ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GAZOWNITWA, 311913 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012 Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy... 2 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy... 2 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 2 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM... 4 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GAZOWNITWA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 4 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK GAZOWNITWA... 5 9. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GAZOWNITWA... 6 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK GAZOWNITWA Z INNYMI ZAWODAMI... 6 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GAZOWNITWA... 7 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GAZOWNITWA... 8 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 12 1. odstawy gazownictwa... 13 2. odstawy budownictwa... 19 3. Sieci gazowe... 30 4. Instalacje gazowe... 41 5. Język obcy zawodowy w gazownictwie... 52 6. Działalność gospodarcza w przedsiębiorstwie branży gazowniczej... 57 7. Montaż gazociągów i przyłączy gazowych... 63 8. Montaż i konserwacja instalacji gazowych... 75 9. rojektowanie sieci i instalacji gazowych... 83 10. raktyki zawodowe... 91 ZAŁĄZNIKI... 95 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: technikum Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Marzena Więcek, mgr inż. Andrzej Świderek Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Mirosław Żurek 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik gazownictwa opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012r. poz. 7). Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184). Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204). Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.). Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487). Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). Rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626). Rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. Ustawaz dnia7 lipca 1994r. rawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.). Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. rawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 10 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 239, poz. 1597). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. Nr 97, poz. 1055). Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012r w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z 2012r,poz. 462). Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. 2003 nr 120 poz. 1126). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury dnia 21 kwietnia 2011 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 99, poz. 573). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1134). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007r w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (Dz. U. Nr 3, poz.13). 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru W programie nauczania dla zawodu technik gazownictwa uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: matematyka i fizyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GAZOWNITWA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik gazownictwa uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania i uczenia się. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik gazownictwa uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, chemia, informatyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Wykaz efektów z podstawy programowej kształcenia ogólnego stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie technik gazownictwa: a) matematyka: używa prostych obiektów matematycznych, interpretuje pojęcia matematyczne i operuje obiektami matematycznymi; tworzy i stosuje strategię wynikającą z treści zadania do rozwiązania problemu; prowadzi proste rozumowanie i podaje argumenty uzasadniające poprawność rozumowania; b) fizyka: wykorzystuje wielkości fizyczne do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych; wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych; interpretuje prawa i zjawiska zachodzące w procesach termodynamicznych dla gazu doskonałego i gazówrzeczywistych: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
