Polityka energetyczna Polski do 2050 roku Stanowisko organizacji Sandbag 18-09-2015 Polska strategia energetyczna do 2050 roku Polska potrzebuje zrównoważonego systemu energetycznego, który popchnie rozwój gospodarki narodowej i będzie mógł w pełni zabezpieczyć potrzeby energetyczne Polaków i polskiego biznesu. System ten powinien być bezpieczny, rentowny, oraz ograniczyć oddziaływanie sektora energetycznego na środowisko. Nowa strategia energetyczna Polski stara się zrealizować tak nakreślone cele poprzez gospodarkę opartą głównie na węglu. W przedstawionym dokumencie Sandbag wyszczególnił zmiany, które powinny zostać wprowadzone, aby zapewnić ekonomiczną rentowność proponowanego systemu w warunkach przeciwdziałania zmianom klimatycznych. Polski system energetyczny może być rentowny i funkcjonować bez wsparcia podatnika. W tym celu projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 roku powinien: Zminimalizować udział mechanizmów finansowego wsparcia dla górnictwa i produkcji energii węglowej. Doprowadzić do zawarcia wszystkich kosztów proponowanego systemu w cenach energii elektrycznej. Dotyczy to, między innymi, kosztów związanych z restrukturyzacją sektora górniczego oraz płatnościami w obrębie mechanizmu regulującego rynek mocy wytwórczych. Utrzymać koszty zapewnienia wystarczającej ilości energii na jak najniższym poziomie. Mechanizm regulujący rynek mocy wytwórczych powinien być otwarty dla różnych form produkcji energii. Plan strategiczny nie powinien traktować produkcji energii węglowej w sposób preferencyjny. Istnieją realne szanse na ograniczenie wpływu proponowanego planu na środowisko. W tym celu projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 roku powinien: Zawrzeć konkretne działania skierowane na zamknięcie 6,4 GW w starych elektrowniach węglowych, które przewidziane jest w projekcie Polityki energetycznej Polski do 2050. Skupić się na B+R i inwestycjach w zakresie technologii sekwestracji dwutlenku węgla (CCS), których celem jest obniżenie wpływu na środowisko energetyki węglowej. Wprowadzenie naszych rekomendacji zwiększy szansę na sukces w osiągnięciu wyznaczonych sobie celów. Szczegółowa argumentacja dotycząca poszczególnych uwag została rozpisana w formacie zaproponowanym przez Ministerstwo Gospodarki w celu ułatwienia Państwu pracy. Projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku: Stanowisko organizacji Sandbag 1
Projekty priorytetowe, strony 11 15 (Główny dokument) Polski system energetyczny powinien być rentowny i funkcjonować bez wsparcia podatnika. Projekty priorytetowe Polityki energetycznej Polski do 2050 roku powinny: Wstrzymać specjalne mechanizmy finansowego wsparcia dla górnictwa i produkcji energii w oparciu o węgiel; Doprowadzić do zawarcia wszystkich kosztów proponowanego systemu w cenach energii elektrycznej. Dotyczy to, między innymi, kosztów związanych z restrukturyzacją sektora górniczego oraz płatnościami w obrębie mechanizmu regulującego rynek mocy wytwórczych. Uzasadanienie Wstrzymanie mechanizmów subsydiowania oraz zawarcie kosztów proponowanego systemu w cenach energii elektrycznej: Zapewni ekonomiczną rentowność strategii energetycznej Polski do 2050. Jedynie w pierwszej połowie 2015 roku sektor wydobycia węgla kamiennego w Polsce stracił 389 milionów dolarów amerykańskich. Polski węgiel nie stanie się paliwem konkurencyjnym w związku z ciągle spadającymi cenami tego surowca. Planowane działania restrukturyzacyjne nie odwrócą tego trendu. Zapewnienie ekonomicznej rentowności systemu musi opierać się o mechanizmy rynkowe. Pozwoli polskim konsumentom na podejmowanie uzasadnionych decyzji. Dotowanie działalności górniczej przez Skarb Państwa ukrywa rzeczywiste koszty proponowanego pakietu energetycznego. Warszawski Instytut Badań Ekonomicznych (2014) w swoim najnowszym raporcie Ukryty rachunek za węgiel wykazuje, że w latach 1990-2012 polskie górnictwo otrzymało pośrednio i bezpośrednio 135.944 miliardów zł z rządowych subsydiów. Przeniesienie kosztów proponowanego pakietu energetycznego z dotacji rządowych na ceny energii elektrycznej pozwoli polskim konsumentom dokonać świadomej decyzji dotyczącej wyboru producenta energii elektrycznej. Projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku: Stanowisko organizacji Sandbag 2
