PRACOWNIK MŁODOCIANY BEZPIECZNA PRACA OD POCZĄTKU KARIERY ZAWODOWEJ www.portalbhp.pl 1
Ochrona pracy młodocianych Ochrona pracy młodocianych polega na: zakazie zatrudniania osób, które nie ukończyły 16 lat (z pewnymi wyjątkami) art. 190 2 kp, co ograniczeniu możliwości zatrudniania pracowników młodocianych do zasady do zatrudniania w celu przygotowania zawodowego art. 191 2 kp, szczegółowym uregulowaniu treści umów o pracę w celu przygotowania zawodowego i warunków, w jakich może nastąpić rozwiązanie tych umów art. 195 1 i art. 196 kp, określeniu obowiązku dokształcania się przez młodocianych art. 197 1 kp, szczególnej ochronie zdrowia art. 201 204 kp, zwiększonym wymiarze urlopu wypoczynkowego i wprowadzeniu możliwości zaliczkowego udzielenia urlopu art. 205 kp. www.portalbhp.pl 2
Badania lekarskie pracownika młodocianego Pracownicy młodociani podlegają: wstępnym badaniom lekarskim, okresowym badaniom lekarskim, kontrolnym badaniom lekarskim. Wstępnym badaniom lekarskim podlegają: (art. 229 1 kp). osoby przyjmowane do pracy, młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy, inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe www.portalbhp.pl 3
Wykaz prac wzbronionych młodocianym Młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła lat 18. Wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy ukończyli co najmniej gimnazjum i przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu. Młodociany nieposiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego (art. 191 kp). Wykaz prac wzbronionych młodocianym określa rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. nr 200, poz. 2047 ze zm.). Niezależnie od zawarcia w regulaminie pracy, wykaz prac wzbronionych młodocianym i stanowisk pracy, na których są wykonywane te prace, umieszcza się w widocznym miejscu w każdej komórce organizacyjnej, w której są zatrudniani młodociani. www.portalbhp.pl 4
Wykonywanie pracy przez dziecko poniżej 16. roku życia Dopuszczenie do wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16. roku życia wymaga zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy (art. 304 5 1 kp). Praca, jaką może wykonywać dziecko, dotyczy jedynie działalności: kulturalnej, artystycznej, sportowej, reklamowej. Praca ta nie może stanowić zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego dziecka ani zagrażać wypełnianiu przez niego obowiązku szkolnego. www.portalbhp.pl 5
Obowiązki pracodawcy w ramach przygotowania zawodowego pracownika młodocianego Pracodawca zatrudniający młodocianych, w tym młodocianych w celu przygotowania zawodowego ma obowiązek sporządzić, wraz z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę medyczną nad młodocianymi, wykaz prac wzbronionych młodocianym z wyodrębnieniem wykazu prac i rodzaju stanowisk pracy, przy których zezwala się na zatrudnianie młodocianych w celu odbycia przygotowania zawodowego. Wykaz prac wzbronionych młodocianym i stanowisk pracy, na których są wykonywane te prace, pracodawca ma obowiązek wywiesić w widocznym miejscu, w każdej komórce organizacyjnej, w której są zatrudniani młodociani. Dopuszczenie młodocianych do prac objętych wykazem powinno być poprzedzone bezwzględnym obowiązkiem dokonania oceny ryzyka związanego z wykonywaną pracą. www.portalbhp.pl 6
Czas pracy młodocianego Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę, natomiast czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę (art. 202 1 i 2 kp). Do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach pracy. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut, wliczaną do czasu pracy (art. 202 3 1 kp). Młodocianego nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Pora nocna dla młodocianego przypada pomiędzy godzinami 22.00 a 6.00, a w przypadkach zatrudniania młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, są zwolnieni z obowiązku odbycia przygotowania zawodowego lub nie ukończyli 16 lat, pora nocna przypada pomiędzy godzinami 20.00 a 6.00 (art. 203 1 i 1 kp). www.portalbhp.pl 7