ROZTOCZE GRUPY GAMASINA LEACH 1815 (ACARL, MESOSTIGMATA) Z GNIAZD MYSZY ZAROSLOWEJ APODEMUS SYLVATICUS L.

BADANIA FIZJOGRAFICZNE NAD POLSKA, ZACHODNIA. Tom XXIII, Seria B Biologia 1969 r.. Nadbitka CZESLAW BLASZAK ROZTOCZE GRUPY GAMASINA LEACH 1815 (ACARL, MESOSTIGMATA) Z GNIAZD MYSZY ZAROSLOWEJ APODEMUS SYLVATICUS L. WSTEP Fauna roztoczy z grupy Gamasina jest w Polsce w przeciwienstwie do krajow sqsiednich slabo poznana1. Oprocz prac dotycza.cych ich rozwoju i morfologii (ZuKowski 1958, 1962; Kozlowski I960; Musiel 1964; Kozlowski, Musiel 1956) i obszerniejszej pracy faunistycznoekologicznej (Dziuba 1968) spotykamy w literaturze przewaznie wzmianki dotycza.ce tej grupy w pracach poswieconych innym roztoczom. Z tego wzgl^du zajaiem sie. zbadaniem skladu jakosciowego i ilosciowego Gamasina zyj^cych w gniazdach myszy zaroslowej Apodertius sylvaticus L. Systematyke. przyjaj;eni wedlug Karga (1965) za wyja^kiem podrodziny Macronyssinae i Myonyssinae, ktore opieraja.c si? na pracach Eva us a i Tilla (1966) zaliczylem do rodziny Dermanyssidae. Nomenklatur^ zastosowalem wedlug Karga (1965) Evansa i Tilla (1966) oraz Bregetowej (1956). Material do pracy z wyja.tkiem jednego gniazda zostal zebrany w lalach 1966/67 w Polsce Zachodniej i Srodkowej. Obejmuje on roztocze wypioszone przy pomocy fotoeklektora typu TullgrenaHaarlova z 20 gniazd, w ktorych stwierdzilem 15570 roztoczy z grupy Gamasina. Gniazda te pochodzily z nastepuja,cych stanowisk: 1. 4 V 1967 B^dlewo pow. Poznari. Ugor z kilkoma malymi sosnami 20 m od uprawnego pola. Gniazdo duze na gl^bokosci 130 cm; leg. Cz. BJaszak. 2. 29 III 1967 Lesniczowka kolo Lysej G6ry pod Zaniemyslem pow. Sroda. Rzysko 2CO m od lasu. Gniazdo male na glebokosci 110 cm; leg. Cz. Blaszak. 3. 24 VIII 1967 Rawka pow. Skierniewice. Gniazdo na gt^bokosci 100 cm na terenie piaszczystym; leg. W. S k u r a t o w i c z. 4. 21 X 1967 Pomie.dzy Miastkiem a Dretyniem pow. Miastko. Rzysko przy szosie. Gniazdo na glebokosci 40 cm, 500 m od lasu; leg. Cz. Blaszak. 5. 8 XI 1966 Beltachow. Sciernisko, gniazdo na gle.bokosci 80 cm, dlugie 150 cm; leg. W. G 6 r s k i i B. W i a t r. 1 W czasie druku tej pracy ukazala sie. obszerna monografia rodziny Parasisidae W. Micherdziriskiego.

28 Cz. Blaszak 6. 16 V 1967 Poznan Lawica. Teren piaszczysty, 200 m od lasu na gle.bokos"ci 80 cm; leg. K. Grzegorczyk. 7. 4 V 1967 Be.dlewo pow. Foznan. Ugor, 100 m od pola uprawnego na glebokosci 110 cm (prawdopodobnie opuszczone); leg. Cz. B l a s z a k. 8. 6 XI 1966 Beltachdw. Sciernisko pod lasem, 80 m od skraju lasu. Gle.boko 6 gniazda 120 cm; leg. W. Gorski i B. Wiatr. 9. 22 III 1967 Zabno pow. Srem. Sciernisko, gniazdo bardzo duze na gle.bokosci 90 cm; leg. Cz. Blaszak. 10. 12 XII 1962 Zlotopole pow. Lipno. Rzysko, gniazdo na glebokosci 110 cm, 200 m od lasu; leg. S. Aniola i Wl. Rauchut. 11. 16 V 1967 Poznan Lawica. Teren piaszczysty, 200 m od lasu. Gniazdo male na gl^bokosci 100 cm; leg. K. Grzegorczyk. 12. 13 III 1967 Kornik pow. Srem. Rzysko pod lasem, 35 m od skraju na gle. bokosci 60 cm, Sredniej wielkosci; leg. Cz. Blaszak. 13. 13 III 1967 Jeziory pow. Poznan. Pole z oziminq. Gniazdo na gle.boko ci 80 cm w odleglosci 80 m od zarosli; leg. Cz. Blaszak. 14. 5 XI 1966 Beltach6w. Gniazdo na skraju lasu bukowego na glebokosci 80cm. leg. W. G 6 r s k i i B. W i a t r. 15. 13 III 1967 Kornik pow. Srem. Rzysko, 10 m od lasu na gle.bokosci 80 cm; leg. Cz. Blaszak. 16. 5 XI 1966 I<ask, Pole uprawne, gniazdo male na glebokosci 100 cm; leg. W. G 6 r s k i i B. W i a t r. 17. 26 IX 1967 5 km na wsch6d od Plonska. Rzysko, 20 m od lasu bukowego na glebokosci 70 cm; leg. P. Legezyriski. 18. 26 IX 1967 Nasielsk pow. Pullusk. Ugor nad Wkra,. 20 m od ke.py olch; leg. P. Legezynski. 19. 8 XI 1966 Beltach6w. Row przy piaszczystym polu. Gniazdo na glebokosci 50 cm; leg. W. G 6 r s k i i B. W i a t r. 20. 26 IX 1967 Ciechanow. Ug6r, 20 m od lasu brzozowego i mlodnika sosnowego. Gniazdo na glebokosci 70 cm; leg. P. Legezynski. W celu lepszej charakterystyki badanych roztoczy obliczylem dwa wskazniki ekologiczne dominacje. (D) oraz stalosc (C) przy czym przyja^em po trzy stopnie dla kazdego z tych wskaznik6w. Dominacja: 1. Dominanty ponad 10% ogolu osobnikow. 2. Subdcminanty od 1,0 9,9% ogolu osobnikow. 3. Recedenty ponizej 1,0% ogolu osobnikow. Stalosc: 1. Konstanty, czyli gatunki stale wystepuja.ee w ponad 70% wszystkich gniazd. 2. Gatunki akcesoryczne, czyli dodatkowe od 15,070,0%. 3. Gatunki przypadkowe akcidenty wyste.puja.ce ponizej 15,0%. WYKAZ SYSTEMATYCZNY ZNALEZIONYCH GATUNKCW LEACH 1815 GAMASINA Rodzina: Laelaptidae B e r l e s e 1892 sensu E v a n s 1957 Podrodzina: Hypoaspidinae V i t z t h u m 1941