c) chemia: wykorzystuje zagadnienia dotyczące substancji i ich właściwości, powietrza i innych gazów, węglowodorów alifatycznych i aromatycznych, przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego; d) informatyka: bezpiecznie posługuje się komputerem i jego oprogramowaniem oraz wykorzystuje sieci komputerowe; wyszukuje, gromadzi i przetwarza informacje z różnych źródeł; opracowuje za pomocą komputera: rysunki, teksty, dane liczbowe, motywy, animacje, prezentacje multimedialne. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK GAZOWNITWA Technik gazownictwa może wykonywać i nadzorować realizację zadań zawodowych związanych z budową i eksploatacją sieci gazowych, a także z montażem i eksploatacją instalacji gazowych. Wykonuje prace związane z utrzymaniem sprawności urządzeń gazowych, z konserwacją, naprawą, modernizacją i rozbudową instalacji i sieci gazowych oraz lokalizacją i usuwaniem awarii. rzeprowadza przeglądy stanu technicznego sieci i instalacji gazu, wykonuje próby szczelności, dokumentuje przebieg robót. Dodatkowo technik gazownictwa potrafi sporządzić dokumentację projektową gazociągów, przyłączy i instalacji gazowych, przedmiary oraz kosztorysy robót. Zadania i czynności technika gazownictwa zależą od stanowiska, na jakim pracuje. raca w tym zawodzie wymaga dobrej sprawności fizycznej, odporności na warunki pogodowe oraz zdolności do pracy w niesprzyjających warunkach środowiskowych. Do wykonywania pracy niezbędne są uzdolnienia techniczne i rachunkowe, wyobraźnia przestrzenna. Wymagana jest ostrość wzroku i słuchu, wrażliwość węchowa oraz zmysł równowagi. Technika gazownictwa powinna cechować dokładność, rzetelność, odpowiedzialność, sumienność, umiejętność nawiązywania kontaktów, współpracy w zespole, zdolności organizacyjne i kierownicze. W przypadku pracy z paliwami, gazami rozprowadzanymi pod różnym ciśnieniem, niezbędna jest zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji. W sytuacjach usuwania poważnych awarii potrzebne są takie cechy osobowości, jak: odporność emocjonalna, zrównoważenie oraz zdolność do pracy w szybkim tempie i pod presją. raca w zawodzie technik gazownictwa wykonywana może być w obiektach budowlanych o różnym przeznaczeniu, tj. w biurach, piwnicach, pomieszczeniach technicznych, mieszkaniach prywatnych, pomieszczeniach biurowych oraz w nowych budynkach różnego przeznaczenia. race związane z budową sieci gazowychwykonywane są w terenie, na zewnątrz, np. w wykopach. Wykonując pracę w pomieszczeniach zamkniętych, technik gazownictwanarażony jest na oddziaływanie gazów, chemikaliów, wysokiej temperatury, natomiast pracując na zewnątrz podlega działaniom czynników atmosferycznych: mrozu, upału, deszczu, wiatru. Technik gazownictwa pracuje z reguły w systemie jednozmianowym, natomiast w przypadku poważnych awarii jego czas pracy może ulec zmianie. raca w firmach takich, jak pogotowie gazowe wykonywana jest na trzy zmiany oraz w dni wolne od pracy. W zawodzie technika gazownictwa wyróżnia się grupy stanowisk pracy związanych z: wykonawstwem robót sieciowych i instalacyjnych, prowadzeniem eksploatacji sieci i instalacji gazowych, w tym obsługi, konserwacji, remontów, napraw i prac kontrolno-pomiarowych oraz z projektowaniem i kosztorysowaniem robót. Technik gazownictwa zajmuje się: wdrażaniem na szeroką skalę nowoczesnych technik i technologii związanych z zastosowaniem paliw gazowych, ich dystrybucją i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
rozdziałem, przy równoczesnym podnoszeniu stanu bezpieczeństwa gazyfikowanych rejonów i jednostek; planowaniem, organizowaniem i nadzorowaniem robót związanych z wykonywaniem i eksploatacją sieci i instalacji gazowych; dozorowaniem pracy urządzeń gazowych; modernizacją sieci i instalacji gazowych. 9. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GAZOWNITWA Siecigazowe są niezbędne do rozprowadzenia gazu do obiektów budowlanych, w tym wszystkich budynków, niezależnie od ich przeznaczenia. Instalacje gazowe są integralną częścią większości obiektów budowlanych, w tym wszystkich budynków. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych techników gazownictwa, których wiedza i zaangażowanie przyczyni się do podniesienia standardów jakości i bezpieczeństwa infrastruktury podziemnej terenu oraz technicznego wyposażenia budowli i budynków. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własną jednoosobową firmę handlową. W wyniku analizy sytuacji gospodarczej naszego kraju oraz sytuacji istniejącej na rynku pracy i wynikającymi z nich potrzebami wprowadzenia zmian istnieje znaczne zapotrzebowanie na dobrze przygotowanych pracowników branży gazownictwa.oraz większe zapotrzebowanie na nośniki energii czyste ekologicznie, takie jak gaz ziemny, powoduje coraz szybszy rozwój sektora gazowniczego w olsce. Rozwój gospodarki, jak również podniesienie stopy życiowej przyczyniają się do rozwoju sieci gazowniczej, zwiększenia zapotrzebowania na gaz przez zarówno indywidualnych odbiorców, jak i przez przemysł. rognozy zużycia gazu ziemnego w przyszłości wykazują, że tendencja jest tu rosnąca, a technologie coraz bardziej zaawansowane. Dynamicznie rozwijający się sektor gazowniczy wymaga zwiększonej ilości kadry technicznej, która zdolna by była poprowadzić go w kierunku oczekiwanych zmian wynikających z perspektyw rozwoju rynku paliwowo- -energetycznego. Zawód technik gazownictwa jest zawodem, który powstał w wyniku zgłoszonego przez Spółki Gazowe i GNiG zapotrzebowania na wykwalifikowaną średnią kadrę techniczną. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK GAZOWNITWA Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Zawód technik gazownictwa nie ma wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. osiada efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszarubudowlanegookreślone kodem KZ(B.e) stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, technik urządzeń sanitarnych, technik gazownictwa. B.23. B.24. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Organizacja robót związanych z budową i eksploatacją siecigazowych Organizacja robót związanych z montażem i eksploatacją instalacjigazowych 311913 Technik gazownictwa Elementy wspólne OMZ KZ(B.e) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GAZOWNITWA Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik gazownictwa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania i wykonywania robót związanych z budową sieci gazowych; 2) organizowania i wykonywania robót związanych z montażem instalacji gazowych; 3) organizowania prac związanych z eksploatacją sieci gazowych; 4) organizowania prac związanych z eksploatacją instalacji gazowych; 5) lokalizowania oraz usuwania awarii sieci i instalacji gazowych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik gazownictwa: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, OMZ) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru budowlanego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(B.e); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie B.23 Organizacja robót związanych z budową i eksploatacją sieci gazowych;b.24 Organizacja robót związanych z budową i eksploatacją instalacji gazowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GAZOWNITWA Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum o czteroletnim okresie nauczania minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik gazownictwa minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji B.23. przeznaczono minimum 540 godzin; na kształcenie w ramach kwalifikacji B.24. przeznaczono minimum 430 godzin; na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 380 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Klasa I II III IV I II I II I II I II tygodniowo Liczba godzin w okresie nauczania łącznie Kształcenie zawodowe teoretyczne 1 odstawy gazownictwa 3 2 2,5 75 2 odstawy budownictwa 4 5 2 2 6,5 195 3 Sieci gazowe 7 4 3 7 210 4 Instalacje i urządzenia gazowe 2 2 4 2 5 150 5 Język obcy zawodowy w gazownictwie 1 1 1 1.5 45 6 Działalność gospodarcza w gazownictwie 1 1 1 1 2 60 Łączna liczba godzin 7 7 9 10 7 6 3 0 24,5 735 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
Kształcenie zawodowe praktyczne** 7 Montaż gazociągów i przyłączy gazowych 5 5 6 8 240 8 Montaż i konserwacja instalacji gazowych 2 6 6 7 210 9 rojektowanie sieci i instalacji gazowych 5 4 3 4 3 9,5 285 Łączna liczba godzin 0 0 10 9 11 10 9 0 24,5 735 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 7 7 19 19 18 16 12 0 49 1470 RAKTYKI ZAWODOWE 4 tyg. 160 **zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (B.23.) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (B.24.) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
Wykaz działów programowych dla zawodu technik gazownictwa Nazwa przedmiotu Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1. odstawy gazownictwa 1.1. BH w gazownictwie 30 1.2. aliwa gazowe 45 2. odstawy budownictwa 2.1. Obiekty budowlane 15 2.2. Materiały budowlane 15 2.3. Instalacje budowlane 45 2.4. Infrastruktura podziemna terenu 30 2.5. Rysunek techniczny 45 2.6. Grunty budowlane i roboty ziemne 45 3. Sieci gazowe 3.1. Układy sieci gazowych 15 3.2. Zasady budowy gazociągów i przyłączy gazowych 60 3.3. Zasady eksploatacji gazociągów i przyłączy gazowych 60 3.4. Zasady eksploatacji obiektów sieci gazowych 75 4. Instalacje urządzenia gazowe 4.1. Warunki techniczno-prawne dotyczące wykonywania instalacji gazowych 45 4.2. Zasady wykonywania instalacji gazowych 45 4.3. Zasady eksploatacji instalacji gazowych 60 5. Język obcy zawodowy w gazownictwie 5.1. orozumiewanie się w języku obcym w branży gazowniczej 15 5.2. Informacja o materiałach, urządzeniach, usługach i robotach w branży gazowniczej 30 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
6. Działalność gospodarcza w gazownictwie 6.1. odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 30 6.2. rowadzenie przedsiębiorstwa branży gazowniczej 30 7. Montaż gazociągów i przyłączy gazowych 7.1. Roboty przygotowawcze związane z budową gazociągów i przyłączy gazowych 7.2. Montaż gazociągów i przyłączy gazowych ze stali 45 7.3. Montaż gazociągów i przyłączy gazowych z polietylenu 105 7.4. race eksploatacyjne na sieciach gazowych 60 8. Montaż i konserwacja instalacji gazowych 8.1. Montaż instalacji gazowych ze stali 60 8.2. Montaż instalacji gazowych z miedzi 75 8.3. Eksploatacja instalacji gazowych 75 9. rojektowanie sieci i instalacji gazowych 9.1. rogramy komputerowe wspomagające projektowanie sieci i instalacji gazowych 9.2. Dokumentacja projektowa i kosztorysowa gazociągów i przyłączy gazowych niskiego ciśnienia 9.3. Dokumentacja projektowa i kosztorysowa instalacji gazowych 120 10. raktyki zawodowe 10.1. rocesy budowy i eksploatacji sieci gazowych 80 10.2. rocesy budowy i eksploatacji instalacji gazowych 80 30 60 105 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik gazownictwa zastosowano taksonomię celów AB wg B. Niemierko. 1. odstawy gazownictwa 75 godzin 2. odstawy budownictwa 195 godzin 3. Sieci gazowe 210 godzin 4. Instalacje i urządzenia gazowe 150 godzin 5. Język obcy zawodowy w gazownictwie 45 godzin 6. Działalność gospodarcza w gazownictwie 60 godzin 7. Montaż gazociągów i przyłączy gazowych 210 godzin 8. Montaż i konserwacja instalacji gazowych 210 godzin 9. rojektowanie siecii instalacji gazowych 10. raktyki zawodowe 285 godzin 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
