Wpływ wsparcia unijnego dla wsi i rolnictwa na rozwój województw 19 czerwca 2012, Kraków dr hab. Katarzyna Zawalińska Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Polska Akademia Nauk (IRWiR PAN)
Struktura prezentacji Regionalny rozkład funduszy z filara I i II w latach 2007-2013 Które województwa otrzymają największe wsparcie? Jak województwa róŝnią się strukturą absorpcji środków? Przeznaczenie pozyskanych funduszy Na co wydatkowane są płatności z Filara I i II? Czy są regionalne róŝnice w ich wydatkowaniu? Oddziaływanie regionalne wsparcia Które regiony/obszary najszybciej się rozwijają dzięki funduszom WPR? Skutki róŝnych wariantów WPR na lata 2014-2020
Regionalny rozkład funduszy WPR 2007-2013 WPR w Polsce z funduszy publicznych ok. 140 mld zł, z tego na filar I ok. 75,05 mld zł zaś na filar II 65,57 mld zł. Proporcja filara I do II w Polsce wyniesie 60% do 40% w 2013. 57% 43% 52% 48% PB PROW 58% 57% 43% mln PLN 56% 42% 64% 3762.7-6104.6 6104.6-8178.5 8178.5-9801.0 9801.0-18947.0 44% 58% 36% 60% 40% 47% 52% 48% 53% 42% 58% 46% 54% 42% 52% 48% 44% 56% 56% 44% 53% 47% 2007-2013 w mln PLN RAZEM Mazowieckie 18 947 Wielkopolskie 16 550 Lubelskie 13 525 Podlaskie 9 801 Łódzkie 9 727 Kujawsko - pomorskie 9 598 Warmińsko - mazurskie 8 827 Dolnośląskie 8 178 Zachodniopomorskie 7 515 Pomorskie 6 681 Podkarpackie 6 178 Małopolskie 6 105 Świętokrzyskie 5 511 Opolskie 4 481 Lubuskie 3 940 Śląskie 3 763 Razem 140 624
Rozkład regionalny funduszy z filara I i II na hektar, w latach 2007-213 Największymi beneficjentami Filara I (na ha) są: wielkopolskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie i opolskie. Największymi beneficjentami Filara II (na ha) są: świętokrzyskie, małopolskie, wielkopolskie i mazowieckie Filar I na ha Filar II na ha PLN na ha 2932-3749 3749-4163 4163-4573 4573-5057 PLN/ha 2813-3251 3251-3630 3630-3828 3828-4484
Kierunki wydatków filara I i II Kierunki wydatkowania funduszy filara I Kierunki wydatkowania funduszy filara II Wydatki bieżące 31% Nakłady na działalność rolniczą 24% Inne 0% Inwestycje 45% Budowa lub modernizacja budynków 19% Zakup maszyn rolniczych 26% Źródło: Na podstawie badania zleconego przez MRiRW
Wpływ funduszy z WPR 2004-2009 i 2007-2013 2004-2009 Filar I 2004-2009 Filar II 2007-2013 Filar I 2007-2013 Filar II (zmiany%) PKB Realny PKB 0,76 0,49 0,98 0,93 Efektywność funduszy (relacja PKB /EUR ) 0,091 0,086 0,091 0,101 Wynagrodzenie czynników ceny ziemi 9,10 2,09 11,70 3,08 renta kapitału -0,03-0,21-0,03-0,62 Zatrudnienie Zatrudnienie zagregowane 0,21 0,12 0,27 0,23 Sektor rolny 0,37-0,16 0,48-0,65 Sektor przemysłowy 2,17 1,12 2,79 2,35 Sektor usług 0,32 0,28 0,42 0,51 Źródło: Obliczenia własne z modelu RegPOL TERM
Wpływ funduszy z WPR 2007-2013 na gospodarkę Polski Wpływ filara I i II w latach 2007-2013 na zmiany realnych PRB w % 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00-1,00 Dolnośląskie Kujawsko- Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko- Wielkopolskie Zachodniopomo Filar I Filar II Źródło: Obliczenia z modelu RegPOL TERM
Wpływ funduszy z WPR na gospodarkę Polski róŝne scenariusze na 2014-2020 Scenariusz 3 WPR w 2014-2020 taka jak w 2007-2013 Scenariusz 3a- zmniejszenie Filara I o 30% Filar II Scenariusz 3b - zmniejszenie Filara II o 30% Filar I Dochody gosp.wiejskich zatrudnienie w usługach Realny PKB 1.2 1.1 1 0.9 0.8 Relacja PKB do funduszy (efektywność) Realna Konsumpcja prywatna Zatrudnienie ogółem Realne Inwestycje ceny ziemi S3_WPR S3a_WPR S3b_WPR Źródło: Obliczenia z modelu RegPOL-TERM
Symulacje róŝnych wariantów WPR na lata 2014-2020 WPR jak w 2007-2013 Filar I dla gospodarstw powyŝej 5ha mln PLN 13.3-131.0 131.0-194.9 194.9-246.8 246.8-337.1 337.1-778.2 mln PLN 6.4-103.0 103.0-167.8 167.8-224.9 224.9-301.6 301.6-699.7
Symulacje róŝnych wariantów WPR w latach 2014-2020 WPR jak w 2007-2013 Wsparcie dla gospodarstw poniŝej 300 ha mln PLN 13.3-131.0 131.0-194.9 194.9-246.8 246.8-337.1 337.1-778.2 mln PLN 13.0-110.5 110.5-164.8 164.8-207.0 207.0-305.3 305.3-751.2
Symulacje róŝnych wariantów WPR w latach 2014-2020 75% środków na działania związane z osią 2 75% środków na działania związane z osią 3 mln PLN 3.2-13.7 13.7-22.3 22.3-29.4 29.4-40.9 40.9-166.0 mln PLN 9.0-20.4 20.4-24.9 24.9-29.5 29.5-36.8 36.8-104.9
Wnioski Bardziej korzystne jest przesunięcie środków z filara I do II niŝ odwrotnie. Nastąpił wzrost efektywności Filara II w drugim okresie finansowania dzięki działaniom inwestycyjnym Przesuniecie wsparcia dla gospodarstw powyŝej 5 ha byłoby niekorzystne dla województw o rozdrobnionej strukturze agrarnej, chyba, Ŝe zabrane fundusze przesunięto by do Filara II, z którego województwa te głównie korzystają Spośród róŝnych wariantów filara II, największy wzrost gospodarczy przynosi maksymalizacja działań z Osi 3 - większość działań w tej osi ma charakter subsydiów w inwestycyjnych, w tym na duŝą skalę np. działanie podstawowe usługi (321).
Jeśli chodzi o cele Europa 2020 a WPR, to: Jest kilka działań odwołujących się do rozwoju opartego na wiedzy, np.: 111 szkolenia, 114-usługi doradcze, 132 systemy jakości). Za mało jest inwestycji w kapitał ludzki. Inwestycje miękkie powinny stanowić główny element rozwoju. Filar II WPR odwołuje się do zrównowaŝonego rozwoju w definiowaniu osi:1 (ekonomia/efektywność), Osi 2 (środowisko przyrodnicze), Osi 3 i 4 (społeczne aspekty rozwoju, jakość Ŝycia) WPR ma charakter włączający bo najwięcej korzystają województwa relatywnie biedniejsze (bardziej rolnicze) tj. podlaskie, lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie
Dziękuję za uwagę! IRWiR PAN: www.irwirpan.waw.pl