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 29 1. Hypoaspis praesternalis W i 11 m a n n 1949 2. Androlaelaps sardous B e r 1 e s e 1911 Podrodzina: Laelaptinae T r a g a r d h 1908 3. Laelaps agilis C. L. K o c h 1836 4. Laelaps hilaris C. L. K o c h 1836 5. Haemolaelaps glasgowi E v in g 1925 Podrodzina: Haemogamasinae O u d e m a n s 1926 6. Eulaelaps stabularis (C. L. K o c h 1836) 7. Haemogamasus nidi M i c h a e l 1892 8. Haemogamasus hirsutus B e r 1 e s e 1889 9. Haemogamasus horridus M i c h a e l 1892 Rodzina. Dermanyssidae Kolenati 1859 sensu Evans itill 1966 Podrodzina: Myonyssinae Bregetova 1956 10. Myonyssus rossicus B r e g e t o v a 1956 Podrodzina: Hirstionyssinae E v a n s i T i l l 1966 11. Hirstionyssus soricis T u r k 1945 12. Hirstionyssus musculi (Johnston 1849) 13. Hirslionyssus isabellinus Oudemans 1913 Rodzina: Ascaidae {Oudemans 1905) B e r n h a r d 1963 14. Asca bicornis (Can. et F a n z a g o 1877) Rodzina: Eugamasidae Hirschman 1962 Podrodzina: Gamasellinae Hirschman 1962 15. Cyrtolaelaps mucronatus G. et C a n. 1881 16. Cyrtolaelaps minor W i l l m a n n 1952 Podrodzina: Veigaiainae O u d e m a n s 1939 sensu B r e g e t o v a 1963 17. Euryparasitus emarginalus C. L. K o c h 1839 Podrodzina: Parasitinae Oudemans 1901 sensu Evans 1957 18. Eugamasus loricatus W a n k e 1 1861 19. Eugamasus kraepelini Oudemans 1912 Rodzina: Macrochelidae Vitzthuml930 Podrodzina: Macrochelinae V i t z t h u m 1930 20. Macrocheles matrius (Hull 1925) 21. Macrocheles decoloratus (C. L. K o c h 1839) Rodzina: Rhodacaridae O u d e m a n s 1902 22. Rhodacarellus silesiacus Willmann 1936 Rodzina: Ameroseiidae E v a n s 1963 23. Garmania (Garmania) hypudei Oudemans 1902 Ameroseius sp. Rodzina: Eviphididae B e r 1 e s e 1913 24. Attiphis siculus O u d e m a n s 1905

30 Cz. Blaszak PRZEGLAD GATUNK6W B 1. Eulaelaps stabularis (C. L. K o c h 1836) Gatunek ten wyst^powal we wszystkich badanych gniazdach (C100%). Stanowi on przeszlo polow? wszystkich zebranych okazow Gamasina (D51,T /o). Jest wie,c dominantem i gatunkiem charakterystycznym dla gniazd myszy zaroslowej Apodemus sylvaticus L. Ogolem zebratem 8040 okazow w tym 803 samce. W Europie jest to gatunek bardzo pospolity. Bardzo licznie wyste.puje w gniazdach gryzoni i owadozernych, jak i na samych zwierze,tach, szczegolnie z rodziny Muridae (Bregetova 1956). Poza tym znany jest. z gniazd ptasich. Gatunek szeroko ro2mieszczony, niemal kosmopolityczny. Z Polski. podaja, go: Wyrwicka (1947) z Rattus norvegicus z Ogrodu Zoologicznego w Poznaniu! i z Microtus arvalis spod Kornika pow. Srem. Kielczewski (1958) z Clethrionomys glareolus z Bukowej Gory w Poznaniu(?), z Microtus arvalis w miejscowosci Urzqd nad Odrq pow. Slubice i z Micro tus oeconomus znalezionego w Elblqgu, Jezewie woj. gdanskie i Nowym Dworzewoj. gdanskie. Kozlowsfci, Zukowski (1958) z tererm Bialowieskiego Parku Narodowego. Micherdziiiski W, (1959) z Talpa europaea z okolic Krakowa. W e g n e r (1960) z Clethrionomys glareolus, Rattus norvegicus, Mus musculus,, Apodemus agrarius i z Apodemus flavicottis z okolic Kartuz woj. gdanskie. Pa tan K. (1969) z gniazd Riparia riparia w woj. poznanskim. Kozlowski S. (1955) z Microtus arvalis w woj. szczecinskim. 2. Laefaps agilis C. L. Koch 1836 Stwierdzilem 14 okazow tego gatunku, wyl^cznie samice co stanowi 0,09% zebranych okazow, nalezy on wie.c do recedentow. Wystepowal w 8 gniazdach (C40fl/o), czyli jest gatunkiem akcesorycznym. Wyst^puje glownie na gryzoniach, zwlaszcza na rodzaju Apodemits Kratochvil, Rosicky (1953); Bregetova (1956); Pirjanik. (1962); Evans i Till (1966) i inni. Mahunka i Molnos (1962) podaja. z kilku gatunkow ptak6w. Pospolity gatunek palearktyczny (Bregetova 1953, 1956; Evans, i Till 1966). Z Polski wymieniaja, go: Willmann (1944) jako Laelaps festinus C. L. Koch z Kotliny Klodzkiejz Apodemus sylvaticus i Apodemus flavicollis. Wyrwicka (1947) jako Laelaps festinus C. L. Koch z.apodemus sylvaficus, i Microtus arvalis z okolic Drezdenka pow. Strzelce Krajenskie. Kielczewski (1958) z Apodemus flavicollis z miejscowosci Piaski pow. Ostrow Wlkp. i z Microtus oeconomus z Braniewa kolo Olsztyna. Kozlowski, Zukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego.,