1. odstawy gazownictwa 1.1. BH w gazownictwie 1.2. aliwa gazowe 1.1. BH w gazownictwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania BH(1)1. wymienić czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne oddziaływujące na człowieka w miejscu pracy i opisać źródła zanieczyszczeń środowiska naturalnego; BH(1)2. ocenić przyczyny zmęczenia fizycznego i psychicznego w czasie pracy; zynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne oddziaływujące na człowieka w miejscu pracy i opisać źródła zanieczyszczeń środowiska naturalnego. BH(1)3. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie rzyczyny zmęczenia fizycznego i psychicznego instalacji sanitarnych; w czasie pracy. BH(1)4. wymienić zasady organizacji miejsca pracy zgodnie z wymaganiami Zasady ochrony przeciwpożarowej ergonomii; w przedsiębiorstwie gazowniczym. BH(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i A Zasady organizacji miejsca pracy zgodnie ochrony środowiska w olsce; z wymaganiami ergonomii. BH(2)2. charakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających D Instytucje oraz służby działające w zakresie w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce. BH(2)3. zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy, Zadania i uprawnienia instytucji oraz służb BH(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i działających w zakresie ochrony pracy i ochrony higieny pracy; BH(3)2. rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny środowiska w olsce. odstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; BH(3)3. zastosować przepisy dotyczące ochrony pracownika w miejscu pracy; pracy. rawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. BH(3)4. opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa higieny pracy w przedsiębiorstwie gazowniczym; i higieny pracy. BH(5)1. ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku rzepisy dotyczące ochrony pracownika pracy technika gazownictwa; w miejscu pracy. BH(5)2. dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących w rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
środowisku pracy technika gazownictwa; Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru BH(5)3. wyjaśnićsposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika gazownictwa; BH(6)1.zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące na stanowisku roboczym; BH(6)2.dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BH(6)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy; BH(9)1.przeanalizować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych technika gazownictwa; BH(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony środowiska oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych technika gazownictwa; BH(9)3. przestrzegać zasad ochrony przeciwporażeniowej podczas wykonywania zadań związanych z budową i eksploatacją sieci oraz instalacji gazowych BH(10)1. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych technika gazownictwa; BH(10)2. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia w miejscu pracy ; BH(10)3. udzielić zgodnie z zasadami pomocy przedmedycznej w razie wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KS(3)1. analizować rezultaty działań; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; rocedura postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie gazowniczym. Rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy technika gazownictwa. Sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy technika gazownictwa. zynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące na stanowisku roboczym. Skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka. Sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy. rzepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych technika gazownictwa. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych technika gazownictwa. Zasady ochrony przeciwporażeniowej. Zagrożenia życia i zdrowia w miejscu wykonywania zadań zawodowych technika gazownictwa. Zasady pomocy przedmedycznej w razie wypadku przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. lanowane zadania Jesteś odpowiedzialny za sporządzenie wykazu podstawowych, najważniejszych i najpowszechniej występujących czynników szkodliwych w środowisku pracy technika gazownictwa oraz skutków ich oddziaływania na organizm człowieka. W opracowaniu powinieneś przedstawić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w sytuacji, w której czynniki szkodliwe znalazłyby się w niekontrolowany sposób w środowisku pracy. Zadanie powinieneś wykonać w dwuosobowym zespole, korzystając z dostępnych w sali lekcyjnej: literatury oraz zasobów internetowych z zakresu BH. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, drukarką. Sporządzone opracowanie będziesz prezentował na forum grupy (ok. 10 minut). Wersję elektroniczną i drukowaną opracowania zadania przekażesz do oceny. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali lekcyjnej, w której poza wyposażeniem standardowym w meble szkolne (stoliki, krzesła), powinien znajdować się zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki, pomoce dydaktyczne do realizacji działu programowego BH w instalatorstwie sanitarnym. Środki dydaktyczne W sali lekcyjnej, w której będą prowadzone zajęcia edukacyjne z działu programowego BH w gazownictwie powinny znajdować się: literatura zawierająca informacje o:czynnikach szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych występujących w środowisku gazowniczych prac eksploatacyjnych, instytucjach i służbach działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce, środkach gaśniczych, obowiązkach pracodawcy i pracobiorcy, wypadkach przy pracy, udzielaniu pierwszej pomocy, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne dotyczące bhp w gazownictwie. Zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu. akiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, pomoce multimedialne dotyczące BH w gazownictwie. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy BH w gazownictwie wymaga stosowania między innymi metod kształcenia: podających, eksponujących, aktywizujących i problemowych. owinny być kształtowane umiejętności związane z wykonywaniem zadań zawodowych technika gazownictwa zgodnie z przepisami BH. W celu ułatwienia zrozumienia przez uczniów realizowanych treści kształcenia, wskazane jest prezentowanie filmów dotyczących bhp w gazownictwie oraz organizowanie spotkań z ekspertami w zakresie bhp. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w zespołach2 4 osobowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: pracy indywidualnej oraz pracy w zespole. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę: sprawdzianów ustnych i pisemnych, wykonanego i zaprezentowanego projektu (na którą będzie się składać: wartość merytoryczna opracowania, stosowanie słownictwa specjalistycznego oraz przejrzysta struktura pracy oraz sposób prezentacji projektu). Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na umiejętność logicznego myślenia, dokładność i czas realizacji ćwiczenia oraz zaangażowanie w jego wykonywanie. W ocenie osiągnięć ucznia po zakończeniu realizacji programu przedmiotu należy uwzględnić wyniki testu pisemnego wielokrotnego wyboru, testu z luką lub rozszerzoną wypowiedzią, ocenę uzyskaną za prezentację ćwiczeń, ich poprawność oraz ocenę projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
1.2. aliwa gazowe Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(B.e)(8)1. rozróżnić rodzaje paliw gazowych; B Rodzaje paliw gazowych. KZ(B.e)(8)2. rozróżnić sposoby pozyskiwania paliw gazowych; B KZ(B.e)(8)3. dokonać klasyfikacji paliw gazowych według olskiej Normy na grupy i podgrupy; KZ(B.e)(8)4. wyjaśnić właściwości fizyczne i chemiczne paliw gazowych oraz ich kryteria użyteczności; KZ(B.e)(8)5. wyjaśnić wybuchowe i toksyczne właściwości gazów palnych; KZ(B.e)(8)6. wyjaśnić metody uzdatniania paliw gazowych; KZ(B.e)(8)7. wyjaśnić zakres i kierunki wykorzystania paliw gazowych; KZ(B.e)(8)8. rozpoznać rozmieszczenie zasobów gazu ziemnego w olsce i na B świecie w postaci konwencjonalnej i niekonwencjonalnej; KZ(B.e)(9)1. rozpoznać urządzenia techniczne stosowane w procesach B wytwarzania, przetwarzania, przesyłania i dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw gazowych; KZ(B.e)(9)2. wyjaśnić zasady działania urządzeń technicznych stosowanych w B procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania i dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw gazowych; B.23.2(2)1. wyjaśnić cel i sposoby magazynowania paliw gazowych; B.23.2(2)2. rozróżnić zbiorniki przeznaczone do magazynowania paliw w postaci B gazowej, płynnej, skroplonej i sprężonej; B.23.2(2)3. przestrzegać zasad magazynowania paliw gazowych; B.23.2(2)4. rozróżnić wyposażenie zbiorników paliw gazowych i podziemnych magazynów gazu; B.23.2(2)5. wyjaśnić zadania elementów uzbrojenia i wyposażenia zbiorników magazynujących paliwa gazowe; B Sposoby pozyskiwania paliw gazowych. Klasyfikacja paliw gazowych według olskiej Normy na grupy i podgrupy. Właściwości fizyczne i chemiczne paliw gazowych, kryteria użyteczności. Wybuchowe i toksyczne właściwości gazów palnych. Metody uzdatniania paliw gazowych. Zakres i kierunki wykorzystania paliw gazowych. Rozmieszczenie zasobów gazu ziemnego w olsce i na świecie w postaci konwencjonalnej i niekonwencjonalnej. Urządzenia techniczne stosowane w procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania i dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw gazowych. el i sposoby magazynowania paliw gazowych. Zbiorniki do magazynowania gazu ziemnego, płynnego, skroplonego i sprężonego. Wyposażenia zbiorników do magazynowania paliw gazowych oraz podziemnych magazynów gazu. el i sposoby nawaniania paliw gazowych Zasady obowiązujące podczas nawaniania paliw gazowych. Rodzaje odorantów i sposoby ich dawkowania. rocesy spalania paliw gazowych. Skład spalin w procesach spalania paliw gazowych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