Projekty priorytetowe, strony 11 15 (Główny dokument) Koszty odbudowania polskiego potencjału wytwórczego powinny być utrzymane na jak najniższym poziomie. Mechanizm regulujący rynek mocy wytwórczych powinien być otwarty dla różnych form produkcji energii. Plan strategiczny nie powinien traktować produkcji energii w oparciu o węgiel w sposób preferencyjny oraz ustalić limity na wielkość nowych mocy węglowych. Otwarcie mechanizmu regulacji rynku mocy na różne rodzaje mocy wytwórczych: Utrzyma niskie ceny energii elektrycznej dla konsumentów. Projekt i wdrożenie rynku mocy wytwórczych, który zapewnia równe szanse dla wszystkich form potencjału wytwórczego, przywróci odpowiednią ilość mocy wytwórczych przy możliwie najniższych kosztach. Według prof. dr hab. Andrzeja Szablewskiego z Zakładu Ekonomii PAN takie rozwiązanie przyczyni się do minimalizacji kosztów związanych z wprowadzeniem rynku mocy dla konsumentów. Utrzymanie niskich cen energii elektrycznej pozwoli uniknąć społecznego niezadowolenia. Zapobiegnie nadpodaży mocy wytwórczych. Dane Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA podają, że w Polsce do 2025 r. powstanie 6,871 MW w elektrowniach wykorzystujących węgiel kamiennym i 496 MW węgiel brunatny bez pomocy mechanizmu faworyzującego elektrownie węglowe na rynku mocy wytwórczych. Wprowadzenie takiego mechanizmu, połączone z brakiem jasnych działań skierowanych na zamknięcie 6,4 GW w starych elektrowniach węglowych przewidziane przez plan strategiczny (str. 16) oraz limitów na wielkość nowych mocy węglowych, doprowadzi do wysokiej nadpodaży produkcji energii z węgla. Produkcja energii z węgla stanie się nieopłacalna. Zredukuje ryzyko nieprzystawalności polskiej strategii energetycznej do przyszłych regulacji na poziomie Unii Europejskiej. Unia Europejska obecnie prowadzi dochodzenie w sprawie użycia mechanizmów regulujących rynek mocy wytwórczych przez państwa członkowskie. Istnieje duże ryzyko, że plan faworyzujący jeden typ mocy wytwórczych będzie musiał zostać zmieniony w nadchodzących latach, aby dostosować się do planowanej obecnie regulacji. Zaprojektowanie planu umożliwiającego otwartą konkurencję na rynku mocy, pozwoli uniknąć kosztownych zmian legislacyjnych i administracyjnych w przyszłości. Projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku: Stanowisko organizacji Sandbag 3
Ograniczanie obciążenia środowiskowego generowanego przez sektor energetyczny, strony 53-54 (Dokument 3) Plan działania w ramach interwencji III. 2. 1. Obniżenie emisji zanieczyszczeń powietrza powinien zawierać konkretne działania skierowane na zamknięcie 6,4 GW konwencjonalnych mocy wytwórczych, które przewidziane jest w projekcie Polityki energetycznej Polski do 2050. Zapewnienie zamknięcia 6,4 GW konwencjonalnych mocy wytwórczych: Zmniejszy nieproporcjonalnie negatywne koszty zdrowotne wynikające z użycia przestarzałych węglowych instalacji energetycznych. Stare, ponad 40 letnie elektrownie węglowe produkują znacznie więcej zanieczyszczeń powietrza niż nowe. 51 letnia elektrownia węglowa Adamów, planowo przeznaczona do zamknięcia, ma trzykrotnie większy negatywny wpływ na zdrowie w stosunku do tony spalonego węgla, niż 22 letnia elektrownia Opole. Według pierwszej prognozy, będącej załącznikiem do głównego dokumentu, oraz danych Europejskiej Agencji Środowiska zamknięcie 6,4 GW przestarzałych mocy konwencjonalnych zmniejszy koszty zdrowotne Polaków z 44-125 miliardów euro rocznie (2010 r.) do 30-85 mld euro w 2020 roku. Projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku: Stanowisko organizacji Sandbag 4