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 31 Wegner (I960) z Apodemus flavicollis, Apodemus agrarius, i Clethrionomys glareolus z okolic Kartuz woj. gdanskie. Kozlowski SI. (1955) z Microtus arvalis, Apodemus agrarius, Neomys /odiens i rodz. Sorex w woj. szczeciriskim. 3. Laelaps hilaris C. L. K o c h 1836 Stwierdzilem tylko jedna, samice, tego gatunku (gniazdo nr 6). D0,006%, a pod wzgledem stalosci wyste.powania nalezy do gatunkow przypadkowych (C5%). Nalezy do pospoliiych gatunkow europejskich o szerokim rozmieszczeniu. Licznie spotykany na rodzaju Microtus (Bregetova, 1956, 1957; Fir janik, 1962). Z Polski podaja. go: Willmann (1944) z Ziemi Klodzkiej n& Apodemus sylvaticus i Clethrionomys glareolus. W y r w i c k a (1947) z Microtus arvalis i Apodemus sylvaticus z terenu Wielkopolski, przy czym gatunek ten na Microtus arvalis stanowil okolo 66 /o wszystkich roztoczy. Kozlowski, Zukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. Wegner (1960) z Microtus arvalis i Mus muscuzus z okolic Kartuz woj. gdanskie. Kozlowski SI. (1955) z Microtus arvalis w woj, szczeciriskim. 4. Androlaelaps sardous Berlese 1911 Znalazlem 104 okazy w tym 15 samcow. Gatunek ten stwierdzilem w 5 ghiazdach; nalezy wiec do gatunkow akcesorycznych (C25 /o). Pod wzgledem stalosci wyst^powania nalezy on do recedentow (D0,67 /o). Jest to gatunek pospolity o szerokim rozmieszczeniu w Eurazji B r e getova (1956), Evans i Till (1966). Gatunek ten licznie wystepuje w gniazdach Apodemus sylvaticus i Microtus arvalis, rzadziej na samych zwierzetach B r e g e t o v a (1955). Z Polski podaja. go: Willmann (1944) z Talpa europaea z Kotliny Klodzkiej. Kozlowski, 2ukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. Wisniewski (1965) z mrowisk Formica polyctena z terenu nadlesnictwa Zielonka kolo Poznania. 5. Haemolaelaps glasgowi (Eving 1925) Znalazlem 929 osobnikow tego gatunku w tym tylko 2 samce. Gatunek ten zaliczylem do subdominantow (D5,97*/o), wyst^powal on w 19 gniazdach, czyli byl typowym konstantem (C95*/o). Jest gatunkiem charakterystycznym dla Apodemus sylvaticus. Ma on duza, liczb^ zywicieli glownie wsrod gryzoni, znany rowniez z nietoperza Rhinolophus ferrumequinum Bregetova (1956).

32 Cz. Blaszak Pospolity gatunek palearktyczny o szerokim rozmieszczeniu B r e g e tova(1956). Z Polski podaja, go: Kozlowski, Zukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego Wegner, Przyfaorowski (1953) z Rattus rattv.s i Rattus norvegicus z por tu gdynskiego. Wegner (1960) z Mus musculus, Microtus arvalis i Apodemus flavicollis z okolic Kartuz woj. gdanskie. 6. Myonyssus rossicus Bregetova 1956 Z gatunku tego znalazlem 4 samice w trzech gniazdach, jest wie.c recedentem (D0,025%) i gatunkiem akcesorycznym (C15%). Zostal on opisany przez Bregetova, z Apodemus sylvaticus. Rowniez Rejtblat (1963) i Kojumdzieva (1967) znalezli go na Apodemus sylvaticus a Rejtblat (1964) takze na Mus musculus. Mahunka i Molnos (1962) podaja. go z terenu We.gier na Apodemus flavicollis. Rozmieszczenie tego gatunku jest niezbyt dokjadnie znane, Podawany jest z ZSRR (Bregetova, 1956 i Rejtblat, 1963) oraz w Bulgarii (Kojumdzijeva, 1967). Na terenie Polski Myonyssus rossicus Bregetova 1956 zostal znaleziony w Bialowieskim Parku Narodowym Kozlowski, 2ukowski 1958). 7. Hypoaspis praesternalis Willmann 1949 Gatunek ten w liczbie 3 okazow znalazlem tylko w jednym gniezdzie nr (20). C5»/o, D0,019 /o. Gatunek ten zostal opisany przez Willmanna w 1949 roku z okolic Ciechocinka. Jest to gatunek o niezbyt dobrze zbadanym rozmieszczeniu. Z Europy podaja, go Evans i Till (1966), Karg (1962) Ogandzanjan (1963). Z Polski poza W i 11 m a n n e m (1. c.) znalaz! go Dziuba (1962) w okolicach Torunia, w uprawach zboz i ziemniakow. Wyste,puje rowniez bardzo licznie na wyspie Wolin i na solniskach Kujawskich (Dziuba, 1968). 8. Haemogamasus nidi Michael 1892 Gatunek ten wyste.powal w 18 gniazdach jest wie.c typowym konstantem (C 90%). Pod wzgledem ilosci wyste.powania znalazj si^ na drugim miejscu za Eulaelaps stabularis (C. L. Koch 1836) w liczbie 5528 okazow, w tym 918 samcow. (D 3o,52 /o). Jest wie.c takze dominantem. Jest to bardzo pospolity gatunek palearktyczny spotykany bardzo licznie w gniazdach gryzoni i na samych zwierz^tach. Bragetova (1956), Evans i Till (1966), Pirjanik (1962) i Karg (1965). Z Polski podaja, go: Willmann (1944) z Kotliny Klodzkiej z Apodemus sylvaticus. Kielczewski (1958) z Microtus arvalis z miejscowosci Urzqd pow. Slubice i z Microtus oeconomus z okolic Nowego Dworu woj. gdanskie.

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 33 A Pig. 1. Hypoaspis praesternalis Willmann A, Sarnica strona brzuszna B, Samica strona grzbietowa A. Female ventral view B, Female dorsal view Kozlowski, Zukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. Koziowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. Micherdzinski (1959) z Talpa europaea z okolic Krakowa. W e g n e r (1960) z Clethrionomys glareolus, Mus musculus, Microlus arvalis i Rattus norvegicus z okolic Kartuz woj. gdanskie. Kozlowski SI. (1955) z Mterotus arvalis i rodzaju Sorex w woj. szczeciaskim. 9. Haemogamasm hirsutus Berlese 1889 Gatunek ten wyste.powal w 7 gniazdach, jest to gatunek akcesoryczny (C35%). Znalazlem 12 okaz6w w tym 2 samce (D 0,078%>). Gatunek o szerokim rozmieszczeniu znany z gryzoni z rodzaju Clethrionomys, Microtus, Apodemus (Bregetova 1956) oraz z owadozernych (Bregetova 1956, Evans i Till 1966). Z Polski podaja, go: Kielczewski (1958) z Clethrionomys glareolus i Microtus arvalis z miejscowosci Urzqd nad Odrq pow. Slubice i z okolic Bukowej Gory (?) w Poznaniu.