B.23.2(7)1. wyjaśnić cel i sposoby nawaniania paliw gazowych; oraz ich wpływ na środowisko Skutki nieprawidłowych procesów spalania paliw B.23.2(7)2. przestrzegać zasad obowiązujących podczas nawaniania paliw gazowych gazowych i magazynowania odorantów; rocedury postępowania w przypadku zaistnienia B.24.2(1)1. wyjaśnić sposoby i rodzaje spalania paliw gazowych; zagrożeń związanych z nieprawidłowym procesem B.24.2(1)2. przewidzieć skład spalin w procesach spalania paliw gazowych oraz D spalania wpływ na środowisko składników procesów spalania; B.24.2(1)3. przewidzieć skutki nieprawidłowego spalania paliw gazowych; D Współczynnik nadmiaru powietrza Zasady przeprowadzania obliczeń dotyczących procesów spalania paliw gazowych B.24.2(1)4. zinterpretować procedury obowiązujące podczas zaistnienia zagrożeń związanych z nieprawidłowym procesem spalania; Zależności pomiędzy procesami spalania paliw gazowych i doborem kanałów spalinowych B.24.2(2)1. wyjaśnić wpływ współczynnika nadmiaru powietrza na procesy spalania paliw gazowych; B.24.2(2)2. obliczyć ilość powietrza niezbędnego do spalania paliw gazowych oraz ilość powstających spalin; B.24.2(2)3. wyjaśnić zależności pomiędzy procesami spalania i doborem kanałów spalinowych; KS(3)1. analizować rezultaty działań; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; lanowane zadania Twoim zadaniem jest sporządzenie opracowania dotyczącego porównania możliwości wykorzystania gazu ziemnego w różnej postaci oraz gazu płynnego, ze szczególnym uwzględnieniem aspektu bezpieczeństwa użytkowania tych paliw oraz ich dostępności. W swojej pracy powinieneś zwrócić uwagę zarówno na kryteria użyteczności tych paliw, dostępność na rynku, sposób dostarczania do odbiorcy, sposób magazynowania, jak i przede wszystkim aspekt bezpieczeństwa. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, drukarką oraz czasopisma techniczne z dziedziny gazownictwa. Sporządzone opracowanie będziesz prezentował na forum grupy (ok. 10 minut). Wersję elektroniczną i drukowaną opracowania zadania przekażesz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali lekcyjnej, w której poza wyposażeniem standardowym w meble szkolne (stoliki, krzesła), powinien znajdować się zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki, pomoce dydaktyczne do realizacji działu programowego aliwa gazowe. Środki dydaktyczne W sali lekcyjnej, w której będą prowadzone zajęcia edukacyjne z działu programowego aliwa gazowe powinny znajdować się: filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne dotyczące wykorzystania paliw gazowych, procesów oczyszczania, zagrożeń związanych z użytkowaniem paliw gazowych oraz procedur postępowania w przypadku pojawienia się środowiska zagrożonego wybuchem, czasopisma branżowe. Zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu. akiet programów biurowych, program do tworzenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
prezentacji i grafiki. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, pomoce multimedialne dotyczące paliw gazowych. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy aliwa gazowe wymaga stosowania między innymi metod kształcenia: podających, eksponujących, aktywizujących i problemowych. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika urządzeń sanitarnych. owinny być kształtowane umiejętności związane z: rozróżnianiem i klasyfikowaniem paliw gazowych, bezpiecznym użytkowaniem paliw, bezpieczeństwem energetycznym, posługiwaniem się terminologią specjalistyczną dotyczącą paliw gazowych oraz umiejętnością reagowania na zagrożenia związane z atmosferą zagrożoną wybuchem. W celu ułatwienia zrozumienia przez uczniów realizowanych treści kształcenia, wskazane jest prezentowanie filmów i materiałów multimedialnych dotyczących paliw gazowych i organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów gazowniczych. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w zespołach 2 4 osobowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: pracy indywidualnej oraz pracy w zespole. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę: sprawdzianów ustnych i pisemnych, wykonanego i zaprezentowanego projektu (na którą będzie się składać: wartość merytoryczna opracowania, stosowanie słownictwa specjalistycznego oraz przejrzysta struktura pracy oraz sposób prezentacji projektu). Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na umiejętność logicznego myślenia, dokładność i czas realizacji ćwiczenia oraz zaangażowanie w jego wykonywanie. W ocenie osiągnięć ucznia po zakończeniu realizacji programu przedmiotu należy uwzględnić wyniki testu pisemnego wielokrotnego wyboru, testu z luką lub rozszerzoną wypowiedzią, ocenę uzyskaną za prezentację ćwiczeń, ich poprawność oraz ocenę projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