Kierunki polityki energetycznej, strony 9 11 (Główny dokument) Plan strategiczny powinien skupić się na B+R w zakresie technologii sekwestracji dwutlenku węgla (CCS), których celem jest obniżenie wpływu na środowisko energetyki węglowej. Inwestycje w technologie CCS: Umożliwią Polsce uzyskanie pozycji lidera w obszarze działań nakierowanych na zmianę klimatyczną w Unii Europejskiej. Polska będzie mogła przedstawić konstruktywną odpowiedź na zmiany klimatu, która będzie równocześnie zgodna z priorytetami polskiej polityki energetycznej. Zapewnią spełnienie głównych ekonomicznych i ekologicznych celów operacyjnych przedstawionych w planie. Rosnące ceny CO 2 i ogólny kierunek polityki klimatycznej UE sprawiają, iż redukcja CO 2 jest niezbędnym kierunkiem polskiej polityki energetycznej; fakt przytoczony w niniejszym dokumencie (patrz str. 45-46). CCS jest technologią szczególnie atrakcyjną w połączeniu z innymi technologiami czystego węgla przewidzianymi w planie. CSS w połączeniu z gazyfikacją węgla pozwala uniknąć kosztów oddzielenia CO 2 od innych wydzielanych gazów, redukując tym samym większość kosztów związanych z użyciem tej technologii. W instalacjach gazyfikacji węgla nowej generacji, takich jak Mississippi Power s Kemper County i Hydrogen Energy California (HECA), przewiduje się przechwycenie w skali aż do 90% CO 2. Przyciągną finansowanie sektora B + R przez podmioty przemysłowe. Instalacje przemysłowe mogą wiele zyskać na rozwoju technologii CCS: redukcja emisji CO 2 zwiększy ich konkurencyjność na rynkach międzynarodowych poprzez zmniejszenie wpływu cen uprawnień do emisji na ceny produktu oraz obniżenie zawartości emisji dwutlenku węgla w swoich produktach. Gdy cena uprawnień do emisji CO 2 przekroczy koszt zastosowania technologii CSS, doprowadzi to do znacznego obniżenia cen energii elektrycznej. Wstępne dodatkowe koszty produkcji energii z wykorzystaniem CCS mogą być rekompensowane przez rząd poprzez tzw. kontrakty dla różnicy (Contracts for Diffrence), praktyce stosowanej w Wielkiej Brytanii. Projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku: Stanowisko organizacji Sandbag 5
Rozwój nowych technologii energetycznych, strony 56-63 (Dokument 3) Plan działania na lata 2015-2018 powinien zawierać działania skoncentrowane na wdrażaniu technologii sekwestracji dwutlenku węgla (CCS). Wczesne inwestycje w technologie CCS: Zapewnią wystarczająco dużo czasu na przygotowania rozwoju w technologii CCS. Okres planowania przed wdrożeniem technologii CCS zazwyczaj obejmuje studia typu FEED ( front end engineering design ), pozyskiwanie środków na rozwój, planowanie infrastruktury, uzyskiwanie pozwolenia na przechowywanie, ocenę i porozumienia w sprawie publiczno-prywatnego podziału ryzyka. Po wdrożeniu technologii, może nadal minąć wiele lat zanim system CCS osiągnie swój pełen potencjał, gdyż miejsca przechowywania CO 2 wymagają długoterminowych testów. Ponieważ technologia CCS jest niezbędna w horyzoncie do roku 2050 musi ona zacząć być wdrażana najszybciej jak to możliwe. Projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku: Stanowisko organizacji Sandbag 6
O nas Sandbag jest pozarządową organizacją badawczą zajmującą się analizą efektywności i wydajności polityki klimatycznej w Uni Europejskiej. Nasze badania skupiają się na produkcji energii z węgla, głębokiej dekarbonizacji przemysłu przy użyciu technologii CCS&U, oraz reformie europejskiego sytemu handlu emisjami EU ETS. Aby uzyskać więcej informacji na nasz temat zapraszamy na naszą stronę internetową www.sandbag.org.uk, lub do kontaktu z nami pod adresem info@sandbag.org.uk Aleksandra Mirowicz: ola@sandbag.org.uk or on (+44) 02071 486377. Sandbag Climate Campaign jest przedsiębiorstwem non-for-profit zarejestrowanym jako Firma Interesu Publicznego pod numerem #671444 w Wielkiej Byrtanii. VAT #206955986. Adres korespondencyjny: 40 Bermondsey Street, London, UK, SE1 3UD. Zarejestrowany adres: BWB Secretarial Ltd, 10 Queen Street Place, London EC4R 1BE. Numer w rejestrze przejrzystości UE: 94944179052-82. Projekt polityki energetycznej Polski do 2050 roku: Stanowisko organizacji Sandbag 7