34 Cz. Blaszak Kozlowski, Zukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. Kozlowski, (1958) z terehu Bialowieskiego Parku Narodowego. Micherdzinski (1953) z Talpa europaea z okolic Krakowa. W e g n e r (1960) z Mus musculus, Apodemus flavicollis, Talpa europaea i Ratins norvegicus z okolic Kartuz woj. gdanskie. Kozlowski SI. (1955) z Microtus arvalis, Apodemus agrarius, Neomys fodiens i Mus spicilagus polonicus w woj. szczeciiiskira. 10. Haemogamasus horridus Michael 1892 Znalazlem 2 okazy (samca i samice,). Nalezy wie.c do recedentow (D0,012%). Okazy te znalezione zostaly w dwoch gniazdach (Nr 4 i 11) (C 10%). Gatunek znany z Europy, zyje na licznych gryzoniach i w ich gniazdach miedzy innymi na Microtus arvalis, Clethrionomys glareolus 1 rodzaju Apodemus Bregetova (1956); wedlug Vysockiej (1967) a takze Evansa i Tilla (1966) rowniez na Talpa europaea. 2 Polski podaja, go: Willmann (1944) z Sorex araneus z Kotliny Klodzkiej. Kozlowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. Kozlowski, Zukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. W e g n e r (1960) z Clethrionomys glareolus i Apodemus flavicollis z okolic Kartuz woj. gdanskie. 11. Hirstionyssus soricis Turk 1945 Gatunek ten stwierdzilem w 14 gniazdach (C 70%) w liczbie 307 okazow w tym 3 samce (D 1,962%), jest wie.c subdominantem i gatunkiem stalym. Gatunek ten podawany jest jako charakterystyczny dla przedstawicieli rodziny Soricidae, przede wszystkim Sorex minutus i Sorex araneus Bregetova (1955), Evans i Till (19616). Ma on szerokie rozmieszczenie geograficzne; Europa, Kazachstan, Daleki Wschod Bregetova (1956), Evans i Till (1966). W Polsce znaleziono go w gniazdach Riparia riparia w Wielkopolsce (Patan 1968). 12. Hirstionyssus masculi (Johnston 1849) Ogolem stwierdzijem 19 okazow w tym 7 samcow (D0,122%, C 15%). Gatunek spotykany cze.sto na roznych gryzoniach (Bregetova 1956; Rejtblat 1963; Evans i Till 1966). Ma on bardzo szerokie rozmieszczenie, znany jest z Europy, Dalekiego Wschodu i Poludniowej Afryki (Bregetova 1956; Evans i Till 19166). Z Polski podaja. go: MicherdziAski (1959) z Talpa europaea w okolicach Krakowa, uwazaja.c rodzaj Hirstionyssus za dominujqcy wsrod pasozytow kreta. W e g n e r (1960) z Mus musculus z okolic Kartuz woj. gdanskie.

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 35 13. Hirstionyssus isabeliws Oudemans 1913 Znalaziem tylko 3 samice (D 0,019%), znalezione okazy wyste.powaly w jednym gniezdzie nr 11 (C 5"/o). Gatunek ten jest spotykany bardzo licznie na gryzoniach z rodzaju Microtus i prawie we wszystkich gniazdach gryzoni (Bregetova 1956; Pirjanik 1962; Vysockaja 1967; Allred, Beck 1966). Poza tym znany z Sorex araneus i Mustella nivalis (EvansiTill 1966) i z Myotis nattereri (Machunka i Molnos 1962). Jest to pospolity gatunek holarktyczny (Bregetova 1956; Evans i Till 1966). 2 Polski podaj3 go: 'f Wegner, Przyborowski (1958) z Rattus rattus i Rattus norvegicus z terenu portu gdyriskiego. Wegner (1960) z Apodemus agrarius i Apodsmus flavicollis z okolic Kartuz woj. gdanskie. 14. Cyrtolaelaps mucronatus (G. et R. Can. 1881) Gatunek ten stwierdzilem w 5 gniazdach (C 25) w liczbie 8 samic i 17 deutonimf (D 0,161). Jest on cz^sto spotykany w gniazdach i na gryzoniach a takze pod opadjymi liscmi Bregetova (1956), Pirjanik (1962). Z Polski podaja. go: W i 11 m a n n (1944) z Apodemus sylvaticus w Kotlinie Klodzkiej. Wegner (1960) z Rattus norvegicus z okolic Kartuz woj. gdafiskie. Pa tan (1969) z gniazd Riparia riparia w Wielkopolsce. 15. Cyrtolaelaps minor Willmann 1952 Ogolem znalazlem 13 deutonimf (D0,083%) w 5 gniazdach (C25 /o). Gatunek rzadziej spotykany niz Cyrtolaelaps mucronatus (G. et R. C a n. 1881). WystQpuje na szeregu gryzoni i w ich gniazdach (Pirjanik 1962). Jest to gatunek'o niezbyt dobrze zbadanym rozmieszczeniu. Z Polski podaja. go: Willmann (1952) ze Sla.ska. Wegner (1960) z Clethrionomys glareolus z okolic Kartuz woj. gdariskie. 16. Asca bicornis (Can. et Fanz. 1877) Znalazlem tylko 1 samicq (gniazdo nr 18). Jest to recedent (D0,006%) i gatunek przypadkowy (C 5%). Jest to gatunek wolno zyjacy w sciolce, we mchu i pod korq drzew, znaleziony by! takze w gniezdzie Arvicola terestris ( Bregetova, 1956), Bernhard (1963) stwierdzil ten gatunek na wrzosowiskach i w komposcie cz^sto razem z Asca aphioides. Pospolity gatunek holarktyczny (Bernhard, 1963; Hurlbut, 1964; Bregetova, 1956).

36 Cz. Blaszak Fig. 2. Cj/r(oZaeZops minor Willmann A. Deutonimfa strona brzuszna B. Deutonimfa ~ strong grzbietowa A. Deutonymph ventral view B. Deutanymph dorsal view W Polsce znalazl go: Willmann (1939) w okolicach Wroclawia opisujqc jako Asca nova Wi 11 m. oraz w Ciechocinku w r. 1949. D z i u b a (1968) w powierzchniowych warstwach gleby na solniskach w Ciechocinku i Ma.twach w woj. bydgoskim. 17. Euryparasitus emarginatus (C. L. Koch 1839) Stwierdziiem tylko dwie samice (D 0,012%) w dwoch gniazdach (C10%). Gatunek cz^sto spotykany na gryzoniach i w ich gniazdach. Na zwierz^tach wyst^puj^ tylko deutonimfy a pozostale stadia w gniazdach (B r e getova 1956; Vysockaja 1967; Kratochvil, Rosicky 1953; Mahunka, Molnos 1962). Jest to gatunek palarktyczny o szerokim rozmieszczeniu. Pirjanik (1962); Bregetova (1956). Z Polski podaja. go: r Kielczewski (1958) z Microtus arvalis w miejscowosci Urzqd nad Odrq. Kozlowski,2ukowski (1958) z terenu Bialowieskiego Parku Narodowego. Micherdzinski (1959) z Talpa europaea z okolic Krakowa.