2. odstawy budownictwa 2.1. Obiekty budowlane 2.2. Materiały budowlane 2.3. Instalacje budowlane 2.4. Infrastruktura podziemna terenu 2.5. Rysunek techniczny 2.6. Grunty budowlane i roboty ziemne 2.1. Obiekty budowlane Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(B.e)(1)1. rozpoznać rodzaje obiektów budowlanych; A Rodzaje obiektach budowlanych. KZ(B.e)(1)2. dokonać klasyfikacji budynków zgodnie z zapisami prawa Klasyfikacja budynków zgodnie z zapisami prawa budowlanego. budowlanego; Elementy budynków. KZ(B.e)(1)3. rozpoznać elementy budynków; B Układy konstrukcyjne budynków. KZ(B.e)(2)1. rozróżnić układy konstrukcyjne budynków; B Elementy konstrukcyjne obiektów budowlanych. KZ(B.e)(2)2. rozróżnić elementy konstrukcyjne obiektów budowlanych; B Elementy niekonstrukcyjne obiektów budowlanych. KZ(B.e)(2)3. rozróżnić elementy niekonstrukcyjne obiektów budowlanych; B Technologie wykonywania budynków. KZ(B.e)(2)4. rozróżnić technologie wykonywania budynków; B KZ(B.e)(2)5. wyjaśnić technologie wykonywania budynków; KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; lanowane zadania Jesteś odpowiedzialny za przygotowanie propozycji wykonania w wybranej technologii budynku jednorodzinnego w miejscowości usytuowanej w olsce centralnej. W ramach zadania opracuj: etapy wykonania budynku, dobór rozwiązań technologicznych, uzasadnienie zastosowanej technologii. Zadanie powinieneś wykonać w dwuosobowym zespole rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
korzystając z dostępnych w sali lekcyjnej: dokumentacji rysunkowej domku jednorodzinnego, podręczników, literatury branżowej dotyczącej technologii wykonywania budynków oraz zasobów internetowych związanych z technologiami wykonywania budynków. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, drukarką. Sporządzone opracowanie będziesz prezentował wspólnie z kolegą/koleżanką na forum grupy (ok. 10 minut). Wersję elektroniczną i drukowaną opracowania zadania przekażesz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali lekcyjnej, w której poza wyposażeniem standardowym w meble szkolne (stoliki, krzesła), powinien znajdować się zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki, pomoce dydaktyczne do realizacji działu programowego Obiekty budowlane. Środki dydaktyczne W sali lekcyjnej, w której będą prowadzone zajęcia edukacyjne z działu programowego Obiekty budowlane powinny znajdować się: katalogi z projektami budynków, plansze z przekrojami budynków (przedstawiające wyszczególnienie elementów budynków), katalogi materiałów i wyrobów budowlanych, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące materiałów i wyrobów budowlanych oraz technologii wykonywania budynków, aktualna Ustawa rawo budowlane, czasopisma z branży budowlanej. Zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu. akiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, pomoce multimedialne dotyczące obiektów budowlanych i technologii ich wykonywania. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Obiekty budowlane wymaga stosowania między innymi metod kształcenia: podających, eksponujących, aktywizujących i problemowych. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika urządzeń sanitarnych. owinny być kształtowane umiejętności związane z rozpoznawaniem rodzaju budowli, rozpoznawaniem i rozróżnianiem elementów konstrukcyjnych i niekonstrukcyjnych budynku, rozróżnianiem i charakteryzowaniem technologii wykonania budynku, posługiwaniem się terminologią specjalistyczną dotyczącą obiektów budowlanych. W celu ułatwienia zrozumienia przez uczniów realizowanych treści kształcenia, wskazane jest prezentowanie filmów dotyczących obiektów budowlanych oraz technologii ich wykonywania, organizowanie wycieczek dydaktycznych na teren budowy. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w zespołach 2 4 osobowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: pracy indywidualnej oraz pracy w zespole. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę: sprawdzianów ustnych i pisemnych, wykonanego i zaprezentowanego projektu (na którą będzie się składać: wartość merytoryczna opracowania, stosowanie słownictwa specjalistycznego oraz przejrzysta struktura pracy oraz sposób prezentacji projektu). Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na umiejętność logicznego myślenia, dokładność i czas realizacji ćwiczenia oraz zaangażowanie w jego wykonywanie. W ocenie osiągnięć ucznia po zakończeniu realizacji programu przedmiotu należy uwzględnić wyniki testu pisemnego wielokrotnego wyboru, testu z luką lub rozszerzoną wypowiedzią, ocenę uzyskaną za prezentację ćwiczeń, ich poprawność oraz ocenę projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
