługi i serwisowania stacji automatycznych monitoringu powietrza, Samochody specjalistyczne do poboru, konserwowania i przewozu prób wód i ścieków,
Mobilne stacje do pomiarów jakości powietrza, Mobilne laboratoria akustyczne do prowadzenia pomiarów hałasu w środowisku.
Zły stan techniczny wielu budynków laboratoryjnych Inspekcji Większość budynków eksploatowanych przez IOŚ była budowana na przełomie lat 80 i 90 ubiegłego stulecia. Był to okres braku materiałów budowlanych i dodatkowo niskiej jakości dostępnych materiałów. Spowodowało to wzmożoną korozję biologiczną stolarki budowlanej i dachów. W tej sytuacji GIOŚ planuje przedstawić do finansowania przez NFOŚiGW kilkuletni kompleksowy program termomodernizacji obiektów IOŚ.
W ramach termomodernizacji planowane jest dokonanie następujacych prac: Wymiana stolarki okennej, Ocieplenie ścian i dachów, Budowa instalacji kolektorów słonecznych do wspomagania instalacji CWU, Budowa nowoczesnych instalacji wentylacyjnych z odzyskiem ciepła, Zastępowanie istniejących źródeł ciepła opalanych paliwem nieodnawialnym na źródła ciepła opalane paliwem odnawialnym.
Brak nowoczesnego systemu gromadzenia i przetwarzania danych PMŚ. Bazy danych PMŚ zbudowane zostały w technologiach informatycznych z połowy lat 80 ubiegłego wieku, Istnieje konieczności pilnej budowy Systemu Informatycznego Inspekcji Ochrony Środowiska Ekoinfonet, SI Ekoinfonet może stać się podwaliną do budowy Systemu Informatycznego Resortu Środowisko.
Laboratoria Inspekcji Ochrony Środowiska Liczba laboratoriów 42 - w tym połączone w jedno laboratorium wioś w Olsztynie i Rzeszowie, połączone laboratoria w Ostrołęce i Ciechanowie oraz zlikwidowane laboratorium w Mińsku Mazowieckim, Akredytację w PCA na dzień 1 sierpnia 2008r. posiada 41 laboratoriów Inspekcji.
Nowe znaczenie pomiarów jakości środowiska w przepisach prawa UE i prawa krajowego Badania jakości środowiska - podstawą ustanawiania programów naprawczych w powietrzu, wodach i hałasie, Wyniki badań stanu środowiska wskazują obszary, na których Państwa członkowskie muszą prowadzić programy naprawcze,
Pomiary stanu środowiska na obszarach, na których stwierdzono przekroczenia są ważnym elementem kontroli oddziaływania prowadzonych programów naprawczych. Pomiary stanu środowiska nadzorujące skuteczność prowadzenia programów naprawczych muszą spełniać kryteria wiarygodności wykonanych pomiarów.
Najważniejsze problemu w realizacji monitoringu wód śródlądowych. Brak metodyk badawczych w szczególności w badaniach biologicznych, Brak ustanowionych granic klas głównie dla elementów biologicznych i hydromorfologicznych wód oraz przyjęcie typologii wód jedynie o elementy abiotyczne, Brak wyposażenia i wdrożonych metodyk dla prowadzenia badań substancji priorytetowych
Do substancji priorytetowych zaliczane są następujące substancje lub grupy związków: Alachlor, Antracen, Atrazyna, Benzen, Difenyloetery bromowane, Kadm i jego związki, C10-13 chloroalkany, 1,2-dichloroetan (EDC), DichlorometanDi (2-etyloheksyl), ftalan (DEHP),, Diuron, Endosulfan, Fluoranten, Heksachlorobenzen (HCB),Heksachlorobutadien Heksachlorobutadien (HCBD), Heksachlorocykloheksan (HCH),, IzoproturonOłów i jego związki, Rtęć i jej związki, Naftalen, Nikiel i jego związki, Nonylofenole, Oktylofenole, Pentachlorobenzen, Pentachlorofenol (PCP), Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), Benzo(a)piren, Benzo(b)fluoranten, Benzo(k)fluoranten Benzo(g,h,i)perylen, Indeno(1,2,3-cd)piren, Symazyna, związki tributylocyny, Trichlorobenzeny (TCB), Trichlorometan (chloroform), Trifluralina.
Dziękuję za uwagę.