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 37 W e g n e r (I960) z Apodemus agrarius i Clethrionomys glareolus z ofcolic Kartuz woj. gdariskie. D z i u b a (1962) z gleb p61 uprawnych w Koniczynce (pow. Tonui). Pat an (1969) z gniazd Riparia riparia. w Wielkopolsce. 18. Macrocteles matrius (Hull 1925) Gatunek ten wyste.powal w 6 gniazdach (C30%) w ogolnej liczbie 159 samic (Dl,021 /o). Przedstawiciele tego gatunku spotykani sa. w gniazdach gryzoni i na A Fig. 3. MacrocheZes matrius (Hull) A. Samica strona brzuszna B. Ssmioa strona grzbietowa A. Female ventral view B. Female dorsal view samych gryzoniach (rodzaj Citellus, Rattus, Apodemus, Cricetus, Mici'otus)t spotykany byl takze w gniazdach Riparia riparia, w sciolce lesnej i na polu. (Bregetova, Koroleva 1960, Pirjanik 1962; Karg 1965). Gatunek o szerokim rozmieszczeniu w Eurazji Bregetova i Koroleva (1960). Z terenu Polski dot^d nie wymieniany. 19. Macrocheles decoloratus (C. L. Koch 1839) Stwierdzilem 329 samic (D2,114?/o) w 9 gniazdach (C45%). Pospolity gatunek wystepujqcy w sciolce, nawozie, gniazdach gryzoni. Znany B

38 Cz. BJaszak z calej holarktyki (Bregetova, Koroleva 1960); P i r j a n i k 1962). Z Polski podaja, go: Micherdziriski (1959) z Tdlpa europaea z okolic Krakowa (jako Nothrolaspis decoloratus C. L. Koch 1839). P a t a n (1969) z gniazd Riparia riparia w Wielkopolsce. 20. Alliphis siculusl (Oudemans 1905) Znalazlem 4 samice i jednego samca w trzech gniazdach (D 0,032%) (C15 /o). Wedlug Karga (1962) gatunki rodzaju Alliphis zyja, w gnija.cych szczatkach organicznych, spotyka sie. je takze na chrzqszczach z rodziny Scarabeidae. Alliphis siculus (Oudemans, 1905) ma zywic sie. nicieniami (Karg, 1965). Gatunek znany z calej Europy (Karg, 1965). Z Polski dotad nie podawany, lecz ze wzgl^du na brak materialu porownawczego oznaczenia tego gatunku nie jestem pewien. 21. Garmania (Garmania) hypudei Oudemans 1902 Stwierdzilem 9 okazow (D0,057 /o) w trzech gniazdach (C15%). Gatunek ten zyje w opadlych lisciach, pod kora drzew owocowych i pod opadlymi liscmi (Westerboer 1963). Jest to gatunek holarktyczny. W Polsce znaleziony w gniazdach Riparia riparia w Wielkopolsce gdzie wyst^powal w duzych ilosciach Pa tan (1969). 22. Rhodacarellus silesiacus Willmann 1936 Znalazlem tylko 1 samic? tego gatunku (D 0,006%>) w gniezdzie (nr 11), jest wi^c gatunkiem przypadkowym (C5*/o). Gatunek ten zostal opisany przez Willmanna z okolic Wroclawia. Karg (19i61) uwaza ze gatunek ten wyst^puje przede wszystkim na lakach i na polach uprawnych na gl^bokosci 515 cm. Gatunek o niedostatecznie znanym rozmieszczeniu: Wielka Brytania (Karg, 1961 za Shealsem, 1958, PolskaSla.sk, Willmann, 1936). Z Polski poza Willmannem (1936) gatunek ten wymienia D z i u b a (1968)?. Kolobrzegu oraz z solnisk w Owczarach (pow. Busko Zdrbj) i Mqtwach (pow. Jnowroclaw). 23. Eugamasus loricatus Wankel 1861 Znalazlem 55 okazow (D 0,35 Wo) w 5 gniazdach (C25 /o). Wyste. puje on w gniazdach gryzoni w glebie, sciolce a takze spotykany byj w jaskiniach (Bregetova 1956, Karg 1965). Z Polski podaja. go: Pax i Maschke (1935) z jaskini Rogozka i ze sztolni w Kletnie w Kotlinie Klodzkiej. Kielczewski (1957) z terenu wojewddztwa szczeciiiskiego.

Tabela 1 Table 1 Roztocze z grupy Gamasina stwierdzone w gniazdach Apodemus sylvaticus L. Mites from group Gamasina sated in nests of Apodemus silvaticus L. Gatunek Species 1. Laelaps agilis C. L. Koch 2. Laelaps hilaris C. L. Koch 3. Laelaps pavlovskii Zachv. 4. Laelaps algericus Hirst 5. Laelaps clethrionomydis Lange 6. Hyperlaelaps aftoalis Zachv. 7. Haemolaelaps glasgowi Eving 8. Haemolaelaps fahrenholzi sensu Kratochvil 9. Androlaelaps sardous Berlese 10. Hypoaspis praesternalis Willmann 11. Hypoaspis heselhausi Oudemans 12. Hypoaspis murinus Strand, et Menzies 13. Eulaelaps stabularis (C. L. Koch) 14. Haemogamasus nidi Michael 15. Haemogamasus hirsutus Berlese 16. Haemogamasus horridus Michael 17. Haemogamasus hirsutosimilis Willmann 18. Haemogamasus mandschuricus Vitzthum 19. Haemogamasus ambulans (Thorell) 20. Haemolaelaps casalis Berlese 21. Alliphis siculus (Oudemans) 22. Macrockelts glaber Mull. 23. Macrocheles matrius (Hull) 24. Macrocheles decoloratus (C. L. Koch) 25. Cyrtolatlaps mucronatus (G. et R. Canestrini) 26. Cyrtolaelaps minor Willmann 27. Euryparasitus emarginatus (C L. Koch) 28. Eugamasus loricatus Wankel 29. Eugamasus kraepelini Oudemans 30. Poecttochirus necrophori Vitzthum 31. Poecilochirus subterraneus (Muller) 32. Pergamasus crassipes L. 33. Allodermanyssus sanquineus (Hirst) 34. Myonyssus gigas (Oudemans) 35. Myonyssus decuman! Tiraboschi 36. Myonyssus rossicus Bregetova 37. Hirstionyssus musculi (Johnston) 38. Hirstionyssus isabelinus Oudemans 39. Hirstionyssus pauli Willmann 40. Hirstionyssus soricis Turk 41. Ornithonyssus bacoti (Hirst) 42. Ichoronyssus arcuatus sensu Kratochvil 43. Garmania pygmeus (Oudemans) 44. Garmania (garmania) hypudei (Oudemans) 45. Asca bicornis (Can. et Fanzago) 46. Rhodacarellus silesiacus Willmann Kratochvil Rosicky 1953 _ \D v> o\ O S 00 u!i «(S \o O, X 'E? ffi _, f f*l \ Os % 3 '? os _ _ 3Ol ^2 3 os ^ f _ Kojundzijewa 1967 Razem Total 10 18 1812 7 13 22 24 b Arzamasov 1968 _ o\ o\h 1 % a ' _