2.2. Materiały budowlane Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(B.e)(3)1. rozpoznać rodzaje materiałów i wyrobów budowlanych; A Rodzaje materiałów i wyrobów budowlanych. KZ(B.e)(3)2. rozróżnić materiały i wyroby budowlane; B Wymagania stawiane materiałom i wyrobom budowlanym zgodnie z obowiązującymi normami; KZ(B.e)(3)3. wyjaśnić wymagania stawiane materiałom i wyrobom budowlanym Właściwości materiałów i wyrobów budowlanych. zgodnie z obowiązującymi normami; Dobór materiałów i wyrobów budowlanych do KZ(B.e)(3)4. wyjaśnić właściwości materiałów i wyrobów budowlanych; robót budowlanych. KZ(B.e)(3)5. dobrać materiały i wyroby budowlane do robót budowlanych; KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; lanowane zadania Jesteś odpowiedzialny za przygotowanie propozycji doboru rozwiązań materiałowych w wybranej technologii budynku mieszkalnego jednorodzinnego. W ramach zadania opracuj: dobór rozwiązań materiałowych w wybranej technologii zgodnie z dokumentacją projektową, uzasadnienie zastosowanego doboru materiałów. Zadanie powinieneś wykonać w dwuosobowym zespole, korzystając z dostępnych w sali lekcyjnej: dokumentacji rysunkowej budynku mieszkalnego, podręczników, literatury branżowej dotyczącej technologii wykonywania budynków oraz zasobów internetowych. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, drukarką. Sporządzone opracowanie będziesz prezentował wspólnie z kolegą/koleżanką na forum grupy (ok. 10 minut). Wersję elektroniczną i drukowaną opracowania zadania przekażesz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali lekcyjnej, w której poza wyposażeniem standardowym w meble szkolne (stoliki, krzesła), powinien znajdować się zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki, pomoce dydaktyczne do realizacji działu. programowego Materiały budowlane. Środki dydaktyczne W sali lekcyjnej, w której będą prowadzone zajęcia edukacyjne z działu programowego Materiały budowlane powinny znajdować się: katalogi materiałów i wyrobów budowlanych, wzorniki i próbki materiałów i wyrobów budowlanych, biblioteki multimedialne z detalami projektowymi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące materiałów i wyrobów budowlanych oraz technologii wykonywania budynków, czasopisma branżowe dotyczące materiałów i wyrobów budowlanych, aktualna Ustawa rawo budowlane. Zestaw interaktywny, komputer z dostępem do Internetu. akiet programów biurowych, program do tworzenia prezentacji i grafiki. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, pomoce multimedialne dotyczące materiałów i wyrobów budowlanych i technologii ich wykonywania. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Materiały budowlane wymaga stosowania między innymi metod kształcenia: podających, eksponujących, aktywizujących i problemowych. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika urządzeń sanitarnych. owinny być kształtowane umiejętności związane z: rozpoznawaniem, rozróżnianiem, określaniem właściwości oraz doborem materiałów i wyrobów budowlanych do robót budowlanych, posługiwaniem się terminologią specjalistyczną dotyczącą materiałów i wyrobów budowlanych. W celu ułatwienia zrozumienia przez uczniów realizowanych treści kształcenia, wskazane jest prezentowanie filmów dotyczących materiałów i wyrobów budowlanych oraz technologii wykonywania budynków, organizowanie wycieczek dydaktycznych: na teren budowy, do zakładów produkcyjnych materiałów i wyrobów budowlanych, targi branżowe. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w zespołach 2 4 osobowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: pracy ndywidualnej oraz pracy w zespole. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę: sprawdzianów ustnych i pisemnych, wykonanego i zaprezentowanego projektu (na którą będzie się składać: wartość merytoryczna opracowania, stosowanie słownictwa specjalistycznego oraz przejrzysta struktura pracy oraz sposób prezentacji projektu). Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na umiejętność logicznego myślenia, dokładność i czas realizacji ćwiczenia oraz zaangażowanie w jego wykonywanie. W ocenie osiągnięć ucznia po zakończeniu realizacji programu przedmiotu należy uwzględnić wyniki testu pisemnego wielokrotnego wyboru, testu z luką lub rozszerzoną wypowiedzią, ocenę uzyskaną za prezentację ćwiczeń, ich poprawność oraz ocenę projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.3. Instalacje budowlane Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(B.e)(4)1. dokonać klasyfikacji rodzajów instalacji budowlanych; Klasyfikacja rodzajów instalacji budowlanych: KZ(B.e)(4)2. rozpoznać rodzaje instalacji budowlanych; B wodociągowych, kanalizacyjnych, grzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych oraz instalacji KZ(B.e)(4)3. rozpoznać elementy instalacji budowlanych; B elektrycznych. KZ(B.e)(4)4. rozróżniać materiały instalacyjne; A Elementy instalacji budowlanych. rzewody, uzbrojenie, przybory i urządzenia KZ(B.e)(4)5. wyjaśnić wymagania stawiane materiałom instalacyjnym zgodnie z obowiązującymi normami; instalacji budowlanych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22