40 Cz. Blaszafe 24. Eugamasus kraepelini Oudemans 1912 Znalazlem 4 okazy (D 0,025%) w trzech gniazdach (C 15%). B r e g e t o v a (1956) podaje ten gatunek z jgnijqcych lisci a K a r g (1965) z kompostu i lasu lisciastego.. Z Polski podajq go: Pax, Maschke (1935) z jaskini Rogozka w Kotlinie Klodzkiej. Willmann (1939) z rezerwatu Topieliska w Kotlinie Klodzkiej. Willmann (1955) ze Snieznika Klodzkiego. WNIOSKI OGOLNE 1. W 20 gniazdach myszy zaroslowej Apodemus sylvaticus L. stwierdzilem ogolem 15570 okaz6w z grupy Gamasina nalezqcych do 24 gatunk6w. 2. W^rod tych 24 gatunkow wi^kszosc halezy do pospolitych i szeroko rozmieszczonych. Rzadszymi gatunkami sq: Cyrtolaelaps minor Willmann, Alliphis siculus Oudemans i Rhodacarellus silesiacus Willmann. 3. Z gniazd Apodemus sylvaticiis nie byly podawane dotqd nast^puj^ce gatunki: a) Hypoaspis praesternalis Willmann, b) Alliphis siculus Oudemans, c) Eugamasus kraepelini Oudemans, ^ d) Eugamasus loricatus W a n k e 1, e) Hirstionyssus soricis Turk, f) Asca bicornis (C a n et F a n z a g o), g) Rhodacarellus silesiacus Willmann. 4. Nowymi gatunkami dla fauny Polski sa.: a) Macrocheles matrius Hull, b) AllipMs siculus Oudemans. 5. Gatunkami o najwie,kszej stalosci (C) czyli konstantami w gniazdach Apodemus sylvaticus sa.: a) Eulaetops stabularis (C. L. Koch) C 100%, b) Haemolaelaps glasgowi Ewing C95%, c) Haemogamasus nidi Michael C90 /(», d) Hirstionyssus soricis Turk C 70 /». 13 gatunkow nalezy do gatunkow akcesorycznych o stalosci wyst^powania od 15,0 70,0%, a 7 gatunkow jest przypadkowych o stalosci wyste.powania ponizej 15,0%. 6. Dominantami sq dwa gatunki: a) Eulaelaps stabularis (C. L. Koch) D 51,65%, b) Haemogamasus nidi Michael D 35,52%.

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 41 Subdominantami sa.: a) Haemolaelaps glasgowi Ewing D 5,97%, b) Macrocheles decoloratus (C. L. Koch) D 2,1 l /o, c) Hirstionyssus soricis Turk D1,96%, d) Macrocheles matrius (Hull) D 1,02%. Pozostalych 18 gatunkow to recedenty o dominacji ponizej 0,9 /o. 7. Najwiejtsza, dominacje. i stalosc wykazuja, dwa gatunki: a) Eulaelaps stabularis (C. L. Koch), b) Haemogamasus nidi Michael. Sa. wie,c one najbardziej charakterystycznymi mieszkancami gniazd Apodemus sylvaticus. Sposrod subdominantow dwa gatunki a mianowicie: a) Haemolaelaps glasgowi Ewing, b) Hirstionyssus soricis Turk, pod wzgltjdem stajosci wyste.powania naleza. do konstantow, mozna je wi c zaliczyc do charakterystycznych gatunk6w gniazd Apodemus. sylvaticus na badanym terenie. 8. Roztocze z grupy Gamasina zyj^ce w gniazdach Apodemus sylvaticus byjy przedmiotem licznych opracowan (Kratochwil, B. Rosicky 1953; Bregetova N. 1956; Pirjanik G. I. 1962; Rejtblat A. G. 1963; Rejtblat A. G. 1964; Ko j umdzi j e va M. 1967; Arzamasovl. T. 1968). Gatunki znalezione przez poszczegolnych autorow wymieniane sa. w tabeli 2. Badania moje potwierdzaja, cz^sciowo wyniki uzyskane przez wymienionych autorow przy czym stwierdzilem najwi^ksza. liczbe. gatunkow. Wszyscy wymienieni autorzy podaja. jako najbardziej charakterystyczne dla gniazd myszy zaro^lowej Apodemus sylvaticus: a) Laelaps agilis C. L. K o c h, b) Eulaelaps stabularis (C. L. K o c h), c) Haemogamasus nidi Michael. Poza tymi gatunkarai wszyscy wymienieni autorzy za wyja.tkiem K r a t o c h w i l a i Rosickiego (1953) wymieniaja, jeszcze dwa gatunki: jako charakterystyczne dla tego biotopu: a) Haemolaelaps glasgowi Ewing, b) Hirstionyssus musculi (Johnston). Na badanym przeze mnie terenie Laelaps agilis C. L. Koch nalezaj do gatunkdw akcesorycznych (C 40 /o). Tak wi^c biora.c pod uwagq wyniki badaii wymienionych autorow i moje mozna stwierdzic, ze naste.puja.ce gatunki sq charakterystyczne dla gniazd Apodemus sylvaticus: a) Laelaps agilis C. L. K o c h, b) Eulaelaps stabularis (C. L. K o c h), c) Haemogamasus nidi Michael, d) Haemolaelaps glasgowi E w i n g,

42 Cz. Blaszak e) Hirstionyssus musculi (Johnston), z tym, ze na roznych terenach, niektore z nich wyst^powaly w roznym stopniu dominacji i staloscl LITERATURA A 11 r e d D. M., Beck S. (1966): Mites of Utah Mammals, Brigham Young. Univ. Science Bull., Biol. Ser. VIII (1), 123 pp., 614 ff. A r z a m a s o v I. T. (1368): Gamasovye klesci fauny Belorussii,,,Izd. Nauka i Technika, A. N. Beloruskoj SSR, 98 pp., 4 tt. Minsk, Bernhard F. (1963): Die Familie Ascaidae (Oudemans 1905) Bernhard nov. comb., in Stammer H, J. 1963, Beitrage zur Systematik und Okologie mitteleuropischer Acarina, Bd. II, Mesostigmata I, p, 33 178, 89 ff,, Leipzig. Bregetova N. G. (1953): K faune gamazovych klescej Dalnego Vostoka, Parazitol. sb. Zool. Inst. AN SSSR, XV, p. 302 338, 3 ff. Bregetova N. G. (1955); Gamazovye klesci (Tablicy dlja opredelenija semejstv rodov i vidoy)., B kn.: KlesCi gryzunov fauny SSSK., Opred. po faune SSSR, Izd. A. N. SSSR. 59, p. 217366, 1 377796. Moskva Leningrad. Bregetova N. G. (1956): Gamazovye klesti (Gamasoidea), Kratkij opredelitei, Izd. AN SSSR. 61, 248 pp., 562 ff. Moskva Leningrad. Bregetova W. G., Kolpakova S. A. (1952): Gamazovye klesci (Parasitiformes, Gamasoidea) parazity vodnoj polevki (Arvicola terestris L.) i obitateli ee gnezd v delte Volgi, Parazitol, sb. Zool. Inst. AN SSSR. XIV, p. 56 71, 4 «, 5 tt. Bregetcva N. G., Kolpakova S. A. (1956): Gamazovye klesfii (Parasitiformes, Gamasoidea) parazity melkich mysevidnych gryzunov i obitateli ich gnezd v delte Volgi, Parasitol. sb. Zool. Inst AN SSSR. XVI, p. 184197, 8 ff. Eregetova N. G., Koroleva E. V. 1960, klesci semejstva Macrochelidae Vitzthum 1930 fauny SSSR, Parasitol. sb. Zool. Inst. AN SSSR. p. 32154 112 ff. O z i u b a S. (1962): Studia nad ekologia, srodowiskowa roztoczy (Acarina) gleby pol uprawnych, Stud. Soc. Sclent. VI (15) 34 pp., 30 tt. Torufi. D z i u b a S. (1968): Badania faunistycznoekologiczne nad roztoczami {Acarina, Meso&tigmata) gleby Iqk zasolonych. UMK, 113 pp., 32 tt. Toruri. Evans G. O., Till W. M. (1966J: Studies on the British Dermanyssidae (Acari, Mesostigmata) Part II Classification., Bull. Brit. Mus. (Nat. Hist.) Zoology. XIV, (5), p. 107 370, 101 ff. London. H u r 1 b u 11 H. W. (1964): The genus Asca von Heyden (Mesostigmata) in North America, Hawaii and Europe. Acarologia, V (4), p. 480 519. Karg W. (1961): Zur Systematik der Rhodacaridae Oudemans 1902 Zool. Anz. 166, p. 127 135. Karg W. (1963): Systematische Untersuchung der Eviphididae Berlese 1913 (Acarina, Parasitiformes) mit eine neue Art aus Ackerboden, Zool. Anz. 170 (7 8), p. 269 281, 13 ff. Karg W. (1965): Larvalsistematische und phylogenetische Untersuchung sowie revision des systems der Gamasina Leach 1815 (Acarina, Parasitiformes), Mitt. Zool. Mus. 41 (2), p. 193340, 84 ff. Berlin. Kielczewski B. (1957): Z badari nad fauna, roztoczy nadlesnictwa Warcino., Rocznik WSR. 1, p. 23 28. Poznari. Kielczewski B. (1958): Z badan nad roztoczami pasozytniczymt drobnych gryzoni lesnych, Wiad. Parazyt. 4 (3), p. 207 210. Warszawa. Kielczewski B., Wisniewski J. (1962): Z badan nad akarofauna. gniazd

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 43 Formica rufa L. i Formica polyctena Forst. na tie pozostalych stawonogow towarzyszacych, PTPN, Frace Kom. Nauk. Roln. i Kom. Nauk Lesnych. XIII (1)T 14 pp. PoznaA. Kojumdzijeva M. (1967): Proucvane na krlezite ot nadsem. Camasoidea (Parasiti/ormes) po drefani bozajnici na Vitosa, Blgarska Akad. na naukite Izv. Zool. Inst s Muz. XXIII, p. 109 137, 17 ff., 5 tt. Kozlowski S. (1955): O roll niektorych roztoczy z nadrodz. Gamasides w przenoszeniu chorob zakaznych. Przeg. epidem. 9 (2), p. 127 133. Kozlowski S. (1955): Pasozytnicze Gamasides ssakow i ptak6w znalezione na terenie wojewodztwa szczecinskiego, Prz. epidem., 9 (2), p. 121 126. KozJowski S. (1958): Haemogamasidae Bialowieskiego Parku Narodowego, Wiad. Parazyt, 4 (5/6), p. 727 729. Warszawa. KozJowski S., Zukowski W. (1958): Badania nad pasozytniczymi Gamasides (Parasitiformes, Mesostigmata) Bialowieskiego Parku Narodowego 1955/56., Wiad. Parazyt, 4 (5/6), p. 731 733. Warszawa. Kozlowski S., Zukowski W. (1958): Badania nad pasozytniczymi Gamasides Bialcwieskiego Parku Narodowego, Przegl. epidem., 4, p. 363369. Warszawa. Kratochvil J., Rosicky B. (1953): K bionomi a taxonomi mysi rodu Apodemws zijicich v Ceskoslovensku., Zool. Entom. listy, II (1), p. 47 68. Mahunka S., Molnos E. (1962): Beitrage zur Kenntnis der in Ungarn an Kleinsaugetieren und Vogeln lebenden Milben, Mus. Hist.Nat. Hungarici. IV, (1 2), p. 176 184. Budapest. :Micherdzinski W. (1955): Roztocze (Acarina) pasozytuja.ce na kretach okolic Krakowa, Zj. Anat. Zool. Pol. 21 25, 1959, p. 534 536. Krak6w. Micherdzinski W. (1966): Rodzina Parasitidaa (Mesostigmata), Zesz. Probl. Postepow Nauk Rol. 65, p. 157 176. PWRiL, Warszawa. Ogandzanjan A. M. (1963): K izuceniju fauny gamazovych klescej armjanskoj SSR, Izd. Akad. Nauk Armjan. SSR, XVI (5). Patan K. (1969): Roztocze grupy Gamasino (Aeari, Mesotigrmata) z gniazd jaskolki brzegowki (Riparia riparia L.) w Wielkopolsce, Bad. Fizjogr. nad Polska, Zach. XXII. Poznan. Pax F., (1937): Die Saugetiere der Glatzer Schneeberges. 2 Die rezenten Saugetiere., Beitr. Biol. Glatzer Schneberg., 1939, p. 217 237. Pax F., M a s c h k e R. (1935): Die hohlenfauna des glatzer Schneeberges. 1 Die rezente Metazoenfauna. Beitr. Biol. Glatzer Schneeberg., 1930. p. 4 72., Pax F., Willmann C. (1937): Die Wasserfalle des Schneeberggaues und ihre Fauna., Beitr. Biol. Glatzer Schneberg., 1939, p. 267 288. Pirjanik G. I. (1962): Gamazovye klesci mysevidnych gryzunov lesostepi Ukrainy, Izd. Kiev. Univ. 175 pp, 35 ff., 59 tt. Kiev. Rejtblat A. G. (1963): K faune gamazovych klesfiej Zakavkazja, Parazit. sbor. Zool. Inst. AN SSSR XXI, p. 69 83, 9 f. Rejtblat A. G. (1964): K faune gamazovych klescej (Gamosoidea, Parasifi/ormes), stavropolskogo kraja., Ektoparazity. 4, p. 244 258. Moskva. Wegner Z. (1960): Roztocze rze.dow Parasitiformes i Acari/ormes znalezione na drobnych ssakach w okolicach Kartuz (woj. gdanskie), Acta parasit. Pol. VIII (29), p. 439 450. Warszawa. Wegner Z., Przyborowski T. (1958): Pasozyty zewnetrzne szczurow portu gdynskiego, Wiad. Parazyt., 4, (5/6), p. 773 774. Warszawa. Westerboer I. (1963): Die Familie Podocinidae Berlese 1916 in Stammer, 1963, Akad. Verlag., Band II, Mesostigmata I, p. 179450, 95271 If. Leipzig Westerboer I., Bernhard F. (1963): Die Familie Phyioseiidae Berlese 1916 in Stammer, 1963, Akad. Verlag., Band II, Mesostiflmata I, p. 451 794, L 271 502. Leipzig.

44 Cz. Blaszak Willmann C. (1936): Neue Acari aus schlesischen Wiesenboden, Zool. Anz., 113 (11/12), p. 273 290. Willmann C. (1939): Drei neue terricole Acari, Zool. Anz. 125 (9/10), p. 244248, 5ff. Willmann C. (1939): Die Moorfauna des Glatzer Schneeberges. Die Milben der Schneebergmoore., Beltr. Biol. Glatzer Schneeberg., 1939, p. 427458. Willmann C. (1944): Parasitische Milben von Kleinssaugern aus dem Schneeberggebiet., Mitt. Biolog. Station Kofeberg. 1944, p, 6272, 4 ft Breslau. Willmann C. (1949): Beitrege zur Kenntnis des Salzgebietes von Ciechocinek, Veroff. Mus. Bremen 1949, Al, p. 106142, 25 ft Willmann C. (1955): Milben aus dem Naturschutzgebiet auf dem Spieglietzer (Glatzer) Schneeberg., Cesk. Parasit. Ill, p. 213275, 22 ft Wisniewski J. '(1965): Pajeczaki towarzysza.ce mrowiskom Formica polyctenet Forst. (Hym,, Formicidae) w nadlesnictwie doswiadczalnym WSR Zielonka, PTPN, Pr. Kom. Nauk Rol. i Kom. Nauk Lesnych, XVII, (3), p. 537584., 4tt. Poznan. Wyrwicka W. (1947): Z badan nad zewn^trznymi pasozytami niektdrych gryzoiuv PTPN, Pr, Kom. Mat. Przyr. B, X (5), p. 237 270 15 ft Poznaii. V y s o c k a j a S. O. (1953): Metody sbora obitatelej gnezd gryzunov, Izd. AN SSSR. 21, 46 pp, 34 ff. Moskva Leningrad. Vysockaja S. O. (1967): Biocenoticeskije otnosenija mezdu ektoparazitami gryzunov i obitateljami ich gnezd, Parasit. sbor. Zool. Inst. AN SSSR, XXIII. p. 19 60. Vysockaja C. Q., Bregetova N. G. (1957): Gamazovye klessci parazity po~ levok i mysej i obitateli ich gnezd v Priozerskom rajone Leningradskoj oblasti,. Parasit. sbor. Zool. Instit. AN SSSR, XVII, p. 5 37, 20 tt. Zukowski W. (1958): Systematyka rodzaju Laalaps C. L. Koch 1836 w swietle badan zoometrycznostatystycznych, Wiad. Parazyt, 4 (6/6), p. 735 737. Warszawa. Zukowski W., Kozlowski 82., ZawiSlak T, (1961): Badania nad akarofauna. Puszczy Kampinoskiej okolic podwarszawskich w latach 195758, Wiad. Parazyt. 7 (1), p. 29 37. Warszawa. Z Zakladu Morfologil Zwlerzqt Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. w Poenaadu Kterownilc: prof, dr Jon CZESLAW BLASZAK MITES OF THE GROUP CAMASINA LEACH (ACARI, MESOSTIGMATA) FROM: NESTS OF MICE APODEMUS SYLVATICUS L. Summary In 20 nests of mice Apodemus sylvaticus L. the author stated in all 15 570 specimens of the group Gamasina, belonging to 24 species (see page: 40). From nests, of Apodemus sylvaticus the following species have not been quoted so far: a) Hj/poospts praesternalis Willmann, b) AUiphis siculus Oudemans, c) Euoamasus kraepelini Oudemans, d) Eugamasus loricalus W a n k e 1, e) Hirstionyssus soricis Turk,

Roztocze grupy Gamasina z gniazd myszy 45 f) Asca bicornis (Can. et F a n z a g o), g) Rkodacarellus silesiacus Willmann, New species for the Polish fauna are: a) Macrocheles matrius Hull, b) Alliphis siculus Oudemans. The most constant species (C) in the nests of Apodemus sylvaticus are; a) Eulaelaps stdbularis (C. L. Koch) C100 /o, b) Haemolaelaps glasgowi E w i n g C 95%, c) Haemogamasus nidi Michael C90%, d) Hirstionyssus soricis Turk C 70%. 13 species belong to accessory ones with a constancy of appearance from 15,0 to 70,0%. 7 species are accidental ones with a constancy of appearance below 15%. Two species are dominants: a) Eulaelaps stabularis (C. L. K o c h) D 51,65%, b) Haemogamasus nidi Michael D35,52%. The subdominants are: a) Haemolaelaps glasgowi E w i n g D 5,97%, b) Macrocheles decoloratus (C. L. Koch) D 2,11%, c) Kirstionyssus soricis T u r k D 1,96%, d) Macrocheles molrius (Hull) D 1,02%. The remaining 18 species are recedents with a domination below 0,9%. The biggest domination and constancy show two species: a) Eulaelaps stabularis (C. L. K o c h), b) Haemogamasus nidi Michael. They are therefore the most characteristic inhabitants of nests of Apodemus sylvaticus. Taking into consideration the steadiness of their appearance, two species, namely: a) Haemolaelaps glasgowi E w i n g, b) Hirstionyssus scoricis Turk, belong to constants. The may be reckoned among characteristic species of nests of Apodemus sylvaticus on the territory being investigated. The mites of the group Gamasina living in nests of Apodemus sylvaticus have been the subject of numerous elaborations (Kratochvil, Rosicky 1953; B r e getova 1956; Pirjanik 1962; Rejtblat 1963; Rejtblat 1964; Kojumdzijeva 1967; Arzamasow 1968). The species found by the respective authors are listed in the table on page 39. The researches of the author confirm in a great measure the previous results, with that the author stated the highest number of species. Taking into consideration the former investigations and results of the author it can be stated that the 'following species are characteristic for nests of Apodemus sylvaticus: a) Laelaps agilis C. L. Koch, b) Eulaelaps stabularis (C. L. Koch), c) Haemogamasus nidi Michael, d) Haemolaelaps glasgowi E w i n g, e) Hirstionyssus musculi (Johnston). On different territories some of them appeared in a different degree of domination and constancy. ^ Institute of Animal Morphology of the A. Mickiewicz University in Poznan Director: Prof. fir. Jan Rafalshi